장음표시 사용
31쪽
mus, Jc in nomine tuo multas virtutes secimus, si tunc respondebo eis, non n ut vos, recedit a rea. . me operarii iniquitatis. Etenim Saul quoque prophetare, S malus esse potuit. Nonne si iij liis Qx rael onanes iam byle baptizatim nube oc in mali,Panem quoque de cGlo, de aquam de peliai consecuti,& alijs mirabilibus glorificati, postmodum quam Pluto reprobati sunt, alii uiuentia absorpti, alti a serpentibus consumpti, de aliis multis mcdis,pr ter pauci simos, omnes in deserto prostiari: Imo ut ad nouos veniam, quando conuocatis Dominus Icsus duodecim Apostolis dedit illis virtutem dc potcstatem super omnia d. monia, dc ut languores curarent, milii eos ad praedicandum regnum caelorum,nonne Iudas erat Vnus ex illis,quein i pie qui miciebat eum, diabolum ante traditionem tuam nominauit,quia nec dominicis loculis sidem exhibere potui. 'Cum ergo non soli boni, sed etiam de mali, liuiusmodi citari malum dona potuerim
n se s coiit equi, non nos dubios reddat claritas mirabilium, quae in antiquis facta sunt, non caecos vel cito a cxcubentes nos faciat ad conliderandam maiestatem noux gratiae Christi: quia videlicet oc, I κῆ liorum potentiam,de illud sine quo nil ibo prosunt .cremissionem peccatorum luc qui bapti .
nai at in spiritu Drusto,nobis S illis dedit. Et huius quidem muneris. i. operationis virtutum vel cae- ieior ii ii huiui modi, de quibus iam supra dictum est, huius secundi muneris non inchoatio fuit,A sed adiectio largitati; cuin in dies entecostes discipulos domini spiritus lanctus impleuit, sed Epirus. eius quod maximum opus maxima virtus est, bapti lini Christi, scilicet remiis ionis peccatorum, inchoatio simul de persectio est mors Erilli, qui per spiritum sanctum semeti psum obtulit in odorem suauitatis, in qua marte baptizamur , sicut Apostolus dicit, quia quicunq; baptizati sumus in Laiosito iei uim morte ipsius baptizati tumus, consepulticu illo per baptismum in mortem, 't quomodo surrexit Christus a mortuis per gloriam patris, ita de nos o . q. in nouitate vitae ambulemus. Nam in morte sua sanguinem dc aquam voam dictum est de H in D latere suo iundens, lauit Uniueriam Ecclesiam a peccatis suis, dans Uiuis ac de unctis spiritu i
ratis inni sicut mox ut apparuit illis vivus, Ostendit, dicens: Pax vobis: Accipite spiritum sat
oeiliis dit, ut inde omnes acciperemus, quomodo ii plenitudo Uius oc inde icientis aquae, quae iii at u tissimo puteo sursum ad iuperticinita oris ascendat, ut parui, quoque infamibus hauriendi Veihibendi detur facultas.ltaminicum vi que ad exteriora se diffudit plenitudo, quam habebat in Mai. i. mi secus, de diffusaeit gratia in labra eius, ut audiretur in verbis, videretur in miraculis abuni in dantia eius, qua plenus erat gratiae de veritatis. Peccatorum autem remi: sione nancta accepit,
quam ut supra dicium eiu baptizando in spiritu sancto hominibus dedit, quia quod maius
st. Eium, quorum reiniteri is peccat remittuntur eis. Hoc solum munere baptizati paruuli in ii mo. Lentcs transmigrχnt in regnum Dei. Illo autem cuius in die pentecostes adieci io fuit, sic po Q tuerunt antiqui patres clarificari,& apud inferos propter Driginale peccatum detineri,quom do potuit de ludis cum eodem inuaere fungeretur,diabolus vocari, de ei se fur loculorii DODaemi. invii, de habere locum iii profundissilvis in serni, in quem abiret, prxuaricatione peracta sili nuic id perditionis. ipiunt Dominum informa ierui dona taxc receptilia, prophetate statur,qui haec inperiona eius loqui tu Spiritus Domini super me,propter quod vi xit me, ad euangelizandum: pauperibustius .i liae. Nam haec deprxsenti Unctione sua dicta esse, qua spiritus sanctus visus est Vn iis super eum in specie colui ibae, testatur oc ipse 'ui vc Lucas narrat) plenus spiritu sancto re Chyi ressus e lordane, ec alius in desertuin, 5 coni ammata omni rentacione regrellus in virtute - spiritus in Galiliam, introiuit in synagogam,di traditus est ei liber Elaiae prophetae. aue cum Lue reuoluisset, inuenit locum prxdictum, oc cccpii dicere ad eos: Quia hodie impleta est scri/Lue a. plura haec in auribus vestris. Non ergo ea tantum caul a , ut lignum paretur soanni, spiri sit, J' tu sanctus in dominum letum descenait, sed ut euangelizandi officio, dc summi sacerdoti ' ordine sun eretur unita Deo natura hominis. Nam sicut non a ieipso venit illius Dei, sed paturii osti illum misit' ut omnium dominus, sor mam serui aisumet e dignaretur, sic in eadem serui sorma ciue - non a seipsis illius hominis euangelizandi officium prxripuit, sed a spiritu sancto impolitum di sibi onus humiliter sui cepit Sic enim decebat eum implere omnein iustitiam, ut qui obedicter d. ii ibi fuerat homo factus, obedienter nihilominus ad Prxdicandum mitteretur per eundem spiritum, ritus o. qui cxteros mittit,quicunque lalutis ministerium digne sortiuntur, ut quidam apostol alii pro vhi .iphetae vel euangelo in eccletia ponantur. Tunc ille magnus atque conspicuus magni con ulis angelus,siecit iuxta aram templi. s. vocatus ad sacrum ordinem iummi sacerdotu , appa reii te luper caput eius in specie columbae spiritu Pietatis, ut ii ericors fieret, de fidelis ponti H icii sex adaoininum, Arcpropitiaret delicta popiali. Accepit igitur dona in hominibus creator omnium Deus,aaministrandum missus, quae post modiama:cendens in altum, de captiuam dii cens captiuita D,mittendis ad idem ministeri una daretiionati abus,dc sic plenus spiritu sancto Psal. 6 ut praedictum est lordane regressius est. Plenus fine non quoa tunc primum spiritu ianctum P acceperit, quippe qui ab ipso hia inanitatis suae initio eiu tacinipiritus operatione conceptus est.
Quia ergo nunc actum est, unde diceretur spiritu iandio plenus a lordane regresti inse pleti iud quae in illo iam erat superficiem. i. usque ad ipsos exteriores actus , sese cita
32쪽
COMMENTA RIORVM' LIBER I 1. 2s est, de spiritu sancto conceptus est, ut peccatum nec originale haberet, nec actuale admitteret. Sed dicit aliquis: Baptizari quoque debuit in remiissionem peccatorum, non tuorum, scd baptis
nostrorum, ut illo baptizato fieret peccatorum nostrorum remissio. Hoc Planc oportet con mus ,
cedi, sed de illo duntaxat bapti imo suo, de quo ipleiam baptizatus a Ioanne, dicit: Baptismo habeo baptizari, de quomodo coartor viqi dum persiciatur c Quod videlicet de passione sua
dixit, in qua tota Ecclesia, quae est corpus eius,haptizari habebat. Alioquin si in lordane ha/ Luet. iiptizato illo sacta e sit peccatorum nostrorum remisso, quid nobis neces laria fuisset eius passio. Eph i. sA nullo ergo homine baptismum accepit remisi ionis peccatorum,sed ipse nobis per pastionem suam solis reminiosus factus est. Unde recte sancta Romana eccletia, non in die Epipha niorum, sed in sacrosancta solennitate Paschali communiter atque uniueri aliter baptii mi ita cramentum celebrare consueuit. Quia videlicet, sicut supra dictum est, quicunque baptizati Rom. οsumus in Christo Iesu, in morte iplius baptizati sumus. Igitur hic est qui baptizat, hic est qui
solus peccatorum rem illionem dat, hic eli qui probrosam atque ignobilem, ex peccato acci dentem naturx notirpe inopiam, copiosis per spiritum sanctum donis diuinitatis lux solatur Scmunerat. Cur autem hoc loco vel tempore tam certum tam ineuidens deautoritate bapti imidatum sit iudicium, iam dudum edi tholicae ecclesiae bene cognitum est. Primo sciendum quia magnus laic tio mo qui miisus eii a De magnus meritis,& iecundiam suam magnitudinemina nam habens intrinsecus in corde vocem sancti desiderii, leuabat oculos mentis ad Deum, ct clamabat sortiter in caelum, orans iugiter, ut videre tibi daretur citius illam quam prope esse sciebat, quamq: in utero matris salutauerat consolationem Israel. Non enim minus erat desiderium huius deiiderio beati lautii senis Simeonis, cuius internus clamor & vociferatio gran dis, tetigit aures altissimi, Ut non contineret se miseratio Dei, respontum dante illi spiritu san cto, quod non cesset viturus mortem, nisi prius videret Christum domini. Ergo hic bc clamati Luci.,
do magnis desideri; vocibus de orando iugiter, hoc a spiritu sancto obtinuerat, Ut responsum dans illi diceret, super quem videris hoc lignum, hic est qui baptizat. Et huius signi ratio/ Contrariem carlaolica cui praedictum est) iamdudum bene nouit ecclesia. Fiaturos nanque iciebat co hJrm- lumba illa quae Ioannem linittebat, ct omnes prophetas miserat, suturos illa sciebat coruos at que miluos, qui inuicem se rostris laniantes 5 Unitatena scindentes, licerent, contra alterutrum
crini, de ii iritu protervo tumentes: A nobis quod datur sanctum esit, Hic ab illo ebrioso, ille Mitem ab illo fornicario baptizatus indignus est. Tu ab illis vel illis baptizatus, inquit Do natus , a nobis ii sapis rebaptizandus es. Clamat contra hos columba illa, ramum viren in Geneatis olivae semper in ore suo portans, id est, veram pacem de unitatem semper amans N praedi cans c laniat, ecce de lumino vertice illius altissimi capitis nostri, dc dicit: Hic est qui baptizat. ac si dicat: Quid vos o milui rapaces de corvi litigioli baptismi gratiam tam pertinacibus roγstris in tot autores distrahitis: Vnus est qui baptizat, unus de solus: hic est qui sanctificat. Vnus Et sens, unus est riuus baptismi salutaris, qui per qualescunque canales influat : hic est quiba
Piazat, de cuius ore profluit ipsa vis sacramenti, purificans, emundans, vivificanis totum fide icio honunem de sanctificans. Tu sorte sontem Uiuum ne iciebas a morrua palude Vel cccnos adii cci Aere cisterna. Ecce licut dixi tibi, super quena videris spiritum descendentem sicut columbam, hic est qui baptizat: sic Sc nunc dico tibi. Ubicunque audieris verbum hoc integre prola
eum : Ego te baptizo in nomine patris octilis de spiritus sancta, ibi est abique dubio hic ipse, Scluc ibidem baptizat. Quid enim Paulus Quid autem Apollo Quid vero eptias c Ministri 1.Coti,
sunt in hoc sacramento Oiruti, ministri lici sunt, non autores: serui, non domini: canales, non sontes. Vnus enim hic cst ians, ut praedictum est, Unus dominus,unus autor, qui baptizat qui dem in aqua per ni inistros, baptizat autem tautum per semetipi uiti in spiritu iancto. Quod ii sub iacramento praedicti nominis morticinum laetet alicuius haereticae putredinis, nec lic ta men iri ita iudicabitur inuocatio diuini nominis, sed baptismus talis est duntaxat, qualis qui mortuos fieri potuit, de quibus Apoliolus dicit: Habentes quidem speciem pietatis, virtutem auteni eius abnegantes. Nam palmites quidem sutir, sed a vite praecili. Membra suerunt vi uentis corporis Ecclesiae, sed vita carent, quia praecisa sunt a corpore. Speciem ergo solam pietatis quam habent, baptizando contulerunt sed quam non haberit victutem eiusdem pie tatis conserre non potuerunt. Quapropter lii quia talibus baptizati sunt, quando ad ca tholicam ecclesiam redeunt, non eis repetitur lauacrum carnis, ut perficiatur, ted quod deest nὸ ω
inieruntur catlioticae matri, Ut per eius reconciliationem spiritus sancti gratiam percipere me Iiationexeantur. Nam in illa sola spiritus sanctus datur, quia videlicet in scii Lura mentium Deus non est, ted in vilitate & pace quae persectionis vinculum est. Et lii quidem quasi thoro minus te Mimo procreati, tamen rcputantur filii. Nam ex omni tribu filiorum Israel numerati sunt si m. iis Deo cogniti, ubi signantur servi Dei nostri in frontibus tuis, scilicet tam ex tribubus Gad 5 Colosis Assur, qui de ancilla nati sunt, quam ex tribu Iuda N Ioseph, qui ex legitimis coniugibus or 'Ita sunt. igitur nulli hominum attribuenda. neque secundum honunem metienda est baptismi 'i
33쪽
I . gratia , quia solus hic est qui baptizar, S in nomine eius solius baptizamur, qui solus pro orti se
tu nibus nobis est crucis .XUS, sicut columba de capite eius ostensa testatur. Qua in specie cuisus e ibi spiritus sanctus apparere voluerit diligenter inquantum ipse aperire dignatur, iam nunc in tuendum . Spiritus lancius omnium quae circa salutem nostram acta vel agenda sunt, do io,. , rilinus S arbiter, imo θέ efficiens causa est. Cur eniim nisi propter cliaritatem tuam pater si Ephe., lium milit in liunc mundum, vel ipse si lius patri suo nos, cuni inimici eis emus, reconciliauitiaoan. 4 per sanguinem foum uici autem spiritus sanctus niti patris Sc filii est aritas est Hic igitur
spiritus Lanctus super auiore ira notir u i alutis apparens, congruum satis gratiae tuae secundum tempus iudicium prxbuit, dum assium piam colunt bae speciem, corporaliter humanis osten dit oculis. Columba nanque auis imi plex R initis eii. Et cliaritas i xuit quidem S zelatur, sed primo blanditur, ita ut in neminem saeuiat , niti in 'eum quem non sectum blandimenta, nunquam in virga venit, nisi ad cos a quibus Iu a maia luctu do fuerit contempta. Vtrunque in Cli risito sic eadem citaritas Ordinauit, ut Primus aduentus eius ad nos in malii uetudine lieret.' Secundus autem in sortitudine zeli sciturus sit. Venientem ergo ad nos in spiritu mansuetu dinis, rectὰ idem spiritus super ipsiam apparens velut aliis mansueta designauit. Scien Hii,3 s dum autem quia su Per neminem lanctorum ante Christi aduentum spiritus lanctus apparuit, cui si per neque post eius aduentum super ullum in hac specie .isus est. Ante quidem dona dabat, ut tu Chruiu pra dicium est,& eorundem quantitatem siue qualitatem congruentibus nonnunquam signia hv ' indicabar, velut cum prophetam lupra dictum milit, ut in regem ungeret electum tuum Ua sanctuc uid, non lenticulam, iicut ad inungendum Saul, sed cornu olei tollere iussiit, videlicet si nisi i. Re iis cans doni sui magnetiadinem simul & so titudinem, id est, throni eius firmitatem , S prophe Rς ia talis pratiae celsitudinem. Item, cum Heliam in caelum tollere vellet, quem limus diuini amo'i ris zelum seruentissimum habuit te notum est, ad significandam eius boni zeli dignitatem,cur rus igneus ciam equis igneis, quibus tolleretur, nullus est. Sic & in aliis plerisque sanctorum dona, quae dabat figuris competentibus exprimebat, luber nullum autem ipse, ut dictum est, Acto. 1 ante tali risii aduenium apparere visus est. Po i ipsum vero super apostolos apparens visuse,t, non quidem istia eius liabitamia quae inutii bilis est, sed ignis, praeientiae eius index: ita ta men, ut ex ipio igne dii partit x inguae viderentur: quia videlicet nulli cuncta dabantur, sed Pio voluntate cita idem spiritus tua cuique mensura gratiae diuidebatur. Super ipsum autem
dominum S. ipla iancti spiritus iubstantia inutii bilis adest, & quod soris videtur, non pars autio, partis signunt, sed quiddam totum est atque integrum, qui, videlicet hic ac solias est, cui non Coloci ad mensuram dat Deus spiritum, quia in ipso inquit Apostolus, habitat plenitudo diuinuatis corporaliter. Corporaliter dixit, non quod Deus corporeus sit aut localis, sed quia sicut cor Cia din pus quodlibet quouis in loco cum omnibus membris suis indiuitum eli, ita spiritus sancti di chili in uinitas tota cum Omnibus donis tuis in Cirrisio pra sentiat nec adest. Quam eius pleni iudi chri iis nem propheta longe ante intuens ait: Egredietur virga de radice Iesse, de nos de radice eius simul. ascendet, de requieicet iuper cum spiritus domini, spiritus iapientiae de intellectus, spiritus scienviai .H tiae de pietatis, i piritus conii lii de lorii tudinis , S replebit eum lpiritui timoris domini. H ec
enim sunt cuncta sancti spiritus dona, velut cuncta unius corporis membra, quorum Chri sto nullum deest e testatur tam praedictum praecomum prophetae, quam prxsentis integra at/.tpiritus quae indiuidua species colunabae. Etenim sapientix spiritus in eo plenarie requieuit, quem
tuta '. Prin us t Omo non haberis, imo per superbiam a se rei cliens, noluit attendere vel subesse moliori, veram4 lucem relinquens, seque sibimet lucere confidens, inter latrones quali per no ciis .ctem incidit, a quibus spoliatus N plagatus, semiuiuus relictus esit. Hic autem homo secun Haiti 4 dus, velut coliam da rci dens iuxta nucilia pleniissima, diuinitati inbi insitae temper intendit, in cuius liquida maiestate prolpiciens, venientem insidiosum accipitrem vidit Necia sit, dum
Spsi, in. rentationcs eius omnes in deserto sapienti responsione cassauit. Spiritu quoque intellectus telicet'. iste repletus, iciuit quibus aperiret mysteria regni Dei, quibusve loqueretur in parabolis. Quocis . prinius fraudatus, non discrevit in statera rationis, quanto iideliotes ellent commina
i iiones Dei promtilionibus serpentis cum diceret, eritis sicut a: . In icile quippe amaritudinis erat, pCiit unac sibi esse prxceptum, tumens superbia spiritu, indigne serebat. Hic autem velut columba, omnium ciuimodi telle carens, de sano cordis palato cuncta discernens, nec daemones admittebar, conticentes ipsum ess e silium Dei, nec indignis loquebatur mylterium mi is, imo prohibebat lanctiam canibus dari, & margaritaς ante porcos uitii. Spiritum ni εν irim, hilominus hahens consilii, abi condebat haec a sapientibus S prudentibus, ut reuel. 4 et ea par coni iiii. uulis. Quo penitus carens primus, contulit ter Onem cum aduersari , nec te in humilitate ab Mati. ii icondit ab eo. Hic aulem propolitum Iutain Omnino iecretum habuit a diabolo, . t licet isti ino n. 4 rei ipium ei te filium Dei, net caret tamen per crucem dc passionem eius facturia in est e salutem
34쪽
C o MN ENTARI OR VM LI 2ER II. 2 tres a misericordia repellebat, imo de infirmos eorum curabat, veluti columba, quae inter dum pullos fouet alienos, de eis ab oriente&ab occidente venturis, sinum Abrahae ad recumhcndum sese aperire promittebat. Spiritu quoque sortitudinis in celsit, quo relicto, prunus homo victus intemperanter gulae succubuit, S seipsu ira venalem fecit, imo gratis venunda rus semetipsum, omni praesidio desit siuit & perdidit. luc autem velut columba in petris nidi sicans, quo serpens accedere non possit, credentes in se tuto prxsidio collocauit. Verbi gratia, cum diceret, nemo potest rapere de manu patris mei. Spiritu icientia , finia liter abundauit, quam primus homo perdidit,dum plus scire appetiuit, promittente hoste antiquo,quda trant. frenbr praecepti factus, habiturus es et icientiam boni de mali. Hic autem aceruunt omnium lcripturaru in habens penes se, quomodo columba de magno tritici aceruo grana congerit candidiora, sic de omni scriptura tempori vel rei congruas proferebat sententias, ita ut mi rantes dicerent eius aduersarii: Quomodo hic lueras icit, cum non didice iit Spiritu pie tatis omnino plenus suit, quo nimium primus homo nudatus erat, quando seipsum de pocte ros suos aeternae morti addixit, nec poli culpam requisitus, antitiae tuae condoluit, Ut inuni centiam ageret, imo in Deum retorsit malum quod perpetrauit, dicendo : mulier quam de disti milii, dedit mihi S comedi. Hic autem non sol uni neminem occidit, velut columba quae nihil viuum comedit, verum & eo semper intentus suit, ut vitam daret mortuas: Nam illius lio minis, inquit, non venit animas perdere, sed saluare. Spiritus timoris dontini super illum re quieuit, quem primus homo a se repulit, a prima suggestione diaboli usque ad consummatio Mem peccati. Hic autem, sicut columba procantu gemitum habet, ita pro deliciis habuit cum voluntate patris saturari opprobriis , dicens per omnia ab initio lux incarnationis, dicens prompte non solum verbis, ted A sactis: Pater, non mea, sed tua tiat voluntas. Initur spi
xitus doniani, qui hactenus in magna sylva generis humani requiena non inuenerat, tandem sta Per hunc florem requiescir, in quo xterna statione permanens, nullam alicuius vitii repulsam aliquando pertulit: quam cius requiem dc in hoc loco diuinum oraculum non tacuit. Cum e
Dina dixit Iet: super quem videris spiritum descendentem sicut columbam: protinus adiunxit, ct manentem in eo. Pt apud nos quidem Sc in nobis est, iuxta promissum eiusdem saluatoris nostri, lucidem spiritus, sed longe praestantius multoq praesciuius in ipso capite noli ro manere dicitur. Nam apud nos ita quidem maner, & ita in nobis est, vi nunquam destiat in ecclesia, qui huius gratiam spiritus habeant, vel aliquod donum eius, id est fidem sapientiae, vel scien
rix sermonem, interpretationem sermonum, Vel discretionem ii irmium,S his similia. Rarus autem quilque e r, qui adeo profecerit, ut eius intrinsecus anima vel ad momentum illum hii ius spiritus conta tum lentiae, qui per sibiluin aurae tenuem tignificatur in Helia, dicente: Et poli ignem sibilus aurae tenuis, bc ibi dominus. fui enim intimus quidam circunscriptae verita iis senius illa significatione expressus, quem sancta mens in contemplatione rapta, subita in terdum illuli ratione degustare meretur. At ille sic eodem spiritu plenus est, ut in ipso habitet corporaliter, Ut iupra dici iam est, semper mani ueti Pectoris eius inansione contentus, nullo vvnquam carnalium assectionum i trepitu inquietatus. Spirituum lupradiciorum plenitudi nem quali prima eructatione nobis i pie resudit, dum primum sermonem quem post hanc ma vi seu attolle in turbis ad Ie connuentibus habuit, hoc modo incepit: Beati pauperes spiritu, quoniam a piorum est regnum ccclorum, Sc. Hic enim nos ad hoc inuitat di insormat, ut simus ad ii ii iis imitationem, iuxta quendam lupernae dispensationis modum, per timorem Dei tui miles, per pietatis itudium inites, per scientiam discreti, per mentis sortitudinem liberi, percon ilium cauti, per intellectum prouidi, per sapientiam maturi. Sed propheta de caelesti bus loquens, gradus istos descendendo magis quam ascendendo numerauit: videlicet sapien uam, uitellectum, consilium, fortitudinem, scientiam, pietatem, timorem. Constat enim pro culdubio, quia a timore ad sapientiam ascenditur, non autem a sapientia ad timorem reditur, quia nimirum persectam habet scientia charitatem, initium vero iapientiae timor domitii. Dominus autem, quia nos a terrenis ad caelestia subleuat, eosdem gradus ascendendo nu merat a timore incipiens, qui per paupertatem spiritus intest igitur, dicendo: Leati pauperes spiritia. Deinde pietatem commendat, dicendo: Beati mites. mitescere nanque opus est pieta iis, neque rei istere diuinae fcripturae: liue intellectae, dum aliqua vitia nostra percutit, siue non intellectae, quasi nos melius sapere, melius prxcipere possimus. Deinde Uenitur ad tertium scientiae gradum, dum dicit: Beati qui lugent. Nam ille timor quo cogitat de iudicio Dei, Scilla pietas, qua non potest niti credete di cedere diuinae scripturae, cogit eum ieipsum lugere. Vera nanque scientia bonae ipei hominem, non te i stantem, sed lamentantem sacit. Tunc ei se incipit in quarto gradu sortitudinis , de quo dicit: Beati qui esuriunt de i lium iustitiam.
Portitudinis nanque est, animum adeo ab omni mortitera iucunditate rerum trant euntiam ex trahere, ut vacet ei iustitiam esurire ac sitire. Utinde in conlatio misericordiae purgat animam
tumultuantem, Squodammodo obstrepentem sibi, de appetitu inferiorum conςeptis sordi
35쪽
esse, quam pater est qui illum genuit, rationabiliter non potest intelligi. Quando enim homo aliud generat quam liominem Sic & Omne animal non aliud quainquod ii iuni est aliquando
generat Sed nec ulla herbarum semen affert nisi iuxta genus tuum, neque lignum saciens fructum suum in semine aliquando excedit speciem. Sic enim creator omnium illa sita uir, praece plumet posuit 5 non praeteribit. Quanto magis ipse creator non aliud iudi in quod est ipse ge riuit: id est, Deus Deum, lux lumen immensus immersum, omnipotens omnipotentem c Iuttam quippe non adoptauit, sed genuit : sicut hic ipse Ioannes cui denter exprimit, in eo quod supe rius ait: Unigenitus qui est in sinu patris, ii te enarrauit. Claro igitur lumine nobis lucernallaec ardens oc lucens, lucem veram tali rilium Deum de hominem elle olitendit, quam non com prehenderunt tenebrae, scilicet Manici iocus atque Fotinus, ille verum Deum, lue verum homi nem esse negans hunc Iesum Chrilium. Sed rurias cauendum nobis est haeresis tacitorianae monstrum biforme, asserentis, sicut duas naturas vel l abitantias, sic duas nihilominus in Clari sto constendas esse personas: ut alius illius Dei sit, alicis .cro si lius hominis. Hoc Cine nec ra tio, nec ipse communis nostrae locutionis Usus admittit, quod maxime norunt dialectici. Non
est enim nomen aliquod speciale aut generale, praeter hoc quod generalistima est, scilicet sub stantia, quo simul Deus homo pol sint appellari generaliter . Verbi gratia: Quomodo mo ies o Aaron duo sunt homines, de hic bos de ille, vel duo sunt animalia, siue duo lunt anima ta corpora. Non aliquo sic pariter Deus Sc homo praedicari poterunt uno speciali Uel generali, nisi tantum eo quod generalit Iimum est, id est, substantiae vocabulo. Necp enim de Ueo Meroxque . t de homine poteli animal praedicari quia videlicci Deus Uerus corpus non eli, qua pro Pter nec animatum corpus aut animal est. Cum ergo mascii lino genere de Christo Deo Scito imine praedicaueris duos,quod subiectum secundiam hoc praedicatum appones Desiderat enim praedicatum Labere subiectum, siue quod pueri quoque norunt temper mobile qua rit sui ge i aeris, numeri quoque 5 calus eiusdem,liabere fixum. istutii non quod diuersas species aut di Dersarum indiuidua specierum inani sic ei: quod fieri in genere masculino impossibile est. Nam, verbi gratia, hominem dc equum, quia diuersarum nomina sunt specierum,unb malculinige meris substantiali nomine proferre non potest. Quapropter de homine dc equo melius dicis haec Quo, quina hos duos: quia Uidelicet equus cum homine personarum non facit numerum, licet Pluralitatem faciat subitantiarum. Quid ergo subiicies, cum in Christo Deo de homine praedi caueris duos Nunquid Christos subiicies Nempe tale hoc est, ac si de uno equo dc iei sore eius duos dicas equites. Christus enim, non naturae ted olficii nomen esit. Siquidem Clari iii, id est, uncti luerunt de alii, de quibus ipse ait: Nolite tangere clitatios meos: ted hic in quo uabitat plenitudo diuinitatis, Ut supra dictum esit, prae contorti has luis unctita est. Imo inulto magis ii equalia sunt Deus de homo, qui in equus de homo. Nam Ueri Dei oc homini; hoc totum. m. mune est, quod de utroque prxdicatur, substantia: de honi me autem 5e equo, non solum sub stantia, sed Sc corpus commaniter praedicatur, dc animal. Si ergo persona sedentis in equo, sic equi personam abiuniit, ut cum ipso equus, cui tamen Unctus non est, personarum nume rum iacere non possit, quanto magis in lirilio periona Dei sic hominis personam absorbet vel absumit, ut nequaquam dicamur aut tint duo Christi, siue duo iiiij, praeserti in cum homini Deus inteparabiliter Uiutus sit. Igitur, salua duarum .eci late subitantiarum: Unus, id est, v napersona eli Christus unus: hic est vir liue si lius hominis, Vnus idem p luc est filius Dei. Cuius specie dc pulchritudine delectatus ipse Deus pater, dignum illud memoria verbum de caelo super eum locutus est: Tu es filius meus dilectus ri te mihi complacui. Hoc utique a princi ci mo non dixit, cum Universa conderet, cum cxii fabricam extenderet , vel mari terminum poneret, dc omnia visibilia siue inuisibilia mirabis artifex componens, suo lingula loco, vel or dine d:stingueret. Et quidem placebant illi cuncta quae secerat,quia erant via de bona Ied nus qua in in omnibus illis seipsum ubi camplacui ilia inlinuat. In hoc autem Uno tibi complacet Scdicit: In te mihi complacui, quoel longe aliud quam dixi isset: tu milii complacui siti. Attenda mus ergo quid in Gliristo satium iit, es videbimus, quod vere pro ma nitudine vel qualitate operis, recte pater in illo sibi complacuerit. Videlicet cum omnia sectis et Deus, nihil omnino simile sibi vel aequale secerat, nec enim seri poterat , ut increato Deo similis vel aequalis for
maretur creatura. Non ergo beneuolentiae creatoris iusticiebat , qudd ea quae secerat, erat cuncta valde bona quia nilus inter omnia sibi iiii rite Uel aequale videbat.Sed i. Ut ia dictum est ta te quid omnino, qualis iple est, creari non poterat. Quapropter multitudo creaturae infirma, utpote de nihilo iacia, partim corruerat, ne Q luis viribus ullo modo reat aurari valebat. Sug gelsit igitur ipia,quae nunc apparuit in specie columbae, nutis es benevola Patris charitas, qua renus ipsam virtutem, ipsum vernum per quod omnia fecerat, quoniam milii aequale sibi con diderat, facturae suae uniret, & sic Unumquid cui nil ut de ei set, in ordine vel natura creaturae Produceret. Quo facto, gratulatur omnipotens bonitas, & applaudit tibimet dilectio columhina,omnis inuidento ne icta, quod ope sua compar tibi facta stit humana creatura: dignu laxi adoptio
36쪽
go It V PERTI IN IOAN. CAp. I. de iudicans, quJd inopinaturae eius, de suae naturae diuitiis adeo subuenersi, ut totum regnum
patris regere, uniuersam omnino caeli ac terrae rem Publicam disponere, de in throno eius di minari, aeque ut ipse deinceps idonea sit. Hoc opus suum adeo collaudat, R in hoc sibi com Placet in tantum, ut cuicunque non complacuerit , quicunque cum laude dc gratiarum actione non aspexerit eum, velut ingratum 5c vere superbum de inuidiam, a salute sua, di ab eiusdem Elii isti silii sui regno repellat. Sed iam narrationis euangelicae sequentia videamus. t Alteran die iterum stabat Ioannes Ze ex discipulis eius duo. J Hoc loco recte quaeritur,qualiter lite euanseraria ad gelilia Ioannes caeteris tribus euangelis iis prx sciati narratione non discrepet. Matthaeus enimi eram statim possi ieiunium domini Sc tentatione ni diaboli ita iubi riseri: Cum autem audiit et Iesus, cr. --. Ioannes traditus est et, secessit in Galilaeam. Icem Sc Marcus continuo post eiusdem tentationis
Ilistas. narrationem, Postquam autem, inquit, traditus est Ioannes, venit Iesus in Galilaeam. Hoeliis ait. 4 consonanter astruere videntur, quod antequam Ioannes traditus elset in Galilaram non venerit L. . .' in Lucas interim de traditione Ioannis lacet, ita incipiens: Et consummata omni miratio
ibi ui' ite, diabolus recessit ab illo us Q ad tempus, S egressus est Iesus in virtute spiritus in Galilaea,Sc.
Hic autem, Icilicet euangelista Ioannes refert, quia nondum tradito Ioanne, veniens in Galilaeam, vocavit Philippum S Nathanael, S ter a die inuitatus ad nuptias in ana Galil aede aqua vinum secit, S manifestavit gloriam sua nuta credidesiit in eum discipuli eius. Et post mul γrois., ta dicit iic: Erat autem de Ioannes baptizans in Enon iuxta Salim,quia aquae multae ibi erant. N veniebant Se baptizabantur. Et protinus sub stri: Nondum enim nullus fuerat in carce Q do e 5 rem Ioannes. ux ritur ergo quomodo non discrepent, quos contrarios esse sibimet nemo di k dicere audet, nisi qui antinae lux contrarius inc Et quidem tolutio quae ilionis nimium dii sici ' lis ellet, ii Clitisius in Galilaeam semel tantum veniiset, vel 14 cunctis euangeli itis singillatim, cuia to, eius actus, cunctos eius egressus vel regressus dei cribere propcl. tuni si unet. Constat autem euangelica narratione, quia plut quain senaci dominus noster, talia iis nostrae minister, tuit de redi: t,oc nulli euangelisiarum, cuncta quae milit comprehendere, quod impossibile esset, x h propolitam fuit. Sed unumquodque animalium cxlestium ante faciem tuam graditur, id est. vniat quisque euangelista ruri . de innumerabilibus iactis vel dictis eius tantum describere pro potuit, quantum Ec si dei testificandae iusticeret, S lectori fastidium non afferret. Et Matthaeus quidem, ec Marcus, Lucas quoque, de primo anno tacuerunt, quo adhuc praedicante Ioanne,
miracula quidem secit Iesias, dc seorsum aliquos docuit: sed publica prs dicatione non adeo
turbis innotescere voluit. Alioquin unde illa opinio nata suis et, ut qua indo publice praedican Nires. 6 do innotuit, Ioannes putaretur surrexisse a mortuis c Sic enim in Marco scriptum eli: Et au/Lucae si diruit Herodes rex, manifestum enim factum est nomen eius, Se dicebat, quia Ioarines Baptista surrexit a mortuis, de propterea virtutcs operantur in illo. Lucas quoque sic ait: Audiuit au tem Herodes Tetrarcha omnia quae fiebant ab eo, de haesitabat, eo quod diceretur a quibus dani, quia Ioannes surrexit a mortuis. Igitur de primo anno iacuerunt, dc a publica praedi carione eius, quam coepit postquam traditus est Ioannes, narrationes suas orum sunt. Quod aiuleste ex subsequentibus Matthaei vel Marci animaduertere Promptum est. Nam uterque cum dixit let, venit Iesus in Galilaeam, statam apostolorum subiicit vocationem. Lucas vero Paulo tardius. Nani apud illum, ante vocationem apostolorum, Iesus frequenter est in synagogis, de docet sabbatis. In hoc veto euangelista Ioanne, sorte ad fulcipienda illa quae dicta sunt, scrupulum mouet illud, quod antequam traditus esset Ioannes, ad indicium eiu idem Ioannis,
Andraeas sequitur Iesunt, S adducit ad eum Simonem fratrem iuuiti, Je ipse lesus in Galilaeam exiens vocat Philipp)um, δέ Philippus adducit Nailianael. Seu amoto omni scrupulo, o rius pedem sigat ratio: quia proiecto non est haecipia, quae citius quidem Ut ditium est apud
mali lucum S Marcum, tardrus autem apud Lucam occurrit, apostolorum vocatio. Nec enim In finis coniequens est,ut quia sequentes eum venerunt di viderunt ubi maneret, Sapud eum manse
celio no runt die illo,iam persect Lia iussa postolicosastigio sublimati sint. Nam tunc quidem cognosce est π - re illum coeperunt, non autem iam tunc eundem relictis Omnibus secuti sunt. Oportet ergo a primuin ut lenium illuna ab animo suo lector aciemus amoueat, qui sere omnium, euangelicam riuatio icriptura aud re ancipientium, annum conicstun Ultro prsoccupat. Nam quia post tentatione eadem supra inemorata in cxteris euangelistis, statim subiungitur prsdicationis Citristi narratio, sicut 2 i, bicra coniungitur: Verbi gratia,cum dicit Lucas: Et egi cistas est Ieius in virtute spiritus in Gali Luci. i lxam, S Venis Nazareth Ubi erat nutritus : lac temporis quoque vel rerum continuatam fuisse succellioneia negligenter opinantur. Quod proterii non ita cile ex eiusdem Lucae vicina su ni m. iunctione malii: eitia in est. Dicunt enina illi venienti Nazareth ubi luerat nutritus: Quanta a diutinus de te facta in Capharnacim, fac dc hic in patria tua. Ante hunc ergo regre sium eius in Galilaeam, a quo csteri euangelistx, primissa tematione, prsdicationis eius narrationem vici Pitan manter ac Sc signa secerat in Capharnaum. At vero poli quam diicipuli Ioannem loquem cem audientes secuti sunt Iesulti,und Post miraculum, quo uoiiaprijs aqua covcrsa est in vinum,
37쪽
lacta sunt illa si ita in Capharnaum. Hoc enim suit Uitium signorum,quo facto, descendit Ie/ ibis iasus in Capharnaum Sic enim hic Euangelilia lubilingit: Post haec deicendit Capharnaum i pledi mater eius,5c discipuli eius. Igitur hoc recte sentiendum est:quia ille regreisus lesum Galis st in a.
am,i quo exteri incipiunt,ille eit,queiri Ioannes longe inserius commemorat, dicens: Vt er s. hri cognouit Ieius,quia audierunt Pharisaei,quia Ieius plures discipulos iacit de baptizat quam si an Gai nnes,quanquam letus non baptizaret,ied discipuli eius, teliquit Iud xam, & abistiterum i 'in Galilaeam. Cum autem tam multa miracula eius audire, uno & videre Petrus & An ''AE d aspotuerunt, priusquam de nauicula vocati, eundem redemptorem sequerentur, omnibus relictis: dictum est tamen a priscis doctoribus de his principibus oc patribus nolitrae iidei, nulla hunc sacere adhuc miracula viderant, nitul ab eo de praemio aeternae recrιbutionis audierant, Stamen ad unum Domini praeceptum hoc, quod pol sidere videbantur, obliti sunt. Quod nequaquam superioribus dictis debet Videri ei te contrarium. Nam hoc dictum est, rei pe ctu eius narra tionis, cuius secundum Mattiueum talis textus est: velut, quod ante vocationem Mat. ipsoru iri nulla doctrinae eius vel miraculorum mentio facta iit. Itaque nihil a caeteris hic Euatiis gelista ausonans, post manifestationem Gliri iti,quae in Iaapriimo iacta est,narrationem tuam ite inchoat ,Imo prosequitur ea, quae coeperat, diuinitatis eius testimoiua. Stabat Ioannes, δc ex discipulis eius duo. Quod stet ille Ioannem aiserit, iuxta lueram quidem suum hominis indicat stantis, ta aliquid quod officis luteisset iiiii aliter agentis vel dicentis. Iuxta altiorem vero leta sum, magnam ac semper suspeniam eius intentionem inlinuat, qua Uidelicet ei, quem supra Eicto in do cognouerat,doinino nostro,non solum exterius Micio iux praecursionis deseruie Dat,sed Sc interius erecto mentis assectu iugiter altabat. Nam ubi illum baptizauit, L ipiritum Christ sanctum super eum in specie columbae descendentem vidit,statim idem spiritus expulit eum in in destidesectum,&erat in deserto quadragilita diebus,di quadraginta noctibus, dc letabatur a Satana. Quod hic Euangelisita,ut caetera multa, omittit, videlicet fioc intendens sui in initio dicta est ' ε' quatenus testimonia pro:erat de dium uale sitis Uei, atque ideo,quali de magno aceruo eorum quae dicta vel facta sunt, tantummodo splendidiora colligens , quae intentioni vel proposito 1uo magis idonea cognoscit. Nec vero dubium est,quin aci reditum mirum nosti i idem Ioan Ioannes
Des toto a secta tetenderit,Ut iteriam videret eum,quem videre, talias agi Oicentis,'nloria prae dicantis, gaudium erat demonstrantis. Stabat ergo in alisludine cordis i peculator Uitae de salu i aris, nuntius redemptionis&pacis,iudex gratiae di veritatis Stabat plane altior solis praecur in tu ex desine Lucifero, ioletu iustitiae prospectans iit nube latentem i. Christum expectans, in deserto i ilia tentationum obiectiones perierentem, vel iam Uicto tentatore, adhuc te in umbra humilitatis h- 'suae continentem.Incertum autem esit, trutri antehac a delercoregrciliain illum Ioannes vide
xit. Stabant Sc duo ex diicipulis eius cum eo,qua videlicet magi utrum tuum statu mentis imita hantiar,& erant primitiae plebis illius,quam non tibi,sed domino parabat ille pracursor eius. r Et respiciens Iesum ambulantem,dicu: Ecce agnus Ori. I Notanda diligenter narrationis se Mes, in iuperficie quidem breuis de lucida, intriniecus a uicin quod paruuli necdum attingere Praevalent mysteriorum pondere grauida. Quid enim est ambulans letus, nisi mutabilitatis nostrae particeps factus Dei illius: Qui hominibus non ante cognitus, ex eo cognosci atque dili Gi coepit,eκ quo ambulare ccepit, de caelo Ueniens in Leruna virginis, de Utero in Praetepe, depraesepiad crucem,de cruce insepulchrum, de sepulchro rursus iacaelum. Εκ tunc ille notus Te coepit S dilectus, sicut eidem iii Canticis Canticorum dicitur: leum effiat iam nonac tuum, olium
ideo adolescentulae dilexerunt te.Quid enim oleam et risum, nili Ueruam de corde Patris eru cisuiuiactatum c Si ergo nolirae antinae iam adolescentulae iunt, iami velut ita adulta a late Ioamus, cris per cum dii cipulis eius firmo gradu stare didicerunt per lavicium ii laus in hoc Euangelio loquentis,agnosciant letua, ex eo quod ambulat, oc sequelites eum tandem perueniunt eo quo idem ipse per d.umicacein manens inhabitat. Quod pulchre nobis innuitur m profecta con uersionis eorundem cilcipularia in eius. Ait enim tecum itantibus illis: Ecce agnus Dei. S ' Eeceae cundum naturali hominis, eum ut superius dictum est ὶ agnum vocat, quia Uiaelicet licui. per o Dei. immolatione agni Pharao quondam luperatus,&scruicias idiorum soluta cit,quod Per manam Moysi 5c Aaron, plagis lininis sis persici non potuerat, iic per passionem Clicitia princeps te nebrarum Diabolus victus,oc redemptio generis humatia iacta est,quod per legis antiquae prae, cepta, veteris.Flacerdotii iactaticia perlici non poterat. Γ Et audierunt eum auo diici pullio quentem, de sequuti sunt Iesaio.I Non soli auditu corporis audierunt, lea soli iuncosau
dierunt, de teli unonium eius receperunt. Ille nanque,ut celtis iideIiis inlias, ea temper inieci loaαν
done de illo loquebatur, utillia in potius qua ira leaadicores sui tequeremur, iicquieret ad glo riam Dei, quoa dixerat ipse, me oportet minui, illum. autem crescere. Hanc ergo ei
intentionem duo discipuli audierunt, ct testimonium eius Ut iam dictum est receperunt, dum loquente illo, sequuti sunt Iesum. Quando autem quitque conuerius, minum Iesuin s ambulantem ut proiictum est metue dc Pil enectus mobilatate sequi incipit, med tando.s. Cliturata iii I
38쪽
3i Ru PERTI IN IOANNEM CAP. II.& memoriter humanitatis eius vestigia tenendo, non continuo conuerritur, & faciem suam illi ostendit Iesus aest, maiestatis suae diuinam praeientiam,secundum quam nusquam filiabulat non statim in initio conuersionis tequentibus aperit, quae per faciem intelligitur , sed eundum est, & ea quae de illo ad tempus luerunt,iamq; prxterita sunt, & sinem habuerunt, scilicet quae in carne gessit, vel pallus cui, tenaci memoria fiam diu ruminanda sunt, donec altissima eius diuinitas sese a tequentibus quari lentiat,& lluc unde excessit quali post dorsum suum respiciens,occulia inspiratione faciem suam aliqua ex parte ossi cndat. Nunc enim calo praesidcns magis sentit perieuerantiam sequetutum si dem,quam olim inter homines ambulans sentiebat
Lu , turbam comprimentem. Sequitur ergo: s Conuersus Icius videns eos sequentes, dicit eis, asso ed Quid quaeritis Et dixerunt: Rabbi,quod dicitur interpretatum magister: vhi habitas J Bene
uertitur Ieius conuertus est edicitur, quia videlicet, antequam supradiisto modo ambularet, a summo P V δή cxlo egressus totus erat auersas, id est,propter peccatum hominis uniuerso generi humano i fici. 6, . ratus. Vnde clamat ingemiscens propheta: Peccauimus,& tu iratus es, de auertisti faciem tuam. Psal. 3 Onuertitur autem,dum singulos eum in fide quaerentium respicere dignatur. Ue qua eius Psal. i. conuertione dicitur in Pialmo: Deus tu conuerius vivificabis nos. Item: Convertere Domine, S eripe animam meam. Conuertitur ergo ictus,& videt eos, qui se sequuntur , dum eos qui incarnationis vel passionis eius fidem consitentur, dignanter intuetur. Sed iunt inter eos
mult siqui sequi illum videntur,dc nesciunt quid quaerant,id est, credunt quidem, ut sibi vide tur,in illum, sed neiciunt cuius spiritus lint, Vel quam intentionem habeant, quia confitentur, triti inquit Apostolus,le nolle Icteum, sactis autem negant,& cum labiis Christum honorent, cor eo Esa, iri ab ipso longe est. Pollunt enim o hristum icqui fidei promissione, di aliud quam Cliri iis, is stum qu rere,imo Possum S iri Vei in ei His ovium incedere,& intrinsecus lupi rapaces esse. Sic ibirii Iudas cum caeteris apostolis Christum sequi potuit,& aliud quaerere, vocari Apo:iolus, S dia A i. r. bolus elle, praedicare Vel baptizare,&tur dominicorum loculorum sceleratissimus et se. Sic de Simon magus potuit baptizari, Ninicile amaritudinis euh, potuit sidem hristi consiteri, &ra
nacta nullam interio ne hoc Partem aut sortem habere. Sic pene quotidie tanti cui nc lectis reprobi Ecclesias intrant, ut prae multitudine illorum, at de parua videatur quantitas cIe.'Ord, quo modo ut magno aceruo miti Propius accedas,uix grana parent prae multitudine Palearum.
Quia ergo non uno cuncti animo Claristum tequuntur, recte nunc ipse his qui illum primi sequet antur, dicit: Quid quaeritisc Quod dicitam quoties audimus,nos ipsi ad cor nostrum respicere debemus, notiram linguli interrogare conscientiam, ut sciamus qua Chri situm interione sequamur. Qiaod enim duobus illis dicit,omnibus dicit: δd si vere Christum quaerimus, bc ubi ipse est,illic & noscite volumus, tunc desiderauni noli rum,di praeparatio cordis nostri hoc inaurious eius loquitur: Rabbi quod dicitur interpretatum magisterὶ ubi habitas c Bene enim dicimus, inagistrum illum vocantes, quia de dilciplina eius sumus, dum revera Deum quaeri mus. Dicimus Q illi, ubi habitas dum supernam cogitamus patriam, ubi sedet ad patris de Ioan. r. xtram, clarui carus claritate quam liabuit, priusquam mundus ellet, apud patrem, qui inccia& peregrinus in tioci eculo cum citer,non habebat ubi caput tuum reclinaret. I xc recordatus' ium, inquit Pi almitia, & estudi in me animam meam, quoniam transibo in locum tabernaculi admirabilis usque ad domum Dei. Hoc di nos recordari debemus, quicunque consessione si dei Christum sequimur, ne per intentionem vanam remaneamus cui y illis, de quibus ipse: Aemen dico vobis,inquit,receperunt inercedem suam. Quibus item Pialmista refugiens assimi lari,unam petii, inquis, a Domino, latic requiram, Ut inhabitem in domo Domini omnibus die hus vitae meae. Hoc autem iugiter petentibus, bc hoc modo dicentibus, 'bi habitas,si et aliquando quod sequitur L Dicit eis letus: Venite de videte. J ac deinde subiungitur: s Veneruntd viderunt Ubi maneret. J Tunc enim dicit Iesus: Venite dc videte,quando mentetra per adiuuante in gratiam bene meritam, in contemplatione subleuat, S caelestibus gaudiis ad horam ad
. ruittat, Ut dulcedinem illam gultare praeualeat,quam oculus non vidit, nec auris audiuit , di in cor hominis non ascendit . ita veritum, de vident ubi Iesus maneat, eis et videntibus creatoris, habitationem, angusta est omnis creatura. Quorum unus, ut ipse ait, raptus est Usque ad ter tium caelum raptus est Uique m paraditum, & audiuit arcana verba, quae non licet homini l i.cor.ii. qui. Et iNulli quidem sanctoria tu diuersa gratia gloriam i egni, in quo Iesus habitat, praegu stantcs Uiderunt. Hic autem tanta gratia vocatus est ad videndum, 't nescitet, utrum extra corpus iit omnino eductus, an incorpore manens, solummodo per extasim fuerit subleuat, spiritus eius i icut ipie aio liue in corpore,siue extra corpus nescio,Deus scit. banc laoc iuxta lite Maris . ram praetereunduin non est,quod sequitiar: I Et apud eum ira an scrunt die illo.J Oportuna quipi ut apud Pe determinatione Vius,diccndo,die illo. Non enim tunc rillictis omnibus illum Iecuti sunt,ne ς diς que ex tunc semper cum illo manici iant, sed tantum die illo apud eum itiani erunt, δἰ verba gr '' tiae quae procedebant de ore eius,lamiliariter audire cceperunt. Iesus enim nondum tradito io an nec ut superius dictum eli)neque bublice praedicabat teque derelinquendo patre aut ma x vel cae
39쪽
COMMENTARIORVM LIB. i. ' j j vel caeteris necemriis abnegandis, cuiquam legitur noua dedisse praecepta. sed in spiritualites
c pia prosequamur. Et Paulus quidem excellenti magnitudine reues attonis audiuit ut iam dicium est) arcana verba quae non licet homini loqui. xterorum autem singuli in sua suble Mantur mensura. s. Ut alius sapientiae vel ici clix, sermone accipiat, alius generati dis linguarum,
alius gratiam sanitatii,& ius ii milia Quod cum aisecutus quis fuerit, iam idoneus factus est qui S alios invitet,& praedicando Christi iac. at lectatores. Quod Rin lus,de quibus praesens euan
nelium refert pulchre praelignatum est. Sequitiar eniati Hora autem erat quali decima, An dcxas autem irater Simonis Petri erat Uniis ex duobus, qtii audierant ab ioanne, &iequutii erant eum. Inuenit hic primo Simonem fratrem sucina, de dicit ei: Invenimus Messiam,quod est interpretatum Ultristia . I t adduxit eum ad Iesum. J Qui primus audierat, & Iesum secti tu iuerat, fratrem tuum post modialia inuenit, Raddiixit, iam tunc implens scripturam,qus Apocitarer hunc ipium Ioanneni dictura erat. Qui audit, dic at veni. Sed cur interpositum est , vo ra erat quasi decima, ubi Iesus nostrae vocationis carpebat primitias idclicet,quia vocatorum salute ira non aliquod ipsorum pracedens meritum, sed sola vocantis Operatur gratia , de in omnihus omnino xtas non disceritit, nec prx iudicat, congrua significatione di citia in est, hora quasi decima. Ipse est enim ille paterfantilias, qui exiit Primo mane conduce Mati rore operarios in vineam tuam, Se circa tertiam 5 sextam, nonam ac decimam horam exiit,ta secit limilaei , tali demn: dixit Erunt primi nouissinu, A nouissinii primi. Hora decima vel Undecima proculdubio prope eit talia vespera, quae lium anx vitae occasum significat. Constat vero, quia magnus quidem Andraeas, qui venit ad Iesum hora decima, maxi- Mag-mus Uero in ordine Apostolorum Simon frater eius, qui adducitur tardius, iam propinquio re vespera. Eadem nanque die veniunt ad letum, pruno Andraeas cum altero, deinde ira tercius Sit non,in crastinuim .ero Philippus de NattianaeI ,δc absque mystica horarum interpo sid in sitione,die tertia nuptiae factae sunt in hana Galilatae .lgitur quod posti ea loquens in parabo Q re Iis,lignificaturus erat verbis, iam in suis lignificat,dum illos quos magnos e Te volebat apo 'stolos, per occultam inspirationem trahens Ultima diei parte; d est, hora decima vocare in
cipit. Eii Sillud, propter quod magis placeat hunc agnu Dei demonstratum, vel agnitum esse hora decima. Agnus quippe, per cuius immolationem ca sa sunt Aegypti primogenita,& L 'si tiliorum I irael soluta est captiuitas, qui huius agni typum praeserebat, i ullias kli in domos ii liorum Israel tolli Iuna decima, immolandus post quartam decimam lunam sequente Veii e xa, quando luna est plenissima. Decima Ut dixi) luna ali limi tullus erat agnus, decima r ' - . quoque plaga attrita suerat Aegyptus, decem nihilominus ad verberandum spiritualem Phaxaonem, ii modum data sunt legis praecepta. um ergo audimus hunc agnum Dei, digito Ioannis cite hora decima demonstratum, haec Omnia nobis utiliter ad memoriam redeunt, quia Uidelicet ii ora decima lus qui intelligere pos Iuni, m: si scam innuit eistra consonantia ictu Piurariam. Nunc enim reuera verus agnus ille tollitur in domos siliorum Israel, quando di cente Ioanne ecce agnus Dei, incipiunt illum sequi Israelitae veri, quorum vita sic erat, veluti RG 7 Iuna decima. i nondum plena & rotunda, quia Uidelicet lex, sub cuius deceni praeceptis seruierant, nihil ad persectum adduxerat. Et Ioannes quidem veluti alter Moyses, discipulos lia in Dens ,& decem praecepta legis optime custodiens, quali decem plagis Pharaoni,id est, diabo lore pugnabat. Sed illo nondum victo, digito demonstrans,dicebat: Ecce agnus Dei, iubau
dis,cuius languine cani fuerint nostrarum poetes frontia signati, liberandi sumus in manu sorti, S submergelidus est princeps renebrarum in aquis baptii mi, quo nos ille mixto languitie tuo baptizabit. Hoc igitur pertinuit ad Euangelistam, Ut desigia uionem huius agni rei crens, de
curiam, lux tunc ei at, non taceret horam. Sed iam inlequentia videamus.
Andraeas qui ut praedictum est Unus erat ex duobus, qui audierunt a Ioanne, 5e se
quilii sunt Iesum, inuenit Simonem fratrem suum . Ecce nos aspiciciues a longe per hoc verbum quod diei iam sit, inuenit, qua sit per subvolantem icintilla in agnoscimus, magnam in illis sutile stantina in lanci i desiderη. Et re vera in illis quos gratia praeueniens ad tantam Prxdestinauerat gloriam, magnum & omniis morae impatiens erat desiderium videndi Salua torem, cum ventile illum audirent 4 in apistro suo Ioanne, testi .nonium perhibente, quia vi AEdit i piritum de Icendentem sicut columbam, S manentem in ipso. Cum ergo ambulantem ut ita pra dictum est Ioannes uerum olitenderet eum, cunal lequutus Andraeas vidisset Ubi ibΗ manerer, proculdubio seii inauit, cucurrit, quaesiuit fratrem suum, ut qui erat loci usuci der l, particeps i erct dc gaudii, Quaerens itaque inuenit fratrem tuum Simonem, S dicit ei: Inue nimiis meis iam, quod dicitur interpretatum Christus. Inuenimus, inquit, non clamantem, neque contendentem , quia nec audita est soris in plateis vox eius, sed adhibita lucerna, scili certestimonio Ioannis, qui est lucerna ardens Sta iacens, in humilitatis Sc silentii latibulo iecon tinentem, inuenimus Messiam. II le elum agnus absque macula, totusque candidus inter ni
cros latebat lioedos nocte ista, in qua peccatorum oculi caligant: Sed luccrna Ioannes
40쪽
tenebras nostras dispuli eum* nobis ostendens: Ecce,inquit,agnus Dei, quod dicitur interpretatum Christus. Hoc Andraeas non dixit, sed hi uangelista, erbum Hebraicum volens aperi P misy re, Graecis S Latinis,de tuo apposuit. Messias nanque Hebraice, Grxce Clitastus , Latine dici aliis a tur unctus. s intuitus autem Icius, dixit. a ues bimon illius Ioanna, tu vocaberis Exphas, i, quod interpretatur Petrus. I Magnum 5c ineffabile gaudium B. Petro praesignat hoc primum
intuentis 3 alloquentis eu Lirii praedicamentum. bienim cunistis apostolis de omnibus sanctis Lucii .. naudendum est in hoc secuto,quod eorum nomina scit pia sunt in caelo, quanto magis huic beariis imo laetandum est, qui Ut ua dicati, in capite libri nomen tuum inuenit scriptum H Non enim aliquem adhuc Dominus proprio vocaverat nomine, nec postea quenquam tam familia . Mat. ic. ri descripsit inspectione, nec tam a inica ex Prei Sit in lentione. aulam autem huius nominis ex alio secundum Matthaeum cognoscimus Euangelii loco. Nam cum dixisset Petrus: Tu es Cliritius filius Dei viui: Respondens te ius dixit: Beatus es Simon Bariona, quia caro&san guis non reuelauit tibi, sed pater meus qui est in caelis. Et ego dico tibi, quia tu es Petruς, de su per hanc petram aedilica Ecclesiam meam. 4 anquam si quaereres : cur Petrum illum nomi narer, rationem in humilitate tua pro tempore latentem subdidit: Et super hanc petram aedili, cabo Ecclesiam meam. Glarer ergo,qui hristus super seipium, videlicet firmam petra, tuam aedificaturus Eccletiam,vbi vidit, Drio intuitus est ut ait Euangelisita id est, diligenter respexit
illum, quem primum post se Volebat eiusdem esse iundamentum Ecclesiae . Hac de causa Pe trum a seipso petra pruna denominauit, ut pinein quo Post seipsum tota constituta erat fabri ..i i A ca spiritualis aedificis. Sed de eA sitie Pr ientis capituli maxime idem poteli intelligi. Sic enimiai,tasub sin: tar : A mendico Vobis, videbitas cxlos apertos, uec angelos Dei alcendentes di descendentes capite supra filium hominis. Quod dum dicit, proculdubio mittat nos ad iustoriam, ubi lacob lapidec . '' supposito capiti suo, vidit insomnis scalaria cxl in tangentem, S angelos Dei ascendentes de ' deIcendentes per eam. Surgens Q mane,tulit lapidem quem lupposuerat capiti suo,& erexit in titulum, iundens oleum dci Uper. Ille nanque lapis Persutus oleo, iplum significat uncium Pul. ἔ. spiritu iancto. Vnde S singulariter dicitur liristus, quia prae consortibus suis est vi eius. Sed de hoc plenius paulo post dicendum eli. Igitur Simon,quod interpretatur obediens, quia pri
mus petri illi erat lia perponendus, luperqviam ecclesia aedilicatur, pulchre mutato nomine, Petrus abi pla petra denominatur, Per quoa ligni licatum est, quia cunctis qui super illud sunda . inent uni quod esit Christus, aedili cantur,iia i a Prophetam vocandum sit nomen tiouum, quod Esa. 6r. os Domini nominauit. In qua nec illud Vacat, quod tali loco vel tempore dicitur illius Io anna , quia videlicet, sicut nomen illi commiata ur,lic a carnali patre vel generatione ad spiritualem transfertur, Ut deinceps sit pater eius ille spontus, qui de latere tuo sponsa in sibi erat ae dilicaturus, in qua sicut primus lapita, lic ta prurius merebatur esse silius. I in crastinuin v luit exire in Galilaeam, S inuenit Pin lippiam. a Necatu accidisse putes, quod Philippum in uenit, voluntatem eius Euangculta pr. initis. Nihil enim per calum diuinae prouidentiae cc uirit, nihil temerari iam, iani illa tu tum, cuncta videntibus oculis eius se ingerunt. Bene ergo diei urus, inuenit P. ulippum, praemisit, Voluit exire, quod idem et , ac ii dixisset: vo. lens inuenire Philippum, Duo volen, de aqua sacere vinum, ibi' facere signorum milium, ubi post modum, iuxta Matthxum primo Prxdicaturus erat,bc dicturus , appropinquabit re gnum caelorum,volens Omnino pro 'bet tam implere,dicentem: Primo tepore reuelata est ter ra ablaton, di terra Nepihati m. Via maris trans Iordanem Galilss gentium, exiuit in Gali Q ' i' latam, di inuenit Piulippum. Inuenit, utpote quem quaesiuit. Ipsum enim cum omnibus san i ' Vi λ; praesciuit, de praedestinauit, atque idcirco exivit, ut vocaret tunc, quem ante secula prae Iippuin, iciuit , praedesti. auit. Inuenit aus non eo modo,quo nos inuenisse dicimur,cum quidlibet vide sicuς P mus,quod antea non videntes quxrebamus. Sed quomodo dicit pastor bonus, inueni ovem 'M meam quae perierat, quomodo dιcit inutier : congratulamini mihi, quia inueni draginam
Lue. , meam qua a perdideram,quomodo itidem inuenit lingulos nostrum , quando ad sidem Iuam
nos colligit, qui sueramus perditi, eodem modo nunc eodemi pondere dictum est: Inuenit Philippum. i Dixit ei: Sequere me,sciurgens iecutus est eum. I Et hoc ipsum prxia ierat quia mox ut diceret ei: sequere me, surgeret, & tequendo obediret. Iam enim gratia sua nescien tem praeuenerat, Santequam Uinem ad aures dirigeret manum suam ad trahendum illum in cor eius miserat. Erat autem Pnilippus a Bethsaida ciuitate Andraeae & Petri.J Hoc opus Ioan 6 diuinam maxime commendat gratiam, quod de ciuitate peccatrice tres isti vocati sunt,magni patres iustorum at in credentium. Bethialaa nanque peccatrix rem ciuitas, in tantum, ut di illi hi xt Dominus,sicut Matthaeus reserr exprobret, acclicat: Vae tibi Corozaim, Vae tibi Bethsaid ,
quia si in lym& Sydone iacti x suissent virtutes, quae saetae iunt in Mobis, prosecto in cilicio Scinere poenitentiam egissent. Edna ergo de ciuitate illa, cui propter incredulitatem Sim poenitentiam vae pronuntiat vericatis tua inium, tanti patres vocari ad gaudium, dg ad paccin niuerso mundo euangelizandum,eligi meruerunt, cuius opus,culus est hoc donum nisi grati