장음표시 사용
31쪽
men adaequata, quaeque omnem Dei naturam, eiusque consilia, rerum praeterea cum Deo relationes omnes patefacere possint . . ' '
XIII. Deinde quum nemo inducitur ad divinam revelationem acceptandam sine moritas quibusdam , quae Theologi, motiva credibilitatis appellare consueverunt ;haec quuque motiva ratio primum hominibus soppedit vit, id quod magna consensione Theologi omnes docuere . Nam qui privatum nescio quem spiritum i duxerunt , quo in divina revelatione instrueremur, nae ii insanivere solemniter, grandemque portam perridiciniis fanaticorum erroribus aperuerunt . Quid enim est tam incredibile, quod hac ratione velut diuinitus r velatum non praedicare possimus ' Quamobrem quum
Augustinus scripsisset , Fidem esse cogitare eum agensione, perquisivere in id subtiliter Theologi. S. Thomas istuc cogitare accipit pro actu intellectas deliberantis, qui, acΙus habet hoc quidem eum frientis commuris , quod sit firma adhae- ω) . Hic vero actus intellectus , qui dicitur credere, pergit idem Theologus , licet' non habeas ιnquistionem rationis naturalis demonstrantis id quia re ditur ; habet saltem inquisitionem quamdam eorum , per quae inducitur homo ad credendum, puta quia sunt dicta a Deo, o miraculis confirmata . Nempe sunt i sta ad-' haesonis illius motiva . Quum dixisset Paulus 'i' l. ad
Corinth. cap. a. v. 4. Sermonem suum demonstrationem.
habere in Spiritu - virtute , id ita intellexit orige - nes in I. contra Celsum , ut Religionis Christianae veritas e duobus praesertim. sontibus petenda sit, *iritu, idest prophetiis, virtute, idest miraculis, esseque ait hanc demonstrationem ei peculiarem , quae scilicet a factis est, indeque totam fidei Christianae rationem petendam , in quo veteres Christianae rei Apologistae
32쪽
firme omnes egregie versati sunt, versarique hodie debent ii omnes, quos pro loco , in quo sunt positi , Christi doctrinam adversus grassans in dies. profanorum
XII. Nec alia ratione haec coeteri Theologi expli-Cant , quorum ego loca hic praetermitto , ne longior iusto nimius sim . Durandi tantum a S. Porciano intactum locum, plane egregium , etsi longiusculum, prae termittere ego nequeo. Is sic super ea re disserit sa). Ratio non totaliter dimittitur a credente , imo non est possibile aliter credere, saltem meritoris ). Quum enim crede re 1it quoddam assentire ἰ assentire autem nullus potes ,
nisi ei quod apparet verum p igitur oportet quod illud quod
creditur appareat rationi verum vel in D, Tel ratione modii, per quod as sentitur si non in Ie , sed tantum ratione medii, illud medium apparebit verum vel in se , Cel per aliud medium s non es processus in infinitum,
oportet igitur quod devenitur ad primum, quod apparet rationi ebbe verum in se o secundum se: tale fecundum
se concordat rationi s igitur fides non excludit rationem , sed Iupponit praeviam, licet non. rationem demonseratiυam Unde
a In 3. dis. 24. qu. 3. num. 8. b Quae ego omnia non pirabo: nam disinguere debemmus inter eam fidem, quae meritoria es, quae esse nequit nisi a Dei gratia ; eam, quam hi storicam appellare licet , quam argumentis fasium aliquod probantibur denetare non possumus, s snt illa ab omni exceptione im munm. Quo modo ex. g. daemones credunt illi quidem di contremi scunt , iis commori argumentis , quibus quo major eorum ratio es, minus res ieres sunt. V haec histori fdes . Sed non hare demum =es meritoria , sed illa quae es emcax per charitatem , quae merum Dei donum es. Ad priorem ergo fastorum fidem faciendam argumemta , adeoque rationis usum, me qua nullum esse potest rem gumentum , necessaria esse uis: poseriorem gratiae essa tu
33쪽
reduxit ad quaedam apparentia in se, scilicet ad mira.cula, ut ex apparentibus o visis ratio essentiret dic is non apparentibus e unde ipse dixit Johan. ,3 o. . Posequam dis rat , ego, & Pater uisum sumus, quod es non apparens in se, si enim non facio opera Patris 'mei nolite credere , si autem facio & si mihi non vultis credere , operibus credite , ut cognoscatis & credatis quia Fatei in me est& ego in Patre. Et idem juit de doctrina Aposolorum de qua dicitur Matth. ult. quod praedicaverunt Deo coope rame sermonem confirmante sequentibus uegnis. XIV. Superest nunc ut illud pervestigemus , qu usque rationi, & Dialecticae in Dei revelatione in te pretanda, & ex ea latentes conclusiones deducendas ,
indulgere possit Theolosus et seu quatenus in Divina Scriptura philosophari liceat, & quo usque probanda sit, vel improbanda Scholasticorum methodus Quae quam- ruam videri possint aliquibus aliena ab hoc loco , nonunt tamen . Nam qui in naturali Theologia tirones instruere conor, quo ad Revelatam aptiores snt , ratio nis in re Christiana genuinum usum demonstrare officii esse mei duco, ne illi ratione abutentes, & a revelata iuxta atque a naturali excidant; eoque id libentius. ese ficto , quo rerum huiusmodi imperiti quidam, aut nomini meo infesti, ea super hac re vulgavere , quae a
principiis, quibus ego illa pluries edisserui , toto , ut
XU. Scriptura data est homini , adeoque rationis usum supponit, quem Armet, substineat , A regat , ut superius diximus. Ergo debent Ecclesiae Pastores intelligere,aut si primo intuitu non intelligant, accurate pervestiga
re verborum divinorum sensus, eorum extensionem , ulum,
consequentias, idest cor Dei sudere in υerbis Dei , ut loquitur Gregorius Magnus. Atque hoc est philosophari hominem ex Scriptura . Hoc tantum abest , ut in Theologia Christiana vetetur, ut potius non sit aliud Christiana Theologia. Legatur Origenes in 6. contra Cel', sum, qui id ut probet, Scripturae loca duo profert, auterum
34쪽
PAns TERTIA. Isterum Proverb. IO. l7. 4lterum Ecclesiast. 2I. I 8. Nos sequentibus auctoritatibus id demonstramus. Paulus I. ad Corinth. Is .eto. Ne sitis pueri int iligentia , Ied malitia parvuli ejiste , intelligentia autem perfuit . Et in eadem Epist. Io. II. ut prudentibus loquar', vos ipsi judicate, quod dico . Id ipi uiri comprobatur ex iis Scripturarum locis, in quibus non tantum Apostoli:, sed Christus ipse adversus Judaeos argumentantur ex Scriptura , aut in quibus ad icrutinium scripturarum eos
remittunt. Hinc cultum nostrum vocat rationalem Paulus ad Rom. Comprobatur praeterea ex iis, qui quod ratione , prout oportet non utuntur, reprehenduntur. Deuteron. 32. 28. & 29. Gens absque consilio egi , di sine prudentiat utinam di intelligerent , novissima providerent. Marc. 8. II. & I8. Nondum cognoscitis, ct intelligitis P aut caecatum habetis cor υ6bum P Oculos hahentes non et idetis P Praeterea inter maxima mala, quae
Deus homini minitatur, est ut habentes verbum Dei ad salutem, nesciant illud intelligere. Isaiae s. 8. Excaeca cor populi hujus, aures ejus aggrava , oculos ejus claude , ne forte videat oculis suis , o auribus suis audiat , o corde suo intelligat, convertatur san meum . Quam prophetiam impletam esse in Hebraeis docet Matth. I 3. I 3. & Mar. q. II. I 2. His omnibus accedit quod Patres ferme omnes hoc scrutinium per-Petuo moneant. quorum loca vide apud Petavium in pro legomenis Dogmatum.
XVI. At hoc scrutinium Ecce si ae id est Pastorum quidem proprium est , juieque iis divino praeceptum ,
Theologis vero caeteris iure Pallorum commisium ;nec ad alios pertingit. Et quidem Pa istorum est , quia Populus ab iis legem Domini requirit , ut Malachias loquitur: ei vero ossicio parere nequeunt ni si sint in studiis Scripturarum, & Ecclesiasticorum monumentorum Omnium versati . Praeterea cura Episcoporum spiritualis est; pascere debent populos cibo verae doctrinae: ergo
1 bstantia sacerdotii sui fu ut diυinete Sιripturae , ut Auctor' librorum Dionysii Areopagitae scribit verissime .
35쪽
16 ELEMENTOR. METAPH. Intelligebant id veteres Episcopi, quorum idcirco tot
commentarios, tractatus, homilias, expositiones , quae-oiones in Scripturas habemus. Intellexere Patres Sy-Modi VII. Oecumenicae, qui can. o. statuunt , ut nemo
deinceps ad Discopatum promoveatur, uis qui SCRUT BILITER , non transitoris, legere sciat factos Can nes , Eυangelium , divini Apostoli librum , omnem diis
vinam Scripturam , ut secundum Dei mandata comersari
post, o docere populum Iibi commisum . Intellexere Patres Concilii Tridentini, in quo quum ea quaeitio
proposita esset, utrum deberet Concilium examen in-Mituere Dogmatum, quae Lutherani negabant , essentque plures , qui inficiabuntur, eam ob rationem , quod essent alias ab Ecclesia examinata & definita , id omnino fieri oportere decrevere , quod Palla vicinus copiose retulit . Ceterum quum Pastores adulto Christianissimo tot curis pares non sint, creati sunt Cathechillae, Concionatores , & Theologi, qui haec studia majori otio execolerent. His semes ad hanc curam vocatis incum-hit noviter eam peragere. Legere Scripturas Oportet , subsidia omnia comparare, quibus eius sententias illum frent, atque in vitam christianam derivent . Instruere in Academiis iuventutem I errores refellere ; tantum non litigare inutiliter. Iam omnium hoc studium &scrutinium esse nego : nam in Ecclesia non omnes sunt Pastores, sed major pars oves . Illorum ergo cura est pascere : horum officium audire. Qui haec communia omnibus faciunt, ii oeconomiam δε Christo insit tutam, ab Apostolis praedicatam, a tota veteri Ec clesia confirmatam, foedissime perturbant. Porrb quum Episcopi, tum ceteri Theologi iis regulis hoc scrutinium regere debent, quas Trulliani PP. Can. 39. percepere. Qui Ecclesiis , inquit, praesunt omnem Clarum , populum doceant pietatis, resiae Religionis eloquia, ex divina Scriptura colligentes intelligentias, o judicia veritatis , non tra gredientes jam positos terminos , Vel divinorum Patrum traditionem. Sed si ad Scripturam perrinens controversa aliqua enitata fuerit , ne eam alia
36쪽
aliter interpretentur, quam quomodo Ecclesae luminaria . Dostores exposuerunt. XU. Iam ne ambiguitate decipiamur, observandumeri, triplex itatui polle Scripturae scrutinium. Primum quo illa ad normam rationis naturalis exigitur. Secundum 'quo investigatur , sit ne in Scriptura id de quo contenditur. Tertium quid sequatur ex Scripturae pro' nunciatis; quidve sit illis oppositum. Ac primum quidem scrutinium, vel intelligitur ita ut in singulis doctrinis re Velatis ostendatur nihil eile quod prinei piis rectae rationis adversetur; vel ita ut recta ratio sit su-
Scriptura , quod contendit Auctor Anonymus libri Philosophia Scripturae inte)pres , & in quod videtur inclinare Collinum in libertate cogitandi. Primo modo scruistinium hoc acceptum duplici ex causa eii Theologo ne- cellarium. Ι'rimum ut scrupulos rationis compelcatndemque securiorem faciat, quod docent Origines praef. conti a Celsum , S. Basilius in sermone de fide , vetustique Patres serme omnes. Enim vero nequit esse mens
quieta, quae aliud sibi videtur intelligere , aliud dehe-
Te credere, quousque doceatur, dogmata revelata rationis quidem humanae captum superare, restas rationi non elle adversa. Nam ut libet voluntatem per fidem Deoaubmittas, si tamen apparens quaedam ratio Obmurmurat contra, animo a scrupulis pacatus esse non potes . Quo rca utilissimum est ad scrupulos quorumdam compe
Icendos, aut eradicandos, ostendere , nihil esse in chri-1iianis Gogmatibus, quod e diametro cum recta ratione pugnet, multa licet superiora, ad quae ratio nullo modo pertingit , quaeque credere sit necessse , quando aua elle revelata constat; in quo ipsam rectam rationem comentientem habemus , quae docet Deum esse supremam rationem, adeoque ei parendum in omnibus etiam line ulla alia ratione. Deinde, ut refellantur ii, qui Iheologiam Christianam else principiis reflae rationis advertam, ignari quid istuc refla ratio sibi velit do
cent Qquserra & magna copia Gentilium .
37쪽
t8 ELEMENTOR. METAPH. N. Arabum, & nunc est Dei starum. Itaque quum ue
teres Apologistae Christianae Religionis; tum B. Thomas, aliique Scholastici , & nuper Theologi ceteri , hanc in primis sibi provinciam traditam crediderunt ,
ut demonstrarent argumenta Gentilium , Arabum , &Dei starum fallaces esse argumentationes , nihilque esse in Theologia nostra rectae rationi contrarium ; multa licet superiora e qua in re excelluit B. Thomas in uir que Summa. Et quamquam non tam studuit conciliare .cogmata fidei cum principiis rectae rationis, quam cum
principiis Philosophiae Aristotelicae , & Arabicae ; inruo esset reprehendendus, nisi eo tempore publice creeitum fuisset , ractam rationem, & Philosophiam Ariasotelicam unam eamdemque rem esse: tamen & me thodum atque viam, quam ceteri sequerentur, demon-sravit, & vim Arabicarum arsutationum acutissime
pervidit & perfregit omnem. XUII. At quod Auctor Philosophiae GHyrurae interpretis vult, tolerari non potest neque in Chrilliano , neque in non Christiano homine. Nam Christianus in- te i igit Scripturam esse telam Dei rationem per pr Ihetiam homini communicatam ; adeoque furiosi esseo nis ponere rationem humanam imbecillem, &brevissimam , humanis ideis longe depravatam, pro norma summae rationis Dei; quippe ratio ipsa dictat , normam securiorem esse debere normato. Accedit quod si Tatio non tantum instrumentum est quo intelligantur quae sunt credenda, quod nos docemus, sed norma credendorum, ataut antequam ad Scripturam accedamus, illa nos doceat omnem veritatem Religioni necessariam , ut Auctor iste delirat; profecto divina revelatio inutilis erit . quando per rationem habere omnia possimus . Tandem contrarium eii Scripturae, quae Philosophiam comparatam ad Dei revelationem vocat inanem fallaciam . ad Coloss. r. & prudunt iam, quam Deus reprobavit I .ad Corinth. I. In non Christiano ; quia hute demonstrandum est, solam rationem naturalem non esse satis ad hominem e vitae hu- Panae coeno lublevandum, adeoque necessariam esse divianam
38쪽
PAns T E R Υ'I A qnam institutionem: ex quo sequitur, ut demonstrata semel Divinitate Scripturarum, earumque necessitate, non possit haberi ratio humana pro illarum norma. Uideant nunc Anonymi fautores quales Theologi esse velint , ut sciamus quo pacto debeamus cum illis disputare .XUIII. Alterum scrut mi umi& est Ecclesiae prout continet Pastores: & Theologorum, vel ut Doctorum a
Palloribus conlii tutorum : utrique enim apud nos conceditur. Sed Ecclesiae proprium eit , & authenticum ,
Theologorum ex oeconomia velut in partem curae ab
Episcopis adscitorum . Et quidem Ecclesia diligenter examinat, sint ne in Scriptura, & Traditionibus Apostolicis ea dogmata, quae proponit credenda , atque in
eo examine omnes rationis, & critices sontes versat ;quippe , ut Theologi dicunt, Spiritus Dei assivit GHesae prudenter agenti, non Dero inconfulto , temere . Itaque in Conciliis omnibus OEcumenicis palam in medio proponebantur Codices sacri, atque in singulis quaestionibus P p. attentissime Scripturas,& Traditiones per scrutabantur. Atque ubi Episcopi sibi solis fidere noluerunt, adhibuere Theologos, qui in Congregationibus Θ- nodalibus, res pro, & contra expenderent, ut ita facilius veritas innotesceret. Patet hoc. ex hiiloria Conciliorum perpetua. Inde & veteres PP. omnes , & posteriores omnes Theologi hanc sibi provinciam de mandatam crediderunt, ut Scripturas diligenter versarent ,
& exponerent. Episcopi quidem divino, ut diximus, ad id praecepto impulsi, ac iure suo : Doctores ab Episcopis adsciti, ac missi. Hinc natae sunt homiliae, commentarii , tractatus , libri polemici, systemata theologica . Calumniatur ergo Collinus , dum scribit prohiberi apud nos huiusmodi scrutinium , nihilque aliud esse Romanam Relisionem, nisi fidem sine ratione ς in quo illum solemniter mentiri, ac sine ullo pudore , Ca tholicorum libri satis demonitrant . Quid enim aliud sunt tot acta Conciliorum , tot Commentarii in Biblia,
tot Theologorum systemata Sed isti non sibi fieri satis putant, nisi ea inducta in Religionem libertate , B a qua
39쪽
eto ELEMENTOR. Μ TAPH. qua illam singuli dilacerent, ac landitus subvertant , qua Pallorum, ac ovium, Doctorum , & Discipulorum
discrimen omne auferatur , ut ea tandem sit vera Re
Iigio , non quae a Deo demissa est , sed quae muliereculae delirae , sutori . lanio , item ebro , iurenti , mentecapto, scelestissimisque quibusque placuerit, ut tum tandem belle cum Deo, ac hominibus , si Diis plω- cet . agatur . Quid autem est aliud humanitatem omnem exuere Quid gigantum in morem cum Diis bellare Sed pudet me cum furiosis disserere . Iulud addo , & hoc etiam scrutinium ab Episcopis , &Theologis magna cum cautione adhibendum este: nam, ut Esichii verbis utar in Levit. lib. D. cap. 6. ut qui calefacit, non propius ad ignem accedit o ita qui de Deo disputat. Apposite quoque Chrysost. homil. a. in Epiit. ad Hebraeos , quum ubique religiosa circumspectaque mente opus es, tum maxime quum de Deo loquimur, vel audimus; cui illud Salviani consentit in lib. I. de gubernat. Dei , Cum grandi metu, ac disciplina etiam pro Religione dicere debemtis. XIX. Quod spectat ad ultimum , in quo proprie Theologia Scholastica posita est, varie ea quaestio iaEcclesia agitata suis , Plerique veteres invehuntur contra ulum Dialecticae in Theologia . Tertuli. de pra scripti late hunc locum exequitur cap.7. Inferunt, inqui Ardiotetim, qui illis Diaeetticam in lituit Jiruendi, o deji-endi versipellem n sententiis coadiam, in conjecturis duram, inuritimentis operariam contentionum, moles sibi ipsi etiam, omnia retractantem, ne quιd omnino trahiaserit . . . . Quidereo Athenis. Hiem MFmis , quid Academiae , o Ecelesae, quid Haereticis, o Chrisiani Nosra igitur iu- 'tutis de Porti, Salomonis est . qui ct ipse tradiderat, Dominum in simplici te quaerendum. Viderint qui Sis eam , o Platonicum Dialetticum Chrisianimum protulerunt. Ambrosus quoque lib. I. de Fide cap. 3. de Arianis loquens: Omnem , ait, vim isnenorum suorum in dialectica disputatione con lituunt , quae Philosophorum sentcotia definirur, non a mendi vim habens , sed desti
40쪽
P A di s TERTIA. Gremsi . sed non in Dialectica placuit Deo salvum facere putam suum: Regnum enim Dei in simplicitate fidei
est, non in contentione sermonis. Videtur idipsum doc re S. Basilius in eo sermone de fide, quem supra laudavimus . Plura alia videri possunt apud Petavium l .cit. cap. q.
XX. Haec atque acriora multo in Theologiam Sch Iasticam iaciutit funiores Haeretici . Lutherus in lib. adversus Iacobum Latomum asserit Theologiam Scholastieorum esse nihil aliud quam ignorantiam veritatis , inanemque lallaciam , quam ad Coloss. I. II. Apost. praecavendam praecipit. Et in lib. de abroganda Missela privata, furore percitus pronunciat, Academas esse Antichristi lupanaria. Diana impuro homine vox t Iam nostrorum eruditorum quidam, in primis Melchior Canus , non raro in Scholasticae Theologiae abusum irascuntur, quum quod saepius ex Aristotele disserunt , quam ex Scriptura, tum quod quaestiones .plerumque inanes, spinotas, & periculosas serunt. Inti ligo autem, inquit ille lib. V m. cap. x. fuisse in Schola quosdam Theologos adscriptitios , qui unisersas quaestiones Theolo gicas frivolis argumentis absiserant , oe innis inmatidis.
Fue ratiunculis magnum pondus rebus trais smis detrahentes ediderint in Theoloeia commentaria vix digna lucubratione anicularum. Et quum in iis facrorum Bibliorum
resimonia rarissima sint, Conciliorum mentio nulla , nihil ex antiquis faustis odeant, nihil ne ex gravi Philoclophia quidem , sea fere e puerilibus disciplinis. Scholassici tamen , se huneris placet, Theologi vocantur . Nec Schola- .fici sunt, nedum Theologi, qui sophissarum ferem in scholam inferentes, ad vomitum istas dociss incitam, o delicario res ad contemptum. Et lib. I x. cap. I. Hoc Wm faecu-
o, inquit , fuisse etiam in Academiis multos, qui omnem ferme Theougiae di putationem sophisicis , ineptisque rari Gux tansegerint , utinam i si non suismus experti . Egit autem Diabolus , quod sine lacrymis non queo dice