Leonardi Lessii S. J. Opusculum asceticum : quinquaginta considerationum de L. nominibus Dei : in tres libellos viae purgativae, illuminativae, unitivae distributum

161쪽

de Deo, ut est pax nostra. Denique ad roborandam sortitudinem, quadrabit consideratio de Deo, ut est fortitudo nostra. Item de Deo, ut

est landamentum D 0Strum.. C0ΝSIDERATI0 I. De Deo provisore, Deique propidentia.

Deus dicitur provisor et rerum omnium PrO- videntiam habens: l. quia per ipsius providentiam omnia in suis speciebu8, et naturis individuis, cum suis ornamentis, et proprietatibus, et functionibus existunt. Nihil enim est in tota rerum natura, cui ipse non dederit esse, Speciem, formam, et pulchritudinem, ut decore in suo statu consistero queat, et cui ulterius non dederit propriam indolem, pro-yen Sionem , vires et instrumenta congruentissima ad suas functiones; omnia enim in mensura et numero et pondere disposuit ut manifestum est non solum in primariis mundi partibus, ut in coelis, in stellis, in sole et luna, in Elementis; sed etiam in vilissimis vermiculis et eorum partibus, et in plantis et flori

2. 0uia nihil in tota rerum natura, iotoque universo fieri potest, quod ipso antea in luco

162쪽

infinita sapientiae suae exactissime non consideraverit, et quasi deliberarii, an conveniat illud vello ut fiat, aut saltem Velle permittere, seu non impedire. duae consideratio, et futsio dicam) deliberatio antecedit omne decretum tam permissi viam, quam essectivum circa singula. Omnium enim eventuum causae e manu

ipsius ita religatas tenentur, ut sino illius nutu nulla possit in ullum actum emicare. Unde nihil sino illius providentia fieri potest. 3. 0uia etsi propter peccatum ot arbitrii libertatem multam in rebus, praesertim humanis, videatur permittere atariam; nihil tamen permittit nisi summa ratione, et quasi praevia deliberatione. Deinde quidquid modo inordinatum videtur, ipse postea ad exactissimam justitiae aequalitatem, et pulcherrimum ordinem revocabit. 4. Quia omnis ordo, qui est vel in structura universi, vel in partibus animalium et plantarum , vel in Operationibus rerum, vel inediis ad finem, vel in ulla ro corporali aut spiritali, ab ipso est institutus ac dispositus.

163쪽

PRECATIO L. Ad providentiam divinam.

Ex lib. 1. de Perfeci. cap. 10.

Tua, pater, providentia stubernat omnia, pertingens a fine ad finem, ab extremis coelorum ad ima terrarum; a Supremo spiritu ad infimum vermiculum, fortiter et disponens omnia suaviter. Fortissimus est rius attactus, quo creantur et sustentantur omnia: suavissima dispositio, qua Singula pro naturae conditione suis locis otordinibus collocantur, suos in sinos diriguntur,

SUO Squ B moius agere Sinuntur. Non fortuito atomorum concursu, aut elementorum acri conflictu, aut sponte sua mundus iste coaluit, vel emicuit in lucem; sed providentiae tuae consilio et vi. Duomodo onim res tanti ingenii et artificii, in qua omnia summa ratione et proportione Summa pulchritudine, symmetria et outaxia constant, sin ratione set Rapientia fieri potuissent' Tna providentia haec Omnia ab aeterno excogitavit, concepit, distinxit, digessit. ordinavit. Haec singulorum Syecies, men SurBS, formas, paries, qualitates, indoles definivit; viros multiplices et instrumenta veluti panoptiam quandam ad proprias functiones, suique defensionem attribuit: haec

164쪽

omnibus fines praestituit, causas destinavit, et omnia quae rei cuique Sunt congrua providit. In illa omnia haec ex antiquis, et priusquam terra fieret, constituta, ubi etiam ordo temporum sine tempore est; nec quidquam ibi novi occurrit, ubi ante Omnia tempora extitit quidquid pro temporum varietate in lucem promitur: mutabilium enim dispositionem immutabilis illa ratio continet, ubi sine tempore simul sunt, quae in tempore non simul siunt; quia tempora non simul currunt. Ibi mutabilium omnium

immutabiles stant causae, et Omnium tempora lium aeternae lucent rationes, et Omnium contingentium fixae sunt necessariae radices, et Omnium agentium ac operationum stabiles praescriptae leges, et determinati fines. Ibi cuique pro meritis salus constituta vel exitium do-creto firmo, indelebili, irrevocabili, tabulis plusquam adamantinis inciso. Ibi extant decreta

et sanctiones de rebus omnibus, dΘ earum Or tu et progressu, sunctionibus et ellectis, eventis et interitu, quibus temporibus, momentiS, locis, causi S, quo ordine et modo horum singula sunt suturB.

165쪽

PRECATIO II. Id eandem, ibidem. Sino providentias tuao legibus nihil omnino nascitur, nihil Occidit, nihil operatur, nihil movetur, nihil quiescit. Illa ad suos omnia sinos destinat, et singulis intimo insidens ac praesidens, propriam cujusque indolem format ac inserit, et per eam rem quamlibet in congruas cuiquo functiones et proprios fines dirigit. 0uid senim est aliud cujusque rei ingenium et

nativa propensio, quam tuae providentiae vestigium et impressio 8 Hinc res omnes ration carentes, tanta ratione Operantur, et in sinos suos, qu0S nec Bnimo percipiunt, nec ullo modo cognoscunt, tam ordinato tendunt. duanta arte araneus telam e suis visceribus texit, plagulas tendit, venatum muscarum instituit Τduanta subtilitato et industria apiculae struunt favos, formant hexagonos utrinque loculos sobolis matrices, et nectarei succi apothecas; colligunt cos testem rorem, et alia mira in commune veluti in quadam republica gerunt Omitto admirabile avicularum ingenium in exstruendis nidis ad suam quietem et tutolam, pullorum procreationem et eductionem. Omitto stupendam bombycum indolem in te-

166쪽

xendis tenuitato paene invisibili filis sericis, in concinnandis filorum glomere loculis, quibus veluti sepulchralibus tum bis inclusi immoriantur, uι post aliquot menseS reviviscentes et ex sepulchris suis egredienteS, Palingenesiam nobis adumbrent. Alia innumera praetereo, tum in animantibus, tum in plantis, quae tanta ratione, arte et providen ita fiunt, ut majore fieri non pOSsint: non sua, quae ipsis inhaereat, sed tua, quae ipsis assiStit, quaeque vestigium et specimen quoddam sui ipsis imprimens, ita operari facit, ac Si Summa providentia, et arte praeditae essent. Omnis igitur actio et omne opus naturae, est actio et opus tuae Sapientiae et tuae providentiae. Nec aliter Omnia Secundum legem tuae Providentiae agunt, quam si ejus plenam notitiam possiderent. Rationalem tamen naturam eXcipio, quam cum Suae cujusdam providentias sit particeps et libera, Saepe non tuas providentiae directioni se accomodat, sed sua providentia et arbitrio vivere cupit. Hinc omnis Peccati sons, omnis calamitatis origo. Non tamen hoc absque providentia tua geritur. Etsi enim creatura rationalis dum peccat, Secundum legem quam illi statuisti, non agat, non tamen abS

167쪽

quo providentiae lege agit, a qua et vires habet, quibus in Suam perniciem abutitur, et sinitur agere ea quae absque ejus permissu agere non POSSet, et certis circumscribitur limitibus, ne aliter aut amplius male agat, quam

libi permittere visum suerit. Sic omnia intra providentiae tuae ambitum conclusisti, ut illam nihil possit effugere: ita Omnia illi subjecta, ut ejus jugum et dominatum excutere non

possint.

PRECATIO III. Ad eandem, ibidem. Nunquam providentia tua in sua dispositione sallitur; novit enim priusquam Statuat, quidnam ex quavis hypothesi et dispositione sit

oventurum: unde etiam nunquam suo frustratur essectu et fructu. Etsi enim inferiorum causarum ordines, qui providentias tuae sunt quaedam participationes vel impressiones, ob imperfectionem et mutabilitatem suam Saepe desciant, nec ad finem causis illis praestitutum perducant; nunquam tamen tuas sublimis providentiao ordo ac dispositio proprio sibique commenso fine frustratur, sed hunc Semper assequitur. duod etsi modo nondum appareat durante adhuc mundi cursu, et termino

168쪽

quo tendunt omnia, nondum adducto; ubi tamen decurso gladio suo ad metam pervenerit, clausulaque postremo imposita suerit, nec ulterius humanarum rerum excurret volubilis rota, tunc se vis providentiae aperiet, et correctis omnibus causarum inseriorum erroribus, Omnibusque in ordinem firmissimum et sempiternum redactis, clare perspicietur, quam Sapienter, quam Suaviter, quam congrue naturis rerum ei saluti mortalium, quam convenienter divinae gloriae, omnia ab ipsa suerint admi

Itaque nihil omnino prudentius a me praestari potest, quam Si me totum sapientissimae providentiae tuae commutam. Dispone de me, Domine, in tempore et aeternitater tiat ubique et in omnibus de me, jurta SanctisSimam tuam voluntatem. Amen.

De sapientia Dei. Sapiens et sapientia dicitur 1. ut causa Omnis sapientiae et omnis cognitionis tam parvae, quam magnae in Beatis, in Angelis, in hominibus, in animalibus: nam ipsius sapientia etiam causa est illius tenuis cognitionis, Omnisque industriae, quae est in animalibus.

169쪽

2. Formali ior dicitur sapiens, non ut sapientia praeditus et imbutus, sicut mentes angelicae, sed ut ipsa sapientia per se subsistens, in qua omnis plenitudo Rapientiae eminenter continetur. Per hanc quasi in primo signo rationis cum infinita claritate comprehendit essentiam Suam, et processiones perSO-narum , et ipsas divinas porsonas. Doinde in secundo signo ex omni aeternitate in omnem aeternitatem extendit se actu, et cum infinita

claritate ad Omnia possibilia, id quo ex vi cognitionis ossentia ρ suae. In tertio signo extendit se ad omnia, quae quaelibet vis creata, vel creabilis potest sacere. In quarto signo ad omnia quae essent eventura, posita qualibet hypothesi, quae dicuntur futura conditionata; et sunt infinities infinita: nam circa quamlibet rem liberi arbitrii, possunt circumstantia Θ rerum infinities variari, et ipsa infinitis modis potest excitari. In quinto signo videt omnia

sutura absolute in omnem aeternitatem cum omnibus circumstantiis. 3. Sapiens dieitur ob singularissimum et eminentissimum modum nulli creaturae communicabilem. Cum enim duo ad sapientiam requirantur, nempe lux intelligentiae, et objectum quod intelligatur, ipse utrumque a se habet in

170쪽

gradu eminentissimo, et cum porsectione infinita. Nam ipsemet est infinita intolligonitas lux per so subsistens, et ipsemet ex se est omne objectum intelligibile, vel illud in ipso eminenter continetur. Ita quo nemini debet lucem intelligentias, nemini objectum intelligibilo. PRECATI0 II. Ad sapientiam Dei.

Ex lib. 6. de Perfecti cap. 6.

O altitudo dipitiarum sapientiae et scientiae Dei, ςuam incomprehensibilia sunt judicia ejus, et investigabiles viae ejus t Infiniti sunt processus tui, quibus ad creaturas tuas vel formandas, vel illuminandas descendis, et super eas effunderis; et tamen in tua immutabili identitate, supra omnia creata, firmiter fixB, perSeverBS. Innumerabilia nobis per servos tuos locuta es, et innumeris is modis si formis patefecistimentibus hominum; et tamen uno simplicissimoque conceptu perficis omnia. Omnium es auctor et artifex, Omnium BXem plar, men Sura, et finis. Nec solum eorum quae Sunt, et jam exterius speciem a to sibi impressam acceperunt, sive invisibilia ea sint, sive visibilia, fictor es; sed etiam eorum quae non 8