장음표시 사용
561쪽
TVSCVL. DISPvTATIONI MIari placeat malum, tantulum tamen eSSe, ut a Virtute ita obruatur, ut nusquam appareat. Quae meditare , quaeso, dies et noctes. Latius enim manabit
haec ratio, et aliquanto maiorem locum , quam do uno dolore, occupabit. Nam si omnia fugiendae turpitudinis, adipiscendaeque honestalis causa faciemus, non modo stimulos doloris, sed etiam fulmina λ tunae contemnamus licebit, praesertim quum paratum sit illud ex hesterna disputatione perfugium. Vt enim si cui naviganti, quem praedones insequantur, deus quis dixerit: ta Eiice te navi; praesto est, qui excipiat, vel delphinus, ut Arionem Methymnaeum ,
vel equi Pelopis illi Neptunii, qui per undas currus
suspensos rapuisse dicuntur, excipient te, et, quo velis, perserent; M omnem omittat timorem: sic Hr-
gentibus asperis et odiosis doloribus, si tanti sint, ut serendi non sint, quo sit confugiendum . vides. Haec sere hoc tempore putavi esse dicenda. Sed
tu fortasse in sententia permanes. A. Minime vero: meque biduo duarum rerum, quas maxime timebam, spero liberatum metu. M. Cras ergo ad clepsydeam :sio enim dicimus. Et tibi hoc video non posse deberi.
tit Hippodamiam uxorem duceret, equos alatos a NeptDuo serebatue impetrasse. Pindarus Olymp. I. 339. Pausanias lib. v. cap. II. eis. Da v. Sie enim iaximus Ita primatiae quatuor editionea nostrae. Sed Bulieritia . dicimus, neque id reeusabit, qui meminerit, quod supra ea p. 3. dixit Tullitia, se, quam cliti tu Tusculano euin aruleis su Il. anta meri. diem dieaioni, utique ad eleps3dram, operam dedassa. Die igitur diseipulum in ela,titium ad dicendi exeretia talionem invitat . cras ad elepsydram
dieemus more nostro ι aia enim diei-mus ι haee nostra ratio est. Davi sitiavero, λαιmias, seusu valde eommodo. Sio enim diximtis sneluros ea an et diem partituros. Nemo quae-rxt. opinor, quandonam id Cie.eo amicique dixeritit. Satis e,t hie Li-gniseari fuisse dielumi neque enimo nutu perseripta sutit . quae illi, diebus iis Tu eulano diei potuere.
Deberi non potest: dehere non pos,ereleganter pro eo, qnud prae lati stim, Persolvetidum , claudum. Cicet. de
562쪽
A. Ita prorsus: et illud quidem ante meridiem, hoc eodem tempore. M. Sic faciemus, tuisque optimis
Legib. II. 3. Praeelare exigis, Quinte. At ego e tigisse arbitrabare et tibi Aorum nihil deberi missi. IIl. xx. Senail enim deberi non possa hulari tali illam potesdatem. Quippe quam tantopera m tilias . ete. In Epist. ad Teehat. Famil. Vil. 39. Qusu pria aeriit tibi prope subnegaram, non tribueram earia, tu absenti debere non potui. Giphauios . Ohsem. in ling. Gl. me eodem tempore Sie edidere omnes. Etsi antem nemo non vlde . .gi dis philosophim disputatione, cui
assignatum erat tempus pomeridianum. D antemeridianum oratoriae
deelamationi; videtve tamen saeilitia ad intelligendum fore, si distinguas in hune modum: Me, eodem rem pore. Est ergo illia Aietio ad elepsydram; hoe designat philosophicam eollocutionem l eodem tempore, quo heri et hodie Delmus. Ora .
563쪽
Quidnam esse , Brute, causae putem, cur, quum
constemus ex animo et Corpore, Corporis curandi
deorum immortalium inventioni consecrata ; animi autem medicina, nec tam desiderata sit, antequam inventa . nec tam culta, posteaquam Cognita est, nec
tam multis grala et probata, pluribus etiam suspecta et invisa 2 An quod corporis gravitatem 4 et dolorem
Volso ari eius at a virilitas. Melitia Wols et Non audiendus ost Buherina
qui eorrigendum putabat inoemione - Quid si e sectata perinde tieeipitur ae assignata, attrihuiat potest quidem sie aeeipi. Ooid e,t enim consecratio 7 Aasignandi. addi eondi, altribuendi sorma quaedam. Tum opportuna monet Thomas Wophen sitia. Mee. Tiati M. II. 37. non raro aeliotii tithoi quod personae eonve nit: et III. r. non abhorrere Tullitiis ab eiu ssurae usu, quam grammaliel voeant hypallagen . Ihidem III. 3. Solet Tullitis de quali a. tibias rerum loqui. tanquam δε rebus lysis . quartim illvia quali vitea sunt. Iam propo ita Cieeronia vetha aieopinor posse intelligi: Ata medeocli. propter suam uillitatem. Dila as,ignata fuit lan qnam i ventoribus. Vel, quod eodem reeidii: Inventiciariis medieae, propter suam is illia l.m. Diis tuit attributa. ΑΗON. 3 Bentleius eonj. praritatem; sed velum est vulgatum.
564쪽
animo iudicamus. animi morbum corpore non sentimus 3 Ita fit, ut animus de se ipse tum iudicet, quum id ipsum . quo iudicatur, aegro let. Quod si tales
nos natura genuisset, ut eam ipsam intueri et Perspicere, eademque Optima duce cursum vitae conficere possemus; haud erat sane, quod quisquam rationem ne doctrinam requireret. Nunc parvulos nobis dedit igniculos , quos celeriter malis moribus opinionibusque depravatis sic restinguimus, Ut nusquam naturae lumen appareat. Sunt enim ingeniis nostris semina innata virtutum; quae si adolescere liceret, ipsa nos ad beatam vitam nat rara perduceret.* Nunc autem, simul atque editi in lucem et Suscepti sumus, in omni continuo pravitate et in summa opinionum perversitate versamur; ut paene cum lacte nutricis errorem suxisse videamur. Quum
mus, tum ita variis imbuimur erroribus. ut vanitati veritas, et ostinioni confirmatae natura ipsn cedat. II. Accedunt etiam poetae: qui quum magnam Speciem doctrinae sapientiaeque prae se tulerunt, Rudiuntur, leguntur, ediscuntur et inhaerescunt penitus in mentibus. Quum vero accedit, eodem, quasi maximus quidam magister, populus atque omnis undi- quo ad vitia consentiens multitudo, tum plane inficimur opinionum pravitate, a naturaque desciscimus: ut nobis optimam magistram β invidisse videantur
qui nihil melius homini, nihil magis expetendum ,
565쪽
nihil praestantius honoribus, imperiis, populari
gloria iudicaverunt. Ad quam sertur optimus quisque , veramque illam honestatem expetens, qua in
verSatur, Con Sectaturque nullam eminentem effigiem, sed adumbratam imaginem gloriae. Est enim gloria. solida quaedam res et expressa, non adumbrata. Ea est consentiens laus honorum, incorrupta vox bene iudicantium de Excellente virtute. Ea Virtuti resonat, tanquam imago. 4 Quae quia recte factorum plerumque Comes est, non est bonis viris repudianda. Illa autem, quae se eius imitatricem esse vult, temeraria atque inconsiderata, et plerumque Pe catorum vitiorumque laudatrix, fama popularis, simulation honestatis sermam eius pulchritudinemque corrumpit. Qua caecitato homines , quum quaedam etiam Praeclara cuperent, eaque nescirent nec ubi, nee qualia essent, funditus alii everterunt suas civitates,
alii ipsi occiderunt. Atque hi quidem optima petentes,
non tam Voluntate, quam Cursus errore saliuntur.
Quid Z qui pecuniae cupiditate, qui voluptatum li
bidine , seruntur , quorumque ita perturbantur animi, ut non multum absint ab insania, quod insipientibus contingit omnibus, his nullane est adhibenda curatio 7 Vtrum quod minus noceant animi aegrotationes, quam corporis 3 an, quod corpora Curari Possint, animorum medicina nulla sit8
Vnam Nanni. Lamb. Eru Woll. Olim editum tina. a Vulgo addebatur Mir titis. quodahe t eod. liall. idque tineis in elusum a Davisio et Ern. eleeit Wols. Idem visum erat Bul etio.
566쪽
III. At et morbi perniciosiores pluresque sunt animi, quam corporis. II i enim ipsi odiosi sunt, quod ad animum pertinent, eumque Sollicitant: animusquc aeger, ut ait Ennius , Semper errat, neque Pati , It
bus duobus morbis ut omittam alios aegritudine et cupiditate, qui tandem possunt in Corpore ESse graviores 2 Qui vero probari potest, ut sibi mederi animus non possit, quum ipsam medicinam corporis
animus invenerit, quumque ad corporum sanatio-
omnes, qui curari se passi sunt, Continuo etiam Convalescant: animi autem, qui se sanari , voluerint, praeceptisque sapientium paruerint, sine ulla dubitatione sanentur 7 Est profecto animi medicina, philosophia: cuius auxilium non, ut in corporis morbis, petendum est laris; omnibusque opibus et viribus, ut nosmet ipsi nobis mederi possimus, elaborandum est. Quamquam de universa philosophia , quantopere et expetenda esset , si et colenda, satis, ut arbitror, dictum est in Hortensio. De maximis autem rebus nihil sere intermisimus postea nec disputare, nee scribere. His autem libris exposita sunt ea, quae a nobis cum familiaribus nostris in Τusculano erant disputata. Sed quoniam duobus superioribus , de morte et de dolore dictum est, tertius dies disputationis hoc tertium volumen efficiet. Vt enim in
ad senarios redueenda putat r animus aeger aemper errat, neque patim e perpeti pota eu 3era numquam risinit.
Volgo qui sanari. 5 Sie Davis. ε eod. Med. Ball. Vuleto opibus , ὐDihtis. ε) Vulgo olim quant 13era e etenda esset. Copulam inseruit Daris. e eod. Res.
567쪽
Academiam nostram descendimus, inclinato iam in pomeridianum tempus die, poposci eorum aliquem , qui uderant, causa in disserendi. Tum res acta sic ESt. IV. A. Videtur mihi cadere in sapientem aegritudo. M. Num reliquae quoque perturbationes animi, sormidines, libidines. iracundiae 2 Haec enim sere sunt eiusmodi, quae Graeei παλ appellant: ego Ρο- teram morbos , et id verbum esset e verbo . sed in consuetudinem nostram non caderet. Nam misereri, invidere, gestire, laetari, haec omnia morbos Graeci appellant, motus animi rationi non obtemperantis: nos autem hos eoSdem motus concitati animi, recte, ut opinor, perturbationes dixerimus; morbos autem non satis usitate: nisi quid aliud tibi videtur. A. Mihi vero isto modo. M. Haeccine igitur cadere in sapientem putas 2 A. Prorsus existimo. M. Naeista gloriosa sapientia non magno ucstimanda est, siquidem non multum dissert ab insania. A. Qui ditibi omnisne animi commotio videtur insania 3 M.
Non mihi quidem soli; sed , id quod admirari saepe
soleo, maioribus quoque nostris hoc ita visum intelligo multis saeculis ante Socratem; R quo haec omni S, quae est de vita et de moribus. philosophia manavit. A. Quonam tandem modo Z M. Quia nomen insaniae significat mentis aegrotationem et morbum t 3 omnes quiem perturbationes animi. morbos philosophi appellunt; negantque, stultum quemquam his
i) Fe. Fabrieliis eorrigenii tam Pu tahat libidines . itieunditialea. Lum hi innus libidines . erapiditates. Vulgatum recte defendit Davi iux α Sie Da is . it. Bubee. . M . Best. et Woll. vvlgo obtemperantes.
aema r id eae insanitatem at aegro iam animum. quam appellarunt insaniam. iam a Benileio abieetum et a Dauisio Ern. Wolfio tineis inclusum.
568쪽
morbis vacare: qui autem in morbo sunt, sani non sunt; et omnium insipientium animi in morbo sunt; omnes insipientes igitur insaniunt. Sanitatem enim animorum, positam in tranquillitate quadam constantiaque censebant; his rebus mentem vacuam uinpellarunt insaniam, propterea quod in perturbato animo , sicut in corpore , sanitas eSSe non POSSE LV. Nec minus illud acute, quod animi affectionem,
lumine mentis carentem, nominaverunt umentiam,
eandemque dementiam. Ex quo intelligendum est, eos, qui haec rebus nomina posuerunt, sensisse hoc idem , quod a Socrate acceptum diligenter Stoici retinuerunt , omnes insipientes esse non sanos. Qui enim animus est in aliquo morbo morbos autem, hos perturbatos motus, ut modo dixi, philosophi appellant non magis est sanus, quam id corpus, quod in morbo est. Ita sit , ut sapientia sanitas sit animi; insipientia nutem quasi insanitas quaedam , 4 multoque melius haec notata sunt verbis latinis. quam graecis: quod aliis quoque multis locis reperietiar. Sed id alias: nunc , quod instat. Τotum igitur id, quod quaerimus, quid ot quale sit, verbi vis ipsa declarat. Eos enim sanos quoniam 4 intelligi necessc est, quorum mens motu, quasi morbo, perturbata nullo sit; qui contra assecti sunt, hos insanos aptari necesse est. Itaque nihil melius, quam quod est in consuetudine sermonis latini, quum exisse eX PD-
3) vulgo additur sa est insania
eademqua dementia. Erveat tua verba as eat insania. wo lsrix strent eumata verba a iam e dementia tineis inelnsit ut apnria. Sane utrumque e la glossalor .
Ouoniam, quod vulgo aherat, addidit Da .raius e eodd. Gryph. Beg. Pali. trihus et vatie.
569쪽
TVSCVL. DISPvΤATiodi vutestate dicimus eos, qui est cenati seruntur aut libidine, auι i Pacundia. Quamquam ipsa iracundia, libidinis est pars: sic enim delini tuo iracundia, ulciscendi libido. Qui igitur exisse ex potestate dicuntur, iccirco dicuntur, quia non su ut in potestate mentis; cui regnum totius animi a natura tributum est. Graeci autem iurato unde appellent, non facile dixerim. Eam tamen ipsam distinguimus nos melius, quam illi. ΙΙanc enim insaniam , quae iuncta Stultitiae patet Iatius, a sui ore disiungimus. Graeci volunt illi quidem sed parum Valent verbo : quem nos furorem , με Iχολιαν illi vocant. Quasi vero atra bili solum mens, ac non Saepe vel iracundia graviore, vel timore, vel dolore moveatur: quo genere Athamantem . Alcmaeonem, Aiacem , Orestem furere dicimus.
Qui ita sit affectus, eum dominum eSSE Perum Suarum vetant duodecim Tabulae. Itaque non est scri-Ptum , SI INSANUS, Sed SI FvRIOsvs EscIT. 3 Stultitiam enim censuerunt constantia , , id est, sanitate vacantem , posse tamen tueri mediocritalem officiorum, et vitae Communem Cultum atque usitatum. Furorem autem esse rati sunt, mentis ad omnia caecitatem. Quod quum maius esse videatur, quam insania tamen eiusmodi est, ut furor in sapientem cader possit, non possit insania. Sed haec alia quaestio est: nos ad propOSi tum revertamur. VI. Cadere, opinor, in sapientem aegritudinem tibi dixisti videri. A. Et vero ita existimo. M. HM- manum id quidem, quod ita existimas: non enim
i) Α rogant sibi quidem . s. e pia verborum notionum diversitatem exisptimere posse. DAU. α Sie. interptingendum arbitror. vulgo: ses dolora moMea tir. Qtio genera - diramus: qui ita sis asse-
570쪽
tenerum qui dilum atque molle, quod aegritudine, quasi tempestate , quatiatur, Nec absurde Cranto ille, qui in nostra Academia vel in primis suit nobilis, re Minime, inquit, assentior iis, qui istam ne . scio quam indolentiam magnopere laudant: quae
nec potest ulla esse. nec debet. Ne aegrotus sim; sin , is, qui suerat, sensus adsit, sive secetur quid, sive avellatur a corpore. Nam istud nihil dolere . non sine magna mercede contingit, a immanitatis in animo, stuporis in corpore. M Sed videamus, ne haec oratio sit hominum assentantium nostrae imbecillitati, ut indulgentium mollitudini : nos autem audeamus non
solum ramos amputare miseriarum , sed omnes radi
cum fibras evellere. Tamen aliquid relinquetur sortasse, ita sunt altae stirpes stultitiae; sed relinquetur id solum . quod erit necessarium. Illud quidem sic habeto, nisi sanatus animus sit, quod sine philosoph ia fieri non potest, finem miseriarum nullum sero. Quamobrem, quoniam coepimus, tradamus nos cicurandos: Sanabimur, Si volemus. Et progrediar quidem longius: non eni in de aegritudine Sol iam ,
quamquam id qui dein primum, sed de omni animi , ut ego posui, perturbatione , morbo , ' ut Graeci volunt, explicabo. Et primo, si placet, Stoicorum
vlgo nattirabiti in animis. Alii naiaria Ie i. a. a) N,. Beg. Leid. Me aegrot aam. Si inquit Iuerat senatis adsu. Alius Leid. Nee aegrotare, si is qui fuerat sensus adsit. Davi sitis edidit: na Gegrotassim ; sin quid feris. senatis ausi . Einest us eum aliis: ne firmus atm , inquit, seu si hirim sensus obsit. M liorem lectionem eum