M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus

발행: 1829년

분량: 721페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

511쪽

TVSCVL. DISPVTATIONUM damnarer Ne vos quidem , iudices, ii qui me absolvistis, inoctem timueritis. Nec enim Cui quam honomali quidquam evenire potest, neC Vi Vo, nec mortuo; nec unquam eius res a diis immortalibus negliguntur; nec mihi ipsi hoc accidit fortuito. Nec vero ego iis, a quibus accusatus sum , aut a quibus condemnatus, habeo quod Succenseam, nisi quod mihi nocere se crediderunt. M Et haec quidem hoc modo. Nihil autem melius extremo: ει Sed tempus cst, inquit, iam hinc abire me, ut infriar; vos , ut vitam agatis. Virum autern sit melius, dii immortales sciunt: hominem quidem scire arbitror neminem. DXLII. Nae ego haud paullo hunc animum mulim. quam eorum orianium fortunas, qui de hoc iudicaverunt. Etsi , quod praeter deos uegat scire quem quam , id scit ipse. utrum melius sit; nam dixit ante: sed suum illud. nihil ut affirmet, tenet ad extremum.

Nos autem teneamus. ut nihil censeamus esse malum, i quod sit a natura datum omnibus; intelligamusque, si mors malum sit . esse sempiternum malum. Nam vitae miscrae mors sinis esse videtur; mors si est

misera, miseriae finis esse nullus potest. 9 Sed quid

ego Socratem, aut Theramenem , praestantes vii OS

i) Irie ob eiam rem. Obseuriora Mitit apud Cieeronem, quam iii Platone. Socrates dieit , se quum in Mietatem distinetorum pervetierit, velle a tetercitu ναι iρνυυῶυ τες αυτω, ἐ- καi τις oiaetat. ἐστι δ' ου. lloe, in luit. fore ἀμαχ μυου ιυδαι- aovisu , Meque ibi ob eamdem hanerem. nempe quod aliorum aetentiam Dersero talias esset, eamque recte aestimasset. capite damnatum iei. stetitiiu hae vila dat anatus esset. Nam tu i timis erant Sopbistae , et quos deiidhndos fecerat ενι eorum ignorantiam , qui eum tuli e visos diis-litia eAse nollent . itaqne omnes . quas polera ut ealumnias adhibetetit, ad eum morti tradendum. NEU . ti) Sie Davis. Di est ἀurtitetur ap. Platonem. vulgo negtigeratur.

vulg. mors si est misera, flnis assanti Itis merae. Davis. eum Betilleio e Mss. et edd. veit. mortis . si est misera , finis esse nialias potest

512쪽

lvirtutis et sapientiae gloria, commemoro squum Lacedaemonius quidam , cuius ne nomen quidem Proditum est, mortem lantopere contemPSerit, ut, quum ad eam duceretur, damnatus ab Ephoris, et esset vultu hilari atque laeto, dixissetque ei quidam inimicus: Contemnisne leges Lycurgi p responderit. Ego mero illi maximam gratiam habeo. qui me ea Poenia multauerit, quam Sine mutuatione, et sine rem furia Possem dissoluene. O virum Sparta dignum lut mihi quidem , qui iam magno animo fuerit, inno. cens damnatus esse videatur. Tales innumerabiles nostra civitas tulit. Sed quid duces et principes nominem , quum legiones scribat Cato saepe alacres in cum locum prosectas , unde redituras se non arbi

trarentur Pari animo Lacedaemonii in Thermopylis occiderunt r. in quos Simonides:

Dic, hos es, Dartae , nos te hic Midisse iacentes, Dum sanctis patriae legibus obsequimur. 3

Quid ille dux Leonidas dicit ' Pergito animo forti

Lacedaemonii: hodie vitis inferos fortasse comabimus. Fuit haec gens sortis, dum Lycurgi leges vigebant. E quibus unus, quum Perses hostis in colloquio dixisset glorians , Solem Prae iacviorum multitudine et sagittarum non Oidebitis. In umbra, inquit, igi

Ill. 5. et ap. Lyeurgum contra Le eratem. il .ap. Strtitionem lx. Suntati te in hi: Ω ει , ' αγγειλου Λακε3ιαι ovistc. ori τnnesi uri τοις κε νωου πειθομευοι vota μοtς. Ait haee gans.... Pigebant' Omnitici non videtur haee phrasia in loco esse Proprio ne suo. Forsan irrepsit itaeontextum e margine. ubi fuerat explicando alteri Simonidis veratii colloeata. Quod si non elieitur prornua , reii et aloe eette ad ealeem his ius sitis. Satia belle stabit ante haee verba: Esis, fortes et duri Spartia

513쪽

TVSCVL. DISPUTATIONUM tur Pugnabimus. Viros Commemoro. Qualis tandem Lacaena 2 quae quum silium in praelium misisset, et interfectum audisset, Iccirco, inquit, genueriam , ut esset , qui Pro Patria mortem non dubitaret oc

XLIII. Esto: sortes et duri Spartia tue; magnam habet vim rei publicae disciplina. Quid 2 Cyrenaeum

Theodorum philosophum non ignobilem, nonne miramur cui quum Lysimachus rex Crucem minaretur, ritis, quaeso , inquit, ista horribilia minitare purPuralis tuis r Theodori quidem nihil interest, humine an sublime Putne M. Cuius hoc dicto admoneor, ut aliquid etiam de humatione et sepultura dicendum existimem: rem non dissicilem, iis praesertim cognitis, quae de nihil sentiendo paullo ante dicta sunt. De qua Socrates

quidem quid senserit, apparet in eo libro , in quo

moritur: de quo iam tam multa diximus. Quum enim de immortali tute animorum disputavisset, et iam moriendi tempus Urgeret, rogatus a Critone, quemadmodum sepeliri vellet, Multam ocro, inquit, DPeram, amici, frustra consumPsi : Critoni erum nostro non Ponsumi , me hinc cloOlaturum , neque quidquam mei relicturum. Veruntamen, Crito , Si me a equi PO-Iueris, aut sicubi nactus eris, ut tibi uidebitur, in lito. Sed, mihi crede, nemo me Mens iam, quum hinc excessero, Consequetur. Praeclare id quidem, qui et amico permiserit, et se ostenderit de hoe toto genere nihil laborare. Durior Diogenes , et is quidem idem sentiens , 4 sed , ut Cynicus, asperius, Proiici

,3 verba de nihil aentiendo Et- 3 Volso et id qtiidem sentiens. nes ius tineis inclusit . ut spuria. Cod. Elieus. Reg. et is quidem sen- 2ὶ l avia. ε Beg. I liens. a. Bal- liena. Beuileius multi hat et is idem liol. et Ba de lii Midetur. sentiens; Davisius et is quo e idem

514쪽

se iussit inhumatum. Tum amici, Volucribusne, et foris p - Minime oero, inquit: sed bacillum ρrνter me, quo Gigam, Ponitote. - Qui poteris p illi; non enim senties. - Quid igitur mihi ferarum laniatus oberit, nihil sentientip Praeclare Anaxagoras; qui quum LampsaCi moreretur, quaerentibus amicis, Vel- Iotne Clagomenas in patriam, si quid ei accidisset, ausurri: Nihil necesse est, inquit; undique enim iad

inferos tantundem Oiae est. Totaque de ratione humationis unum tenendam est; ad corpus illam pertinere, sive Occiderit animus , sive Vigeat. In Corpore autem perspicuum est , vel exstincto animo vel elapso . nullum residere sensum.

XLIV. Sed plena errorum sunt omnia. Τrahit He-Ctorem , ad currum religatum, Achilles: lacerari eum , et sentire, credo, Putat. Ergo hic ulciscitur, ut quidem sibi videtve. At illa 4 sicut accubissimam

rem moeret: Vidi, indere quod me Passa aegerrime,

Hectorem quadriitigo cureu mytariar. .

Quem Hectorem 2 aut quamdiu illo erit Hector 2 Melius Attius et aliquando sapiens Achilles :

mo enimvero comus Priamo reddidi, Hectorem abstuli.

Non igitur Hectorem traxisti, sed corpus, quod fuerat Hectoris. Ecce alius exoritur e terra , qui matrem dormiro non sinat:

aentiens. Optime Wolfitis ea is quia uena idem sentiens.

i) Davis. e neg. Med. et aliis siquid aceidisset. α Ilaee superstitio tale patet.

mortuos adhue aeutite ea, quae iueorum eorpura committantur. Exem

pla Aehillis . Heeubae. Thyestis et quorumdam populortim , qui his esuperstitioni fauere vivebantue. NEin. 3) Meeuha apud Eianium. 4 Versiculi qui sequuntur deprompti sunt ex Paetivit Ilioua.

515쪽

Mater, te amello , quae curam somno sumensam 1 ti as , Neque mei te miseret: surge, et smeli natum, a

Haec quum pressis et flebilibus modis, qui totis

theatris moestitiam inserant, concinuntur; dissicile est, non eos , qui inhumati sunt, miseros iudicuro .

- - - - - Prius

quam ferae, volucresque -

metuit, ne laceratis membris minus hene utatur; ne combustis, non extimescit :

Neu relliquias sic meas siris , denudatis ossibus, 3Tetra sanie delibutas foede dioeaarier.

Non, intelligo, quid metuat, quum tam honos septenarios sundat ad tibiam . Tenendum est igitur,

Nihil curandum esse post mortem, quum multi , inimicos etiam movitios Poeniantur. Exsecratur luculentis sane versibus apud Ennium Thyestes, Primum ut Naufragio pereat Atreus. Duru in hoc sane: talis enitu interitus non est sine gravi sensu. IlIa inania est) Ita reete Benileios e Porphrismionis seboL ad Ilorat. Serm. I . 3. Olim edebatur ausPenso. 2 Vltimum vorabulum hiritis versiculi est prius. quod aequitur deinde post parenthesin. Pressis id est, leniis , quales numeri tristibus et querulis asseeithuseougruunt. Cie. de Nat. Deor. II. Ss. Sotios υ is distinctos. ea pressos. De Orat. Ili. ix Presse, aequabiliter. et ianitor loqui. Tit. L;vitis. XXVIII. 4. Presso pede insedera, id est. leti io. Oviditis Met. Ill. io. Subsequitur, press Ῥιe liquis instigia purati. velleius Pateretiliis , II. l. s. causas pre sitis avitit. Id est. Patientius. BYκEa. Prestia et flebilissius mouis. Nodi sunt eonem ttia mustei qui ves-ha . textum vorant . comitabantur. Haee allata vetha requirebant pro argumento et ratione loquentia peris onae modos pressos. id est. leueatamquam umbrae plano et nobile, mesloso): hia assciuntue gravitee omnea quotquot sunt spectatores. NEID. 3) Ita Matteitia hos versietilos eorrexit, vulgo sie eorruplost Beia retii ias aemia sat ν is denudaria ossibus per terram a. u. I. d. 4) Benti. eoni. stulti. Cum multi inimi a Id est, Quam. vis multi . ete. Illitie tisum voeulne m Hon omisere . qui de particularum vi et usu seripserunt. Am N

516쪽

lase summis sciatis fixus asperis, misceratus , Latere pendens, sala Vargens tabo, sanie et sanguine atro. ν

Non ipsa saxa magis Sensu omni vacabunt, quam ille, latere pendens, cui se hic cruciatum censet OPtare: quae essent dura, si sentiret; δ nulla sine sensu sunt. Illud vero perquum inane

Neque sepulcrum, quo rec*tat ,4 habeat, portum corporis: Vbi , remissa humana vita, eorytis requies e malis.

Vides, quanto haec in errore versentur: portum esse corporis, et requiescere in sepulcro putat mortuum. Magna culpa Pelopis, qui non erudierit siliu in , nec docuerit, quatenus esset quidque curandum. XLV. Sed quid singulorum opiniones animadveΓ-tam, nationum Varios errores Perspicere quum liceat 3 Condiunt Aegyptii mortuos, et oOs domi servant: Persae etiam cera circumlitos condunt, ut quam maxime p maneant diuturna cor Pora. Mago rum In OS Est, non humare Corpora suorum, nisi ii

vis sint antes Ianiata. In Hyrcania plebs publicos alit canes; optimates, domesticos. Nobile autem gonus canum illud scimus esse. Sed pro sua quisque facultate parat, a quibus lanietur; eamque optimam illi esse censent sepulturam. Permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus. Sed ita tetra sunt quaedam, ut ea fugiat et resormidet ora

potius haee plena oratio est : nulla sistit ei qui sine sensu est ἔ atque hoe vero intellexit Bath. qtii veli taeei hi a nulla, si sine sensu. . sati ut nobis videtur, eleganter. ED. i'. 4ὶ Reeipiist Bevii Dav. Sela. Net,l. e M,s sellicet. Vulgo reeipiatiar. T. 3ὶ D. Matiui. et La iv. qtiaticUhie in errore υersetur. i) Ilosee verstis trochaieos esse Oelouarios aeatalectos vidii Benileius. α) Sic plerique NAs. quod re ti-iuit Wols. At victor. Davis. Ern.

3) Davis. quam essent dura . si sentiret. Beuileius malebul quae titessent dura si sentirentur. - Fortasse

517쪽

5 i a

TVRCVL. DIRΡvTATlONvulio. Totus igitur hic locus est comemnendus in nobis, non negligendus in nostris: ita tamen, ut mortuorum corpora nihil sentire sentiamus. Quantum autem consuetudini famaeque dandum sit, id curent vivi;

sed ita , ut intelligant , nihil id ad mortuos per

tinere.

Sed profecto mors tum aequissimo animo oppe litur, quum suis se laudibus vita occidens consolari Potest. Nemo parum diu vixit, qui virtutis pers Ctae Persecto lanctus est munere. Multa mihi ipsi ad

obiret Nihil enim iam acquirebatur; cumulata erant

si ipsa ratio minus persiciet, ut mortem negligere possimus; at vita acta persiciat, ut satis superque vixisse videamur. Quamquam enim sensus abierit, tamen suis h et propriis bonis et laudis et gloriae, quamvis non sentiant, si mortui non carent. Etsi

in edd. plerisque es iam Ern. ab fit, qoum omnes sere M a. ngNoscant, Testituit Dauisitis Wolf. - Ε iti idem rursus illud expunxi ; nam putidum est et ine pium , sciri asse e inoi sequenti Praeoecupatum. T. et Io Ilsa. est quae. Beele Davis.

e C Hie turn quam , eamque seetitistitit Een. et Wolf - Tempestiori ad moriendiam, sunt opportunitates tuo riendi, idonea ad relinquendam viis tam tempora. oceasiones, quibus se dolet defuisse. Obire Ioetim. lemytis, et similia, obseruaute Gisani , --etirrere vi i constittitiam, non deesse,nrin desiderari. Cicero. pro II il. to. Cloditis ita profertis est. til concis-nem turbulentam . in qtia eius furor desiderariis eae . quaa isto die habita est, relinquerete quum, nisi obite Dein ris Ioetim temptisqtia Destiisset. ntiri am reliquisset. De Amie. a. Qui dia a tissimε semper δε tim .item ei illud natinus solatias ea Ohire .. Haec uou nra minerat Davi ius, quando edebat, quam titinam, ut i omnes. ip timet satetite. eo lices habent. quae utinam. Hae quidem Phrases. obire mortem, Olire tempestisea odmoriendum, eodem reeidunt. Hoetantum diseropant, quod altera sit uulgatissima, altera minus trita. sed Latina nihilominus et Cicer

518쪽

enim nihil habeat in sc gloria, cur expetatu P, tamen virtutem tanquam umbra sequitur.

si quando est, magis laudandum est, quam illi ob

eam rem beati. Non possum autem dicere, quoquo

et publicae disciplinae carere gloria ; Themistoclem, Epaminondam, bellicae virtutis. Ante enim Salaminam ipsam Neptunus obruet, quam Salaminii trophaei memoriam ; priusque Boeotia Leuctra tollentur, quam pugnae Leuctricae gloria. Multo autem tardius Dina desecet Curium , Fabricium, Calatinum, duo Scipiones, duo Africanos, Maximum, Marcellum, Paullum , Catonem , Laelium, innumerabiles alios; quorum similitudinem aliquam qui arripuerit, non eam sum a populari, sed vera honorum laudornotiens, fidenti animo, si ita res seret, , gradietur

ad mortem: in qua aut summum bonum , aut nullum malum csse cognovimus. Secundis vero suis rebus volet etiarn mori: non enim tam cumulus bonorum iucundus esse potest . qua in molesta decesSio. Hang sententiam significare videtur Laconis

illa vox, qui, quum Rhodius Diagoras, Olympio

nices nobilis, uno die duo suos filios victores Olympiae vidisset . accessit ad senem , et gratulutus, Morere, Diagora, inquit, non enim in caelum adscen-

hil in se habeat gloria. Dauis. E MM. Ei,i enim nihil habet in se gloria. α) Ea Dertim Benilei. Davis. 33 Davis. e eod. Beg. aetastietur. 4) Volgo olim si itis reserι. Davis. Eria. εἰ itia νυ fert. At Lamb. Volssi ita res feret. Aon enim in caelvim adscensuruso, Corrigere ali ii, a volebat. ntine nim. At enim eum Cieerone coti- sentit Plutaretius, in Mita Pelopid. Deinde existimabant Graeei, hominem. eni hare conligissent, in summia gradu selieitatis esse. ad quem Pervenire mortali lieeat; nihil tiltra esse quod expeteret. nisi deorum eulmen. tu quod vivus non poterat evehi.

519쪽

putant, vel tum potius putabant; isque , qui hoc Diagorae dixit, permagnum existimans . tres Olympionicas una e domo prodire, cunctari illum diutius in vita, sortunae obiectum, inutile putabat ipsi. Ego autem, tibi quidem quod satis esset, paucis verbis, ut mihi videbar, responderam: CODCeSSeras enim , nullo in malo mortuos esse; sed ob eam Causam contendi, ut plura dicerem, quod in desiderio

et luctu haec est consolatio maxima. Nostrum enim et nostra causa susceptum dolorem , modice se Pro debemus, ne nosmet ipsos amare videamur. Illa suspicio intolerabili dolore cruciat, si Opinam rar eos, quibus orbati sumus , esse cum aliquo sensu in iis malis, quibus vulgo opinantur. Hanc excutere opinionem mihimet volui radicitus; eoque sui sortasse lon

gior. A. Tu longiori non mihi quidem : prior

enim pars orationis tuae iaciebat, ut mori cuperem; posterio , ut modo non nollem , modo non laborarem. Omni aut in oratione illud certe persectum est, Ut mortem non ducerem in malis.

XLVII. M. Num igitur etiam rhetorum epilogum desideramus 2 an iam hane artem Plane relinqriimus 3 A. Tu vero istam ne reliqueris , quam Sem per ornasti; et quidem iure: illa enim te, verum si loqui volumus, ornaverat. Sed quinam est iste epilogus 2 aveo enim audire, quidquid est. M. Duo

520쪽

Lin En PRIMVS , CAP. 47

i Drum immortalium iudicia solent in scholis proferro de morte, nec vero ea fingere ipsi, sed Herodoto auctore, aliisque pluribus. Primum Argiae sacer

dotis, Cleobis et Bito silii, praedicantur. Nota fabula

est: quum enim illam ad solemne et statum sacrificium curru vehi ius esset, satis longe ab oppido ad sanum, morarenturque iumenta ; tunc iuvenes ii, quos modo nominavi, veste posita, corpora oleo Perunxerunt, ad iugum accesserunt. Ita sacerdos advecta in sanum, quum currus esset ductus a filiis

Pietate , quod maximum homini dari posset a deo :

Post epulatos cum matre adolescentes, somno se dedisse, mane inventos esse mortuos. Simili precatione Trophonius et Agamedes usi dicuntur : qui, quum Apollini Delphis templum ex aediscavissent, venerantes deum, petierunt mercedem non parvam quidem operis et laboris sui, nihil certi, sed quod esset optimum homini. Quibus Apollo se id daturum ostendit post eius diei diem tertium : qui ut illuxit. mortui sunt reperti. Iudicavisse deum dicunt, et eum quidem deum, cui reliqui dii concessissent, ut

Praeter ceteros divinaret.

XLVIII. Assertur etiam de Sileno sabella quaedam ; qui quum a Mida captus esset, hoc ei muneris

pro sua missione dedisse Scribitur: docuisse regem , non nasci homini Ionge optimum esse; proximum

i) In eodd. Beg. Di ilaoean. Pal. 5.Bah. est praemii, in Eliens. pro illis legitur illud. Vnd. D .is. edidit illo lyraemii. αὶ Nonnulli addunt: mortem assa optimiam homini , quod Iasa.

avetoritate eiecium est. R. thius anieitidieasse conlieit uiluendum ita , De

quid seutentiae deisse videutur. ED. P. Trophonitis ea Agamedes Ilane historiam modo piaue diverso tradit vati unias lib. IX. cap. 4 o. At eum nostro saeit Aesebities in Axioch. Et hos quidem λαι,ου Ουοου, et αυυ του ex που Apollini, Deli biei templo posuisse testauior Homerus Ilvania. in Α poli. vers. 296. et S.ephanus in D vis.

SEARCH

MENU NAVIGATION