장음표시 사용
131쪽
tur.Praetereast de communi mia to fieret sermo, tunc pastiones hie declarus omni cumpeterent mixto si quidem prs dicara generis omnibus insunt speciebiis,id autem est fessum, quia res meteorologics concoctione o concretione ,de quibus bic fit mentio,non procreantur.ait enim Euer. initio librι Meteor. φ res meteorologice non lapneniuntur a complexione, cuius agens sit decoctio. Deinde in fine huius operis Arist. fateturse egisse de partib. ilaribus,ergo non de mixto comuniter.liquido igitur ostensιm est falsam esse hac lex.o mone,rationes uero facild dilui possunt. cd prima respo detur,non mixti uniuersigraria sed magis partium similarium, ut dicemus, multa hic de elementis repeti, conducunt etiam qu ma-xisne partium Omlarium productioni prima qualitates, earumque actiones O piniones. Decipi Alexandrum quoque dicimus, cim asserit qualitates principaliter propter elementa fuisse tractatas
in libro degem corr.in tertia Praefatione mostrauimus tum qualitates, tum elementa propter mixtum considerari, g, ibi subiectum constituimus.Secunda ratio falsae innuitur radici, accipit enim lia brum huncproximὰ poni post librum degen. corr.quod d veritate abhorret,ut paulo infra patebit. falsam in etiam in eo libro agi de elementis,ut alias ostendimus. Dicimus etiam quod licet elementa, de quibus bὶc aliquo modo disseritur,mixti uniuersisint princi pia, possunt quoqne admixti lectes perinde ac principia referri. quare hic nan Nitorius mixti principia sunt,consecratur, ita enim de eis fuit disputatum in libro de ortu O interitu Ied ut partium similarium principia, quae mixti pars sunt. Ad alteramsi liter re spondemus,quod affectiones hic explicatae non sunt communiter cuiusque mixti, alioquin rebus inessent meteorologicis sed eorum,qus perfectiora sunt. licet igitur eius sint assectiones,quod mixtam est, non cuiusibet tamen mixti,sed eius quod concoctione o concreti ne generatur,quo modo non se habet omne mixtum. Falsum eri etiain libro de ortu interitu fuisse tractatum degenerati e ct co rhptione,ut elementis tantum insunt, definitio enim de eeneratione ibi tradita etiam mixto competit,cuius principaliter affectiones ibi inquiruntur in re hac itaq; Alexandro non es adbarendum. o
132쪽
S T secunda opinio latinorum asserentium subiectum huius Nolumιnis esse mixtum perfectu,quodspecies est mixti communis rationibus nonnullis nituntur hanc opini nem auruere. Prima est, ordo doctri eoagitabat, ut hὶc de mixto perfecto ageretur,dictum est enim in libro de ortu interitu de mixti Nuiuersigeneratione,in libris uero meteor. de mixto imperfecto onseq hae erat,nt de altera si ecie mini,quod perfectum est, fieret semodis enim ordine doctrina procedet a prioribus scilicet ad posteriora natura. Praeterea ut pasim dictum est,id estsi bie-.ctum, cuius assectiones facultas uenatur,mixti perfecti bὶc trademtar assectiones,ut concoctio,c cretio,durities ollities, Ocat xae id genus. quare materia erit mutum perfectam.Deinde bic Aristo.corporis terminati inquirit passiones Ni constat rex. 29.ergo de perfecto mixto,quo Mum dicitur terminatum,nerba facit. Dei de id doctrina ordoposcebat, in pillertim enim de speciebus mixti perfecti erat faciendussermo,nempe de Mineralibus, ct iis,quae uiram habent,ergo prius erat agendum de eorum genere, uniuersam. 3.Phy.tex. tractatio et,qIa propria est,praeponitur,ut Aristo. 3. 2f. moni- mentis tradidit.
ERVM huic opinioni ego quidem non assentior,quinimo eamfunditus de Iruere conabor,ueramque non esse ostedam,' sic primum monstratur: erisio an calce tertii libri meteor.cim dixisset intra terram ex duplici exhalatione,ex quasi mitterras meteorologicae extra terrara oriuntur , finitia o me talla gigni,ct id quidem communiteriait in porteram singulatim de eisdem serractaturum,non uniuersὰ igitur de mixto perfecto habeto doctrina sed magis singulariter: hic autem liber proximus ad tertim collocatur,ut hic sit intelligendus, quando posterius de mi neralibus Anzto. pollicetur Ie locuturum,o proinde rex. Ha . cum de metallam emeratione dissereret,ait inalsis se dixisse ex optici balatione ea produci, intelligit enim tertium librum.tractatio igitur
133쪽
ititur haec magis de singulis dicenda est,quam de uniuerso mixto. Praeterea si communiter de quocunque perfecto mixto fieret sermo de disimilari quoq; dissereretur, quodfalsum es,de eo enim in cadce huius instituisse trahaturum,nec enim satis erat de similaribus fuisse disiputatum,quia oratio hὶc de similaribus facta nihil ad dissimilarium'rὰ notitio confert, licet ut ex materia ex similaribus componantur, tex.q8.Aristo. ilarium partium largitur m
siones.Praeterea si de perfecto mixto uniuersd fit sermo, est necesse de speciebus posterius disteri, primum de mineris, quarum disciplina et,quae est de Animalibus O plantis,es praeferenda, id tame ris toteli repugnat, qui in sine huius proponit de animalibus Optantisse locuturum,innuit igitu e tractasse de Mineralibus, cum de his non meminerit, post hunc librum doctrinam de animalibus O plantisstatuerit. Deinde est quoque diminuta hac opinio, nam ut dictum es in prioribus Praefationibus, duae insubiecto ponuntur partes, res coliderata O tractat modus,mixta etiam perfectaal aliis compluribus facultatibus considerantur, quare addcndus erat disserendi modus. Haec itaq; opinio a veritate abest, nec rati nes aliquod tabent momentum,ut paulo pori ostendemus.
I T O AH. gram.diuersam a priorib*romit opinionem, ueluti liquet in exordio libri ph o libri de gener.ct corrio pracipud in primo Meteor.quibus in locis ait de metallis esse inflitutu, per metalla intelliges, quae ex duplici ea balatione intra terra oriatur,que in primo meteor disinguens vocat fosilia, O metalla, Aris. et interdit, ut patet in hoc quarto tex.q 8.exorta intra terra ex duplici halitu Nocat metalla,propriὰ tam ἱ mineralia dici debet.quare de Mineralib.buius operis est scopus. ea de insequi tu entelia Simpl.ut monimentis reliquit in prostitio libri pus de coelo. Pro hac confirmanda opinione non desunt rationes. prima ex ealce tertiilibri meteor.depromitur,ubi clari AriRo. co munia ter locutus esset de Mineratiis generatione, posteritisse tractatura
134쪽
i Ascanis Comiti; Praefatio s.
singillariter pollicetur, quare δὶc singularis de mineralitus habetur tractatio. Minerale igitur est subiectum P Ierca tex.
68. Aristotel. cum similarium corporum inquireret pasiones explicans quid per similaria sit intelligendum ait metacta, ut aes, aurum , argentum, lapides , ct caetera id genus. de metallis Ci- rurest intentio. TVterea id est subiectum, cuius affectiones in . quiruntur,rerum mineralium facultas haec Nenatur assectiones, naque Arario.tex. I o.instituit de corporis terminati pinionibus se locuturum, ut de concretione, fusione,exiccatione, O humectatione, qua mineralium .unt assectiones,quandoquidem concretione producuntur,ct fusionem patiuntur,o ideo posterius agit de concretili, liquabili,ct his similibus,quae propria sunt mineralium. Praeterea generatio O corruptio,quarum eo libro traduntur definitiones, sol Vs inseunt,consimili ratione concoctio, nemini itaq; es de re hac locus dubitandi. Ad haec idem possumus moliri iis,qua Arin. in fine buius operis dixerat,de quibus in posterum sit dicturus proponens ait,de animalibus O plantis. uuare uerborum ui cogimur fateri liibrum hunc esse de Mineralibus , siquidem eum proximὰ consequuntur de Animalibus libri, sic etiam res naturae sunt eonstituta , ut mineralia praeponantur animalibus. Deinde si liber hie de Mineralibus non Leeretur, tunc de eis d0ctrina postremo loco pbilosopbia naturalis esset collocanda,quod sic ostenditur testimonio AriIaatel. in sine huius operis , qui dixit a hunc librum proximὰ consequi libros de animalibus , quare ponlibros de animalibus oe plantis is poneretur, qui est de mineraliabus,quod a veritate alienum est. Verum baee opinio quamuis ad Veritatem propius accedat, uera tamen prorsus non est, eiq; sic infla- mxs. aeque facultatem atq: subiectum latam esse oportet, nec amplioris ambitus,in hac Hro Icientia complura alia praeterquam mineralia continentur ac disseruntur,quod ex Arist.liquet,tex. enim
48.de similaribus instituit sermonem,in quibus non solum metalla,
ne metiam partes animalium O plantarum enumerat, quaru omnium affectiones venari pollicetur, tex. q.ait de similaribus ommbus partibusfetra Iasse. Praeterea in fine te natur se uniuersὸ dixisse de similaribus proponens se in posterum locuturusingularia ter ic autem inquit. Quonia igitur habemus cuius generis unu
135쪽
quodque corum, Que similarium partium,accipi en dii secundaur u8ucdq; quid cst, ut quid sanguis, aut caro,aut sc c,& aliorum unumqtiodq;.fuisset etiam diminutiis in animalium Optantarum scientia. non chum in his partitim similarisim generationem docuis et, ait enim ibidem similares partes etcmcntis ccLBare, mo . . dum uero generationis non tradidisset, quo amre cre erat necessarium sent enim concoctione ac concretione,de quibus hic in ianit o proInde et . de partibus animal breuiter rFctens 1 e hic de si , αν,ritaurilarιbus praeceperat ait,de his alias se dixisse. Scd de nis planius anima. r. alio loco dc finitum a nobis ess,scilicet c iis ra concrescere apta sint,re quibus caulis strangantur hunc autem intelligit libru. Duare perspicuum si hanc tractationem plurimum conferre ad anim
lium partes hancq: ob causam praeter alias de eis fuisse dictum. Verism huius opinionis falsitas inferius magis conflabit.
n V P E E S T modo eum aliorti m reiecerimus opiniones, ut nostram asseramus, O quam ueram esse putamus, quare cum Oh mprodoro uer.sentimus de corporibus similaribu fieri sermonem Nniuerse asserentibus. Et ut haec intelibatur opinio, noscere oportet. ilare disserre a disimilarite ie Arisotele initio de historia animal. nam disimilare dicitur, cuius par tes aliud nomen aliamq: rationem habent, quam totum, Neluti m nus incaput. Similares Nero partes idcm cum toto retinent nome, o eande ratisve,ut caro ct os. praeterea est dignit animaduersione,s id qkod similare dicitur, duplex est, alteru anima incitidit, ut animalis O plantarum partes alteram Nitae expers, ut mineralia: per similare vero id praterea intelligi nolo, quod praeter id quod partes habet. oua ei j cmunt rarionis O nominis, ctiam elementis co Iut, ne cuis coelum o elementa accipi putet,quorum partes etiam eandemJ it ni naturam. ait igitur Olympiodorus de iis hic dissutari,quae simpliciter in parti sIui consimilia sunt.quare corpus simi
136쪽
milaribus cuiusq; generis,ut concoctione gignuntur, dissereretu r, alioquin de naturaIcientia esset diminuta, huic uero tractationi alterum ascribere librum nisi hunc non possumus, quare de his agi partibus affirmandum ess,o proinde Aristo. ut panis supra dixi-x.De parti mus, a.de partib.anima aufe dixisse alibi quomodo partes concrebus ani- scant, intelligit hunc librum.Praeterea id est subiectum, cuius fa ''ς p δ' cultas inquirit assectiones,indagantur hic similaris corporis pastones, putrefactio. n. de qua in principio agitur,partib.copetit similarib.mento quaru ct dissimilarib.Deinde Ari sinitio huius quatuor fumit qualitates,quaru duas ait esse activas duas uero passiuas, ex quibus generationem fieri aperit in eaq; ,ut in definitione patet, omnes constituit qualitates,nec de exhalatione unum facit uerbum. accipit igitur principia non qua propria sunt mineralibus sed qua in
omnibus si laribus inveniuntur.Simit ter communiter locutus ende cococtione, qua nec res meteorologica teste iacuerroe initio libri meteor.nec tantum minera procrearitur sed umvers8 res omnes semilares. Deinde civim in principio Arist. de activaru qualitatu operationib.Opas uarum speciebus inRituisset loqui ct iam de primo egisset.tex. et 8.proponit sede passiuarum speciebus tractaturum, intelligens corpora,quae ex pastuis rempe ex humido Osicco ortu habent,quae in primis molle durum sunς,baec autem partes suist similares,qua primo ex pamuis connituuntur, quarums durities O mollities, quas primas inexistere terminato dixit tex. 29sunt prima passiones.Hac igitur oratio quodcunq; respicit similare.Trs
terea tex. 3 .cum accepisset corpus terminarum,de quo erat se mo,esse durum aut molle,simulque concretum,de concretione proponiise dicturum, rationem adjcit,quia omnia corpora O composita O terminas a non fiunt sine concretione. cvare de eo corpore
bὶc agitur,quod concretione gignitur,ita se habet corpus similare, quod terminatum dicitur,ct durum aut molle, sine concretione eri non potes,simulque liquefactionem,exiccationem O humectatione,de quib. similiter ait se dicturum, patitur. Si igitur de iis , que comuniter insunt omnis.partibus similaribus,agitur,de corpo- resimilari in intentio .Hec huic Arist.refragatur, quinimo ide ipse sentit.tex.nanque 42. cum multa de calido,frigido, humido
sicco dixisset,merito quorum concretionem O liquefactionem fieri
137쪽
inendit O de iis, quae eas patiuntur affectiones,baee intulit uerba. Ex aqua igitur & terra similarium partium corpora c5stant &in plantis, R in animalib.& quae metalla sunt, ut aurum &argetum,& quecunq; alia talia.panto deinceps infra adiicit. His itaq; differt os & caro,& neruus,& lignum,S cortex,& lapis,& aliorvin unumquodque,quod similarium quidem partium, naturalium aute corporum. 4fert deinde coplar quib artes similares inuicem seiunguntur penes sensum, O penes passionem. Liquiadὸ igitur constat de similari corpore,cuius complexu mineralia, anitium, O plantarum partes continentur, AriRotelem uerba fac re. rex. praeterea q8. traditis passionibus, ct diserentiis simia laria corpora colligit. His autem passionibus, & his differentiis similaria corporum , sicut dictum est, differunt abinuicem secundum tactum,& adhuc caporibus & odoribus,& coloribus. Explicans deinde quid per similaria intelligat sic inquit.
Dico autem similaria ut metallica es,aurum,argentum, stamnuserrum,lapidem,& alia talia,& quaecunque fiunt ex his excreta, quae in animalibus, & plantis, uelut carnes, ossa neruus, pellis, uiscus,pili,uilli, uenae, ex quibus lain constat dissimilaria, ut facies,manus,pes,& alia talia,& in plantis lignum, co tex, folium,i adix,& quaecunque talia. Deinceps est. Accipi mus similarium quae sunt terrae species,& quae aque, & quae co- mu nes. γιod cum perstrinxisset tex. 2.promit ex omni generem milarium,qua terrae sunt, quae aquae, que utriusque.tandem te
34 .ait se determinasse de unoquoque similari, deinceps proponit se
desimilaribus dissimilaribus animalium locuturum. Nihil itaque magis perspicuum in Araeotelis doctrina inueniripotest quam hic de similari corpore in communi disputari.Verum antequam huic negocio finem imponamus,solueno sunt nonnkllae difficultates. Oritur prima dubitatio ex iis, quae proximὰ diximus, in fine enim huius operis risto. desoma Osine partium similarium ponerius pollicetur se dicturum hoc igitur libro exactam rerum similarium disciplinam non comparamus. Secunda dubitatio en, civi. in calce tertis meteor. cum communiter de mineralibus fuisset locutus i Rituit de eis singulariter se tractaturum, quare liber hic particular similarium, o non omnium tradit disciplinam, alioquin ordinem
138쪽
nem a communi ad singulare peruertisset, in tertio enim de s eciemilaris corporis ulpura de mineris egisset, hic vero communiter de
uniuerso similari corpore. Ad primm respondemus, quod cum eius 1 .Phy.tex. dem sit facultatis de materia O forma agere,ut liquet et .p0s p simul hic de utraq; fuissedis tuti dicendu est,tex enim I9. finis cococtionis positus e,tex.etia ultimo Ars ait quod finis uniuscuiusq; est situ opus,nec cognitio fome fuit derelicta,haec ex iis, quae de cococtione,concretione. de reliquis tradita sunt,cognosci potest,id etiam nec negauit Arsifolum autem asseruit in doctrina disimilarium eas causas magis fieri perspectas.Possumus etiam dicere,adiusinem ct aliam formam pollicerine traditurum, non qua communis sit rebus omnibus similaribus,haec enim in hoc libro cognita est,sed quae partium animalium,o plantarum e tu, quam magis in disi milaribus perspici testatur. Secudamsoluimus dubitationem, quod licet hic de uniuerso similari corpore disputari dixerimus, ilιq; primariam esse intentionem,de mineris ebe hoc tractationem fateri,possumus,de eis Ungulariter agi,non enim mineralia exactiori diligentiorique egent semone,solum enim similares habent pa res, in aliasque o disimilares nonscinduntur, ueluti animalia Oplanis, iccirco Arist.in sine uoluminis ait circa unumquodque similare se locuturum,intelligens partes animalium O plantarum ,
quas nugis dixit in disimilarabus innotescere, non fuit igitur opus nouam fieri orationem de mineratibus,hancquesibi suocere, qua pro singulari babenda est, o proinde in sine proponens ,qua in posterum eri dicturus solum de animalibus Optantis instituit sermonem,aliam de mineris tractationem omittens. O in hac re maximd
. Phy.ω. interpretes decepti sunt, uerro es primo pus qui opinati θης 7 de mineris librum non haberi, deperditumque esse, quod ὀ mente crιsl.magnopere abhorret,in fine terti, dixit de illis uelle loqui,oei' calce quarti de animalibus oeptantis,ergo in quarto de eis fuit tractatum. R manet itaque, ut corpus similare sitsubiectum,quod
pro re considerata intellgi uolumus,m autem modus considera di,quem in uniuersascientia naturati instituimus, ut habet inse so principium motus o quietis, Pandoquidem unus est tractandi modus omnibus partibus conreeniens .Hactcnus de nostra opinicne modo aliartim soluendaesunt rationes.
139쪽
Rationes secunda , dc tertiae opinionis diluuntur. Cap. d.
; pissentia aliorum soluamus rationes prius opinionis latinorum asserentium fιbiectum esse mixtum perfectum. Prima rescitur, de mixtoque perfecto hic agi fatemur,es enim corpus similare perfectum mixtum O natura prius disimilari.Soluitvrfecunda, uectum e t mixti perfecti affectiones
considerari,eius tamen quodsimilare vocatiir, quare n sen minum
perfectum in communi hic tractatur,nec huius primo inquirunturpa ones . Nec est uerum hi semper de genere prius fiat oratio, non enim de uniuerso mixto imperfecto prius disputatum est , licet enim id seruetur in uniuerso subiecto, in alse uer) non es necessarium. Talis est etiam haec tractatio, ut pro uniuersa Osingulari accipi queat Osatis erat pro uniuerso mixto perfecto uniuerse de similaribus disiputari,nec prater hunc librum aliut de mineralibus habetur, ut paulo ante con tuis di et rationes Ioagram.aliquod habent momentum,prima foluta est,quodammodo affirmare possumus singulariter tractari de metallis,pro horum enim doctrina n tabit desideratur,cum in eorum partibus non tanta sit diuersitas, quatam in animalibus Optantis conspicimus, nec per similaria metatala duntaxat intelligenda sunt, jed etiam animalium O plantarum partes,ut antea diximus.consimili rationesoluitur altera, arfectiones traiis nonsolum mineralibus insunt ,sed etiam similaribus animalium O plantarum, quarum gratia etiam dictum est degeneratione,concoctione, de alijs.nec textus postremus huius operis nobis obstat, volumus enim alium non haberi librum praeter hunc demineris, de mineradibusque dici posse affirmamus,eo tamen pacto, quo docuimus. Et haec hactenus de huius operis materia.
De ordine opinio Alex.& Ammon ij.
D secundum modo in titutum accedamus,m tuo de ordiane disserere proposuimus , quam e sedem liber hic inter philosopbis naturalis libros sibi uendicet, in qua re con
140쪽
eordes non sunt interpretes,prima opinio est Alexambi, quam de inceps iam unius insecutus es, qui extremam libri teris partem, ubi de mineralibus communiter disseritur,o totum quartum acci. pientes degen. cor.uolumini adsciunt,ut tertius numeretur,dia sciplinamque meteorologicam anteire opinati sunt. Nec pro hac tuenda opinione desunt rationes,quarumprima est. riRotcles mitio huius quarti breui quodam epilogo repetit,quae in libro de ortuo interitu deprimis quesitato.dixerit, nempe earum nremerum duas utputa calidum ct frigidum um agendi habere, duas ueroscilicet humiduoesico patiendi,activisq; opera ct pasiluarum flectes, quod aliam ob causam factum esse non est fusticandum, quimul opus hoc libro degeneratione O corruptione necteret.Additur rationi robur, quia i torum tractatio magnopere ad rerum sublia mirim generationem O libros meteorologicos conferebat,sivan
quidem sine actione O passione primarum qualitatum nec qua in sublimisiunt,nec qua in terrae uisceribus produclintur,oriripos sunt, quare doctrinae meteorologicae facultatum disciplinam primarum qualitatum,earumque actionis Opasionis praeferri oportebat. En secunda ratis,quam Olympiodorus initio Igri meteor. recenset,quod deprincipi, si corde compositis, quae ex illis procreantur, unius inter erifacultatis agere simul etiam oportet post caiisa rum fermonem de compositis proximὰ disserere in duobus uero liabris de ortu interitu de elementis dilburatur, reliquum igitur erat,ut de iis,qua ex elementis constantio de compositis tractaretur,in uno igitur loco hos duos tractatus contineri est necesse, de eopositis uero O que ex elementis 'uxnt,in lib.hoc agitur, quare eum in libris degen. O cor.numerarisateri cogimur. Alijs moliri possumus eandem opinionem,nulla est ratio, quapcfi libros meteorologicos opus hoc con tituere impcllamur, O primim id cognosci potest ex libri inscriptione,qui meteororum nuncupatur hoc es rerum sublimium facultas,hoc quano doctrina non habetur de rebus in sublimi ortis,ut paulo supra oRensum est,quinimo nihIl cctamune est huic libro cum tribus meteorologicis, ab hac igitur sede eum seiungi probῖ di ximus. Traeterea. raso. mitio libri meteor. chmiam epilogo collegisset,de quibus illucusque dissutauerat , instituens Iemone de quibus iattractuurus, nequaquam de tu meminit, θησ