장음표시 사용
101쪽
II a S STOI VN Opinis mihi non arridet, pertimescermqκeu sim ut uerum far 6 erm tueri ,siquitim pluribus destrui aevo potest,prater id, quod sibi Ioagram. parum constat.Pri
mum, cristo. tertio coeli trabaturus de elementis,ut generabilia Ocorruptibilia sunt,aitin primis se inuestigatisrum, si omnimo es generatio, si haec abGerso .dicuntur,ut Ioagram.testatur,ergo noli ixum est in libro de caelo agi de elementis,ut generabilia sunt,ueluti etiam in sine prooemii hoc idem ponit Ioa. Iram.cum ait in tertio cali agi elemeta ex Dinuicem gigni, si igitur in libro de coelo de elometorum generatic ne sit sermo,ergo frustra hoc in libro . Praeterea ubi de rei natura agitur, ibidem accidentia inquiri edi necessest autem in libro de caelo de elementis habetur doctrina: eorum accidentia inquiri oportebat, in quibus generatio ct corruptio numeratur. Deinde sicut de caelesti corpore ostenditur an genitum interiturumquesit, idem de elementis erat sciendum, modusque eorum generationis explicandus.Si igitur id in libro de coelo quasi tum est,fr stra bic repetitur,ne bis de eadem re sit faciendus sermo. quare si bfubιeeio huius facultatis elementa non erunt comprehcnsa.Addia xur etiam,quδυ b c traduntur, que communiter res oes ortui, sic interitui subiectas cousequuntur,ut putauit Ioagram. in posterioribus libris fuisset operae pretium sigillatim de elementorum ortuisq-i. nam teste cristo. 3.phys ropria tractatio insequitur comm 'I nem, cum risto. non egissere, non est suspicadum communiter hic disser ι de corpore generabilio corruptibili. Deinde in secundo huius 4 tex. a . que ad q6.de elementorum ortu di tatur. ergono communiter de corpore generaliti O corruptibili.Praeterea principia subsubiecti nomine non funt comprehendenda, at elementa hic perinde ac principia tractantur,ut Averr.te latus est caeli. Deinde omiserunt considerandi modum,qui magnoperesubiecto necessarius est faber etiam lignarius O primus philosophus de corpore generabili ct corruptibili disserunt. His constat falsitas huius opianionis.Soluamus modo rationes.falsum est illud, quod in principio
102쪽
Asean ij Comitis praefatio. I.
fuit sumptum n pe in libro de caelo elementa considerari, ut suntatema, pro perfecta enim cognitione rei in necesse ea omnia noscere,quae eis insiιnt,elementis autem ortus o interitus insunt, quare de illis erant cognoscendi. Praeterea eo modo quaeque res cognoscenda ct tractanda est,quo est,elementa ortui ct interitui ubi Iciuntur sic igitur de eis erat reddenda doctrina,quod porro ex Aristo. te tio coeli babetur,ubi de elementorum ortu pollicetur se uerba facturum, ueluti disinus paulo ante dictum G.Verum pro siolatione eorum, que ab Arcto .abferuntur,animaduertere oportet, obus mo3. eeli eo. dis considerari posse elementa teste iacueritertιο coeli, uno modo,ut
vix, uniuersisunt partes,ct ita de eis disseritur in libro de caeso,alio uero modo,ut mixtorum sunt cause ,ueluti bic pertractantur. Dis imus igitur de elemeto generatione hic ferisermone no uisubiectused uisubiecti principia sunt, mixti deinde generatio αι editur,utsubiectum.Possumus itaque dicere,de omni generatione hoc in libro di sputari, qua simplicium quae mixtorum est,uerum de eleme tis agitur,ut cause sunt,de mixtis uero uisubiectum. cd postremursondemus, quod nonsemper idseruatur, ut in priori praefati ne tetitimus,ut scilicet degenere oe de communiori prius fiat disputatio, cum enim occasio requireret,ut de elementis, quandoquidem uniuersi partes sunt,ageretur in libro de caelo,ibi de eorum generatione tractanduin erat seri igitur non poterat, ut alibι de eis perseseret consideratis,alio igitur modo hic erant disputanda.
Us D L IO V m reiectis sententiis, modo nostra est adducenta,qua ut eluceat. nonnulla accipere oportet,primum est
Elzb ut etiam paulo supra tetigimus , quod de elementis duplex potes fieri consideratis,uno modo tractari possunt,ut uniuersi
partes,ut de eis dictum es in libro de coelo,alio uero modo ut mixti principia, prior de eis tractatio licet prorsus non sit sine relatione , cum ut alterius partes considerentur, minorem tamen includit collationem,quam si ut principia considerentur,siquidem prosubiecto in parte facultatisIumi possunt.merito illa di viatio huic praefertur, quare fatemur hic agi de elementis,ut tamen Mι principia sunt,si
103쪽
eutpatet primo buius O in principio secundi. Es alterum sume de gen.&dum, subiecti duas esse partes, nempe r consideratam, quam VR 'xς Ilatini partem materialem vocant,o modum considerari, quae pars formaris ab eisdem dicitur: subiectum 2 nobis connituendum duas has partes habere necesse est,pro re considerasa corpus mixtum summas Verin quid per corpus mixtum rustigamus, accipi oportet. est autem corpus naturale duplex,unum simple alterum mixthm, vocatur simpleX,non ' ex alvs non sit compositum sed quia elemetorum mixtione non conriat, Neluti caelum et quatuor elem ta, queex Nna tantum materia ut puta ex prima esknguntur.Dicitur corpus mixtum, quod praeter primam materiam insui constitatione etiaelementa capit, id duplex est,πnum mperfectum, alterum per- .fectum,dicitur imperfectum aut quia ex quatuor elementorum mixtione no remitur,aut eae imperfecta eorum omnium compositione: dquomodo se habeat interim est ambiguum,ct insequenti praefatio ne declarabitur ,sunt autem mixta imperfecta res meteorologicae. mixtum autem perfectum adhue duplex es, unum quod anima caret,sicut miseralia, alterum ui es particeps,quod aut uitam νiuit uegetalem, eluti plantae,au ensitiua,Nt animalia, tot igitur mix speetessunt. Hispositissierem possumus moliri,ciam in libris,qui . . deinceps sunt,de Narse mixtispeciebus tradatur doctrina, mixto biis communi prius erat loquendum,cuius disciplinae liber hic est at- - tribuendus. Praeterea idsubiectum stabiliri oportet,cuius facultas accidentia contemplatur, hic Nero de mixti accidentibas disseritur, sicuti de ortu,alteratione,O auctione, de quibus rist. in hoc pria 3.de gen.&mo proposueraue locuturum, qua licet etia elementis insint, horii ς te .4.
ramen gratia non inquiruntur, nisi quatenus mixti sunt principia, veluti etiam de mixtione perspicitur, de qua in talce primi disseritur quae mixti est, non elementorum. Praeterea id es subiectam, cuius principia indagantur, mixti principia facultas haec venatur, tputa materiam veluti quatuor elementa,de quibus multa agit in se tundo ad textum usque I l .de alijs causis exorditur sermonem sems i . Iue ad finem ut de efficiente,quod est corpus coeleste , de quo pollicires fuerat se lacnturum in primosquidem de Nniuersali Um i. de gen.&eiente err in octauo pushic veta de proximiorib. O proinde tex. ςOntex.M. S s. dixitDlem accedentem o recedentem esse causam generatum
104쪽
chorum,ubi non estsuus locus.ide igitur nos hic dicimus,s etsi proprie agere de elementorum generatione spectet ad librum D:esio , aliquas tamen ob causas pluribus egit Arist. in libro degen.O corruptio.licet no sit ita proprius locus,ut ille.Sic igitur soluta es baci cultas, simulq; constat quae sit materia operis pro re considerata,est. n.mInu,adssimus aut emodu considerandi,ut habet in seipso principiu motus quietis.passim diximus unu esse tractari moda,
quisubiecto totius Opartibus congruit,est autem mixtum pars naturalιs corporis, ,quod in νniuersa scientia de natura statuimus fu-.biectum,eundem igitursibi considerandi modum uendicabit. Trsterea mixtum sic impliciterprolatum a primo philosopho, fabro lignario considerari potest,at cum adiectione proprium sit philo Ῥbi. naturalis.Quare mixtum, ut habet in 'principium motus quietis,est subiectum. Hactenus de materia huius operis.
t V adsecundum institutum accedamus, ct de inscruptione loquamur, 'it liber hic inscriptus degra. corrie ab accidensibus ipsorum mixtorum. Veris dubitatur, si are cosiderata oeabautoris instituto accipienda est insciiptio, quare de mixtis,quae tractantur,non fuerit vocatus e eIt secunda obitatio,cum multa sint accidentia, de quibus hic diffseritur,νt altera. tis,auctio, o minio,cur magis fuιt denominatus de generationeo corruptione e Tertia est dubitatis, nsolum btcsed in compluribus esse libris de generatione sit Ierino, ut in libiU meteor.de ea, quae rerum est meteorologicarum, in quarto de ea,quae est mixtoruperfectorum,quare magis huic libro fuit datum nomen generatιο- . nise Facilὰ has soluimus dubitationes,o a multis, ut paulo supra diximus,inscriptionem ferinatemur,interdum enim a princ se,ut liber p01 .dicitur de principjs,o liber de anima.aliquando ab accidente,non enim inscriptio ad libri essentiam pertinet.Secunda 'luitur, quod licet O alia complura praeter generationem accidentia mixti bis pertractentur,praecipuum tinen ingeneratis,ceteraque ad eam potius diriguntur,ob ipsamq; ess alteratio; proin Ariasotan initio de alteratione di putat, oe eam a generatione contra,
105쪽
ueteresseiungit,utperfectegenerationis natura cognosceretur;ob eandem etiam en auctio, in utero enim partes augentur, utperfecta sit foetus generatio.ea quoque auctio,qua remalsoluto inse quitur,propter generationem est,nam ut conitat secundo de anima antita naturali bimum opus uiuentitim est facere aliud quale ipsum , fa- t 3 .ciuntq; sibi si te, dum per auctionem perfectam acquisiverint magnitu dinem. Huius si ilitergratia inHituta est mixtio, ne qua nec mixti procreatio fieri potest.Iurὰ igitur liber tali nomine fuit nucupatus.Tertiamsoluimus dubitationem,quod etsi in altis degenera tione disputetur,hic tamen in communi,ibi uero in particulari, igitur reliqua generationes potentia blc comprehcnduntur, nomen': commune huic uolumini tribui poterat.
V m haec dixerimus de inscriptione,alterum a nobis propositum exponamus,quod de ordine fuit, uerum cum o do sine priori Oposteriori,quae eius sunt differentiae teste δ.Pb .cd. iter. i .pbysintelliginequeat, iccirco disputare oportet, quos lia ' 'ber hic insequatur oe quos antecellat latim enim patebit,cur ei tertia sedes in philosophia sit attributa. Primum obtinet locum liber de ρου sico auditu, in quo de rebus communibus O iis qua insunt omnιbus rebus naturatibus, disseritur, ueluti in prima materia Oprimum essesens, rima forma, ct ultimus finis, quomodo etiam se habent accidentia ibi inuestigata,vi motus, locus,oe tempηs, quibus nihil communius inest rebus naturalibus,ibique de corpore dialputatur naturali perinde,ac de illius operis materia, iure doctrina illa fuit preposita caeteris omnibus, quae enim magis communia fiunt praeferuntur. eandem ob causam liber de caelo cosequitur, que enim ibi tractantur si cum iis,de quibus posterius diseritur, confera tur,magis uniuersalia sunt, est enim primus liber, in quo de parte Dbiectivasit sermo,ut Auer. i .coetasatus est, quandoquidem pri- Hi ςο Τma corporis naturalis species est uniuersum,in quo corpora simplicia comprehendi asseruimus,quae iis,quae ex illis componuntur,sunt priora.Sicuti igitu e habent res ,ita O doctrins, res libro tali dias Maiae priores sunt quidem cauis, qus uero in sequentibus tractatur
106쪽
Miur libris,posteriores quia ex illis fluunt.Constat igitur opus hoe eos consequι libros.P linc ex scare oportet curatios, qui deinceps sunt, prscedat. Trallatio degenere nasura ordine eam praecedit qua est de speciebus,lae de muto quod genus es eorum, Psin reliquis fractantur libris,disputatur.merato doctrina haec es pr erada,ut ueluti p sicoram liber de iis omnibus agu, qua communirer rebus cunctis naturalibus infunt, sic bιc de us Ioquitur,qus uniswrsὰ res oes mIxtas consequuntur.Pr ertur igituraliis, qui de mixti specie disserunt,ut trib. prioris.libris meteor in qb. de manis imperfectis agitur, O quarto,in quo de perfectis Mersen no deest dubitatio, cur Aris in rctgenerabilibariactandis eu ordine n seruauerit,quo usus eri in rebus omnibus naturalibus, quibus msposuit tiabrum communem , ut consimili ratione prius beret sermo uniuersede rebus ortui θ' interituisubiectis,ut nonstatim pertranseatur absternis admixta. Respondeniins,multas fuisse causas, Plus morus
id essecerit Arist. pr aestiuit necesse post librum de p0sico auditusemanem aggredi de corpore simplici O Vniuerso prima o
cie corporis naturalis uius inmenta sunt partes.de elementis igiatur erat disserendum in libro de crio, ut o de eorum generari ne,quare non oportebat rescinerimonem de clementorum ortu ad . ibrum communem degenerabilibus, ibi enim de eorum ortu erat lo quendum,uia de eis disserebatur,cum generatio sit eorum assectio. Essecunda ratio, rutagenerabilia non eam habent inter se communitarem, ut in libro communi tractaripossint, elementa enissum mixtorum princip ia.ubi aurem de mixti gemeratione erat facie
dus sermo, ibi O de elementis,nteius sunt Wincipia , non igitur de eis agiposset,utpartes subiecti sunt,ueluti fuisset necessarium ,si
corpus generabile consitueretur materia. Cum huius si lacluod impediret senon diu iretur in tractatu de mixtis,merito Arvi.communem de eis instituit monem.
RELIQUUM es,ut de diuisioneisquamur, diuiditur totum hoc opus duas in principes partes, empe in pro emium o tractatum Vae ecunda pars adhuc in multas scinditur partes,adtextum enim usque a s primi libri Arino. aduersus a
107쪽
quos disputans generationem ab alterationesegregat,de hisq; mulista dicit. agit dcinde usque ad q6.de auctione,inde usque ad 82. de agere Opati, usque uero ad finem de mixtione. infecudo usque ad 2 o. parem qualitatum numerum uenatur , ad 2 q. usque exprimis qualitatibus numerum elementorum quaternarium inuenit, usque ad 46. generatione elementorum loquitur , que ad I. de mixtorum ortu, usque uer4 adinem de cosis euiusq; generationis O co ruptionis. Hae sunt ea omnia,qua hoc libro complectuntur,ct hactenus de iis, quae proposuimus initio h . ius praefationis
108쪽
Autoris institutum proponitur.
S T voLtrum ianitatum is hac quarta Praefati ne ea docere,quinis i pro Meteorologicorum disputari usus recepit,haec autem potisimum quinque esse duximus, subiectum,inscriptionem, diuitionem,nomen auctoris,o utilitatem. in quorum di putatione ea progrediemur uia, qua in ali s usi fuimus,ut prius aliorum circunferamus1rerentias. deinceps eam , quam putamus esse ueraem, Ari mis rho duntaxat ad imitationem nobis proposivimus, eumque insequi statuimus, non enim in expositorum verba iurauimus nec eorum addicti sententijs, ut uiarum pbilosophum decet,qui ob oculos proposita veritare caeteris neglectis eam inquirit. Volumus complures huius temporis philosophos imitari,qui potius se mori paterentur, quam alicuius dogma , quod sempersecutifunt,dimitterent,pluris doctrinam unius intem pretis,quam Arii totelis facientes. o dura tempora magis cum barbaris decipi uolentes,qu cum eruditisiimis uiris recte dicere. Dillustres haberi uolunt, dum aliena uituperant, dicuntque nouμmo inusitatu Peripateticis modum esse,quem per usurpaui in rebus explicandis. Ver sciant irii nouum disciplis modum me non inuenisse,eumque semper seruasse, quem at eruditis peripateticis usurpari uidi reliquos omnes psimos pro ueri inquisitione O alienos existimans.quandoquidem bac uiaprogressi sunt prisci Arist. euem tum,pro ueritate enim defendenda inter segraci alterca tur aliorum falsas sententias reiicities. suam comprobantes duersusgraui mos uiros ruebitur Simplicius in erueris Argiotelis
109쪽
placitis,ut contra Theophrarium, Alexandrum, Eudemum-ca ter os praeriantes uiros .d qua uia philosophandi nec Ioa.gram. discessit semper aliena,que falsa opinatur,oppugnans ambo etiam inter se maxima altercantur contentione , ut unus alteri obiiciat Ocontradicat. Sed quid egemus aliorum auctoritate, ctim nobis teriimonio sit Arinoteles e qui nunquam in rebus obscurioribus suam attulissententiam, nisi ante aliorum falsas reiecerit opiniones, ut unicuique parum in eius doctrina exercitato in perspectum. in primo enim posueram de rerum naturalium principiss n on Hatust opinionem,nisi prius aliorum refellerit sententias, primo etiam coeli mundi eremitatem non stabiliuit, nisi ante aliorum opiniones de-Πruxerit, locuturus elim in libro de anima de animae subnantia suam non protulit opinionem nisi aliorum placita confutauerit. Tadem hic tractandi modus inuenitvrseruatus in omnibus eius libris, quos de naturalibus, distinis,s moralibus compos erit. Verim utι nam hic esset Utorum maximus error,hoc longe maioribus decipiuntur,philosophiam saepe rebus Theologicis temperantes soluta minutas O angurias faciunt altercationes, quae uero mitoris sunt
momenti O ad rem magis attinentes ab his relinquuntur. Minutos
praeterea O feta nutrius nominis sequuntur philosophos, O qui deterius in philosophia senserunt,quorum me pudet nomina subscribere.o fata, o tempora,babemus eruditissimos viros risto.auditores, qui optime nudia philosophiae exercuerunt, in eruendisqtue Arinotetissententiis diligent imi O acutissimi, exgraecis nemi-nr excipio,inter Arabes habemus Averro em, que sectemur. apud
latinos non in quisqvara, quem satis firmiter probare ausis: qui Arinotelis sensa prorsus sit assecutus,nisi fortasse ex parte Diuus Nom. si uerὸ bos contemnunt barbaris O minimis philogophis in
eumbentes, in quorum commentariis perturbata omnia ct inutiliabus quaestionibus referta reperiuntur . si magis ὰ riuulis canosis
lacunisque putridis, quam a purissimis o splendidissimis fontibus praenantistima philosophiae rudimenta hauriunt. Quare quod Dpe philosopbia Hudiosos publice atque privatim admonui, id iteruexhortor, ut ineruditos fugiant prsceptores, prorsusque ab eorum consuetudine recedant,nihil enim periculosius, nihilque magis detinandumquam eos bis imbui,quorum obliuisci opus sit. Cum illis P non
110쪽
non loquor,quibus propositum est in latinorum commentarijs con senescere, eorum enim salus delerata eslsed cum iis, qui adhuc nodecreuerunt, quibus assuescant. Hos hortor,atque uta emen errogo,ut doctos insequantur praeceptores, absintque ab iis, qui alicui expositori consecratifunt,ne mala consuetudo remorata longius serpat atque perambulet.Sed quo progressussum, ut a meo discedere instituto e Sed causa fuit huius temporis calamitas, qua d sciplina bonarum literarum ablata est , O amor in philosophiae studiosos. Nunc ad meum munus pensumque me reuocabo, quodproposueram,exequar prius de operis materia disserens.
Opinio Olympiodori, & complurium latinorum. Cap. I.
primis nobis occurrit Olympiodori opinio, quam complures latinisecutisunt, institutumscilicet huius operis esse de elementorum passionibus loqui, qua in superiori plaga generantur.Et ut haec intelligatur opinio, animaduertere oportet tribus in locis,ait Olympiodorus,tractarι ron uno tamen modo,de elementis,nempe in libro de coelo,degener. corr. hic. disputatur de elementis in libro de coelo,ut aeterna sunt, in libro ueta degen.ct corr.ut ortui ct interitui sunt obnoxia,hic uer3, ut quia bustam βubjciuntur affectionibus,ae vario afficiuntur modo: nec per affectiones iuxta horum sentetiam primas intelligi oportet qualitates,tit calidum,frigidum,humidum siccum, nec quas motiuas uncupamu s,uelatigraue o leue, sed qua elementis aliquo modo inter se affectis accidunt,funt autem ignis affectiones, ut imagines accense, lauti cometae, tellae discurretes, caeters id genus. Rus uero μιuia grando, nix,ct eiusnodi,qus humore aqueo connant. eris O aquae communes affectionessunt iris, corona circa solem O luna,vari' colores, foueae, hiatus,qua in aere aqua permixto, apparent.Sunt uero terrae, ueluti terraemotus, uarietasque in eius
partibus conspecta,ut cauereositas, soliditas, hissimiles affecti nes. Scopus est igitur o TD. in hoc tractatu docere elementorum . huiusmodi affectiones,quae insubii fiunt, rasi qua intra terram