장음표시 사용
111쪽
mus , ur demoujDaremus, Platom Getam non esse talem quandam naturam diisiam ab elementis, qualem induxit Aristoteles, sed ese ex elementis compositum. l
Decimum extum argumentum Proeli.
4s. Λε Ateria sempiterna est , & per se habilis ad sa-lVI scipiendas sermas ; vel igitur formae in ea
semper extiterunt, & semper erunt , & sc Mundus principio, & fine carebit: vel non semper fuerunt, aut erunt; quod est abiurdum : quomodo enim materia ex aeternitate sermis caruit, ad c quas suscipiendas semper fuit habilis Sed sortὸ dices, ab aeterno materiam ha- huisse formas vaga , impersectas, i inordinatas p stea vero, productas fuisse formas perfectas. Verum id dici nequit : cum enim materia per se, ac semper habilis sit ad suscipiendAs Armas persectas , nulla potest Teddi caussa , cur non ab aeterno illas habuerit. Deinde , quid opus fuit prius habere formas imperfectas, ut deinde persectas habere posset quod autem Plato, materiam prius immoderate , ac inordinate motam fui iase dicit, id non ita accipiendum est, ut prius fuerit inordinata, deinde ordinata ; sed cogitare debemus, eum illis verbis exprimere voluisse , qualis nam materia ex se . & suapte natura esset , nisi ab opifice Mundi distincta, & exornata suisset. iAd decimumsextum argumentum Procli. 46. A Eternitas materiae, qua fulcitur a gumentum , si jam supra improbata fuit : quare necessarium non esset pluribus verbis hoc argumentum refellere. Sed Blud falsum est, Platonem, per id, quod inordinate movebatur . intellexisse materiam primam : Porpbrius enim ait intelligenda esse corpora naturalia , ex quibus mundus coagmentatus es; quae quoniam naturalia sunt, mowntur
illa quidem, verum nis ab opisu Mundi in ordinem dia
112쪽
chiretio Mundi accepissent, turbato vago motu agitata fuissent ; ut navis dum gubernatore , currus ctim auriga destituitur . Id autem Platonem sensisse . illa De his Maicant . Quidquid enim erat , quod sub cernendryentum caderet, id j i afumnis , non tranquillam, qtii tum , sed immoderate agitatum fluitans, i ue ex inordsnato in ordinem adduxit . Quaenam , inquit Pompi Frius , sunt, jub Jensum cadunt , nisi , corpora
materia enim , cum secundum Platonem vix aut ne vix
quidi m spuria cogitatione comprehendatur, iis quae subsesum cadunt, numerari non debet . Decimumoflavum argumentam Procli.
4 . I in Deo duae sunt voluntates, una, ut non' sit aliquid inordinatum , quod Plato indicat illis verbis. Cum enim constituisset Deus nihil mali ad- .mi scere , ex inordinato ipsum adduxit in ordinem. Altera , ut universum bene colligatum & ordinatum conservetur, quam innuit Plato illa o tinne, nam cum voluntatem , & conglium meum nacti sitis , quod majus est vinculum ad perpetuitatem vestram , quam illa quibus estis , tum cum gignebamini, colligati. &c.
neceme igitur est, has voluntates , aut semper esse in Deo; aut interdum utramque, unam prius, alteram posterius. At interdum este, interdum autem non esse, non convenit ei, qui semper est, & immutabilis semper perseverat: & praus, ac posterius in iis tantum iniunt, quae tempori subjed a sunt. Ouod si utraque voluntas semper quod vult efficit , . semper igitur & inordinatum obliteratur propter perpetuam Voluntatem , ut ipsum non sit: ordinatum conservatur propter volunta tem , ut iplum sit perpetuum ; cum utraque voluntas sit semper. Quare si fit utrumque semper, non prius erit inordinatum , quam ordinatum , nec ordinatum,
quam inordinatum quod si id quod ordinatum est, principio & fine caret, Mundus autem nihil aliud est,
113쪽
ς4 E LT ME N T GR. METAPH. quam ordo, & id quod adductum eii in ordinem e lMundus igitur ortus , & interitus expers erit . Ad decimvmoctavum argumentum Proeli. o. Eus semper vult, ut non fit aliquid inordinarum: inordinatum enim Deus , natura res iis non tamen ideo sequitur, ut s Iemper vult non e se Ao dinatum , aut semper init ordinatum , ipsum ordinatum semper st: semper enim Deus, ut ait Plato, isti bonis
omnibus Mun sum ex ere, non tamen omnibus bonis hem- per Mundus expletus es : Iemper vult ' Deus , non esse malum , bonorum enim, inquit Plato , ad nullum aliud, quam ad Deum causa es referenda , malorum autem,
alia quaepiam est requirenda causa, mali enim causa , non es dicendas Deus ἰ non tamen ideo sequitur , ut malum semper non si in Mundo. Auremo, semper vult Deus ea quae sunt in Mundo, non tamen necesarium esea sempen fieri , aut ese. Quamvis igitur Deus semper ωelit aliquid, fiat tamen illud esse, scut natura ejus patitur. Et ipse quidem semper viluit Mundum esse t lem, qualis narile est, sed non Uesmi, ut Mundus semper ratis esset. M igitur aeternitas in vesitisne Dei , Ied non in effectione Mundi. Deinde , non s quia Deus vult , aliquando es, at quando non es, ideo dicere oportet. Deum interdum hoc , interdum illud velle . Una es enim di s lex Dei υο- tantas , cujus unaquaeque res particeps es , quoad natura ipsus patitur. Vult Deus omnia esse similiasbi , vult esse bona , ct conferυmi r smilitudinis tamen ,honitatis , o conservationis ratio , non eadem in in omnibus . Semper igitur volebat Mundum esse condiarum : υerum , ut potes esse Mundus o suapte natura es capax durationis, ita esse volebat. Si igitur immortalitati , immutabilitati . aeternitati , atque indita bilitati
Dei , non repugnat mortalitas , mutabilitas extenso rerum quas producit: non item absurdum erit, Deum voluisse Iemper Mundum fuisse Ordinatum, ψώm autem non
114쪽
PAns TERTIA. 93semper fuisse ' non enim voluit, ut mundus semper e set ordinatus, sed semper , oe ab aeterno voluit , ut Mundus tunc, o talis estici, quando , o qualem esse , vel possibile , vel melius erat a . Eigesimum Areumentum Procli.
43. DLato in Politico ait, res divinissimas semper in
eodem statu permanere similiter affectas &prorsus immutabiles. Cum igitur opifex Mundi .sit quidpiam omnium Divinissimum; semper idem & simili Ier affectus erit. Quare alienum est ab ipso , interdum facere & interdum non facere ; sed convenit 'illi , vel
semper facere, vel nunquam facere. At . nunquam facere in eum, qui est opifex omnium rerum , cadere nequaquam poteli et relinquitur , igitur , ut Deus semper Mundum Deiat, ac proinde Mundus Ampiternus siit . Praeterea, Deus, ut in Timaeo legitur , Mundum condidit divini exemplaris persectissimam imaginem : cum igitur exemplar omnino sempiternum sit , necesse est Mundum . si quidem est imago ipsius, ambifariam sempiternum esse. Ad haec , Plato Mundum Deum vocat. . eorum autem genus, & mutationis , & vitii expers est, quare Mundus ortu, & interitu carebit.
frequens scholae philosophise iis enim decretum est praei Cipuum, Deum ferri semper ad id , quod melius est : quo illi gravissimis quae Ilion bus respondent . Nec ne- cesse est ut .id veterum Scholae Theologorum testimo- niis confirmemus: nimis illa sunt obvia. Sed illud ' animadverto, ea quum Leibnitius arripuisset, indeque Theodiceae suae systema consormasset , visum suilse nouuin his rebus lumen attulitis. Neque vero hoc di-' co, quasi Leibnitiano operi meritum detracturus, cui ' Profecto magnum semper erit, sed ut intellisamus, ' Plerumque iudicium veteribus desuisset, raro ingenium.
115쪽
Ad vigesimum argumentum Procli .so. TN hoe argumento , nihil nomi ferὸ Proclus assere ; nam prima pars argumenti, Iustra in jexto argumento , secunda in decimo septimo , tertia in undecimo , o ipse tractata, er noris refutata suit .
Duodecim Argumenta Memmis pro Mundi
s r. T Rimum argumentum Averrois, ex . libro Phy. x comm. 6. & I. lib. de Coelo comm. 92. de-rromptum, se habet. Qui de novo Mundum generant, ebent necessario vacuum admittere ; nam ubi nunc est Mundus, aliquando nullum fuit eorpus , nimirum ante generationem Mundi, poterat tamen em. , quandoqui dem ibi postea Mundus generatus fuit; ergo illud erat va-Cuum t namque vacuum non est aliud, quam receptaculum corporis, vacans tamen omni corpore.
Secundum argumentum, ex I. lib. de Coelo, Comm.aa. Qui ponunt Mundum de novo generatum esse , non possunt demonstrare, esse Deum, & aeternitatem ejus, sicut qui ponunt ipsum aeternum esse; & coguntur dicere ante generationem Mundi, fuisse aliquod corpus r& ratio est, quoniam, quod de novo sit , non potest immediate fieri a Deo; tum quoniam de novo fit, quod autem tale est , ab eo quod semper eodem se habet modo, proxime essici non potest ; tum quoniam quod generatur debet prius ab alio alterari; Deum autem , & quoniam idem, ac immutabilis est, & quia est in- Corporeus , non potest immediat E aliquid novi facere . vel aliquid alterare: illud ighur, a quo Mundus proxime factus est, debuit esse corporeum , ut alterare postas et subjectum , ex quo Mundus generari debebat, & ut Varietate , ac novitate sui motus, aliquid novi producere posset, quod antea non erat. Tertium argumentum, ex lib. 8. Phys Com. q. Si, qui cis
116쪽
PAns TERTIA. 'Isuiequid fit, ex subjecto, & opposito determinato fit . idque & ex vi domonstrationis , & ex evidentia sensuum
certum est; contrarium autem hujus , nec ratione , Nec
testimonio sensuum ostendi potest; plane impossibile erit ex nihilo.aliquid fieri: in tali enim productione , nec
sub)ectum , nec oppositum ullum determinatum . esse potest . His adde , quod omnis actio necessario ν conjuncta est cum motu : lub)ectum autem est inleparabile amotu , cum ponatur in definitione ejus , Quare qui ajimi primum agens polle ex nihilo aliquid facere, non praedicant excellentiam eous , sed potius pugnantia inter se loquuntur; quomodo enim , vel circa nihilum versari, vel in nihilo recipi ulla actio potest P Vel
esse agens sine patiente .cum haec sint relativa , quorum ea est natura, ut unum sine altero intelligi , nedum est te nequeat . 1 Quartum argumentum eodem libro, Commento I 3. Qui faciunt Mundum de novo, coguntur fateri aliquam mutationem factam esse in Deo . Aut enim D tig eodem prorsus modo se habuit erga molitionem Mundi ab aeterno, ut tunc cum secit Mundum , dc sic necelsarium est, ut vel ab aeterno Mundum secerit, . Vel ut nunquam secerit r aut diverso modo se habuit Deus , tunc cum fecit, quam sese habuerat abaetei na; haec autem diversitas cum non potuerit oriri ex
ipso Mundo, utpote qui nihil plane esset , necessario prosecta est ex ipso opifice Deo.
Quintum argumentum , ex eodem libro & Commento : Ut se habet voluntas noVa ad actionem novam , sic voluntas antiqua ad actionem antiquam : ergo a commutata proportione, sic se habebit voluntas nova ad actionem antiquam , sicut voluntas antiqua adactionem novam , & contra : ergo sicut est impossibile a voluntate nova prodire actionem antiquam , sic est impossibile a voluntate antiqua prodire actionem no
Sextum argumentum , ex eodem libro & Commento . Si voluntas aeterna dicitur producere suum
117쪽
U8 ELEMjNTon. ΜETAPH. effectum ne novo, &- non ab aeterno, hoc sine dubio leontingit, Vel ob aliquod impedimentum , vel ob dea sectum alicujus rei necessariae ad illum effectum producendum i necesse est igitur. ante generationem Μundi , vel impedimentum illud removeri, vel illam rem necessariam adesse : quorum neutrum potest fieri sine motu .' Saltem negari non potest, quin qui differt f cero quod vult, expectet pr esentiam illius temporis& velit praeterire totum illum tractum durationis , qui praecedit illud tum, in quo vult effectum prod cere ; non possunt igitur effugere quin, admittant , ante generationem Mun i aliquam durationem tempo-
Septimum argumentum, ex eodem libro & Commento, Aut tempus factum est cum Mundo, aue fiet ante generationem Munc ' sed cum nec tempus sne motu, nec motus Ine rQbili, nec mobile ullurn extra Mundum Hle possit, quomodo potuit esse tempus ante generationem Mundi Sin autem tempus factum est'.
sum omne φiod. fit , vel in tempore', vel in instanti fieri necesse sit, cun que ibi tempus esse oporteat, ubi mens nostra distinguit prius & posterius, . fiet profecto,
ante generationem temppris, ipsum tempus fuerit.' χ Octavum argumentum , ex eo opere, cin nomen
est , De laudiis. dotruction m , ex di sputatione prima. in solutione secundi Dubii. Nullum agens differt age- re bonum quod vult, & intendit, nisi vel ob aliquod i 4mpedimentum, vel propter aliquod majus bonum pCum ergo ante generationem Mundi nihil plane esset, vel quia resisteret Divinae Potentiae , eamque retarda ret, vel quod melius esset Mundo; nulla causa amgriari potest propter quam Deus, non ab aeterno Mundum fecerit. Incredibile item est, Deum elegisse privationem Mundi, quasi tempore infinito : nunquam enim privatio aut eli prior habitu, aut diuturnior eo, nisi
Nonum argumentum , ex eadem Disputatione in solutione iert i Dubii. Causa, & causastim sunt rela-
118쪽
PAns TERTIA. 'sttiva , sicuti ergo accidit Mundo de novo esse causatum, sic accidet Deo de novo esse causam Mundi e cum ergo ab aeterno non fuerit causa, postea verb de novo esse coeperit causa Mundi, idque Mon extrinsecus evenerit, nihil enim erat extra Deum ante generationem Munis di; necesse est confiteri id accidisse ob aliquam mutationem fac am in ipso Deo . Si igitur Deus ab aeterno omnes conditiones habuit, quae requiruntur ad elliciendum Mundum, quid. causae reddi potest , cur maluerit.ab aeterno non esse Mundum , quam esse ὶ quis enim , non inquam Sapientissimus & Optimus, cujusmodi est Deus, sed qualiscunque Artifex , cum pollit facere aliquod opus optimum, malit dici , & esse opifex eius potentia, quam actu, cum tamen actus sit peris seelior potentiaὶ ι Decimum argumentum , ex eadem Disputatione ,
in solutione decimi septimi Dubii , Qui aiunt Mundum
de novo creatum esse a Deo , censent ante hunc Mundum , alium potuisse creari, & ante illum, alium; ex quo fit ut dilatio primi Mundi longior esset , quam secundi, & secundi, quam tertii, & tertius antiquior esset quam secundus , & hic quam primus : dico autem primum hunc nostrum Mundum qui factus est . Et inter tertium , & secundum , & inter hunc primum , intercederet aliqua duratio , quae cum non es.set aeterna , deberet esse temporalis, quare tempus esset sitne Mundo. Confirmatur hoc, quoniam ubi intellectus noster invenit prius & posterius , longius & bre. vius secundum durationem , . ibidem tempus else opor
Undecimum argumentum , ex eadem Disputatione in solutione decimi noni Dubii . Quod eis non generatum, necesse est esse incorruptibile et cum ergo ante generationem Mundi possibile fuerit Mundum generari , alioquin non suill et generatus, & talis pollibilitas aeterna a parte ante , erit quoque aeterna in pollerum quare nunquam cessare poterit; non cessante autem possibilitate , impostibile est actu Mundum esse , G a curu
119쪽
oo ELEMENTOR. METAPH. cum enim primum Mundus actu esset, corrumperetur illa possibilitas: at posuimus illam sempiternam r posRhilitas enim alicujus rei desinit esse cum primum illa res actu incipit esse. Duodecimum argumentum, ex eadem Disputati ne in solutionei vigesimi primi Dubii. Ante generationem Mundi, possibile fuit Mundum generari ; omnis autem possibilitas landatur in aliquo subiecto, quod dicitur esse possibile t omni enim agenti respondet patiens, . cum snt relativa. Quare sicut possibilitas activa non potest esse nisi in aliquo agente, sic nec possibilitas pata siva potest esse nisi in aliquo patiente, & sic necesse est Concedere ante generationem Mundi , aliquod subje-eium fuisse . Confirmatur hoc , quoniam Physicus ex iis,' quae sunt nota sibi, iudicare debet de iis , quae sunt ignota cum igitur in cujuslibet rei generatione videamus, non unum Oppositum recipere alterum , vel transem utari in alterum, sed aliud, quod est subieetiam utrique ς praeter rationem est. & contra disciplinam Physicam dicere in generatione Mundi non praefuisse aliquod lubjectum, spd ipsum nou ens transmutatum essem ipsum ςm, . Solvuntur Averrois argumenta.
set. Α D supradictas Merrois rationes, hoc modo bre-IL viter respondemus . Ad primam . Si Mundo per se deberetur aliquis locis . oe s Mundus factus fuisset
per generationem naturalem. υaleret utique argumentum ἔat nec Mundo , ut totum quoddam es, debetur per se aliquis locus, sed ramum ratione partium s o Mundus es per creationem ex nihilo, nec ante productionem Munis di praecusit aliquis locus aytus Μυnaum recipere ς possi-hilitas enim, quae praecessit creationem Mundi, non suis passiva ex parte subjecti . sed tantum activa ex parte Dei. . Ad 2. Argumentum eoncluderet , s nos diceremus
Mundum factam esse per ginerationem, o motum ρυβι-
120쪽
tunc quando ut crearetur praescriptum o determinatum fuerat a Deo ab aeternob: talis autem creatio Mundi proxime mon irat Deum esse . Nam creare mundum ex
nihilo non potes nisi is, qui habeat infinitam iam ρο po- resalem, quique si summe bonus apiens : hunc autem Deum esse, manifesum es apud ometes . Ad Tale iudicium noserorum sensuum ex duplici causa profectum es s tum quoniam sensibus nostris tantum
notae Iuni generrationes particularium rerum, producilio aurem totius entis , o ipsus univers , non potes sub Je usnoros cadere : tum etiam quoniam senius humani taπ- tum iudicare possunt de generatione rerum corporearum
sensibilium , productio atitem rerum immaterialium sensu comprehendi nequit. Quamobrem oportet, ut intelle- Etus se supra sensis erigens , oe generalem totius entis productionem , respecialem rerum immaterialium procreatio. nem considerans , agnoscat in iis modum quendam produ- Elionis necessarium esse unge diversum ab eo , quem in generatione rerum particularium , O materialium , sensupercipimus. Neque vero creatio es allio conjuncita cum motu , ut subiecto aliquo, patiente , m tempore indigeat. Et indigere subjecto ad agendum, excusari non po- res, quin multum detrahat omnipotentiae Dei, O gen rali e tentiae , quam habet erga omnes res I tollit enim infinitatem divinae virtutis, nec patitur Deum esse proprie causam escientem rertim incorruptibilium. Ad 4. Ab aeterno Deus decreυerat facere Mundum, tunc cum factus es 9 nunquam igitur voluntas mutata es
Ad 3. Essectus intelligibilis, m Gluntarius prodit ab intellectu, fecundum praescriptionem ρο definitionem
eius ἔ a voluntate , θωndum ejus determinationem . Unde licet wlantas si antiqua, o intellectus , tamen si determinaυerint facere alignia multo tempore pol , effectMnmus erit, o proficiscetur a voluntate antiqua , jec dum suum propostum , propter quod illa voluntas ab auriqua decrevcras , ut nouui ille essectus aliquo tarto re-- a pol e