장음표시 사용
261쪽
COMMENTARIORVM L I P. XI. roscet. Et colligent eum,& in innem mittent, εἰ ardet. Propheta autem: Nunquid alti tolletur Eze inde ea lignum, Ut fiat opus, aut fabricabitur de ea paxillus Ecce igni datu est in esca. Deniet de illo qui nun in vitis. i. risii ianae fidei professus est specie siue decorem, idem quod de agresti li gno i perari potest. i. quod aliquod vas fieri, aut paxillus possit fabricari villis domui Dei. De illo us ro, qui insertus eidem verae vita bonum radicis eius succii gustauit, de particeps cucul Ilibris. iam di ius Aposiolus au factus est spiritus sancti, gustando bonum Dei verbum, virtutes Q se culi venturi,de illo linquam cum praeciliis vel prolapsus est. Hoc solum retiare putandum est,
ut colligatur,&m ignem mittatur,S ardeat, quia videlicet iuxta alium ei tangelis locii, tale eius peccatum est, quod non remittatur, neque in hoc seculo, neet in futuro. Hxc de pa inute illo,qiii fpraecisus S proprio iudicio condemnatus est dicta sint . Quid econtra, de illo vel de illis pal nutibus qui in vite manent Ait: l Si manseritis in me, de verba mea in vobis manserint, quod Eique voluericis petetis, S siet vobis J Pauloante dixi: manete in me,& ego in vobis, nunc par ii aliterae comutatione, non enim ait, si manseritis in me,& ego in vobis , sed ii manseritas in trie, S verba mea in vobis manserint ta dicendo aperuit, quomodo in suis maneat ipse discipulis. Nam cu hristus ver hum De .ccaro nostra tu, si verbaa. fides verbi incarnati, in nobis nazle rint, prosecto ipse Cliri situs manet an nobis, sicut Apostolus testatur habitare Christum per sidem cordibus nostris. Ergo quod dixerat: manete in me, S ego in vobis , lxoc repetiuit, dicen do: Si manseritis in me, di verba mea in vobis mans ei mi, ut huius unitatis, mutuaeque in in vicem mansionis praemium subnecterer,dicendo quodcunet volueritis, petetis, S siet vobis. Qua promissione quod scrupulum vobis moueat, recogitantibus vel scientibus multa pe tere fideles Christi, quae tame non sant eis, memoriter tenendis est eis dixisse: Ego sum vitis,vos Palivites,de idcirco secundu multitudinem vitis N palmitum eius, hoc ut caetera quae iam dixit
esse accipiendii. Quid enim Nunquid vitis palmitibus suis aliquid tu si denegat vel subtrahit
Nonne omne gratia sui viroris,omne Virtute sux radicis in eos trasiundit,&per singulos dii par
tit, totumque ex illis fructum suum dependere lacit c Quae autem gratia, quae virtus esit in radice vitis huius. s. Christi silii Dei,nisi omnis plenitudo septi tormis spiritus sancti Ergo sicut palmites a vite nihil aliud, nisi quod habet vitis in se, expectare vel accipere potest, sic isti palmites ratio nates, a vera vite,qus Clitisius est, nihil nisi quod habet ipsa vittas, vel petere debent,vel accipere potest. Igitur si materitis inquit in me, & verba mea in Vobis materint, quodcul volueritis, pe retis,dc siet vobis. i. non in auro Sc argento,sed in omni verbo,ct in omni scientia diuites eriti Nno c5cupiscentias carniς,sed omne donii spiritus sancti, quia omne datu persectsi,quda desursum Itio. ii
est, descendens a patre luminum, petentes, eκ me accipietis. s. diuini timoris gemmulas, pietatis Pampinos,scientiae nores, fortitudinis botros,inaturas consilii Uuas,intellectus torcularia, sapie Lis apothecas. l alium quicquid petieritis, quia ad me veram vitem pertinet, quia gratiae Sc ve matis diuitiae sunt, siet vobis, ita ut fructus gratiam omnia, tanq: botros de magnis palmitibus dependentes,totus nairetur orbi s. Quicquid laus septe sancti spiritus donis abundantius est , seu ctuosum non est, S ad vinum salutis non pertinet, ted i natura vitis alienum est , dc idcirco ma nen. tibus invite Palmitibus cupiendum aut petendum no est, ne Q illis fieri debet. Vnde aut taProna indulgentia,ut quodcunque volueritis,petatis, o palmites boni, de fiat vobis c Sequitur 1 in hoc clarificatus est pater meus,ut fructu plurimu afferatis, δc ciliciamini mei diicipuli. J inde inquit tanta patris largitas,ad saciendu vobis quodcunQ petieritis, quia videlicet hoc ad lasedem & gloriam nominis eius proiicit, si vos tan in palmites honi fructum plurimum afferatis. Et ad hoc ipsum efficiamini mei discipuli.s imitando me dominum, de magistrum vestrum, qui cum innocens sim, ita ut nihil in me habeat princeps huius mundi ut supra dixi tamen morior licui pater mandatum dedit milii, ut quia Vera sum vitis, moriendo fructificem muri ptii ibido vinum optimum, quo in aeternu laetificetur cor hominis. Hoc inquam ad gloria de laude pa tris proficit, Ut rc vos eodem modos iactum plurimum afferatis. Est autem ipse voluntarius 6c exaudibilis in omni re, quaecunt petitur ad gloriam nominis sui. Quomodo ergo non sacit vo his quodcunque petieritis, hoc im dentibus, is ad clarificandum eum fructum plurimum asse ratis. Planc faciet ita affatim, ut nullum gratiae Vobis desit in strumentum, ad fructilicandam
salutem mundi, ad dilatandam gloriam Uei, ad testificandam gratia & veritatem filii Dei. Vn de hoc CAit. Sicut dilexit me pater, S ego dilexi vos. I Ac si dicat: sicut per multam dilectio
nem Pa er me mitit,mecp veram vitem in hoc mundo plantauit sic de ego per eandem dilectio Rom. p. nem n illo,& expando per mundum vos palmites meos,ut fructu in plurimum ancratis. Cuius nan dilectionis est, quod pater tilio mandatu dedit,venire ad agones passionis,eundet obedie ki te vire ad morte orte aut crucis,exaltavit de donauit illi nomen,quod esit super Omne nonac, Ut Luci ia. in note Iesu omne genu flectatur, exlesti 'terresti O J inseritoris, eiulde diic tiotata est,quod ide si licis discipulos tuos in naudii uniuersum icare mittit evage liuoi creaturae. , ii sint a me reges
de praesides traheahia morte asticiendi, ut eius despus dulcedine, i plena est viti ,c5sortes quoque Palmites vivificati fructu faciat steriis salutis. Ergo sicut dilexit me pater insit Jc ego dilexi vos
262쪽
:ίo Ru PERTI IN IOANNEM CAP. XV.Cala. s. Imanete in dilectione meas manet e. i. perseuerate. diligendo inuicem habendo si spiritu,&υna si de quae operatur per uileetione. Dixi enim vobita, quia pater meus agricola, omne palmite in me non serente fructum tolle tela. Ne ergo tollat vos hic agricola,serendo fructurn,id est,cili gendo inuice, manete in dilectione mea, contendite non excidi a me vite vera . Quid enim Si praecepta mea seruaueritis,manebitis in dilectione mea ,sicut sic ego patris mei praecepta serua λui, & maneo in eius diloctione. a Prxcepta mea quae licet multa sunt, in hoc verbo instaurantur: coni. 13 Diliges proximum tuum sicut teipsum,Prxcepta inquam: mea si seruaueritis,manebitis in disiectione mea. Forte dicat quis: iam ipsa dilectio praeceptu sit, quo nuc dictu ess : Si praecepta mea seruaueritis manebitis in dilectione mea. Diuilionen a in omnis iustitiae secisse videtur, vis mattili tius pars, altera dilectio Dei, altera pars praecepta sint. Ad haec inquam Reuera iustitia quiddam totum est, partes autem eius dux sunt, altera videlicet dilectio Dei, altera dileelio proximi. In his duobus mandatis ita uniuersa lex pendet S prophetae,ut vita activa tota in dilectione proximi, vita contemplativa indilrictione pendeat Dei. Dilectional Dei contei lationi magis inlis EM. ι . ret, diledito prota inal eΣterioris Virx actibus incumbit. Deus enim Mosi in monte duas tabulas dedit, in quibus duabus tabulis lapidem conscripta erant decem praecepta legis, tria in una tabuExo. e. la, ad Deu pertinentia. sc. non habere deos alienos, non sacereUolu,necvvllam similitudinem, non sumere nome domini in vanu: septe vero in altera tabula, pertinetia ad proximii, quorsipsi
naum est: Honora patre tuum S matrem tuam, secundu non occides,tertium: n mccchaberis, quartum non surtum facies, quintiarii non fallum testimonuim dices,sextummo cocupisces. orem proximi, septimum: no concupisces re proximi tui. Ita ad primu praeceptu , quod est dilectio Dei, tria pertinent,quae 5c diis in euangelio sic expressit,dicendo: Diliges dominum Deu tuli, ex
Nati. 21 toto corde tuo, de ex tota anima tua ,sc ex tota mente tua: ad alterii vero praecepi v. i. ad dilectione proximi lis te respicitat perdocentia quo uiuatur inter homines. Igitur si prscepta mea serua ueritis inquit. i. quae ad dilectionem proxiini pertinent, vita et activa persiciant , dc ita dilexeriti inuicem, manebitis in dilectione iraea. s. in dilectione Dei,quae vita contemplativa perficit,ad quatia iri di sic non peruenitur, nisi per activa Ulia,sicut ad dilectionem Dei no ascenditur, nisi per dilectione lectione proximi. Ita ii praecepta mea seruauernis,manebitis in dilectione mea. Operepraetissest, in in exteris, ita dc in hoc dicto iustissima perpendere aut lioritatem docentis, quia statim subiun xit: Sicut de ego patris mei prxcepta ieruaui, fc maneo in eius dilectione. Dignum quippe dc aequum est, ut cuius magistri opera iure laudantur,eius de dicta quo suscipiantur: sicut ecdira Priit. ,. rio,cuius vita despicitur,restat Vt cius etiam prx dicatio contemnatur. Quam vero laudabiliter Ioan. D. praecepta patris praeceptor iste Primus seruauerit, iamdudum totus orbita canit,ta A postolo di cente Humiliavit semetipsum, iactus pro nobis obediens v et ad mortem, mortem autem cru cis. De qua obedientia tua, paulo superius,cum dixisset ipse: Venit enim princeps huius mundi, de in me non habet quicqua, ita lina subiungens: Sed ut cognoscat inquit mundus, quia ego dili go patrem, S sicut mandatum dedit mihi pater, sic lacio. Igitur aequum est, de ut hunc magistrii decet, ut prscipiat,quia videlicet dignitas vel aut horitas praeceptionis in aperto est dii iacit ipse prior quod iubeat. Dicat iracp; Si Prxcepta mea seruaueritis,manebitis in dilectione mea, sicut εἰ ego patris mei prxcepta seruaui,& maneo in eius dilectione. Notandu vero, quod cu dicat, sicut non aequalitas dilectionis Vel obedientix praecipitur, qua assequi cunctis impossibile est ho minibus,sed ii militudo quantulacu Q Vel imitatio requiritur. O enim in obseruatione praece LPM. r. pioru patris, illis potest squari,qui Peccatu no fecit,nec inucius est dolus in ore eius. o imitatore metiri valeat quacitate dilectionis eius,cui dicitur in platino: Dilexisti iustitia Rodisti iniquita sal. ἄψ te, propterea unxit te Deus tuus oleo laetitiae prae contortibus tuis Sic nepe dictu est praecon
sortibus tuis, ut intelligas nullum,Obedientia vel dilectione filii Dei assequi posse aequaliter, qui singulariter oc patrem dilexit at dilectus eii, δέ nos proximos suos prior Qilexit, imo proma I.lo n. 4 gna dilectione proximus nobis factus est. Sequitur: Haec locutus sum vobis,ut gaudium meum in vobis sit, Sc gaudia vestris impleatur, J Vobis inquit de abscessu meo non gaudentibus, sed
lugentibus,& ficntibus lixc locutus ium,dicens: Si diligeretis me, gauderetis utique,quia adpa trem vado, quia pater maior me est, Sc. Ut quemadmodu dulcedo vitis in palmitibus est, ita Ec. tua ,, gaudium incun in Vobis fit uod in enim gaudium in praesenti tribulatione, ct tristitia antis
fibuli. vestrae,in hoc agonis mei sanguineo sudore. quod inquam) gaudium meu niti spiritus san tione est ctus Per spiritu nain sanctu meipsum offero hostia immaculata Ueo patri, Ut sanguis meus emas atriis det vos ab operibus mortuis,ad seruiendis Deo Viventi. Et in hac oblatione inenarrabiliter mi
deo,ut merito de hoc gaudio meo dictum sit: Egredimini filiae Sion, & videte regem Salom
H be. o. nem in diademate,quo coronauis eum mater sua in die desponsationis eius de in die laetitiae cor dis eius. Vt ergo hoc gaudium meum in vobis sit, ut mihi de congaudendo compati,& compa Cant. , riendo congaudere sciatis. Idcirco haec locutus sum vobis, tanquam vitis succi mei laetitiam e
silens effundere palmitibus meis, & ut gaudium vestrum non frustra deceptu sit, sed impleatur in apothecis aeternae iocunditaris , risum mundi huius deputabitis errorem , dc gaudio eius diis
263쪽
COMMENTARIORVMi LIBER XI. 263 retis quid Irustra deciperis e Vos autem sine errore ridebitis, & gaudium Vest rum non decipie/ Eccle. titur, neque enim tolletur a vobis. Sed quaenam sum praecepta,de quibus dixi vobis: Si praecept x mea seruaueritis, manebitis in dilectione meae Ecce dico vobis: s Hoc est praeceptum rueiatri, cdiligatis inuicem,licut dilexi vos. Maiorem hac dilectionem nemo habet, Ut animam tuam po Cantinnat quis pro amicis suis. I in canticiscanticorum sponsa dicit: Introduxit me rex in cellam vi nariam,ordinauit in me charitatem. Quando putas rex tute spontam suam in cellam vinariam Lis. 61. introduxit, nisi quando moriendo torcular calcans, scripturas impleuit, S resurgendo Ut easdescripturas intelligeret, sensum eius aperuit Ecce idem cum dixi liet: Ego sum vitis,& pater meus agricola est. itemque: Ego sum vitis, vos palmites, miro modo vitium tuum bibere Uolenti hus, charitatem ordinauit. Sunt nanque duo praecepta charitatas, Uidelicet amor Dei, Sc amor proximi. Sed ut superius iam dictum est, ad amorem Dei non peruenitur, nisi per amorem Pro ximi. Dixit ergo paulo iapra: Si praecepta mea seruaueritis, manebitis in dilectione mea sicut Scem patris mei praecepta seruaui,& maneo in eius dilectione. Ec quasi quaereres qus sunt ilia prscepta quorum obseruatio nos efficit manentes in sua, vel patris dilectione, ecce lubiecia ius ait: Hoc est praeceptum meu ira, Ut diligatis inuicem. Dilectio nam 4 in inuicem,amor proximi est, per quem peruenitur ad amorem Uei, S talis est ordo charitatis,ut diligere non possis Deum,
nisi diligas proximum .Qui enim non diligit fratrem suum quem videt, Ueu in quem non videt ist/n I quomodo poteri diligere Ergo praeceptum meum sinquit de quo dicebam vobis: Si praecepta mea seruaueritis, manebitis in dilectione mea, praeceptum linquam) meum,hoc est, ut diligatis ς 'invicem. Quare autem illic pluraliter pra cepta mea,hic vero singulariter, hoc esit, inquit, ha bis
Praeceptum meum. Videlicet,quia omne mandatum de sola dilectione eii,& Omnia unum prs- ceptum ceptum sunt. multa per diuertitatem operis , unum in radice dilectionis. Nam non adultera, sum di- his, non sartum facies, non occides, non falsum testitioni iam dices: Et liquod est aliud in an
datum inquit Apostolus in hoc verbo instauratur : Diliges proximum tuum sicut teipsum. '' ' 'iIgitur sapiens Zc bene disertus praeceptor, suaui rite disposito ordine docendi, posit quam ita
proposuit: Si praecepta mea seruaucritis,&c. nunc addit quod i ire assumas, & dicit: Hoc est Praeceptum meum, ut diligatis inuicem, licui dilexi vos. Quod deinceps rationabis. ter edisse Ut, tandem more concludentis illaturus est, dicens: Hoc mando vobis, ut diligatis inuicem. Primum, dilectionem ipsam, quam praecipit , breuit er Jc copiose, ut oporter, ipie diffinit, disecendo : sicut dilexi v K. Nomen quippe dilectionis aequivocum est. Est enim quaedam dileelio qua proximos diligimus inaussi. i. per affectione in cognationis di carnis. Quae profecto dile iis quamuis milia,sancta ncibis eloquia non contradigam , multii tamen ab hac dilectione differt quia videlicet aliud est,quod sponte impeditur naturae, aliud quod praeceptis dominicis debetur obedientiae. modum ergo diuiniens Deo placitae,& merito coronandae sileetionis, adiecit sin tim : licui dilexi vos,& quali digito protinus suam ostendens dilectionem,de qua dixerat : sicut dilexi vos,ait continuo : maiorem hac dilectione uineinoliabet, Ut animam tuam ponat quia pro amicis tuis. Ergo palam faciebat,quonaodo vel quantum diligeret nos, tanquam si aper .Μ-xius dixisset: Usu: ad mortem ditistite inuice . quia ego usque ad mortem dilexi vos. O si delem mad lausermonem,& Omni acceptione dignuto,que in vere mulsi reges Se prophetae vel iusti volucrunt audire, dc non audierunt . Quid enim scriptum est in malacitiae Uilexi vos dicit doininus. Et
dixistis : In quo dilexi iti nos Nonne frater erat Eiau lacob, dacit dominus, & dilexi lacob, V iis
Ei au autem odio habui Et posui Myr monte eius m iblitudine ii de lix reditates eius in di aco .Luciit. nes deierat. Ecce hic in euangelio suo, dilexi vos inqua idem doininus. Et tanquam iterum dis M Q. ceretiir ei: In quo dilexisti nos non inquit ego pro Vobis pono animam meam Huc enim xqui pollenter asseruit, imo&magnificentius atque ad.e uotius expresiit, dicendo: malorem liac dilectionem nemo habe ut animam suam ponat quis pro amicis tuis . igitur hoc mannui
de mirabile est,cunc talo inauditum seculis, quod magnitudo dilectionis sibi Oricirca nos x te
ta, inq; ad morrcm pertingit,inaxime,quia cum esset in inorialis,illam in qua mors po. lac natu ram, propter nos alsiamplit. Veruntamen nec illud prxtereundum est, quod cum dicere me ch Hastula et pro inimicis suis,dicere maluit, pro anti cri suis, idelicet ut suavitate locutionis,dulced se pro mi nem in auditoribus lentim inlunderet eiusdem, quam illis mandabat dilectionis. Vere eni indi mi β a'. cere poterat pro inimicis suis testante Apostolo, qui asc: Commendat autem suam charitatem Deus in nobis, quoniam cum adhuc peccatores ei lemus, lirastus pro nobis mortuus esit. Muis eo miro magis igitur nunc iustificat in languine eius, salvi erimus ab ira per ipsum. Si enim cumini AE cos Deo iniciei sentias,reconciliati turnus Deo per mortem illii eius, multo magis reconciliati nunciatui erimus in vita ipsius. Ergo non quia iam erant amici,sed quia nunc eo patiente fiebant amici,di καit pro amicis tuis. Nam quasi obiiceretur, cur eos dixisset amicos,qui cum homines essent, erat
utique filii irae, licui & cxturi propter Adam, dc reconciliatione indigebant, statim intulit: LVos amici in ei estis, si seceritis quae praecipio Vobis. J Si inquit Vos sicut lupra dixi tanqua parai res in vite, ita in me manteritis,ic ego in vobis,dc ita seceritis quae praecipio vobis am vos ex hoc
264쪽
Desertio duhoe amici mei estis,iam Deo reconciliati esiis, iam Dei filii estis, di omnem seruilem conditi
nem exuperastis. Amplius autem ad hunc lentum Valet quod sequitur. Iam non dico vos sese laseruus nesci quid faciat dominus eius. Vos autem dira amicos quia Inra qu audiui a patre meo,nota ieci vobis. Jlgitur cum propter ma uetuenein dicii maiorem hac xlectionem nemo habet, ut animam tuam ponas pro amicis suis: Poterat propter veritatem diiustitiam dicere: pro inimicis suis.Non equidem nos amici eramus : Idcirco ille animam suam pro nobis posuit, sed quia pro nobis ille animam suam posuit,idcirco nos facti amici Dei d est, Lo sumul conciliati. Proinde cum dixisset: os amici mei estis ne nescirent homines, quod ratia non meritis lacti sint amici,ait: lam non dico vos seruos. Quare Quia seruus nescit in Quill d iid saciat dominus eius. Notandum quia non dixerit Quia serui mei nesciunt quid si μ' uv ciam esto sed seruus nescit quid saciat dominus eius. Non enim parua distantia est,cum relative dicitur iemus domini, & cum absolute, et absq relatione dicitur,seruus in
ei 1 se . ari seruum meum ait dominus idem cum ero .Seruus non manet in d
inscri- mo ii ternum,non vi ici: dicit sciuus meus. Ergo cum dicit nam non dico vos seruos,profector μ i idem ac si dixisset iam non dico vos inimicos,quod maxime eae opposito comprobatur. Se ς' ouitur enim: Vos autem dixi amicos. Igitur cum S superius dixerit: Amen amen dico vobM . non eli seruus maior domino suo, proiecto quod nunc nus eius de illo seruo suo, qui non manet in domo in xternum, id est, de seruo peccati qui non potest elye refuoa Dei, plane ut e seruus nescit quid faciat dominus eius, cuius ipse, velit , nolit, dominio permanet steriugatus. Os autem scitis,quia omnia quaecun audius a patre meo nota feci vobis. Quid est, quxcunque audiui a patre meo , nota feci vobis c Nunquid cu omines m ttit . suis, quamuis amici, omnias ire potestis,quaecunque scio ego unigenitus filius Dei c Non visi ivdκ lioc putandum est. Nec enim dico, omnia quxcunq; scivi, sed quaecunque audiui a patre meo, ' μ' . nota seci .obis. Haec ego a sapientibus S prudentibus abscondi, & reuelaui vobis,quia par '' utili estis vli, namque ex xcaiis do induratis sicut praedixit Esaias ne videant oculis,ec intelli xant corde, & conuertantur,& ianem eos, Ohis ego aperio sentum , ut intelligatis notum sit vobis.quod ego audierim a patre meo mandatum sic lactedi, scilicet quod ille μvcstrum,ut languores vestros ferrem, S peccata vestra posetarem & eoo audiens, id est, obediens illi factus sim Propter v vsque ad mortem,mortem au , rem crucis secie igitur iam non dico vos seruos quia cognouistis veritatem,& veritas liberabit Ioarer vos. Proinde & hoe vobis dico: s Non vos me elegistis,sed ego elegi vos Sposui vos ut eatis, ct fructum asseratis,& Ducius vester maneat.J Non inquit idcirco V dixi amicos, quod vos me Meneritis licui reges gentium,& qui poteitatem habent super eos,a suis eligutur amicis,qin Luc. 11. hus pGinde debitores sunt, quia cupitum non nisi per ipsos poterant obtinere imperium. Ego autem prior elegi vos,& in hoc est dilectio, non quali vos dilexeruis me, sed quia ego por di I exi S elegi Vos uomodo non palmites vite constituunt,sed vitis palmites emittit,& illud in Tructus eos diffundit,unde fructum faciam :sic vos non me elegistis sed ego elegi vos, ct posui vos ut vino ratis & fructum afferatis,& fructus vester maneat. Hoc lane quod nunc demum adiecit, MDuctus vester maneat , supradictam viris N palmitis eius similitudinem longe exuperatctus enim vitis N palmitum insensibilium non manet, sed cito transit, nec ob aliud in apothe cam reconditur, nili veterascat , S cum suauitate hibendo,breui, licet commodii re su mor talium transeat Eructus autem vitis huius, & palmitum rationalium, prosecto manet gloris
cm sus in vitam aeternam. Vnde gratulabundus quidam palmes,magnus Noem Trita
ius apostolus ait mansuris fructibus suis. Quia gloria vestra sumus, sicut de vos nostra ui die doinini nostri Iesu Christi. Ergo ne parum est et quod ait: ct fructum afferatis, recte adhue adens:& fructus vester maneat inquit: Amplius autem: Et quodcunq; petieritis patrem in nomine meo det vobis aSummus hic amicitiae usus eii vobis amicis, quos iam non dico seruos,sed amicos meos: summus sit quam hic Ductus vel Usus est,ut quodcunt petieritis vos mei palani Rom. . tes,nunc interim dum extendimini pro torcularibus di maturusructibus,to ueminis limes & gementes, postulante pro vobis spiritu gemitibus inenarrabilibus, id est, , iaciente vos inenarrabiliter gemere in orationibus:quodcun inquam petieritis patrem in nomine me det vobis abundantius quam
petilis,aut intelligitis,scilicet,quod oculus non vidit. Sauris non audiuit,quae praeparauit Deus diligenν t cibus me, S manentibus in me . .. palmitibus meas.
265쪽
Orum quae hactenus de dilectione dicta sunt,complexio vel conclusio tandem insertur,cum dicitur: s Haec mando vobis,υt diligatis inuicem. Quia si prae
cepta mea teruaueritis,manebitis in dilectione naea. Hoc aut est prsceptu nivi, igitur haec mando vobis , Ut diligatis inuicem. igitur haec mando vobis, edi ligatis inuicem. Ecce ipsa literae superficies exigit,ut sicut superius iam dictu est,in uno praecepto dilectionis omnia su aut diligens lector intelligat praece pia recte vivendi. Nam S supra lingulariter,hoc est, praeceptum meu, Sc hic pluraliter de eodemque dilectionis praecepto dixit. Siquidem hic ec illic t ubiunctum eui, ut dili natis inuicem . Sequitur: si mundus vos odit, scitote quia me priorem vohis odio habuit. I emista dilectionis mandato, de quo plurimum disseruit, recte nunc demum pressuras prae Per diIenuntiat electis 3c dilectis suis quas in mundo reprobo dc odibili sint habituri. Praeposita nam velut in fundamento dilectionis firmitas,pondus pressurarum portar,ita ut euntes a conspectu riu tui, concilis gaudere possint, quod digni habeantur pro nomine Iesu cotumeliam pati. ita p recte de sortiter ordinate post illa, quae iam de dilectione dicta sunt, nune demum amicis meis, huic mundo ex Aposto Osis, confidentiam a tin peri euerantia persuadet in his,quae ab isto inimico suo.i .mundo sunt pas : .suri: Si inquit mundus Uos odit,scitote quia me priorem vobis odio habuit. mira consolantis adhoi tatio. uid enim valet dilectoribus Christi scietia hse,ut recie Pro magno dicatur eis,sci tote quia me priorem Vobis odio habuit multu per oena m G. Eoiolantur enim sese serui fide Ira tanti domini gloriola coscientia,verti habetes testimoniti, iplum mundi od Ri,quod no de mu do, sed ex mundo sint. Na protinus subiungitur FSi de mundo fuissetis, mundus quod iuuerat 'diligeret. Quia verδ de insido noeliis, sed ego elegi vos de mundo, Propterea odit vos muri dus.l Proinde S si velit mundus diligere dilectio eius iugienda, dc odia eius amatoribus Chri uiam sit appetendum est. Odium nain mundi,testimoniti reddit amicitiae Dei. Unde hic idem tollan γ φ .nes in epistola sua dicit: Si quis voluerit amicus esse huius msidi,inimicus Dei conitituitur. Duae is A . nam sunt generationes,Vna Dei,altera inudi siue duae ciuitates,altera Dei,altera diaboli,qus si mundo. mul exortae ab initio procurrunt vi et ad sine seculi,semper sibiinuice aduersantes odio implaca i. Ioam si hili. Earum inimicitiae primu in duobus fratribus Abel dc Chain , manifestae factae sunt, di ita pertinaciter sibi aduersantur,ut nullus eodem tempore Utrius Q amicitia gerere possit. Quoties Apostolus dicit Corinthiis: Nolite iugum ducere cum infidelibus. Quae autem Participatio tu fiat ix cum iniquitate aut qux societas luci ad tenebras aut quae pars si deli cum insideli Quae pQ si autem conuentio Christi ad Belial 5ec. Igitur si Odit vos mundus,inquit, hoc scitote, de lixe vo bis scientia pro testimonio simul,8c pro consolatione sit, quia de inundo non esti , sed ego elegi
vos de mundo. Hoc inquam) icientes consolamini, quia mundo non semper vos odio hane re Vacabit,nec ista odi1 licentia diu consitans erit. Stabitis enim potius vos postmodum in ma rna constantia aduersus eos, qui nos angustiaverunt. Videntes turbabuntur timore horribili, Sas.s dc mirabuntur in subitatione insperatae lalutis, Sc gementes prae angustia spiritus, dicent intra se, poenitentiam agentes: Hi sunt quos aliquando habuimus in derisum, dc in similitudinem in properii. Nos insensati aestimabamus vitam iptorum insaniam, Sc sinem illorum sine honore, quomodo ergo computati sunt inter silios Dei, de inter sanctos sors illorum este Haec scitote, simulque memoriter tenete, quia mundus me priorem vobis odio habuit. Quid lioc ad rem Sequitur mementote sermonis mei, quem ego dixi vobis: non est ieruus maior domino suo.JIlla nanq: odii quod prior ego passus sum,scutia,S ista huius sermonis mel memoria, vestra vos o obliuiosam verberabitis impatientiam, dc teneras propriae Voluntatis redarguetis delicias. ει se τQuid eminc Nunquid scientes vel reminiscentes ea quae dixi , in contumeliis de persecutioni/ patino hus quae vobis accident, admirabimini Nunquid de domino spinis coronato,purpuraet irri stusoria iuduto, Pos ierui mei gemmata diademate, purpuramque terio Vestiendam appctere au debitis Nunquid talis est ordo legitimae curiae, ut rege colaphizaLO, consputo, dc exalapato, serui eius altis eorum in theatro sellis insideant,& eisdem manibus, quae domina sic aifficiunt,si himet applaudi studeant Non ita est Sed quid sSi me persecuti sunt,& vos persequentiar:Sisermonem meum seruauerint,& vestrum seruabunt.J Proserio haec inimicitiarum conliuetudo est. Qui enim dominu persequutur, quo seruos eius fidelitati studentes,no persequatur Pala aut v his est,quia sermone meti non leruauerunt,quia persequuntur,dc Occidus me. Scitote ergo, cra nee vestri, termone ieruabunt,sed pei sequetur vos,lapidabat, crucifigent,de occident vos,& expel
lent de ciuitatibus suis,de ita sugietis de ciuitate in ciuitatem,ssentes dc cositentes,quod peregrini suis S aduenae luper terram, non habenies ilic manentem ciui racem, sed suturam inquirentes vestiae
266쪽
16 R v p r RT I IN I O A N. C A P. XV. vestris etiam parentibus, S fratribus,&cognatis,& amicis incogniti, a quibus ad mortem quo eu is, trademini, S ita propter me talem dominum vestruisi sibi exolum, omnibus odio eritis. Ita domhia haec omnia lactent vobis Propser nomen meu,quia nesciunt eu qui me misit. J Ecce iterii quali ad uessa est eos latio dicetis Sed haec omnia facient vobis propter nomen meum.i. propter nominis niti sancti β oditi .m agna plane S diligentibus ad formanda patientiam sufficiens. Nam dilectore Chri γρὰ, si langui quidem hominu odia, latigant opprobria,molestant nabledicta,asiligunt rerum damλna, vel etiam corporis tornacta, sed haec Omnia temperat,dc leuia reddit festiua praemiolus ec ruas. Gloriosa nanet nominis Christi dignitas, propter quod haec patiuntur, opprobria conde corat,maledicta lanctilicat, damna in lucra,tor meta in magnae spei vertit delicias. Recte igitur
praenuntiatis perlectit Orthus, sed haec omnia finquit facient vobis propter nomen meu . Qua/re autem tantum habent vel habebunt nominis mei odium, ut haec omnia faciant propter ii Thyς ' men meum. Videlicet,quia nesciunt eum qui me misit. Nesciunt inquam . i. scire nolunt. Nam ne ignorantiam venialem, siue eXcusabilem puteu, audi 'uod sequitur. LSino venissem,& locu tus fuissem eis, peccatum non haberent. Nunc aut excusatione non habent de peccato suo. Qui
me odit, S patrem meum Odit. I Ne inquam isiorum, de quibus sermo est, quasi ignorantiae ignoscendum esse putes, veluti illorum, de quibus scriptum est: Paruuli petierunt panem, & noerat qui frangeret eis. Exponens ipse quid dixerit: Nesciunt eum,qui me misit, uniuersali sen/icntia illos percussit,dicens: Qui me odit, de patrem meum odit .lgitur illud nescire, odige est. Et huius execrabilis, horrendi,atque diabolici odii peccatum, quo de patrem, Se ipsum p tris oderunt silium,sic dixit :Si non venissem, oc locutus suissem ei. , peccatum non haberet. uidenim: Nunquid dixit,peccatu nullis liaberct Non UtiqJed peccata Utic no haberent,videlicet vi subaudias peccat sodi : il inquam quo& silium Uei,de patrem Ueu oderunt .Hoc peccatucca. . non haberet inquiij si no venissem, S locutus suusem eis. Quanti vero reatus est ex eo illorum esse peccatum,quia Venit, S locutus est eis, cuius aduentus tulit mundi peccatum. Cuius culpae Rom p est, propter hoc odisse illum, quia pacem de amicitiam locutus est . Hoc imitatur peccatum, qui cun de hono peiores si unt. Tale est hoc, ac si dicas: Nili Abel placita Deo munera obtu/V in lisset, Cain iratus non suisset, neque vultus eius concidiiset . Qualis est ista excusatio Imo non si iii, exculatis , sed vehemens peruersitatis cst accusatio. Paulus apostolus illis propter humiliati γ. eii. dam gentium conscientiam, caute condolens cum dicit : Testimoniu illis perhibeo, quod aemu t. Cor. r. latione Dei liabet,sed no iecundit scientia,nullatenus putandus est eorum excusare ignorantiam. Quid enim intellisi voluit in eo quod cum dixisset: Aemulationem Dei habent, statim exincepit dicens: sed no secundit scient ia,nisi ide,ac si dixisset: vera scientia non habent,quae non in flat. i. Dei charitatem Conlequitur ergo illos,iuxta eadem Apostoli sententia, Dei habere odiit. Et sic dixisse illum: aemulatione Dei habent, sed no secundit scientia ac si dixisset: ore quidem siue labiis legem Dei defendunt, ted in cordea charitate Dei, quae vera scientia est, inanes sunt. Psa. M. Propheta quoq: consonante, per que dicit Deus: Populus hic labiis me honorat, cor aute eorum' l, ge est a me. Igitur quod ait: Si no venissem,& locutus suissem eis, peccatu no haberent: nse aute excusationem non habent de peccato suo, idem est, ac si dixisset: Si non locutus suissem, unon iustitia annuntiat lem,S Operibus eoru contrarius suissem, inuidia vel odio consagrati non suissent, quod omne aufert peccari eXcusationem. Nam ut intelligas quod de peccato dixerit, statim intulit: Qui me odit,& Patrem meum odit. Hoc ergo illud est,quod per propheta prae 16.4i dictum est: Zelus apprehendit populi ineruditum, quia videlicet eius,cuius cultores esse vide ' hantur veniente di loquente illis filio Dei, vitili in ipsorum distentiente, et elo malo exarserunt.1M ut. Sed parum est quod ait,ie venisi , Sc locutum sutile. Loquela nam eius sicut iam sepe dictu est; Deut. i sic erat quasi Unius hominis testimoniis,quod contemnentes Iudaei, dicebant: Tu de teipso testi s. monium perhibes, stimentum tuum no est Verum. Ergo sicut di tunc dixerat : Et in lege vestra scriptum est, quia duorum homina testimoniis .em est . Ego sum qui testimonium perhibeo de meipso S testimonium perhibet de me, qui misit me pater, faciendo scilicet opera. Opera enim inquit quae dedit mihi pater,ut perficiam ea, ipsa testimonium perhibent de me, quia pater me misit: ita di nunc itidem duo recitat testimonia. Praetermisso namo uno testimonio, dum dicit: Si non venissem, S locutus suissem eis, Sc. statim addidit. i Si opera non secissem in eis, quae ne mo alius secit, peccatum non haberent: Nunc autem & viderunt,&oderunt,&me, & patrem Peucit. meum. J Si Paru inquit era x,quia locutus sunt, quam: verum & sanum sermonem locutus sim, S ex veritate sermonis lex iubeat illum agnosci,que Deus miserit, ecce per aliud testimonium iustae addicuntur damnationi: Si opera non fecissem in eis, quae nemo alius secit, dic . Quid enim Nonne manifeste praeuaricatores legis sunt,in qua scriptum est: via duorum hominum testimonium verum est,cum odio habentes testimonia ductorum. s. de iactorum, impleant scri r ,r. pturam dicentem Captabunt in anima iusti, Sc sanguinem innocentem condemnabunt e bina met iudicibus deest legis suffragium, danatio cuiuilibet hominis reputatur in homicidium.
Quomodo vero intelligendum est illud quod cum dirisset Si opera no secissem in eis, statim
267쪽
COMMENTARIORVM IIII P. XI r. 26s
ddidit quae nemo alius secit . Quid inquam est, nemo alius, niti nemo malus, videlicet qualis ego ab illis sum iudicat Alius quippe ab illo nemo est honus, praesertim cum per bon0s O ,
quicunque talia operantur, non niti ipse operetur, qui facit mirabilia magna lesus. I te ita me . . risiud quocp,lic ut d alia multa in laoc sermone, licet praeterito tempore dictum , de buuro re Otὰ intelligi , δἰ lic dixit e dominum, si opera non fecissem in eis, quae nemo alius secat,ac si dixit set, si non rei ut rexistem a mortuis,5 ascendii sena in coelum,quod utique nemo alius secti . italsi non venit Iem, inquisi&locutus si libem,siopei a non sectilem, peccatum non liaberent. Nunc autem opera Patris mei, Opera cocle sita ieci, de viderunt, e videntes oderunt de med patrem ni eum, dc inde cauteriatam liabent conscientiam, quia per odium magis quam per ignorantia Ti. 4. peccatum in me commiterunt.ITed ut impleatur sermo qui in lege eorum scriptiis es qwa odioliabuerunt me gratis. J Et viderunt inquit de oderunt, unde A excusationem non habent de peccato suo. Sed hoc ipsum lex eorum fore praedixerat, cuius videlicet sermo lenis, termo Dei est de solui non potest,quin si at,sicut scriptum est,seruata in omnibus veritate sermonisi, quae cunq: de me s piruussa nevis pra' locutus est. Igitur de vos aequantiariter impognationes eoru im
meritas, de odia mecii serte gratuita. Notandum quod lim loco dominus cit ponet de pia imis
squi nihilominus personae elus asscripti sunt simile commemorare exemplu,verbi grati.i, ut est ' '' illud surgentes testes iniqui, quae ignerabam interrogabant me,retribuebant mihi mala probo nis, vel illud ,qui retribuunt mala pro horis,detrahebant nulli: maluit de hoc psalmo , scilicet cet elimo tauo sumere, Ubi scriptum est, locuti sunt aduertum me lingua doloia, S termonibus odii circundederunt me di expugnauerunt me gratis. Quod comode iumptu ex eo Gprohatur, quia similiter in primo graduum cantico dicit quil lininator eius, Per multas tribulationes ad ceterna remunerationem ascendere contendens. si his qui oderunt pacem, eram pacificus, cum Pisi iis loquebar illis, impugnabant me gratas. Constat enim quia praesenti loco euangelii in lor/anat suos diicipulos, Ut perpatae litia imitatores sui fiant, dicendo, si mundus vos ocu , scitote quia me priorem vobis odio habuit,&c. Competenter igitur hunc Icripturae sermonem come
morauit quodammodo dicens, iuxta sensum quo Sc cxtera superius dixit. Si quis vestri, quod iMM mundus odit,sicut Ec me priorem vobis odio habui si inquam quisque Ueurum labiis iniquis S lingua dolosa obsessi in plorat de dicit: Hei milii quia incolatus meus prolongatus eii, habitaui
cum babitantibus Cedar, de cum his,qui oderunt pacem eram pacificus,cum loquebar illis, im Pugnabant me gralis. Statote,quia dc iuper me priorem, peccatoris de os dolosi apertia, Z Io cuti sunt aduersum me lingua dolosa, dc termonibus odit circundederunt me,& expugnaueriit me gratis. Sequitur: s Cum autem, nerit paractetus. quem ego nautili Vobis a patre spiritu ve/ sitatis,qui a patre procedit,ille testamomu perhibebit de me. Et vos testimonia perhibebitis, quia ab initio mecuni elus. I Ecce tres sunt qui te sit tin tu dant huic silio hominta, quod Uere in illius Dei, Ultra quem numerum testiuin secundum legem non oportet, nectas est exigi. Nam aullum Deutii est in. legati Num,ut in Ore duorum dc trium siet omne verbum. Dicebant autem adueri alii enas Iuda a, ii cui iam superius commen natum est: Iude teipso testimonium dicis, testimonium Io Π utuum non est verum. Econtra ille: Ego sum qui testimonium perhibeo de meipso , 5c testimoni iam perhibet de me qui milit me pater. Hac iane teli unonia pauloante recapitulabat, daccdo, sino veniisem,de locutus tui item eis,quod testimonia ipsius filii Dei de seipio est: ac deinceps,ii opera non sectile in in eis Hux nemo alius secit: quod est testimonium patris de filio. Pater enti n. Ioan.t . quit in me manens, Ole tacit opera. Ecce nunc tertius testis spiritus sanctus, de quo sic ait: Eum aute in venerit paractetus, quem ego mittam vobis a patre, spiritum Ueritatis quia patre pro
cedit, ille testimonium perhi Debitue ine. Igitur sicut hic idem Iohanne; in epiltola sua dicit: 1. Ioastis a res sunt qui testimonium dant in coelo, pater de filius 5 spiritus sanctus .Pater inu saciens ope rrai verbum ipsum quod erat in principio Deus apud deum, personans de carne sua dicendo,esto Ioa S, Principium qui Sc loquor vobis, de his ii milia . spiritus sanctus , contolaturus apostolos inter oesmundi per iecutiones vel odia. Itaque glorietur fides, exultet spes, gratuletur et raritas: quia vi delicet huic tilio hominis, in quem crevimus, in quo sperainus,quem diligimus, non desunt tri
tinatis teli imonia, ne vace amplius procacitati Iudaicae dicere ,tu de teipso testimonium per hibes, teistimonium tuum non est verum. Nunc ipsa lectionis huius euangelicae verba con solamus. iam autem venerit,inquit, Paracletus, quem ego mittam Vobis a Patie, spiritum ve
ruatis, qui a patre procedit. Trabus distinctionibus hoc loco persona vel maiestas ipseritus lancti descripta est, videlicet quia paractetus, quia spiritus Ueritatis est, qui a Patre proce Iban. i. dit: de interpcilii iam est quem ego mittam vobis a patre 4 Vnde spirιtus veritatis vel parac Ie tus, id eat , consolator,appellatus sit, iam superius dictum, Videlicet Ubi ait: si diligitis me,
inandata mea seruate, Sc ego rogabo patrem, de alium paractetum dabit vobis, v e maneat vo huc uin in aeternum, spiritum veritatis quem mundus nonpotest accipere . Restat deincem ii
ivd conlyderare, quod mino additum Ct, qui a patre procedit. itemque illud , quod ipse silius
aequalis patii, gloriam commendans lux inaiestatis , lic interposuit dicens: quem ego mi Pam
268쪽
stv PERTI IN IOAN. CAP. XV. vobis a patre. Igitur ipso aspirante primum illud conemur utcunque eloqui quod dictum est, quia patre procedit. Notandum in primis,quod de spiritu sancto filius Dei loquens, praesen, ii tempore dixit, qui a patre procedit, cum de semetipso longe superius aduersus Iuda os testiis
sicans, praeterito tempore dixit, ego enim a Deo procelsi 5c veni. Cum enim haec diceret, iam utique procelserat ipse tanquami pons de thalamo suo,scilicet factus homo visibilis, qui imuisibilis Deus erat. Hic autem paraclitus spiritus sanctus ad homines nondum processerat. Nondum enim sinquit Euangelista spiritus erat datus, quia Iesus nondum fuerat glorificatus. Hoc tunc agebatur Ut procederet, praeeunte digno apparatu magnae poenitentiae, quam in se exceperat in Unigenito Dei natura carnis nostrae, satisfaciens pro antiquo delicto praeuarica tionis Adae, ut piocederer, inquam, Videlicet adueniens ini remissionem peccatorum, quo
modo nulli unquam datus fuerat ante salutare passionis Chri si sacramentum. Ipsum sane processionis verbum dignitatem persons eius exprimit,videlicet quia dominus est aequalis do/mino patri vel silio, qui S ipse cui iam dictum est) dominus processit S venit. Proprietas autem vel differentia processionis in eo est,quia filius quidem processit dc venit, videlicet ad condendam sanctae ecclesiae domum, quam per ipsum condidit, qui uniuersa creauit Deus: spiritus autem sanctus tunc processit, de usque in sinem seculi procedere non desinit, ad dedi γcandam de illusi randam domum eandem, ut inhabitet in illa & inambulet Deus unus pater Atilius, 3c ipse qui illam dedicat S consecrat spiritus sanctus. Amplius autem quando per vel hum suum Deus pater omnia condidit,silius quidem semel procei sit, quia semel de simul omnia
condidit i spiritus autem sanctus extunc usque in aeternum in subiectam rationalem creatu ram procedere non desinit,quia videlicet absque processione eius,inopia creaturae subsisterentγquit, quomodo absque solis lumine luna non lucer, ut perhibent physici. Et quidem beata san ctorum angelorum societas, semper quasi plena luna est, de nec desicit nec minuitur, ex quo peccantibus apostatis angelis, ipsi peccare nolentes, posita sunt in aspectu solis aeterni. Vnde S relucent plena luce,ornatore coelorum, id est, hoc eodem spiritu sancto semper in eos proce dente. Verum illa quae in hoc seculo peregrinatur electorum hominum ecclesia, rion semper in eodem statu permanet, sed nunc subleuata per contemplationem, donis eiusdem spiritus
plus fulget: nunc obscura prest uris vel seculi turbinibus, minus lucet,donec finiatur iste munindi circuitus, & ipsa quasi plena luna in conspectu totis sui quieta relideat. Bene ergo cum de seipso tempore praeterito dixerit filius,emenim a Deo processi & veni: de spiritu sancto p γsenti inquit tempore, qui a patre procedit. Proinde filius ore catholicae ecclesiae, non proce dens, sed genitus. spiritus autem sanctus, non genitus, sed procedens recte dicitur. Visum est autem quibusdam Graecorum haereticis, quod hic spiritus sanctus non a patre S filio, sed a patre procedat solo: videlicet quia sic quali cum determinatione silius dixit, spiritum veri tatis, qui a patre procedit. Sed huic peruerso sensui praesens veritas ex aduerso resistit: Cum enim dicit, qui a patre procedit, simul idem filius, qui &hoc eodem in loco dicit, quem ego mittam vobis, de alibi: Ego, inquit, mittam promusum patris mei in vos. Quid nan est ali ud Paracletum mitti, quam procedere spiritum veritatis e Ipsa Utique missio processio est, nisi hoc tantum, quod in sua substantia semper inuisibiliter spiritus procedit: in aliena autem specie ad tempus missus est, scilicet cum vel super dominum in specie columbae, vel super apo stolos eius apparuit in igne, Alias autem cum veraciter dicat idem situs,non creditis quia ego
in patre, oc pater in me est: Qitomodos piritus qui a patre procedit, a filio quoque pariter non procedit: Nunquid Iocatri est filius vel pater, ut cum de secreto sonte paterni pectoris spiritus sanctus procedit, non procedat de unigenito silio qui est in sinu patris Cum igitur de alibi dixerit, ego de pater Unum sumus, nullatenus hic sibi patrique dispareat, communione pro ceLionis i piritus sancti, dicendo, quem ego mittam vobis, Sc quia patre procedit, sed longe
aliud est, quod his verbis intelligendum suis fidelibus innuit. Vehementer enim luec quoque sententia repugnat haereticis, quicunque in spiritum sanctum blasphemare ausi sunt, dicendo quod creatura sit. Quomodo enim si creatura est, a patre procedit Nonne omnis creatura
ex nihilo creata est, de earum nulla de substatia Dei proces it Quid enim de Deo aliud quam Deus procederet Igitur diuinae naturae simul de maiestatis testimonium est sancto spiritui, quia filius, sicut de ieipso testatus est, dicens, ego enim a Deo processi: sic di de illo testatur, quia patre procedit. Et de his ista sum iant. Nec enim loco praesenti propositum est, cuncta dissere te, quae aduersus haereticam prauitatem poterant dici de vera diminitate spiritus lancti. Nunc ad ordinem redeamus . Ille inquit testimonium perhibebit de me, dc vos testi motuum perhibebitis, quia ab initio mecum estis. Perhibebit spiritus sanctus , perlubebi tis de vos . Quia enim ab initio mecum estis, potestis praedicare quod nostis. Hoc sicut disectum, ita dc iactum est, ad hoc sicut veritas promisit, ita de perfecit. Venit enim paractetus, missus est spiritus veritatis, processit tune visibiliter, qui semper inuisibiliter procedit: visibi
later inquam cunc processit, non tamenin suasubstantia, qua est inlusibilis. ted in linguis a P ruit
269쪽
COMMENTARIORVM LIBER XII. 16 apparuit igneis,& in corde accendit, ct in ore disertos reddidit, Rita instructos tesse; Christi P Litii estis ipse inuictus spiritus sanctus ad publicum produxit . Tune intonuerunt cocli enarran tes gloria in Dei non existentibus loquelis neq iermonibus, quorum non audiremur Uoces eo runt, enarrantium lianc filii Dei gloriam,& annuntiantium liaec opera manuum eius quia in so leposuit tabernaculum suum, tanqua sponsus procedens de thalamo suo:& quia i summo coe lo egressio eius,N Occursus eius usque ad summum eius. i. quia de summis coctorii, ut homo se res,verus Deus descendit, arci decuria Via Pas,ionis, an Φ gygas exultans iteriam ad summum cli occurrit. Quid igitur Iudaei sacerent, qui dixerant: Testinionium tuu non esit veru,quid mi dicerent captiui gentatam,quando huic silio Dei tam glorioso testi acquiescentes , super ipsum continuerunt reges suum. Sequitur: tHxc locutus sum vobis, ut non scansalizemini. 3 Hoc es. 'itidem eodem modo sentiendum est, quo A illud superius, Vbi cum discipulos suos turbandos ibaα,ι. fore firmati et, dicendo Simoni Petro: Amen amen dico tibi, non cantabit gallus hac nocte, donec cer me negabis, statim intulit: Non turbetur cor vestrum,id est, de si prae timore lingua titubat, fides in corde vestro non deficiar. Eodem inquam modo& hoc sentiendum est,quod Mi . . .. eum dixerit eis . Omnes in me scandalum patiemini in ista nocte nunc dicit: Haec loco iussum Zaclo, vobis, Ut non sandalizemini. Aliud namque fuit in illa nocte scandalizari, aliud eli absolute, vel line .lla determinatione scandalizari. Scandalizati etenim sunt in illa nocte, cum propter 'noctis illius tui hinem, percusso pastore, metu disperiae fiant oves: sed non sine ulla exceptione scandalizati sunt, quia compatientibus animis cum illo erant, a quo corporaliter disperii fugie Umr,x nec ipse Petrus, cum trepido Ore negaret, corde in eis credere desinit, que coseisias fuerae esse Christulti filium Dei. Non ergo frustra suir, quod e praemonuit atq: praemunitit, dicodo: Uxelocutus sum vobi , ut noscandalizemini. Et adiecit. s Abi F synagogis sacient vos. I Hoc factum ste Christi discipulis in Actibus Apostolorum plenis inae legatur. Elagellati Dan: in sy .
nagogis etiam de ciuitatibus exturbabantur, adeo conuersi ad gentes, synagogas aliis,uno Ec
e senas nouas gloriae Dei constituerunt, ad quas lege & testamenio Oei translato, ipsi qui illos λ .i. absque synagoga secerant, absin synagoga Dei fierent, & in synagoga satanae exesisti remane rent. Sed parum est quod ait: Absit synagogis sacient vos. Addidit ergo. Sed venit hora, vi essqui interficit vos, arbitretur se obsequium praest a re Deo,&c. J Et haec quidem inquit,iam facere coeperunt,iam absi synagogis secerunt vos. Iamdudum enim conspirauerunt,ut si quis me co siletur esse Christit, ira synagogam iacerent eum. Sed venit hora Vr quod amplius est iaciat. i. ibo. ut interficiant vos, dc tanta aut hiaritate,rata rationis assimilat sone, Ut omnis qui interficiat vos, albitretur. i. arbarari videatur, Obsequius se praestare Deo. Nam reuera de ii Saulus misi ima- A lib. s.
Dat oblequium se praestare Deo, alligando,oc interficiendo Chri siti dilcipulos, non tamen hoe iridem sentiendum est de illis, de quibus Paul Oante dixit: Nunc autem dc viderunt, & oderunt de me de patrem meum, scilicet de pontificibus 5 Pharisaeis, qui tulerant clauem scientie, de Lucii.
nec ipsi introibant nec alios intrare iιnebant, quippe primum ipsum dominum interficientes, deinde discipulos eius, non vere arbitrabantur, sed arbitrari videbantur obsequium i e prae stare Deo. Alias aurein, si iuxta proprietatem Uerbi attendas, quid sit arbitrari, Unde & iudi .es rem quamlibet lito iudicio metientes dicuntur arbitrari,reuera inunici Clariai, c patris ipsius Dei inteisiciendo discipulos eius, arbitrabantur obs equium te praestare Deo,id est pudicabant, qua mitis contra coiis cientiain suam, sic placitum esse ino, scilicet praetendendo quasi necessa xiam loci vel gentis causam, sicut primo ipsi secerunt aduersus ipsum dominum dicentes : Si Ioan. i. dimitannus eum sic, omnes credent in eum,& venient Romani , Stollent nostrum locum βέgentem. Nempe in hoc arbitrio pertinaciter permanentes,item pro loco vel gente se sitare sub cole arbitati sunt, quando statuerunt contra Stephanum testes, qui dicerent se audii se eum diis Acto. ε. centem, quia Iesus Nazarenus destruet locum istum. Igitur venit hora, inquit, ut omnis qui interficit Vos, arbitretur obsequium se praestare Deo. Hora inquam, id est, breue tempus. Non enim diu licuit illis interficere Christi discipules, quasi pro illo Dei templo, cuius aemulaban- Rom. itur quidem Peterem cultum, sed non secundum ic.entiam, id est, Dei charitatem, quam .e ram, id est , non inflantem constat esse scientiam. Siquidem subuersum est postmodum, Ps s. non a Christi discipulis, ted a gentibus Romanis impleta prophetia, quae de illa corrupta vi ne a prx dixit. Exterminauit eam aper de sylva,& singularis ferus depastus est eam. Hora hae e Plane persecutionis ludaicae, breue tempus exivit. Neque enim de idololatris periec ut oi ibiis hoc dicendum fuit,quippe qui no hora, sed longis multorum temporum persecutionibus A po stolos & martyres Christi interficiendo, non Deo, sed diis tuis obi equiti in se prxstare arbi trabantur. Sequitur. Ex hxc iacient vota , quia non nouerunt patrem,neque inci I Ac si dicat. Idcirco vos non solum abit synagogis sicient , sed etiam intersicient, qui oderunt de me & pa trem meum . Cum enim supra dixerit, nunc autem 5e viderunt, se oderunt me & patrem me um. Itemque: Nunc autem excusat mitem non habent de peccato suo,non utique ignorantiam exculat , sed odium cognoscere nolentium condemnat, dicendo: Quia non nouerunt pa
270쪽
1εῖ Rup TRTI IN IOAN. C A P. X I. Tlito trem neque me. Huiusmodi contumacis ignorantiae premersitatem Apostolus Thessalonicen, si bus ii. sinuans, cum praemisisset inflammam ignis,dantis vindictam his,quino nouerunt inii statim addidit: Et qui non obediunt Euangelio domini nostri Iesu Christi, qui poenas dabunt
in interitu a iacie domini. Recte igitur per hoc quod ait : Quia non nouerunt, contemptus Dei lignatur & odium. Et protinus subiungitur. Sed haec locutus tum vobis, ut cum vene rit hora, te initiiscamni, quia ego dixi vobis. J Facient inquit sed vos consolaciunt. Nam i circo nunc ea prxdico. Obis , Ut cum Venerit hora , eorum reminiscamini, quia ego dixi vo his, S reminii centes illud quoque non obliviscamini, quod pollicitus sum, quia in omnibus prelluris, nec capillus de capite vestro peribit, & inimicis Occidentibus corpora, in patientia Lu ii. vestra postidebi is animas est ras. THAc autem ab initio non dixi, quia vobiscum eram. At nunc vado ad eum qui me mitis,&nemo ex vobis interrogat me, quo vadis. Sed quia haec lo cutus tuin vobis, tristitia impleuic cor vestrum. In hac euangelica lectione primum diligenter
illud perlpiciendum cst, quid intendens dominus dixerit: Vado ad eum qui misit me, & nemo
ex vobis interrogat me, quo vadis. Nam vere quidem cum haec diceret, abiturus erat in caratum, tam mantic sta ascensiorie,ut non opus fuerit ulli Apostolorum interrogare eum, quo va dis : Videntibus illis quia eleuatus est,m nubes suscepit eum ab oculis eorum. Verum sic eo va δ'' dente, notitiistitia sed gaudiuin impleuit cor eorum,sicut manifeste Lucas restatur, quia Sipui b. . . adorantes reuersi lunt in Hierusalem cum gaudio magno . De cuius inenarrabilis gaudii illo viai. . t rum magnitudine propheta longe praedixit; Ascendit Deus in iubilatione continuo subiunges: Ei dominus in voce tubae, videlicet pro terrisca secundi aduentus eius praenuntiatione,quia di dierunt angeli illis intuentibus in cGlum: Mc veniet quemadmodum vidistis eum euntem in coe
lum. Itaque non institia, sed gaudium corda discipulorum impleuit, pro eo quod ips cernen tibus saluator in coelum alcendit. Ait alit hic Sed quia haec locutus tum vobis, tristitia impleuit cor vestrii. Et paulo post: Amen amen dico vobis , quia plorabitis & nebitis vos, mundus autem gaudebit. Vera ergo ratio postulat, de via vel transitu passionis eius hoc dicium inter Ioimia. ligi,de quo dc Euangelistasium ius: Sciens inquit lesus quia venit hora,vi transeat in hoc insindo ad patrem. Praeterea scire oportet, quia per passionem Christi hoc actum est,quod gratia paractetus spiritus in nos ei ula est. Nam si Chri lius non passus in coelum ascendii let, prosedio iste l piritus gratix,qui Per sanguinem eius peccata remittit,datus non suisset .Quod ipse sua coinibin i,. brinat tententia dicens: Amςn amen dico Vobis, nisi granum frumenti cadens in terram mor ' tuum luerit, ipsum solum manet. Hoc igitur sensu praeeunte, quid dicat audiamus: Haec a tem ab initio non dixi, quia vobiscum eram,fc est sensus. Ea quae de paracleto spiritu sancto, nunc vobis dico , idcirco ab iniιio,id est, ex quo me secuti est is,non dixi, quia vobiscum eram,
quia nondum propter Peccata v citra Vulneratus, nondum propter iniquitates vestras de ter ta viuintium abscii sus vel contritus eram. idcirco inquam de hoc paractet de hoc spiritu ad . optaonis siliorum, hac vobis non dicebam. At vero nunc vado ad eum qui misit me, riunc in xti quam quando traditus in mortem, in manus patris commendo spiritum meum. Quid au tem hoc tibi vult, quod ait Et ivrmo ex vobis interrogat me,quo vadis Videlicet quia sue Iovi. i. rat interrogatus ab illis dicen ibus: Domine quo vadis & iterum : Domine nescimus Fo v
dis, & quomodo polluinus viam scire, S uidebantur tibi promptis animis modo sequi, Sc pa
rati ei te cum eo, Sin carcerem, A. in mortem ire. At illi sugere habebant, & eum solum re
linquere, quem licinstanter interrogabant. Bene ergo ait. Et nemo ex vobis interrogat me,
quo videlicet illam solitudinem tuam luaui redargutione praenuntians, de qua postmodum dicturus est: Amen dico vobis, venit hora ut dispergamini omnes , de me solum relinquatis. Tunc enim reuera nemo ex eis dixit: UOmine,quo vadis,quia nemine velle vel posse eis sequi, suga declarauit. Subiunxit ergo: Sed quia haec locutus sum Uobis, tristitia impleuit cor ve sirum Gaudendum inquit vobis est, quia Vado ad patrem, praesertim quia cui lupericis di κιIoan. M vobis ego vadens rogabo Patrem,o. alium paractetum dabit, & quia in domo patris mesinansiones multae sunt, in qua,prxeunte ac duce hoc paracteto, accipiam vos ad meipsiam : sed econtra tristitia impleuit cor Vestrum, quia laxe locutus sum vobis, quia videlicet in hac hu mana conuersatione praesentem me temper habere cupitis. Sed ego veritatem dico vobis, ex pedit vobis ut ego vadam. Si enim non abiero, paractetus non veniet ad vos : si autem abie xo, mittam eum ad vos. a Magno Plane sententiam suam pondere sirmat, dicendo: Enoveri tatem dico vobis. Cur hoc,niit quia Vere expedit nobis, icire vel credere, quod nisi sui isset ipse Rom.ε. passurinos ipstitum adoptionis silioru non reciperemusc ob hoc vere expediebat nobis ut ab iret,& hoc nihilominus expedic Vobis credere, quia factum non cisset, quod per ipsum gratia re conciliationis acciperemus, nisi ipse abiens sanguanem tuum sudiiset. Ait ergo: Ego veritateria dico vobis, expedit vobis Vt ego Vadam. Et exponen quam vere hoc expediat: Si enim cin quit non abiero, paractetus non Veniet ad os. Quare li non abiero, parac Ierus nori ve