장음표시 사용
671쪽
TVSCVL. DlSPvTATIONvM qui torqueatur, qui crucietur, beatus esse non Possit; in eo etiam putaιur dicere, in rotam beatam vitam non escendere. Non usquam id quidem dieit omnino; sed, quae dicit, idem valent. Possum igitur, cui concesserim, in malis esse dolores corporis, in malis naufragia fortunae, huic succensere dicenti, non omnes honos esse beatos , quum in omnes bonos ea, quae ille in malis numerat, cadere possint 2 V xatur idem Theophrastus et libris et scholis omni uin
philosophorum, quod in Callisthene suo laudarit
illam sententiam, Vitam regit fortuna , non sapientia. 3
Negant ab ullo philosopho quidquam dictum esse Ianguidius. Recte id quidem ; sed dihil intelligo diei
potuisse constantius. Si enim tot sunt in corpore bona , tot extra corpus in casu atque fortuna ; nonne Consentaneum est, plus fortunam, quae domina rerum sit et externarum et ad corpus pertinentium , quam consilium, valere 7 An malumus Epicurum imitari 2 qui multa praeclars saepe dicit: quam enim ι
vel Homer eum librum dixisset, Dii- phrasitis es Iuris es se lis omniamque esset quod tutelligere possemus. Hilosophorum . quod in Cia aetheria Nune portentum plane narrat, ut ataci laudarit tuam senten iam . vitam .liquis in libro proprio ab aliis ve- regit sortuna. non sapientia. B T. xelue. Quid multa 3 Tu librarios ca) Η. e. libro de luetis plorare iube. et ale rescribe: Vea - 3 Graeret τυχη et θυητω, πράγ-gur iana m M omni a. mimiam quod ματ' οὐκ aυβου/έα ἱ qui versua me- in eo tam , qtiem inserips i De Ala moratur ap. Plutareh. περὶ maene , iti tira, munia disputarat, 'iamobrem ap. Sio eum ril. phys. p. 4 4. et is qui tomisisti , qui eruelem , ὁ - Chaeremoni tribuitur, quod monuit rus esse non possit. Certe hane enionis h. l. Davisius. dationem postulat. eum ipsa aen- Benileiva delendam e natat tentia, tum apod Is sive redditio . particulam enim. Davitius substituere quae mos sequitur: Primum dixerat, malebat titilem.
672쪽
sibi constanter convenienterque dicat, non laborat. Laudat tenuem victum. Philosophi id quidem; sed si Socrates, aut Antisthenes diceret, nou is , qui sinem honorum voluptatem esse dixerit. Negat quem quam iucunde posse vivere, nisi idem honeste , sa
pienter . iusteque vivat. Nihil gravius, nihil philoso-
ter , iuste, ad voluptatem referret. Quid melius . quam fortunam exiguam intervenire sapienti Sed hoc isne dicit, qui, quum dolorem non modo maximum malum , sed solum malum etiam dixerit, toici corpore opprimi possit doloribus acerrimis tum . quum maximo contra fortunam glorieturΤ Quod idem melioribus etiam verbis Metrodorus , Ooc aui, inquit, te, fortuna, alque cePi; omnesque Mitus tuos interclusi, ut ad raro adVirare non Posses.) Praeclare, isi Aristo Chius, aut si Stoicus Zeno diceret, qui, nisi quod turpe esset, nihil malum duceret. Tu vero, Metrodore, qui omne bonum in visceribus medullisque condideris, et desinieris, summum bonum sirma corporis assectione, explorataque spe contineri,
lavi unae aditus interclusistit Quo modo Τ Isto enim bono iam expoliari potes. X. Atqui his capiuntur imperiti; et propter huiusmodi sententias , istorum hominum est multitudo. Acute autem disputantis illud est, non, quid quisque dicat, sed quid cuique dicendum sit, videre.
673쪽
TVSCVL. DISPUTATION vuVelut in ea ipsa sententia, quam in hac disputationctsuscepimus, omnes honos Semper' beatos volumus esse. Quid dicam bonos perspicuum est; omnibus enim virtutibus instructos et ornatos , tum Sapientes, tum viros bonos dicimus. Videamus, qui dicendi sint beati. Equidsm hos existimo, qui sint in bonis, nullo adiuncto malo. Neque ulla alia huic verbo, quum beatum dicimus, subiecta notio est, nisi, secretis malis omnibus, cumulata bonorum complexio. Hane assequi virtus, si quidquam praeter ipsam boni est, non potest. Aderit enim malorum, si mala illa ducimus, turba quaedam, paupertas, ignobilitas, humilitas, solitudo, amissio suorum, graves dolores corporis, perdita valitudo, debilitas , caecitas, inte- Titus patriae , exsilium, servitus denique. In his tot et tantis atque etiam plura possunt accidere Potest esse sapiens: nam haeo casus importat, qui in sapientem potest incurrere. At si ea mala sunt , quis potest praestare, Sapientem semper beatum lare. quum vel in omnibus his uno tempore esse possit 'Non igitur facile concedo, neque Bruto meo, neque communibus magistris, neque veteribus illis, Aristoteli , Speusippo, Xenocrati, Polemoni, ut quum
ea, quae Supra enumeravi, in malis numerent, iidem dicant, semper beatum esse sapientem. Quos si li-
tu Ius hic delectat insignis et pulcher, Pythagora . Socrate , Platone dignissimus , inducant animum , illa, quorum splendore capiuntur, vires , valitudinem , pulchritudinem, divitias , honores , opes COn-
Sie eod. Reg. Pith. Pan. I. 3. ad quae etiam piam mastine ainridera Vaiie. Bali Peirena. et recepit volt. ca Sie Meens. Manui. Lainh. Da. Fulgo atque etiam quiae Hura possurie vis. alii. Vulgo quod ai. si idem. Davi . e Mutleii eorreetione r
674쪽
temnere, eaque, quae his contraria sunt, pro nihilo ducere: tum poterunt clarissima voce prositeri, seneque sortunae impetu , nec multitudinis opinione , nec dolore, neque paupertate terreri. omniaque sibi in Sese esse posita, neque esse quidquam extra suam
potestatem, quod ducant in bonis. Namque et haeo loqui, quae sunt magni cuiusdam et alti viri, et eadein, quae vulgus, in malis et bonis numerare , concedi nullo modo potest: qua gloria commotus Epicurus exoritur , cui etiam , si diis placet, videtur semper sapiens beatus. Hic dignitate huius sententiae capitur: sed nunquam id diceret, si ipse se audiret. Quid est enim , quod minus conveniat, quam ut is, qui vel summum, vel solum malum dolorem esse dicat, idem censeat, Quam hoc suaoe est y tum, quum dolore crucietur, dicturum esse sapientem 2
Non igitur ex singulis vocibus philosophi spectandi
sunt, sed ex perpetui tale atque constantia.
XI. A. Adducis me , ut tibi assentiar. Sed tua quoque , Vide, ne desideretur constantia. M. Quonam modo2 A. Quia legi tuum nuper quartum de Finibus. In eo mihi vide hare, contra Catonem disserens, hoc velle ostendere, quod mihi quidem pro-
vephorum novitatem interesse. Quod si ita est, quid est causae , quin , si Zenonis rationi consentaneum
Idque auctoritate eod. Reg. Paris. et Guel f reeepertint Lail emand . et Ernesti. Ego Wolfium se iussum. - Sed quum Daviaianam ieet. dieea dosendan . quid neeesse est aliam admovero, non mellorem Proinde eum Ed. Par. euius animadversionem exscripsi, Davitium sequi malo. T. 2) Bon l. et Davis enm eod. Reg. et Pith. WMare Med. et Bah. Proba .
675쪽
sit, satis magnam vim in virtute esse ad beate vivendum, lieeat idem Peripateticis dicere 7 Rem enim
opinor spectari oportere, non verba. M. Tu quidemia bellis obsignatis agis mecum, et testificaris. quid dixerim aliquando, aut scripserim. Cum aliis isto
inodo, qui legibus impositis disputant. Nos in diem
vivimus; quodcumque nostros animos probabilitate percussit, id dicimus. Itaque soli sumus liberi. V rumtamen, quoniam de Constantia paullo ante diximus, non ego hoc loco id quaerendum puto, verumno sit, quod Zenoni placuerit, quodque eius auditori , Aristoni, bonum esse Solum , quod honestum esset; sed, ni ita esset, num hoc totum, beate vivere, in una virtute ponerenti β Quare demus hoc sane
rone haec usque ad verba a Itaque soli sumus liberi s dicta esse puto. Alludit nimi in ad Eeleelieam Aea demicorum philosophandi rationem , qua sibi Mem;ssum esset, modo haec modo illa perhibere. NE D.
Atis ammauis. Meundum sertam phi. Iosophandἱ rationem, a qua non re
eadere lieet. NE D. a) Noa Aeademies non curamus. quid aliquanda statuerimus aut ollinsimus statuturi, aliud alio die proba.hiliti, habentes. NE D. ) Sod. si ita esset . atim ut 1
Nulla hie peeeantur. PHmum illud
Pomerea quo reserendum' ai ad Ari. alotiem at Zenonem alius autem nemo est d Endum utique est potia. ν r. Sed nee hoe neque illud satium sensum esteil .Quorsum enim aut quae rat aut optet, ut ranci et Aristo hea. tam vitam in una virtute ponerent; quum id eos eo tanter secisis ot ipse saepe diaerii, et res ait notissi- may Deitido series et apodosis orationis e,i vilio,a r a Non, inquit . quaerendum pulo , verum ne sit, aedium tit. a Vides iam, opinor, τοαυακολουθου r quod Lambiritis, aetile interdum cernena, ubi eeiecieaeeutiunt, reete animadvertili legit enim tam tigrum. Berte hoe . a. modo et illud insuper perspexisse l. aliam luin sententiae medietnam adhibendam esset quippe, si ira essee , ut Zenoni plaeuit, honum esse s inlum quod honestum ; ntilla Dii quaestio foret , utrum vita Masa ira una υἰrtute consister i. Loge igἰliae totum loeum e a Non ego hoe loeo id
quaerendum puto, verum ne sit... ianum esse solum quod honestum es
set: sed, ni ita esse . utrum vel reeleno hoe tritum heate vivere in
titia virtute poneretur. η Ηoc nempe
illud est, quod Peripalelieos tangit et
qui, quum negarent solum bonum esse quod honestum, beatam lanarravitam stila virtute compleri voluerunt. Eram. - Davisius batie Benileii
676쪽
Bruto, ut sit beatus semper sapiens. Quam sibi conveniat, ipse viderit. Gloria quidem huius sententiae 3 quis est illo viro dignior 3 nos tamen teneamus , ut sit idem beatissimus. XII. Etsi Zeno Citieus, advena quidam , 4 et ignobilis verborum opifex, insinuasse se in antiquam philomphiam videtur: huius sententiae gravitas a Platonis auctoritate repetatur. Apud quem saepe haec oratio usurpata est, ut nihil praeter virtutem diceretur bonurn: velut in Gorgia Socrates, quumssset ex eo quaesitum, Archelaum, Perdiccae filium , qui tum fortunatissimus haberetur, nonne beatum putaret 2 re Haud scio, inquit. Nunquam enim cum eo collocutus sum. - Αin' tu 3 an aliter id scire non potes 7-Nullo modo. - Τu igitur ne de Persarum quidem rege magno potes dicere , beatusne sit 8 An ego possim , quum ignorem, quam sit doctus, quam vir honus 2 - Quid 2 tu in eo sitam vitam beatam putas Τ- Ιta prorsus existimo, honos, beatos; improbos, miseros. - Miser helaus Certe, si iniustus. is, Videturne omnem hic heu tam vitam
coni. amplexus est, quamquam vulgatam Aesecidunt eodiees . nisi quod valle. rtim neseiat. Wolfius quem Sehilia. et Neid. sequuntur: a sed, ni ita esset, num hoc tolum ... Ponerent. - Λa isa esset. Si etiam hone. aium non esset summum bonum. NEin. - Ea leelio quam Wols. Sehuix et Neid. sequuntur, elegans potius diuinalio quam vera aueioris manus videtur. Εn. P.
677쪽
in una virtute ponere 7 Quid vero in Epitaphio I quo modo idem 3 e Nam cui viro, inquit, ex se ipso
noc suspensa aliorum aut bono casu, aut Contrario , pendere ex alterius eventis et errare coguntur; huic optime vivendi ratio comparata est. R Hic est ille mo
deratus , hic sortis, hic sapiens; hic, et nascentibus, et cadentibus quum reliquis commodis . tum maxime liberis, parebit et obediet praecepto illi veteri:
Neque enim Melabitur unquam , aut moerebit nimis, Quod semper in se ψm omnem Nem ponet sui. . 3
Ex hoc igitur Platonis quasi quodam sancto augustoque sonte nostra omnis manabit oratio. XIII. Vnde igitur rectius ordiri possumus, quamn Communi parente natura7 quae quidquid genuit, non modo animal, sed etiam quod ita ortum esset e terra, ut stirpibus suis niteretur, in suo quodque genere Persectum esse voluit. Itaque et arbores, et vites, et ea, quae sunt humiliora, neque se tollere a terra altius possunt, alia semper virent, alia hieme nudata, verno tempore tepefacta frondescunt; nequo est ullum, quod non ita vigeat interiore quodam motu, et suis in quoque seminibus inclusis, ut
678쪽
aut nores, aut fruges sundat, aut baecas, omniaque in omnibus, quantum in ipsis sit, nulla vi impediente, persecta sint. Facilius vero etiam in bestiis, quod his sensus a natura est datus, Vis ipsius naturae perspici potest. Namque alias hestias nantes, aquarum incolas esse voluit; alias volucres , caelo frui libero ; serpentes quaSdam , quasdam esse gradientes; earum ipsarum partim solivagas, partim congregatus; immanes alias, quasdam autem cicures; nonnullas abditas terraque tectas. Atque earum quaeque Suum tenens munus , quum in disparis animantis vitam transire non possit, manet in lege naturae. Et ut bestiis aliud alii praecipui a natura datum est, quod suum quaeque retinet, nec discedit ab eo; sic homini multo quiddam praestantius etsi praestantia debent ea dici, quae habent aliquam
comparationem. Humanus autem animus, decerptus
ex mente divina, cum alio nullo, nisi cum ipso deo, si hoc fas est dictu, comparari potest. II ic igitur, si est excultus, et si eius acies ita curata est, ut ne Caecetur erroribus, sit persecta mens, id est, absoluta ratio : quod est idem virtus. XIV. Et, si omne beatum est, cui nihil deest, et quod in suo genere expletum atque cumulatum est, idque virtutis est proprium ; Certe omnes virtutis Compotes, beati sunt. Et hoc quidem mihi cum Bruto convenit, item cum Aristotele, Xenocrate , Speusippo, Polemone. Sed mihi videntur etiam beatissimi. Quid enim deest ad beate vivendum ei, qui confidit suis bonis 2 Aut, qui dissidit, beatus
679쪽
esse qui potest 2 At dissidat necesse est, qui bona dividit tripertito. Qui enim poterit aut corporis firmi late, aut fortunae stabilitate confidere 3 Atqui nisi stabili et fixo et permanente bono beatus esse nemo potest. Quid ergo eiusmodi istorum est 3 ut mihi Laeonis illud dictum in hos cadere videatur: qui glorianti cuidam mercatori, quod multas naves in omnem oram maritimam dimisisset, non sane optabilis
dubium est, quin nihil sit habendum in eo genere. quo vita beata completur, si id possit amitti l Nihil enim interarescere, nihil exstingui, nihil cadere do-het eorum , in quibus vita beata consistit. Nam qui timebit, ne quid ex his deperdat, beatus esse non poterit. Volumus enim, eum, qui beatus sit, tutum esse, inexpugnabilem, septum atque munitum; 4non ut parvo metu praeditus sit, sed ut nullo. tenim innocens is dicitur, non qui leviter nocet, sed qui nihil nocet; sic sine metu is habendus est, non qui parum metuit, , sed qui omnino metu vacat. Quae est enim alia sortitudo, nisi animi assectio in m in adeundo periculo, et in labore ac dolo cepatiens, tum procul ab omni metu 3 Atque haec Certe non ita se haberent, nisi omne bonum in una honestate consisteret. Qui autem illam maxime optatam et expetitam securitatem securitatem uutem nunc appello, vacuitatem aegritudinis , in qua vita beata posita est habere quisquam potest, cui aut
A rudentibus pendens; eadem significatio vocia aptius est infra eap. XXV. N. 23 Ita Bonueius eorrexit vulgatum
3 Codd. Med. el Bah. ine tigria δύ- semper a me in et . quod Davisio haud spernendum videbatur.
680쪽
adsit, aut adesse possit multitudo malorum7 Qui autem poterit esse celsus , et erectus, et ea, quae homini accidere possunt, omnia parva ducens, qualem sapientem esse volumus, nisi omnia sibi in se posita censebit 7 An Lacedaemonii, Philippo minitante
per literas, se omnia, quae Conarentur, prohibitu- Um, In uesiverunt, num se esset etiam mori prohibiturus: vir is, quem quaerimus, non multo facilius tali animo reperietur, quam civitas universa Τ Quid ad hanc fortitudinem, de qua Ioquimur, temperantia adiuncta, quae sit moderatrix omnium Commotionum , quid potest ad beate vivendum deesse ei. quem sortitudo ab aegritudine et a m tu vindicet; temperantia tum a libidine avocet, tum insolenti alacritater gestire non sinatΤ ΙIaec essicere virtutem ostenderem . nisi superioribus diebus essent explicata. XV. Atque quuin perturbationes animi, miseram; sedationes autem, vitam essiciant beatam ; duplexque ratio perturbationis sit, quod aegritudo et metus, in malis opinatis, in bonorum autem errore, laetitia gestiens libidoque versetur: quum haec δ omnia cum consilio et ratione pugnent, his tu tam gravi has concitationibus, tamque ipsis inter se dissentientibus atque distractis, quem vacuum, solutum , liberum videris, hunc dubitabis beatum dicere 7 Atqui sapiens semper ita affectus est. Semper igitur sapiens beatus est. Atque etiam omne bonum laetabile est;
quod autem laetabile , id praedicandum, et prae so
etia in ae posita e se/it. Coa. Med. et Vatie. Emestius e eod. Guel Eliens, nisi omnia δona albi in se P -