장음표시 사용
201쪽
Tertium quod sit unus. Quartum qi infinitus.Quintum mindiuisibili g. In tua spe euiatione disseremus quomodo se i inmobilis Icvnus es sequeti alia tria phobabutur. stilina , 'Notandum quod etiana de Deo duplici
ter possitiuus loqui r uno modo naturaliis teti alio modo sapernaturaliter. supernaturaliter spectat ad Theologum ex pro se somam sato troe et de Deo quantuma laliqua quae per natura in ei eonueniunt, tau)e ex proprasito ad eum attinet illa qu supernaturaliter de Deo consacrantur, & him per reuelationem habentur: obiade ististion est sermo in praesenti.Deipso tamen in quantum naturaliter, dupliciter: uno modo exacte id tansiderare esse no
tio ge Deo no euacta, quae scilicet per motum habe, i potest spectat ad istum. 8. phys corii. Et irae latione Aristo.mentionem fecit. Ail quod tespondetur, S sit prima
cita , ' AIDcureia: omnibus modi, immobili, patet. Ille enim mobilis omnino, qui nulla
specie motus neque mutationis pol moueri sed Deus huius Dodi. Patet: quia non
generatur: non corruinpitur non augetur e non alteratur: non mouetur localitertiti sunt alit species motus rergo nullo modo mouetur Deus. Maior protiatur facile, discurrendo per omnem speciem motus.
Non localiter de per se neque de per accidens e quo proprie loquitur hie Aristo. Probatur, supposita proprostione probata,quod omne quoci naouetur oportet ab alio moueatur. Est ratio. si De' mouetur vel a se, vel ab Ilio: sed non a se omnino, ut probatum est ergo ab alio. Probat mitior
quia id quo i mouetur,neeessaria est in potetitia ad illam formam respectu cuius movit: aut si sit motus localis , caret illo loco, ad que est motus sed res qus mouet, necessatio est in ami sed actus poteti repugnat: ergo a se non potest moueri .Quapropter quod se ipsum mouet oportet duas haheat partes evnam qua in et, ct alia qua mouetur: dc sc quod mouetur ab alio,
oportet vel sit ab alio distincto in ratione suppositi vel in ratio e partis.Si illud quod
mouetur,mouetur ab alio ruet illud moue
tutab alio, dc illud rursus ab alio, Sestreo cessau in institium, quoA motui repu-guat: iuia nillil moueretur, cum omnia in
seriora in virtute prioris moueantur quod rius non daretur, dan/o processum inmnitum: oportet ergo deuenire ad unum; quod non mouetur ab alio, sed mouetur vel ci se vel a nullo si a nullo, habemus intentum: si se, tunc est necesse assignate partem mouentem distincta iii ab illa quae mouetur S tau/em a A unam deuenien dum est, quae si purus acttis: nas illa quae mouet sit a. quaero, vel illa tuisus diuiditur in mouentem & mobilem, vel nomissicii dum, iam δas esse putum a ium: si prim rursus quaeram de illa a quo, usque peruoniam ad purum aEhum, quandoqui senon est in infinitum procedendum. Hucusque
Aristo. qui quantiis non videatur concludere hunc prunum moueteiti immobilem
per se subsistentem, tamen ex diistis probatur quia probat illud primum esse purum a tuti uitii Ad si pars no est, oportet sipet se subsistens. I probatur etiam concluso, quia illud pri stillii. mii oportet sit in generabile: quia a se non pote se generari,neq; ab alio: quia nullum eo prius.Alia inissa actantias, quae vide 4n. s. - . S.Tho ubi probat unitatem Dei. et Secunda coctu .primu id inouet omnia, o solis immobilis est aliqua specie ano , se A eii a per intellectu, & voluntatem contra Commentatorem Probatum uia illuάpricia neu purus actus:ergo nihil tu eo potentiae consideratiduni eur at est et aliquid potentis,si hoc genere motus mouetetur.
si Secundo Si pes species intelligeret receptas,& non per essentiam suam, suasit ei es et in potentia. Si de nouo aliqua cognosceret, quae non ante,esset etiam in potentia. Si aliqua vellet de novo, qua ante nosuit: sequitur ergo ipsum esse simpliciter immobilem etiam per intellectunt,& voluntatem , si quidem ab aeterno cognouit quado res producenda ,& quasso debest deficere in quo Commetator turpissime erra totiti. uit, putans Deum non posse cognoscere os res ipsas ante qua actu essent. Quo ὁ si pla'. to sc intellexit, ptimum mouens mouere se ipsum, pati errore captus est. Atque eonclusionem sic Aristote intellexit . ia . Metaphylus qui dixit, Deum iper suam essentiam omnia intelli te, Ssua intellectio sua essentia est & sicut e-
tu; intelle ius immutabilies est, se &sua voluntas quicquid voluit, is aeternit :volui pro tempore libi placito.
202쪽
s pecul. 1. Qia od primus motor s1t .aeternus. ihi
. Tertia esiclusio. sie primum mouens est immutabit ut eius sit proprium, S alterist in eo munieabile. Datet ὸiscurrendo per omnia alia, quae continue mutationi sunt subiecta , ut corruptibilia quae sunt
in eoituptibilia, etiam subiacent mutationi R variationi ut angelus A anima rationali, Potet. Qui equid non est purus a eius,
potest mutari pro quanto aliquis de potelici habet sed omnia alia, citra Deus purus actus non sunt citin solus Deus sit talis: sequitur ergo quod omnia alia mutari poscsunt,s los, in ille eli per naturam immu tabilis, qui per naturam putus actus simplicissim v, elliat solus Deus est talis etgo illius proprium hoc est. iuuatta concluso Primus motor immobilis, pariter S unus eth Haec cocluso pio hatur ab Aristo.tees. 8. quia frustra sunt per plura die .se s motus uniuersi ad Qtiii principium re luci possunt: ergo solus
Proeterea quia cum si purus actus, in se omnium pet sectiones eminenter cotine quod s Au admittas, iam oportet neces sario aliquid in uno esse, quod nihil in alio, per quod inter eos distinctio siti atq; cum id a 3 persectionem pertineat, conuat aliquid si e ito is in uno esse, quodno in alio.
Surantur etiam ratio eu Omnipotentia:
quia duo dij omnipotentes dari non pos . sunt. Et tandem dantur aliae rationes, quae probant Dei uilitatem, de quibus vide iii Theologis in primo sent. 4 Est cῆsae rudia quod Aristo t. cum eκ sensatis, contendat ad inuisibilia eonscendere rinuenites probauit unam primani causatia, sed tamen in Q istincte, Ino in particulari: quia probat
substantia aeternam ex luctu aeterno: sed omnes intelligentiae, apud eundem mouet motu e terno, unde in . a Metat . ex pluralitate motuum eternorum, concludit. numerum intelligentia ruin, quatiuis in ipsis mouentibus, unum primum mouens proabet: e hoe alibi. Ad primum patet solutio ex dictis. . t Adsecundum dieendum, ut supra dictu
est,et angeli possunt esse in loco,oc anima: quia qua uis eo quod spirituales, no possint esse circunscriptitie, ut corpora sunt, possunt tamen esse diffinitive quia limitatam habent essentia in Deus tamen habet illimitatam: ob id noti sol im circunstri
Ptiue,sed neq; diffinitive potest esse in loco: quia e M modo tu e existetit ire se est in is o loco,ip non repugnat alibi esset S se
non potest moueri quia replet omnem locu in meque mutare potest locum: quia ille poterit mutare,qui acquirit de novo, Sedeserit quem ante habebat,sess Deus noli potest i nee ee: quia ita omni loco est luod si ereato coelo cepit esse in coelo,nosuit per eius mutationem, sed quia Non potest esse creatura in qua noti sit Deus. Quod coelum moueatur, non sequitur quod Deus moueatur, quia ubicunque coelum inoueatur, ibi intelligitur Delix: Patet etiam ad. 3. solutio irti . conclusio. at illuui. Ait substantiae separatae sint immobilesiti quidem secundusiillo ph. es Comen. intelligentiae non sunt mutobiles secuniadum esse substantiale r quoniam omne mutabile materiam habet, qua carent intelligentiae. ia. Metapliyitex. . 1 teni secudum philosoph.&Coment. inteligentiae, non sunt mobiles motu locali intrinsece: neque per se, neque per accidetis. Hec e κs. ν hysicotii: nam quod est per se mobile diuisibile estivi supra probatum est: at intelligeti ae sunt iudi uisibiles ut Aris probatia .iHetaph.te R. 3. quo A non de per acci detix iiitrinsece probatur. 8.shysi. γN. I 1. quia non sunt tarmar informantes eorpus 'uti A mouetur secun)um veritatem dicedum, quod omnes intelligetiae, quo ad substantia sunt immutabiles per potentia intrinsecam: quia carent materia. Secu lo dico quod sunt mutabiles secundu locis, non quoil occupent locu eum sint sine magni iussi ne quia virtutem suam loco applicat. Tertio sunt mutabile, secussu in actiones intellectuales. e quibus alibi in Theologia in loco proprio. 1
Igetur quoA non si infinitae virtuti Diuina a. Argum ε
per euectus potes . - toksee: sed non ga: tu si ςictus infinitus: quia infinitum non po
203쪽
test dariatis. 3. probatum est, etiam per potentiam Dei absolutam:ergo Deus n5 Est infinitae virtutis.' probatur quod non sit instititi, duratione Nam eius institia duratio innotesceret aliquo suo esse tu,sed non potest innotescere: quia repugnat mungumsuisse ab aeterno,ut probatum est, ergo non Est infinitus duratione.
Tertio Non est impartibilis. tet. ὁ Ῥbatur esse impartibilem, quia est infinitae virtutis, quae non potest essesn magnitudine sed potest infinitum dari in magnitudine cum ipsa sit diuishilix in semper diuis
roba primum motorem esse perpetum t text. 85 eκ perpetuitate motus e lligit
esse infinita, virtutis & quia talis non potest esse in magnitudine concludit ora impartibilem.
Pho solutione portet in memoriam reuocare quod tetigimus im3.lil .de infinitai te viam qus da est infinitas, tu se tenet eκ parte materiori& haec dicit impersectione quia dieit non esse actuatam per formam, Spose oanne in recipere. Infinitas quae ex parte formae actus est, dc persectionem diuit Non est ergo ge prima insanitate sermo sed de ista secundast prima coeluso. a Cocluso a Deus est sempiterni duratiotiis.iaest sempiternus Hae Arist. probat ex perpetuitate motusFundat enim rationem in perpetuitate mundi, quam tamen nos reprobaui
reus in praecedentibus ob id aliunde perpetuitas primi Dacuentis sumenda eis scilicet eκ eius imis utabilitate, ut dodie Satis. τι. p. mis Tho. quia Deus in sun inum en , ct
purus actus,alienus Oportet stabo innipotentia, ct ob id a nullo erit peo ducibilis se
infinitar erit diiratio itis: cu enim ab alio nopositi esse, a se implicat: sequitur ergo per se sit peepetuus,' et iis euentia non potest intelligi, nisi existens. Aliarum rerum essentiae intelliguntue, sisque existentia
earia: ut quatuor & tria. .suerunt, ut docet pater Augustin'. fit hominem esse animal rationale, etiam ante ereationem an undi res habuerunt esse huiusmodi quid litate, in mundi creatione sed tame de intri seca ratione ipsus Dei est existere quia cuomnem inclussat persectionem,& existe aeest persectio. non potuit aliquando ea
Et addere oportet, quoil a ternitas eiustion sol am consistit in eo quod noti liabuerit principium, neq; habebit sinere segetiaiti hoc quod nulla in eo potest intelligi successio.
'Iseetiri Aa conclusio. Primum mouens est , . . . itis nitae virtutis, & persectionis essentialis. Hane Aristote. probat ratione motus aposteriori. Deusis ovet infinito tempo. xer ergo posset ino te institium mobile si dueetu quod emet facere infinitum motum per se quia si insinit vim esset secundulo tigitullinem, si transeet per certu fgsu, nunquam absolueret motui D&obi ses- cludit quόd primus motor debet iubere vietutem sic moliendi, quantiis repugnet insultum dari quia se daretur ipsum insueri ut in. a. si diuiti est. speculatio. secuda Tamen diuina virtus iusti ita non sene ex esset u probari potest:quia creaturae non
possiit raperetna quatii est ipsa seut 4 ikimus eum non poste producere actu itis uitu quia repugnat conditioni creaturae
probanda ergo venit Dei virtus infinita a priori ex essentiae infinitate quia primo principio antiqui omnes rationem infini. ii tribuebant in materia dicit impellisionem,sed secundu formam dicit persectio. nem de se ratio perfecti cinis in Deo erit, quod sua essentia non sit in alio recepta, sed pei se ipsam sit illimitata. . Et aduertequod Samnii Thom in hoc. s.&. ia. Me
t. ph.tex. s.' Scottis in septimo quolib. S Albertus Magn. 8 9 his.tracta. vltimo, tenentide mente Aristot. probari ius nititem entitatis,&persectionis, in prima causa, de tenent aeviasse Cantinenta. in hoc
ab Asilao t. De quo Saaho. prima parthqtiaestione. .
Et probatus Dbi ius nita potentia i quia
quacunq; specie data, cuiuscunque perso lionis, potest Deus per morem creare: quodno posset, nisi est et infinite virtutis. Tertia eo ne luso. Primus motor est iii l. claucorporeus, & i diuis bilis. Η aedest eiu EAristotel. in s ne hi, ins libit. Quod pro sateX infinita eius virtute quia ipse est insulte virtutis ut probat secussu conclusiothil infinita virtus non potest esse in quantitate ergo est impar tibilis. Minorem probare κ eo, quod virtus in quantitate asit sem. per eX necessitate naturae, se eundum viii, ni iam suae potentiar: atqiae se pro luceretitistii tum es moueret in non tempore,
204쪽
spcculatio c. An prima causa agat ge necessitate naturae. 393
H:ee ratio supponit, quod virtus in eorpo. re non possit agere per intellectum. ' Voluntatem libere, se i sicut sol, vel igni , se a hoc non est neeeuari uir unam licet intellectus,&voluntas sint potentiae in/itiis biles, non repugnat esse in corpor scut sentiti nobis.Ob id Aijstot. lie et demonstret quod virtus insulta non possit esse, ut sortita ex te usa, non tamen probat quod non possit habere corpus, ut nomo sed eκ alijs
eius principijs in isto libro physi eo probatur mam res corporea non mouet, nis inota patet a sensu sed primus motor est
demonstrotus inani obilis: ergo non pucorporeus.ltem, quia cure 14t causa omnium, oportet careat omni potetia, quae dicit imperseetione Corpus tamen habet rationepotetit vel saltim scibet eo et diuisibile si Item probatur ex Dei nobilitate a quia est nobilissimum in entibus, sicut & persectissimum: sea spi litus est nobilior corpore: ergo non est corpus seA est laminii; spiritus excedens &rationalem creatura, ct angelicam in gignitate, & iis partibilitate, Sinditiis bilitate.In quo primi, motore,&prima causa omnium nostra est ultimate posita silieitas. ut honor, 3: gloria per immensa secula. Amen. Et hie est psyseo itiiti sinis Vbi quantum potuimus per Dei ratia breuitati studuimus , neminem in aliquo depraudantes eu proposito. Ad duesivitas quae in matella digna scitu intelliguntur,S necessaria probantur ad supeliores scientias,3c ad intelligentiam illorum, quae restant in hac philosophia naturali. Cui haec non sunt satis,legat autores,& reuoluat ran gratiam tamen aliorum, quibus temporis cura nimium coissi est,elaboratalia, e esse volumus.
Solutiones argum et orti patet ex ὀictis.
ta. Vtrum prima causa seu primus motor agat de no
cessitate natura . bat in serio ture generationem de necessitate e Te a ternam, &hanc causari ex motu diurno ergo illisa primum, de necessitate producit liare inseriora mediante motu. In conifarium est veritas. pro solutione quaestionis primo consita pinctus eis derandum, quod effectus eo utingens du iii Mns dupliciter considerati potest, Uno modo qud plicitςrco tum ad esses uiri quod est es cothuptibi Juciatur 148: depectibile . t sunt effectus voluntarii S causarum contingentium illo eum inferiorum quae omnia patent ad sensum, erse contingentia di habere esse pro aliquo tempore, es corrumpi, ct tandem omitia suam habent perio uti me ut supra dictu esstr&eX proposito in serius Oileia demus fide his contingentibus non fuit dubium a pus philoso. nec apti l Commen. ut patet in ii.
Cineta phys .co innient 7. seelido mosso consideratur contingentia quantuin adeausilitatem,scilicet, an illatur aliquae cause vel saltim prima eausa sequar neces, rio caus et, vel contingenter
in hoc est disse ultas physica uiam si prima
causa apud philoso lioere agit, & eo sequenter probabitur contingentia in rel ', per hoc quo i causae proximae' sunt contingentes: sed , si ipsa prima causaeκ nec ensitate operatur, quantun uis si contingentia respectu causae pro Min: e , erit dimet leo flendere Et ob id quaerendum primo,&resoluendum,utrum prima causa agat ii cessario, Ssupposito quoὰ se, an contingentia sit in rebus ob causas pr Nimas. Est aduertendum quod Deum agere de *.Notan . necessitate naturax, quem impraesentiarum causam piima vocamus ) supliciter contingit primo vi agat per naturam , vi praeueniat intelligere,& vellet ita ut non agat per haec: sicut homo necessitate naturae dige it cibum,neque anima vegetatiua quo ad silas vires subie ia est v tiu i, ut infra in sibi optimo de anima probabitur Oceiaperientia ὀocet.
Et sicut igni; eale faeit, ct sol illustinat de
necessitate Jhoc modo nullus eκ philosophis, qui Dei habuit veram cognitionem: opinatus est ageret quia sc Deum sine ii tellemi clicerent. Cognouerurit enim philosophi quod omne agens, aut agit a casu, aut propter finem:ie I Deus a casu non a git,quia causa esset per accidens,ergo agit propter finem: ergo vel sinis erit ab isto
agente intentus,vel ab alio, ii a seipso,ergo N intelia
205쪽
intellectu agit quoa si ab alio , illud esset
I S ecundo ino se potest intelligi quod
gat ex necessitate naturar,ut sit sensus, id velit necessario scut dicimus voluntate, necessario velle senimum bonum,&c. scs.Τbo p-s, Deus necessario agat,quia necessario vult' a' an 33 suam bonitatem , vult necessario communicare suam bonitatem cuilibet rei se- Dei persectio ex creatura penderet:contra aliis.
ipsunt philoso. . potiti. iiii ait se ipso Des solus beatus est Os bis uinciens, &c.naeo quod cilicuius itidigeret,probatur inlumia
ne naturali,quod Deus non esset. .
I Secunda concluso etiam si Deus ex necessitate naturae ageret, mouendo causas secundas proMimas,non eo sequeretur et omnia necessario euenirent sed adhuemaeundum suam capacitatem ad quam volt neret contingentia in rebus a causis proxitionem necessario sequatur effectus: quia inis contingentibus probatur: quia si neces non est qui impediat in quo sensu Aristo. sario omnia eueniret, esset quia si necessa
probauit in hoc 3 motum coeli aeternum, rio prima causi mouet.a.causam ad opera a.degeneratione inferiorum generatio dii,&.a necessario mota,necessario mouet
misi a nem aeternam esse. b.oc lic c5sequeter prosima& immediata Tertio consideranssum,quoὰ Deum age nece flario ag 1t: quia prima necessario more necessit te naturae hoc secundo modo, uel sed exhoe nos equit: nti non assicit potest: dupliciter intelligi vino inodo,quod prima necessario moueat secunda,&seculic vellit neeessario causas secundas S pro da tertiam,si illa motio est secudii exigenaesima, agere & suos essectus producere: tiam& naturam causa secunda: rvt quae t necessario ipse causent, scut Deus ne- contingens es: necessario mouetur,sed ad cessario ex bouitate sua vult eas causare:& operandum iuxta naturam suam ' eouili hoc modo omnium rerum contingentia tionem,scilice contingenter es hoc est tollitiae , quia necessario causse secundae, docet August.quod Deus sic res quas coii Lia suos pio ducunt essenus' sciit eausa prima didit admini lirat,ut secundum proprios, ipsas causas secundas causare facit' secundo esus agere sinat. Deus perscit rerum uatumogo potest ititelligi, ut Deus ipse vestit ram,&non destruitiquod si ad hane motici
causas secundas esse,&causare: sed tamen nem,quae a prima sit,etiam si necessario ats Th. i. s. i talparam causarum conditionem: ut tenderet Docto.sub in I .sent.4.2.q.2.non . s.M. 8. quae sunt necessarie,suos producant esse- assi aret conclu.hanc scilicet quod si prinus necessario:&quae contingentes, con- ma necessario mouet &causat:causesecuntingenter &se contingentia a resus non .l e etiam necessario agerentri rerum conexesu sit sed stare potest,etiam cum neces tingentia tollereturinam esset verum quod
Coesulio. Deus neque mouet neque a nem,i causalitatem.rerum naturas muta
sit aliquid extra se ae necessitate natura iet &tolleret qua propter haec duo stant secundo modo sed mere S libere opera- physice loquendo,Deus necessario necessitui patet:quia quicquid voluit,fecit sue tate naturae agit,& tamen non omnia ne- in eoelo sue in terra probatur si Deus ali cessario eueniunt quod aduertendum est. quid necessario agere maxime esset eo, et 'I Ex dictis ergo constat,qualiter philosonecessario vult bonitatem suam tanquam pluis sit intelligendus ut Deus moueat nasuem,sed κ hoc no probatur .Patet: iuia cessario coelum,& tamen quod contingennullus sui neeessario vult sinem, necessita ter res eueniat in istis inferioribus Quauisiue ad id sitie quo suis haberi potest: sicut ut in prima eo nelusione dictum est,st cer-s qui, neeessalio vellilsauitatem, non eκ tum &physice probatum: Deum non age hoc necessitatur ad volendum id,sine quo re necessitate naturae, ut aliquid extra se sui, habeti potest:& ob id non necessit necessariovelit, . de quo vide Naclantur ad comparanda sibi arma vel ad aliquas tum in prophia quaestione disciplinas cui essenacis quia ista non sunt de origine continia medici necessario ordinata in illum snem, gentiae. sed uiliis erratum est neeessarium ad bonitatem diuinam neque ad hoe quod habea P l. i s. tur,nem ad hoc quod melius, quia eo De' s ByTI. est,quia nullius rei extra se indigens: alias
206쪽
specula. . Vtrum phys. vel metaphy. st conssse sub .ses.
solum sit metaphys ei de substanti s separatis
honsiderate. RIMO Viae tur quod
no: qa ag qtibi t scieria, expectat consi aeratio
se pio prio subiecto, Scde propriis passi otii b',
qua ei conueniunt: sed substatia, separatae, iteque sunt subiectum physice discipli vid, cue ius sit uel ens mobile , vel colpus stibile, quorum utrunque a substantiis spiritualibus alienum videtu nec de talib'subiecti dicuntur . ergo ne is passiones corporis nio bilis eis potiunt competere. a. secuti do quato obiectu est altius Spei sectius,tanto ad altiori ore dc perse fit ore irasci elatiam expectat consigeratio eiu : sed substantia imulateri ais est persectio inibqu. 'prima &pernetis, inici es .imo dc ip-s Tlio. p. p. la petie elici tergo uis perfectissmia in scien-I. tia in perti. iei ut consideratio: sed haec non phy si ea sed metaphi ea est: eigo aion e X-pectat ad physe isti, conlide auo desubita iijs separatis. I rertio q, immobile, dein Vatiabile est, ar phys cotion consideratur:cum eius propria si consideratio de eote mobili, vel corpore mobiissed e in mobile,& variabile, , Tho p p lieti uiri ut obstati iij, separatis es cus otii i
In contrarium est Aesis l. is .metaphysi, teX. sin hoc .p. physico qui de prima substantia,&de intelligentiis conii ferat. Vari opin. 'I Deliac quaestione sunt varie opiniones,
Commenti S exti emae: nam Comment. in primo phys eorum Commen. vltimo &lib . 1 a. naetaphvs. Conamen. s. loquens contra Avicenna, se A levan .assemat,quod ad phys cum expectat cons 4erare de sub lautii; separatis: et eius est ratio, quia ad probati stim subitantias tibiaractas, tia anu ducimur ex raro
tu: ut patet. s. phys.&omnis cilia Viae si iustisseten, de considerare de motu, ei; proprium phyllei ut notissimuni est. Ii Et in . idi .inetaphyli.COimnen. i. concludit i i hic verba. Impos bile est de elarari ali . 8 abstractorii esse, is ex motu, licc Cona. secvnga opinio in alio extremo fuit Α- opsi, o Atil
physicam disciplinam eonsideratio de ab ii facti; substant ijs sed hoc si solum inetaphy sici: quoniam cia principalior pars seretia: imetapli uesica st de separatis, i ci playlico de ipsis considerationem acciperet, ipsa metaphys ea esset sub alternata phy:icc R, inus principaliue liuod non est dicendii 'I pro resolutione quislionis consideran- 1.Notan, dum, quo A de s paratis possitimus dupli 4- citer loqui: primo in genere id est iu distincte, prout cinniti separata in hoc conue
iliunt,quod lunt abitrae a secun iis potest cise consideratio in specie id est,sse tali stibi fantia abstracta puta de primo principio, S primo motore,vel da alijs intelligentus,
applicatis orbibus coelestibus. si Secundo aduertengum, quo a separata, a, Notam tam in genere, quam in specie, dupliciter possunt consilerari: uno modo quantumas hoc privilicatum commune omnibus, quod est edit flete prout veliscatur, lis e substantia separata es e istens in rerum na
tura , S non solum est per operationem intellectus ut de entibus rationis solemus dicere vel potest eme eonfideratio quo ad bpradicata intrinseca,essellii alia,& quid sitatiuo,puta subd substantia abstracta staeterna,immaterialis,actus sinples sue potetia passiva. δ alia huiusmodi. Istis suppostis fit. De substati s se paeatis eos deratio, tum ad hoc quod est existere in heria na- 1. Corelu.tura, ad solum physicum expectat,patet: omne illud quos deprΛhendi non potest sine motu, ad phys eum solum expectat, cuius propria coli de ratio de motu est sed quod substantia separatae existant, solum motu comprehenditur: ergo ad physeum expectat talis consideratio tinator est manifesta, & minor coistat ex hoc. 8.dc in. 12. metaphysi. eoclem moilo Aristot. procedit adprobandum substantias separatas, exist ere
secunda conelusio. probare substantias paeutam in specie, puta primana causam, et . Conclu. seu primum Da oues, penitus immobile existere, non tig pbysicum , sed ad metapli v si cum pertinet haec probat a Doctore sui, N 2 Eius
207쪽
s. Ibom. cto Thonei taeon tragen .cap. 43.vbios edit,quod Arisset. in quantum physicus,in hoc. 8.sbium leuenit ad probandum priamum mouens se ipsum,quod distinguitur in partem mouentem,&in partem mota, quo ρ est aggregatum in coelo Sintelligetia mollii e sed quia Deus non est pars aliticuius mouentis seipsu in ulterius Aristo.in sua metaphysi. inuestisat eX hoc motore, qui est pars mouetitis seipsum,alium motorem omnino separatum,qui Deus est. Vnde in duodecimo metaphys.leX. .no
per motum pshys cum sed per intelligere. S appetere,quae e ccedunt limites physici,& sunt propria metaphysici probat. 3.Condus Tertia concluso de substantijs separati in genere,&in specie, consideratio, quoad praeἡicata i ntrinseca essentialia,quid litativa, non ad phys eum sed ad metaphysicuexpectat vi quod sint affus simpliee,3cim materiales, quod sint intellectuales,& alia huiustii odii quos primum sit tantum
unum, ad quod omnia alia reseruntur. δcc. Aristo t. Haec ei cluso est eximesa Aristo. Iouetaph. ite Nin. 3 o. usque ad. o. piola it hvitis
modi testet inseca& essentialia praegidata ei conuenire.Probatur: ad ilia is scientiam eκ vectat si Mehuiusmodi essentialia intriti , Ieca petiuilicata, ius substantiae separatae abs rasiae sunt subiecture,vel principale e itis sed metapsi. est in iustilodi, quae habet pro parte principalissima entia iii ius inodii e parata, inici sunt potissima pars entis, letis,est si, siectum metaphys . Hac me didici sunt in opinione medias.Tho. ton se mente. San l. Tho m. sunt, ct conii enite, cum Commetit.&Aiscordat ab eo in secti ais hies: daconesi stolae discordat,a Conmie n. ii tui Commen. putavit, quod prius motor, seu pi ima causa mouens, si sic applicata coelo, scut intelligentia saturni, est applicata orbi saluitii sed quia Deus non applicatur coelo,neque mouet per se ipsum sed per intelligetitiam motricem , ob id litium est in secunda concluso. quod ag metophysicum expectet,probare Deum esci quia iroper motum physicum inuestigat, ut putat Coniment sed in prima A tehitaeon luso MesLec opinio, cum Comiment. concordati quia quoad esse, in rerii natura probare,
ad phy si cum expectat:&prae lieata intrinseca,quidditativa, de eis probare excediti imite; eius. Cum Avicentia haec opinio concordat in se eunda ct tertia concluso. dedisceepat ob eo in prima. sed ogehi se se ex dictis Aristot. contra obii , illa qu e in secunda conclusione nam ipse in hoc octauo probat primum i notorem inliniti visoris eXistere in rerum natura, in otii insinito dc se uigetur quod ad ph seu na expectet, probare de prima causa quae est Deus benedictu, in seculat qu64 existat & quod non si proprium meta-
soluitur obiectio quotlinlioc. 8. philo- 'sophus posuit fundamentum, quo tanquaper gradus esset conscedendusii r nam eXmotu physco, est pyogressiis ad motum metaphysicii, sei licet, intelligere,&appetere:&ab ipso metaphyseo, probatur primana causalia existere: ob id iii hoc octauo probat quod moueat motu infinito, die. id i quis ipse motor sit in metaph . Nam siti . hic posuit hane imaiorem:in rerum natura datur motor virtutis insilitar, qui mouet tempore infinito sed iti metaphy. ponit hanc miuorem i motor virtutis insulte Deus esti qui est primus motor, penitus imis obilis: nec obstat gictis quod sanclu Thomas in hoc octatio eκ positioni suae sinem ii ponens dicit qui est benedietua in secula,&c, quaa haec subiun Nit non tanquaprobatum &scitum in illo loco,& scietis, tes tanquam alias habitum, & mutuatum a metaphysica . Qua mi isFraciscus serrarie. Res in suis omiuent. ad libros contra gentes in primo libr. rapit. i5.conetur alia viati,
I A privium argumentum,ex dictis sollν uiris. iiii consi at e nam hoc quod est existere, e mmuni linum substantiis separatis sio dedit limites phys caecliseiplinae, cuius est ex in otibus consideratio i ut in prima
1s A i secundum in quo tangitur id quo
Doctor subtilis mouit ad tenendum cum Avicenna, quod ad solam metaphyscam expectet, quia ipsa subalternans, si periori& ob id a phys canon debet superari,ice Dicendum ergo est quod non ex illis quae in prima eonclusione dicta sinit, quae conueniunt physicae disciplinae sequitur quod naetaphys ea physici subiiciatur, quia non sii Di citur ei ut nobiliori . segutitue ea ut sibi . e seruientii quia vellatur
circa motum, quae est unica via ad venandum rerum existentiastinam ex eo probatur in genere, substantias abstractas esse:
208쪽
specul. i. Anmundus sit perfectus. io
& eo ponitur fungamentum, ag progres- Aictum est D 'ipse sunt cretorum moto sum quo usque ad primum deueniamus. res, &quanuis sint immobiles quo adae Ad tertium dieendum , non esse alie- corruptionem , habent tamen mouerinuitia substantijs separatis de motu con posse,&secvngundum locum, per appli- sideratio nam quo as existentiam eorum cationem suae virtutis, inoctis cieiu rerum natura, ex motu probatur, vi quibus in suis locis proprijs c.
209쪽
DE CAELO PEDITUS A R. P. F. AL PHON.
so a Uera Cruce ordinis premitarum S. August. prouinciali, attium, & Theologiae sacrae Magistro, & moderatore primaris in alma uniueisitate insignis, at q. sdelissimae Mericanae Ciuitatis,nunc tertio ab eodem auctore editus, correctus & in multis speculationibus locupletatus.
ditu in generali tractauit de cnte mobili, & velut tandamenta ponens ad Omnia dicenda, incipit tractare gemobili,& d ente in particularit de sic in . . libris, qui de coelo in titulantur,tractat de mundo in generali de corporibus coelestibus, & proprietatibus eorum: de motu locali, qui est in cis, & de multis alijs qua spectant ad
coelestia corpora. Considerat c-tiam de elementis,& qualitatibus,& dispositionibus eoru, S de motu ipsorum.
I. i. i. x subiecto huius li. varie opi
aibrorum de nantur docto. quibusdam die e-iit,' quod sit totum uniuersum:
alijs quod corpus coeleste: quod
Alber.Magnus,& alij dicunt esse corpus mobile ad ubi quia ex pro sesso de eo tractat. Et quia corpus coeles e habet dignitate inter alia, demotb localis est simplicior. 8e prior & uniuersalior: primo d corpore coelesti mob)liail ubi agit. Institutu nostru seq.mur ut si non omnia, illa quae
sunt alicuius momenti ab Aristot dicta discutiemus.
TU IRguitur quod non.ῖ saIm deson est perfectu, cui pol seri agilitio, sed iuerso potestati sitio seri, quia Deus potest multa de nouo creare, quae non sunt creata:& qui sunt no io,potest steliorared fere ergo sequitur quo i mundus non est perfectus. Item illud Alcitur imperiae um, in quo a si intinnumerabiles desectus: sed in nun do sunt desectus sine numero rdes tias in moribus,cum snimulta peccata, Deo permittente,& monstrum ergo mundus non est perfectus. Draetereadsuda,pter quod uniuersum θ' ost factum,eu imperfectum: ergo iis est vniueitum persectum na sinsne est dese Asdciti mediis eriticii media a sues ortiat
210쪽
Specus. i. An mundus ut perseetias. 199
bonum,ues malum.probatur anteeeaens: quia ho propter quem omnia videntur creata es a imperi eius &in naturalibus &in imo rabilib', is plenus multis iniseriis ita tib , , . ut in eodem statu non permaneat, breui uitietis tempore, multis miserijs repletus,qui tanqua si os egredituris coteritur statim. iii disti ba contrarium est Aris. hic in phitiei pio qui uniuersum dicit persectum. 4. Notati. ' Prololutionen tandum, quἡA vniuer stim sicut de mundu potest capi pro tota rerum uniuersitate, quae habet elle, sue die, siue ab alio de sc in viaiuerson in naum io in eluditur Deus qui mundi,& uniueis prima causa est,cum ipse vere sit, A maxi me sit, a quo Somnici alia sunt. secundo naodo sumitur solum pro multitudine rerum quae habes esse ab alio, sue sit per creationem: ut habuerunt esse a principio omnia , suest per generationem: ut sunt quae quotidie sunt . Et ad huc iste modus. 1 potest duplieiter intelligi: uno mo, vi inter illa quae esse ab alio habent, solii in cori uptibilia intelligantur. Et se mundus est qui equist infra orbem lu-α sibi , lix repci itur: quo patio Aristotel. stituit. m. tu te. l. quando dicit: Necesse est mundum illi, ni
constellationibus coeli ilibus esse e titio vini m. Et cum c um sit in eorruptibile corpus astra &angeli non cuent uniuersu , neque de uniuersis, vel mundo.
Secudo modo capi do naiadu Fut includit eo eruptibilia ' i corruptibilia corpora, e citi 'asti a sunt Ae viaiuerso, ut pies ei'. Nolana. a. Secui do notandum , quod perseeium
vno modo dicitur simpliciter &este ui nihil deest. Secundo modo . dicitur id per se ctum, quando habet quod spectat ad perfectionem suae natura vel suae speciei. N.i ἡ 'Tertio aduertendum,intentionem esse
A isto t.in lib. cle ccclo tractare de toto uni' niuersu ira, capiena o pro omnisus quae i. Concivis. laabent esse, iue a se, siue ab alio, non soluperseeium,sed persectissimum est. Oὼtet. Ratio.
Illud est persediissimum, quod in se incla.dit stim mana persectionem,&in quo nulla ;potest esse imperfectior sed in uniuerso li Deus includatur)esa ipse Deus, qui est summa persee io, in quo nulla pote Ii elle im sectio: ergo uniuersum perfectissi Dum est. ii Secunda concluso. Capiendo uniuer- , . Conclus sum pro rebus que habent este ab alio, siue corduptibilia, me incorruptibilia sint, non eli perfecturas inpliciter, quod nulla de- 1. Ratio.
Jt persectio quia multi gradus sunt in ipsis rebus imperfecti quibu, deest aliqua psectio seni liciter,υt constat. secundo. Illud non potest dici sinplici. i. Ratio. ter persee uni, cui potest seri aliqua additio ad pei sectionem spectans: sed uniuerso potest seri aliquo aciditio: quia Deus potest
omnes res quae nunc sunt meliores facere, quam fecit S potest facere alia de novo, quae non fecit, neque faciet: i conir trium
fuit haeretis Ioan . Uuitele damnata in co cilio Costantines. Quem eriorem prius ha .
uald. X propos to aut horitates eX scri- a. ea viti. plura quae errorem conuincutit noti ei tali uuat in suo
tur, ne tiat magna cligressio. si ergo per ctio, mundo vel uniuerso tribui debet, Io silentes ut philosophi: se tribuamus,Vipo Arist. g.phν tetitiam diuinam quana philosoplius in tu seu Atimi. Dine naturali probat in sinitam, etis, iust a ; pra d, 41
non dicamus, sed quibuscuum datis es alia Dura ibidede novo, es ipsa sesa, per scitiora possunt i p . esse: quia infinita eius est virtus, Siliuinita itas:quauis Mais l. 'c Augii. Nimplius dieat Aliff.non dedisse primae causae uirtute insinita intes ue,sed tu extensue,ut dicem'. 'Tertiaconcluso.Mundus unus e Nillens ι. Conera. uerso corporeo,& de partibus eius principalibus, inter quae corpora coelestia dc ele menta priretis obtinent partes ob ideX psesto de corporibus coelestibus agit, S de elementis Et tractat statim in principio de magnitudine, sc corpo te, in quo sunt perfecte tres dimensiones, scilicet latitudo, lagitudo,&profunditas, unde & dicit Deus numero impari gaudet: quia ternatium numerum olim antiqui solebant adhibere in suorum deorum cultu uiuia ignem, ilius,&ctationem. hi unc respondemus per coim lusones, quarum prima. perfectus est:ita quod in suo genere nihil quod ad persee ionem eius spectat, deest. Iti hac conclui; one volo aicere pri in b, v num esse mundum Patet . Vbi sunt plura, ct diuersa in persectione dicentur esse viaii, si sitit inter se bene ordinata , &ad unum bene sint disposita: se3 rerum creatarii uniuersias est huiusmodi mam cum snt ta diuersi, ut etiam intellectus angelicus ii 5 valeat e numerare, ordinatissime sunt disposito, di ad inuleem conueniunt non casu, vel fortuirat alias,noti haberent diui ualla sapie. tiam dispiniciatem,pro ui flente, 'sube a N tem.