장음표시 사용
41쪽
COMMENTARIORVM LI p. 11. nux suos praeueniens de subsequens electos in debitum illis prxstat beneficium. Sequitur: TIi uenii P illo us Nathanael. JQuaerens viique Polippus Nattianacl inuenitivi cum parci opem prxi e cis t gaudii, o nix non crinium Pini ippus enim interpretaturos lampa proximum tuum iii astrarer,sininat lumine bona iiiiiiiiis Ecdicit ei: Quem scripIu . Ioy ses in lene de prophetae,inueruntias Iesiain silium lolepta a Nazareth Galilxx.I ido verbo tum est letum sitium lotepu Nazareth Galil xx nuciumus i nilneae, quem icripsit Moysis in Ie e N oro lictis. Hoc inuenimus ta ei se didicimus, alem tantum 4 hominem tae tam humili
I co scilicet a Nazareth Gali x,lucerna probabilium testimonium prodente, e Orcum agnouim Oportuna dei criptione vius eii, q-ra Viaci cci mulli Vocabulo letia niancupabantiar, et is ibidcirco cum proprio nomine i pilus clx natis quoque nomen Posuit, Spatris eius, qui erat Io- si iidi. stoli ut putabatur. in quo ec Ueram tenuit ingelii histor , lux est, opinionem vulgi pro tem re', loco non omittere. Et mendaci in Marii non incui ix,Paxr milium nominando, qui no L. ., . erat Pater eius carnalis. Si enim hi qui alienos tibi adoptant filios, non incongrue dicuntur pa tres eorum quos paterno tibi affectu adoptaueruiu, quanto magis hic unicus oc lingularis Do
mim nutritius, pater ei non uiconuenienter dicitur. Natus enim Pupillita in hoc iecula. i. ablo
zamali patre diris,illo beato viro pro patre in cibus Vius est, S in illa gnationis i cala, quae per Matthua texitur, idem lan 'oloi eph omnis humanae Opis indiga humanitatis eius natura tan- Μati . Quam cradui iupremae innixa eit. Hoc ergo audit . t Rcti ait Nathairaee dixit. A Nazarethootest ali uia boni cise J Nathanael, lxii a legii peritus crat. Vndeoc Philippus ei nuntiando edixerat,quem scripsit Moyies in lege, bc Pi P ς , inuenimus letum iciens quia de necis item ciuite David iecundurit .cripx uras, S dei emine Uacia, naiciturus ei let Ebristus, dubitat vel Ruxr:t,virunt a Nazareth p . iii ahqaid boni e: te et almodia Ne ciebat enim, neque sbi suerat adie,cum vel si quando sciuir, ab eius memoria poterat ei e obliterat iam quod in die biis professionis ascendulet losepti a Galil xa in ciuitatem David. qui vocatur Rethleem, eo quod . ii Θ Ast mo , iamilia Da. id ut proficeretur cum maria de ponsa a tibi Uxore praegnante. Luc Et sortὸ hoc sciebat quod io; epia vel ipsa quoque Maria,qux in Nazareth habitabat, de Reth Iehentilico oenere, Iemine David eret. Et idcirco quomoeolibet distinguatur, quod ait: A fessi i test aliquia boni elle, liue interrogando, siueastirmando a vero tensu non discrepat tit Iesu; Nathanael venientem ad te, S dicit de eo. Ecce vere Iiraelita in quo dolus non est.JUt hie olanἡ Saluator apertis gratiis suae vidit Oculi utilis nimirum Oculis, quibus nos omnes,
ante tuam essemus,vidit S. pridebimauit. Nec poteras ignorare,quaismerice veniret ad se,scili
in limplicitate cordi, qu ei et Deum, iuxta quod scriptum est: vi sunt in corde ho/ 'μV V iiiiii, oitio omnes secidentur: Homo videt in iacie, Deus autem mini de Quanaergo sententiani de illo siue errore scupserat in libro suo,statim protulit dicens:
ecce iacit in occunain is aelitarum di itinctionem, adci do, ere, ac in quo dolus non cit.Non L. -
s ei dum carnem ex lirael sunt,ut iunt Draeliis . sed tu tacitum in quibus do ia ista
sunt R Deum videre litiunt reputantur lsraelitae. At ille .ultu ala I eo luetatus est. loicit ei Natio riae: vi de me nos. . t a percolitarione hoc ipsum indicat, quod iuxta veritatis testimonium verus sit istaelita. Ealii nanque Israelus nimium dclectamur laudibus tuis.f. non attendentes utrum laus spiorum ex hominibus,an ex Deo iit. Hic autem audiens verum Israelitatri se appetiem ubique piperis,etiam tuos videt, quibus corporaliter prisens non eli. 4ri eit Ouod illum sub ficule vidit se testatus est. Viait enim non totum illiin sed de omnes electos tuos, cum eisent iubsic ,Vidit milcri d is socci A s
ista lixa Nathanael, in quo dolis, non erat quia non mo ie pliarii sortim veritatem sciens i Pugn/b , isto ςQGHi ' si coh. i.
e Dreuiter satisfactum tibi Cluilium qus emi, proiiuus indicat. Nam i equitur . t Nesseon lit Nathanael & dixit: Rabbi, tu es filius Uci, tu es Rex Israel. J Loco pri ienti sub i iit de tenetur annoὼς amator fidei, circum piciens, de sciue ardens, quo Post talia tot oram
conicisionem iii i Dei dilectustate Nathanael deuenerit. N quam enim comparet, ne P ei hoc ans lilia neuhion aliquo csterorum, niti quod post dominicam resurrectioncii , iidem Ioannes Eua geluia, eiusdem hoc nodo facit mentionem. Eran
& Thomas, qui dicitur Diaymus, de Nathanael, qui erat a Cana Galilaeae, ta duoiusta bedaei, i ex discipulis eius duo. Et quis non optares, ut lucerna tan
42쪽
quaquam sub modio lateret,sed supra candelabrum poneretur, ct omnibus qui in domo ecclesiae sunt luceret Quis rogo non cUPeret, Ut tantus consessor silis Dei computaretur inter ina gnos apostolos Christi Quid enim amplius Petrus conscissus est,qui non solum apostolatii, sed 3.Cor. . ta prae exteris claues meruit regni cariorum uxrenti hoc sorie dicat aliquis : Petrus pisca cor erat, attaanael legi pertius crac. Propositum autem Deo suetat, ut perinfirmati contem ptibili i mundi sortia coi stiri rer,di per ea quae stulta suerant, confunderet sapientes . Igitur
in propolito persisto, Piscatoris Petri fidem S consessionem non iblum apostolatu sed & caelo
ruti, clauibus remiancrauit. Nati an acti, autem consessionem,nec apostolico remuneraram or
prer j, dine, quia legi SPexitus e al, micrius dei cliquit. Cum hoc dixerit quis,non sic omnino latissa donum ciet studiolo lectori,quia Uideliceti pixitus icientiae, qui unus est de septem spiritibus Dei, cum scientiae sit Itonorabile dCnum Dei, nullo modo iidei veritatem vel meritum diminuit .lmo dc 'asan v η'' ς ctilis sanctam rusticitatem prxcellit ,rcsi ante angelo, qui ad Danielem dicit .Quia docti fulge P, em, hunt i cui splendor sit mamenta, S qui ad iusticiam erudiunt plurimos, quali stellae in perpe L i. tuas a ternitates.Ad summam maXime S illud repugnat,quod Saulum Diagnae scientiae sacra Lis. rium,S ut ipse la tetur ad pedes Gamalielis eruo uunsiens ab apostolica gratia no repulit, sed hi,' '.' qui operatus Petro in apostolatu circuncisionis, peratus est & liuic inter gentes, ct creditu ei PCaut . i. milii, inquit,euangelium Pr Pu il,sicut S Petro citcuncilionis. Quaerimus igitur, ubinam iste Deo amabilis Nathairael delituerit,quia sicut iam dictum est praeter liuneta alium supra memoratum locum in cuinctii, Euangeliitarum diuersoriis nusquam ulla vestigia parent huius nominis.Rursus auic ira aspicientes ad duodecim ledes, S sedentes in illis videmus Bartholo nixum, iii lippo per quem Nailianael iuie Uocatus est Ubique cohaeret item, quem ignoramus, quando vocatus iit, sicut nescimus Nathanael,Postquam v atus est, quo deuenerit. Et sicut hic Euangelista Ioannes, qui de Nattianael scriptit, i parsim cunctos nominans apostolos, de . Bartholomaei nomine omnino iacuit, lic ecbntra caeteri Euangelisitae qui ubique Bartholo nixum Philippo coniungunt, de nomine Nathanael omnino tacuerunt. Constat vero, quia Lartholomaeus non Hebraicum, sed Syrum nomen est,quod Latine dicitur filius suspendentis aquas. Nathanaci autem Hcbraicum, es interpretatur donum Dei. Eortassis ergo hic ipse Nailianael,qui erat a taliana Galilax, Lartholomaeus est, quod D terpretatur filius suspen dentis aquas quia tertia die,cum nuPlix licrens in illo vicu suo Chana Galileae, sorte per occa
sionern eius Dominus inultatus ad nuptias, aqua, in vinum conuertens in admirationem om
nitim illas ius penderat. Sed audiamus quid huic consessori suo filius Dei, rex Israel, unus idemn homo,responderit. s Quia dita iribi, vidi re sub ficu,credis: maius ius videbis.J Hoc pla . Mat.1 . ne de seipso sperare Potest quisque sidcli . um enim parua quae lentis de verbo Dei, fideliter de
Psal. or. intentione bona depromit, dignum se exhibet, cui revelet maiora pater qui est in cxlis, quae ' reuelare non potvit caro, tangiari. ndei criptum est in pialmo Os meum aperui, & attraxi spiritum.Os nanque tuum aperieris,scilicet consitendo ad salutem, quod corde credit ad iussi . tiam,spiritum sanctum attrahit, qui in ampliori cognitione Veritatis, bonum eius impleat de
ι siderium. TEt di is illi S: Amen dico vobis,Videbitis caelum apertum, & angelos Dei descen ,hk iis, dentes Se ascendentes iupersiliu n hominis. 4 Hoc illis dicto, illud quo ne iciebant, viden
ec homi dum reproniittit,icilices Per passionem suam caelum esse aperiendum,luturaimq; angelorum &ne L n hominum concordiam,qui prius inter se dii cordes fuerant, clauso hominibus csto, di subtexto L .s ' pariete inimicitiarum ' Opter Originale peccatum. Non enim fuerat hactenus ille angelἴrumta' hominum contentus, i Venientes sancit angeli exeuntes de corporibus animas beatorum ii minum, per parentes Porras cili inscrrent Ut nunc iaciunt) venerantes de adorantes in rege ac otii . . Deo suo naturam hominum,qui sine Velὶiculo angelorum potenter ascendit in extum, ponens Φ nubem ascensum suum,& ambulans i uper pennas ventorum. Hoc plane videndum veris Pro
mittit Israelitis,ut quod im sigura praevidit carnalis pater eorum Israel, hoc in semetipso reueracis.., complendum esse Proreuntici. lacob nanque egreisus de nersabee, de pergens Aran, cum v nisset ad quendam locum, de vellet in eo requiescere post solis occubitum, tulit de lapidibus, qui iacebam de ibi posuit capiti suo , dormiuiti in eo em loco: viditi scalam stantem super terram, de cacumen illius tangens caelum,angelos quoque Dei ascendentes per eam. Iacob ille, qui postea diei us est Israel, eros lignit cat Ilraelitas, qualis iste erat Natthanael , de quo paulo ante dixerat Dominus: Ecce verus I iraelita,in quo dolus non est . Lapis autem ille, quem c piti suo i upposuit, Ut dormiret, hic eundem Christum significat, lapidem angularem,quem sal Psalaij. si Israelitae reprobauerunt,aedificantes.Hunc enim quicunque stipponit capiti,id est, cordi suo, Acio. q. dormit securus, quia mundi diuitias contempsit, Sideo passionibus mundi non perturba tur, nihil habens ita ieculo cur gaudeat, cur timeat, cur speret, cur doleat. Secura nanque
mens est, ubi propter hristum haec desunt, dicitque is, qui lapidi Cliristo sic superposui ecaput, id est, cor tuum, ut his P a Cionibus careat. Ego dormio, Sc cor meum vigilat. Eece runt hoc illi maxime, qui tunc audientes vocem eius, dicentis: Venite ad me omnes qui labo
43쪽
COMMENTARIORVM LIB. II. 37ratis,& onerati estis, de ego reficiam vos : relinquentes omnia veniebant ad eum, de discere ab Oipso, quia miris est,de humilis corde, ut in humilitate cordis eius, tanquam super lolidum lapide 'dormientes, de antinabus suis requiem inuenientes, mysteria regni Dei scirent, quae scire non possunt superbi,inter quos semper iurgia sunt, qui ad lites & contentiones vigilant. Hi viderunt caelum apertum clauibus illis, quas praecipuo vicario suo Petro dominus tradidit, viderunt ex tinctum flammeum gladium, qui politus fuerat ad introitum paraditi,& expergefacti repenti rio sono aduenientis iuper eo si piritus sancti: pauentes& exclamantes annunti, uerum nobis. Qui do illum tollentes lapidem, super quem requieverans, erexerunt in titialiam, ut omnes Lapi, invideremus,ci crederemus in illum, d spirituali aedificio corii tructis luper eundem lapidem san timium Ox Eces elix parietibus, quam terribilis est, inquiunt, locus iste , icilicet portis inseri, quae non me ius. praeualent ad uerius eum. Non est hic aliud , nisi domus Dei, 5c porta caeli: videlicet per quam alcendunt 3c deicendunt angeli supra silium hominis, at cendentes ad d; uinitatis eius con hiat . O templationem,descendens autem ad humanitatis vel passionis ii Ilias veneiatio item. I er hane enim Iolam 5c unicam portam descendunt angeli ad ipsum illium hominis , Deum 5e regem suum, habitantem per fidem in cordibus notitis , dc aicendunt per illos scalae gradias, quos inoraliter intelligimus diuersos virtutum elle proiectus : quibus duo latera, scilicet corpus no strum de anima in lignita sunt, cxliam Φ ree a Uia contingunt: quo sanctis angelis suffraganti bus, qui nobis per mortem Chriitianisci iacti tum, deportemur. Sequitur: s Et die tertia CARII nuptiae saeiae sunt in Chana Galil xx 5 erat mater Iesu ibi. Vocatus est autem de Iesus, dedi scipuli eius ad nuptias. I Gloriam silii Dei praecedit temper humilitas unius eiusdem ulli lio. initus: quod agnosci promptum est ieic in omnibus, quae iecic vel pertulit in terris,nostrae salu
tis voluntariae intentus operationi. Natus de tormina, irginei, lactatur Uberibus, pannis inuo Lue. F.
tutus, ab angelis gloria in excellis Deo canentibus collauaatur, Sc in prxsepis angultia politus, Natauin latitudine caeli stella sui genti declaratur: ad templum tanquam Peccator deportatus, a Si meone lumen verum praedicatur Sc inter peccatores ad servi tui baptismia veniens, oce patris ud& spiritu sancio visibili specie luper illa apparcie, lanctus lanctoria manifestatur: fraudes per scit ma , . . tentatoris , de mox accedentes angeli mini lirant ei. Sic de nunc cum hominibus carnalibus LMQ;. ad duptias inuitatus, venire non dedignatur, dc inox aquam in Uiniam conuertens, Deus verus, clementorum Dominus,& naturae imperator comprobatur. Sic enim gloriae est, miraculum hoc fecisse,& elementum supra naturae suae leges sola voluntate eleuaste , quod utique ad diui nam eius maiestatem credendam, solum posset iussicere. Sic magnae Sc praedicandae t tu militatis insigne est, eum,qui absque viro conceptus est,& falcia matris integritate natus est, ad nuptia; venisse, quibus virginitas amittitiir,&m inferiori gradia conlia gatoria ira Iribulatio carnis acquiri 3. Cor. tur. in serioris quippe gradus eii quamlibet honorabile coniugium, dc thorus quantumuis ina uςbras. maculatus: altioris amem honoris S gratis sacra Virgianas, quam pia commendat humi ruatis venustas. Non ita contra quoluam hi reticos, qui nuptiis detra xerunt, coniugia de tendimus, ut aliis consentientes,virginitati nu Plias coaequem is, aut etiam impudenti temeri virginI tate praeseramus. Quis enim nesciat, bonum quidem S a Deo conititutam e re coniugiii,sed ip tas praesam vitiatam esse coniugum naturam. Nain,cum homini primo Deus Uxorem fecisset,in ad
tutorium lcilicet propagandae iobolis, benedixit eis, dicens: Ereicite Sc multiplicamini, re- , 'plete terram de subiicite eam. Era GF in benedictione luc data generationis facultas, Ut abi et omin etio cini iniuria carnis luperbientis,& aduersantis spiritui, abiet omni pruritu libidinis, ioli nascereri Nimtur electi,de ad decimi ordinis restaurationem Praedestinata. At ubi veneno serpentis antiqui ubia,
homo intumuit, deleotus eii ab illa potestate suae carnis,&qui inhonore potitus fuerat, com similis paratus est iumentis insipientibus,3c similis saetus est illis. Statim enim coniuges honesti , qui famisi erant rationales conditi,cceperunt rationabiliter commoueri,coepit in caro commouere spiri ςt tum,ut suis nutibus seruiret, ius erat conditio talis, ut i pia spiritus imperio,isicut decebat,ob temperaret. Vnde semeti plos erubescentes ,foliis sici conlutis pudenda contetaerunt. Pu Rom. . gnate π tunc caro cum spiritu, in qua in libet lanctis aut iustis coniugibus, dc quantumuis sancte GGM. reliquo tempore vivant,carnem lipiritui subi j crant,dum sibi copulantur, superior caro, inse ψυδ srior spiritus est, totain mentis acies sic obruitur, Ut Uciam nequeat imeditari, orationi vacare non possit. Vnde Paulus cum dixisset secundum indulgentiam, non secundum imperium: olite fraudare inuicem statim subdidit: niti sorte ex consensa, ad tempus, Ut vacetis orationi. Vitiata ergo, t pridi tum est, coniugum natura, permanet quidem quae ante peccatum data est benedictio, dicentis: rescite Sc multiplicamini, de replete terram: seu bonum hoc immi nuit vitium,quod per peccatum accessit. Et quoa Maiae dolendum est, illa tribulatio carnis Leor. 1. non deiicit iii complexibus coniugii, qus a Ueo tulte impolita est mulieri, quando dixit ei: Cen I. multiplicabo frumnas tuas, de conceptia; tuos. multiplices nanque conceptu; de terra car ς riis, tanquam spinarum dc tribulorum dentitates, excrescunt super numerum. Et tanti na: cun xur reprobi, Ut ad comparationem illorum paucHinc electi. At vero virginitas solicita est.
44쪽
33 nup Tr IN IOANNEM CA P. II. quomodo placeat Deo,& cogitat quae Domini sunt,ut sit sancta, δἰ corpore S spiritu qui anz
intercurrit caro media inter Deum,& spiritum eius, sed superior carne spiritus,carnem in serio rem regit,a superiore Deo regitur. Non quidem condemnat Apostolus in coniugatis licentiae Usum sed conlidenter licentiae praesert illud,quod Utilius probat,de virginibus consilium.
Igitur humilitatis est dignatio,quod hi inoc siestas,de virgine natus, terrenti S carnalibus nuptiis intereste no renuit immatus .Quod acide aqua , mus cit,conlequens est, post humilitatem gloria temper noua, temper eadem admiratione praedicanda. Nam licet in vitibus omni anno Deus idem eadem potentia, terrae gremio tui ceptam, in vinum transire faciat aquam, denosii cr lenius hanc illius complehendere non possit ei ficaciam, maxime tamen ad hoc mi raculum cuncti laudatorcu,riosi ram intendimus mentem,di uinx laudis auidam. Illo nanquei murali usu monitratur id quod omnibus notum est, Deum cIleoinnipotentem: hoc autem nouo in iraculo probatur id, quod solis si delibus creditum est, Ucum omnipotentem factumelle hominem. Praeterea caeteris omnibus elementis cooperantibus cilicitur hoc quod aqua vinum in iii Uitibus. Primo nanque terrae piemio aqua luscipitur, sine cuius Ope nullam pollet
pra istare pinguedinem,uitium siue herbarum, vel arborum radicibus. Dehinc aeris blanda te Peric proti alia ut erumpat in palmitibus: lim MLF beneficio caloris accedente, frondescit palmes, i lorescit botrus, S uua paulatim decoqisitur. Hic autem, Ubi cuneius deest ordo natuis, leuatur Vinum ex aqua saei iani,quoniam hic homo natura ipsa maior est, natura: dominus est. Sic multo magis illam miramur virgam A aron,qux sionduit, floresciet protulit, qui in amygdala deformati sum magis o n. nino miramur di veneramur, quam uniuersas ceci ros Libans, cxtera F ligna revirescemia,fructus et aiat semen unumquodque in genere tuo lingulis annis vini Itato curtia natura' producentia : non quia maiora sunt li ec, sed quia cum ipso nauaculo di Minoe Priiciati signianuatque volutatis ius,& curae vigilantis super nos euiciens prxsant indicium. Non erum miramur tantum, quod Deus potuerit ex aqua iacere Uinum, quam Ugaude mus, quod is qui totus hoc potuit sacere, iactus lioni triginta annis inter homines Mnbulauerat,
degens intra carius latibulum. Igitur,vi Iupra dictu in cui, gloriam filii Dei praecedit in hoc quo que facto humilitas ei uidem situ hominis : ut omni ordini ostendat: in semetipsos actis, quid do cebat Uerbis dicens: quia sicut otianis qui se exaltat, humiliabitur: sic econtra,omnis qui se humi liat, exaltabitur. meritum nanque humilitatis prxcedentis anxia est gloriae subsequentis. Sed iam ad ipia lectioni, euangelicae Verba venialtius. Et pruno luera per ordinem inspecta, deinde mysteria requiramus. I Et die tertia nuptiae factae sunt in Cliana Galila ae. J Coniunctio quae Pr Ponitur, ad superiora diligentem remimi lectorem,Pidelicet hoc modo: Altera die si abaei Oanney,Sc. I ii crati trium Voluit exire in Galilaam, S inuenit Philippum, & die tertia nupti A sactae sunt in Chana Galilaeae. Diligenter animaduertere voluit nos Euangelista, quia non si ne caula,sad certi gratia mysteris,dominus noster duobus diebus quoidam discipulos collegit,
tertia vero die miraculum fecit, quo gloriam suam manifeliauit, ut crederent in eum discapilli eiuS. ipse est enim,qui duobus secuti temporibus cilicet ante legem, S iub lege, pauccs demas i a perditorum sanctos homines elegit,& tertio lipore, id elicet sub gratia, in medis, nuptat, hominum MNOres ducentium S dantium ad nuptias, luis Q omnino voluptat ibus vacanti iam sanctae Ecclesiae cs Iesi es nuptias intulit procedens iple tanqualia I pontus de thalamo suo, ut tibi spi ritualis de illo nasceretitur virginali coniugio. Sed hoc posteriit, dicendum, nuc, Vt praedictum
est, primo lusioris scindamenta iacienda sunt. s Et erat mater Ieiu ibi. Imagnum, Sc cunctis sati Oxeces elix spectandu ordinibus hiat inlitatis exemplum: verum amen iactas virginibus non imitanduin,quod inater testa,virgine iam domini templum, ilii bacilii sancti spiritus sacrarium, nonai pernata eli carnaliis interiale celebritati nuptiarum. Non enim stac is virginibus hoc imitan dum est,quia videlicet tempus aliud, alia per Iona, locus alius est.Omnia tepu haliciat, dicit Ec clesiast . Virginibus Deo dicatis propositum quod ardet in mente, iaceat in veste, radi et in Ore, vel publica proscISione. Mati is domini v ii ginitas ctinet os homines latitabat,quia videlicet di uulgari illam ratio temporis non sinebat. Ne p enim libera tunc esse poterat Uirginitatis profestio, vel huiusce exenipli prxdicatio cum adhuc Moises sub velamine tuo declamaret: maledi ctias Omni ,qui non facit semen in lirael. Maluit ergo humiliter prxsens cauere scandalum, qui ni sui ut i, irginibus immaturum rigidi proposita praebere exemplum: quo plus attolleret
lupercili uni virginus a tuarum, quam inli rueret cust iani prudet uiuim, matribus cxteri qiue
clari nix viros nouerant, virgo mater se nullo praserens, matrem V hique se profitens, eo quod habcret silium, virginitatis autem sux tacitum conseruans in corde mysterium. Nam sicut incongruumseri: di in possibile es, tectum domus stabilire, antequam sundamentum fici Possibile erat ante lusceptam iidem, incarnationis hristi prii cribere ordinem, quo sacrs virgi Nesici eas culatibus distinguere debeant. Nunc autem publicum eui propolitum publice da tum atque acceptum est de virginibus consilium :& idcirco lacrs virgines in a ius eundo ad nil Ptias, quam talem refugiendo conuentiam, sacerent eccletiae talari ita icandaluna. Quapro
45쪽
COMMENTARIOR V M.L I P. II.pter intus quidem habent prudentes Virgines ,humilitatis vel cliaritatis oleum. non contem nendo, quamuis in inseriori gradu sitantem legitimam licentiam nubentium: foris autem,& maxillae ad eandem frequentiam nuptiarii, lucentes suas lampades non ei serunt. Vbi enim citius vento miserae vanitatis extingui pollunt Aut ubi properantius in oculis vel auribus suis periclitari queunt uxta exemplum Dios siliae Iacob quae idcirco a corruptore inuenta Mi retra sesi quia leuitate puellari exiuit, ut filias ignotae regionis videret Non enim ita secur c ei epossunt, i icut illa beata regina caelorum,quae virginitatis thesaurum & hominibus habebat Occultu in Jc silii sui sorte praesidio, ianctorum4 angelorum sida custodia praemuiritum .. s Vocatias est autem de Iesus 3 discipuli eius ad nuptias. J Et hoc proculdubio non temere spiritualis propositi viris est imitandum. Na Vbi ratio postulat, nolo lum ad nuptias ire, sed L idolium frequet a re, irreprehensibile est,ubi ero causa idonea est,quae prohibeat,non solum cu publicanis Sc peccatoribus manducare, sed vel fratri ave dicere, indignum est. Quod nota similitudine discerne r. loan. ire promptum est. Quam diu languidus sui met impotens est. s. phrenesim siue lethargum pastus,
aut certe paralysi dii solutus,tam diu prudenti & nobili medico laudi est, si ob visitandum fgra .ri es
ad locum sibimet indignum accedere,& lectulo paupertatis assidere non subter sugiat, interro tintinos. natust,imo Scab aegro percussus, opem gratuitam impendat. At ubi lentas menti, Vel sani ras redierit corpori , ii quid denud inciderit,sive pituita, siue graui Irtussis molesta suerit: tunc demum suum medicus honorem agnoscens, ad sordidas pauperis aegri tabernas non deiceri dii, quia videlicet nota est domus tua,in qua requiri vel inueniri possit, iamin ille ambulare potest, pro seipso loqui nouit. Ita nimirum,cum incarnatus Deus in hanc manda ira venit, ma/ Chris prius Sc verus medicus ad aegrotum iam desperatum descendit, qui non prat et ad medicum ac δd grocedere, nesciret opem eius implorare, imo qui cum semiuiuus iaceret, farium se putar ex citis. i. dii. Sicut ergo non expectauit, ut talis in caelum ascenderet, seipsum deducere: sic postquam de scendit, non expectauit,ut peccatores Venirent, ipsum in synagoga legentem,vel in templo do centeiri audire: sed ii te prior descendebat ad illos, cum publicanis de peccatoribus mandu/cans Sc bibens, ita ut dicerent Pharisaei: Ecce homo vorax,& potator vim, amicuS publicano rum de peccatorum. Sic Scelus apostoli fecerunt, ubicunque gentium doctores inlisi tanquam Matia. ad aegrotos,ignoti venere medici. At ubi languorem curauerunt,es vivendi prscepta dede runt, longi iis se ab eis sequestrauerunt,in quibus persidem curatis vitia morum renouata san dicente Paulo: Scripsi in epistola,non commiscerisornicariis, non Utique sornicariis huius mundi aut avaris, S c. Et paulo post: Si is qui frater nominatur,est fornicator, aut auaru ἰ,aut ido- i. coris. Ita seruiens,aut maledicus, aut ebriosus, aut rapax, cum eiusmodi ne cibum sumere. Igitur postquam ad eos qui male habebant accessit medicus,dc vocando peccatores ad poenitentiam,uc per fidem curauit eos, Ut scianti pii, Vel Pol, mi ventie ad eccletiam, iam non est spiritualis propoliti Uiris eundum exemplo domini ad nuptias seculariam: sicut eiusdem nil ulo minus exemplo non est peccatoribus es publicanis communicandum,cum ipsius Apostoli, cdmeiusmodi nec cibum sumere, nec aue eis dicere, eodem Christo in te loquente pri ceperint. Et non quod iuxta Tacianum Sc Marcianum, ali in nonnullos haereticos nuptiis detra trahant, aut fornicationi comparent, sed quia melioris ipsi votum propositum Q habentes, bo/Duni hoc post tergum dereliquerunt quod tale est, ut non line periculo respiciatur, quia non linelabore relinquitur. Sequitur: Et deficiente vino,dixit mater ieiu ad cum: vinum non hebent.J i, test lac beata Dei genetrix conuiuantibus sieri ianua coelestis bene sicis, ne illorum deuotio, qui lio inmise inuitauerant, tructa suo careret, ne e hilaritatem pra lenti rei competentem, importuna pe/ p is in nuria contristaret. Credendum nanque est,quod pia deuotione Dominum Ieium, matrem4 einius, ac diicipulos inuitauerint: prxsertim, cum fama illoria, quae dei plodici iam coeperant,non
ignorare possent. Nam & ex eodem vico erat Nathanael, qui die praecedenti illum agnoscens, oiae erat: Rabbi, tu es tilius Uei, tu es rex lirael. Unde Sc lignanter Euangeli ita dicit cum di xisset, nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae, de elat mater Ieiu ibi: distincte subdidit: Uoea ius est autem dc Iesus de discipuli eius ad nuptias. Vt intelligas, iam impletis nuptijs discum
hentiam, iam conlidentibus conuiuis,consulto factum esse, ut Vocaretur&Iesus, tanquam lio inino sanctus, velut propheta magnus, cuius benedictio posteritati nubentium, vel toto coe tui conuiuantium profutura frui ira non speraretur. Igitur beata virgo, ut illorum,qui se in uitaueratu, remuneret deuotionem, sciens in carne sua quam pepererat rerum omnium crea
tricem habitare Dei virtutem: dicit silio suo, Deo suo: Vinum non habent. s Dicit ei Iesus: Quis Quid mihi de tibi est mulier Nondum venit hora mea. I Hoc duobus modis accipi, de utrol nutu Bemodo sensum potest aedificare recte credentis. Primum eui, Uthrreric illos,qui, ut saepe di ctum est, Christum ante mariam suill e negant ,hac quoque lententia percuti arbitremur, contra quos maxime praesentis euangelii cuncta teli imonia coni cribuntur. Diuinitas quippe, quae
in illo humanitatis lux templo latebat, ct nune icte ad facienda miracula, paululum erebat. veraciter hoc dicere poterat: Quid nutu & tibi est mulier c Quia videlicet iam
46쪽
v PERTI I N IOAN. C AP. I I. tunc in auribus eius haereticorum blaspiremix personabunt, qui dicturi rant: quia Christi tela
initium ex Maiia est. Itaque viuus eiusdem Q personae naturam utranque duabus his expii niti breuibus sciri emit, . diuinam scilicet,quid nulli δέ tibi est muliere Humanam vero, cu pio tinus subiungit: Nondum Uenit hora mea. Nam qui iecundum diuinitatem sine tempore desine matre cli secundum huinanitatem, tempora,ct horas, non satales, iecinium mathematicos , sed quas ipse sibi polia tibia here nascendo S moriendo dignatus est. auendus tam cri est in hoc er ior elioris, qui duas in Cluilio confitendas esse personas arbitratus, vetuit beatam Mariania ii colocon. i. 'eι penitricem notiunari dicens,quod non Uei, sed hominis mater sit, eo quod hureana tantum,no cria in diuina Chrisii natura ex illa sumpta sit. Sed procul dubio, licut tenet calliolica iides, Dei & hintimis mater credenda A consirenda est. Quia veraciter ancorporeum verbiam patris, aure cordis credendo concepit, di de carne sua corporatum ex virgineo ventre pe perit. Aliter: Quia milia de tibi est mulieν Nondum venit hora mea. Non antehac inue iiit matrem tuam ignorasse Dominus ieius sedera i subditus illi, sicut quod)m loco Lucas Euan lisia testatur, de parentibus eius loquens: Et descendit cum eis,& venit Nazaret iure erat sub ouus illis. Nunc autem, hi miracula iacere incipicias ad hoc se prx parat, ut paulo post per ei uitates S castella circuea regnum Dei annum ic dicit eidem ni atri suae : Qti id in u& tibi est inuiter Cui simile est illud, quod iuxta alium Euangelistari loquente eo ad turbas, cum di xisset ei quidam: ecce mater tua, ct fratres rui solis istant, quaerentes loqui tibi. Rei pondens caiple dixit Quae est na ater mea, S qui liant fratres in ei Et extendens manum in discipulos suos, dixit: Ecce mater mea, ct fratres mei. Quicunque enim secerit voluntatem patris mei qui iactatis est,iple meus δέ fratcr, S loror, & mater est . itaque iecit ipse prior, quod nobis facien dum prxcipit. Non enim alia cuiqua in praecipit,quamquα ipse primus Opere impleuit , sicut dei pio scopi uin est. Quae coepit letus sacete & docere. Praecepit autem ei, qui se te dignus esse cupit, ut propter euangelium patrem S matrem relinquat, de renuntiet omnibus quae pol sidet. Hoc tritur Primus ipse secti, quia deicendens a patre, cum diues citet, pi o nobis pauper factus est: dcinuiti quoque demat rena, castines carnis iux deserens , ad evan elizanduin pauperi sexivit. Dicit itaque mali i siax in inicio miraculorum, paulo poli succeis ira suae praedicationis solictione. auia milii & tibi cui mulier c Quod utique nec ipse secundum carnem dicit, ut is Pra dfictum est, sed secundunt diuinitatem quae ex istendi mitium ex matre non accepit, cuius rus omnino pra serenuiteli cur x carnis : nec ab aliquo secundum carnem dicedum est patri vel in atri lcd secundum De ui vulcilicet ubi opus Uei omnia, S propriam quc p animam negligere exigit. Et hoc modo nullatenus aduei sus legem facit,dicentem: Honora patrem, de matrem. a mea deni lex quae hoc dicit, rursus eadem automate vel eodem spiritu loquitur: Qui dixerit patri suo vel matri suae, nescio vos, ct iram bus suis, ignoro illos, de nescierunt filios suos, icustodierunt legem tua in , S pacium tuum seruauerunt,iudicia tua, o Iacob, dc legem tuam, o Israel. Poneni thymiamam surore tuo,& holocaustum super altare tuum. magis ergo, vi te gem perfecte implerer, matrem suam sali Ocius honore nesciuit: quia prosecto nulla ellexi,
noratio Patris Uel ni atris,dum eis non qualibet causa, sed soli prascitur laonor vel opus Dei ui , idelicet magno ac nec stat lo salutas operi Iesus intentus,nescaturum se matrem suam pro
si iecur, donec eodem opere peracto dicat ei: mulier, ecce filius tuus. Quod videlicet in tioranioltis lux diei uius erat. irile N cum uix illet, quid nulli S tibi est mulier c protinus addi dit: Nondum .ciari hora mea. Ac ii diceret: Ex quo ad baptismum veni, cie ieri uin eritu
dei titutam te cilia prMientia mea materno allectu Iui pirasti, nunc habes me in his nuptiis, S gaudes, quod praeientia mea si ueris: sed adii lac tempus imminet, ut magis ac magis te relicta, non desinani circuire per ciuitates Sca siclia. una vita praetentis in iam opus quoa coepi. Ab ii ac expeditione redeuntem, vulneratum me&morientcm recipics. Nunc interim tantum impen det onus cxlettium negotiorum, Ut non vacet perpendere, quod maternis allectibus tuiς de heam. Nec enim habeo lacere volutitatem mea iri, ted impolitam a patre perterre obedim tiam .Quale iii mandati eius necci Suas adduxerit, talem me illium tuum milia hora ostendam
tibi. Et lis c quidem dicta non ad illud respondit quod dixerat mater, vinum non habent, sed
ad interni desiderit eius clamorem Vehementem in alarcs tuas alte perlonantem, quia saciem eius ardebat semper videre praeientem. Nana conuiuas,quorum deuotione inuitatus luerat,no minusquam ipsa tuo volebat beneficio lx tisicare, maxime ob Utilitatein illoruin, quos hoc vii , miraculo nouerat in se credituros esse. Recte ergo sequitur: CDicit mater eius insitis os: Quod cun que vobis dixerit, iacite .s Voluntatis eius conicia, & de potentia eius non dubitans, opportu
na commonitione mimisi roria animos praeparat: Videlicet lac id quod praecepturus erat, a me ita repula rem, nondum Ueram eius experti virtutem. Nam S propinqui cius, cu apostolos eligerer, denota quibui clam mutata imponere exierunt, inquit Maicus Euangelisita, ut tenerent eum, dicentes, quia in furorem Uerius cst. Itali Olicata Praena Onet, ut non diuidem es,aut etia irriden
tes,indigni sierent graua miraculi,sed pracepto Parcio, viam sacci ci mainicit dae gloris inc
47쪽
r Erant autem ibi lapideae hydriae sex positae, secundum purificationem Iudaeoru, capientes
singulae metretas binas vel terna; .Et dicit eis letus: Implete hydrias aqua. J I urificationes tu daeorum multiplices erant,aliquae a Moyse, plurinas autem in traditione Pharisaeorum de qui
bus Se Marcus: Pliari lxierunn, inquit, niti crebro lavent manus suas, non manducant, tenetices 'traditiones seniorum. Et a Dro,nisi baptizetentur,noli comedunt. Et alia multa iunt,quae tradita arci sunt illis seruare,baptisaiata calicum,dc urceorum, de amentoriim, lecto uiri. 3 Re r- Ob liuius inodi purificationes, vi aqua emet in promptu, hydriae ponebantur, quae in liac domo nunc lapideae suille reseruntur teranti vasa sic appellata, quod est erit aquae receptui
Praeparata. Hydor enim Graece,aqua dicitur Latine. xterum abutive hoc nomen ponitur, ut ibi: Hydria farin, non deficiet,neque techytus olei minuetur. Quarum quantitatem suisse inae qualen Euata et illa curauit significare in eo, quod ait: Capientes singulae metretas binas vel ternas. metretas dicit mensuras quaidam, tanquam si iceret, rnas,aiuphoras, vel siquid hia metretaiusmodi. Nomen menturae est metreta,& a mensura accepit nomen illa rnentura. metron enim
dicunt Graeci mensuram,unde appellatae sunt metretae. LEt impleuerunt eas Usi ad sumnasi. J otandum,quod Diis nec de nihilo Uinum,quo conuiuas laetificarer nec de nihilo panem secit, Non de quo turbas eiurientes satiaret, nec aliquid omnino in tota suorum serie signorum, de non exi nihilose sientibim secit sed vel existentia in maius S melius prouexit, faciendo de aqua vinum, de panes
quinque auis tem multiplicando in satietatem multorum milium . vel corrupta in integrum num rex Ormauit,infirmos curando: Vel de stituta rellituit mortuos resuscitando. De nihilo asit non panem, operatus est aliquid. Non enim mentitur scriptura,quae dicit: Qui vivit in aeternuira,creauitolas inol.Simul'uippe omnia,id eit, prima rerum elementa de nillilo creauit: sex autem diebus operatus rerum omnium species, non de nihilo reauit, sed ex eisdem elementis verbi imperio cormauit. Et die quidem septuno requieuit ab omni opere quod patrarat: scilicet Uc nullam de AE chri iinceps nouam speciem produci iubeat. operatur tamen Vs que modo, dum eat dem gubernat Se lovi. multiplicat, maxina et humanum genus, quod in melius commutat. igitur quia, bc hcut scriptuo testatur, semel loquitur Deus,& iecundo i pluin non repetit,vinuin daturus incommutabilis
Dei filius, non de nihilo creauit, sed de competenti elemento secit, scilicet de aqua, quam lin e edicti egulis annis per vites a radicibus ascendentem in vinum conuertit, praecept , quod posuit, de aqua dmon praeteribit. Quod qualiter secerit, credi potest, inuestigari non potest. , ,ea proiccio mira I hilius est aquam de nihilo creasse, quam vinum de aqua secisse. Mirabilius qu pe est , quamlio
het substans iam, lux non erat , codere, quim substatiae in existenti quodlibet accidens adijce re. Est autem omnis humor una generaliter subitantia, 'numi clementam,color autem siue sapor rite inter multitudinem ponuntur accidentium. Igitur dum aquam de i ululo creauit Deus,
quia substantiam edidit,secit mirabilius,cum autem vinum de aqua iecit, humoris substantiae iolum accideres adiiciendo, eiusdem Dei filius secit quod est venerabilius. Non enim tani est ini bile, ut supra dictum est,quod hoc sacere potuerit Deus, quam quod qui lioc facere poli et,
Deus erat homo iam s. s Et dicit eis: Haurite nunc,&ierre arci uiri clino. I Architriclinus di in Archilii citaris, qui cit sponsi amicus qui sponso acante, dc a cunctis seriato negotiis, nuptiis praeest, ctimis. re. necesὶarias prouidet, c nuiuantibus Sc uniuersae domui prxeminet. diciturque architri
clinus, ad Qt, princeps triclinis, eo quo triclinio quiescentiu in sponti Jc sponiae coniecreta
lis sit. Triclinium autem dicitur, quali tertium reclinium,id est, cubiculum intra cubiculum: imo cubiculum intra primum N alterum cubiculum. Huic iubet primo propinari vinum ex a qua factum,ut lucerna tam splendidi ac iucundi miraculi non lateret, ieci tanquam in fastigio nuptialis conuiuii posita, claritatem tuam latius dii suaderet, totami domum iere nans, dc u niueri, conuiuas laetificans, fidem illorum propter quos maxime laetum fuera alacrius accenderet 'a dc sactum est. CVt autem gusitauit architriclinus aquam vima iacta, cc.A Vere er xo, 'raic ipse dominus, ecce plus quam loria hic,& non solum plusq; Iona,aut plus ii Salomon, sed ec plus quam Noyles, aut aliquis omnino sanctorum de magnorum hominum Nam ut tacea quod quado .el quomodo voluit,natus est quod quado Ues quomodo voluit, mortuus est, de rei rrexit,& in caelum ascedit,ut interim haec maiora tacea,quis Oim ianctorii , per quos ligna dcostem a salta sunt, lota Qoluntate vel imperio secit aliquod ii nu Moyses nanq; clamando, ad Exo.14. diam,ita ut diceret il li Deus quid clamas ad me iecit in Aegypto signa. Clamado ergo,id est, nos uapotestate utendo, sed alieno imperio, virga percutietis diuisit aquas, hic autem solo nia tu , sola voluntate,sedens octacens, in vinum honu conuertit illas. s Hoc secit initium signo rum Iesus in Chana Galilaeae, Sc manifesitavit gloriam suam.I Magnum iane ac praeclarum si gnorum iacit initium, quo tanquam fulgur ea chorulcatione feriret oculos hominum, ut ad considerandam caeli saciem attoniti leuarent intuitum, id est, ad conlideranda caete ra quoquequs facturus erat, ad credendum regni Dei aduentum diligentes & attenti spectato res credulum conuerterent animum. Et hoc,inquit, ligno manis eliauit gloriam suam, scili
cet ut videreiu illi, & audiremus nos gloriam eius , gloriamquali Unigeniti a patre, audiremus
48쪽
procul & crederemus ad Iustitiam S salutem nostram. Non enim idcirco venerat lucerna,vitar πως ieiei sub modio,sed ut posita super candelabrum,omnibus qui in domo sunt luceret. Sic 5 nos, ubi fructus dignus est, id est,utilitas animarum, anisinare debemus coram hominibus ea qu-h in nobis est grariam,vt uideant opera nostra bona, glorificent patrem nostrii qui in caelis est. ii ii, ia Et crediderunt in eum discipuli eius. Disium est hoc loco, qilia crediderunt in eum, sed non disnonda cium est,quod relictis omnibus secutis uni illum. Nondum enim l Oanncs missus fuerat in carce Di resi' rem .l plc autem Iesus antequam Ioannes traditus esset, curium publicae praedicationis ingrci Iuvsμ non est,neque matre & alimibus relictis circuibat, Pradicando Per ciuitates&castella, a quar rxdicatione eius caeteri Euangelistae, ut superius dictum est, sua post baptismum eius sumunt narrationis exordia. Quapropter necisi: cipulis tuis hoc praeceperat,quod non nil prior ipse se cisset, praecipere habebat,scilicet ut reliciis omnibus,sua, quae nondum illis praecedendo sic μderat, sequeremur vestigia. Inter quos ' hunc Ioannem Euangelistam reli ijs nuptiis, ipsius nim illas suisse ni ptias, opinio sere omnium est,ipsum dominum seqvi coepisse arbitramur. I radunt nanque historax, qud deum de nuptios volentem nubere Vocauerit, di propterea quem acarnali voluptate retraxerat, Pol ioris amor , lui dulcedine donauit discipulos ergo iam quidem habebat, quos ad eum maxime loannis testimonium drrigebat, quibus ipso loanne coeptu cur sum per publica ministeria peragente, piluata miraculorum S do strinae tuae aperiebat initia.
Vnde S subditur: LPost haec descendit Capharnaum Uie oc mater eius,& fratre. Mus,5 discipuli cius, Ec ibi manlii non multis dictus. J. dimus,licui in patre,quivique modo operatur ilium qui N ipi elimiliter operatur, essecos 2b, i. 4 iemur. Exii Oc cisi dignit arcu: laudabile catholicoru patrii in venerabilibus literis studium, ut
corpori licut Pater xternus linc silio coxterno nihil O pcratur, ita nihil eorum qui ad salutem hominum Iibiis o siue in lege,iau ' euangelio corporaliter acta sunt,a ipirituat antelligeticia vacare patiantur. V - Hoc Ruiem ligi. um eius fuit initium, S rara quas acta sunt ab eodem Disso. . a verbo pro Ioati. i. nos inca nato, maiorem stuporem hominibus attulerunt. igitur quia silium confitemur,ut S patrem habeamus, uaps iis adiutorio, laiiactorum qum: Patru Praeeunte exemplo, in hoc ma
th; iiii. gilo S mirabili opere pulchritudinem speculemur spii uualis intelligentiae. Nuptiae, inquit,saai.,nu eiae sunt in Chana Galilaeae. Hoc magnum sic multas prophetarum P x conus Pr nuntiatu , ait . b., p xm ci rum iacti, iuerat prs figuratuiti, quod dux naturx,diuina scilicet di humana cduentuti bini rκ est ni in uno Christo,cii eiq; ipte in sole politurus tabernaculum iuunt, tanquam sponsus pro m. in. cedens de thalamo suo. Factum est in illo virginalis uteri thalamo spontus sponsae d est,crea
Hai. i8. tor creaturs magna coniundi us est dignatione. hana vero zelias,Galilaea transmigratio inter ει μη si pretatur .Quoa loci nomen multum operatur ad sensum spiritualem, quia Videlacet magno . io ductus eii sortissimus spirituum deus in adulterum diabolum,cum tali modo requires tuam, quam ille coa ruperat, creaturam, eidem auxit iusti it panam, requitiis vero cie inuentae creat . , x x indςbuam ivagiatia reddidit gloriam. Nuptis o saeis sunt in hana Galile Fel tu agit
iiiiiiii fient Vmia i a domus,quae est sancta ecclesia,non si citra credens,se totam illi Deo coniunciam teret ire a quo suam credit naturam an veritate carnis allumptam. Et erat mater Iesu ibi. Mater Iesa ici . adesi ubi isis nuptis celebramur: quia prosecto vera incarnationis Christi fides non deest omni hus qui harum nuptiarum silii Uel conuius dici S este meremur . . Marcion, Cherynthus, Hebion, ali cphiretici, i rium conuentacula sua facientes,liarum nuptiarum filii non fuerunt. Non cnim ibi crat mater Iesu, quia diuertis quidem erroribus, ted eodem malignitatis spiritu, idem uicarnarionis eius a suis cordibus A couentibus excluserunt. Illic tantummodo harum coclesii a nuptia rum solennitas celebratur, ubi est mater Iesu, id est, ubi est mater Ecclesia, videlicet ubi quoti die nubentibus Claristo adolescentulabus,vera incarnationis eius sides prs dicatur. Illic vocarionsilii. adeii Iesus Sc discipuli eius, i ponsus videlicet de amici eius. Quatuor itaque perlons suriosis, oi perso qui in Cantici, Canticorum de nuptiali loquuntur amore, icilicet adolescentuis, quarum. 4'. 'μ nuptis seperiunt, Vel qus quotidie talaristo nubunt, mater Ecclesia, quae illas parturit, donec is i. ό Christus formetur in eis: Christus iple de discipuli eius, videlicet sponsus, bc amici eius. iasi . Quid ergo in his corporalibus nuptiis significatum in , quod ad istas spirituales pertine reic Hoc .idelicet, quod partim iaciunt iuerat, partim autem dc suturum erat. Nam per id quod vinum deiicit, lignificatum est istud quod iacium fuerat, scilicet quod beatitudo Uel iii
corruptio, quae humano generi data suci at, peccante pilatio parente desecerat. Sic enim homo O ditus est, ut si vellet, posset non peccare, di pollet non mori, quandoque peruenturus adi c quod melius di perseelius est , scilicet non Posse peccare, & non pol se mori. Pecca in
49쪽
do tutem eo decidit, ut non postsi carere peccato, R non possit non mori. Vinum ergo defici quia collatae gratiae beatitudine priuata ea milerabilis natura hominis. Illud quoque iam n ctum fuerat quod signatum est per sex hydrias lapideas aqua impletas. Nam senarius hydria rum numerus perseetiis, lanctos patres uniuersos significat, qui diuersis temporibus, id est, sex mundi aetatibus diuisi, tuo quil tempore aqua sapientiae lalutaris impleti iunt. Memes nanti Ecclesii illorum .eluti hydriae lapideae luerunt, scilicet side stabiles, ingenio capaces. Capiebant au
tem singulae metretas binas vel ternas: quia videlicet cum omnium suerit una fideq, non omni has eadem 'el aequalis data est iapientiae quantitas. Plus enim indicatum est. Verbi gratia:
Moysi quam Abraliae, Dauid quam Moysi. Quod ex ipsis sacrae scripturae verbis patentemsten Gen. uditur. Quis enim nesciat, quia Abraliam cum Deo locutus eiic Et tamen ad molen dominus i . dicit: Ego sum Deus Abraliam, Sc Deus lia ac, R Deus Iacob, 5c nomen meum Adonai non ξ λῖ, ο indicaui eis. Ecce plus Mosi quam A brahae innotuerat, qui illud dele Moysi indicat, quod se Ab aliam non indicasse narrabat. Psalmitia quoque cuin dixistet, Quomodo dilexi te in ricus
tuam domine, tota die meditatio mea, subiecutus adiunxit: Super omnes docentes me interal i. Et iterum: Super tene, intellexi. Qui ergo legem te meditari memorat,& super omnes docentes se, de super seniores se intellexisse tellatur, quia diuina scientiam plus quam Moyies acceperit, manifestat. Ita impletur Danielis sententia dicentis, Quia percransibunt plurimi, Dani. dc multiplex erit scientia. Igitur non una vel xqualis est hydriarum huiusmodi capacita quia diuini nominis trinitatem, Vel caetera diuinitatis myste la non omnes coaequati perceperunt gratia. Et omnes quidem illa sapietntiae salutaris aqua, de plenitudine huius iumpta eit, qui dixit nunc: implete hydrias aqua, sed tamen erat aqua pallens & frigida, neque naturam hu mariam ii Prillinum vigorem retia tuere poterat . illa nanque Molaica lex, illa Dei dona nishil ad persectum adduxerant, quia peccatorum remissionein, 5c carnis relurrectionem gene ri humano conserre non poterant, solamw occidentem legis lueram non vivii canici a piri i. Curi, tum accipiebant. Per lioc autem quod μ pia in vinum conuersa esst, lignaticata esst illa quae Aqua in iacta est, imo quae tunc 'eperat, per telum hristia ira gratia S veritas. Nostrx quippe na i u ς' turae corruptionem diuinitaris suae fortitudine induerat, nec multo poli past one mortis su perata, rei urrectionis patriam in temetipio, multasque lanctorum tecum rei tangentium corpo mali. , ribus dedicaturus erat. Quo facto nunc ascenso caelo desuper in subiectas omnes hydrias cla in Acto. isi in mὰ rutilat, & in sanetarum scripturarum aquis, imaginem ac virtutem suam videndam siue degustandam repraetentat. ita naturae nostrae infirmitate sanata, quicunque baptaeati spi 'μ 'ritu laticio iam prima rei urrexione reuiximus, & in secundam beata spe transpoliti sumus, ipso sensu nobis aperiente, i piritualem in eisdem scripturis rationem intelligimus. Nunc de ipsis aetatibus parumper quod ad eiusdem Christi nuptias vel lanctae ecclesiae castitatem per tineat, dicendum cst: Ecce in exordium primae aetatis dictum est: Hoc nunc os ex ossibus meis, S caro de carne mea. Quamobrem relinquet homo patrem & matrem, S adhaerebit Cen .ivxori suae, de erunt duo in carne una. Hoc inanifeste legitimi atque casti, sed tamen carna lis coniugii fidem atque unitatem commendat. Verunta inen quam diu non nisi iuxta caro
nem intelligebatur, non nisi aqua, quamlibet haustu dulcis, ic ad potandum habilis erat. At ubi desponsata sibi ecclesia Venit ad nuptias, dc vox eius intonuit super aquas mulcas, Conita. dicente illo per Apostolum suum, in quo iple loquebatur,sacramentum hoc magnum est, ego dii Chi autem dico in Christo Scin ecclesia aqua in Vinum conuersa est. Hoc enim audito,sanctae ani i. gς
mxspirati alium nuptiarum amore seruere coeperunt, aliut 'sogitantes hominem, scilicet no uum, eum qui secundum Deum creatus est: qui qModammodo reliquit patrem ibum, dum a .cotiis a patre exiens N veniens in mundum, scinctis iuni exinanivit tormam serui accipiens. matrem Ephe. squoque suam, scilicet pharilaicam synagogam tota: p gentem ludaicam , 5c adhaesit uxori :iux, videlicet electae degentibus eccletiae, cum qua lain Unum corpus eii, caput & membra Phili ii ponius SQ sponta, Chri ius de Ecclesia. Nam sicut non undecunque, sed de ii inus viri sub
stantia secit Deus Etiam, ut maior ellet naturalis dilectionis caula: Tulit enim unam de co/ Gene.istis eius dormientis, & xdificauit eam in mulierem, sic de ecclesiam non Undecunque, sed de lateris sui tanguine dc aqua secit naici, nec aliunde nisi de carne de sanguine tuo eandem pa scit: unde cic maior in utroque Unius eiusdem carnis Unitas existit. Hoc ergo intellectu tan Ioan istquam Uino optimo, de sitis extinguitur,& amor accenditur, de usque ad virgine e castitatis appetitum plurimi in lammantur, ut non solum iuga boum quae comparauerunt,ia villas ζη quas emerunt, sed Z coniugia carnis negligant, quo magis nuptiis cxleltibus vacare prae ualeant. Secunda aetas incnoatura Noe. Ue hoc scriptura reteri, quia plantavit vineam, vino in
haben P vinum inebriatus est, & nudatus in tabernaculo scio, dcc. Et laoc quidem secundum Vr μ'
literam acceptum, aqua est dulcis, de moribus apta purificandis: nequis exemplo Chaira, pa/ Genes, ternam contemnens,ii quam nouit, infirmitatem, limitein illi iusite incurrat maledictionem: sed
honore dc amore debito contegens, exemplo bem de Iaphec, dignam hxredit et benedictio D uti nemi
50쪽
nem. In quibus illud considerandum est, quod cum omnes eodem sinu arca seruauerit sit per
aquas, iam longe tamen apud patrem ipsorum distinxit eos multum diuersa morum quali Aqu ς' tas. Huius scripturae autem liter alis sensus velut aqua in vinum conuertitur, dum spirituali furi .ri intelligentia siliis nuptiarum ita propinatur Noe, quod interpretatur requies, scilicet dominussus spira noster, cuius dum iugum iu per nos tollimus, requiem animabus nostris inuenimus, plantauit uati . vineam, videlicet illam quam de Aegypto transtulit gentem ludaicam, hibens ex ea vinum
nimis amariam, imo acerum cum selle mixtum, nudatus est in tabernaculo suo, scilicet in sinat
Dia i , litudinem hominum sactus, vere passibilis, habitu de veritate mortis inuentus ut homo. Ioana O Quam eius infirmitatem despicit Claam, quini interpretatur callidus, id est, contentiosus RPhyli p. imp iens promptus ad rixam haereticus, Zc quem ex passionis infirmitate hominem Verum G intelligit, dedignatur verum Deum confiteri. Propter quod ictu Cham in sillo suo lanaan, sic o S ille in poste litate, id cui, in anima sua maledacitur. At vero catholici viri, qui per Sem& Iaphet figurati sunt, eandem patris infirmitatem dignis sacramentis venerantur, scientes, quia quod stultum est Dei, sapientius esit hominibus :& quod infirmius est Dei, sortius cit homi nibus Ridcirco in regno patiis inclyti sunt, R in xternis mansionibus dilatantur. Sem enimc i, inclytus, lapii et dilatatus interpretatur. Et qui dein illi omnes, scilicet lixretici, cum tutis in ea Ceste. 6 dem arca ecclesix baptismi aquis supernata ueriit, sed ab alienati suntretrorsum, S a nobis exi
Abra lax runt, sed non erant ex nobis. Aitate tercia nascitur lia ac patre veterano, matre diu sterili ea
sibi, in i dem Jr prouecta. Nascitur autem de libera per repromissionem, nato prius limae te de ancilla secundum carnem. Haec diui operis historica narratio, tvmpida R dulcis aqua est, utiliter irrigans legentis animam, & si dei cius per exempla augens incrementum, quia iidei extitit pa tris Abrahae, quod non considerauit corpus suum emortuum; cum lcre centum es et anno rum, S emortuam vulvam Sarae, credens quia quaecunque pronai: t Deus, potens est de fa ' cere sed haec sunt inquit Apostolus) per allegoriam dicta. Haec etiam sunt duo teli amenta, unum quidem a monte Syrra in Ieruitutem generans, quae est Anar, Sc. igitur autore Ap toto, imo Christo qui in illo loquitur, si ut ipse ait, An experinaci tui' vultis eius qui in me loquitur Christus Auxore itaque Christo haec literatis lentus aqua in vinum conuerta est, quo me hriata pubescit fides, quam adamat spiritus sanctus, de animarum nuptialis charitas multipli catur. Sic Se cxtera quae illa aetate iacta iunt, velut aquae in vina mutantur, dum spiritualiter ςPr. intelliguntur, quia omnia in sigura continetebant illis, ut ait idem Apostolus. Quarta arat ei. RQ di Pra ter facta ligurativa, qualia iunt, victoria Dauid de Goliad , de Hiero olymitani templi
constructio, mira sapientis regis architectura: praeter haec de alia his similia facta, plura quoque mystice dicta sinit, quorum pleraque iuxta lueram, talem aquam sapientix, quae nec latis ii Canii. 6 quida, nee habilis sit ad I tandum. Verbi gratia, quale est illud in Canticis Canticorum, sex sim I ginta iunt reginae, de octoginta concubinae, & adolacentularum non est numerus, de si in ilia, quae secundulti ineram accepta, castos ecciesiae mores nullatenus xdificant. Accipiuntur er go secundum spiritum,& sit ex aqua vinum bonum, dignum ut in eisdem Canticis dicitur dilecto ad potandum, labi jset ac dentibus eius ad ruminandum. Sic S illud quod cecmri David: Exi thalamum, extera cantica Psalmorum, sacra quoque volumina prophetarum, sis iam sequamur lueram, pone in omnibus mortuam de insipidam bibimus aquam. ipiritum vero se quentes, vivificantem optimi vini i a Porem miramur de virtutem. Quinta aetate captiuus po
Re.Q. pulus Dei lub rege Babylonis ducitur. 5c electi de siliis captiuitatis in domo eius eunuchi sunt, Hi ς l quibus ob summam vitae continentiam, dedit Deus scientiam dedisciplinam in omni libro MM iapientia, praecipue Danieli intelligentia omnium visionum S lomniorum. Haec & cxtera insuperficie i iterae, dulcis aquae praebent poculum magno p sunt exemplo, quod per munditiam vitae peruenire quis possit ad la Onorem sapientiae. Spiritualis autem homo illos intelligit prσ- . alti ' siguratos eunuchos,qui se ut ait dominus) castrauerunt propter regnum caelorum: de in praesen: E. captiuitate, qua rex consulionis diabolus humanum genus in primis parentibus captiuauit, ' scient quia tempus breue est &dies mali sunt,illud approbant Apostoli consilium ut sine coriiugio sint. Talibus enim clarior datur intelligentia secretorsi caelestium. Verbi gratia, ut Ioan ni huic, cuius est hoc eua elium N Apocalypsis, cuius quot verba, tot pene sunt mysteria. Hxct ergo aqua vinum facta est, quo miro modo inebriati luxuriam obliuiscuntur, inad N eunuchi ,i, ita zantur, Vt Vcrx Vinex V hristo arctius inserantur. S tae aetatis hydriam per senaetii sui nim iis. pleuit dominus de sonte aquae salientis in vitam aeternam. Et quidem incarnationu eius mysteio rium dicta quoque de sacta eius prauiquam resurrexisset a mortuis aquam interim quamuis lymi .l pidissimam sapiebat siquia videlicet de passibilis in illo erat nostra natura,&non clare intelligeria spiri bantur ea, quae dictis aut iactis significabat regni Dei mysteria. t autem resurrexit amor tualiter tuis, aqua in vinum conuersa est: quia videlicet aeterna incorruptione solidata est nostra quae
ςri , in illo passibilis fuerat natura, ut ident S in nobis speraremus, ct ipse discipulis suis ap ruit seri, ' sum in intelligerent scripturas, ct spiritualiter intelligedos recordarctur sermones, quos ab illo