장음표시 사용
571쪽
more agamus , qui breviter adstringere solent argu menta : deinde nostro instituto vugabimur. VII. Qui sortis est, idem est fidens: quoniam confidens, mala consuetudine loquendi in vitio ponitur, ductum verbum a con silendo, quod laudis est. Qui autem est fidens, is profecto non extimescit: discrepat enim a timendo consilere. Atque in quem cadit aegritudo , in eundem timor. Quarum enim rerum praesentia furnus in aegritudine, easdem impendentes et venientes timemus. Ita sit, ut sortitudini aegritudo repugnet. Veri simile est igitur, in quem cadat aegritudo, cadere in eundem timorem, et in actionem quamdam animi et demissionem. Quae in quem cadu ut, in eundem cadit, ut serviat, ut victum se quandoque esse fateatur. Quae qui recipit, recipiat idem necesse est timiditatem ei ignaviam. Non cadunt autem haee in virum sortem. Igitur ne aegritudo quidem. At nemo sapiens , nisi sortis. Non omittergo in sapientem aegritudo. Praeterea ne esse est, qui sociis sit, eundum esse magni animi: qui magni animi sit, invictum: qui invictus sit, eum res humanas despicere atque infra se positas arbitrari. Despicere aute in nemo Potest eas res, Propter quas negri-iudine affici potest. Ex quo esse itur, sortem virum aegritudine nunquam assici. Omnes autem sapientes, sortes. Non cadit igitur in sapientem aegritudo. Et
quemadmodum oculus conturbatus non est probe allectus ad suum munus langendum; et reliquae partes, tolumve COPPus Statu quum est motum de est ossicio suo et muneri; Sic conturbatuS animus non
. Bisheelua male hat qui sortis eat timendo fidens. Itide Buberius legetaliam fidens. ma ult a timendo stitere. α) Ap. Noniuvi Marcellum est a
572쪽
est aptus ad exsequendum munus Suum. Munus autem animi est, ratione bene uti: et sapientis animus ita semper assectus est, ut ratione Optime utatur.
Nunquam igitur est perturbatus. At aegritudo perturbatio est animi. Semper igitur ea sapiens vacabit. VIII. Veri etiam simile illud est, qui sit temperans, - quem Graeci σωρρογα appellant, eamque virtutem σωρροσυνην VOCant, quam soleo equidem tum temperantiam , tum moderationem appellare , nonnunquam etiam modestiam; sed haud scio , an re.
cie ea virtus frugalitas appellari possit, quod angustius apud Graecos valet: qui frugi homines χρησιμους appellant, id est, tantummodo utiles ; at illud est la
tius; omnem enim abstinentiam, omnem innocentiam
quae apud Graecos usitatum nomen nullum habet, sed habere potest ψλαIAM ; nam est innocentia, un cito talis animi, quae noceat nemini , reliquas etiam virtutes frugalitas continet. Quae nisi tanta esset, et si iis angustiis, quibus plerique putant, teneretur, numquam esset L. Pisonis cognomen tan-
Par. Sellula. vero, omnia enim abstinentia . Omnis i M. T.
Si iis angustiis, qui3tis pleriqueptiliam . teneretur Dieit Loe icletico, quoniam latia . seu gulitate duela soris dete iam eoeperat Romanis civibus. Ferebatit enim ae parua regibus, da quihus Doster dixerat pro Deiotar. cap. 9J Frugi hominem diei non sititium Arabea latiuis in rege. Quod ille sis,lidium statim improbat. Αt
seat. id elogium, in quo veteres tantum videbant honoriscae eoniniendatiouis . noti aliis tribui solitum esse quam fiet.is aut libertis. Nuin Dionysium quemda in postquam appella. ii frugi hominem , subitiligit, ac na liberetιntim latiuare Midear. ρ ariem ni bonum. hi modiea eorreetiove .dhihilo s/gendum sidetur: ne ut ιιιerliniam , ete. Erat enim is homo revera Alliei libertus. Redit in me. moritim hae Oeeasioue lepidum Epigramina Martitilis, XII. 3or S.ecias, sobrius est Aper. Qtiiu od mepSeri iam sis ego tutius . non amistim. Quam vero Ob eausam lauti homines atque bonorati laudem admittere illum desi rint. S. Λugustinus aperit lib. de Beata vita, ti. 3a: Fris reoti gurem dicenda constiettidinem, quia frugutilas , quasi parsimonia diei solet. Bunt .
573쪽
TVS GVI.. DISPUTATIO Nuritopoec laudatum. Sed quia nec qui Propter metum praesidium reliquit, quod est ignaviae; nec qui I'ropte avaritiam Clam depositum non reddidit, quod est iniustitiae; nec qui propter temeritatem male rem gessit, quod est stultitiae, frugi appellari solet; eo tres virtutes , sortitudinem , iustitiam , prudentiam . frugalitas est complexa; etsi hoc quidem, commune
est virtutum; omnes enim inter se nexae et iugatae sunt. Reliquum igitur est, quarta virtus ut sit ipsa Dugalitas. Eius enim videtur esse Proprium, motus animi appetentis regere et Sedare, Sem Perque adversantem libidini, moderatam in omni re Servare Constantiam; cui contrarium vitium nequitia dicitur. Frugalitas, ut opinor , a fruge: qua nihil melius e terra :nequitia ab eo etsi hoc erit fortasse durius: sed tentemus: lusisse putemur, si nil sit ab eo, quod ne quid am est in tali homine: ex quo idem, nihili dicitur; - qui sit frugi igitur, vel, Si mavis, moderatus et tem Perans, eum TecmSe est esse constantem; qui autem constans, quietum ; qui quietus, Periurbatione omni vacuum; ergo etiam aegritudine Et sunt illa sapientis: aberit igitur a sapiente aegritudo.
IX. Itaque non inscite Heracleotos Dionysius ad ea disputat, quae apud Homerum Achilles queriti r, hoc , ut opinor, modo,
Corque meum penitus turgescit tristibus iris, Quum decore atque omni me Orbialiam lauae recordor.
Num manus affecta recte est, quum in tumore est 2
Sie Ero . ols. ot est in Mis. reeeperunt Erra. Wolf. Vulg. tem comploribus. Volso reliqua igitur et ritis. - Ante parenthesim, ab eo adiaquarta inritia. ditum est a Sebuta. praeeunte Davi a) Ita Yss. meliores , recte. Et aio. T.
574쪽
I IBER TERTIVS , CAP. 9 aut num aliud quodpiam membrum tumidum ac turgidum, non vitiose se habet 7 Sic igitur insatus
et tumens animus in vitio est. Sapientis autem animus semper vacat vitio, nunquam turgescit, nunquam tumet. At iratus animus eiusmodi est. Nunquam igitur sapiens irascitur. Nam si irascitur, etiam concupiscit: proprium est enim irati, Cupere , a quo laesus videatur, ei quam maximum dolorem inurere. Qui autem id concupierit, cuin necesse est . si id Consecutus sit, magnopere laetari. Ex quo sit, ut alieno malo gaudeat. Quod quoniam non cadit in sapientem , ne ut irascatur quidem cadit. Si autem caderet in sapientem aegritudo, caderet etiam iracundia et qua quoniam Vacat, vegritudine etiam vacabit. Etenim si sapiens in aegritudinem incidere Posset, Posset etiam in misericordiam, posset in invidentiam. Non dixi invidiam, δ quae lum e4t, quum invidetur ab invidendo autem invidentia recto dici potest, ut effugiamus ambiguum nomen invidiae; quod verbum ductum est a nimis intuendo fortunam alterius, ut est in Melanippa, βQuisunm forem liberum inuidit meum ' 6
Male latine videtur; sed praeclare Attius. Vt enim videre, si e invidere florem rectius, quam flori. Nos
i) Hoe tepetit Turnebus in Mas. et recepit Davis. Wols. Ernest. ecciti rectura l. Fr. Gronovii ad Liu. XLI. 6. aliquodpiam. Iano Guillelmo placehat alitid quippiam. IJ Eril. recepit irati, quod habet cod. Vatie. 3 inridiam Na. Leid. edd. v. it. it. Non. Mareeli.
575쪽
consuetudine prohibemur: poeta ius suum tenuit, et dixit audacius. Cadit igitur in eundem et misereri, et invidere. Nam qui dolet rebus alicuius adversis ,
stus interitum deplorans Callisthenis , sodalis sui , rebus Alexandri presperis angitur: itaque dicit Callisthenem incidisse in hominem summa potentia sum-Inaque sertuna , sed ignarum, quemadmodum rebus secundis uti con eniret. Atqui quemadmodum misericordia aegritudo est ex alterius rebus adversis, sic invidentia aegritudo est ex alterius rebus secundis. In quem igitur cadit misereri, in eundem etiam invidere. Non cadit autem invidere in sapientem :
soleret, misereri etiam soleret. Abest ergo a sapiente aegritudo. X. Haec sic dicuntur a Stoicis, concludunturque contortius. Sed latius 4 aliquanto dicenda sunt et diffusius: sententiis tamen utendum eorum potissimum , qui maxime serti, et, ut ita dicam , virili utuntur ratione atque sententia. Nam Peripatetici, familiares nostri, quibus nihil est uberius, nihil eruditius, nihil gravius , mediocritates . vel perturbationum, vel morborum animi, mihi non sane Probant. Omne enim malum. etiam mediocre, maluino est. Nos autem id agimus, ut id in sapiente nullum sit omnino. Nam ut corpus, etiamsi mediocriter aegrum
i) Solea Ma. Loid. Meliorem te iaetionem dedit Davis. ex eod. Elieus. 3. Bah. Ball. Med. et edd. veit
5 Mediocritatem Ma. Leid. ε) Vulgo magnum. Sed Buherios recte correxit mesiam, quod recepit Wolf.
576쪽
est, sanum non est; sic in animo ista mediocritas cavet sanitate. Itaque praeclare nostri, ut alia multa imolestiam, sollicitudinem , angorem, propter similitudinem corporum aegrorum , aegritudinem nominaverunt. Hoc propemodum verbo Graeci omnem animi perturbationem appellant: vocant enim , id est, morbum, quicumque est motus in animo tu
bidus. Nos melius: aegris enim corporibus simillima est animi aegritudo. At non similis aegrotationis est libido, non immoderata laetitia , quae est voluptas animi elata et gestiens. Ipse etiam metus non est morbi admodum similis, quamquam aegritudini est finitimus, sed proprie , ut aegrotatio in corpore, sic
aegritudo in animo, nomen habet non seiunctum a
dolore. Doloris igitur huius origo nobis explicanda
est, id est, causa essiciens aegritudinem in animo , tamquam aegrotationem in corpore. Nam, ut medici, causa morbi inventa, curationem esse inventam putant ; sic nos, causa aegritudinis reperta, medendi facultatem reperiemus. XI. Est igitur causa omnis in opinione, nec vero aegritudinis solum, sed etiam reliquarum omnium perturbationum: quae sunt genere quatuor, Partibus plures. Nam quum omnis perturbatio sit animi motus rationis expers, Vel Pationem aspernans, veIxationi non obediens, isque motus aut boni aut muli
aequaliter distributae sunt. Nam duae sunt ex opinione honi: quarum altera voluptas gestiens , id est, praeter modum elata laetitia, opinione praesentis magni alicuius honi; altera. quae est immoderata
577쪽
TvSCvL. DISPUTATION Mappetitio opinati magni boni, rationi non obtempe xans , vel cupiditas recte vel libido dici potest. Ergo haec duo genera, voluptas gestiens et libido, honorum opinione turbantur ut duo reliqua, metus et aegritudo, maIorum. Nam et metus, opinio magni
mali impendentis; et aegritudo, est opinio magni mali praesentis; et quidem recens opinio talis mali , ut in eo rectum videatur esse gngi: id autem est, ut is, qui doleat, oportere opinetur se dolere. His autem perturbationibus, quas in vitam hominum stultitia quasi quasdam surias immittit atque incitat, omnibus viribus atque opibus repugnandum est, si volumus hoc. quod datu in est vitae, tranquille placideque traflucere. XII. Sed ceteras alias: nunc aegritudinem si possumus , depellamus. Id enim sit Propositum; quandoquidem eam tu videri tibi in sapientem cadere dixisti. Quod ego nullo modo existimo: tetra enim resesic misera, detestabilis, omni contentione, velis, ut ita dicam, remisque sugienda. Qualis enim tibi illo videtur
Tantalo 4 prognatus . Pedope natus , qui quondam a socria Oenomao rege Hippodamiam, raptis nactu'st nuptiis pIovis istet quidem pronepos: tam ne ergo abiectus, tamque scactus 2
α) Sie Da. ia. Vulgo in i ita, quod deseudit Buberius. 33 Ita Da. ia. ex edd. vel . Vulgo
quasi prosaico tenore expressa versiculos esse vidit Isenti eius. Idem aciematiti,tituendum esse vidit pro vulg.
578쪽
Nolite cinquit homites ad me adire t lineo istine
m contagio mea bonis , umbrare obsit:. . . tauta vis 3 seris in comore haeret. A
Tu te, Thyesta, damnabis , orbabisque luce propter vim sceleris alieni 7 Quid 2 illum silium Solis nonne patris ipsius luce indignum putas ΤRefugere oculi et eomus macie extabtile ; , Gemmae peredere humore exsangues genas: 35liti liuentes 4 barha paedore horrida, alque Intonsa , in sciat pectus illuuia scabrum.
Haec mala , o stultissime Aeeta, ipse tibi addidisti :
quidem inveterato malo, quum tumor animi resedisset Est autem aegritudo, ut docebo, in opinione mali recentis ; sed moeres videlicet regni desiderio, non siliae. Illam enim oderas; et iure sortasse. Regno non aequo animo carebas. Est autem impudens Iu Ctus moerore se Consiicientis, quod imperare non liceat liberis. Dionysius quidem tyrannus, Syracusis expulsus, Corinthi pueros docebat: usque eo impe- Tio Capere non poterati Tarquinio vero quid impudentius , qui bellum gereret cum iis, qui eius non tulerant superbiam 8 Is, quum restitui in regnum nec Veientium , nec Latinorum armis potuisset, Cumas se contulisse dicitur, inque ea urbe senio et aegritudine esse consectus.
XΙΙl. Hoc tu igitur censes sapienti accidere posse, ut aegritudine opprimatur, id est, miseria2 Nam
579쪽
quum omnis perturbatio miseria est, tum carnificina est, aegritudo. Habet ardorem libido, levitatem laetitia gestiens, humilitatem metus; sed aegritudo maiora quaedam, tabem, cruciatum, amictationem, foedi latem: Iacerat, Exest animum, planeque conficit. Hanc nisi exuimus sic , ut abiiciamus, miseria carere
Atque hoc quidem perspicuum est, tum aegritudinem exsistere , quum quid ita visum sit, ut magnum quoddam malum adesse et urgere videatur. Epicuro autem placet, opinionem mali aegritudinem Esse natura, ut quicumque intueatur in aliquod maius malum, si id sibi accidisse opinetur, sit continuo in aegritudine. Cyrenaici non omni malo aegritudinem estici censent, sed insperato et nec opinato malo. Est id quidem non mediocre ad aegritudinem augendam. Videntur enim omnia repentina gravi Ora. Ex hoc et illa iure laudantur:
Ego quum genui, tum moriturum 4 serui, et ei rei sustuli. Praeterea ad Troiam quum misi ob defendendam Graeciam, Mibam 5 me in mortiferum bellum, non in vutas mutere.
XIV. Haec igitur praemeditatio suturorum malorum, lenit eorum adventum, quae venientia longe ante videris. Itaque apud Euripidem a Theseo dicta
Turnehus ad .. a , ε. in his verbia laeeral - consitae senarium alleuius poetae agnoscit. α) Sie vietoe. Davia. Wolf. volg. opinione mali. Buherius eo ni opiniona
malum aegritudinam easa non natura.
Versos sunt Telamonia ea Eouit tragoedia.
Apud Euripidem Ilaee transtulisse de Posidonio Cieeronem. intelligi potest ex iis quas Galenus refert lih. lv. do ore. et Hal. dogm. quae ad horum et intelleetum et eaplieationem plurimum momenti altatura sunt. CAMA a.
580쪽
laudantur: licet enim, ut saepe iacimus, in latinum illa convertere :
Nam qui haec audita a docto meminissem vim , Futuras mecum commentabar miserias: Aut mortem acerbam, aut exsilii moestam fugam , Aut semρer aliquam molem meditabar mali: Vt, sti qua in ecta diruas casus a foret, Ne me imparatum cura laceraret rePens. 3Quod autem Τheseus a docto se audisse dicit, id do se ipso loquitur Euripides. Fuerat enim auditor Ana-Xagorae et quem serunt, nuntiata morte filii, dixisse :Sciebam me genuisse mortalem. Quae Vox declarat, iis esse haec acerba , quibus non suerint cogitata-Ergo id quidem non dubium, quin omnia, quae mala putentur , ψ sint improvisa graviora. Itaque quamquam non haec una res ossicit maximam aegritudinem , tamen , quoniam multum potest provisio animi et praeparatio ad minuendum dolorem , Sint semper omnia homini humana meditata. Et nimirum haec est illa praestans et divina Sapientia , et perceptas penitus et pertractatas humanas res habere; nihil admirari, quum acciderit; nihil antequam evenerit , non evenire posse arbitrari.