장음표시 사용
121쪽
. Ioa E L E M E N Υ o R. Μ Ε.Y A Η.. exseret. Exempli gratia, s ego ntino apud me sa- ruerem , hinc duos annos Lauretum ad sacram illam Deiparae virginis aedem reliqionis ergo proficisci , tua pe-kegrinatio cum a me pose duos annos suscipietur , procedera voluntate antiqvs , quae id duobus annis ante deliber . vero . Sic .etram De tis ab aeternu decrevit facere mundum,
ut de novo inciperet, haberet e Murationis initium; nihil igitur absurdi est a voluntate antiqua , O', egeritum novum ex ratione uua expostum est pr
. M εἰ argumentum de agente , operaistr' ex nscustate naturae , non, autem de eo , quod agit libere , qualem es e Deum , supra capite primo multis am
7. . Omne quod fit, in tempore, vel in Ulanti - temporis feri , iocum habet tantummodo ini sis , quae inunt per motum pisseum y re motui ciculari, cujus pas so tempus est subsedita sunt. Tempus igitur ,3 Coelo productum es per creationem in Creatio autem e sadiis quaedam diuina , quae non mensuratur tempore, Vel
instanti temporis uo ir .' . ' . . v ,
8. . Verum es id . quod argumentatur Ais oes , de agente , c tis, vel adiqua perseelio , vel aliquod ιο- num , O utilitas in xclione ejus aliquo , modo eo sit ; vel quud naturaliter ex necessianου operamrytale autem agens, non es Deus . Non esse toro Mundi ab aeternia
rate praecellit , non quod potius Deus illud elegerit, quam esse Mundi, seu quoniam mundus ab aeterno esse non poterat, ac ideo necesssarium fuit C non esse Mundi, ab aeterno praecussi s vel quod s poterat rise, melius erat,
Mi δε novo feret, Pam ab aeterno propter eam causam,nquam supra non δε mel exposuimus. ' '
Ad 9: Deus sne ulla. mutatione sui produxit res προωas, denominatur autem , creator , vel confervator actu ,
de no , non firmnliter o intrinsece , sed propter ipsas creaturas , quae, inte, erant potentia , pinea Iuni astu ; antea non erant, posea de novo sum' productae: ε se cnim relationes non sunt mutuae . υA secundum γ aequia
122쪽
Hιυe, in Deo autem seckndum ratiouem , O terminatiυe. Guamυis autem Deus ab aeterno habaerit omnes conditio nes , requiruntur ad liciendum Mundum , non ta- meu oportuit Mundum ab aeterno factum esse e tum quia Deut est agens liborum, non ex necessitate: agem GAtem liberum , etiam cum omnia requista ad agendum adsunt,
pote)i non vere ς tum etiam , quia fortassie Mundus non potuit feri ab aeterno . Ad ro. Si ante hunc Mundum fuisset creatus alius, ille diceretur antiquior ratione temporis, quod fuisset una cum ipso productum p plures enim circulationes in illo Mundo confeciae essent, quam in hoc, plus temporis ibi fluxisset, quam hic e denique, secundus Mundus, licet proprie non fiat in tempore, cum tempus inius una cum ipso producatur , ipsum si extra tempus prioris Mundi ; potes tamen dici esse tempore puteriar priors Mundo, quatenus cum fecundus Mundus fastus es, jam aliquot mi , me es, o horae, denique aliquid temporis praecesserat in priori Mundo . Ad ii. Possibilitas , ut Mundus generetur, nou Crataliqua potentia physica fundata in bufesto , cum ante generationem Mundi, nihil plane existeret e sed erat tantum possibilitas ex parte agentis , qui propter virtutem suam infinitam, a nulla re dependentem, potes ex nιhilo res
Ad I a. Argumentum procedit de agente naturali , oefinitae virtutis, o de modo generationis rerum Physicarum, qui nobis familiaris es s Deum autem , cum si inf-nita vi praeditus , oe omnium remm auctor , non corivemtexistimare ad agendum egere adminiculo subje ii, seu materiae ; praesertim cum si quaedam actio.ipsus propria, quam creationem Docamur, Iejunfla ab omni motu pissico,eir nullius indiga subjes i. Quia s omni agenti aliquod patiens subese necessie es, erit igitur aliquod patiens , quoua nullo faditam erit , ac proinde Detis non eriticausa efficiens omnium rerum . Atque haec quidem de argumenti Avei ix.
123쪽
Duodecim alia argumenta pro aere nitate μηῶ . 53. X ponamus deinceps alia duodecim argumenta L . pro Mundi aeternitate, non minus, quam Omnia
superius allara, in speciem probabilia; quae libuit hic
adjungere, tum ne quicquam, quod veritati adversari& officere posse putaretur , nos quasi dissimulantes, consulto taciti p aeteriisse videremur: tum, quo discutiis omnium difficultatum tenebris , illustrior atque iucundior omnibus veritatis esset aspectus . Primum autem argumentum hoc est. Quod denOUO creatur, aut ante potuit fieri, aut non; si non potuit fieri, non poterit igitur creari; si potuit esse , ubinam illa potentia erat ρ in nihilo non potest esse, nec in subjeleto t. quia creatio non praesupponit subjectum aliquod . Et confirmatur, quoniam Creatio non est ipsa res quae creatur, neque est Deus qui creat, sed est actio quaedam proficiscens a creante , & quae te minatur ad rem creatam ; hanc autem actionem in aliquo subjecto recipi oportet: at hoc repugnat creationi, quae dicitur esse productio ex nihilo. Secundum argumentum. Si Mundus creatus est ecnihilo, cum ipsum nihil sit quoddam indefinitum &indeterminatum , praeterea ipse Deus sit indifferens ad Producendum quodlibet, non potest assignari ulla verisimilis ratio, cur a Deo potius hoc ens determinatum factum fuerit, quam aliud, & tunc , quam alias. v. g. sit producit Coelum ex nihilo, cum Deus indifferens sit ad producendum Coelum, & quodvis aliud, similiter&ipsum nihil non sit magis determinatum ad productionem coeli, quam alterius entis , cur potius nunc producitur Coelum, quam aliud quodlibet ensὸ vel a quo determinatur talis productio ex nihilo ad ipsum Coelum potius, quam ad aliud ens
Tertium araumentum . Si Coelum v. g. de n vo productum est, quaero, antequam produceretur, vel
Poterat produci, & non produci, vel ex necessitate
124쪽
PAns TERTIA. Iosproductum est e si prius dicas sequitur ut Coelum se
corruptibile ; nam quod ante productionem sui poterat esse , & non esse poliquam productum est , adhuc poterit esse, & non elIe . Siae autem posterius dixeris, curn talis necessitas non possit esse, nisi ex parte agentis , extra ipsum enim nihil prorsus erat ante generationem Mundi; oportebit Deum ex necessitate mundum produxisse. Quod si ex necessitate produxit, cur non ante , seu ab aeterno produxit nisi sorte aliquod suit irnpedimentum , quod retardavit ipsum . Quartum argumentum . Aut Deus potuit sacere Mundum ab aeterno', aut non : si potuit , curri Deus& Natura ex possibilibus faciant quod melius est, molius autem sit Mundum esse, quam non esse , 'proculdubio si potuis et illum ' facere ab aeterno, fecisset e si non potuit facere ab aeterno, ergo oportuit , ut geter na quaedam duratio praecederet molitionem Μundi r
at videtur & absurdum, & incredibile, quod Deus
Per totam aeternitatem expectare debuerit, donec potuerit Mundum facere; nam si Deus non potest sacere Mundunt ab aeterno, faciat igitur tunc cum pri inum potest facere , & cum illud , tunc , praecesserie aeternitas, aut ante illud , tunc, poterat facere Mun duria, aut non; si non potuit hoc est incredibile, cur tunc potuerit, & non ante 3 si potuit, ergo potuit facere Mundum antequam potuit. Quintum argumentum. Si Mundus, cuius aliae partes sunt corruptibiles, aliae incorruptibiles, de novo factus est, omnes partes eius incoeperunt ; quoa autem incipit esse, desinit etiam esse; non igitur erungaliquae partes Mundi incorruptibiles . Ex contrario autem videntur omnes debere esse incorruptibiles ; nam quod non est factum ex subjecto, & contrario, id non est corruptibile; sed tales sunt omnes partes Mundi , utpote quae a Deo productae sunt per creationem ergo
omnes oporteret esse incorruptibiles. Sextum argumentum . Motus mensuratur tempori
re ; si ergo incoepit esse , vel incoepit in instanti, vel in
125쪽
Io 6 ELEMENTO R. METAPH. in tempore ; suit igitur tempus ante motum : at tempus non est sine motu . Adde, quod cum tempus sit passio & numerus motus, sicut non datur prima pars, vel primum mutatum es 8 iplius motus, ita non.dabitur prima pars nec primum iri stans temporis et Quare tempust erit infinitum. Quod si dicas, tempus, & motum Concreatum flailse cum ipso. Mundose; hoc non. potest
dici: nam quae concreantur eadem productione terminantur & efficiuntur ; at Mundus, vel Coelum coepit esse per primum sui esse, cum sit res, permanens , &substantia completa per creationem producta motus autem non potuit sic incipere, cum sit ens successivum, non enim potest dari vel prima pars, vel primum mutatum Ula motus ; ergo terminata' creatione coeli , nondum erat motus. Quaerendum igitur est, quomodo postea productus fuerit motus, & quomodo non ante productionem motus fuerit,tempus, cum coelum non modo natura , sed etiam duratione quadam instantanea,
Septimum Argumentum . Praestantius est non posse non facere bonum , quam posse non facere bonum ζsicuti melius est facere bonum , quam non facere bo num ; & melius est non posse facere malum, quam posse facere ; sed communicare se aliis est bonum , ac Divinum quippiam, immo videtur esse proprium summi boni, & inseparabile ab ipso: cum igitur haec communicatio in molitione Mundi conssistat, non putuit Deus non facere Mundum; quare, vel ab aeterno secit, Vel aliquod impedimentum fuit, propter quod non Rb aeterno secerit; atqui nullum impedimentum fingi potest , 4uod Deum retardare potuerit; ergo Deus fecit Mun
Octauum argumentum. Deus semper ac necessario
facit, quod melius est: si enim ex duobus oppostis non semper eligeret ac faceret quod melius est, sed interdum quod deterius est, profecto nec esset summe sapiens, nec summe bonus: vel ergo simpliciter melius est Mun .um esse, quam non esse, vel E coqtrario, non esse, quam
126쪽
PAns TERTIA. I quam esse. Si melius est Mundum non esse, quam epie, nunquam ergo Mundus potuit, vel debuit fieri a Deo ; sin autem melius est Mundum esse, quam non esse , ergo Deus neces lario non quidem necessitate coactionis , sed necessitate opposita contingentiae ) fecit Mundum . Sicuti ergo non est contingens Mundum fie- ri , vel non fieri; ita non erit contingens Mundum de novo fieri , vel ab aeterno fieri. Oportet igitur alterutrum horum esse necessarium ; sed non fuit necessarium de novo fieri ; ergo fuit necessarium ab aeterno fieri. Nonum Argumentum . Si Deus necessario facit quod melius est; & bonum, eto est diuturnius , eo melius cum igitur. Mundum esse , bonum sit, melius
utique fuerit ipsum aeternum facere , quam novumJ. Quare sic a Deo factus est.
Decimum Argumentum . Si melius est Mundum esse , quam non esse, & Deus necessario facit quod melius est, quomodo non est absurdum , dicere Mundum de novo factum fuisset sic snim Deus praeposuisset privationem Mundi generationi eius , idest, iecisset non esse Mundi aeternum, esse autem ejus no
Undecimum Argumentum . Si mundus de novo factus est y quaero, in tota illa aeternitate, quae prae cessit generationem Mundi, vel Deus erat impersectus,& otiosus , suta nihil faciebat ; vel aeque perfectuS , ac modo est , & tunc, vel erat necessarium , utile , &decens Mundum esse , vel noα. . Si igitur in illa aeternitate fuit, vel necessarium, vel utile , vel decens , ut Mundus esset, oportebat Mundum, a Deo , qui summe bonus est , in illa aeternitate factum esse : si autem tunc non.erat necessarium, aut conveniens , aut
decens, vel fuit hoc tunc cum conditus est, vel nihil horum suit; si fuit, quaerenda est ratio hujus diversi talis , cur fuerit tunc, & non prius, vel ab aeternitateis nihil horum fuit, ergo frustra Mundus factus est y quod enim neque necessarium est fieri , neque ut, te, neque decens, frustra fit. Du
127쪽
1o8 ELEMENTOR. METAΡΗ. Duodecimum Argumentum . Cum Deus si sum- honus, & velit omnia sibi esse quam simillima , praesertim ea quae immediate procedunt ab ipso; sicuti
alias perfectiones communicavit creaturis , credendum est etiam communicasse aeternitatem, quae est una eT
persectionibus Divinis: & quemadmodum fecit Intelligentias in aliis omnibus rebus ipsi similes r ita etiam fecisse in aeternitate. Adde, quod magis apparet excellentia Dei, & infinita virtus eius, si credatur, & praedicetur, non modo auctor esse rerum caducarum , &mortalium, sed etiam opifex esse immortalium, & sempiternarum ; ut non sustum possit creaturae tribuere ae
ternitatem a parte post ut dicunt Scholastici sed etiam
Supradictae ratipnes dissolvuntur. 34. T Erum ad haec argumqnta non aegrius , quam ad V alia, quae Syra refutavimus, responderi poto ad primum quidem boc modo. Quod creatur antea pote rat creari, non οὐ potentiam passivam alicujus subjecti , nulla enim materia tempore praecessit creationem Mundi , quin etiam tota ιρ a materia prima creata fuit ; sed δε- tam ob potentiam aestivam agentis , quod antequam crearet , poterat creare . Potentia enim creatisa Mundi ex omni aeternitate fuit in Deo perfectissima. Ad 2. Multitudo, distinflio earum rerum , qua a Deo creantur di determinatio umiuscujusque rei in stradu suo, non fiat orta ex ipso nihilo, nee ex ipso Deo simpliciter ς sed ex Deo , prout habet in se ideas , o n
tiones πmnium rerum , secundum quas, o mamerum , σ' magnitudinem, oe gradus perseditionis dis, ibuis r bus. Sises in sacris literis , Deum omnia fecisse in numero, pon- Eere, O men sina . Ad 3. Mundus poterat produci , re non produci quia libere productris es a Deo, non tamen idcirco cometimus sequitur, ut Mundus si corruptibilis o illud enimnxioma quidquid potest fert, . non feri, es corrupti bile) eterum est de eo, eui conisnit talis potentia contra a dictis-
128쪽
olictionis, intrinsecὸ, o propter aliquod essentiale princia
pium ipsius, quia es matellia s non valet autem in eo , cui talis potentia non tanUenit intrinsece , nimirum ex pasere agentis , a quo propterea, quod libere, o non necessa' rio productum fuit, antequam producetur, potuit prcducio non produci. Cuamvis igitur Deus libere impertius rit esse omnibus rebus, quibusdam tamen largitus est esse perpetuum , per , ac suapte natura a nullo corrumpi possint e aliis autem dedit esse caducum, mortale , quo aliquan o tandem desciente, Hugmodi res interire oportet . Ergo intrinsece o secundum naturam suam, aliae ressunt cor ruptibilas, aliae incorruptibiles: quaedam contingemtes , er quedam aliae necessariae: quoniam aliae materiam
o contrarium habent 2 aliae vero minime. m. Omnes
ad Detim relatae, quo libere pro iustae sunt , ita
potuerint non produci, er libere conservantur , ut pois snt non Gnservari , nulla est res omnino necessarιa ct incorruptibilis . Diviso autem rerum in corrutibiles, inforruptibiles sumitur ex natura Uyarum rerum , nou
tem earum relatione ad Detim .
. Non potuit Mundus esse ab aeterno e quod non arguit impotentiam Dei sed repugnantiam ex parte creaturae ; posta enim Mundi aeternitate , permulta con sequuntur absurda, partim tetigimus in solutione pri mi argumenti Procli, partim infra adducemus . Quamuis autem Mundus non potuerit feri ab aeterno. simpliciter , ut quidam sunt categorematice , pottiis tamen feri ab aeterno Bncategmematice , ides quocAnque punctio ae ternitatis vel temporis imaginarii , animo fingamus omni aeternitati coextitisse , ponotur Mundus, potuit
ante o ante fieri o in infinitum . siuemadmodum , lista non possit putant producere aliqvod in-fnitum actu, potes ramcn producere toniti m hoc modo . quoniam quocunque dato finito, istu in magnitudine , fu in numero, potes Deus facere majus majus m in-fnitum ς nee potes dari ulltim finitum , quo non post
Dfus majus facere. Potentia ergo ad creandi m Mundum non debet terminari per aliquid citra aeternitatem absolu-
129쪽
xto ELEMENTOR. METAPH. D, eo moὰo ut tunc potuerit, non ante ' sed debet determinari per aeternitatem negati. , hoc sensu , Mundus non potes creari ab aeterno simpliciter , sed potest creari ab aeterno hoc sensu, quia nihil potest assignari d
terminate citra aeternitatem , aure qu0d Deus nou poturrit Mundum creare . Potentia ergo Dei ad creandum Mundiam nec determinatur per aeternitatem ,,nec per aliquid dete tuarum citra aeternitatem, sed per ιd quod es entra aeternitatem , confuse, ac indeterminate .
Ad 3. Necesse fuit ut in prima productione rerum ,
omnes res ex nihilo producerentur: nihilominus tamen ex
iis, quae tunc produsta sunt , aliet nilla fuerant materiam , o contrarium, ex quibus, o per quae generari , o corrumpi possent e alia vero ab omni materia segregata, a contrariis dibera, immortalem , atque immu rabilem netturam fortita sunt. Hinc igitur factum es , ut quamυis in procreatione Mundi ometes res simili produ-elionis modo extiterint , tamen prepter dιυerfas naturas , quas in illa creatione acceperunt, aliae res fuerint corruptibiles , aliae vero incorruptibiles . Ai.6. Non datur primum instans rem oris , sicut
non datur primum mutatum ella motus circularis . De motu autem , cum non sit res permanens , nec a mobili vel re ino ad quem distincta , nou reeis quaeritur quomodo producatur , per creationem ne, an mr generationem e nora enim motus per motum producitur , nec es motus ad morum, ut in I. Pisis Aristoteles demonstrat . Coelum aurem cum secvudum subistantiam me.uretur aeternitate velaeis, non potes retiὸ dici esse prius motu circulari , vel rem vore, vel iussoti temporis, sed quadam duratione imdι vi δεbili ipsius aeυi, cui responde et inuam in tempore , si ponamus Coelum immeiate postquam fuit creatum, mo viri coepisse . A ι 7. Deus n cessario facit bonu m , hoc sensu, quod uidquid D ms facit, necessario bonum est nulla tamen necessitate astringitur Deus , ut hoc ,γυel illud bonum faciat. Cum enim lιbere agere sit ρ Vettio qua dum ιn hommnc , non ea es rem υenda a Deo , praesertim in iis
130쪽
operationibus, quae funt extra ipsam, in quorum secti ne non confisit perfectio Dei. Deus igitur necesssario facit bonum, quoniam quod ab eo fit, necessaris bonum es, non ram n , necessario facit bonum , ut nectis atritim stipsum facere hoe υel illud : si enim fit a Deo , hoc ipso hontim eii, o hoc laso eo melius esse, quam non esse , .. , praecipue tunc qu)rndo fit e sim autem a Deo non fit, hoe ipso melius es non fieri, tunc praecipue. Atque hinc paret etiam os avi argumenti solutio . Ad 9. Melitis es aetemum essse, quam Ποπ aeternum, simpliciter loquendo; sed non es melius Mundo, quia.&pugnat natura Ipsius, ut cometernus sit Deo . Sicut ese iucorporeum sempliciter melius es, qu rm esse corporeum , Ied non es id melius hcmini , c us naturae repugnat, ipsum esse incorporeum . Vel aliter responderi pote' , non esse melius Mundo tit is sit aeternus , ratione finis Pr rerquem a Deo fuit conditus, nis1hrum ut ex eo Dei infiniora potesas, atque majesas ab hominibus cognosceretur, quae facilius, Harius, certiusque ex nova Munus moirtione ,
suam ex ejus aeternitate copnoscuntur.
Ad io. Quomvis ira MAndo melius si esse, quam
non esse, tamen Deo ne tie melitis es , neque deterius es Mundum facere, Wi nun 1orrer quia Mundi effectio nihil Dbi perses ionem attingit. Ad ii. Ut Mundus in aeternitate coexseret Deo , imposibile suis : vel certe non decuit ἰ ut aurem aliquando fi rct , existimare decet 1 Misse quidem conveniens , quav- do quid m a Deo factus eii, non tamen fui se necessarium,
tit nυn potuerit non feri . Ad 12. Communicaυit qtiidem Deus creaturis eas perfectiones, quas conditio creaturae ferebat , eas Uero , quae juperant satum conditionem creaturae , nec d fuit , nec potuit communicare et neque enim fieri potes , ut reatura si vel in uita Dirtute praedita , υel in caustota , independens , ac ut quidam putant et ei Deo coaeterna . Non es autem Deus auctor tantum-m6do rertim catacartim , Jed etiam immortalium , pe per u trum . Ωrcod autem non ptisti Iacere Iibi res coaeter