장음표시 사용
271쪽
ego sicut mandatum dedit milii pater , sc secero, de inobedientiam primi hominis obedientiae
virtute excludens, perditam vobis reii aura uero animarum vitam , corporumq: resurrectione
acquirendo Ergo li non abiero, si non de torrente in via biber non veniet ad vos paractetus id est, consolator : sed nec para cimini se proluet itur iste spiritus sanctus, utpote , non habens in quo consoletur vos, vel quid dicat vobis paternae praeuaricationis praeiudicium portantibus. Rom. s. Amplius aure dc omnes coniolariones irritae erunt, quascunque locutus esit hic spiritus sanctus :'iδi., 9 peros sanctorum quia seculo sunt prophetarum eius. Nec enim implebuntur scripturae, quas VR ' 'idem spiritus sanctus prophetis, communem miseriam lugentibus, pro consolatione inspi rauit. Nam quaecunque scripta iunt,idcirco ad vestram doctrinam scripta sunt, Ut per conto 'Τlationem scripturarum spem haberetis vitae quam in Adam perdidistis. Igitur expedit vobis, inquit, ut ego vadam. Si enim non abiero, paractetus non veniet ad vos. Si autem abiero, mittam eum ad vos. mittam eum ad vos, id est, mittam eum in vos. Non enim de loco ad locumittitur, qui ubique est Deus spiritus sanctus, neq parietibus coprehenditur, sed sensibus metis de side suscipitur. Hoc sane lemel N item iacit dominus noster quod nunc promittit. Semel ipsa die qua resurrexit, quando Vtique iam abierat , iam de sua minoratione ad gloriam oc hono
rem,de mortali conditione ad immortalitatem,de hoc mundo ad patrem transierat. Tunc enim
id est,ipsa die, stans in medio discipulorum suorum, inlusilauit dc dixit eis: Accipite is tritum
sanctum. Accipite,inquam, paractetum sta maximam consolationem, id eit, in peccatorii remis . sionem, S in scripturarum reuelationem. Sic enim de in hoc euangeli ita statim sequitur , quo rum remiseritis peccata remittuntur eis, dc Lucas in eandem narrans apparitionem , tunc, in quit, aperuit illis sensum ut intelligerent scripturas. De qua spuitus emissione suo loco ple mus dicendum erit. Iterum vero tunc milit, quando decimo post ascensionem eius die, congre IQV' gatis in unum diicipulis, laetus eli repente de coelo sonus tan4 aduenientis spiritus vehemetis, est repleuit totam domum ubi erant i edentes. I uncin qua iterum misit hunc Paracletum,ut qui omnibus aequaliter datus fuerat in remissionem peccatorum, nunc singulis pro Voluntate tua diuideret diuersa dona gratiarum, Ut essem facundi ad praedicandum, sortes ad toleranda cer tamina passionum. Sequitur :s Et cum venerit, ille arguet mundum de peccato, de de iustitia,& Lue. t . de iudicio. De peccato quidem, quia non crediderunt in me. De iustitia ver quia ad patre vado, de iam non videbitis me. De iudicio autem, quia princeps mundi huius iam iudicatus est. J Ha gnam spiritus sancti sortitudinem,&omnium eorum iummam quae nunc Us i piritus ide tonae
voce sua mirabiliter, mira cum suauitate agnus Dei mox immolandus praeniitiat. Cuncta enim
quae homines hoc spiritu sancto inii irati vel inflammati, sortiter ati suaviter ex tunc praedicat, Acto. r. principaliter de his tribus disputant, peccato,iu stiria, atque iudicio. Quae lingula exponens,de Peccato, inquit, quia non crediderunt in me, Sc catera. Horum duo iunt Opposita sibio cotra via. s. peccatum atque iustitia. Tertia est iudiciti, in quo duobus illis, peccato videlicet at iniusti
rix, loca vel prae inia condigna reddenda sunt. Peccatum sane hic non tantum Iudaeoru acci P .elidum est, qui non crediderunt in eum quem corporaliter prxsentem viderunt Sc audierunt, i a primum quidem ludaeorum, deinde Graecorum . i. omnium totius mundi nationum. Non enim dixit, ille arguet de peccato Iudaeos, sed ille inquit arguet mundum : neque Iudaeos tari
tum, sed omnem quoque per apostolos Christi arguet spiritus sanctus mundum. Quomodo
inquis totus redarguendus erat mundus, de hoc peccato, quia non credιderunt in eum, cum
in Una tantum praedicauerit gente Iudaeotia c Ad haec inquam. Altius plane conlyderandum est incredulitatis peccatum: Omne quippe vitium N omnis iniquitas generis humani ab incre dulitate sumptit rarit tu, quia videlicet, primi homines, plus serpenti ΦUeo crediderunt vel ob 'audieriant, R exinde corrupti posteri eorum, de gentes magis diabolo vel idolis eius u Deo cre dentes, Sc ludaei magis Alitichrisia et: Chri situ in expectantes,comuniter peccauerunt, Sc omnia inquit Apoliolus in incredulitate coclusa sunt. Ita in per peccatu quod lic expotuit dices, quia RQ non crediderunt in me, omnis iniustitia vel inobedientia veteris hominis, S per iusititiam quam sic designauit dicens, quia ego ad patrem vado, omni; iustitia Uel obedientia noui hominis in telligenda eii,de quibus utique,tcijicet peccato atq; iustitia, mundii spiritus sanctus in eo redar Oit,quia per prπdicatores tuos urgere rid delinit,instans opportune importune,ut exuant .e Tt. tere nomine cis actibus,3c induat nouit, eu qui secundu Deu creatus est in iustitia dc sanitate .e pel' 'ruatis. Iustitia nan: noui hominis in eo pulchre designatur, quod ait, quia vado ad patrem. i.quia obediens patri vi in ad morte, praesentis vitae commune relinquo uersationem. uod sic de De
re intelligi, dc supra iam dirui, de adhue postmodu dicendu est, ubi ait: modicum ti iam non vi rh IV V
debitis me,& uerum modicum Se videbitis me, statim adiunges, quia Vado ad patre. Et pec earum cui haec iustitia praesenti loco opposita est,radix omnisi peccatorii,scilicet origmale peccatu est, cui cu in bapti imo Christi abrenutiare iubemur,& eiusdem noui hominis fides iudicium piuturum nobis credendum committitur, vere de peccato Sc de iustitia de de iudicio mundure darguit 1 piritus sanctus, ut non vacet vlli homini nescire,quis peccati, quis iustitiae finis i r,qua
272쪽
: o RVPERTI IN IOAN. CAP. XVI. qu. in tremendii iudicium ad discernendii vir iust meritu in sine suturii sit, Sane quod ait. De iudicio aut,quia princeps mundi huius ia iudicatus est, consequente eoru damnatione, A adhuc illi adhaerent,terribiliter expressit,quia videlicet iudicato capite, membra quocp pariter prxcipii , Natida creduntur,dicae iudice: Ite in aledicti in igne aeternu, qui pra paratus est diabolo S angelis eius. Igitur passione Christico secuturus aduentus spiritus sancti, causa digna est,cur contriuiali non debeant eius discipuli, pro eo quod ad patre vadit. Sed ea quae nunc dixit,& caetera huius modi quae de ipso sciri oportet di credi, ipsi serre nondum erant idonei. Vnde de protinus ait. Ioan. ii. r Adhuc multa habeo vobis dicere, sed non potes is portare modo. J Ergo quod superius di ' xerat tu no dico vos seruos, Aa seruus nescit quid faciat dctas eius vos a sit dixi amicos,quia Cia qus cun et audiui a patre meo nota seci vobis: de futuro oportet inrelligi,& idcirco praeterito tempoLuto . re sic enuntiari, quia sine dubio mox suturum est quod promittit. Sequitur. s Cum aut venerit ille spiritus veritatis,docebit vos omnem veritatem .s Omnem quippe Veritatem, quam scire oporict ille docebit vos, aperiendo vobis sensum, ut intelligatis scripturas,&cognoscatis in veri iste cuneia,quae vel parabolice dicta, vel figurate facta cotinentur in lege,& prophetis S psal in is de me. t Non ei una loquetur a seria. et ipso, sed quaecunque audiet loquetur, di quae ventura sunt annuntiabia vobis. Illide inquit est spiritus veritatis,ec inde vos omnem veritatem doce hit, quia non Ioquetur a temetipso, sed quaecun audiet loquetur. Spiritus enim qui a semetipso Bier. tr. loquitur,non spiritus Ueritaris,sed spiritus est mendacii,& Oes prophetas med aces facit, ut pro pilai plicient de corde suo quod dominus no est locutus, dc 'cosingant esse quod no est, vel malu esse quod honii,S. bonii elle quod ni alui est. Non sic loquetur iste spiritus , sed quaecunque audiet lo quetur, id eii, ea quae sunt,quae vera existunt , dc aut horitatem in scripturis habent, loquetur, nihil confingens, nihil peruertens, δἰ veros prophetas faciet vos, ut non loquamini a vobismet
ipsis, sed loquamini qux cunet audietis in lege, Sc prophetis, psalmis de me, nihil contingen
tes, nihil deprauantes,sed vero lentia veridicam scriptura exponentes. Ita non a semetipso Io quetur, sed quxcuia 4 audiet,loquetur per in vestri spiritus veritatis,& quae ventura sunt,annii tiabit vobis, ut non soluin prophetarum d sti auditores, sed etiam futurorum ipsi cognitores S prophetis sitis compares: in luper S futuram beatitudine vestram tali nuntio praegustantes. In te me clarificabit, quia de meo accipiet, Scannuntiabit vobis. Ille inquam talis tam vertis, S tam idoneus testis me clarificabit, quia de meo accipiet, id est, de eo quod scriptum est de me, accipiet, de annuntiabit vobis, vestro patenter insinuando intellectui. Verbi gratia, Meum esti,tii . illud ductum in psalmo: Dominus dixit ad me,silius meus es tu, ego hodie genui te. Postula a me, , S dabo tibi gentes haereditatem tuam,& possessionem tua terminos terrae. De hoc meo testimonio accipiet, vobii Q intimabit aut Oritatem testificandi de me, quod ego Mi Dei filius sim, non adoptatus,led genitus,quia dixit ad me: Ego hodie id est,in aeternitate genui te,& quod ille ius v br. h. serit milii nunc i acio, postulare gentes,quod inquam nunc facio in istis diebus carnis meae, pre ces supplicationeso ad eum,qui me salus facere possit a morte, cum clamore valido, ac multis lachrymis offerens, S profecto mox pro mea reuerentia exaudiet me: Dabo inquiens tibi geri tes haereditatem tuam,oc post esset Oneni suam terminos terrae. Hoc prosecto meum est,ct quoties tale quid annuntiabit, vel aperiet vobis,de meo accipiet, quia cum ego verbum Dei sim,omnes scripturae Dei meae sunt, testimonia mea sunt. Et hoc saciens ite uti in ine clarificabit, testim μnium perhibens de me, 't vos quinἴ in omni praetoi io, in omnibus synagogis,vel cociliis, talem habentes vel aduocatis, Vel prolocutore, testimoniti perhibeatis, quod ego illius Dei sim,&quocico petes, scp termini terrae haereditas vel misessio mea iure sint. Quaerat sorte aliquis, cur nori dixerit: mea accipiet, sed de meo accipiet, δἰ annuntiabit vobis. At ipse continuo. Omnia quae habet pater, mea sunt. Propterea dixi,quia de meo accipiet,5 annuntiabit vobis. J Quae i. Tim. o ris inquit, cur no oia,sed de meo accipiens annuntiabit Ecce dico: Omnia quae habet pater mea Epo. 33, sunt. Quaena sunt quae habet pater Habet immortalitatem,S luce inhabitat inaccessibilem , My iv ' s talia quaecunet illum habere sacra icriptura testis est,quae viil hominum nemo dum vivit, si '' ' '' cui sunt, videre vel cognoscere potest. Hoc enim vobis in futuro repositum est, ut cognoscatis nunc edi parte quidem, S Uideatis per speculum in aenigmate, tunc autem cognoscatis sicut occogniti estis,&facie ad facie videatis. Haec aut omnia quae habet pater sic incomprehensibilia, mea sunt, quia videlicet eiusdem, cuius S ille naturae ego tum, & csit mihi cum illo una diuini ias, aequalis gloria, coaeterna male itas. Recte igitur non dixi mea ,sed de meo accipiet, vide licet propterea, quia non in vita Prxsenti omnia, quae patrii oc mea sunt, vobis annuntiabit, ira
siq, ex parte cognoicere, R ex parte prophetare dabit, quae nec Oculus vidit, nec auris audiuit, nec in cor hominis ascenderunt. Sequitur. Modicum S iam non videbitis me ,&iterum modicum
dc videbitis me, quia vado ad patrem. J Iuxta alios Euangelistas , interea dum haec dicuntur, 'U' '' apostolorum oculi grauati , dc importune dormitabant prae tristitia. Sciebat autem ille, quem nihil lateb t, qualiter interiira Iudas perditionis silius, di mortis minister, agitan
re te diabolo, dis irrerec, festinaret, accipiens cohortem, ec a principibus de pluris inimi
273쪽
stros laternas ac facies accendens, de arma conducens. Quae omnia priusquam fierent, laoc iti dem salus nostra dominus Christus proposuerat, ut non perderet quenquam eπ ipsis, quos pater sibi dederat. Igitur secundum quod apud alium Euangelista iri dicit sic: Non potuistis unaliora vigilare mecum, vigilate de orate, ne intretis in tentationem, de in lioe Euahgelista vo lens eos tollicitos,& ad euadendum paratos esse: Modicum inquit Jc iam non videbitis me. modicum sustinete mecum,& vigilantibus oculis cons erate de attendite me. Non post hoe modicum, id est, post hanc horam vel diem instantein, iam non videbitis me . Nec vero turbe tur cor vestrum , ecce de lim vobis dico, quia iterum modicum de Uidebitis me, quia vado ad patrem. Notandum quia dicendo: Et iam non Videbitis me, se iterum videbitis me, o ne cir ca idem oppo tua vel contraria consili tuit, scilicet videre Ze non videre, Uidelicet ad commenda dana veritatem resurrectionis, qualis de in ipso post modicum,S in nobis in sine secuti sutura sit. Cum enim virohique dicit, me, set pluim S non alium in vera substantia carnis resurrectu rum esse asterit: cum autem, de iam non videbitis,& videbitis,dicit,immutationem id est, aliam eiusdem carnis gloriam fore repromittit. Hoc inquam notandum,quia iam non Videbitis .i. ins ternum nonae videbitis inquit) scilicet qualem nunc videtis,Vtique passibilem, mortalem cum hominibus conuertantem, humanas infirmitates scientem, irum dolorum, εἰ noui is in tu in Viro u Ki ;rum, talem iam non videbitis me post hoc modicum, id est, post diei tequentis horam nonam. Elait .s idiam ecotra immortalem atq; impassibilem iterum videbitis me,atq; ita non quide in alium, sed tamen longe altera tu videbitis me. Igitur qui dicturus,iteria videbitis me, praemittit: Iani non vi debitis me, profecto non humanae subitantis veritatem interituram, sed naturs gloriam per vir tutem resurreetionis asserit immutandam. Sequitur. PDicebant ergo ex discipulis eius ad inuice:
Quid est hoc quod dicit: Modicum non videbitis me, sc iterum modicum S videbitis me,& quia vado ad patrem J Videlicet quia virtutem resurrectionis nesciebant, imo nec splum retur rectu xum esse credebant,quippe qui de illo magna sentientes, nec hoc saltem,quod moriturus esset in relligere poterant. Proinde non mirum,quod vim sermonis capere nequibant. ΓDicebant ergo: Quid est lioe quod dicit nobis modicum Nescimus quid loquitur. J Poterat utique dominus sielix sit antibus quid loqueretur edicere verbis euidentioribus, verum res ipsa mox subsequens omnia commodius declaratura erat. Hoc profecto teneris mentibus expediebat, Ut nec omnino re liceret, nec totam,sed ex parte rem doloris immensi verbis praenuntiaret, Videlicet ne illa tem
restas irruens repente nimis, si dei sun lamentum in illis penitus euerterer, sed sensim reuelatus dolor tolerabilior fieret. Proinde adhuc ita sequitur . s Cognouit ergo Icsus, quia volebant eum interrogare, Sc dicit eis: De hoc quaeritis inter vos,quia dixi vobis: Modicum A non vide vitis me , Siterum modicum de videbitis me , quia vado ad patrem. Anien amen dico vobis, quia plorabitis & flebitis vos, mundus autem gaudebit. J Ecce palam e sit , quia cum consilio suo doctrix sapientia, suauiter agens , de solstitudinem auget , 5 caulam licitudii iis iubiectam ex
magna parte concinet. Praenaisso naiam: De laoc quaeritis inter vos, quia dixit: modicum & iam non Uidebitis me, bc exter. non dicit continuo, quod intellectui pronum ei set: Unum modicum est, ab hinc usque ad horam nonam inliantis diei,qua transacta lepeliendus lum, de iam non vi debitis me:& aliud modicum est ab eademtiora vi que in diem tertium, quo re iurgam,& iterum
videbitis me, sed ita subiungit: A men amen dico vobis, quia flebitis N plorabitis vos, mundus autem gaudebit. Hic iubaudiendum est, sed postmodum plorabit de ululabit, vel ritus eius do Protat
Iore iniicebitur,& extrema gaudii eius luctus occupabit. Nam econtra mox sequitur: suosau tem contristabimini, i ed tristitia Vestra vertetur in gaudium. J mundi huius inquit immundi, ius suis immunditiis me aduersantem odit. Mundi inquam,id est, amatorum mundi, inde gaudium erit quia vado ad patrem,que in tamen ille nescit. Sed tale eius gaudium contritio duplex ab ' Lucit 3. sorbebit. Primum,quia venient di in quibus dicent Beatae steriles, Sc ventres qui non portaue 'runt, Se ubera quae non lactaverunt, videlicet quando uenient Romani Sc tolllant eorum locum δρομ& gentem,secundum pauorem ipsorum: deinde quia tandem videbunt in quem transfixerunt.' Mestra autem tristitia quantam laetitiam operetur,vel quanto delenda sit gaudio,ecce per simile vobis intimo. s ulter cum parit tristitiam habet, quia venit hora eius. Cum aute pepererit pue rum,iam non meminit preti urs, propter gaudium, quia natus est homo in naudum. litur di vos nuc quide tristitiam habetis, a vi lioc quod per c5clusionem lic insertur. Igitur dc vos nunc quem tristitiam habebitis,commodius sedeat, sumere prius vel subaudire covenit,sanctam ecclesia mu iterem magnam ei te de inclytam,eius et virum siue maritum,patrem omnium Deli, puerum autemus,quern ex eodem viro per magnam veri amoris concepit gratiam, ipsum ei se, qui haec loqui tur, uominum nostrum I enim Christum. Hunc enim tunc primitus Per fidem concepit, quando iam adolescentula in Abraham promissiones audiuit dicentis in lemine tuo benedicetur omnes
gentes, S credidit, di ex tunc beata progenies mente grauida , verbum promissionis baiulans in patriarchis δα prophetis per eiusdem verbi incrementa proficiens, quati laeta aluo magis ac magis tumuit, tandemque dira desideratum puerum mulier eadem, cuius beati Apostoli magna
274쪽
xv PERTI IN IOANNEM CAP. x VI. portio sunt,in magno dolore & angustia passior is enixa est, Vidit meum in diem aeternitatis se,
liciter nascentem sed est,a mortuis resurgentem,ct iam non meminit pressurae, propter gaudium quia natus, quia renatus est,& rediuiuus est i Cmo in mundum redemptum,S saluatum, ut mundi, imo coeli Sc terrae, & omnium quae in eis sunt obtineat principatum. Proposita itaque simili, tu dine qua dicit: mulier cum parit tristitiam habet: cum autem pepererit Puerum , iam non me
minit pressurae propter gaudium, quia natus est liomo in mundum, hoc quod iam dictum est, per subauditionem sumendum est, Sc sic validior conclusio sese inseret: Iit vos igitur nunc quisedem ti istitiam habetis. Iterum autem videbo vos, εἰ gaudebit cor vestrum, & gaudia vestrum op nemo tollet a vobis a Vos inquit qui nunc estis quasi mulier in utero habens, qus clamat partu riens,de cruciatur ut pariat,ego iterum videbo,vobis Q videndus apparebo, separatus qui dein avestrae mortalitatis utero,sed bono vestro natus,& immortalis factus in regnum aeternum. Et naudebit cor vestrum,S gaudium vestrum certum & Uerum, nemo tollet a vobis. Nam vos coPsalm. 2 stanter gaudentes dicetis Quare fremuerunt getes,& populi meditati sunt inania. Vere enim in vanum tremenr.5 inania meditabuntur,quando cedent Vos in synogogis, ibi et enim magis au Actor. s deb: iis, Sc ibitis gaudentes a conspenu concilii, quoniam digni estis pro nomine meo contumeli
Luita i, am pati Quod S si corpus Occiderin sic quoque cor vestrum gaudebit, quia gaudium vestri mnon in carne,quae potent occidi,sed in corde vel anima,quam persecutor occidere non potest,re PClitum erit. Vestrum igitur gaudium nemo tollet a vobis. s Et in illo die me non interrogabi/h: tis quicquam. J Nunc de hoc quaeritis inter vos, quia dixi vobis: Modicum de iam non videbitis me de iterum modicum Sc videbitis me ,& Uultis me interrogare, verum in illo die gaudii vestit me non interrogabitis quicquam horum' scietis enim rerum vel effectuum pri senti euidentia per docti. Sed de caeterorum quicquid scitu opus erit,ex illo die sensum ha hetes apertu, lcripturas in terrogabitis, legis , prophetarum , 5 psalmorum volumina consuletis, δέ ipsa vobis edisserent, quid fecerim,aut quid locutus sim Vobis. Sequitur. Amen amen dico vobis,siquid petieritis patrem in nomine meo dabit vobis Vsq: modo non petistis quicquam in nomine meo. Petited acci, et iiii. Pictis, ut gaudium Vestrum sis plenum.J Expius replicando, i uis' inculcado discipulis dominii, noster, ut in nomine suo perendum esse nouerint, ii quid patrem petere velint,mediatorem Dei S hominum sese salubriter cupit agnosci. adeo necessarium , ut nemo ad patrem venire nisi per ipsum,nemo a patre quicquam possit impetrare niti per nomen suum. Vnde salutaris mos , 5e catholica haec more sandix eces elix orandi regula est, ut in omni oratione, quam ad patrem dirigit, biungat : per dominum nostrum Iesum Christum silium tuum, quia videlicet praeter hane riu i 4 nulla via, nullum et est aliud ostiu,ad quod respiciens efficaciter dicat: Uirigatur oratio mea, sicut incensum in conspectu tuo,eleuatio manuum in earum sicut sacrificisi vespertinum. Solum huius unigeniti filii Dei nonae,quod est lesus Cliristus, nec ei sariti uniueris orationis est vehiculum, quoin ccciii directo cursu perlata,coii stat ante patris cospectu, salutem de sinu eius de gratia sugere
valeat remissionis peccatorii. Verum hoc Apostoli nec diis ciehat adcirco iam abiturus magister vita ,hoc illis in sermone tuo comendabat attentius . t taet dii dicit Amen amen dico vobis, si id petieritis patrem nomine meo,dabit vobis: eccnira i ubaudiendunt est, quia nihil pater dabit vobis,mii Orantes in nomine meo petierilis. Superioribus autem ita praesens ledito coniungitur: ut sciatis, inquit, iuvete magno fructu gaud I subsequemis,nuc vos ita simam habeatis, sicut muIter cum parit, hoc vero dico Vobis, si quid pctieritis patrem in nomine meo,dabit vobis. In nomine
inquit meo. i. lecundum nomen meum, quod Iesus,& saluator interpretatur. Cuius nominisca a
sam siue responsionem angelus beato loseph exprimens:Ipse cniminat saluum saciet populum Filii Li suum a peccatis mi M. Ergo in nomine Iesu petere est illud petere, propter quod ipse qui hoc nomEsibi elegit, descedit de coelis, S incarnatus est, de homo iactus est, crucifixus, mortuus,& sepultus est, ct resurrexit tertia die, & ascendit in coclum,& sedet ad dextera patris. Quare autem hoc totii factum nisi ut per nomen eius remissionem peccatorum acciperemus Ergo cum quid petimus, quod causae huic sine dubio cooperetur, sidenter tanquam in nomine Iesu petentes nos acceptu ros speremus. Qui sensus ex alio Euangelii loco melius elucet: Amen inquit dico vobis, quia si duo ex vobis consenserint super terram , de omni re quacunque petierint, fiet illis a patre meo, qui in coelis est. hi enim sunt duo vel tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eorum. Quinam sunt iii duo consentientes , qui inquam sunt duo vel tres nomine Ietu congregati, nisu de quibus praemiserat, dicens: Si peccauerit in te frater tuus, vade & corripe eum inter tecti plum solum i non te audierit, adhibe tecum adhuc unum. Iunc nanque duo i bi consentiunt.
quando is qui peccauit frater,scat rem audit corripientem: tunc inquam duo vel tres congrega ii in nomine Ictu sunt, quando vel inter se S ipsum solum quis corripit peccantem, vel nondum auditus adlubet secum adhuc unum. Qui prolecto tunc vere congregati iunt,& vere sibi consen Iliant,quando Is qui peccauit, lucrifactus, inclinatur ad poenitentiae consensum. Proinde siducia datur illis veniae vel salutis ira ternae, cum dicitur: Si duo ex vobis consenlerint super terram de
omni re quacunt petierim fiet illis, di ex praecedentibus necessario subaudiendum est, ut dicas
275쪽
COMMEN: ARIORVM LIB. x It. - , jde omni re peccati. Cxterorum autem quicquid petierimus pro si perquis Voluntatibus no
stris, nequaquam propter Iaas vel citeras huius inodi pollicitationes suas, quasi debitor iure tenendus est, praeiertim cum in oratione tua, quam Apostolis diceri .ibus Doce nos orare,ipse compi fuit sumniam omnium quae petenda lint, septem petitionibus, secundum septem dona spiritus sancti, designauerat,quarum prima est, Samstilicetur nomen tuum septi ina, Sed libera nos a rira Haitis.lo. Igitur cum dicit: A men amen dico vobis , ii quid petieritis patrem in non une meo, dabit vobis: oportet ut neque 4 patre quicquam, niis quod nostrae salutis sit petere audeamus, neque nos impetrare aliter, nisi per unigeniti ulli nomen arbitremur. Quod quia necdum Apostoli ut praedictum est nouerant: Vique modo inquit non petillis quicquam in nomine me Venil nondum iam pei secte nouerant eu uulicet crederent, et coni terentur eum Cluilium filium Dei Ephesis Vlui, necdum inquam tam plane cognouerunt eum, Ut scirent illi eum legationem ius cepisse nostrae pacis, & inedia sol udatum eise ad impetrandam hominibus gratiam Dei patris. Proinde noPetierant quicquali ctenus in nomine eius, siquidem nec ipse hoc illis ante hanc lioram lux pas sionis mandati e inuenicii quanquam multa ut plerisque locis de orationis instantia sit locutus.
Et addidit: Petis e Naccipietis, ut naudium vestrum iit plenum. Ordo vel senius hic est. Petite, ut gaudium vestrum sit plenunim accipietis. In quo aurem gaudium plenum ess e pote Eccle. i. xit uti vi Meniamus δέ appareamus ante iaciem Dei: omne nant gaudium mundi huius dece priuia in , Somnis illus eius erroneus est , iolum autem de Uitione Dei , dc risus iaciei eius prae sentis plenitudinem habet, & in veritate est, nec enim obscurari vel auferri potest. Igitur cum dicit: Petite de accipietis, ut gaudium Uelirum sit plenum , illa tantummodo petenda eli emia uir, ruae proliciant ad vitionem Uei, in quo lota plenitudo gaud jest. Tandem in calce sermonis in dire i Ha e in prouerbiis locutus tum vobis. Venit hora cum iam non in prouerbiis loquar vo hiς,led palam de patre ann itiabo vobis.JQuxnam sunt quae in prouerbi Is locutum eise alserite Nunquid exqtio surrexit a coena prouerbia siue parabolas dixit, S non potius plano sermone pra 'cepta dilectionis, di hortamenta patientiae dedit Siquidem& Apostoli iolum hunc termone Telpicientes,quem in illa nocte huc ut in produNic: Ecce inquiunt nunc palam loqueris,& prouerbium nullum loqueris. Cum ergo dicit, lisc in prouxrbiis locutus sum vobis, Sc. non aci verba ipsa,quae tunc loquebatur referri voluit, ilioquin magis proprie inc dixisset: haec prouerbia locutus sum vobis, si tamen reuera prouerbia poterant coivi nienter dici qus halienus locutus esit eis: Sed haec inquit qus nunc insant,qus nunc aguntur,scilicet palsionem meam, pro qua cor vestrurristitia nunc impleuit, resurrectionem quoci: vel ascei sionem,qua Uisa gaudebitis,& gaudiu vestrum nemo tollet a vobis, par ac leti quoteliasionem quem si abiero, mittam ad vos,vi iam didici. Haec inquam in prouerbiis hactenus locutus sum vobis variis praei ignaui figuris, Uiquq in hae
horam passionis,imo Utque dum tradente me spiritum scindatur velum templia lumitio vique de ortum, ipla fuit Ossione contestans, ea qua hactenus latebant subsiguris, deinceps in verita Matti tecta reicente mysteria verbi Oct. Ex tunc enim iam non in prouerbijs loquar vobis, sed palam de patre meo an minitabo vobis, ita ut prx sentibus rebus, quarum figurae praecesseruiit, Uos non solum intelligere ea quae prxsens i pie feci, vel locutus tiam Uobis, sed etiam quae in sigura con tingebant patribus Vestris, dii utere N aperire pol sitis. Illo die in nomine meo petetis. J illo iri i.Cotito quam die reuelatae gratis,die lalutis, Ze acceptabili tempore, quando spiritus veritatis docebit Cotio vos omnem veritatem de meo accipiens, S annuntians vobis: Vos in nomine meo petetis, quia videlicet cognoicentes me,n credentes quia ego in patre,& pater in me est, verum Deum S tio minem, Aque ut patrem adorabitis ,& lic in nomine meo petetis, quod vique modo non secistis.l Et non dico vobis, quia ego rogabo patrem de Vobis. Ipse enim pater amat vos, quia vos me amasilis, S credidi sitis quia a Deo tui. J Non inquit illo die ego rogabo patrem de vobis. Ne sorte haereticus non intellexerit,quomodo supra dictu iit: Et ego rogabo patrem N alium para cletum dabit vobis, de inde argumentetur, patre minorem et se illium, eo quod rogare minoris sit,ecce S lioc ediuerso insert: Et non dico vobis, quia ego rogabo patrem de vobis, scilicet illo die, quo cui iam dixi in nomine meo petetis. Nam isto quidem die,qui nunc ingruit,de tribula P Isurionis meae, quo capiunt animam meam,& irruunt in me fortes,ego rogabo patrem,& alium pa
racletum dabit vobis: rogabo inquit sacerdos factus ipse sacrificu lecundum pascibilem homi nis naturam illo autem die de deinceps,quo iterum in gaudio cordis vestri videbitis me, iam non rogabo patrem de vobis, Quare ipse enim pater amat vos. i. isto rogatu meo sibi reconciliatos Epheso iam habet amicos vos de filii; irs fecit filios gratis sus. Unde hoc Quia vos me amastis,& credidi liis, quia a Deo exivi. Exivi a patre,fc veni in mundii uterum relinquo mundum, vado ad patrem. J Exinaniat me formam terui accipiens, de veni saluare mundum, cusii odiendo Uias duγras propter verba labiorum patris,dum non loquor opera hominum. Iterum relinquo tui dum, ph;s Ν, deponenς sertim I iugum, N Vado ad patrem, propter passionem mortis recipiens gloriam & lti, Psas irinorem. Propter hoc ipse Pater illo die amat Vos, quia credidistis hoc. Etenim ilia credulitas eisi- Hebri iaciens caula eii, c mea prosit vobis passio, ut reconciliemini Deo, ut non iam filios irs,ted gratiq
276쪽
πε. RVPERTI IN IOANNEM CAR. XVI. reputet & amet vos, ita ut iam ex illo die non oporteat me patrem rogare de vobis, quod mo do semel facio, semel enim morior, de quod morior peccato non meo, sed vestro morior, de inceps vivam Deo, quia sicut dixi vobis vado ad patrem, a quo propter hoc exiui ut hoc modoricita redirem. Hoc nempe illud est, quod Pia inusta coclis enarrantibus audiuit aure prophetica. Pit naisso nanque hoc versiculo, quo exposuit quam Dei gloriam enarrauerit, dicens In sole posuit tabernaculum suum, R ipse tanquam spontus procedens de thalamo suo. Exultauit Ut gygas ad currendam viam suam, statim subsecutus esii: a summo coelo egressio eius. igitur Cherintus atque similes eius haeretici mentiti iunt dicendo, ante mariam non fuisse Christum : Quia exivi inquit a patre de veni in mundum, contestante propheta , quia a summo coelo egressus sum. Sequitur. s Dicunt ei discipuli eius: Ecce nunc palam loqueris, de prouerbium nullum dicis. JDixerat enim eis ipse. Ha e in prouerb is locutus sum vobis, venit hora, cum iam in prouerbiis non loquar vobis, sed palam de patre meo annuntiabo vobis. Non aduerterant quod iam in praesenti tempore dixit: Hxe in prouerbiis loquor vobis, sed praeterito: Haec in prouerbiis locutus sum vobis. Vnde iam luperius di tum est. Dixerus ergo: Ecce nunc palam loquerismprouerbium nullum dicis. Quod dc si ex parte verum est, nunc, id est, in hac coena nullum pro uerbium dixerat, attamen non palam erant illis omnia quae dixerat. Nam de paulo ante dixe Hait. 6 runt: Quid est hoc quod dicit nobis i modicum dc iam non videbitis me, Sc iterum modicum dividebitis me,& quia vado ad patrem Nelcimus quid loquitur. Adeo caligabant in illa magna tristitiae nebula, qua non solum oculi, sed se interni sensus eorum erant grauati, ut ipsam sque ignorantiam vel tarditatem suam nescirent . Sed huic errori fides iuberat, discussit igno/ranitae tenebris, & sedatis tristitiae vel timoris tempestati hus, in suo tempore apparitura .riam sequitur. Nunc scimus quia scis omnia dc non opus est tibi,ut quis te interroget. In hoc credimus
quia a Deo existi. J Venerabilis S sapientiae Dei condigna haec professio est, qua dicitur: Nunc
PsHi 46 icimus quia scis omnia. Omnia nanque scire,solius est,uel sapientiae eius, cuius non est riumerus, d p. . attingit autem a sine usque in sinem fortiter,& dii ponit omnia suauiter. Haec enim sola scit om nix ly nia,S omnium scrutatur corda,& uniuerias mentium cogitationes intel ligit. o autem ex in 'timento istud cognouerint, indicant continuo subiungentes: Et non opus eli cibi,ut quis te interroget. Hoc plane ido in eum tantae rei testimoniuea. Quis enim est doctorum adeo strenuus,vt i altem obiect is semper i unicere p Ossit interrogationibus, ne dicam tacitis auditorum occurrere cogitationibus c At ille dominus dc magister, quanta beneuolentia docebat, tanta & potentia corda omnium in manu sua tenebat,ita ut non nesciret quid cuique deesset, quin etiam nulla eum cordis cogitatio lateret. Quod cu multis experimentis, vicino quoet discipuli cosirmati fuerant argumento, quia videlicet paulo ante dicente illo : modicum de iam non videbitis me, Sc cae tera, cum dicerent quidam ad inuicem: Nescimus quid loquitur , cognouit ipse, quia volebant eum interrogare,& non iliit ei opus, L interrogarent, praeuenit enim eos dicens: L e hoc quaeristis inter vinc Bene ergo scimus inquiunt, quia scis omnia, neque nos dubitamus, recte sic illos dixisse de illo, sine quo nemo alius tetendit iuper Unumquemque scientiae vel intellenus linea et, . Et non est aiunt in opus tibi, Ut quis te interroget, videlicet quomodo cuique homini docere cu ' planii opus esit, aperiri verbis id quo haereat senius auditoris. Quod vero adiiciunt: In hoc cre dimus,quia a Deo existi, idem est ac si dicant :l n hoc credimus quia tu es ipsa sapientia, quae dicit
tri .i. Ego ex ore altissimi prodivi. Rei Pondit eis Iesus: modo creditis c Ecce venit hora, de iam ve/nit, ut dii pergamini,vnusquisque in propria, & me solum relinquatis: Sed non sum solus, quia pater mecum est. I modo cinquit creditis c modo scitisc Bene quidem est , quia ereditis: dc hene
est quia scitis: sed videte ne turbetur cor vestrum, videte ne hanc ipsam credulitatem de cordi bus vestris iuget Ventus, tollat aura. Nam ecce venit hora, & non longe est, sed iam vertit,de Lucii. qua dictum est Qui a Satanas e X peliuit Vos,ut cribraret sicut triticum: Venit inquam)haec hora, in qua tanta tempestate cribrabit Vos Satanas,ut dispergamini, unusquisque in propria, scilicet
procul fugientes ab angustia mea,& contenti salute quisque propria, di me solum relinquatis, ut solus vadam immolari pro vobis. Nam quo ego vado, vos sicut superius dixi non potesiis ri, Α ine modo sequi. Fic implebitur scriptura, quae in persona mea dicit: Torcular calcaui solus, Haii. is de de gentibus non est Vir mecum : circunspexi, de non erat auxiliator: quaestui, dc non fuit qiuadiuuaret. Itaque ut iam dixi in omnes in me scandalum patiemini, quia dispergemini, quia sugam capietis , de me tolum relinquetis. Veruntamen non sum solus, quia pater mecum est. Nec enim sic exivi a patre, dc Veni in mundum, ut ille me reliquerit solum. Nunquid repos allitur spiritus meus in propheta dicente: Deus Deus meus, ut quid dereliquisti me Abut . . , Tantillum tacebit Deus meus , silebit de Patiens erit, donec isti quorum est hora quae iam ve/' nit, de potestas tenebrarum) Uideant, dc derideant me, loquamur labiis de moueant caput, se diant manus meas de pedes meos , de dinumerent omnia os a mea, dividant sibi vestimenta, mea,&super vestem meam mittant sortem. Tantillum inquam tacebit, dc dereliquisse me vi
debitur , quia silebit: sed post haec non longe faciet auxilium suum a me, eruet enim a framea
277쪽
COMMENT ARI ORvΜ LIB. XII. 27sanimam meam, εἰ de manu canis unicam meam, i mortuis me resuscitans, S exinde palam ego tactam,quod non reliquerit me solum, quia narrabo nomen eius fratribus meis, θέ in medio Ec clesiae laudabo, id est laudabilem facia euna. Haec locutus sunt vobis,ut in me pacein habeatis. JQuam pacem, nisi peccatorum remiuionem Quam pacem, nisi illarum quae inter Deum & lio mines erant inimicitiarum solutionem vel reconciliationem Hae inquit pacem valde necessa riam,vi in me, id est,per mortem meam habeatis idcirco hsc locutus sum . his locutus luna in quam, id est,feci. Verba nanque mea iam saeta sunt, quia videlicet certum est sutura esse, imo Scimpossibile est non posse fieri quae locutus sum Vobis. Quae nani sunt ea qui locutus sum Uobis, Eres . nisi incarnationis meae, quae iam facta est,fc eius,quae sine dubio mox futura est, passionis, simul clec resurrectionis meae certa mysteria Haec ego locutus sum vobis, Ut in me pace habeatis, testante scriptura, cum dicit: Si fuerit angelus loquens pro eo,unum desitantibus, ut annuntiet homi nis aequitatem,miscebitur eis, & dicit: Liber aeum,ut non deicendat incorruptionem. inuentia quo ei propitier,& caete. Vnu plane de similibus est in his quaecun locutus sum vobis, ut in me pacem habeatis,ut liberemini, dc incorruptione na non descendatis, Ut in me,qui solus inuentus sum. Deus propitietur vobis.Quod est illud unum Hoc scilicet quod de ego xque ut vos passi hilis atque mortalis homo sum. Nam caetera dissimilia sunt , quia videlicet lolias ego de cunctis hominibus,quando & quomodo volui natus sum, quando de quomodo volo morior, nihilomi nus 8c quando Volo resurgo, de in coelum ascendo . Igitur lasec locutus tum Vobis, idem est ac si dixisset: Haec facio vobis. sequitur. t in mundo pressuram habebitis, ted considite, ego vici muri man. e. dum. Non inquit in mundo, i ed in me pacem habebitis : Nam econtrario prel Iuram in mundo Lue i habebitis. Tradent enim vos in conciliis,dc in synagogis flagellabunt vos, Sc ante reges dc prae sides ducemini propter me,de morte adicient ex vobis. Non i 'suam pacem, ted huiust nodi lites Rom . de bella de inimicitias in mundo habebitis. Sed considite,& noli e timere em qui corpus Occidunt, dc post haec non habent quid iaciant. Nam ego .ici mundum , quippe qui occi ius ab illo, certio die resurgam . Hac ergo considentia nolite timere, habentes pacem in me: etentiri Vos quoque occisi resurgetis,& eritis socii victoriae meae,consortes regni, participes gloriae. ζHaec locutus est Iesus, de subleuatis oculis in coelum dixit: Pater, venit hora, clarifica filium tuum, ut filius tuus C AP clari licet te. I Huic orationi saluatoris congruit ille psalmi centesimi primi titulus talis: Oratio pauperis cum anxiaretur, de effunderet precem tuam coram domino. Etenim illa hora anxiata est anima pauperis huius , dc erat tristis Usque ad mortem, ita ut sicut alius euangelista rei eri factus in agonia, de prolixius orans sudauerit , factusque tu sudor eius sicut guttae i anguinis de currentis in terram. Sciendum quippe quia non in illo comaculo , in quo coena facta suerat, hane oracionem sudit. Nam superius Euangeli Ita illuin inde egredientem ligni licati it, Uidelice cubi iam exacta magna parte sermonis, cum dixti set. Iam non inulta loquar vobiscu.n, venit e Dim princeps mundi huius, de in me non habet quicquam, sed ut cognolcat inudus, quia ego di δIigo patrem, dc sicut mandatum dedit milia pater, sic iacio, repente sic intulit: Surgite eamus hinc. Quo tamen tunc abierunt, non dicit, sed luce clarius ex aliis accipimus Euangelistis. Sic e Matti εnim concorditer reserunt: Et hymno cisto exierunt in montem olivarum. illic orationem iliam Nax fuisse celebratam perspicuum est. Nam postquam illuc exiit tunc linquit Matthaeusὶ venit Iesus
cum illis in villam,quae dicitur Gethsemani.& dixit discipulis suus: Sedete hic donec vadam is iue de orem. Et assumpto Petro de silijs Zebedxi, coepit coluriit artoc in citus ellia. Et subinde: Et progressus inquit pusillum, procidit in faciem tuam, orans dc dicens: Mi pater, si DLibile est,
transeat a me calix iste. Hoc idem Marcus euidenter narrat. Lucas quoque egressum illum resertin montem Oliveti, N auultum a discipulis tuis, quantum iactus est lapicis, positis genibus oras 1e,addens hoc,quia factus in agonia prolixius orauit,& factus eli sudor eius licui guttae sanguinis Νdecurrentis in terram. Itaque consonantibus cunctis, hanc orationem dixit in monte Oliveta, pretientibus Petro, R duobus filii, Zebedaei, nam a caeteris discipulis auulsus erat quantum iactus
est lapidis. Aliis nanque sedere iussis , donec vadam inquit, Ic orem: postmodum Petro 5 siliis
Zebedei quos assumpserat. Sustinete ait hie, Sc vigilate mecum. Et Progressus, non iam quantumia. tus est lapidis,sed putillum,procidit in iaciem tuam. Vnde non adeo mira est hunc Euange iista, filium Zebe ι prolixa eius scripsisse oratione, cum alii tam breuem scripserint, quia viae licet Uade iis, Ut oraret,hunc sola ex omnibus Euageliciis assumpsit, S hoc audiente orauit. Quid igitur pauper alte anxiatus orauerit,quem clamorem ad Deum patrem sine dubio peruenturum emiserit , in lioc Euangelista plenius habentes, apponamus si aures habemus audiendi Se audia inus quid clamauerit,quam coram domino patre tuo precem effuderit.Subleuatis inquit Euan gelilia oculis in cceliam, Videlicet quo I uae orationis dirigebat clamorem validum, dixit: Pa ter venit hora, venit inquam hora, subauditur magnae angustiae vel tribulationis, in qua desi ciunt sicut fumus dies mei, Sc percutior licut scenuria, leuiter occisus iuxta communem conditio Psili M.
nem omnium mortalium, Sed tu clari sica silium tuum, Videlicet magna resurreistionis claritate,
ut si Lus tuus clarificet te, scilicet praeci ara discipulorum suorum Prxdicatione , vel mortuorum resurrectione
278쪽
1 6 nu PERTI IN IO AN. CAP. XVII. resurrectione. Sequitur enim. Sicut dedisti ei potestatem Omnis carnis, ut omne qued d disiei,det eis vitam aeternam. J Sicut dedisti ei potestarem Omnis carnis, id est, omnis hominis siue lud si liue Gentiles, S enim no esi Iudaeonia Deus tantum, sed S gentium uicut inquam e distati potestatem, &decreuisti illum super omnes gentes csic regem, S Principem, atque laluator en, ad
x o m. ti dandam poenitentiam S remissionem peccat crum, sic attende, datumq: suum siue propositum Acto. . confirma rerum veritate,in eo videlicet, I Omne quod dedisti cr,det eis vitam ac ternam, scilicet duplicem animarum atque corporum retiar rectionem. lia cum dixisset: Clari sic a filium lusetim , ut filius tuus clarificet te, tanquam quaereres in quo se a Patre clarificari, vel patrem ipse clarificare vellet: sic inquit Maritica iam actu, sicut clarificastι pote si a te, ut faciat deinceps s liuiiuus illud, propter quod incarnatus, vel homo si Aus est ,id est, Omnibus, quos dedisti ei, vitam
Rom. 1. xternam det. Et tanquam iterum quaereres, quid P cxlinear hoc ad clarificationem patris , dare vitam mortuis,quia dixit, ut filius tuus clarificet te, pici inus adiungit I Haec est autem vita aeterna, Ut cognoicant te tolum verum DeiaimS quenti ulli letum laristum. J Igitur quod dis xit clarifica silium tuum, vi filius tuus claruicet te, idem est, ac si dixisset, iecuridum si ituum sanctilicationis, ex resurrectione mortuo mari inare me esse filium tutam in virtute, cuius res clara cognitio,caula est effectiva hominibus vitae a ternae. EO sui pirat vel intendit totum huius orationis incentum, magno charnalis igne adusium, non quod pauper i se dubitet virum propheta iuus velum sibi praenuntiauerit dicens: Nunquid qui dormit non adiiciet viretur vi Sed vi scirent qui tunc audierunt, S intellιgant qui hanc eius orationem nunc legunt vel a diunt, quod salias, vita, de resurrectio nolita, moriendi S resurgendi cauta fuerit illi, qui pecca/tum non fecit, nec inuenius est dolus in ore eius. in alio quoque Pialmo , cum iuxta Iensum hu/iusce orationis, tua nunc dicit : Pa er, venit hora, clarifica filium tuum, diceret spiritus eius: DOPsai. H. mine Deus meus clamaui ad te,& Ianalii me, S cater. 4 andemque quasi dubius quaereret: Quae Elat. 3. utilitas in languine meo, dum descendero in corruptionem. Nunquid confitebitur tibi pulus, aut annuntiabit velitatem tuam c Statim vivere cerim intulit: Audiuit dominus, o miserius es mei, dominus factus est adiutor meus, S reliqua. Itaque tam in hac oratione sua donianus,
quam in propheticis scripturis piritus eius non dubius orat, dum S illic post clamorem tuum dicit Audiuit dominus,quod magiax est certitudinis, S hic, pio missis: Pater clari sica silium tuum, subi uirgit continuo: Sicut dedisti ei potestatem Omnis carnis,ut ostendat quod oratio sua non iri incerto, sed in potestate sit. Sequitur. t Ego te es arisic aut supcr terram , opus conlianam aut quod dedisti mihi ut faciam. J in quoiani clarifica uelit patrem si lius , pCsi modum expositurus est, di cendo: Manifestaui nomen tuum hominibus, quos dedisti mihi de mundo. Non ergo quaei tria opus cst quomodo qui dixerat: clarifica silium tuum, Ut filius tuus clarisicet te, nunc cicat ego te cari sic aut ii per terram,quia lector vltro intelligit, clarificat um quidem iam cile patre in inco pntrione sit qapua menses aliorum qui credebant, quod luc talis a Deo exierit, quem S confisci iam suerat uelle litiuum illium Uci vivi, sed nondum illis bene cognita maiestate vel bonitate ei uidem silis, muli uiri deeiat de glorificatione paterni nominis. idcirco utrumque ducit,ut Sit lius tuus clati sic et te, Segore clarificaui. Cui par est quod posierius dicit: Et notum seci eis nomen tuum, de notum iaciam. Quod vero nunc addit: opuscansummaui, quod dedisti mihi vin brii. saciam, idem est ac ii dicat: mandatum muni impleui, sactus homo mortalis, S nunc ad sum muni obediemiae, scilicet ad mortem,in qua nune agonizor, sponte peruetii. Proinde m OA siab iungitur . t hi nunc clarifica metu pater apud ten. elapsum claritate quam habui priusquam mundus esset apud te. J Et quoniam inquii consummaui opus,quod dedisti milii, nunc, icilicet in hac hora quae venit, laridica tu me pater, id ta,res ulcita me : Clari sica inquam apud te, id est cet constituendo ad dexteram tuae maiestatis in excellis, eadem claritate quam habui antequari, ψ μμ mundus esset apud te,ut nihilominus adoretur ab angesis recens forma serui, quam adorabatur ab angelis antiqua forma Dei. Aliter : Et nunc clarifica tia me pater apud temetipsum clarita te,quam habui priuiquam mundus es et apud te, videlicci ut sicut lati itus meus in principio se
rebatur super aquas, ut angelica creatura per me verbum tuum crearctur te dicente: Fiat lux, ita & nunc idem spiritus super aquas stratur , Ut per me silium tuum noua hominum creatiara nascatur,dum in mCrte mea baptizantur, unde angelorum, qui cecidit decimus ordo rest aure tur. Nam hoc etiam modo clarificatiO,qua ego tunc clarui, nunc iterabitur. Nunc demiam uitia Ama, dixerat: Ego te claris caui super terram, exponit in quo clarificauerit dicens: ἱMain, Iesiacii Q ii lux men tuum hominibus,quos dedisti milia de mundo. J Principium nanque paternae clarificatio mundi. nis, horum hominum militutio est, per quos nomen patris oportebat innotescere orbi, virit e derecte dictiliam lux mundi, quia mundiam cognitione huius nominis illustraturi, prius ipsi ioiit
illuminati. Quod aute inest hoc nomen Dei, nisi pater letia Llmsti Et citi in catera nomio a Dei, qu xcunque ui lege sunt, audire velle ire potuerunt homines ante adtient si eiu idem Chrisei. Hoc autem nomen quod est pater, vel cinus iit irelatione pater credendus sir, nunquam C Coi tum fuisset, nili veniens ii te illius hominia illud maiuscii aliet. Ergo nouaen tuum iliquii Oomeri Patri δ
279쪽
COMMENTARIORVM LIB. x II. V patris mei, vel quod pater meus sis, manifest aut per opera, quae nemo alius secit hominibus,quos
dedisti milii de mundo, quos ad me attraxisti: electos de mundo , quia non caro dc sanguis re uelauit et , sed tu pater mi,quies in coelis. t Tui erant, di mihi eos dedisti,dc sermonem tuum te uauerunt. J Nisi enim tui ellent,non milii eos dedi sies. Quomodo autem tua iam erant,& non dii mei, nisi quia te quidem Deum inuocabant, sed me filium tuum esse, vel huius siti respectu pa trem te vocare,necdum sciebant Ergo in eo eos mihi dedisii , qui sitium tuum esse tuis reuelasti. uo com iro, ecce ipsi sermonem tuum seruauerunt, quia videlicet omnia relinquentes, me sequut i sunt. Quam tui sermonis obseruationem certam esse, tellatur lex dicens. Qui dixerit patri suo di matri suae,nelcio υ ,6c fratribus suis,ignoro illo , bene scierunt filios suos, lii custodie runt eloquium tuum, Spactum tuum seruauerunt, iudicia tua o Iacob,& legem tuam o Israel. Igitur quos dedisti mihi, tui erant, dc in eo sermonem tuum seruauerunt, quia relictis omnibus, me sequuti sunt .s Nunc cognouerunt, quia omnia quae dedisti milai, iii abs te sunt : quia verba quae dedisti initii dedi eis. Et ipsi acceperunt,& cognouerunt vere, quia a te exiui,de crediderunt, quia tu me misisti. J Hoc vere quia tu mihi eos dediti consequens erat, Ut cognoscerent, Ut Uer ba quae dedi eis, acciperent, cognoscerent Serederent. Nisi enim eos tu milii dedities,nun quam cognouissent: sicut non cognouit perditus ludas, cuius ab ei sectis palam omnibus est,quia non eum tu mihi dedisti,nec tui causa me sequutus est,ied cu m no esset tuus, tuis Per hypocrisi r- - .. suit admixtus, peccator Sc dolosus. Propterea nunquam hoc illisapuit quod isti cognouerunt, lecti fas
scilicet quod omnia quae dedi siti mihi,id est, quaecunque iaci opera, quaecun in dixi doctrinae veris mi tu .ha abs te sunt sed dixit mala in corde suo cum eis sentiens qui dixerunt An deelzebub principedaemoniorum cilcit daemonia . Et non est hic homo a Deo . Palam ergo de illis est, quia tu
eos ad me attraxist siqui a cognouerunt, quia de operibus meis recte lenierunt. Cognouerunt in Matrix
quam quia verba non alia, nisi quae dedisti mihi, dedi eis,3c acceperunt acceptione digna,vide licet ut clicut iam dictum est) propter verba mea reliquerint omnia sua. Cognouerunt inquit vere,quia a te ex tui, de crediderunt, quia tu me misi iii. Cum idem et se videatur exire silium
a patre quod inicii, cur utrunque dixit, de quia a te ex tui, δἰ quia tu me misisti, nisi ut aequalem iudicet charitatem, Se suimet scilicet situ venientis, S patris mittentis c Etenim pater quidem filio mandatum dedit, Ut veniret hibere pro nobis calicem passeionis, sed nihilominus idem
lius spontanea charitate venit. Denique non tanquam minorem propter charitatem suam pa ter mandato suo coegit, sed ut vere coaequalem de pari dilectione volentem misit . Igitur utriusque, scilicet patris de filii charitatem iudicet, Sc cognouerunt inquit quia a te ex ius, uec cre dideiunt quia tu me misisti. Hi,ua praemissis, ait. Ego pro eis rogo. sandem orationem suam aperit, pro qua subleuatis inc uin oculis hactenus obiecrauit, dicetis: Pater Uenit hora,clari sic a fili uiri tuum,Sc extera. Hoc plane, iuxta Apostolum, obieruandum est in Oratione legiti- cristi ina, vi per Ordinem fiant obsecrationes, attones, postulationes, gratiarum actiones. Quem ordine i ii ipse totius iancts orationis magister re dux praelemi loco terualle comprobatur. Priseiato nanque obsecrationem praemisit, dicens: Pater venit hora, clarifica filium tuum, Se cxtera.
in quibus quai. beneuolentiam patris ambiuisi Usque ad id quod nunc ait: ego pro eis rogo. Est autem ab hoc loco oratio, id est,uerba supplicantia quidem, sed nondum explicantia quid volit aut quo tendat. At vero quod postmodum ait Pater sancte, serua eos in nomine tuo, quos de caseimi ii,5 reliqua postulatio est. Et deinde quod subiungit Pater iuste, mundus te non cogno
uit, , cxtera. gratiarum actio est. Igitur praemissa oblecratione, iam nuc Orationem annectens,
Ego,inquit, Pro eis rogo. Non pro mundo rogo, sed pro his quos dedisti mihi, quia tui sunt. 4 x ergo mundo gaudenti, orante pro suis, id est, moriente& in ara crucis se sacrificiu offerente Chritio unigenito silio Dei: quia pro eis quos dedisti mihi inquit cogo non pro mundo. Hun Q ' idus enim,hic accipiuntur dilectores mundi, tam dii tersi ab eis , pro quibus Christus rogat cruci fixus, quam diuersi erant, apud Deum Aegyptii filiis Israel, lacro tali guine agni postes suos u-gnantibus. Vae igitur ut dictum est tali mundo,quia quod rogat Chri tus Uerus agnus Dei, ni lut illi proficit,ut cum rege suo principe tenebrarum diabolo, citius in profundum inferni demer natur: solis illis, quos pater filio dedit per crucem de sanguinem eius euadentibus. Quia tuitiant inquit, Et tanquam quaereres, quomodo utrunquh dixerit, εἰ milii eos dedisti, Sc rui sunt, adhuc plenius subluxit. t Et mea tua sunt, Sc tua mea sunt , de clarificatus sum in eis. J Non ergo idesinunt esse patris, quos pater silio dedit, quia neque sine filio pater,neque sine patre si laus quic quam possidet. in quo vero clarificatus eiit filius in eis, scilicet in omnibus quae sunt patris In eo videlicet, qui a milii eorum ad patrem nili per lilii gratiam Uenit: nemo siue mortuorum siue vruor iam,mis per crucem Jc tanguinem silit,videre potest gloriam patris . Quod quia nunc agi
tur, scilicet ut moriatur de resurgat, de sic Uiuorum atque mortuorum dominetur. Et clari licatus
sum cinquit, in eis, videlicet quali iam iit sactum , quoa protinus est futurum. Vnde ociubditur. Et iam non sum in mundo, dc hi in itiundo Iunt,de ego ad te venio. J Cum haec loqueretur, taque in mundo era quia vili biliter aderat,dc mortalem vitam spirabat, imo quia pressuram in nitido
280쪽
habebat, & tamen in mundo non erat, quia iam a traditore Venditus, moxque tenendus S ad imortem ducendus erat. Ergo non omnino, sed quodammodo iam in mundo non erat,quia iam in termino vitae praei entis,&ram in exitu mundi pedem irrevocabilem posuerat. Quia vero sic ρο- ς' vaciens,& dicens, Sc ego ad te vena gloria di honore coronabat ur, de constituebatur, pcrope ra manuum partis quia inquam sic de torrente in via habens, propterea protinus habebat e altare capia recte omnino quasi de prstor ito dixit, Se clarificatus iurii in eis. Causam aut qua re sic vadens, pro luis ro et interpolim dicens: Et hi in mundo non sunt. Causa quippe magnata negotiosa est, de qua salutis amicum curare oporteat,quod se stabilitatς lutioris adcli, minor' talitatis pace de securitate potito, sui remiges in nuci ibus diuicili nauigio periclitantur, ii ne du/hio perit uii, nisi talutis ab ipso portus illis praeparetur. Itaque nunc demum ab eo postulat pro illis id est,quid roger, propter quid Obsecrauerit, manifestius aperit. Ait enim. t Pater lanae ici ua eos in nomine tuo quos dedisti milai,ut sint unum sicut & nos. b Summam necessariae positula' tionis breuiter eli eloquutus, dicendo: ut sint unum sicut di nos. Et hoc multoties repetat: quia vere magnum, quia prx clarum, quia glorioi una S optabile est,este unum,Sc quam magnum sit, a similitudine spinis vel patris colligamus, quia dixit, sicut di nos. Quidnanieli, numelle, se si semper idem esie, octine permutatione immutabiliter perdurare e Sic plane unum est Deus unus pater , si lius de I pii itus sanctus: Unum inquam Sc idem. Vnde R dicit ad Mosen: Ego iuniqui sum. Et Psalmi sita. Uccli inquit peribunt, tu autem permanes, & omnes sicut Vestimentum et crascent. Et sicut opertorium mutabis eos S mutabuntur, tu autem idem ipse es, & anni ibi non defficient. Homo autem postquam a paradyli xternitate peccando deieci est, ubi Promodo suo, unum esse vel fieri poterat, palam est latri unum non esse: quippe qui quali iuri egroditur conteritur,ct fugit Uclut umbra,& nunquam in eodem statu permanet. Quam eius muta Iob l . bilitatem, tritio & defectionem Psalmista quoque deplorans i mane, inquit, i cut herba trani eat, i iis l. mane floreat 3c Danseat, vespere decidat, induret de arescat, quia desecimus in ira tua, de in furore tuo tui bati sumus. Ergo unum ei se desili, Sc in hoc Dei,qui semper unum de idem est,sin illi iudi nem perdidit. Dei autem filius,qui lixe moliturus nunc loquatur, idcirco nunc moritur,ut ad virum, id est,ad sternitatis stabilitatem homo rcformetur, ut mortuus in anima,s moriens quo que in corpore, beata utriusque resurrectio reparetur, dc deinceps nullis subiaceat casibus, nullis mutationibus perturbetur. igitur quod dicit :Patcr iamne serua eos in nomine tuo , quos dedisti
Roma. S re ibi, ut sint x num sicut δέ nos. Adoptionem filiorum Dei postulat illis, pro quibus 5 patitur: quia videli et in nomine patris seruari nullo modo melius intelligitur, quam ut hoc idciit, quoacst in Do filios adoptari Nam idcirco patrem ibi etiam inuocat, ut sibi lancii sic et quos salios, non quidem per naturam, ted per gratiam habeat. Et notanda verbi proprietas, dum dicit, fer ua . Servari Darque Pr 'prie dicuntur, qui capti in bello, cum iure belli possint occidi, victorisii is cratione vita donamur. Sic Dimirum cum mundo illo, Dei inimico, iuste damnandi suimus, sed victioris Dei gracia uti ni si ieruamur. V nde S iuxta rei veritatem serui sumus, licet propter abundantiam gratix silii Domin cnuir Ac simus. Hoc sane praetereundum non est, cum di citur, ut sint unum sicut di nos, non Dei nobis aequalitatem dari, sed similitudinem compara ri. Non enim ait, ut imi Unum quod S nos, sed sint inquit unum sicut Sc nos. Quod hic idem . Ioannes in epistola sua commendans, non ait a quales, sed j cimus inquit quia cum apparuerit, Idan se similes ei erimus,quoniam videbimus eum sicuti est . Hoc ergo agitur, non ut natura Deo aequa les simus, sed vi gratia similitudinem Dei recuperemus, ut videndo eum qui solus Uercest, exirpsa eius visione simus Unum, sicut de ipse unum est. Vnum inquam,id ε st, immortales atque i in rassibiles 5c nullius vicissitudinis obui abrationi subiacentes. Sequitur. I Cum essem clam eis, e poseruabam eos in nomine tuo.J Corporali,inquit, prasciuia cum essem cum eis ego seriaab amicos, non tamen addidit,ut essent unum sicut de nos. Hoc erum lieri non potui tet, quamdiu cumrdi, fer eis ipse manere. Passionis expers. Quomodo vero illos ictu rit,moniti at propositum sic. Quos ditionis destiti inibi cuili tui, de nemo petiit ex eis, nisi si lius perditionis, Ut scriptura impleatur. J Er
aud β γ sic tantum illos se seruasse dicit, ut epi. copatus suos non perderent, sicut pcrdidit ille sitis; ψ perditionis, ut scriptura impleretur,videlicet quae dicit in illum: Fiant diis eius pauci, Sc episco
Hal. ior ratum eius accipiat alter, c cxtera. Quod per praeientiam eius iactum suille,scilicet ut vel sic custodiretur, satis ex eo liquet: qui mox ut ab eis a ferri coepit maximus eorum Petrus. iac pauit, ct episcopatum suum perdidis et, nisi quia conuersias ipse in eum respexerit . Igitur quia tertia ut iis os sinquit eousque, ut in horam passionis mcx corde mecum periri anserint,quam Uis cor Pore fugientes, me solum reliquerint, de idcirco in salutem Sc peccatorum remiatorie iri stat' illis effutio sanguinis mei. Deinceps o pater sancte serua eos linquit in nomine tuo, ut for res facti per omnia mundi pericula perseuerantes, ad hoc perueniant, quoi ut ianicia tum est similiter ut nos unum sint. Custodiui in qua in eos, cum ei seni cum eis a Nunc autem aes re Me nio, dc haec loquor in mundo, ut gaudium ineunx niplis sit. J Non dixit, nunc autem ad te
venio, oc sum vi inundo, quod contraiium euet ei quod paulo ante dixit: de iam non tiam in