장음표시 사용
51쪽
tem in habitum, potentiam,&e quousque lubuerit sed &pari quoque ratione cum tu pro tuo jure subdividas Aeccidens, quid vetet quominus meo jure utens substantiam subdividani in incorpoream4 eorpoream' incorporeae ver quot sunt vel Hiera
elitae vel ordines tot distinguam Categoriasi corpoream narius subdividam in viventem, exanimem seque in infinitum pergam nubrica sine via haec est,m ut iis contingit, qui semel si
praecipitavere indeclivemiocum, ita difficile est reperire ubi pedem fisas, ubi consistere recusans in jugo illo substantiae, Mae .cidentis bicipi idedis te in pronam, dat patentem subdivisi num viam ' cur enim consistentia sit in decimo potius, quam in vosimo vestigi, video quid responsurus sis. Dices enim subdividendum quousque occurrant genera univoca prima Verb esse haec decem caetera quippe quae ab Ente ad ipsa usque interseruntur esse solum analoga Attamen primo quorsum haec potitia, quam illa univoca sunt Quid enim nonne si substantia convenit univoce omnibus substantiis, quia illis tribuitur desseeundum idem nomen, fecundum eandem generalem per se existendi r 'tionem, accidentibus, quod illis tribuatur secundum idem nomen secundum eadem generalem rationem inexistendi Etsi enim non idem sit modus inexistendi omnium ac identium, Om Miud ut loouuntur sit ad, ita ab an uicinas neque etiam est idem modus perbe existendi omniumsubstantiarum, similae per m
teriam lubsistant, aliae sne materia; verum ut haec varietas ad differentias pertinens non tollit univocationem , ita nec illa aecidentium diversitas tollere debet, eum ad differentias attineat. Certὲ enim seu relationi, seu actioni, seu alii perinde ac quantitati, qualitati aliis, eadem communis competit accidentis notio. Deinde ver,cur accidens absolutum non conveniat univoce abso Iutis omnibus f eur conveniat tolum analogic quantitati, cqualitati Dicito quidquid volueris, eandem eg analogiam de prehendam in quantitate respectu continui ac discreti neque enim ista duo magis univoce in quantitate conveniunt, quam in
absoluto quantitas, & qualitas ostendamin dubib procul non convenire inium qualitatem suis illis quatuor speciebus. Et marii quidem cum velisimus onme univocum per duas diffο--
52쪽
surripere. bellas sane Categorias Gelasses rerum admirabilest nonne qui illas possederit, dignus tibi videtur imperio eum ego decem summa capita, seu rerum genera audire illustrem ouandam ius buxionem rerum omnium praestolabori, existimadam aes
omnes se esse digerus uisub quibuscumque generibusvi praeclara omnia&diversa possem observare. Ecce autem primo in his nuhil amplius reperio, quam audirem puer dum mihi enumerarentur Ad verba illa temporis mine, hiate, eras, aut loci, hic isthi isse In illis quam termino, istum aut trium ossicinarum Deinde verbomnia video sic renianere confusa, ut Categoriae onmes imcludantur vel in uno Acari eum in illo sint substantia, quantitas, qualitas relatio, actio, c. adebne vero praeclare res distinctae sunt, quae in tam exiguo corpusculo permiscentura Quam celebres quaeso possunt esse nundinae,quae mercium omnium varietatem in hoc ostentent spatiol, nisi non ibi imaginaris categorias esse quasi vicos, urbes ut Provincias, e quarum una egrediens, speres statim aliam occursuram, in qua diversissima omnia. praeclaris sma exhibeantur Prose, si eategoriae futurae erant inter se primo ut loquvnxur diversae, si rerum omnium confiisonem debebant
prorsus tollere ea fiserat rerum se valida diiunctio ut nihil unius pertineret ad aliam. Id stoici meliua vi sisse des serrasse viden tur, cum id quod est primδdiviserunt in eorporale. incorporali,
substantia nempe fuit dividenda in varios quasi ordines. Nam a ridentia quod attinet, illa nihil amplius sunt, quam satellitium quoddam substantiae. Unde prout variae clanes varias substantuas continerent, ita propria ipsarum continerent accidentia. Sci, licet in magnis hospitiis satis loci reperitur pro famulis absque eo, quod illis paranda sint distin ista palatia Dices Categorias non diaci prim diversas, quod contineant res omnino disinctas, sed
quod varios modos concipiendi res Esto ergo, at dicuntur tamen Categoriae non seriesin classes rerum, sed conceptuum solummo
do; quamquam neque esse possuntseries conceptui prorsus distinctorum Accidens enim quomodo concipies, non concepta substantia quomodo strum, aut figuram; quae est qualitas non concepta quansivim atque ita decineris utcumque sit vides immerito Catinoma rerum curis, intersi primo diutius, iam
53쪽
in instar nimi in illius urbis lueemarum Luesaniem Dicito e nim Categorias esse clam realium entium 3 At cum Dialectica
per te non tam consideret res reales quia sunt nempe aliarum ici. entiarum quam varios concipiendi praedicandi modos . quaeso te, eum dicis Chymaera est figmentum . caecitas est privatio, ex ercitus est multitudo, taurus est nomen, e nonne hae perinde
sunt propositiones, ac illae, Socrates est homo, corpus est substantia, virtus est habitus, Iongitudo estinitantitas, e Dicis alitem in his Categoriam paratos tibi exhibereri concipiendia praedicandi modos. In illis ergo quid exhibet, si quidem & concipis,& praedicationem inlii tui. Dicunt aliqui haec omnia poni indi- recle, & reductive atque hi quidem humaniores sunt redu- eunt enim ut oves errantes, quas alij extra caulas abigunt, at considerare tamen debent immerit,dici exclusa, ex quo reducta sunt,esim municipio nempe uuantur. Alij dicunt nonnulla poni parti-ψpativ is Deum, ut Caelos, tam esse tu scilicet Des&Cael rum ad Categoriasius habeant hie honor quodammodo redui
dare censetur incautas Porro cum minuitora illa ut figmenta, ut privationes rejiciunt,non admodum miror, factu enim omnia,qui deliratiores sunt praeter pavonem, rhombumque fastidiunt; caliunde Categoriae sunt illius quasi legiones, in quibus soli sunt veterani, flos juvenum, delecti prima virorum. At cum video ter
maximum Deum, Angelum, Caelum exercitum aliaque similia excludi, rapior omnino in admirationem, quod eum nullus sit Principum, qui non dulce habeat Provinciarum fines propagare, volentes sic sese coarctent, ac citra ullam necessitatem gener sos quoque ramos, ut ex procera i sua resecent. omittamus caetera ne res abeat in infinitum ae ut etiam de substantia dissicultatem lianc attingamus, expendamus quam appos Deus vulgo excludatur a Catinoria suinantiae. Primum non video eursimus locum in hae Categoria non ita ir, ob inpossit inlae causarum apud Topicos, in classe Aecidentium apud Grammaticos, in serie moventium apud Physicos, desita de cae teris. Quae enim potior est rati, Quippe ut vere Deus est caua ac propterea inter casias, irim quidem merito habetur ita, re est sibilantia, ut proindebiter substantias numerari valeat, c
54쪽
quidem tanquam prima substantia, quia scilicet Deum potitarer tione, quam Socracem, quam Bucephalum, quam hunc lapidem primam substantiam appellaveris, quidnam igitur et substantialnonne vulgo definiri solet ens per te exillans, desid quidem satia sufficienter nisi negare contendas accidens ipsi oppositum sussicienter definiri ens existens in ali, Sane vero nomine substantiae audito, nihil subit aliud cogitare, qua mens subsistens, Vel existens, per se. Deus porro te Maximus nonne vere, ac proprie subsistiti
nonne reveri existit per se Quid dico nonne selus Deus est, qui vea subsistit per se eum Alus sit independens, absolutus,4 ab omni aevo idem immutabiliter perseverans caetera oris imita non subsistant nisi qua:enus in manu potenti brachioque Excelso ut scripturiiqvitur ab illo reguntur. Me,ut ne momento MNdGn Libsistere possent sed Girent in nihilum, aut antiquum Chaos, si tantissum manum subducereta Eequi ergo jure non invretur illud, quod primum ac maecipuum m habere debebat in Categoria substantiae, entiumve per se existentium ab illorum
serie rejicia Dices substantiam quidem in genere ac prout opponitur accidenti tussicienter definiri ens per se exiliens, at subitantiam Categoricam definiri una adhue voce addita, ens per se exiliens finitum, scilicet propter illa, a conditionem juxta quam quidquid in Categoria recipitur finitum eli. At quidquid sit, bene res baber, si definitio substantiae in genere possit Deo convenire; haec enim est, quae vere constituat Categoriam subitantiarum; quam enim tu tacitae uri vim tam tumia est, quam pars, aut membrum
Catinoriae siquidem eum dicis substamiam finitam unam tantum iρmiemusurpas substantiae. Cedo veri, quid te git illam conditionem sititi Categorico entia gere nempe ut in parti culari possisdini de inludere Deum a Categorissubstantiae.Αid siste apponere illam conditionem, deincepique Deum sine perlam Ioan ategoria comprehendes. sila praeteribis Categoriae ramangustos limites permitte ipsi potius, quammaxin iam licet amplitudinem ne& tu cogaris multa incomprehensa relinquere dc quisquis alius pari jure comittione apponat, ex quibus appositishoe vel illud rejiciat, sicque Categoria demum ut nudata plurimis risum moveat. Ecce nimirum, mplo tuo aliutare mit conditi
55쪽
onem eorporalitatis, adius e ruptibilitati, Cur igitur isti non possint pari in Angelos, Caelosque ejicere, cum pari jureae tu Hippositione, ticiant. Et si quis alius Apponere velis tam meminitionem e Categorieuirideberi esse manune, quorsim tu illi objicies quod hii merito viventia excludat Ut enim iudiceas antiam Categoricam essema per se existens finitum Lille alius eiis perseexistens finitum orporeum; alius perse existens finitum, corporeum, corruptibile, sic iste definiet ens per se existens finitum corporeium com uptibile non vivens Cur enim tibi illud his ista non liceant Neqtie enim finitudo, aut infinitudo, magis facit ad rationem stibilantiae, quam eor porteta aut inccrporeitas aut conditionum coeterarum ulla. Et scio quidem te posse illud de quid, is aliud supponere id enim cui non liceat tabsurdum est facere supposita ones non necessarias. Dices necessari bita fieri, quod infinitae Naturae repugnet inctu VII.
di in Categoria Scilicet tu Categoriam imaginaris, quasi carcerem, in quem nihil possis ingredi sine iactura libertatis. Nonne vides Categoriam, desse lita,quiis motiationem Intellectus nostri ad eandem classem restientis omni, quae aliquo eodem conceptu generali apprehenduntur 3 anne intellectus propterea injicit quasi compedes infinitae Dei naturae,ut inintegoria quas reluctantem detineata amputas tarte Categoriam esse velut classes, qui
bus mens nostra, ut alter Vulcanus tantum Martem irretire, ludiabrioque dare eontenda; cum Intellectus Deum ponit in Catin riae substantiae, nihil aliud quam eoncipit ipsum, ut per se exillans, quomodo etiam caeterae substantiae leuntur existere, an si aliunde Natura Divina infinita est, conceptus hujusmodi adimit ipsi infinitatem Z certe non magis quam infinitatem addit lapidi dum concipit ens et se existens Quod si id putes consequi, cur pateris quoque Delm habere locum in loco causarum perinde enim rimendum est ne ibi inclusus immensitatem suam amittar, Briareo quodam si opus, in ovibus ibi detis meatur, emampere possit Mincula. Pari modo terre non debes Grammaticum ponere Deum internonima, quidem 'eum qu mortiteris, ut quatuor domus angulis definiat. id quod ne ii sititum quidem nomirare audendum est, quidem infinito e sectaturpaucis istis literis ac syllabis. Cogita litur, o boue, Ca-
56쪽
tegoriis incIudi non res ipsis, sed conceptus rerum nomina solum adeo ut res in sua natura sive infinita relinquantur , nos verbfinitis semper exprimamus conceptibus d vocibus alioquin
enim situ putes res ipsas in Categoriis includi, indica mihi ubiliam sint oliende mihi ubinam ut Categoria isti substantiae,quae totum Caelorum ambituiti contineat monstra mihi si potes ipsam in rerum natura cum dis stis illis suis loculamentis , quibus 'arivi alia distincta excipiat. Crede mihi, has Categorias neque
supra Caelum, neque in centro Turrae, neque in Aere neque alibi invenies, sedisium vel mente conceptas vel voce expressas, vel in charta exaratas eo modo quo vulgo depingunt Porphyrianam arborem contueri licebit ut proinde nihil sit timendum infiniciae Dei naturae, nisi timendum asseras quod concipiatur, quod nominetur, qudd scribatur. At inquies, quidquid est in Categoria, limitatae naturae est,uel enim est aliquid commune, vel ali cluid individuum. Si commune, aut id per dirierentiam ad individuum contrahitur; si vero individuum, eo ipso contractum quid est, ac proinde limitatuni. Respondeo tamen, quidquid est Categoria ipso quid est, non propterea limitari, sed retinere semper naturam, quam habet seu limitatan, seu illimitatam, neque enim immutationem ullam ab Intelleli Categoriam fabricaute patiatur, sed solum excipitur utres quaedam ab aliis distincta pro genio Camoriae. Quamobrem nego limitatum esse ex naturasu quod est in Categoria, potiusquam illimitatum. Cum autem opponis illud esse ves quidcommune, vel quid Indiliduum, concedo, at simul tamen pernego neutrum posse esse infinitum. Prim enim
cum bene multi magni nominis Doctores fateantur posse divinitiis infinitam cum magnitudinem, tum magnitudinem dari non- nepotcst quantitas dividi in finitam infinitam tala quam in duas species, ac d 'inde infinita nonne potest subdividi in magnitudinem infinitari ac ininicii numerum, ut sit proinde illis quid commune i Secundb autem ex hoc nonne sequitur ut possit quoque in quantitate repetiti infinitum individuum, ut infinita quaedam linea Neque dieas non esse hanc infinitatem secundum ensentiam, sed secundum extensionem Alom, Muidem quidquid hoc sit de quo paulo posthsatis est ut jam intelligamus non re-
57쪽
mpiare ut aliquid sit seu eommune, seu individuum in Clitem-tia existens smul infinituiti sit. mi quod dicis contrahi, non facit in imaginemur eontradictionem infinitatis, ut si infinita li- ne ad categoriam reducta contraheretui quasi ad punctum, sed sensus solummodo est, quod intellectua noster concipiat infinitum aliquod distincte ab aliis rebus. Et eontrahi genus perdif- ferentiam nihil aliud est, quam concipi speciem, cujus fuerit conceptum enus. Neque enim et aliud contrahi genua infinitae quantitatis ad inlinitam magnitudinem, quam concipi ipsammet masnitudinem infinitam, quasi conditiinctam ab infinita mulsi, dine sub eodem genere quantitatis. Quae enim alia emitramo ea, aut quod torcularesse putas, quoa mu prem tur, dum per differentiam dicis contrahit
eo igitur ex his infinitatem Divinam nullam propterea eo tractionem vel limiotionem, ti raredi adillud etiam quod alio modo objiciunt, id quod ponitur in otia limitari per
genua di entiam Refm deo simillim evenus dici limitari,
quatenus exprimi potestduobus ceptibus, altero communi, altero proprio, abstaue eo quod propterea ulla vis ipsis inseratur, adeo ut minus late pateat, quam patere appeteret. Quis porIO ne get Deum concipi mod6 conceptu quodam communit equo enim dici potest velens, vel substantia, quin concipiatur ut quid
piam habens cum caeteris rebus eommune. Quis conceptu etiam proprio neque enim dici potest independens, Creator rerum,
beatissimus,lce quin ut peculiare quid apprehendatur iniqui illud genus est hoc autem disserentia verum per neutrum, aut
petr utrumque Deus, i vor initimi tui . sita vaecunquo ibi potest esse limitatio peno bionem inteste'- est,quae neque in vita est, neque inmut potest apprehendere infinitum Deum,
quem bene tamen apprehendit tum ut habentem nomina com munia eum caeteris rebus, tum ut habentem differentiam, per quam sit unaquaedam res a caeteris omnibus distin -, s . queretur ergo ex his posse Deum dosaniri, cum ab omnibus tamen admittatur esse indefinibilem inespondeo imprimis non esse consequentiam necessariam, quatenus non possumus quidquid est in
gyr ob differentiarumignorationem definire . Deinde dico
58쪽
mum inrantum posse definiri, in quamini est en nostibilia Eel isdem quod Deus seipsumperfecte definire possit, quis neget 3
nos autem quod attinet, nonne quaerenti quid sit Deus ' respondensetet esse summum ens infimium, perfectissimum, d summbbeatum, vel subitantiam independentem sapientissimam, creatri. cem, c. Hoc vero quid aliud eit, quam Deum definires Nequo enim alio arti fileio definimus caeteras res, quam afferendo aliquid
commune, quod sit gemas, tum quascunque maxime proprias proprietates possumus, quae faciant differentiam. Dicitur autem
vulgo Deus indefinibilis, intellige tamen nobis, perfecta definitime, quod scilinet non liceat nobis ipsum pe .cognoscere, Rogabisquis in vero modo'ureessentia infiniti est hallare potest certum g s, certamque differentiam tot imaginare genua de disserentiani non essed sentitates in ipsemet re, sed intellectum esse nominatim, qui iiudiscernat proptet similitudinem, Ecdi
versitatem, quam habet cum ceteris rebus modo super exposito es adeo proinde ut essentia rei possit esse simi. infinita, piaebere tamen ansam Intellectui apprehendendi in sed genus & disserentiam, quae valoris sint infiniti Siquidem di serre potest ab aliis essentiis per seipsam,seu per aliquid quod sit insanitum,in convenire in attributis aliis, seposita in Mittate. hi in etiam quod vulgo obiiciunt repi ignare simplicitati naturae Divinae compositi isonem liujusmodi ex genere dc disse entia, nullo negotio solvitur, elim & nulla ii parte rei compositio sit,is maxima Theologorum pars distinctionem rationis admittat inter attributa Divina, tua
nulla major admitto , ,est inter genus differentiam is ursus ad id, quod urimi Mitinere Diam persectiones omnium generunt se s o nitrum, ac proinde onmes tralucendere, Concedo quid. Mineri, Deum eminenter persectiones omnium meriisti, at hoc non obstite quin possit unius determinati esse senseri, quemadmodum Sol licet contineat eminenter, plures subrantias omnia fere omnis generis accidentia corporea, in gene- imen substantis determinatio collocatur. Undera cum in-'itant, anscendere Deum omnes Categorias; Respondeo transcendere non ut praedieata illa communia, sed tanquam omnium, quae
in Categoriis reponuntur nobilissimum, absque eo quod propre
59쪽
eis munibus inludatur. Quemadmoduni se et Rex dignitri praestatoni nilnis Remineolis, quiqn variis civitati, non ubi at hoc tano quin&ipse inius homost, invis*-
resideat. scrupulam adhue in uni nonnulli, quod non videatur posse abstrahi eoneeptus ullus, qui Deo &creaturarumst coninimis Munii'ocus, cujusmodi tamen videtur ad Categoriam exigi. v.
Tum tamen ut taceam si non sit univocatio debere analogiam ,
bunde suffeere , quod ante insinuavimns is taceam item Seotistas fateri univoch Deo, creaturis convenire, dico ut nihil recedam ex Principiis communibus tam nomen, quam definitionem substantiae vere a formaliter convenire Deo Mereaturis, quare convenire ipsis substantiam sive conceptum
substantiae abstractum univoce. Neque vero dicas ibi reperiri do identiam per quam tollatur univocatio, inveniatur analogia;
squidem ennalis nee dependentia id non facit, alioquin diram hominem nonsi quid univocum ad sophroniscimi ac Mem rem, iam ibi si dependentia Urgebis, erit igitur conceptus
thua' abstrahibilis Deo ipso superiori sed quidni sit ' chm,
monegot conceptumentis esse Deo superiorem. t quam absur--
ei inquies, subiicere Deum, facere quidpiam superius Deo.
Hui amice, huciae contendebas inverte ergo Categoriam, ut Plato ille non erubuit arborem inversam ex homine facere; sic enim quod est in Categoria summum, et infimum poteritque Deus demum remanere superior Quid enim te prohibeat, eum tota haec superiorum, & inferiorum distractiores ipsas non tangat, sed Intellectus solummodb illas machinetur, ut propositiones, quas vocat directas contexat procul autem dubio idem faceret si inver
se ordine subjecta propositionum superiora imaginaretur, praedi, notavero inseriora mod si id nolis, cave unquam diras, Deus estbonus sed dicito bomis est Deus, ne priore ni- loquendo Deum sui jectum tisas Instabis, quomodonam tandem pon vir Deusin superiorum, aut inseriorum sitis; nequeenim video a posse poni, velut genus, vel ut species, ves ut individuum. Non enim primo genus aut species quoniam hoc modossures sub se vel specie vel numero distinctos Deo eontineret, quod disere
est impium. At nec secundo, ut indiriduini, siquidem individu-
60쪽
um omni poestur sub aliqua specie, illa autem species esse non m a quin prister taleindividuum vel sit vel esse possit aliud P fio
quem neque esse potest alius Deus praeter unum. Rethondeo tame ut neque in hoc terminos communes, receptosque praetergrediari respondeo, inquam, Deum esse maxime individuum Q iod dicitur autem individuum collocari sub aliqua specie, Verum eli, climri iase prius alia individua, & gradus specihcus latius patet quam individualis, at vero secus res se habet in propositim idem et hae si nuta lus esse posset equus praeter Bucephalum in Mundo Ut enim tune gradus Bucephaliri equi essent prorsus unus Midem, illaequo duae voces Sinonymae serent, sic in re sentiri dicimus Deum infinitam binaritiam, haec duo sunt tantum sinonyma, neque ibi sunt duo gradui, alius alio patentior, si, non est specificus istinctii in individuali. Ponitur itaque Deus immediat sib genere stibilantiae sinamo, vel sub genere substantiae incorporeae. Sedilices individ um desiuria Porphyrio, id quod ponitur sub specie.Ut Paradoxicax tamen qu afferre possem responsiones praeteream, dico definiri tibam individuum a Porphyri id, quod de uno solo praediciitur, quare&nisi illa quadret, illam saltem De Undividuo coi v
jam multa nimis hac de re Sequitur ut celebris quoque dissicultas seligatur de inantitatis essentia, quae sic explicatur a nostris, ut chin nulla esse videatur qu intitate evidentior, nulla jam dici pollit obscurior Et hiteor quidem
Eucharisticum 'biod Fides nostra tuetur Mysterium aliquam posse huic materiae diuicultatem conciliare. At si possimus optime inenab le insterium tueri, dono senem quantitatis Gram nihilominus, tinere, cur id eligendum non si pristim igitur clim sit incon si quantitatistaentiam in extensione consistere de continua enim corporea dissicultas excitat hvidetur mihi haec extensio nulla
alia esse, quum haec rerum extensio, quae oculis patet,quaeque mem iurari, dividi,& considerari selet secundum longitudinem, ilitudinem ac proia uatem, quae rursus ejus est naturae, ut rem extemsam sic faciat commensurabilem loco, ut singulis ejus partibus totidem loci partes re si iondeant. Multa hic dico, sed si velis brevius,
nihil aliud dico quantitatis ostentiam, qu in extentionem externam, ut vocant Enim vero quae loe te quidnam aliud concipimus quantitatum uiri audito, quam ejusmodi extensionem' volunt qui