장음표시 사용
281쪽
COMMENTARIO RVM L I P. x II. 2 9 imundo. Haec inquit loquor in mundo,quod non idem, Sc diuersam est. Nam de post resur
rectionem suam locutus est in mundo, id est, eis qui erant in mundo, cum tamen ipse non ei letin mundo, videlicet in eo, quia mundana vel mortalis non erat eius conuersacis. Quae autem sunt ea, quae loquitur in mundo, nisi liaec ipsa eius oratio, cuius cum intentione moriens. Ad te
inquit, o pater Uenio ,&iam non sum in mundo. Vt quid vero haec loquitur, de haec orae pontis ex ipse de hostia salutaris Ait: Ut gaudium meum in ipsis sit. Hoc plane verum 8c no tirae fidei notum est , quia ut gaudium suum daret nobis , idcirco pro nobis doluit, idcirco haec locutus est, idcirco pro nobis patrem rogauit cum clamore valido ut ait Apostolus j oc Hebri cmultis lachrymis. Sequitur. IEt ego dedi eis sermonem tuum, de mundus eos odio liabuit,quia non sunt de mundo, sicut de ego non sum de mundo a Summa discriminis eorum, propter quod de rogo pro eis, causa ista est, quia ego dedi eis sermonem tuum, id est, liaereditarium post me reliqui eis praedicandae veritatis officium . Propter hoc mundus eos odio habuit, de per se quitur, propter hoc inquam, nam si non loquerentur ea quae mundo non placent, non occide xentur, nec in mundo pressuram haberent. Ergo sic de mundo non sunt , quomodo ego non sum de mundo . Nam S ego propter hoc non lum de mundo , sed extraneus iactus sum quo pcitque fratribus meis , ct peregrinus siliis matris meae, quia loquor non placentia illis. Quia er no pro eis rogo, quid volo dum dico, serua eos in nomine tuo, visuit unum sicut octim Nunquid ut iam depositis corporibus liberi, aut in modum Heliae Sc Enoch translati exeam de Cre . . hoc mundoc minime. ἱ Non rogo ut tollas eos de mundo, sed ut serues eos a malo. J Sie- αQ. Lnimiam de mundo tollerentur , quo vehiculo, quibusve curribus, quibus inquam quadrigis,
quove equitatu exiret in omnem aerram , dc in fines orbis terrae sermo tuus, assignare mihi Pa stulanti datas a te gentes haereditatem meam,& possessionem meam terminos terrae Ilii enim PIaLita
sunt soli residui equi tui, δἰ quadrigae tuae, de quibus scriptum est: Qui ascendes iuper equos
tum, quadrigae iux saluatio. Non ego rogo, quia nequaquam expedit, ut tollas eos de mundo, sed ut serues eos a mundo, id est, a peccato. Malum enim sol iam peccatum est, quia creaturae rationali praeter peccatum nihil nocere potest. Proinde etsi mundus eos odio habens, eorpora occidit, animas eorum serua Ut non possint incidere, ut satanas quantumcunque cribret eos sicut triticum, non possit quenquam eorum velut paleam , desciente side, indam nationem euentilare. Quomodo autem seruari, de in mundo illos velim dimitti, iam dicam. Sanctifica eos in veritate. Sermo tuus Ueritas est. Sicut tu me misisti in mundum, R ego mi Lutiis
si eos in mundum.J Hoc est, inquat, quod pro eis rogo, ut in veritate sanctificentur , dc inmundo ite mittantur sicut ego sum millus, id est, sicut ego veni persequutionem passurus , siceant se ipsi persequutionem passuri . Q id autem est lanctificati in veritate, nii 4 .ere iusti sicari per fidem in meo sanguine c Nam hactenus sanctificati quidem erant: sanctificati inquam,
sed nondum in Ueritate, quia videlicet omnes ian illicationes, quae scriptae sunt in lege Moy ii, non iam veritas, sed Umbrae vel tigurae erant veritatis , vel verae sanistificationis , qua nunc in sanguine meo tolluntur peccata mundi. Huius autem sanctificationis efficiens caci laeti sermo tuus, qui est verita, . Quis est ille sermo tuus, nisi verbum quod caro factam 3. Cor tu est, de ecce per passionem mortis infernum constringit, S tertia die reiurgit c In lioc sermone quicunque baptizantur, in Ueritate sanctificantur . Itaque in hoc sermone, in hac veritate quia credideriant , vere lanctificatos non rogo ut tollas eos de mundo , sed sic mitto eos
in mondum , Ut tu misisti me in mundum , icilicet ut Patiantur eoidem persequentes , qui me persequuti sunt, perhibendo veritati testimonium . l. Et pro eis initistisico meipsum, veta ipii sint sanctificati in veritate . J Siquidem ita dictum ei set : dc pro eis sanctifico ino Sane aiulpium , paratior vltra sensus occurreret, videlicet quod de praesenti suae passionis iacrisi cio dixinet , quo Verus ipse annus otiani mundo non per alium pontificem , quam per se metipsum immolatus est . Verum iuxta verbi proprietatem sensus idem Praeito est , quia cris cia proiecto cum sacrum desinetum idem significent, non aliud dixisse putandus est, quam ii di offeriri xiiset : de pro eis sacrifico , vel sacrificium offero meipsum . Iple quippe non solum sacri sicliam, ut sacrificu pontifex est, verum etiam de templum est , testante Apostolo, qui de ii,
umbraticis lacrificus loquutus plurima : Christus autem , inquit , alsistens pontifex futurorum bonorum per amplius de persectius tabernaculoni non manufactum , id est , nonhurias creationis, neque per sanguinem hircorum aut vitulorum , sed per proprium sangui nem introivit Iemel in lancta, aeterna redemptione inuenta. Ergo mox traditurus pro pec ει is cato animam tuam, Ut videat semen longaeuum: dc pro eis, inquit, lanctifico, id est, sacrii co me
ipsum , ut dil ipsi lint sanctificati in veritate . Quod si rite perpendas, amplius de magis Z in Aproprie rem tetigit, dicendo sanini suco, quam si dixtii et , sacrassico. Cum enim dicit sanctifico, iordidum se sui Te innuit. Dicendo quoque pro eis, non tuis, sed alienis se sorduit se,clare desi nu , quod propheta quoque pacenter exprimens, cum dixi et: omnes nos quali oues erraui
282쪽
et to nupERTI IN IOAN. C A P. XVII. mus,unusquisque in viam suam cicci mauit, statim intulit S dominus posuit in eo iniquitates oriza ch t. nium noscium. Ei Zachalias: Et Iesus , inquit, indutus erat Vestibus sordidis,&satan si abali dextris eius ut aduer aretur i. igitur quia secundum se quid ein sanctus , imo S sanetus lancto I rum erat, quippe qui de spiritu sanisto conceptus fuerat , ct quia in Omni vita sua , nec peccatum secit ,. nec inuentus est dolus in ore eius, sed i ecundum iniquitates omnium nostrum, quas Deo, in eo posuerat, vesicibus lordidis indutus erat agialas Uet,recte dixit Sanctifico meipsum signanter addendo, pro eis. Quare autem pro eis c Vt&ipii, inquir, tinti anctificata in veritate. Iniicht y. veritate inquam, id est, non in Umbra vel figura , sed in vera peccatorum remissione, non ut quantum sanguis hircorum , aut taurorum, aut cinis vituli aspersus coinquinatos sanctilicabat ad emundationem carnis, sed multo sanguis meus,qui per spiritum sanctum memetipium offero immaculatum Deo, emundet conicientiam eorum ab Operibus mortis ad seruiendum Deo viventi. l on pro tris autem rogo tantum, sed N pro eis qui credituri iunt Per verbum eo rum in me,ut omnes unum lint, licui S tu pater in me,&ego in te,Vt S ipsi in nobis vinum lint, ut credat mundus quia tu me nussisti. J Senius iste esit, Non tantum pro istis quos dedisti mihi rogo, vel n. ii lumi anctifico , ted S pro illis omnibus, qui per verbum eorum credituri sunt in me, Ut siue ludat siue gentiles, omnes unum sint, S non sit eorum distinctio apud te. E ccr. Notandiam quippe Auia dicendo nunc, ut sint unum, non addit, ut lupra,sicut re nos, quod de postmodum facturus cit dicendo, ut sint unum sicut & nos unum sumus. Nunc enim ad hoc tendit pax nostra, ut faciat viraque unum, S duos condat in seipso, videlicet ut ludaeorurnae gentilium nulla sit distinctio, ut ii quam duos condat in temetipso, in unum nouuna hominem, faciens pacem , S reconciliet ambos in uno corpore Deo , per crucem interficiens animicitias in scinctii ib,ut per ipsum habeamus accellum ambo in uno i piritu ad patrem. Proinde cum di Nilici: ut omnes vi iam sint, miram continuo sit litudinem interposuit, dicendo: sicut iii pater in me,& ego in te, ut patenter agnoscas, quia licui pater S illius non duo dii, sed unus est Deus, ii agentilis N iudaias non duo populi, Ied uni sesi populus, una ccclesia, unum corpus. Statim quoque de ipsa unitate repeiens Ut S ipsit inquit iii nobis unum sint . Addiditque: Vina unis duS credat,quia tu irae misi iti. Ecce laxc illa lunt gloriosa, quae propheta in spiritu consilio diuini talis admi ilus, audiuit, sicquenti octauit: Gloriola, inquii, dicta sui ridete, ciuitas Dei. Et tan quam quaereres, quxnam illa dicta Lerint, quid dixerit dominus ciuitatis suae, scilicet sanctae eccielix sui idamenta ponens in montibos lanctis, id cui, in Apostolis, quoium per verbum nos eramus credituri. mcmor, inquit, ero Raab de Babylonis scientibus me. Et adiecit: Ecce alie nigenae,ct Tyrus,5 populus Acthiopiam hi fuerunt illic. Vere enim sicut tunc promiserat in Prophetis,ita nunc in passione sua memor fuit dominus noster Raab N Babylonis,id est, latitudii. A consulionis, scilic t larius d .i uix, S i mulam confulcie gentilitatis. memor, inquam, fuit huius magnae meretricis, quando UiAu, non pro his autem rogo tantulia,sed& pro eis qui ci edi iuri sunt per Verbum eorum in me ,&cxtera, imita memoria eius, nos alienigenae, Hos Tyrusta populus Aethiopum: nos, inquatia, alienigenae N alieni a testamento patrum ,5 4 yrus, id est, anguitiati, idelicet in carceie, tenebris peccatorum, vere populias Aethiopum, pix nimia ni gredine vitiorum vel caecitatis N ignorantiae , illic fuimus in illa memoria dicentis, ut& ipsa tritichi, Vnum sint ut credat mundus, naundus inquam, & non sola ludaci una gens credat, quia
Nattii , tu i ne inius qudd qDicunque crediderit S baptizasus luetit, salus erit, ait ipse alibi. Qia, nam autem merces ei it huius fidei 5 nitatis Ait . t Et ego claritat cin quam dedissimilii, dedi eis,vetuit unum sicut 5c nos Unum liamus. Ego in eis, S tum me , ut sint consummati in vi Ut , ut . cognoscat Diundus, iura tu me misis Lec dilexisti eos,sicut & me dilexisti.J Hoc plane illud est, LI α; quod hic idem Ioannes in epistola sua dicit: Charil sinu nunc sibi Dei sumus sed nondum appa
roit quid erimus. Scimus,quia cum apparuerit,i inules ei erimus,quia videbimus eum sicuti est.
Quam enim claritatem intelligere debemus an eo quod ait, S ego claritarem quam dedisti mi bi,dedicis, nisi illam, quam expectatio creaturae expcinat, scilicet reuelationem gloriae filiorum
DO Hanc utique claritas em dedat paler huic unigenito tuo, primogenito mortuorum, rellasci .. tans eum a mortuis,&constitiaens aa dexteram suam in ceciei libus,dando illi quod in eo nostra non habuerat natura, lionorei rancorruptionis, xloriamqtae immortalitatis. Etenim ex eo iam, qui multitudini accidentium non stibiacet neu ra in verbo Dei i his an ia, veraciter unum est,
atque idem permanet. Vnde cum dixisset ut suu vnum,addidit Ut Ioperius sicut de nos v - , Dum sumus. Quod ad consubstantialitatem patris A verbi,congrue reseris non potest, atata vi delicet, non sicut pater & vel bum Unum sunt,ita de nos unum ei te possumuς: ieci illam clarita rem quam dedit silio pater , quam dedit inquam, quia Prius te naiam carnem, non habuerat.
scilicet immortalitatis, atque impalsibilitaris gloriam&honorem , quo coronauit ex moriois
Σμα i. resurgentem,nos in iii Os aia prat Lexpectamus. Proinde, quod dixit, ut sint unum siciat de nos unum sumus, non ad iPiarn ipectat, qua propria est Ucidi cum patre consubstantialitatem: ieci. acleam,
283쪽
COMMENTARIORVM LIP. XII. etsi ad eam, quae non solum homini dominico, sed Sc cunctis si delibus eius per gratiam communis
eli, cum beata de immortali trinitate , incorruptibilis a ternitatis beatitudinem. Et lioc uno Parii. Psalnii: ta gloriosam de qua supra dictum est ciuitatem beatificans: Hierusale incin qui queae disicatur ut ciuitas, cuius participalio eius in idipsum. idipsum nanque est, quod se luperi deine si es in si utabiliter permanet, de hoc vere clarit simum Se s ummum bonum est,quod habet cum Deo nostra iam substantia, primum in Christo,deinde in toto corpore eius habitura est, quod est eccletia, non communione naturae, ita participatione gratiae . Et hanc proculdubio clarita in rcem , pater illi fecun sum quod homo est,dedit: ipse autem silius,secundum quod Deus est,dedit sidelibus suis, sicut nunc agit,& ego claritatem quam dedisti mihi. dedi eis. iuxta quod alibi di ei una esst, Quotquot autem receperunt eum, dedit eis potestatem silios Dei fieri. Qux viaitatis ibi, stabituas, quia hic incipitur, dum per fidem unum sumus, R idem lapimus, idcirco praemisit quod iam praedictum est: non pro liis autem rogo tantum, sed Sc pro eis qui credituri sunt per
verbii in illorum in me, ut omnes Urium sint, Sc. Amplius autem illam suturae Unitatem bea litudinis exprimit,cuin i ubiungit: Ego in eis, di tu in me, ut sint consummati in unum. Verum cum tota trinitas unus Deus, pater S filius de spiritus sanctus, aeque Ze nunc per sidem habitat mcordibus nosiris, 3c in futuro per speciem inhabitatura quare sic dixit de sic di tinxit,ego in eis, Sctu in meo nisi se solum mediatorem Dei de hominum voluit demonstrare. Sola nanque sili per sona praeter hoc, quod per sidem, Vidi tum est, habitat in cordibus nostris, modo quodam est in nobis, id elicet quia in carnem dc naturam nositam descendit, de nihilominus pater in illo est, quia descendentem non deseruit: nec enim ita silius semetipiunt exitiauit, ut formam Dei amit teret, aissumendo formam serui. Ita mediatore Dei intercedente, ad xternitatein redii ti, con suritimamur in unum,de participatio nostra sit in idipsum. Vnde nunc ait, ut lint contum mali in
unum. Quod vero continu6 iubsequitur, ut cognoscat mundus, quia tu me mi isti, dc dii xiiiii eos , sicut dc me dilexisti. Cognitionem illam cogit intelligi, quae non ia in in parte, sed in ',' ''iplenitudine erit, Paulo testate,cuni dicit: Nunc cognoico ex Parte,tunc autem cognoscarn,licut S connitus ium. Cognoscat ergo,id eur,experiatur mundus, ipso immortalitatas fructu: mun dus inquam, id est,omnes redempti,ialuati, atque in unum consummati, cognoscant,& Iacie ad
saciem videant, quia tu me mi iusti: quod nunc cognoscunt ex parte, cic vident quali per specu inlum in aenigmate , 5c cognCIcant, quod nunc credunt 8 sperant , quia dilexilii eos sicut medio lexi sit Liam, mihi consorino esse voluisti: hoc tantum excepto, ut ii mego primogenitus in muliniis irati ibus,m quonihil eorum felicitas minuitur, sed charitas magis delectatur. Summam to tius stulat, breui tandem conclusione recolligit. Γ Pater, quos dedisti mihi volo ut vhi ego sum, Zc illi lint mecum, ut videant claritatem meam, quam dedisti mihi, quia dilexisti me ante conititutio item mundi. Tanquam diceret Finis seruationis eorum,quam post ut .iui,dicens: Ser tia eos in nomine tuo quos dedisti milii. Finis, inquam, est iste,& in hoc dignum iustitia iudicat, ut quia mundus eos odio habuit, pro eo, quod ego termonem tuum Dedi eis, dc ipsi acceperunt di crediderunt vere, quia tu me misisti. 'Proinde ubi ego sum,Scilli sint mecum, ut videant cla ritatem meam quam dedisti mihi simulque S hoc videant, lata dilexisti me ante constitutionem . mundi. Notandum, quod non ait solum , Ut videant claritatem meam quam dedisti mihi. Haec enim clarificatio est assia mptae humanitatis, quam de impii videre potuerunt cum potestate magna Sc maiestate venientem cum nubibus , Ut videat eum o innis Oculus Jc qui pupugerunt: sed addidit, quia dilexisti me ante constitutionem mundi, subaudicur,videant, quod ibit videre merebuntur beati oculi iustorum. Formam quippe Dei in qua patri dilectus erat ante constitii tionem mundi soli Videbunt pauperes spiritu ,atque mites,lugentes, atque iustitiam esurielites 5c Msitientes, rivi ericordes, mundi cordes, pacifici, de persecutionem Propter iost matri patientes: Unde S mcce lis regnabunt, A. terram Uiuentium possidebunt, de coitio labuntur atque saturabuntur,ec misericordiam consequentur, atque Deum videbunt, de filii Dei vocabuntur, de ipsorum erit regnum coelorum . itaque dixit se, bc videant claritatem quam dedisti mihi, satis est ad iudici uiti
futurae beatitudinis. Videre nanque est habere, imo, isto claritatis aeternae claritudo videntium, di iniciens claritatas eorum causa est, sicut hic idem Ioannes cum dixisset: innites ei erimus,statim causam ei scicim iubiunxit,diccs:quomodo videbimias eum sicuti est. lam qs tribus exacti scili incet obsecrario. te, oratione, atque postulatione : quartum tandem sequitur, Ut delicet gratiarum adito,cum dicit. s Pater iuste, de mandus te non cognouit,ego autem noui te. Et ij cognouerutar, quia tu me mitisti. Et notum iaci ei; nomen tuum, es notu in sacian Ut dilectio qua dilexisti me,m ipsissu, 5 ego in ipsis. J Haec nanque manifeste gratiarum anto est, qua iustitiam Patris atque mitericordiarii collaudat: quia videlicet iuste actum est, ut creatorem tuum mundus ob culpam superbiae cxcatus non cognoiceret: mundus inquam, cuius pars obicurissima domini noliri iunti.&rsectores,mitericorditer vero indultum ut lumen oculoria tuorum, scilicet Dei filium, in his militate fulcipiens mundus, id est, uniuersitas electorum, ad visionem claritatis Dei, rursus iis
luminatam faciem subleuaret. Ait itaque.pater iuste. Hic subaudiendum eli, quia faciem tuam A a iii auec
284쪽
hvpERTI IN IOAN. C A P. XVIII. Hati. n. auertisti, vel gratiam tuam abscondissi a sapientibus 5e prudentibus id est perbis. Quod pro
vivi sis pirem in persona gentis lux deplorans Abscondisii inquit faciem tuari ,5 allii isti nos in manus iniquitatis nostrae .lte .Quare domine secisti nos de vijs tuis errare, di quare cor nostrum indurasti ne timcrenatis te Sc. Et mcdus. At, te cognouit,videlicet digna caecatus retributione,ut ei perderent cognitionem, cuius nCn receperunt dilect ionem,eius a mitterent auxilium, cuius spretiere consilium. Ego aurem novi te: era inquam quem dicunt a Deo non esse, noui&dilexi te,ec Ioan . . li conriouerunr,quia tu me illisi siti, 5 testcs mei sunt, quia quae dedisti nubi sicut iupra dixi abs telo. n id, sunt: con tuentes enun dicunt,tunc credimus,quia a Deo existi. Proinde te illos iudicante di gnos reuelatione horum,qus abscondisti a sapientibus de prudentibus,ego notum eis seci nomenta. - iuuiniam in doetrina 8c virtute lignorum, di amplius notum faciam per inuisibilem spiritus ian
cti potentiam, ta Vt in omnem terram eXeat i Onus eoi um, lux paternitat s enarrantium gloria.
In quo enim notata a perlicitur non unis tui, nili in ei iusione spiritus sancti ς. Unde de sequitur, Ut dilectio,qua dilexisti me,in is ita sit,& ego impiis. Dilectio hxc spiritus sanctus est, qua filius patrem , bc filium dili rit pater. Planeta indubitanter dilectio patris di lilii spiritus sanctus cst. Ergo vi dilectio, qua dilexisti nie, in ipsis sir, S ego in ii iis, idciti est ac si dicat, ut fpiritus lanctus raractetus au ipio, veniat, Oique omnem veritatem doceat: qui cum in is iis fuerit, ego quoqueri is c. i. habitem in cordibus eorum p rudem, S per hunc dilectionis spiritum. Haec pontifex sum-
Luc. i . . mus propitiator 1pie δέ Pro 'Matorium, sacerdos N sacrificium, pro nobis ora iiii, δἰ vultus eiu non iunt amplius in diueri a mutati. Non enim cellantibus verbis validus cordis eius clamor conquieuit,cum potius verbis illis tantum lignificauerit , qua causa vel intentione sustinere ha het prCtinus Uincula, pr bra , ala P.S,iptita, ita gella, i pineam coi Onam, crucem,clauos atque lantistet , ceam, sellis S aceti poctilum: Per omnia tacens , 5c non aperiens suum. u urenim factus uia nonia,S prolixius inans iudauit, ct iactus eir sudor eius sicut guttx languinis decurrentis in ter ram, nisi ut ostea cretur, orat oncipiam,qua eiusmodi sudore iuridebat ad rati causam contine
re, pro qua mox in cruce columi usurus era Liuiam languinem c Ita qua ac oratione declarauit rexta pontifex, lari abundus quidem lia viri ut e domini, ii istis tamen & anxius in insit nutate carnis,
quali desiderio duceretur ad torcularia palsionis,& tu domine Linquit Pi almista)desiderium corcus eius tribui ui ei, di Moluntate labiorum eius non fraudasti eam, vitam enim petiit a te,di tribuisci ei longitudinem iateria tu in ieculum,& in seculum seculi.
N vestietur ea Aaron in Efficio ministeri , Ut audiatur sonitus quando ingreditur & egreditur sancta sanctorum in conspectu domini, S non moriatur. Qui sunt fines tunicae sacerdota lis, nisi extrema, de quibus nunc loquimur, vitae domini noutri Quae sunt mala punica valde rubentia, nisi eius , qua maiorem nemo habet, citaritatis opera e Haec utique mala sini hus tuae tunicae appendit, quia cum dilexit Tet tuos qui erant in mundo, in sinem dilexit eos, scilicet suam pro ei idem amicis luis animam ponendo. Tintinnabula vero clarii sima sunt di lectionis eius verba, quibus di eos in praedia iaco nainstituit,&deinceps pro ipiis patrem rogauit . Ita muctis tintinnabulis docti mae ct operum eius malis punicis, nihil Pilia pulchri uti Diaul auditu dulcius, rihil experimento delectabilius. Igitur quia iam & pulchritudinem ma lorum punicorum vidimus, S sonitum tintinnabulorum clare personantium noui si me au cI se ciuimus,d inceps quali er ingressus, vultui Dei pro nobis astiterit, quo ordine semetipsum ob xviii. tulerit, consideraturi, serieri tequamur euangelicae narrationis. Sequitur. t Haec cum dixisset
laus, egretius est cum discipulis tuis trans Nirenicia taedron , ubi erat hortus, in quem introiuic
285쪽
ipse ae discipuli eius . J Iam supra dictum est, vidit vel quando egressus sit c cenaculo, in quo
coena ira lacerat, videlicet quia dicendo, surgite canius hinc, hymno dicto , ut caeteri Euange illis reserunt, exiuit in montem Oliveti, di discipulis in villa Gelli semani residere iussis, ipse auullus est ab eis, quantum iactus est lapidis, allumptis secum Petro S duobus sit' edaei, S progressus pusillum, procidit Norauit. laltur cum illuc rediisset ,& inucii et eos dorti urn '
tes, dixili et v ut Matthaeus au increpando,dori nitelaru Sc requieicite, ecce appropi'quabit hora , & filius hominis tradetur in manus peccatorum, iurgite eamus , ecce Appropinquabit qui me tradet , egreisus est ut hic Gangesilia nunc ait di iubaudiendum est, a villa Geth semani. quae eit ad radices montis Os iueti, egressus inquam )dc reuersus trans torrentem Cedron, reapproximans ciuitastivis Pon Occurreret aduertariis. Ubi erat iinquit laortus, mquem introiuit ipse Sc discipuli eius. . Pulclire in horto Voluit adam secundus obediens in ueniri, quia videlicet primus Adam .i' horto,icilicet,in Pai auum quod interpretatur hortus, inobediens inuentus,imo a serpente circumuentus et . C bciebat enim oc Iudas, qui tradebat eum,l uia, quia frequenter letus conuenerat alluc cum diicipulis suas.ISciebat hoc ille,rerutra cognitione pessime abutes, malitiolae scientix valculii tanto nequior cunctis hominibus, ix a eo serpens callidior cunctis animanti hus, hoc opportunius homicidae diabolo latet liciti lib. cut serpens eidem diabolo ad decipiendum primit hominem, competentius extitit diuessori - . tim. Sicut enim tu'tferpcnte vlus est ad Occidendii in anima terrenum hominem, sic nune uisio traditQre utebatur ideira Satanas, ad occidendum in corpore hunc collestem dc nouum li ominem. Idcircoin hqrtum introiuit , Idcirco linquam quia voluntarius ad passionein acce debat, illuc,ubi ab exequut Oribus citius in uer uetur. prope auit. Nam quasi quaereres, cur
illuc introierit, sciebat enim inquit Euangelist ) ludas qui tradebat eum, locum, quia see quenter Ieius conuenerat illuc cum dilcipulis sui .l ludas ergo cuni acceptilet cohortem,&a principibus S pharisaeis ministos, venit illuc cum laternis ta iacibus & armis J Cohors tre centis virm impletur. Notandum, quod non ait, cum accepit et cohortem A ministros a principibus de pharii xis , sed cum accepi siet cohortem, & a principibus Se pharisaeis mino tiros. Cohors quippe S legio uue tribuni, non iudaicae turbae, sed Romanar militia: nomi Da sunt. Quam videlicet cohortem, non a principibus S pharisaeis, sed a praeside uoltianae potestatis Pontio Pilato Iudas accepit, minati ros tuos adiungentibus principibus sacerdo tum 5e pharisaeis et vi si qui ex populo motu illo per noctein exciti, dominum defendere
vellent,iam nomine Romano,quam vir P manu armata deterrerentur. Ita gladium eua,. Psu.3 ' inauerunt peccatores , Sintenderunt arcum suum. Helico ergo retributum est illis, Ut gla/ . ius eorum intraret in corda iplarum,n arcus eorum confringeretur ,intraret inquam gla dius eorum in corda ipsorum, ita ut pro una cohorte Romana, quam aduersus domarium S regem suum armatum conduxerunt, immensum Romanae sortitudinis aduersus rebel 1ionc in suam: mimouerent exercitum . Et quia cum laternis dc facibus oc armis exierunt
noctia, tanquana ad latronem, idcirco lucerna Dci, lucerna legis Se prophetarum, qua illu strati sunt patres eorum, cadat de manibus ipsorum, licut scriptum est: Ubicurentur oculi Natis. eorum ne videant, δἰ idcirco sub armis easdem, cum quibus exierunt, semper incurvetur dor sum eorum . Sequitur. flesus itaque sciens Omma, quae ventura erans super eum, processir,
S dicit eis : Quem quaeritis c d Hoc pro laude i pontaneae charitatis, id est, voluntariae pas
sonis Euangelista dixit: quia cum sciret omnia,quae ventura erant super eum, sicut ex iis quε hactenus dicta vel acta sunt veri picuum est, processit, & sicut iam dictum est trans ior rentem Cedron egressus in hortum illum, in locum talem quem sciebat Iudas, introiuit, ve nientibusque aduersariis, ne Vnum quaerentes, multos per indiscretum tumuirum tenerent, sponte occurrens disit eis '. Quem quaeritis Non dixit, ecce ego, quia me quaeritis, sed queo quaeritis inquit quia reuera talein persequutionis modum veritas hescit, talus ignorat, tu ia vita refugit. I Retponderunt ei: lesum Nazarenum. Dicit eis Iesus: Ego sunt. Stabat autem Iudas, qui tradebat eum cum ipsis. V tergo dixit eis , ego sum, abierunt retrorsum, S ceciderunt in terram. J Quia mirum ti ad Unam vocem, qua dictum est, ego sum, abierunt retroitum,& ceciderunt in terram hi qui non sunt Nempe hoc secundum diuinitatem,quA ve re est,tccundiam quam permanet esse quod est,dixit, ego sum quod verbum substatutuum de
seipso verissiate piotestatur ille talus, qui oc ad bio en dicit: Ego sum qui sum. Et quam
uis cum laternis & Dςibus de armis, nullatenus diuinitatis elientiam quaererent, opportui ea amen iespondit Meus de templo corporis sui, dicens, ego sunt, videlicet non ad ipsorum intentionem , sed ad suum nomen respiciens . interrogata equo. quia 'ia. rerent, reipQnde .runt , Iesum Nazarenum. Quidnam est sesus Nazarenus , mii saluator lanctus eutique nomen, verbum deus extunc habuit, ex quo caro vel homo iactius est i ira causa curia. acto homini tale.nomen politum est, non ex natura humana , sed ex diuina virtute peplet nae enim nos Ialuat aut taluator noster est, niti ex Deo quod no homo tantii sed etia Deus est
286쪽
Ru PERTI IN IOAN. CAA XVIII. Proeterea, quia Deus qui solus verus est, cum homine quem assumpsit una persona est, rectὰ di
centibus le it sum quxrere Nazarenum,propriam suae diuinae essentix vocem respondit,dicens: Ego sum : propriam, inquam, iux diuinitatis voceri certa intentione prolatam,quod ab cise ctu ti ituit, quia stantes aduersarios in terram deiecit. Ergo non mitia de his qui non sunt,quia male sunt, non amantes 5e male quarentes, qui solus ver 'est,tesum Nazarenum: non mirunt inquam comparatione mai siqvxstitura iunt,quod abierunt retrorsum,& ceciderunt inter
ram, cum illo, qui liabat cum ipsis, diabolo, luda traditore. 8c malitia si nisero qui Diana ioca
in pectore, si num pacis ore extulerat, iam quippe agno Dei, nequisiinii osculi cultrum in presserat. Quare autem cum agnus est et protinus immolandus, iam stetit seo modicum irru piit, dum dicendo, ego sum, tantam talhq leo iter armatam lanistarum iorbam ad terram de iecit videlicet ut essent inexculabiles,ne nesciret quia Iesus Nazyrenus,quem quaerebant, est qui est. Reuelata in illis ira Dei,quam expectate ita hcant, alii noli timent, reuelata, inquam, forti ludo venturi ad iudicium vindicis , quia si hoc faccre poterat moriturus , multo magis tunc immortaliter regnaturus si per eosde0i inimicos suos consortabitur. Hoc manifestum luctum est in illis, & experimento percepta est sempiterna virtu eius S diuinitas, ita vi sint inexcusa/hiles, qui cum lioc modo cognouiisent dicentem, ego ii fit,non sic it eum qui vere est, glori si Rom. . cauerunt, scd conrpret endet iant,l ed ligai rerum, sed cbntumeliis affecerunt di Occiderurit. an . ' Propterea reuelabunt cali iniquitates ludae, de terra aduhrsu eum constarret, & manife/ sium erit peccatum illius in die suroris domini , quia sterit cum ipsis, imo εἰ cecidit cum illis,N non expatiit cor eius, sed secundum duritiam tuam, dc cor impoenitens thesaurizauit sibi irana in die irae,5c reuelationis iusti iudicii Dei. Ita, inquam, in essent inexcustabiles, dixit eis, ego sum. Sed forte parum erat, semel dixisse: proinde adhuc interrogandi erant , de iterum dicen dum erat lioc ipsum, ne sorte non intellextilent. Ilierum ergo eos interrogauit. Quem quoi itis cilli autem dixerunt: lesum diaetarenum. Respondit Iesus: Dixi vobis, quia ego sum. Si ergo mequxruis , linite bos abite. I iterum, inquit, interrogati, quem quaeritas, procaciter, ut ante respondctis letum Nazarenum. Ego autem dixi vobis, quia ego sum,& hoc audito, cad tes experti estis principem sortitudinis, Oeniquimis, testini Nazarenum . Ergo si adhuc me quaritas, de sic perciti si non doluistis,ine idem comprehendite,sed sinite hos abire. Poterrat utique nihilominus cillic acuer dicere,finite me abite,& habitatorem Iudae satanam minia tellitibus de armis suis sempiternis vinculis allipare. Sed oportebat ut pateretur, oportebat iti
sar. . dem, ut iii quos pater tibi dederar, seruarentiar. Epit vero lapientia Dei, tam sortiter quain sua iob. uirer,& malignitate diaboli benigne ad quod voluit usa est scut de illo longe ante ad beatum Iob loquens: Qui secit, inquit , illiam , applicabit gladium eius : Hoc in omnibus electis suis agit, dc in semetipsi, maxime exit illius Uei . Sic enim applicuit, id est , ad usum suum vertit
gladium homicidae diaboli, quem penitus illi auferte potuit' et , ut ipse moreretur, sine cuius morte mundus non saluaretur,& illi saluaremur, line quibus mundo eadem salus tua annuli D, in in tiaretur. Quare autem illi curx fuerit, Vt linerem hos abire. Euangelista subsecutus, expotuit. Esaiae . Γ t sermo impleretur, quem dixit,quia quos dedisti mihi, non perdidi ex eis quenin Hunc ser monem superius in oraticiae ad patrem de suturo, quali de praterito loquens, dixit: Quos dedisti milii, custodivi, dc nervo ex eis petiit, nil, filius perditionis, ut scriptura impleatur. Si enim comprehensi timore mortis negarent, quod vi uri ieret, imbecilles quippe adhuc erant, sicut in Petro negante manifestum iactum est, si, inquam, negarent, Ee negantes tamen in rc sice remur, in illo indiscreto tuni ultupri culdubio perderemur. Sed esto, ut fortat sis non negar tes, nec saltem interro'δri aliqui occiderentur. Nonne quodammodo etiam lic perderentur, qui minime ad illud, propter quod iaerant et fit, peruenire sinerentur. Vt quid enim electi su erant, nisi ut testimoniuxn resurre tιonis Virtute magna pcr totum mundum redderent, de ita complerent scripturam, dicentem : In Cinnem terram exivit sonus eorum, de in sines orbis tetrae verba eorum Nam de paulo ante dixerat eis: Non vos me elegistis, sed ego elegi vos, . S posui vos, ut eatis, S s ructum aderatis, de fructus vesi et maneat. Ergo sic quoque quodam modo perderentur, quia videlicet ad quod praeordinati fuerant non peruenirent,dc propositum Dei quod impossibila erat auertere ir.Sequitur. Symon ergo Petrus habens gladium,eduxi
ξc percussit seruum pontificis,ct atri putauit eius auriculam. Erat autem nomen sermo malchus.JHaee importuna fortitiidol iri apolioli, plane de vera infirmitate descendit, quam bene co noscens ipse, quia omnia scit, dixerat ei: Quo ego vado, non potes me modo sequi. Per i picuum nunc secir, quod non pollet eum modo tequi, quia .idelicet, cu douunus vellet no cidere sed occidi Petius malebat occidere quina civi. In hac tamen infirmitate eius,res prae clara de sortis mγstice prxi ignata est suturiana nanis posi modum erat ut gladius apostolicae tit imis, scilicet vivus ieria.o Dei de efficax,ac penetrabilior omni gladio ancipiti, auriculam' Iudaeorum vel pontilicum dextram amputaret, imo amputatam esse conuinceret, di toti .quod . descripturis audire videntur, sinistra aure audire, id est, peruerse intelligere comprobaret.
287쪽
Dextra nanet in ali Euangelisiae reserunt Lit auricula, quae amputata est. uam vero ean dem auriculam iami dominus apud Lucam sanaste telatur , illud iugni sicat: quia quandoque.
suturum est, ut lucrum populo illi dexter A verae icripturae auditus aperiatur cilicet cum Pie initudo gentium introierit, tunc enim reliquiae Israel salvabuntur. Porro, Symon Petrus eiu i Luc. ,. modi gladium educetis, S sic percutiens, necdum bene aduerterat, quo uteretur gla&D QOitii VR in .i .
nuς, iste sortis S pinens,don, ita us potens in praelio, vel quo de gladio iecundum Lucam duci: set. Sed nunc qui habet sacculum, tollat similiteri de peram, & qui non habet .endat tunicam suam,& emat gladium. Nondum inquam ipi e vesalis. qui rei ponderunt ad haec,domine,ecce gladii duo luc hene cognouerant gladium verbi Dei, usitatum in lege N prophetis A piatinis.
Quem videlicet gladium is qui non habet sacculum, vendita tunica emere debet, quia pro secto tempore peii ccutionis, quanto quis que .ct iacultatibus seculi magis nudus eli, tanto ad Pr dicandum Dei verbum sortior atque promptior est, seque exuendo rebus mundi, nictitas ac cui
sit gladio sortitudinis. At ille qυi hibet sacculum; tollat si iliter linquit S peram, quia vi
delicet tali in tempore, quale tunc erat, quando praedicantem nemo audit, λ proinde multo
minus pascit, ii tum tibi quenque prouidere oportet, quia de euangelio vivere non potest. In his & in exteris, ubicunque supra intellectum discipi lorum donimus dc magister I uitur, non ipse difficultatis, sed discipulus tarditatis arguendus est, velut ille Symon Petrus, qui adeo carnaliter intellexerat illud, quod idem de gladio comparando fuerat locutus. Dominus namque sanctam cui par erat j scripturam honorabat, secundum iptam loquens,&ilium co:ra mendans gladium, de quo in lege scriptum est: Et gladius meus deuoratac carnes. Item quem Deutis . P. H. Accingere gladio tuo super stamur tuum potentissime. Et talia quamplurima, dixit ergo imi Iesus Petro: Converte gladium tuum in vaginam. Calicem , quem dedit Hulat pater, non bi hum illum J Ergo inquit quia Petrus importunum δέ iniussu at gladium eduxerat, S non legitime percusserat. Conuerte ait dux S magister iusti Praelii gladium tuum, tuum linquam S non meum, in vaginam, S in locum suum. Et eundem scilium quo dudum dixerat idem Petrus , ab state domine, non siet hoc quia passurum se pronuntiauerat,eundem inqua in eri sum nunc in gladio saeuientem increpat, dicens: Calicem quem dedit milia pater, non bibam illum Hoc etiam ipsum quod passionem inpriis calicem appellat, secundum scripturasioquitur, quae tribulationem nomine aquae vel torren is appellare consueuerunt,ut est illud in persona eius dictum: Saluum me fac Deus,quomodo intrauerunt aqvs,ulque ad anima meam. Psa'. '. Item De torrente in via bibet,propterea exaltabit caput. Hunc sane calice dedit illi pater, ciuia i , - . videlicet non hominum arbitrio, sed patris praecepto passus est. Dedit inquam illi Ut pater, novi iudex, id est, amore, non ira: voluntate, non necessitate gratia, non Vin lι ia. TCohors eri odi tribunus de ministri iudxor uni comprenenderunt letum, bc lig.tiae sunt eum. IErgo quia nori
Poterat transire calix quein dedera i pMer,nili Obedietui illius biberet illum , comprebenderunt inqui Olesum,videlicet, quomodo tenebrae potuerunt, quae nunqua lucem comprehenderunt. sa ori prehenderunt inquam) S ligauerunt,quia sola haec erat pote ista, tenebrarum, Ut compre henderent ad ligandum, quem comprehendere nψn merebamur ad intelligendum . ita com prehenderunt hora sua, hora una d. potestate momentanea, quia Uidelicet post hae,luce ine prehenderenusu ulla tenebris erit potestas. omprehenderunt, inquit, A ligauerunt. O niuii horrenda temeritas peccatoriam. Ergo cum lictores isti, qui salutem dc inisericordians ligatae fili. cum, inquam, iiii sortes phrenetici, qui medicum sic artauerunt ululantes di lugentes mirantur, Cn. I. quod liosi est ibi locum S gente intulerunt, Sc sanctificationem conculcauerum. Verbi gratia, cum dicunt iecundum Ela iam, ubi est mi eduxit eos de mari cum pasto ibus gregis sui,Ubi est, qui posuit in medio eius i piritum sancti sui, qui eduxit addexteram Mo e i brachio malinatis suae, Sc. respondeat illis utrunque maiestatis suae braclitum ci . ligatum, δἰ idcirco nullum . . . praebiturum auxilium. Et quia liberatoris sui manus non solum ligauerunt sed etiam clauis ci ικeruat, cum ite inplor. ntes legunt, ciuitas sancta tua facta est deieria Sion , deserta iactae timeruialem, desolata domus sanctificationis nostrae, Sploriae nos irae,ubi laudauerunt te laes nostri: nunquid super his coiit inebis te domine : respondead , oportere se continere manus suas : eAP ndi enim , inquiens, manus meas ad populum increuulum , 5e reliqua. l Lucii. Caeterum nobis qui credimus, manus illoe lic ligatae vel expansae in cruce plus operatae iunt, i corus quia Uidelicet tortem armatum, hactenus atrium suum cuistodient cui deiciam pace pos .
. dentem, alligauerunt, palam contig tes atque crvumptialiter traducentes c lytograpnum peccati deleuetunt. I Et adduxerunt eum ad Annam linum, erat enim locet Caiph M, qui . . . .
erat pontifex a ni illius. Erat autem Caiphas, qui consilium dederat ludaeis. quia expedit. vi uim hominem mori pro populo. bicut paulo ante dixerat dominus diicipialis tui :SIOD. io' - Amen amen dico vobis, quia plorabicis S flebitis vos, mundus autem gaudebit. Oporte lbar ut gaudcrent inimici veritatis,ta gaudium communicarem inuicem, de victoria huius
288쪽
irs xv PERTI IN IOAN. CAP. xv III. diu praeoptatae captionis , R idcirco captum atque ligatum illum opprobrium circumferre L - ῖ fecerunt, ad Annam primum, deinde ad Caipham, deinde ad Pilatum, deinde sut Lucas te statur ad Herodem, deinde rursus ad Pilatum. Et ita quidem secerunt, quasi honore inuicem
praeuenientes: reuera autem sacrilegium suum manifesto, di communi consensu corroboran
tes, ne videlicet quod apud Romanas leges unus, si solus videretur sceleris author, notam vel accusationem sustineret. Causam cur omi duxerunt ad Annam primum, Euangelista subiss/xit, dicens: Erat enim socer Caiphae, qui erat pontifex anni illius. Amplius ast addendo,erat autem Caiphas qui consilium dederat Iudaeis, quia expedit Una homine mori pro populo, vo Iuntate ipuus Caiphae indicat actum,ut duceretur ad annam primu videlicet ne apud homi nes totam inuidiam sustineret, si primus ipse qui consilium dederat, primus etiam condenaret. sSequebatur autem telum Symon Petrus,& alius discipulus . Discipulus autem erat ille notus pontifici, dc introiuit in atrium pontilicis. Petrus autem stabat ad ostium foris. J Sequehatur
autem Petrus, sed a longe, ut alis Euangelistae restantur e A longe inquam sequebatur, notantum Pedum incessu, quantum pauidae mentis habitu : quia iuxta verita te eius qui dixerat, quo ego vado,no potes me modo i equi: euntem ad pa isionem,magistrum S dominii nondum valebat imitari. Verum quomodocunq,sequebatur tamen, ut videret finem timidus quidem
Ioan. 11. sed piam pro domino geres solicitudinem. Alius discipulus, fortassis ipse est qui scripsit haec, de
quo non dubitauerunt quidam aiserere, quod fuisset nobilis,Unde de notus erat pontifici. mo dum tamen nescimus eius nobilitatis, sed hoc unum ex euangelio certum tenemus , quod si lius fuerit Zebedae nec de curia,sed de piscatoria cum fratre uiolacobo vocatus, S rellinis re
tibus δἰ patre, dominum secutus sit. Quacunm tamen ex causa pontifici fuerit notus, sequetia videamus. s Exiit ergo discipulus ille, qui erat notus pontifici, δἰ dixit ostiariis, de introduxit Petrum . J Memmiue libet hoc loco miraculi longe i uperioris, quo discipulis in mari labo
rantibus cerat enim ventus contrarius,& nauicula iactabatur in mediis fluctibus γ venit domi nus quarta vigilia ambulans super aquas, de Petrus ad vocem eius vitro se ingerens, ambu Iansque de ipse supra mare, ut veniret ad Iesum, veniente vento valido, timuit, do pene sub HM- . mersus, manu domini retentus est. Hic est vere super aquas dominus, licet in magna tempe state, super aquas cinquam vere ambulabar, diicipulis in mari laborantibus, quia scandalum patientibus apostolis, dc suga dispersis, ipse pro arbitrio suo tribulationem patiebatur, imper turbatus, id est, carne quidem infirma, sed prompto spiritu, mox victor quoque mortis sutu Mat. r. . rus. Ambulabat de Petrus super aquas, ut veniret ad Iesum, quia pristinae dilectionis me mor, qua dixerat: animam meam pro te ponam , adhuc per fidei modicae audaciam sequeba tur longe post Iesum. Sed vidit ventum Validum venientem, dc timuit, timendo negaui negando absorptus est, nisi quia conuerius dominus ut ait Lucas respexit Petrum, de eodem respectu, quasi manu apprehendens, flente restituit in gradum pristinum. Et unde venientem Luc i,. Vidi Ventum Validum: Sequitur: tDicit ergo petro ancilla ositaria: Nunquid de tu ex disci putis es hominis istius Dicit ille : Non sunt. J Si ad ostiariam spectes, parua nubecula est: s autem ad illud concilium malignaturum , propter quod timuit Petrus proteruum ancillae limus crepitum , ventus validus est. Nihilominus tamen redarguta est infirmitas Petri, quia dum mori timuit, vitam negauit. Ita cribrator ille Apostolorum Satanas sibi prouidit,Ut ten rationis artificium inciperet aianaana, qui sexus in Paradiso prothoplasto deceptionis extitit
G δ' ianua. s Stabant ergo Ierui Sc miniistri ad prunas, de calefaciebant se, quia frigus erat. Erat au tem cum eis stans Petrus, oc calefaciem se. J Frigus erat ut interdum circa vernum aequino mum Leri solet , dc frigescens negator Petrus, frigidorum homicidarum de inimicorum Christi soco fouebatur. Tali utique Petro comparandos arbitramur eiusdem Petri vi carios, lacerdotes, vel pontifices summos, quoties peccatorum diuitiis assidentes, avide de i' Iectantur, gladio verbi Dei recondito, illud obliti, quod ait Pi almista, elius est modicum iu ito super diuitias peccatorum multas. Putant enim se quasi Petrum, qualis suit in auditorio Ne
ronis, sortes clauicularios caelusuml: arbitrio regnum coctorii claudi vel aperiri,cum munera li benter accipientes,& propter illa veritatem reticentes tali Petro potius similes sunt, qualis apud istas residcs prunas, vita perdidit, quia vitae aut hore negauit. Pontifex ergo interrogabat Iesum
de discipulis suis,& de doctrina sua. De discipulis suis interrogabat eum,& de doctrina sua, vi
delicet qui essent discipuli sui, de quae esset doetrina sua . Interrogantis autem haec erat inten tio,ut si palam omni concilio stimaret,quod docuerat, scilicet se esse filium Dei, mox m con Μ, ,κ sulto consequeretur iudicatio, quia blaspliemauit, reus est mortis. Nam si saltu testes consiti tuueisent ut mali laxus ait de multa dicerent, quae conuenientia non erant, princeps sacerdotum ait illi: Adiuro te per Deum vivum,Ut dicas nobis,ii tu es Christus filius Uei. igitur de doctri nasua interrogabat, id est, de eo quod silium Dei se esse docuerat. t Respondit ei Iesus : Ego pa
Iain locutus sum mundo, ego semper docui in synagogis, &in templo, quo omnes tu i
289쪽
. conueniunt,&in occulto locutus sum nihil. Quid me interrogas Interroga eos qui audierunt; quia locutus sum ipsis. Ecce hiscrimi, quia ego dixerim. I Tanquam diceret: ille de causa ne celsario requiritur, cuius cum de sacto constet, factitar nea inodus nescitur, verbi gratia: Ne cellario requiti us eii A liar ab losae dicente: Fili mi, da gloriam Deo, ec indica nobis, quid iosue Asueris: quia videlicet cum scite deprelaensus suitur, quod communis caula mali eiset,non etiam sors eadem declarauit, quid criminis admisisset. Ego autem inquit cuius caula nunc a te Lu mi a m doctrina o Euruatur, palam locutus tu in mundo , R in occulto locutus tum nihil, subaudituri eorum , de quibus nunc interrogas. Quid me interrogas Nempe si dixero, non credetis mitri su aut ei interrogauero, non respondebitis, neqr dimittetis. Perinde lege vel in ore iudicii, quia non concedatur cuiquam, ut in legitimo iudicio i bimet sit testis, in Perroga eos qui audierunt, ecce bx iciunt, quae dixerim ego. Haec cum dixisset, unus as si aericiunt nainistrorum, dedit alapam Iesu, dicens: ic respondes pontifici I Ecce iste soriis percutior, dc mollis adulator, i Gitium illorum robustissimum se ostentauit, de quibus do mini Chi iiii ipiritus per prophetam in personam ipsius conquerens, quia ecce inquit, coe
petunt animam mea ira, oc irruerunt in me sortes, neque iniquitas mea, neque peccatum me/iam . Qui enim sunt xii, tulis alio sortes, de veraciter languidi, dc imbecilles, qui sic irrue Ps Lynrunt in Dei sortitudinem, in i tuos scicitantem, sicut irri ut phreneticus in medicum curare volentem c Euriam ergo qui male sortes erant, de praecipuis eit hic Unus cerebrosus, qui tam proterve irruit in hominem sanitatis, de veritatis verba loquentem, ut vere insanus,
ct pro domino suo pontifice, ut tuam illi custodiam commendaret, non sortiter, sed stulte zelatus. Poterat quidem brachium domini repercutere percutientem, nee eum solum, ' 'sed etiam illum, quem tam rigidus ilipes sulciebat, statim subuertere parietem dealbatum, id est, dominum i pluas salio pontificem appellatum. Sed accepit iniuriam, seruauit patien ii alii, teddidit doctrinam. Nam sequitur: s Respondit ei Iesus: Si male locutus sum testimo nim perhibe de naalo: si autem bene, cur me cedis Suaviter quidem Jc mansuete dictum, sed iussissime inueitium ,& grauiuinae est prolatum. Quid sinquit ine cedi, bene loquen tem, quem etiam si male locutus svissem, nullam niti tuisus cxdendi haber es potestatem, imo nec praeceptum siue potestatein accipere aequum esset, nisi dicta prius causa, dc a censori bus libera tententia Tuum quippe erat, si male locutus sui sem, accusare causamque dice re, qua probares malam ei te locutionem . igitur cum per se satis sit iniustum, tu adhuc in iustius perturbas hoc praeiens audi corium .s Et misit eum Annas ligatum ad Caipham poli tilicem. a Voluntate Caiplix ad Annam primum ductus erat, eo quod socer illius ei set, ipse autem Annas iccirco ad Caipham illum mittit, quod esset pontifex anni illius. Erat autem Symoti Petrus stans de cale iaciens se. J Hoe iam supra dixeiae, erat autem linquiens) Pe
trus cum mini iris stans ct calefaciens se , sed iccirco no ne tepetit, ut narrationem ternae negationis eius, quam intertui erat, capto consequeretur ordine . r Uixerunt ergo ei:
Nunquid & tu ex discipulis eius es: Negauit ille, de dixit: Non sum. J lani secundo ne
naiau, ted nondum tota completa eli rueritas medici, qui aegritudinem infirmi bene cogno inscens , dixerat: quia priusqua in gallus cantet , ter me negabis . Sequitur TDicit ei unus o I R. 7. scruta pontificis, connatus eitas cuius abscidit Petrus auriculam: Nonne ego te vidi in liorto cum illo Iteium negauit Petrus, & Etatim gallus caniauit. J I itur qui omnes fluctus tri bulationis pro domino se posse pati praeium Pierat , dicens : Etiam ii oportuerit me mori tecum, non te negabo , ad primuin ventum timuit, quia merius est, quia tertio negauit, sed extendit dominus gratia: manum, e apprehendit eunt, conuersus; 5 respiciens in eum, ut cito poenicens ineret, Ic ita se sau ante domino, partem cum illo haberet. Vere enim nil itidem p cn rc nux istat impiaeoccupatro, qualiora dominus noster languinem dc aqua de latere suo profudit, pcccarum negationis eius deletum non suisset. Nam sicut nunc quoque baptiza Rot tidum quenque prius oportet credere S consiteri, ic tunc demum baptizari in morte Chri uti usa,ein per ba inii uni conlepeliri Sc cQnsurgere, sic Sc Petium, ut Apostolus permaneret,& latronem vi cum domino paradriuin intraret, oportuit poenitere dc confiteri, antequam huius spiticii emis: o, praecis ui Miguinis S aquae auuium effunderet'. Etenim quicunque post horam i tam . qua ille Vritu etiam imit ecclesiam ab origine mundi collectam , ad sidem eius co iuri timiai, n ta annumeramur inter ei uidem eccletia filios, ut ii quibus per baptiimum gulatim lac in ensum dominicae passionis in nouetur. s Adducunt om Iesum a Caiplia iri Luciis. Praetoriam. J Scriptorum Uaio cceptum esit, ut legeretur ad Caipham in praetorium. Non enim Caiphae, ieci Romam p liuis erat praetorium . quod cum nulli Iudaeorum eo die. quo pascita manducandum esset , inulto magis nec pontis ei ingredi erat licitum . Cum
ergo iii pra dictum iit, de milii eum Annas ligatum ad Caipham pontificem. Melius hoe loco ictibitur, de legitur: Adducunt ergo Iesum a Caipha iri prxtotium. Erat autem ma m. Et ipsi non introiciunt ut Proci: um, ut non contaminarentur, sed manducarent pascha. Exivit
290쪽
i 3 RupERTI IN IOAN. CA . xv III. ς- 7 Ekiuit ergo Pilatus ad eos foras, & dixit eis : Quam accusationem assertis aduersus hominem
hunc J Hoc loco praetereundum non videtur illud os ex prophetae capitula: Omnes adultera tes inquit quasi clibanus succensus a coquente. Quieuit paululu ciuitas a commixtione ser metidonec fermentaretur totii. Dies regis nostri, ccci erunt principes nostri surere a vino. Extendit manum suam cum illussiribus, quia applicaucrant quasi clibanum cor suum cum inlidiare I.ReM. tur eis. Tota nocte doriniuit coquens eos mane ipse succensus quasi ignis fiammae, Sc. Hoc
qualiter ad Hic roboam silium diab.M,S sui temporis principes referri queat, pro surore, quo vitulos secerunt, quos S relicto Dei tempto , diuisi a domo David, coluerunt. inceri deuCste M quippe, cum nulla reserat lusioria tale quid, ciat talis narratio conueniat. Proinde quia prophe ta idem paulo supra de resurrect ione Cluilii manucite dixerat: Venite di reuertamur ad domi num,quia ipse coepit,S sanabit nos . percutiet S curabit nos, vivificabit nos post duos dies, in
die tertia suscitabit, di vivemus in coni pectu eius, Sc. Pra dictum capitulum nonati it pr teritiorum narratio, ted ut vere suturorum prophetiam,praesenti loco aptare non incongrue lo het. Omnes adulterantes inquio quasi clibanus iuccensus a coquente, Sc. Quinam iunt ad ulterantes istis nequiores Vcri r dxiiii res, quorum cor quasi clibanus reuera a coquente dia Ioari. h. holo succensus esic Paululum quieverat a commixtione sermenti nequitiae & malitiae suae,do nec sermentaretur totum,quo videlicet ab illo die quo cogitauerant interficereeum, dicentes: Ne sorte veniant Romani, vi tollam DCitium lociam S gentem,tamdiu quicuerant, donec tur his persuadend6 sermentum ivium spargerent , totamqn a Iam ciuitatis malitiae lux consen sit fermentarent. Venit tandem hic dies, quo clamarent, dicentes : Dies regis nostri. Dicendo: Ioan is. Non habemus regem nisi Casarem. Ei: bi hunc dimittis,non es amicus Uxiaris. Cci perum principes furere , vino,quia videlicet iam teritu lenii, utpote in illa magna nocte paschali, do
minum comprehcndentes, tina nocte vigilauerunt,ieramque crapulam ructantes, di ebrieta tem Italidam anhelantes, in illum paupereri S egenum terra conuitia Vomuerunt, completa
prophetia, qua in eius Periona diei iam est: Aduersum me loquebantur, qui sedebant in porta,&in me psallebant qui bibebant vinum. Quid ille regis eorum Exsaris mirus er cilicet Pilatu, Tota utique nocte do i miuis, coquens eos, quia videlicet dissimulator callidus S sicut a quo H ς ' dain de illo dictum est, ut in exiguo poncs mendacium, cum se domi contineret, quasi rei ne scius, cohortem S tribunum dedit, per quam liada cos furores iam satis ardentes,magis acina gis accendit. mane ii aJ S ipse iuccentus,quasi ignis fiammae, exies ad eos foras, bc dicens: Quat L 7' accusationem affertis aduertiam hominem hunc, extendit manum suam cum illusoribus. s. qui tota nocte dominum illusserant, qMia applicauerant quasi clibanus cor luia, una insidiaretur eis. ere enim in omnibus quae dixit, quae fecit, verbi gratia, cum dixit quia enim mali fecit vel cu accepta aqua lauit manus suaς coria eis, ualidiabatur eis, videlicet ut ita in eos omne crimen
infunderet, sua tenus ipse apud Romanum imperatorem nullum pro iniuste damnato homi ne iudicium subiret. Fu enim vere ille itherare voluit, quare nusquam illa sua potestate vlus est. Ioan.19. de qua dixit: nescis , quia Pciestatem habeo occidere te , S potestatem habeo dimittere i οErgo maius quidem peccatum habuit, qui dominum lesum illi tradidit,sed ipse quoque pec cato non caruit, quia nil nisi itumi Ulaiicidii voluntarie suscepit. Proinde Herodes recte vulpias sinui ai us est, d icente dor O:i te, dicite v uiri huic, pro eo, quia cum Iohannem libenter de collaret. conualia tum se propter iusiuranduitii isse simulauit sc&isie mendax, & sicut iam di Maici ictum est in e iguo PCnci . mendacium, ecte vulpa comparandus est, quia cum libenter positi latione dominicae mortis accipe, et, detendere se illii taxit,S accepta aqua, manus quidem sed Nar. ,1 non conscientiam lauis. Sedia iri ad ipsa euangelii Uerba redeamus. Et ipsi inquit non intro ierunt in praetor iuna, ut non contaminatimur, sed manducarent pascha. Pliarisaei excini Marci r nus, accurate mundastis illud quod des oris catani& calicis, introrsus turpes de cruenti, verENM. 13. sepulchra dealbata, quae deforis pulchra iunt hominibus, intus autem plena sunt ossibus mor tuorum. uid enim c Contaminari exterius cauetis umoeundo in gentilis hominis praetorium, Sintus horribiliter pollui non timetis,tractando crudele homicidium Quid hac puritate im purius uia liae iandi itate scelestius: Exivit ergo inquit Pilatus ad eos foras,& dixit: Quam accusationem aifertis aduersias hominem hunccs Responderunt& dixerunt ei: si non eli et hic malefactor, non tibi tradidissemus eum. Ergo ne gens iusta,& populus innocens, nullum nisi males actorem tradere , in odi occidere consueuistiscinem enim prophetarum non sumpei secuti patres vestri Ec Occiderunt eos qui praenuntiauerunt de aduentu iustu cu ius nunc vos proditores de homicidae estis. Igitur vitiosam in initio causae Romano praesidi propolitionem reddidistis, dixit ergo eis Pilatus: Accipite eum vos, ct secundum legem Me sita in iudicate: Dixerunt ergo ludaei: Nobis non licet interficere quenquam. a Non dixei ut nobis non licet iudicare quenquam, sed nobis non licet antea sicere quenquam. Iam enim i ta nocte vigilantes, non quidem secundum legem,sed contra Iesem tuam iudicauerant ,illuse Daraei . rant,conspuerant A colaphii cccideram. eruntamen iudicatum quempia no licebat occidere.