장음표시 사용
21쪽
tenui, sed expertes tamen Diale sticae viri nullam prorsus ullius rei viderent esequentiam, seu discernere non possent an istud revera sequatur vel non sequatur ex illo; quod illa scilicet arte destiti tisinu climillitamen consequi tam multa, adedque cur pervideant Attamen, inquies, Dialectrica ectorescit hic maximε, qudd una
omnium artium ut texere, sic retexere noverit captiosas, fallaces consequutionesi adeo ut Dialecticum etiam iuvenem difficilius sit quis vetulum, simiam, aut Vulpeculam capere. Ita-ne vero per Herculem dicis esto igitur ista consequutio, si ex duabus quantita tibus inaequalibus major continuὸ, ac infinite minuatur, minor coel-tinuesa infinit augeatur, transibunt per aequalitatem atqui ex drac, sangulis alto rectilineo, altero contingentiae, ille major sinestitarisensimit, hic minor infinitὴaugeri, ergo si id sate-nit, ut traesemiper aequalitatem. si Ribet, ut hoc argume tum dine lineae rectae, non parallelae si infinith producantur, coibunt tandem qua parte una accedit ad aliam ei, sertiorisiuna tantumst in hera curva si infinith producantur coibunt, qua parte scilicet cum a versus rem in lectitur Eligat jam Dialecticus
qui teneat ad unguem fallacias omnes, quae committantur seu in dietione, seu in re, cum artilacio retegendi, utramlibet voluerit ex
his consequentiis, ac vitium ostendat si possit. Iint enim haud dubie fallaces Quod si non possit, quorsum ergo sic inflatur Dialecti' cur, quasi proprio jure vendicare sibi possit, quod in artibus lingulis uniuscu)usque proprium est. Sileat ergo Dialectis , quod adstria si emi interea ver gi labunda ire his sese ludicris i eat,m Canislatia si sesquoddam sidus est Canis, ergo quoestiani sidus latrat item, quod non amisisti habes, at cor anon amisisti, πινγ rivia tabes, Et, quod sim, in non es, at ego sim homo, Uiurtumno aio Aque ita de exeris. similam hujussu irue
sunt quρecumque a Dialecticiso contexuntur, ' i' vuntur. Et audicraqvidem haec dixi imitatus qui comparat eadem
vit. Manquam ista, quit, ne ignoranti meent, necDeutem juvant. Caeterum cum apprim adeo, quod ille est quaestus de suis
temporibus valeat nolitis accommodari cur non huc quoque trans
22쪽
eli, mus autem easeum rodit, syllaba ergo aseum rodit. Putas nune me istud non pWse solvere, quod mihi ex ista sententia periculu immineti
quod incommodum sine dubio verendum ne quandos negligentire fuero, aseum liser comedat nisifori acutior est in eoilectio, m-, filaba est, syllaba autem easeum non radit, mus ergo easeum non rodit, piarales ineptias in hocsuperciliasubduximus t in Oe barbam -simus' hoe est quod triges docemus e passissi' hactenus ille Ar,in
quis, homines tamen qui verum reperire volunt, edocendi ista sunt,
ne argutiis similibus siquando decipi possint. Quid vero ali ed
condi sunt qui ad verum tendunt, imo qui sele ad pueriles ludos dumtaxat componunt nam ea quibus veritas est cordi generosa ingenia hisce cavillationibus nihil prorsus commoventur. Et sata quidem ille qui contexit hu)usmodi Sophisimates, veritatiscausa non facit, ut perspicuum est At finge quempiam qui ad illum veritatis amore accedat, si viderit illum id istum curare, ut retibus hisce un-plicet, quidni illum contemnat&fugiat quidni alium quaeriret Equo seria possit edoceri Uerum nisi paratus sim, tu me facith cap es Quid si ergo tuas praesentiens argutias nihil plane tibi respon
deam an me capies etiam tacentem atqui argues me stoliditatis qubd respondere nequeam Ego vero te coarguam vanitatis simula& malitiae, qui candide nolis agere, cumsessis, silentioque meo declarabo quam te floccifaciam. Sed esto cum respondero, victoriam 'reportes Egregiam videliceti audem, spoliaque ampla retuleris. quippe qui me apertomarte, cum candore procedentem, contra datas: accepta leges dolo malo deviceris. at vero tamen quo in genere certaminis luperior fuisti nimirum in vanis verbis, villis, quorum nemo vir bonus est quem suppudere non debeata
Quanquam qui tibi facile sit reportare victoriam primum enim si compellam te planum facere quod dices, quonam tandem pervenies Quaeram quid intelligas per has voces, Taurus, Mus, miles cogam mihi explices distincte quid per singulas propositi
nes intelligi debeat tum vero nonne ad manum erit ut leo vanum convincam&ridiculum faciam Crede mihi omnia ejusmodi m chinamenta aranearum tela sunt; neque enim irretiunt nisi culices
debiliorum ingeniorum, de quibus triumphare indecorum est antia mosiora verri vel nullo negotio perrumpunt si accesserint , vel accedere Diqjtjgo b c orat
23쪽
cedere etiam prorsus non dignantur. Mubd si interdum implicitos sentiant, tunc quos nodos luere digitis non possunt, cona temptos ense dissecant nisi quod etiam piperumque succurrit unde par pari reseratur, ut cum Philoxeno Dialeistico ad Dionysium Ty ranniam dicenti, ego te conVinco, nimirum verbis, excepit ille, at ego reipsa te, qui tuis relictis, me meaque colas. At roges quid cit, celebratur ecce rusticus, qui Filium ex studiis Dialed ices, deuntem,artisque suae periculum facere volentem, excepit ut debuit, jusserat ipsi ut lex ova sorbilia pararet, duo sibi, duo matri, duo ipsi; apparavit ille selum tria. Roganti Patri cur sex non coxisset, nonne inquit, coista sani sec quomodo tandem, inquit Pater, ego enim video tantum tria pis non , pergit adoles ens ova numerando hic sani unum, duo.&tria porro unum, duo, & trias mul juno a faciunt sex Tum demum Pater, optime tu quidem fili, egoigitur accipiam duo, Mater tua habebit unum reliquis tribus tu fruere. De Inventione Argumentorum non est quod multa hic congeramus, suppositis iis, quae jam dicta sunt. Etenim paucis liquid b constat non esse Dialectices invenire argumenta ad omnem quaestionem, sed singularum esse scientiarum ad quas quaestiones attinent. E illicd quidem respondebitur tradere Dialecticam generales locos, ad quos respiciant, qui in aliis frientiis argumentis indigent Uerumtamen putas ne Dialecticam unicam adeo esse oculatam, ut prospi, xiat, ac indigitet quidquid in caeteris est argumentorum,& virium3
ut caeterae excaecatae nihil per se videant; ipsi vero tantum possit, quantum iunctae omnes simul ut caeteris labascat solum, subs1tque
periculum ne in Epicureum illud decidant inane, nisi illas in loculos tuos Dialectica receperit, in tuto quasi collocari, videamus ergo Grammaticam exempli causa quomodo sustentet' Quaeritur utrum haec sit bona&Latina phrasis, Interdico tibi domo mea, ut Grammaticus probet esse quem Dialecticus nutu observabit p. dices, opinor , ecquid enim aliud sere ut si Grammaticus per currerit omnes Dialecticae locos perveniat tandem ad locum ab authoritate, ex quo admonebitur quaerere num Classicus Author ita unquam loquutus sit, si quem ver reperiat , tum sen
tentia illius nitatur ad probandum , quod intenditur. At pri mum ille quaerebat argumentum; exaspectabat a Dialectica, quae
24쪽
pollicebatur alicuius inventionent etae mitem milem non Iuppeditat, sed mos illum quaesitum Ggmmaticiis iterat hoc ipsum facturus inconsilia Dialectic t nonne letomessiimussi fuisset illi proposita huiusmes quaestio,
misianilingvaeLatinae Auctores esse consulendos Est ne ullus dui dubitans num aliquid sit Latin dictum, ex solo communi sensu id faciendum esse non provideat sed ruinus proponatur Quaestio, Sitne centrum circuli in altera duarum linearum rectatum, quae inimisum circulum recta se intersecent quodnam h Dialecticae loeis erit subsidium Geometrae ut confirmet rem ita esse Est-ne qui illos percurrat adirexendam musmodi avi si milem demonstrationem remittet quidem Dialecticaaddon
strationis evenere valeat. Quaeratur in Physica an melamone acquiratur quantitas, consule autem Dialectic bico' equinat o. cies Quaeratu in Medicina num phari cha irritam
ita: LoM--Chm siquis attenderar, Ideatrii, Ait 2, quae habentur inscientiis, Vel ne revocatae Iunisi quis tare annum nugetur ad loco illo meπveis invoci p snt neminem tamen ad Ilias
hendas Dialectieam respicere. Quaeso te mmcu 'calis Dialacticae tira sertim nriudiciis, quaeratur an Cacus oecindesit aemum an Titius sit aere obstricti Sempronio Vs quis asserat Author dii Dialectieus erit, ut quaerat teste, Ayngor pha, ut praecedentia, eonjuncta,consequuta perVelliget, ut adi
setaee euid unt testes, qui perdidit birographum,
,. mi Q, ominδα, iamvenerat, dimitus eiunum mobis sunt viris peritis generalia quae-zun monum apis quaesticurri possint,ubi quidpiam con-εrmandum a Mianinioris neque illa con preMndunt omnia
25쪽
R I II probationum genera, quonam enim exempli causa Theorema. tis hujus probationem referes. Numerus planus ductus in planum similem producit quad tum, sicque de aliis sexcentis, nisi sortEeuniculos .isieros suffodias., tentes, neque nisi pauca acconsent aris fissi terminatae materiae cedo enim Aonia solertia probi' Ἀ--, oin Dialemeum esse utilem a uisse, H si Mimie a genere, forma, M uia mibus, a repug- . - i, o c. nequi ullum denique reperias virum coris hic que amantem, qui aliquid probaturus ejusmodi cel-Madeat videlicet bonitas acumen ingenij, naturari saecvnditas macetiae subje experientia denique exercitatio suppeditare rationes debent .firmas, appositas. Caeterum enim si quem hosce locos artificiose retractantem videas, Deum immortalem quam frigida, .m inconcinna profert 'Atque haec quidem in praecipua utilitatum capita, quae Diale.eticae putantur breviter perstrinximus Specialius enim aperire inutilitatem illius farraginis, qua Dialectica tota intricatur Categorem rM' V Mezorematum, suppositionum, si suum, descensuum,
est, ac sanae mentis, qui totine in um Artem non deridear, ut seri sit saepe Cicero Dialecticam tuam Stoicorum, quos vocat spi- aias vellentes, ossa nudantes, tum k Dialecticam a Chrysippo fie memorat scriptam, ut si quis, inquit, obmutescere cupiat, nihil aliud legere debeat. Qitanquam, o bone Cicero putas qui
in istis Dialecticis est eruditus, & exercitatus Obmutescere tanquam piscem y ita me Deus adjuvet, ut illius potius est loquacitas,ti verbositas invicta Sed nimirhme tantum verborum inutilium seges, nam ad eloquendum hi bona doleri nihil est ineptius. Ex quo passim videre est innumeros garrulos e Scholis istis emergentes similes illi Stoico,qui ut et apud Gellium vocabulis haud facili cognitis syllogismorum, aptionumque Dialecticorum laqueis strepebar, er- Μαξ σπιμωρία ς,inios e id genus gryphos,
neminem posse se nisi se ditatuere, donee Heros Attico
26쪽
ipsius Epicteti verbis ostendens id genus Homuiuiti se in Theom. niatibus tantum nugalibus,m puerilium sagogarrum commemtationibus oblectantium, neque frugis, nεque operae probae esse 'insolenti M adolescens sic illum vocat Gellius)obticuit Neque vero eu uisci quis putet eiusmodi rebus acui discentium ingenia se enim vulgb dici audimus aue ut ipsis intellectis eum
sint spinose, ae olffciles, promptiores fiant ad ea capescenda, qui faciliora, ae planiora sunt. Etenim cum humanum ingenium non possit nihi nonagere, Verum quidem est quod existi a sequetur aliquid, sed nimirum ut foecundum solum non reddit ex semine parvo, nisi malam frugem, sic ingenium natum ad magna, ubi istis imbuitur, ad aliud nihil quam ad rixas, contentiones, morositates praeparantur. Quemobrem sic habe, ista in genium non acuere, sed cogere ut sylves1: neque verum ipsum praemovere, sed potius ira frangere, ut manio deinde laiciore sit opus, quo semetiodelusitatum ad res praecinas attollatur Exinde enim perpetuo sunt opiniosisimi milite inuemadmodum M. Tullius vocat Dialecticorum Principes Antipatrimi Ar esudemum, vel certe viri facti cum sumu stagna curaenitendum
est, ut tortuosa facta mens inrecti ii iiii as Nisi fortas
si mirari licet natutia benignitatem, Quae plaerosque omnes ita dedocet ejusmodi nugas dum negligerein oblivisci voluerint, neque illis perpetuo teneri, ut demum te illa.vidisse vel et somnium
vix imaginentur. Quo sane loco magis demiror eum haec non modo dediscamus, verum quoad usum prorsus relinquamus in ipso Scholae limine, ecquis enim extra Vel meminit, vel utilii aut in bonis Artibus capescendis, aut in causis perorandis, aut in aeurotis curandis, aut in populis, hortandis, aut in Legationibus
figendis, aut universe ii .gendis rebus hujusmodi ambagibus suppositionum, emiverso iri, similium. Quid dico imb
quia in inter argutissem, . μ- -- . qui meminisse possit, aena sertim infervore ,----γα
- illo uno incluserunt carimne, Pis inraucis Obit Terras, athramque quot annis Demiror, inqRam, cur vix ullo sit, qui non suos oculos fastino
detineat malit, quam vostere tandem, ac fateri inutilem esse
27쪽
PAE UM A. auaritin quae nullius usis si ne adolescentes ingeniis ita
eon pellanuis mereretentus, ae ea ducere in Semis, quae
instimhilprofutura sint quae ver,susinodi aetas sic parvipendi et beat, ut in rebus nihili perminos , inses sit occupanda sed
nimniinita sit, traditus per manus error abit in exemplum, c pluresnonintelliguntur, ves habentur difficiles, idcirco&Jabentur in pretio, creduntur scitu necessariae, perinde ac si dem futilia, & operosa esse nequ*nt, iuxta illiadmiste magno conatu met umeta inocerit, adeo ut possit de hoc
illud in i convenire . Turpe 'Flae ciles habere nugas Et flustus labor est ineptiarum. 'Verum enodando hoc loeo superest objectio superius proposita de instrumentia artifici ut expeditior sit ad opus peragendum necessariis Paucis itaque respondeo expeditiorem quidem reddi a tisicem ad operandum eum instrunientata manum habet, quam cum illiadestituitur ego tamen instrumentanuibus adscientiam comparandam instructus quis in debeat esse istas Dialectices, Dialecticorumve ineptias. ergo, inquies, nulla ne sunt efiis aliqua quidem sunt, verum ex Dialectica ista non petenda, atque ut aperiam quid sentio, existimo instrumenta ad sciendum esse primo facilem Menti natim , nisi luee enim lappediteti nium solere,judicium maturum,& memoriam frmam, frustra
quis ad scientiam contendat. Secundo voluntatem bonam, quae
scilicet impigrum ad laborem faciat, quae dissicultates vincat, quae quantum natura patitur humana absque regressu ullo progrediatur. Nisi enim haec vigeat frustra eximiae illae dotes Intellectus emineant. Tertio eorpus temperate sanum, hoe enim si variis morbis, doloribusque divexetur, parum prosint caetera. Quarto piam rerum externarum, utricilicet quantum fieri potest quisepiam victu, vestitu caeterisque noni irat, Min illis innas locet tempus Mopeiam quae stu his et impendenda Etsi mim aliqui, ut Cleanthe, utrumque praestem, nemo tamenno Muri' quin scientiar dumtaxat orando, Masuri adhue illustrio
28쪽
eiuni aliquiαυτοδἰ πο Metuentur,constat nihiloniinta quanto compendio praeunte ductore pervenire eo liceat, qu quin via ducat, ignores. Sexto organa propria uniuscuiusque distiplinae, ut enim libros reticeam, quorum quam sit utilis unis, nemo est, qui non videat, cum ij sint quasi muti praeceptores, vix aliqua sci inentia, quae ad facienda experimenta multis non indigeat Eget Geometria pulvere ae Radio. Astronomia organis, ut alia, atque ita de caeteris Haec itaque ego existimo esse instrumenta ad seientias parandas utilia atque necessaria, non frivola illa eommenta, deliriaque Dialecticorum. Heinc etiam eum vulgo
obiicitur illud Aristoteleum, absurdum est simul scientiam ct m. dum sciendi, rara Si per modum sciendi intelligat quae via denti ex his necessaria, subscribam: Debetenim, exempli eam
cuipiam provideri de Magistro, de libro, Meharta dccalamo, quae ad ludum literarium de Regula, de circin priuscum ad Geometriam mittatur. At si per modum Dialecticis linice quis
quilias intelligat ibo plane iuncias Et ceres quismon videat pulcerrimas omnium scientiariam, ac laerumque etiam dissiciles a demthematicas non absurde quaeri, re relatisci absque , missi, aut praeacquisita Dialectior Quot enim est in promptu te,
stari summos Arithmeticos, Musicos, Geometras, Astron mos, qui ne primoribu quidem labris Dialecticam degusta verint Sed quid propono Mathematicasa nonne etiam ante reperiani hane artem teri pati, Porticus aliarum quoque scientiarum Principes claruerunt Physicae hales, Medietnae Hippocrates, atque ita de caeteris. Quid dicam de theologia censebimus-ne Mosen, Prophetas, Apostolos, Sanctos illos Patres io peritos illius fuisse, quod Dialecticam ignorarint, vel neglexerines Profecto quidem si reminiscerent argutuli siti, non deessent ex nostris Theologis, qui eniterentur tuos novis hisca verbis, de distinctionibus aliaqueare, ducerinue subtilibus suis argumentandi fesmis ad incommodum. Verum, generosiae
nes, putas,catellorum istorum latratus non contemnerent' accipe omnium nomine quorsum totum istud genus Tertullianus rejiciat Inserunt, inquit, aristotelam, qui illi Dialectic- iuviali,
29쪽
. ---, ηον-ui vo-- ----, ου σου, Mi ipsi omnia retractatuem, me pud reminia traminit. Et quamvis oppom hic soleat Divus Ausustinus, ut Dialectices peritissimva quanquam haeriticus adhue illam didicerat & prosinus fuerat)interdum visus sit Dialectices usum commendare, ecce tamentamodo illius inutilitatem his verbis conficiat,Siquid iam,inquit,
Nunspracepta deambulandi, moneat non es c qua orandum perim steriorem, nisi cum po rirnsorem, c. vera dicit, nec abieriam Aurip.is, se facilius homines hoc faciendo ambulant, quam ammad-νenerant cum facimi, aut inresistunt cum audiunt. Qui autem ambulare nonposunt, multo minis ea curant, qua nec expediendo possunt attendere.
tiaque purumque citius ridet ingenios non es ratam comtustorum, quam pracepta ejus capit, arvi autem non eam ridet, sed multo misis, a.dia
diant, quam-ἄis os sando, aut Mi- 4 ad 'πι- Atque ut hoc iter circi hanc egregiam Divi Augustini sinutitiidinem asnorem, sibinsaepe meam mentem illa cogitatio, eur si oculus videt, auris audit, de singulae ex caeteris facultates nnera sua obe-' unt sine doctrina preceant ipse Intellectus non possit ratiocinari, quartere, invenire venam, c de illo judicare, quae propria qua munera sunt absque praesidio Dialecticae. At ne longitia tamen digrediar, volunt Dialecticam esse praesidium adversu FIari eticos firmissimum, siquidem qui Theologi illa adversus Tureas iamulantur, non ita numerosi sunt, multas ve eorum Myriades illis vi ope in dies non convertunt. Existimarum profeci Martem optimam revincendi, reducendique Haereticos esse implorationem gratiae Divinae probam Catholicorum vitam, cognitionemque
egregiam Scripturarum , Traditionum, Conciliorum, mo- me sanctoaum Patrum. Ex his nempe adHiato natiuati j Scio apprimὸ edoceri possunt, in Dialecticis argutiis, ui Sc picui dant eausae suspicionem inducentibus acii Libi mina li veriantur. Memorabile sane est quod Eusebius, & Authorea Tri. pertitarhistoriae de simplici illo, ac innocente Patit circa euauiadam praetumidi peraeuti Dialectici resutationem sc conversionem ad Orthodo fideminem iam Attaniensem iure plus
30쪽
Uandoquidem superiore libro distulimus in hune Ioeum de Morphyriana, seu PraediGibilium Isagoge disserere, idcirco dispicietulum statim ab initio st, num pares in illa uevi, qui in Tori Aristatelio appareatly Et as quidem si quispiam de hoc opere ex pulcritimis ilia, quae adhuc supersunt Porphyris
inviiiiiiimuis judicare voluerit, pronunciabiti l . non videri eundem esse huius, oteronimque Authorem. Verrumtamen ne in hoc haereamua. utcumque res se habeat, in promptu est
primum quidem circa ea, quae defiesunt, um Libri subiectum ex omnium lententia sit praedicabile nullam tamen initio videas tr ditam Praedicabilis notionem. Quaenam vero est Hysterologii, seu perturbato ordinis, ut postquam capite primo de genere, cprimo Praedicabili multa disputavit, divisionem radicabilis in individuum genus . speciem, taeteraque institua, Porrbo quia non videat quam insuffcienter hae enumerentur Quasi verbi subiectum non praedicetur quoque de accidente, ut dum dicitur
aliud eandidum est nix, aliud cygnus Excausideeilectu, ut radicitii riseilax est solatia aliaque Dulia. Curi utemMota tum oraedicandi modi in runtur, quas mim suis suffcienturφDeinde vet. Munenim duo illi praedicari insed&, i auis fas si stantur, prior quidem in et speciei, posterior disserentiae
Maecidenti, putas omnesin pro omnibus enumerati sunt Co tum quid sit cujus quid siti c. atque ita plures,, pro pluribus eolligi praedicandi modi Praetereo absurdum videri cum praedicatio accidentis tam diversa fata praedicatione diserentiae.
cur nullum uuiusque discrimen a Porphytio positum sit. Pra tereo