장음표시 사용
281쪽
, o primi libit gegeneratione.
cendi Di quia solum essent. . species re- quicquid alij dicatit Consequentia prosarum, dctiora amplitas: ergo dicendum est, tur. Quia ratio qua de elementis cui ludit quod mixtum sabeat suavi propriam, & posse quatum ad forma substat: .ialom in dium iam sopinum. tendi , remitii eoncludit de miXtis. Latio, idem. Si mixtum constitueretur in 'Probatur etiam sciit. I. concluso. quia certa specie in casti posito) esset ratione si femittuntur: cumtamen statieatformii litis proportionis, vel habitu sinis serm. iter, di sena per naueat species: mixtum euio elementorum: sed non propter hoc: esset ex aequo in pluribus speciebus quia quia nis)il eonstituitutin specie,nisi per tu iti specie propria fatione suae sotniaeaec in quoa habet quia ditatena,A ei lentiani. Et speetibus elementorum, obso amissii est substantia constitui cur per foesmam itim substiuatialem esset.
sui stati tale illud: si accidetis,per accidenta 'IQhaita conclusio.Formae elementorura letu seu mixtum poniturin genere subna non incinentiar aliter in mixto neque intice rigo per formam subistantialem' sedla ese tute 1o,neque in esse remisso patetes tibi. ii, proposito,& habitudo forma sublucin- ibi remanerent, in corruptione, non fieret tiali, non est,sedaccidetalis: ergo uiixtum resollitio Vsque ad materiam primam,onmnon habet esseper eam. ni ei a substantiali destituta qua in cot sus. .'Secunda cocluso Non manent elemen- rupto erat. Patet: quia seinpeg manerent Milio.ιὰ. . ta in miκto formaliter simul eum soritia forma elementorum I- fuerunt sub ἡ.is . . ni inest i cui dicit prima opinio, quae eth Am utroque termino iii genito : sic teraut in vicenn .patet sequeretur quod in aliqua corrupto
ρι ' id naturalis qualis est m4Stum su)t plu- η tej, quia forma mixti , actu existenti mi , re, sors ae lubriantiales sormaliter, quod a uenire quo I repugna vidi bini est. tepugnat: vi saepe dictum est. Quod Q- η Quirita coneliasio.In mixto nonanest
quatur, rih comperiissima MD. Sed repu- elementium cytalitates in elieiniens si
Dantia eo clara est quia cum quaelibet res cui sunt ipsis elementis. Hic volo dicere,pe formam subitaniicilem constituatur in qui is non solum fornax substantiale, est. specie, esset ualestum illud ut argumen- mentorum noti manentiatinaliter, segnetabamur) inquiti speciebus, scilicet, ra- qtie aeci letales sorma eorum quales κtione intesti in certa specie mixtorum,&ra qualitates pilinae manent in illa ilite se. 1ione si in stitistantialis ignis in specie ne in misto. Hi e est Aesistotel. h;r quia ., his nise lic dealhs:9 iant mixtum vere es- sse: ergo in miκto essent elementorum Liat ignis, & agna. Mini odii neges eis quot qualitate, in summo rut calor in summo ' illae formae' noti se habec ut totales,ut qui frigiditas in sumo sed lice est salse quia libet constituat unum,iam sequitur quod se ooti potest mixtum consissete: nam cation manent A cmaliter, eo modo quo in calore citra luminum non potest petis
ipf, Hementi , in quibus quaelibet susT- nere,ueli, eum frigiditate distantea sum
est denominareipsui , sicut d dat esse tale. vici vi experientia conuat: non ergo ma
E,lib. . Praeterea,Sequcretur quod in omni ge- net ibi qualitates illae primae in gradu quoneratione mixti fieret aliquid per accides, iti ipss elementis sunt.&non simplieiter. Datet. Id dicitur fieri 'Ille . si tu mitito maneret qualitates a Disper accidens,quod aduenatiam habenti en illo ghadu cum a suilli non si pasto auase eompletum t sed misti sorma aduenit quam mirutum a calore pateretur, etiam habenti elle ignis i aquae: hoc autem est intensii, neq; a fiigore scit hoc consat e absurdum in Physica disciplina: ergo nuti se salsum.
io modo potest haec opimo Auicenias de- Sexta conclusio tenentia.Elemetita ma- .sendi. tient in mixto in virtute, seu virtualita. ea ,.s 'Turtia conclusio Elementa non manent Haec est Aristot.' omnium pi,ilosopho ' formalit de in mixto cum remissi*ue ali- rum.Omnes enim concedunt quod eleme ph qua formarum,co modo suo tenet.2.opi. ta manent in mixtomam qui dicunt quoό quae est Conimentatoris. si obatur. Foris formaliter manent, a fortiori dirent quia χ ''λὴ is 3' mae elementorii substantialestio fuit inte mcinent Virtute: quia si id quod minus ksbites,ines ieinissibile, quia si sc)ergo de detur ineste inest, de id quod magis vi omititurii subsicitiale, titiae: id est saluti, tur inerit: si formaliter manet elementi
282쪽
manebunt Virtute sit qui negant elementa manere sirinaliter m mi to, non negat
quin virtute sint in eo. Viise , Egidium quo
Wψ- ' orobatur conclusioan omni essectu co- tuae tureatis it sed mi κ:um est e spectu, et e
mentorum: quia ex eorum alii ne, Area et one adinvicem sat mixtu uti ergo elenaeta continentur in mixto dies non sor malititer,u t probatum est: ergo virtute. Maior
eis sentci .Et quod elem euia snt eo usa mixti pateti ina ii non essent, nullum mi X tum Aristo. Uu. fieret, Vt Aristotel.& omnes fatentur. η-- Hie e conclusio est etiam Scoti in . a. distinctio. i s. luaestio. i. Et Gregor. ibide, si Id uel ibi lem,& Capreo. Dubium. Dubium hic decla fandum restat: quo modo dieantur esse virtualiter elementa in mixto. De quo est duplex modus. Qui
Narsi. t./e da meo minutiis: vicitat Marsi qui ait ma nere, quia manet qualitates elementorum
sui ' an eadem specie, sed inesse remisso. Itaque in mixto manet caliditas ignis, sed re milia, ct frigiaticis aquae, etiam iii remissio gradu, S sie ad aliis duab' Et ob id in mixto ibi, is T iis , -- is Q qualitate, prim: e in tali gestigii ut pos I: to i ii iter es sic, ii tute uiatienteleti tentia 4 ' tui uia manent illae qualitates. et Alii dieiint ex ei . . . opitii o. in quarto loco citat/ tihil manent virtute,seu virtualiter elenaei ita per hoc quo a manent soliuia duae qualitates mediae, quae disserunt specie a qualitatibus caenaetor unu sed ipsae qualitates, eo quod media, di rationem
participant extremorum, virtute conti aiunt omnes. . alitates primas, quas sunt fortu .iliter in elementis. Et secundum haeco alliclerationem elementa dicuntur esse
I Uterque modus sateor quod intelligibili sit, sed non caret scrupulo, eo quod a gens naturale producens naturaliter sibili mile in specie, relinquit in et Tectu qua latates tamen non dicitur esse in eo, sicut elementum dicitur esse in mixto. Et
dubium non est , quin in esse tu sit aliqua caliditas asentis,& aliqua si igiditas,&s ede ui 1s sutilitatibus: velum non dici-isus sic, generans est in genito: sicut dici
mus, elementum esse in in isto. Aliquid ee- Maii quo go peculiare est iii eis, quoa non a i caetsi Diueiat ut ris est istestis. Quapropter videtur eice a Ti
quoὰ forma educitur 9e potentia materie, supra)ib. per hoc solum: quia materia est in poten λγ. spe . .
tia ut subieetumst recipiens formam: &se dicatur esse in ea se ut iis subiecto. si ea liquo modo dicamus e Te elem es tum virtute in uidit quia in istum non potest constare, nis ex elementis , tanquam eN materia ces qua sunt omnia. Et quia ad ioe semetitorum ad inuicem per qualitates Notas ritibprimas, quas sibi vendicant , Daturaliter rigetiam. est in eatis quare mixtum sit. Eicuntur esse elementa in eis. Et quia dato agens aliud mixtum, si causa mi&ti: tame quia illud tale aseus non nisi per qualitates .igit, alterat, ex mouet ad genera luin mi κ- tum, quae sunt proprie elementorum, non dicitu: mi Stum agens,esse in mi Sto geDito: sicut eIementum dicitur esu in eo quia
in omni actione inferioris, praeintellecta est superioris, ct primi, actio is quotiitim s. o. r. a ad illud mi&tum, quod nunc cauta est, a Dio elementorum fuit praestipposita,&ta seni ag ipsa prima elementa est deueniendum, quae alterant, sistatum cati ant ex sin adinvicem actione , & repassione. Dicitur igitur este elementum virtute inini esto, quas intelligamus virtutem illius velut primi molielms,& causantis in genere miscibilium in esie citi esse. Et sic intelli gendo, non est opus ponere quod id sit,
quia manent qualitates elementorum re-itiise, vel quia manent istae qualitates mediae: quia Aaici non maneret qualitates Priamae,sicut nianent, adhuc esset verum dicere in illo sensu clementa manent in mixto ira virtuter quia mediate, vel imme state mixtum est ratione elemetorum: vel quia materia sunt mixti ipsa es ementat vel quia qualitates elementorum sunt quae alter uerunt admixti generationem. Cui non plaeetisse reo lus, placeat communis ille, quoa maneant, quia qualitates manent, licet in esse remisso.
Ad ptimum Alcendum quod ibi Apisto.
loquitur de elemento, i i est de materia, & Ag avium sopiva substantiali, quae sunt Vt in principio Physicorum 44sputatum ess) principium rei naturalis. Et forma non esi ex alia forma, Dem materia ex alia materia,& ipsa manet integra, &persecta in re naturaliti d non se de elementis,quae solum manet
specula. H. An elementa maneant in mixto.
283쪽
, i primi libri de generatione.
neratione agunt a linuicem elementa, in quorum actione mutua,&mixtione mimium eonsergit,corruptio euenit eκ qualitatibus ipsorum elementorum, quae adiimii cem aguLEt quod in resolutione seu coeruptione sat resolutio,apparet quod non sunt elementa ibi nimaliter sed soluto virtute:&nunqua ex corruptione sit satim resolutio sed multis factis transmutationibus.potest enim contingere Q pars mixtilia aer de pars in aqua couertatur: se I hoc non probat ibi esse so aliter quia ea leni ratione cium ex ligno sat istitis,probaretur
quod ibi esset ignas formaliteri vel si ex iisno sat lapis probaretur quod lapis ei formaliter in ligno: & si ex semine sitati mali quod ibi fuerit formalite susteit si
Is a tertium dieedum quod aghoc quoemixtum ratione praedominantis elemestimoueatur,non est neeessariti ni ibi si si maliter sed sufficit virtute.st virtus elesseti non est aequalis cuilibet elemento, neq; aequalis j n quolibet mixto: nam in pium bo manet magis ae virtute terrae:&inaui. hus magis He elemento cieris, ob id plumbum tam ponderosum &graue est,sauti Eleuantur,ct volan ratione leuitatis.
N Finis lib. 1. De generatione. M
284쪽
l sto. agit de qualis' talibus primis,&li quomodo cobi
I nantur,& constituunt elementa,& alia. De quibus erit sermo in sequentibus speculationibus.
litas prima, si a nullo causatur:sed caliditas causa tur ab alio.Patet:qa causatura lumine,&a luce,& a motvivi patet X Arist.ergo i sunt .aelius qualitates. 'praeterea sunt pluresq. ergo no solii. .patet.Grauitas,& leuitas sunt qualitates,& achivae,quia sunt in grambus,& leuibus principiu motus:& sunt priniae. Pio bo.Ipsae sunt causa caloris' ergo sunt priores calore sed calor quislitas prima dicitur esto ἱ sor tofi grauitas dicetur. Tertio.Motus coeli est qualitas activa, deprima:& tamen noesi aliqua ex ergono sunt solii .Quod motus eceli sit quasi tus patet, disponiti pia, & est activa o agit et est prima: a in virtute illius mo tus omnia agunt:ergo no sunt solu. .ellii cotrati a est Afisso.in isto secundo
Pro solutione nota tu,q, qualitates quaedam die tui sensibilesialiae sunt insensi Lilo, sensibiles sunt illi quae sensu percipi
pomimi ut calidita ,sigiditas.insensibiles piscisis, ais quales sunt herbarum,oc lapidii virtutes: 36.ea. i ut in magnete virtus attractiva seres, est in sensibilis: quia non potest pereipi aliquo sensu de in uentiae ecoleste Est notandum insuperbe sensibiliu qua Nota a. 4litatu ni,qu.egam sunt itigener biles, incorruptile istici :motus: figura coelestiucorporuin:aliae sunt generabiles,dc corruptibiles ut luX rerum inferioram colores.
Ist qualitatum sensibilium generabiliti,
qua dam sunt de pet se aetitiae, ictione eorruptius sciat calidita sigiditast aliae suntaeitu sed non actione corruptiua de perseivi sapor:odor:color: quia licet color agat de pei se, speciem multiplieando in medium usque ad organum,non est agere corruptiue quia fit sine contrario. Qualitatum sensibilium, quidam stitit Nolanis. I. tangibilestvt ealiditas inliditas aliae sunt perceptibiles aliis sensibus sicut colar, via sit,sonus,auditu,&α Et tangibiliu sunt se ptem comtarietat reali in frigidum, huiuidum, siccum,graue leue duruna, molae: grossum, subtile asperum, tene: lubricum, es aes sin s si quae sunt aliae, oportet I ducantur ad has. Est etiam notandum, quod qualitatum quae in istis inferioribus iuuenii intue, qu e ' ρη dam dicuntur primae, edic et ca Hyadas irigiditas: buintilitas,defecitas:&ahae excutitur secunda ,seisice qua generantur ere Vatia mixtione istarum: ut colores: odores sapores . &c. r. coetus o
seima concluso. Oualitates coeli priores sunt qualitatibus quae sunt de tertia specie qualitatis in istis inferioribus, Pa- Rallo. tet: quia persectioria , di diuturniora oportet sint priora: se illae qualitates coelorum sunt peifectiores, cum sint incorruptibiles,dcist quae in itiserioribus sunt niluus persectat,&corruptibiles, , cssus. seeuda eoelu Lux quae in ictis inferioribus inuenitur, cousequitur comistione qualitatum primarum ad inuicem . Pateti Ratio, i, quia
285쪽
quia lueent ista inferiora no nulla: vel ergo ab elementis,uel a qualitatum primarum adinvicem orgiuatione, ' commixtione: sed non ab elementis quia titillum in sua naturali dispositione lucet: ergo oportet sit ab ipss qualitatibus primis,quae ere varia dispositione adiuuicem re idunt corpora lucida, opaca, vel obscura Cous My y Tertia cocluso.sraeter moturn, luce, es lumen in corporibus coelestibus, ponenda est quai altis insensibilis quae mustiplicatura disia infeliora perueniens, tuam iussues .aa, tiam vocamus.Pate quia alias si tali, non κ tu' '' detur influentia, utiquam coelum est et causas igiditatis in illis inferioribus. Putet: 'ia
vel coelum esset causa pes motum,aut lucere,vel lumen Ithoe D quia talia magistiata sunt ealefacere, ct ealiditatem serii re, quam frigefacere:vt patet. a. e i.terit. 1. Uel est causa talium per aliqua occultam qualitatem,quam voco inlinentiam:
ergo ipsa est i labiliti De quo in libris meteoro ruiti serius di in libro de calo. costis . . ' Quarta conclusio. Luκ, klumen in coe lix sunt priora iii causando, qua in insueti Ratio. tia talis patet ciuia talj, inutientia sortius multiplicatur cum lumine, quam sine, &sortis eatue luminis coactione: ergo lux
s. C6eluso Quinta concluso. alitate; illa ,Calidi quatuo illi tus fit id ita ,sichilas,&lumni itas, lii et disii ius . . caa tur qualitates primae ' non sunt simpli
cith sititie citer tales reluia alia' sunt priores eis. Datet. inquentie coelorum satiat priores eis,' tu κ&lumen es motus calorum: sequitur er
go quod istae qualitate si quatiuis fuit primae)tion sunt simpliciter, lie quod nullae alii ibit priores.seesta eos.Asexta eis clusio inter qualitates proprie sensibiles,quae comaeniunt generabilibus, Ratio, istae .suntstiores, A perseetiores. Ρatet Illae' dicuntur priores, quae coseruant ' producunt alias qualitates: sed istae. . faciuntlioce ut probatum est.
septima es si Septima eonclusio. Inter qualitates pro Clusio, teste sensibiles coueiatentes seuerabilibus, ictae. Iulit rutilitates primae,& non plures,lieque pauciores: ita quod sunt. . species Hlenticis es non coincidentes. patet: quiae mi ista, si e se habeant quod causent om Des alias qualitates,quae comi iunt geneiabili su , es non sint aliae , oportet dicere quod soliti sint ista quatuor. Osilia 6. ' Octaua coclus O. Omnes qualitates sen- cluso. tibii s sensu tactus,proprie conti iunt elementis, licet non omnes cuilibet. patet: Rath. squia istae qualitates sunt propriae. Calidi.
tas,quae conuenit igni Frigiditas aquc .fallini dita, aerii siccitas terrae. Quod non omnes cuilibet, patet, quia Ratio is nullum elementu habet omnes. sed duae solum competunt cuilibet, ut inferius du
'IN ona concsi fio.' tera has qualitates pri mes Linias, alis tangibiles conueniunt elementis. Dilo. Patet quia eo uenit eis rarum: sensum: gratie leue duriam: molle. Durumni terrae existenti in sua naturali dispcisitione.Molle tidem, quando est extra libam naturalem illi postione ni Mullum enim aliorum elemetorum dicitur molle,co quo 1 molle sit, et faciliter cedit prementi ia ora circunshmia. ut dicitur in quarto in eteororum . de salia elementa cedant, est circunstando ut
patet de aqua: quae si digito cidat, circum-ltiit digitum. Aspeium, dilatie lubricunt, ' aridum, elementia esistentibus in sua naturali dispositione non comveniunt,ictim ista sequantur ex commixtione qualitatum primatum, quae qoa potest esse quatigo elementum in sua naturali disphsitione est. cI Ultima cochis ci Elementis in sua natu icili dispositione dispositis, non conueniat Molia, qualitates sensibiles pei alios sensu, isensu tactus, quia no conuenit eis colorabpor, neque odor. 9atet. Huiusaeogi quali. tates se aliuntur comixtionem illata quaklitatum primarum lausibilitiised tali, cξ- mixtio in elementi, in sua natulati ὀispastione politi, non potest to uenire retro neque qualitates quae eri eis sequuntur. IPraeterea: quia tales qualitates non pos sunt esse sue commixtione qualitatuta agibilium sed fatis comixtio non potest ecse tu elemeto in sua naturali dispositione.
Patet quia 145 haberet elementum unam illarum qualitatum primaru in summo.
' Quod si quando Aristo. ut in libro de
ololibus) tribuat elementis colorem ut his iis aqua , ct terrae: portet intelligatur de ele. sta ei mentis extrasiam naturalem dispustio
nem Velia intelligat de elementis existentibus in sua naturali dispositione, pet colorem intelligit large lucen uel limam: dc se est Veium quod ipse diciti Omnia eorpo. xa particis' int colore an quia omnia lucem vel lumen participant.
Ad prin, iam dictum est caliditatem diei primam sensibilium, quo generabilibus copetunt:
286쪽
petunt tamen ipsi coelo alia prior potest
Aa a sum. SAMecudu&tertissipatet ex diffissoluti de qualitat abus contrarijs quomodo se compatiantur in eodem subiecto, sunt varis opini.na in Gregorius Arimi. in prima.d illin. i . quaest. 3. arti. a. tenet:quod neq; iti gradibus intentis neq; in gradibus remississe compatiuntur.Capaeo. tamen ,ea. dist. quaeli. a. ad argu. contra secunda con
clu tenet quo A in gradibus remississe coinpatiuntur: sputat te loqui ad mentem S. Tho n. quid senserit Commen. non con stat quia pro utraque parte citatur de quo alibi.
Igetur quod non snt . . A qua non euelementia: ergo solum sunt tria. sa.
tet .si ellet eleniet uni. inueniretur purum sine Odore sapore, S colore: litur aqua totis: ergo nul
considia. 'Cons a tum quias aqua esset elementum,maxime aqua nititis: sed ipsa non ei elementum, cum si mixtum ex partibus adustis ut eius salsedo ollendit: ergo nullum est elementum aquae. Item .ignis non est elementum tergra nosunt. patet: quia si ellet, maxillae stir siunita concavo lunae: sed si non est. patet, si
ibi esset videtur quod quandoquidem stella qua sine proportio tie ab oculis nolliis. distat videtur in no Jhe, videretur &ignis, qui excedit in lumine stellam, Enon vide tum ergo non est. 3 Tertio. Sunt plura quam. Patet. Tot sunt elementa ut docet Avilio. quot sunt combinationes qualitatum pri tuarui I sed ultra illas . . qua 'sunt Caliditas, exsiccitas in igne: Huividitas,&caliditas in aerei Fr giditas,&humiditas in aquai Siecitas, frigiditas in terra sunt aliae duae possibiles:stitie et sigiditas.& caliGitas remisse ut in te-pisso S humiditas, S sicceitas etiana reluissetergo non sol im sunt, quatuor elemeta, sed sunt. λ
eontrarium est Aristo. late text. 1 6. pho solutione uolaticluni, quod cum ele Ines fariamentum sit ex quo fit aliud eo in odo qum Nutanti. litter dictitur elementa syllabatulo,&sys labi die ionum.& dietiones orationum,tripliciter potest capi elementum, uno, nodo Tripi sester pro mater a prima, quae es h unum in quo ςapiri r ese sunto innia uiuia est subice tu pece suppost in xu autum omni actioni naturali, de se sumitve sitietis, i me elementLm. secundo modo sumitur sitis e. Et elementum vocabitur rei naturalis tam materia, quam forma : quia ex eis constat intrinsece. 1eitio mo . sumitur large eleιucturia: ut tigniscat. . Igne Aerem,s c. quorum mi estione adiuuicem sunt mixta omnia.Et de illo. 3 modo in planentiatum est sermo:nam de elemet primo &. a. in primo e . a. Physicorum trae auit Aristot. Capietido ciso Gemetum. 3.xviodo. Masci se doleribi hiementum est res coisse of ta GDrat Io,deuor ara, j terras gene tibi. WςR; les,& corruptibiles co positas magis sitii pleκ, quibus suppositis, statuo primam co
Numerus et metorum debet sumi a q a conelu. t. litatibus cis bilibus .pacet. penes illas quI-
litates elementorum numerus est sar :
to conixa p.,ssior e adinvicem mista debet genera: iruportet ergo quod sint huiu, eo citionis in quibus fuit qualitates ais tuae, panim 'Secunda concluso. Numerus elemento rum est. iii metidus penes eo binationem. όης''' η.qualitatuni priinarum di quia solum .. i'Τ' sunt possibiles combinationes, soliun 4.
'Probatur concluso,supposito quod supra dictuna est,quod quodlibet elementorum duas debet habere qualitates solum ergo secundum combi stationes illata quaritatum sumendus est numerus: sed pos, ibiles combinationes solum sunt. s. ergo solutu sunt. . elementa.satet: quia caliditas, ct humiditas est possibilis eo binatior quia cum no stit c Atraciae,possunt se eo pati. Et si humidit 4s in summo est in aere erit taliscobinatio. Contra Plutarctium qui in proprio tractatu aerὰ sigidum ponit sed tama decipit Caliditas,&iiccitasetia se possunt compati, Et si caliditas est in sinunt ieit in
287쪽
, c Secundi librige generatione.
tui sit dilas,s humiditas. Et si fisi sitas in sum tuo est,est aqua .siecitas, & frigidi
ias etiam se coin patiuntur. Sic est tetracio tu in restant duae ciliae eobinationes: sigiditas, Sculiditas, trilini ditas , dc sccitas: sed quia istae sunt cotraria adinvicem, non dat ut talis cobinatio: ergo solii sunt. elesiae taFatet. Numerus eorum Aebet sumi secuilum numerum coinbitiationum possibi
liuin ex. qualitatib' primis sed solii sunt a. possibiles cositiationes ergo solum . . sunt elementa,quorum quodlibet, cu duas qualitates ex illis primis libi ven gieet,via aestiti sititi mo,alia in remisso vadun& sunt aditi uieem disposita,& ordinatat ut potia sint adinviceni agere,& pati, ratione haruqualitatu, 'c possint secoseruare ex nullae , pora fere, S mensura earum.
quaest. s. rium non sit cilieri immediatur sed aliquod sit medium, uoa rationem teneat,s partici et cum extremis:nain post igiae in quo caliditas,& siccitas,non ponitur aqua, quς cima hibeat stigi litatem, es humiditate tu, secundu ambas qualitates cotrariaretur robiil ponitur statim aer, qui habet humiditatem, de Litutem. Iti tate coMuenit cum igne,& dissest ab eo tu seeitate, & cum aqua conuenit in humiditate, es differt ob ea in se iditate.
sic etiam aqua mediat inter teri vivo aerem, nam aqua etini tetici uenit in si igiditate Sculti aere in suti insitate. Manctergo lignis contrariatur a ius, ct aer contrariatur terra. Illa quae mediant es menta dicuntiit symbolia antio,inter quae, sae ilis est transitus. Symboliκ anteni in quia in una ouε scies. conueniunt qualitate es focile transi uehit, ita istitia iii igne vel e contra,& socile aer in aqua, intersymbo &eeontra De quo alias. Non tumen est taairauita est, A ili, trastus, ubi nullum stitibosum est,
sed contrarietas secundum utranque qualitaten uvi inter aquam, es ignem: aerem, de terra .
.c5 14s, 'Textia c5cluso.Caliditas aetis, & ea ligi tas ignis licet in summo in igne, ' non insitivulo in aere, sunt eiusdem speciei spei iar .Ratio. lissimae, Pr batur di qui eos de in habent e se ius. astatis. se eundis quia si non essent eius dein speeie in ha Lentis' sylii Lollini ut dicebam')- esset facilis transtus:sed soli itur sacilis: ergo quia su ut eiusde speciei. Tertio. si non essent eiusdem speciei iami me,quia caliditas in igite est intensa, 'su vix in aere remissa: ledituensum,&remissum non variat lationem speciscam in qualitatibus, ergo sunt eius se in speciei. 'IPostrem 5. Quado aer couertitur in ignis . . vel econtra quaero, vel caliditas mane Melperditur, si manet ergo erat eiu Me species: alias ignis no admitteret tale caliditatem. Quod ii uo manet,a quo corrupisitissa li3itate quia ea liditas n5 agit nisi tu situ contrariu neq; a siccitate: quia siccitas irae 5 traiiatur caliditati: sequitur ergo quod an et,& q, sunt eiusde specieitiaua intellia gas quod manet eade num croria hoc unei, necessarium.
Eu hoc sequitutionsuisse sitis phys te chii adi hum huiusnodi caliditates specie diget diu
remana non vivetur ubi sit suo lamentula si Bieleti, ad id opitiati dii. Quomodo enim in telligeretur exibium . . qualitatibus pis: . b
atiis combinatio ad. . elementa coiilistae, si i
d a s ipse caliditates non es lent eius te spe. e. Hei 3 Non enim dieeretur cobinatio exssed ex. 3.ciuia sic poneretur alia frigiditas in terra specie dili4ntha ab illa qua eii in squales alia hiantiditas in aere ais tutius h. cie al, blici quae in aqua, de alia siccitas quae si in igne,distitissa specie ab illa que isti irai S sic eobinationes essent. . sed qualita; tes lao essent . . sed . 8. Quapropter dicenduest,caliditatem ignis, S ueris esse eiu enispeciei specialis titiae se frigiditatem terti, es a iube eine eiusdetii speciei specialissima. Et si e de ii uiuiditate,dc siccitate. Vltima concitatio. Quicquid dicantiti Aementis tion est opus ponere alias qualitates uirtuales diu in has ab illis ἡu,sh, actualibus, deforma substantiali elementi' Datet, quia Deus. 3c natura nihilsaciunt suta Rid .sed tali , qualitates virtuales sidaria-ωὰ f. tur,ellent si ustras otios e, ergo non sustidadae. Et phobatu quia si viri stilis ἡ hetii iesus: Poni, uia inae propter aquam, qua qua ο - calida est pollet se reducere ad iiigiditato Imaginantur ii ii Q quando aqua est cali '' da cum sit ablata omnis frigiditas actualitia iii poliet fieri reduetio ad frigiditatem iforma substat tali aqua . nisi mediate aliqlla
frigiditate, l quia tio habet actuale, habet vi reuale:& sic potitit viritiale. Arguineati
288쪽
spe c. 3. De trans t. element Φmbolieta.
hoc Secundo quia nunqua quandiu aqua manet, manet ab 'i aliquastigi gitate: quia ea in habet in summo & s totas iter perdat, non esset aqua: quan uis non sentia inus ea propter caloris activitatem,& se non est necessarium multiplicare huius in ossi qualitates, sed sufficiat ponere actuales, quas habent elementa.
Ad prianum dicendure, aquae elenaen tussi modo in sua naturali dispostione exista quon habere agmixtionem seg purum esse,&contra ratione puri est sil sedo maris, quae ex terrestribus partibus adus ij
commixtis ibi venit ideo Do est argumen tum,quod non si aquae elementum: quia purum non inueniamus: sicut neque terra ista quam calcamus secundum partem hac exteriorem ubi es animalia habitant,&ariabores fructificant, ct nutriuntur pura est eram si pura esse is vi supra diximus) non posset nutrire sed non ob id sequitur quod
terrae elementum non si quia puram in superfitie non videmus Ad se eundum de ignis elemento, dicim' esse ponenduntu&quando infers,non esse quia non videtur, respon. ii ignis in sua na turali dispositione qualis est in concauti Lun. ,no potest terminare visum propter magnam eius 3 iaphane ita te mi nam si aer Non ter in incit, quanto per amplius ignis,
qui in decuplo est rarior Et se esse lucidunon conuenit ei.Quo pacto autem ibististiis elementum,& non calefaciat,& quaesit causa,quare non luceat, late Aegidius quolibet. I. q. a . Quod tamen apuA nos iis gui, si lucidus,eo est: γ impurus est.Non enim elemetum ignis purules est apud nos. Quapropter aliqui dixerunt ignem istumno eue ignem,sed samma. st haud dubies ignis verus eu es ementatis magis esset id quod a canclela videtur ascendere ad modum fumi, quare sanista ipsa uicquid si de hoc nullum est argumentum mon videtur ignis ergo non est elementum ignis Stella enim aὰ tantam gistantiam, quatam: d firmamentum est, vi feri potest, eo qdst pars densa orbis,que recipit in se lumen mutuatum, qua ratio e fiat visibilis. Et quidam mitte, sale em in messem alteram, ne gat ignis elementum & Aeri 3 et Aristote es alios, cum magis ipse sit deridendus. Noest validum argumetum vi ipse putate n5videtur,ergo non est vel co fecit expressa mentionem Moyses: ergo no debet prini. Ad tertium die endum,iasi esse ultra. .ele Ad tertium. merita, quia aliae combi notiones non junt potii bile, inam sigi litas,& secitas in gradibus remissis non sunt qualitates conuenientes elementis, eκ quorum actione ad inuiceni sunt mixta generanda sed oporat et quod una illarum sit in sumno gradu, modo caliditas in summo eum sigiditate non potest stare quia consumereti nem e contra,frigiditas in summo, cum caliditate remissa: quia extingueret net ergo Q solum. .conabinationes sunt possibiles, Sese solum . . elementa.
in elementis habentibus symbolum sit facilior
transa Ius .i Issetur quod non Ibi for , hiatim
tior est actio agentis si ei ' 'lior oti transitus unius in aliud ted in non habentiabus symbolum aictio est, sortior ergo in eis erit trastu sacilio .Prcibatur minor quia in nonhubentibus symbolum Euae qualitates aguntiquia contrariantur alijs duobus &in habentibu , sola una sed fortior est actio, quae a duobus 4 quam quae ab uno caretis paribus. Secundo. Inter ignem,& terram est Hin , bolum in siccitate:& tamen non est facilis transtust lino est dissicilis valde: quia terra nimis densa,& ignis nimis rarus. Secundo: quia terra est multae res stentiae propter densitate ni materiae,& difficulter corrumpitur Tertio.Hoc docet expetietitia: quia vi/emus terram multum durare in igne, antequam corrumpatur ergo non est pacilis transitus, Vbi symbolum est. Tertio. In omnibus elementis est aeque a facilis transitus ergo no in habentibus *mbolum est satilior.Consequentia est botia. Antecedes probatur quia in omnibus esta proportione maioris inaequalitatis: nam in omnibus est ex proportione activitatis ad resistet iam ergo sequitur quod aqualis est trans tus,&a quedi Scilis in olanibus. In contrarium est Aristoteles hic, teς Ια eonti
289쪽
Notand. i. pro solutione notandum Ut supra tetiginius)quod e uti in elementorum quolibet si ut due qualitate iuna in summo eis discignis eu casi itis,& secti .1ti summo est catulus, aer en sua illus in summo,& ealias Tith. ae dias retinisse,qua mis Thoma es de Gai bo in Callio. tractatu sua summa dicat de aete, iube v- tranque qualitatem sibi suis me vendicet: t.uum Opinio communis est, tuba sitimi ditas i t iti summo. ξt aqua est frigi la in Ct,seciso. suu imo, Μ minus luimida qua m aer. auod si quis obiitiat quis 4 magis videtur humectare aqua, quam aer, noli valet: naua hosterit quia aqua densior,& aer rarior, & siesolutio. mitius de materia verum si caetera ei e ut paria,magis humectat aer. sicut calor en intensor in ig1 e,qualia in ferro: tamen serruiti magis lardit tangentem, vi supra diuinus. Vel hoc erit, quia impeditur ab influetijs e celestibus,ut dicit Avicenna in secun Ha primi quia in omni dispositione rese luit A licςn acri propter id quod in eo est de birtute soli di stellarum. Aqua en stigian in summo etiam si ALMM Μ g mix Magnus ilio at magis si igida i terraim quia magis sitiat a fonte caloris. seisi
cet a sole. st quando Aristote. dixit, quod aqua est frigidios, intellexit de stigi sitate
Obi alo. . Terra est sutili ne sicca Dude s quis obi jeiat ergo est discontinua, si summe sicca. Die insum quὰd continuatit, in ea erit , p-Dilotio. pter si altilitateni vel propterea quod partcs omnes appetant coliti uni: bi hac ratio te caten divit omnes simul eo adunciri.
Notim. a. si secundo eli notandum quod transtum este fui iliorem, potest titipliciter iiitelligi. primo inodo, eu parte pratentiae aestuae respectu res sentiae. Secundo tu do, eN Par te qualitatum primariam erili, modo ,eta parte qualitatus cim tara : scut stitit ar ias densita sim o Ilicies S duricies. 'l t facilitas trans tus ex parto: potentiae a luce ad resistentiare potest intellisi adhuc tripliciter:vno modo: ex parte potentia activa' tantum,non habendo respectuti si elis lenti una alio modo, ex parte res- stentia tantum, non habendo respectu in id potentiam aestuam . Tertio in clo eκ parte utriusque,scilicet activitatis, di restauentiae simul. Pontimus pii ream conciu- sotiein pro solutione. Cdsiis. i. 'Considerando sol iura elementum ex parte activitatis ceter4spari vi in non habentibiis symbolum facilior est transtuy. Pa ah. tot Inter illa est facilior transitis Vbi sati. lior est actio:sed facilior es Vbi tio est, symbolum. patet quia in non habentibus duet qualitates agunt:&scsacilius transbit a qua in ignem, quam aer, considerando se luna oesiuitatem quoniam ignis secundum v tranque qualitatem aget in aquam, ' in aerem solum secundum unam, scilicet, ratione j cci tis. 'secunda cAcluso Considerango ex par a. π te resistetitiae solum Reilior est 'transitu, in habetilibus symbolum. patetan habenia tisiutibus istini inluni sola una qualitas resilit, Siti non bubentibus duae: at ubi nihil, de re si ii tia faei litis agetis producet essectu, de fatilius cier conuertitiar in aquam, tum sollitii res stat caliditas ueris frigiditati a qua . t ubi minor resilentia, sacilius aqua
Tertia eonesi so. nsderando acliuitatem, S res sentia in sinui, tam facilis est tharistus in habetitibus, quam in no habentibus 1mbolum. Patet. 1ii titi habentibus λssem solutius quae agunt, duae resistunt, ain habentibus, si una agit, una resistit sed qualis est proportio duorum ad duo essu uius ad viiiiiii quia utrobique est aequali. tas sequitiir ergo ex ista parte in omnibus clementis esse a qualitatem, S tam faciles eii titiustum lutei non syniboliganthis ut lutes symboliva trita. . Quarta concluso. Elementa quae adimis in cella transivii latitur per solani actionem,& passionena caliditatis,&s igiditatis est te ei, parib iis lacili istratismutatur, qu Insuς per a tionem Ini illitatis,' seditatis. Hac conclusio est uicini seu a quia illae duris prima qualitates dicunt ui activae & scut magis agunt, minus resistunt, & alii duasum p.is,mae, quia miniis actium, ' magi, res stunt sequitur ergo quo id erit faciliottians tusiam ubi agens maloiis est viriu-tis, facilius se iretur esse ius, quam di debilis virtutis, si mogo catera sint paria: s se alter facile tratis bit in alterius natu ram: S Aciliis transui utabuntur adii uice ignis,s aqua quam aer,s terra.
i lix quo sequitus quod secuti sum istam cito
considerati metu facilior si transtus in il lis qua non habent symbolum, quam in illis quae habent.'l Quinta concluso. s x parte qualitatum secundaria raritatis & deustitis, luries,
290쪽
Ratio. is molliciei ignis,& terra,iusticulter adinvicena trans nutatur. Patet. Dimelle etiim est ignem tantum condensari,quantii tetra, ct terram latuin tare fieri. quantu ignis. corolla. i. 'Sequitur ex dictis lubdo innibus pensatis, S consideratis, aliquando est facilior transitus inter elementa quae non habent syllabolum,quain inter illa quae habent, ut patet ex dieiis.co quo sequitur uniuersaliterno esse verum,quod inter elementa habentia se bolum iit iacilior transitus. Ad argum. argumenta solutio patet ex dictis: nam probant quod intendunt.Et non solum contingit tetansitus vilius in alium,sed eae duobus potest unia in generario sicut ignis eX pedali aeris,&terre,potest ignem generare vel eXpedaliaqua ,stertar. Non enim obstat quominus possit per suain virtutem praeuasere contra Auo elementa : si
modo sit maloe activitas in igne, quam sit resistentia in alijs auobus. Hie consideratidu pro debita intelligentiaide saeiliori transitu in limbolizantibus
quod Cometit.in i 1ho lib. text. a s .aminiat quod quaedam remanent accidentia in re,qua: fuerant in re comi a.dc Marsi.in i iio. 1.quaestio. .c.8c Albertus de Sarco. q. s. sequentes Cometit.tenet quod qualitas
smbolica remanet, ea aena Dumurra inge Derato,dc corrupto tex quo demonilrcii irfacilior transitus.Sed ut alibi diximus con tralium docet Sahom. in hoc secundo textu. 1s.qitia scut omnes dispostiones pricedentes introductionem formae comun putatuto& sit de nouo producuntur se eatiam tam in s mbolirantibus, quam in non simholi pantibus omnes qualitates corruinpuntur,& faeilitatem ttansitus, saluat aegidius in loco citato,quia in non simbolico utraque qualitas corrumpitur persecta suo contrahio:in fimholico autem visna per se,& a suo cotrario alia per accides, quia ad corruptionem subiecti . a. solutio. ISecuda solutio ad metes Th.qdideo sit stellior transtus quia qualitates non sim. bolicae corrumpuntur cum resistetis: quiatessititit sui, eontrari s 3 limbolice, sine aliqua iesistentia: non enim caliditas aeris corrumpendi, resistit aut tragit in caliditatem ignis generadi, cum smile non agat in
suum si te,nec ei eesistat &c ut supra duruimus in lib. i.yhyso
ium circa medium locum existens,sit conapositum ex omnibus quatuor smplicibus: nam etsi in priecedentibus dii num est quomodo elementa concurrunt ag generationem miκti,' quod non manetit ibi formaliter seu uirtute dimulta alia, oportet i men spees: lem sacere speculationem,ut appareat veritas. Vtrum ergo sussiciat quod
Uidetur quod non. Aliquid ex alio com t. Argumepotii est, quoa componens in composito
aneat: sed elementa non manent in miκ-torergo non componitur ex eis. Maior est supra r. lesora,ct minor in superioribus seobata est. Mi .spe io is praeterea. Aurum est mixtumitamen in auo non est compositio quatuor simplici u.
Datetoqiuia aqua Don coticuriit in auro nun aqua esset non tantum duraret absq; cor
res pii ne in igit: sed ibi durat:ergo signum cst quod non habet aquam. Postremis Aliqua sunt mixta, in quibus a
solum duo elementa co currunt:ergo non
est verum quoa omnia concurrant aA generationem cuiustitietiscitet de exhalatio . ne, quae est intutum:tamen solum concurrit ignis es terra Et patet de vapore,in quo non est ignis: ergo sequitur quod non omne mixtum ex quatuor elementis gene
Un eontrarium est Aristoteles hic teπ- - isse,
'lpici solutione nota dum, qu53 quaeaam Notati. i. sunt mixta,quae perfecta dicuntur, vi sunt viventia, di non viventia, quae in medio mundi stant ut homo, lapis. Alia sunt mista, quae sunt imperfecta sicut exhalatio, vapor,&nix &alia huiusmodi quae non habent illam eonsistentiam , quam habent mixta perfecto. Secundo notandum, ne proeedamus in Votan. i.
requi uoco,hic non esse speculationem,utrum sermaliter maneantelementa in mixto,sed ciunsolum maneant virtute, quaeim