장음표시 사용
251쪽
232 ELEMENTO D. M ΕΥΑΡΗ.stitionem iverunt ' Legatur Lactantius a) . Ratio ergo
naturalis ad homines in religione vera continendos mi ni me est sussiciens. Utrumque hoc argumentum accura
te persecutus est Fosterus b). III. Nemo hominum eli, qui non agnoscat , naturam suam esse corruptam , in primis in eo , quod perinyetuo contra rationem affectibus agitamur, quodque vi deamus bona, probemusque, mala sequamur. Hinc cile deducere potest, genus humanum aliquo sui erimine eo corruptionis evasistri , & tam alte de scandisse . Ex quo illud etiam conficiet , indigere nos aliquo medio potentissimo, ut naturae integritatem recuperemus. Quum autem nec sola illud ratione nostra excogitare possimus , nec viribus praestare, id quod tot irriti Legislatorum & Philosophorum comtus ostendunt ό a Deo utrumque excipere debemus . Religio ergo naturalis, ut siri persecta revelatione & gratia Dei indiget. IV. Natura Dei incomprehensibilis est finitae rati ni : ergo sola ratione naturali nec adaequale intelligere possumus, quae Deo debemus, nec inter tot possibiles cxtrinsecos Deum'colendi modos nam & hi in societate sunt necessarii quinam sit Divinae Naturae ac commodatior , eique gratior . Itaque & ad haec necessaria omnino est divina revelatio . Theologica sunt bi
γ Schol. Vetus est haee inter ipsos Christianos Philo- sophos quae1tio , an sola lex , & religio naturalis suffi- l
- ciat homini ad aeternam beatitudinem perducendo. Prolixam super ea re dissertationem edidit vir erraitissimus Augustinus Calmet . Fuere quidam veteres Christiani , qui existimaverunt , eas gentes , quae aut ante'natum Christum vixerunt, aut post natum, sed insciae EVania. i, , si perfecte legem naturae & naturalem religio -
252쪽
phns TERTIM . onem observaverint , salvari potuisse ; quia icilicet vixissent ex ratione recta , quae Dei sapientia est. Ita I stinus Martyr , Clemens Alexandrinus , ac plures aliI hos sequuti. Idem deinceps placuit quibusdam doctis recentioribus, qui opinati sunt , veteres quosdam Sinenses, qui
ex recha ratione vitam duxerunt, naturalemque legem& religionem strenue coluerunt , beatos esse potuit se .
Sed haec ignosci possunt philosophis ex sola ratione diruierentibus: Theologus vero Christianus, qui assirmate docere possit non intelligo . Nam quantumvis hominis vitam ad rationem naturae exactam supponamus L nec naturae
lex , nec vires hominum a peccato originali liberare possunt. Itaque Paulus Apostolus cum Hebraeis disceptans, concludit , ne Hebraeos quidem per legem Moysis salu- tem habere potuisse , tantum abeit ut potuerint gentes per solam naturae legem . Ac revera , si id fieri potuH-set, frustra Christus venisset , quod est Pauli ipsius ratiocinium . Hinc Petrus Apostolus rotunde pronunciat , non esse in alio quoquam salutem , praeterquam in Chrisio, nec aliud fundamentum poni pose , praeter quam quod pom
st m O . Quocirca hujusmodi Auetores si P onsenta
n ei esse volunt, inutilem revelationem om niam t
ciabunt . Ea ergo opinio quum per se ip it falsa , tum est in Christiano potissimum Theologo absurdissima. Jam vero Dei fimus, & Naturalismus , qui nescio disserendi magis, an perdite vivendi libidine inter nos longe lateque grassari coepit, in hoc totus est, ut etiam inter Christianos solam legem, & religionem naturalem ad salutem satis esse doceat . Primi huius nefandi erro ris & impietatis Auctores Pelagiani fuisse videntur , nimium elatis naturae humanae viribus : mox Sociniani
longe provexere . Apud Anglos Tin lal An. I73 o. edito libro a , Chrisianimus tam antiquus , quam crearis , Dei
253쪽
a 4 ELEMENTS R. ΜΕ TAPH. De i starum signum publice erexit . Inde tot impii librinati sunt, qui revelationem oppugnaverunt, sola, ut via deri volunt, naturali relisione contenti. Sed eum horum temerarium conatum viri plurimi doctissimi mascule re- Presserunt, egregiis pro religione revelata editis libris ;inter Anglos, Samuel Clarkius, Fors erus, Dicton , Syches, Stackhouse , aliique plures: Inter Gallos Hiietius inde monitratione Evanaetica , Abbadia , & Ut villus. Sed Ut . illi liber in primis egregius & doctus..Is enim Areve tam religionem strenuissime adserit, & Deillarum sophismata evidentissime diluit , magna & stili elegantia , & argumentorum vi . Nos superius rationis nain ruralis imbecillitatem demonstravimus , in sequentibus Theorematis religionis revelatae necelsitatem& divinitatem adiltuemus: brevius pro rei dignitate, sed Elemen- . torum anguiliis accommodate : tirones enim instituimus , non Theologos docemus. Prop. X. Revelatio est necessarialiumano generi ut exacte es fine suo vivere possit. D. Nam ad hoc necessaria est Religio , ut patet e L superioribus : quum autem Religio naturalis utut vera
minime Crin sulficiens si ex prop. superiori conficitur, d mae a Deo revelatae hominem indigere. Schol. sed differamus hac de re paulo fusius: exigunt enim id tempora nostra , in quibus Deismus immane quantum provectus est . f. I. Ex iis , quae in superioribus demonstrata sunt, satis intelligitur , nec homines sine communicatione divinae rationis di sapientiae recte vivere posse , idest recte & conllanti x me a sequi, quibus constitutum si-hi a Deo finem consequantur: uec bonitatem Dei decere , sine suprema hac vitae humanae regula eos sibi committere , & quasi derelinquere . Ea autem duo demonstrant non necessitatem tantum divinae Revelatio. nis , sed ipsius praeterea existentiam. Ac necessaria quidem eii , quandoquidem homo Q qui infinitam sapientiam per modum proprietatis e sentialis excipere ne
quit , non potest regi, uisi eadem sapientia per modum
254쪽
PAns TERTIA. 233 legis ei communicata sis . Existere vero, Dei bonitas B: sapientia nullo modo nos addubitare sinunt : nam quia bonus, & sapiens, quodcumque naturae pulchri tudini , or8ini, & regimini operum suorum necessarium esse intelligit, id procul.dubio essicit di nee enim ei aut voluntas deesse potest, quia bonu ; aut potentia , quia maximus; aut sapientia , quia intelligentissimus . Sedi quo clarius res haec tota explipetur, unaque ope ra Dei starum inscitia & arrogantia demonstretur , al
f. II. Qui aut humanam naturam attentius conintemplantur, aut purgata mente Dei proprietates perpetardunt, possunt ii facillime ex utroque fonte quum n cessitatem , tum existentiam Revelationis cognostere . Exordiamur a natura humana. Possunt ejus ouo status concipi, ιnteger, o corruptus. Humanae naturae in
tegrum statum appello eum , in quo hominis ratio, Aquae dicitur pars ejus superior , Deo penitus subjecta sit, appetitus vero & sensus rationi recta e . Nihil enim in hujusmodi homine discors , nihil turbat dim est. Nam ratio supremae Dei rationi parens, ejusque vehementi amore sustentata, ab errore immunis est: appetitus ue xo & sensus rationi huic subjecti nec tumultuant, neade feliciant, nec per devia praecipitem hominem aguint. Nihil hoc homine pulchrius , nihil beatius concipii pO . test . Statum vero hominis corruptum eum dico', dinquo ratio humana ab appetitu & sensu illecta inretir commutabili iratione dissentit, appetitus & sensus a. Tatione humana , itaut ejusmodi homo aut non semper recte judicat, aut sit quandoque bona videt, pmbatque non illo supremo amore suffultus, deteriora sequaturia, toto vitac ordine discors, secum ipse perpetuo pugnans, atque perpetuo inquietus. Nihil hoc homine deformius,
nihil miserius . . . . . IU IR Λ
. 3. III. Hominem in statu integro fuisse a Deo erea
255쪽
ELEMENTOR. METAUI tum qui dubitat, is etiam aut de Dei sapientia, austhonitate , aut potentia dubitet necesse est . Nam quum is tantum status hominis fini aptatus sit , mirificeque ei conducat, quem finem natura ipsa sectatur , & ad quem a Deo est factus , nisi in eo creatus homo sit , id factum necesse est, aut quia nescivit Deus, aut quia noluit, aut quia non potuit . Ac nescivisse Deum , idest non ante operum suorum fines, mediaque finibus iis aptata mente comprehendisse , quam procrearet , nemo dicet, nisi qui aut omnem divinam naturam suta latam vult, aut esus nondum infinitam intelligentiam sibi persuasit . Iam & voluit, quia sapiens , quia bonus . Scilicet quod sapientiae suae regulis, quod bonitati & sanctitati suae eonsentaneum est , id Deus Velit oportet, citiusque id, quod constituerat, non enicit , quam regulis suae iapientiae I sanctitatis emcit contrarium. Illud libertatis erat, nihil omnino rerum Creare : hoc bpotheticae κecessitatis , nihil creare', nisi ex regulis aeternae suae intelligentiae tithonitatis . Tandem quum & quaecumque existunt, & ea sint , quae Deus ab ipsa aeternitate intelligen; intrita, liter
creavis, quaeque suo tempore ut esseat voluit: N. possest Deus phrace quidem quantum intelligit , moraditer vero quantum vult; dubitari non poteii , quin & p tuerit . Quoniam ergo intelligebat Deus statum hominis integrum sapientiae & bonitati suae esse consenta neum, & quia talis volebat, & poterat ; fecisse con sequitur. Itaque in hoc.capite rotoni ipsi naturae di vina Scriptura consentit , idque aperte omne docet , quoa ratio quoque ipsa , si attente incumbat , intelliingere possit , quum ex hominis. ut dixi natura , tum ex natura & proprietatibus Dei . Nec quod ejusmodi
veritates animi indagine indigeant , qua comprehen dantur, minus sunt illae verae: nisi ea tantum inter certa & vera ponere velimus, quae primo intuitu intelligimus, quod qui docet, nae is solemniter insanit. g. IV. Quid quod eius status vestigia quaedam in psis quoque antiquis navonum traditionibus reperire
256쪽
PARs TERTIA. 237 est Quod quum viri plures eruditi demonstraverint ,
minus orationem nostram desiderat . Nam vix dubitare pollamus , quin aetas illa Saturni aurea, o ver aeterianum, ut appellat Ovidius, primaevum illum hominis statum designent, qsem descripsit Moles . Accedit eodem aetas Deorum AEguptiorum,quae non potest ad alium statum spectare . Insignis est apud Strabonem locus in xv. Geographiae libro, quo in loco Calanum Indum loquentem introducit, ac utrumque hominis statum delineat, integrum , & corruptum . Meminere & eius status
Hut tentotti, qui in tanta morum barbarie , maiorum suorum antiquissimas quasdam traditiones velut e nam fragio conservarunt IO. Meminere & Americae septemtrionalis incolae, quorum testimonium tanto minus esse
debet suspectum, quo minus illi in literis culti , minusque ex aliorum moribus habent sb . Observarunt haec omnia Ueteres rei.Christianae Apologistae , inprimis Clemens Alexandrinus ,& Eusebius Caesariensis. Plura eam rem attinentia collegere Grotius, Burnelius, Huetius, aliique c . . 's. U. Qui vero statum hunc attente perpenderit, is intelliget, & in hoc quoque statu necessariam homini
fuisse divinam Revelationem , seu communicationem divinae sapientiae , legis , gratiae . Nam quandoquidem hic status positus erat in subjectione humanae rationis rationi & legi Dei, appetitus vero ac sensum rectae rationi; perspicuum est, rationem & legem Dei perpetuo obversari debuisse humanae menti ; & perpetuo quoque appetitum animalem ac sensus interiori quadam & divina virtute in obsequium rationis cotiti neri. At quoniam hic status non diu duravit , saltem
a Andreus miri in deseriptione evitis bonae spei. b) MFrees au Mrt tom. 3. de is Lusen. c) Grotius de Veritate Resitionis Gνistianae lib. I. I 3. Burnelius in Archeologus Philosophicii , me λέ in Alneianis quaestionibus.
257쪽
238 ELEMENTOR. METAPH. nunc inter homines nullus esse deprehenditur , illique generalis haec & intima hominis corruptio successit , hanc primum paucis expendamus, mox demon straturi, quam praesenti hominum statui necessaria sit Dei Rei Velatio a . Ac ab eo integritatis statu, in quo homo condi us fuit, descivisse,& se in eum conjecisse, quum corruptum diximus, testes , heu mi seri , tot sumus , uot sumus. Quamcumque enim hominis partem con-ideremus, nihil in illo reperiemus, nisi intellectus te
nebras , voluntatis inconstantiam , & perturbationem , imperium sensuum in rationam, naturam secum discordem ac pugnantem . Hinc siselerata animi conssilia , furentissimi affectus, mores depravatissimi, vitae quum privatae tum publicae longe lateque grassantes calamitates . Uno verbo , hominem omnino alium , quam quem a Deo creari par fuit. Locus est egregius Leo
nis Magni . Haec, inquit , voluntas hominis vaga incerta , infirma ad essciendam, facilis ad audendum, in
inviditatibus caeca , hontaribus tumida , curis anxia , Iuspicionibus inquieta , gloriae quam virtutum αυidior , famae quam conscientiae diligentior, o per omnem Iut experia entiam mi error I ruendo his quae concupiυerit, quam ca
rendo , nihil in suis habet miribus , nis periculi facillim
tem 2 qusniam voluntas mutabilis ; quae non ablincom-nratatili voluntate regitur, tanto citius propinquat iniquirati, quanto acrius intenuitur octioni b .
f. VI. Hic hominum post beatam illam integritatem status. Inde vero mihi perspicuum est , homines omnes, nisi eos manifestata a Deo doctrina & lex instituat:, intimusque vigor regat, & in praesente Vita,& perpetuo miseros esse futuros . Ex quo conficio commentum humanum non elle, versari inter eos divinam
H De iscar. Gentium lib. I. cap. 6.
258쪽
ΡAns TERTIA. 239 uiusmodi institutionem a . Nam quum consero inter sese quae homines sola sua ratione duce de Deo, mundo , religione , ossiciis excositarunt, aut doctrinarum, quas primum quum conditi essent a Deo acceperunt , interpolationes & depravationes ex suo genio, cum iis, quae, qui divinitus docti dicuntur tradiderunt, tanto haec illis praestare intelligo, quanto lucem tenebris. Ex quo concludo, non solum necessariam homini esse hanc divinae sapientiae scholam , verume
f. VII. Sed opponit Tindat novus ille Dei starum Patronus Naturalis Religio Deum auctorem habet persecta ergo est & omnibus numeris absoluta, nisi dicere velimus, minus Deum providisse, quum illam homini daret, quid homini ad finem suum perducendum esset necessarium, idque deinceps experientia doctum . Praeterea quum ea Religio in aeternis & immutabilibus rerum essent iis fundata fit, tam est immutabilis, quam aeternae illae
dentiam cum hoc, quod Dei ae nostri generi humano pem suadere conantur, nullam inter homines Dei esse revelatio nem . Et congia1 inter missas ipsos , suprema Dci cur quum caetera, tum homines in primis conditos esse. Tan-ra es, ut demonstravimus, humani eo reis essectrix ars,
ut a nulla alia causa, nisi sapientissima π potentis assui potuerit. Qui tantam ergo euram in hominis corpore machinando contulit, quique perpetuo se se ac tuetur, nullam is animi procurationem habebis P Quoniam ergo constar, mentem hamanam operiori quadam indigere rarione , qua totam hominis naturam sapienter regat, quis
sibi persuaserit , Deum , a quo tantum Me praesdiuno per e pullumus , quum caetera hominem tanta diligentia arcuret, in hoc , quod es potissimum , deserereὶ Itaque . aut utrumque hoe peragandum, id quod nullo fieri pacto potes, ns' ab iis, qui omni ratisne desitu et M i Marinos dum utrumque.
259쪽
ago ELEMENT. M E T A P Η. rerum essentiae . Necessaria ergo nullo pacto est religio revelata a . Quae ille ita iactat confidenter, ut omiscula landere videatur. Nihil autem minus considerate, minusque cogitate dici potuit. Nam quod dicitur perfidium & sussiciens id relationem habet necessariam non ad rei tantum naturam , sed ad singulas quoque ejus περιγασεις : quae si immutentur , potest minus esse
illud perfectum, minusque tussiciens . Integro hominiae primaevo Dei favore praedito, & facultatibus suis recte utenti potuit naturalis illa religio esse satis: in eo hominis statu persecta erat. Sed eo semel immutato, nec suffciens illa fuit, nec persecta, id est omnibus numeris absoluta. Est humana ratio oculo persimilis . Oculus si nihil ossiciat , aut eorrumpat, iis viribus, quibus primum est praeditus, obiecta intra ejus athmosphaeram posita percipiet: si nervus opticus obstruatur, si humor chrystallinus densior evadat, aut si ab objectis removeat ut longius, & morbis purgari oportet , &novis indiget viribus ac mediis . Itaque hominis ratio in Adae filiis & corpori mancipata , ab aeternis objectis remotior evasit ς & vanis erroribus depravata medici
indiget; & imbecillis secta corroborari & sustineri debet . Quare quae integro adhuc homini persecta & sussiciens fuit naturalis Religio , corrupto satis esse ne
f. VIII. Sed vero quaest hominum eorum mens, qui hujusmodi Scholam aut non agnoverunt, aut velut confictam repudiaverunt, quantum in ea ad beate vivendumst praesidii, opiniones & rnores gentium abunde demonstrant. Neque vero nunc hominum hujulmodi errores in scientia Naturae perridiculos memoro: nemo enim,
qui in historia Philolophiae vel mediocriter versatus est, ignorare potest , in quantis profana isthaec Philosophia
260쪽
. . . P A R ε T E R T I A. . et rineptiat, quot contineat absurda, quot secum pugnan-
ipsis Ibus, quas lentibus cia rectanus ,
caecutiat. Operam esset perdere, in his revincendis ocis CuparI. Socrates, quo nemo inter Graecos doctior habitus, maJorum Phylacorum opiniones ac disputationes conuderans , vaticinari eos ac furere dicere solebat quemadmodum retulit Xenophon ιn memorabilibus. Eos tantum hoc in loco errores specto, oui Relipouem, &Moralem adtinent. S1 ab institutione liuina dicedamus. non dico nunc in populo, sed in ipsis Philosophis . e TOres reperiemus, quibus naturalis illa Dei notio, quae ex humanis mentibus penitus deleri nequit, foede depra vata est, atque totius pietatis , religionis, scien tiae moralis principia corrupta. Id nunc demonstrandum nobis est, quo intelligamus , quantopere homini ad 'tecte de Deo cogitandum, recteque vivendum, quibus tota con-
p ς - igio, hujusmodi institutio sit neces f. IX. origo Mundi Philosophis, qui solam rationem
naturae consulehant, aut ignota, aut infinitis erroribus commaculata, id quod satis patet ex Scholio prop. IV. . Mundus aeternus ac fine principio Democriticis & Eleaten tibus e necessitate aeterna factus Peripateticis: casu pluries gentius Epie ureis. Homines ipsi e Tullure nati velut fungi quibusdam: aliis animi delapsi ex astris aut e mundana anima hausti e & mortales quidem plurimis cum corpore e aliis longaevi quidem, sed aut vagi per CGrpora etiam brutorum, aut tandem interituri ratus incertae naturae & originis . De natura Dei nihil apud huiusmodi Philosophos sani. Chaldaeis, Heracliticis, Stoicis igneus est, & quidem anima Mundi immensus Pythagoreis, sed item Mundi anima insormans, ex quo animi nostri capiantur e Fato illigatus pene amnibus, ut ne possit quidem, quod vult: cum pervi caci obstipa materia , ac mundana anima perpetuo decertans ipsis quoque divinis, si Diis placet, Platoni- s. Ι'roVidentia aut imbellis, quia Fato acta , ipsislatoicis . Gui providentiae vindices videri volebant; aut