장음표시 사용
601쪽
TVSCvL. DISPPTATIONvM XXVIII. Quid est autem, quod plus valeat ad deponendum dolorem . quam quum est intellectum, nihil profici, et frustra esse susceptum 7 Si igitur deponi potest, etiam non suscipi potest. Voluntate igitur et iudicio suscipi aegritudinem confitendum est. Idque indicatur eorum patientia, qui quum multa sint 'saepe perpessi, Acilius serunt, quidquid accidit.
obduruisseque sese contra fortunam arbitrantur: ut
si mihi nune tristis primum illuxisses dies,
Nec tam aerumnoso naὐigassem salo, Esset dolendi causa et tit iniecto mutatii Freno re ente Iactu ex itiantur novo. Seu iam stibaetias miseriis Oftomtii. a
De ligatio igitur miseriarum aegritudines quum sa-ciat leniores, intelligi necesse est, non rem ipSam CauSam atque sontem esse moeroris . . Philosophi summi , , neque dum tamen sapientiam consecuti , nonne intelligunt, in summo se Inalo esse' Sunt enim insipientcs: neque insipientia ullum maius malum est; neque tamen lugent. Quid ita 2 quia huic generi malorum non affingitur illa opinio, rectum esse et aequum, et ad officium pertinere, aegre ferre . quod sapiens non sis ; quod idem assingimus huic aegritudini , in qua luctus inest: quae omnium maxima est.
non rem ipsam atque evitisam Iontemessa moeroris.
602쪽
LIBER TERTIVS , CAP. 28 597Ιtaque Aristoteles, veteres philosophos accusans, qui existimavissent, philosophiam suis ingeniis esse per
fectam , ait eos aut stultissimos, aut gloriosissimos fuisse : sed se videre, quod Paucis annis magna a Cessio facta esset, brevi tempore philosophiam plane ub- solutam fore. Theophrastus 3 autem moriens accusasse naturam dicitur, quod cervis et cornicibus vitam diuturnam , quorum id nihil interesset; hominibus, quorum maxime interfuisset, tam exiguam vitam dedisset : quocum si aetas potuisset esse longinqui OP, suturum fuisse , ut, Omnibus persectis artibus , omni doctrina hominum vita erudiretur. Querebatur igitur , se tum, quum illa videre coepisset, exstingui. Quid 2 ex ceteris philosophis nonne optimus et gravissimus quisque consitetur, multa se ignorare, et multa sibi etiam atque etiam esse discenda 8 Neque tamen, quum se in media stultitia, qua nihil est peius, haerere 4 intelligant, aegritudine premuntur : nulla
enim admiscetur opinio ossiciosi doloris. Quid, qui non putant Iugendum viris 2 qualis suit Q. Maximus csserens filium consularem; qualis L. Paullus, duobus paucis diebus amissis siliis; qualis M. Cato , praetore designato , mortuo silio ; quales reliqui, quos in Consolatione collegimus : ε quid hos aliud placavit, nisi quod luctum et moerorem si non putabant viri
603쪽
Ergo id, quod alii rectum opinantes, aegritudini se solent dedere, id hi turpe putantes aegritudinem repulerunt. Ex quo intelligitur, non in natura, sed in
opinione esse aegritudinem. XXIX. Contra dicuntur haec. Quis tam demens . ut sua voluntate moereat 7 Natura alsert dolorem Cui quidem Crantor, inquiunt, vester, cedendum putat. Premit enim atque instat, nec resisti potest.
Itaque Oileus ille apud Sophoclem, qui Telamonem
antea de Aiacis morte consolatus esset, is, quum audisset de suo, actus est. De cuius Commutata mente sic dicitur:
Dc ores tanta praedistis sapientia wisquam est, qui aliorum aeramnam dietis tali ans, INon idem , qtitim fortuna mulata impetum Conoertat , elade stibilia frangatur sua , m illa ad titios dista et praece ta eicidiant. 3Haec quum disputant, hoe student essicere, naturae obsisti nullo modo posse: ii tamen fatentur, graviores aegritudines suscipi, quam natura cogat. Quae est igitur amentia, ut nos quoquo idem ab illis requiramus 2 Sed plures sunt causae suscipiendi doloris. Primum illa opinio mali, quo viso. atque persuaso aegritudo insequitur necessario. Deinde
i Reeia Benileio auetore hoe reiali vilit Davia. pro vulg. n aer. Etate eodd. Reg. Pith. Med. alii. . x Sch. de atia. nulla adnotatione alibieeta, more suo; nempe ideo. quod tyronibus potius, quain eritieis viris, editionem paravisset. Ceterum
604쪽
etiam gratum mortuis se sacere, si graviter eos lugeant, arbitrantur. Accedit superstitio muliebris quaedam: existimant enim, diis immortalibus se facilius satis iacturos, si eorrim plaga perculsi, assi-ctos se et stratos esse fateantur. Sed haec inter se quam repugnent, plerique non vident. Laudant enim eos, qui aequo animo moriantur; qui alterius mortem aequo ianimo serant, eos putant vituperandos. Quasi fieri ullo modo possit, quod in amatorio sermone dici solet, ut quisquam plus alterum diligat, quam se. Praeclarum illud est, et, si quaeris, rectum quoque et verum, ut eos, qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus; ut vero plus, fieri nullo pacto potest. Ne optandum quidem est in amicitia, ut me ille plus, quam se, ego illum plus, quam me: perturbatio vitae, si ita sit, atque ossiciorum Omnium Consequatur. XXX. Sed de hoc alias. Nunc illud satis est, non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram , ne illos plus, quam ipsi velint, si sentiant. Plus certe, quam nosmet ipsos, diligamus. Nam quod aiunt, plerosque consolationibus nihil levari, adiunguntque, consolatores ipsos confiteri se mise-
terit; utrumque dissolvitur. Sunt enim ista non naturae vitia, sed culpae. λ Stultitiam autem accu- Sare quamvis copiose licet. Nam et qui non levantur, ipsi ad se miseriam invitant; β et qui suos casus aliter serunt, atque ut auctores , aliis ipsi fuerunt,
605쪽
TVSCVL. DibPUTATIONvM non sunt vitiosiores, quam sere plerique , qui avari avaros, gloriae cupidos gloriosi reprehendunt. Est enim proprium stultitiae. aliorum vitia cernere, oblivisci suorum. Sed nimirum hoc maximum est experimentum , quum Constet aegritudinem vetustate tolli, hanc vim non esse in die positam, sed in cogi-
est homo; qui potest quidquam de dolore mutari, si neque de eo, propter quod dolet, quidquam est mutatum, neque de eo, qui dolet 2 Cogitatio igitur
diuturna, nihil esse in re mali, dolori medetur, non ipsa diuturnitas. Hic mihi asserunt mediocritates. a Quae si naturales sunt, quid opus est consolatione Natura enim ipsa terminabit modum. Sin opinabiles , opinio tota tollatur. XXXI. Satis dictum esse arbitror, aegritudinem esse opinionem mali praesentis, in qua opinione illud insit, ut aegritudinem suscipere Oporteat. Additur ad hanc desinitionem a Zenone recte, ut illa opinio praesentis mali sit recens. Hoc autem verbum sic interpretantur, ut non tantum illud recens esse
velint, ' quod paullo ante acciderit, sed, quam diu in illo opinato malo vis quaedam insit, ut vigeat set habeat quamdam Viriditatem, tam diu appelleturi ocens: ut Artemisia illa, Mausoli, Cariae regis. uxor, si quae nobile illud Halicarnassi secit sepulcrum , quamdiu vixit, vixit in luctu, eodemque
i) Inepte Cebhardos a eodd. non titillis diurna. - mne vim, quaaeli. tollitur aegritudo. In die , in diuturnitate temporia. N. α) Bespieit h. l. ad Peripateti- eos; vid. Tuse. Iv, 39.
Q Respexit lial. Gellius Noe .
606쪽
etiam i consecta contabuit. Huic erat illa opinio quotidie recens: quae tum denique non appellatur
recenS, quum vetuState e Xaruit.
Haec igitur ossicia sunt consolantium , tollero aegritudinem landitus, aut sedare, aut detrahere quam plurimum , aut supprimere, nec Pati manare longius, aut ad alia inentem traducere. Sunt, qui unum ossicium consolantis putent, malum illud omnino non esse, ut Cleanthi placet. Sunt, qui non magnum malum, ut Peripatetici. Sunt, qui abducant a malis ad bona, ut Epicurus. Sunt, qui satis putent, ostendere, nihil inopinati accidisse, ut Cyrenaici. ' Chrysippus autem Caput esse Censet in consolando, detrahere illam opinionem moerenti, si
se ossicio fungi putet iusto atque debito. Sunt etiam, qui haec omnia genera consolandi colligant: alius
enim alio modo movetur. Vt sera nos in Consolatione omnia in unum coniecimus: έ erat enim in tumore animus, et omnis tu eo tentabatur curatio.
i) Davia. e Ball. eo denique etiam. via immane quantum d Iaeesserint 2) Appellabiιtir Davis. omnes librarii. Sed qui ina Duxerit 1 3 Optime sie Davisius quem ae- vivere. Dou nesciunt, qua in fre- euius eal Wolstis. Vulgo nihil mali. queritia sint in propriis nominibus
Maaul. et Larubin . nihil no-. - eorum peccata. Si vero duelus alte omnino repotiendum tia Cyrenaici. das litterarum , a vulgata iam lovge Cum enim eaeterorum . quae hie rein noti aberint . quam prima satio ceti fert dogmatum saviores nomiuat aeri queat. Vtcumque sit, ipsa Cieero, partim decore se gesserat. Mulentiae vis iacit, ut haee emenda-ai patronos huiusce sententias iacuis. lio milii palmaris videatur, et ahset. Iloa utilem fuisse Cyrena eo , omnibua probanda. DAvis.
x3. Grenaici non omni malo aegri- omnia in eo Olodionem unam ecnia. aticlinem esses censent; sed insperato eimus. Davia. et Wolf. tia fere nos in et Mee opinato mal . iterum eap. 22. eonastitione Omnia in e na lationem Cyrenaicorum restae aenientia, qtii tiniam coniecimus. Cod. Vatie. tit feraltim aegrittidinem censerit exsistera, nos in eonsolatione seimus , et omneat nee opinalo quid menerit. Ni in genus tonsolanu. in eonsolationem tamen fortasse videatur. quod a recta unam eoniecimus.
607쪽
morbis, quam in corporum: ut Prometheus ille Aeschyli; cui quum dictum esset,
Atqui, Prometheu, te hoc tenere existimo, Mederi yosse rationem iracundiae.
Si quidem qui tempestiuam medicinam admoυens Non ad graoescens Mulnus illiunt mantis. a
XXXII. Erit igitur in consolationibus prima m dicina, docere, aut nullum malum esse, aut ud modum parvum; altera, et de communi conditione vitae, et proprie, si quid sit de ipsius, qui moereat, disputandum; ' tertia , summam esse stultitiam frustra Con-sici moerore, quum intelligas, nihil posse profici. Nam Cleanthes quidem sapientem Consolatur; qui Consolatione non eget. Nihil enim esse malum, quod turpe non sit, si lugenti persuaseris, non tu illi luctum, sed stultitiam detraxe Pig. Alienum nutem tempus docendi. Et tamen non satis mihi videtve vidisse hoc Cleanthos, suscipi aliquando aegritudinem
3 voe. Hartilandum Fenestina glossatori tribuit et tineis iuetosit. Paulo ante pio moWιaiBuberius ina-lehat muria, ut exi in us. Leid. Hoe visit Cieeror Dispulandiam es . se da eommuni conditione Diraa. aepropria δε eonditione limitia. Mimoereat, si quid aia. quod de illa possit proprio disputari. Coneinuitus orationis non exigit, ut quoniam praeeessit de eommiani, aequatur uapropria. Cic de Ossie. I. 3o i In otii- gentilim es etiam . duabus otiari nos
quae proprie singulis ase tribtiris. Si quia veretur, ut satis Lalitium sit . de ipsius, putatque adiungendum e se praepositioni novien sexii eastis. habet, quem legat, cleerotiam. Λ NON
608쪽
Posse ex eo ipso, quod 'se summum malum Cleau ilics ipse lateatur. Quid enim dicemus. quum Socrates Alcibiadi persuasisset, ut accepimus, eum nihil hominis esse, nec quidquam inter Alcibiadem , Summo loco natum , et quemvis baiulum interesse ;quum se Alcibiades amictaret, lacrymansque Socrati supplex esset, Di sibi virtutem traderet, turpitudi
nemque depelle Dei: quid dicemus, Cleanthe y num in illa re quae aegritudine Alcibiadem assiciebat mali nihil fuisse 7 Quid, illa Lyconis, qualia sunt 3
qui aegritudinem extenuans . parvis ait eam rebus inoveri, lactunns λ et Corporis incommodis, non
animi malis. Quid ergo Τ illud, quod Alcibiades
dolebat, non ex animi malis vitiisque constabat 7 Ad Epicuri consolationem satis est ante dictum. XXXlII. Ne illa quidem consolatio firmissima est, quamquam et usitata est, et Saepe prodest: Non tibi hoc soli. Prodest haec quidem, ut dixi, sed nec semper, nec omnibus et Sunt enim , qui respuant; sed infert, quo modo adhibeatur. Vt enim tulerit quisque eorum, qui saPienter tulerunt, non quo quisque incommodo assectus sit, praedicandum est. Chrysippi, ad vel itatem firmissima est: ad tempus aegritudinis, difficilis. Magnum opus' est, probare moerenti, illum suo iudicio, et quod se ita putet oportere sacere, moerere. Nimirum igitur, ut in Causis nori Sempe P utimur eodem statu - sic enim appellamus controversiarum genera ; sed ad tempus,
itis vocis alteri, eo fere redeunt. sub atatu comprehendi omne id, quod quia ad diluendum aceusationem velitis ingendam senteni iam a petii us dicere possit. NE: D.
609쪽
ad controversiae naturam, hd Personam accommodamus: sic in aegritudine lenienda , quam quisque curationem recipere possit, videndum est. Sed nescio quo pacto ab eo, quod erat a te pro-Positum, aberravit oratio. Tu enim de sapiente quaesieras; cui aut malum videri nullum potest, quod vacet turpitudine; aut ita parvum malum, ut id Obruatur Sapientia, vixque appareat: qui nihil opinione assingat assum atque ad aegritudinem; nec id
Putet esse rectum, Se quam maxime excruciari luctiique confici: quo pravius nihil esse possit. Edocuit tamen ratio, ut mihi quidem videtur, quum hoc ipsu in proprie non quaereretur hoc tempore, num quod esset malum, nisi quod idem dici turpe posset, tamen ut videremus, ' quidquid esset in aegritudine mali, id noti naturale esse, sed voluntario iudicio,
et opinionis errore Contractum.
XXXIV. Tractatum est autem a nobis id genus aegritudinis. quod unum est omnium maximum, ut, eo sublato , reliquorum remedia ne magnopere quaerenda arbitraremur. Sunt enim certa , quae de paupertate ; Certa. quae de vita inhonorata et ingloria dici soleant. Separatim certae schoIae sunt de exsi
lio, de interitu patriae, de servitute, de debilitate, de caecitate, de omni casu : in quo nomen poni
est rum in Mideremtis, toto in h. l. sieronati tuendum putabat: Edri u la. men ratio. tia mihi Midetur qtitim hoe Usum proprie non quaerereriar, cum ne q-d esset malum , mai od idem diei tirpe posset. liam ut Mideremtis ele. Sed senatis eat: Quum hoc loco non quaereremus an ullum osset malum, nisi quod turpe sit. hoc quidem ea nostra dispulatione affirmare omnino non possumus, Hul lum malom esse . nisi quod turpe sit; illud autem elete niuemare po su mus, nullum esse ureum in aestritudine malum. quod in partem quamdam proneit ad probandum nullum esse malum, nisi in turpitudiue. Eu. l .
Med. Eliens. a. a. B., E. Vulgo edetia lue et da Omni erasu.
610쪽
. RER TERTIVS , CAP. 34 solet calamitatis. Haec Graeci in singulas scholas et in singulos libros dispertiunt. Opus enim quaerunt: quamquam plenae disputationes sunt delectationis . .
etiam parti, si condoluit. medentur; sic philosophia quum universam aegritudinem sustulit, tamen, si quis error aliunde exstitit, si paupertas momordit, si ignominia pupugit, si quid tenebrarum obfudit exsilium aut eorum, quae modo dixi, si quid exstitit, singula-
audies tu quidem, quum voles; sed ad eumdem sontem revertendum est, aegritudinem omnem procuIabesse a sapiente , quod inanis sit, quod frustra suscipiatur, quod non natura exoriatur, sed iudicio , sed opinione, sed quadam invitatione ad dolendum . quum id decreverimus ita fieri oportere. Hoc detracto, quod totum est voluntarium, aegritudo erit sub Iala illa moerens; morsus tamen et contractiuncula quaedam animi relinquetur. 4 Hanc dicant sane naturalem , dum aegritudinis nomen absit, grave, te-tru in , funestum; quod cum Sapientia esse, atque, ut ita dicam, habitare nullo modo possit. At quae stirpes sunt aegritudinis, quam multae, quam ama-
aptitationes delectationis sunt; quod ex emendatione Turnebi Adv. At X. 5. ree peruul Lam hin. Gebhard. Eeti. alii. In mollis Mas. quamquam plana Hisputa ionis sunt delectationis. Ma nullus E eod. M . reseripsit quamquam plana dismaritionis au er dole. etorionia Davisivs malebat qtiam quampliana dia lationes sunt delectationi. Optime Wolfius quamquam plenaa insptitationes sunt delectationis.
ei tamen reponere etenim. 3 Vulgo et si alasti artim rerum, in quo est ἀυανοχουθου. Nelius eum Lambino delentur partieulae et ai. quas Wolfius etiam titieis iuel tisit. ita sit apodosis in verbia singtilia mrertim atine propriae consola ιonea. Davisio plaeehat ei aingulariam r. a.