장음표시 사용
31쪽
3t ridiculum esse uin prorsus D et candi moduniesse assignatum Proprio nullum individuo pratore alia iniuimera in sequentibus etiam attin a Circa ea quae superfluunt, primis cpe vacaneus&alienus est a Dialectica totus liber, si germanae ei 'Dialecticae partes iuxta Aristotelem sunt inventio , dijudicium isagoge haec neutrius est; non Inventionis, neque enim hi sunt loci ex quibus argumenta eruantur. Non Iudieij, quia isthue non spectat argumentorum dispositio. Quod si dieas Inventionim quod argumenta erui possint ex genere, e cur non etiam adscribebantur cause ast ei tus, &c Si Judici quia ex his terminis seu vocibus coagni et Hali propositiones,4 argumentationes possint, an non etiam possunt ex causis, ex subjectis, es Deinde testatur Porphyrius non e vagessisse se Aristotele moo in hune librum, sed de quaecumque ab antiquis proditasterant de Mavo ab sus, adeo ut mnii na, mala mediocria videre limis consues ta minc est puta quod ad decem usque eonglobentur Soeris definitiones, quinqueb entiae, quatuor Proprij, tres Geminc tres Accidentis. Atque ut nihil dicam de Peri logia, q-
extat cap.degenere circa disserentiastianim voeum; eap. de Specie circa suprema, infima, subalterna ex generibus, specimus, individuis cap. de differentia circa varietatem, numerum disserentialium,ine Observo dumtaxat peritalogiam, autuUmmque
tantam esse aeapite deaceidente ad extremum usoue citra ea, in quibus hae voces eonveniunt. differunt, ut mira vanius possit cogitari. Communiones facit alia differentia, o. quod mire re videtur adhuc sub finem quasi gratiam postulare, quod non omnes, quas poterat enumeraverit. Et se me tamen Deus amet, ut importunam farragyiem nemo stragi percurrere possit, eui non
moveatur st mi aeluis asi vero sim ditissimiel bonis ae legio nis vocum definitionibusnon illic imiotescitin qu simini antae di erant, quod de genus communitatem Vim uisani jusque a qui iubet discrimen in definitione ob e eulo, absque eo tutam resie sit vel discentem vel legentein se ometa deludere
Adbate autem circa ea quae saliunt, omitto impietatem illam
quae Q. dedissemma, Min locis plusnilis facit Deum animal ex
32쪽
vireresmisitis cory- aliqvie minatae, ado ut Sm dii rex iustinguatur species Animalia Rationadis, sub mortali iis
ituatur Homo, subimmortali vero Deus. Omitto malum n. lam e p. de accidente qua asserit accidens extra subiectum nun qium reperiri eum scilicet iuxta nostram Fidem, accidentia E eharistica extra subjectum ne stibsitient. Quaro sollim an non falsumst quod solum genus, non item differentia praedicetur inpia sid quidem iudicetur penes quaestionem pud tres. Qitis quis enim quaerit quid sit homo, non modo petit iplai genus.
verum etiam differentiam, definitionem puta integram ille verti qui respondet, non satisfacit, solum genus exhibeat, absur.
de exspectabit donee cogetur etiam qualis res sit. Quin etiam
non modo non facies ineptu si quae Niti quid sit homo, respondeas esse animes rationali verum 3 api quoque respondebitimuerenti quilis res inolit Omitto autem si quis nosse eupiatalicitius rei genus non quaesiturum quid sit, seda quo genere, e ius generia, aut ad quod genus pertineat. Rursus salsum quod infima species de pluribus praedicetur hac de re tamen fusius a Idiphst. Falsum item quod in eommunitatibusvi diserentibus as strix sublatis rationaliis irrationali disserentiis non tolli genus, animal r vi enim hoe posito subsistire intelligi potest Cogitari potest inquit esto quaenam est ista conlequutio, ut si
sublatis differentiis cogitari adhue genus possit. Eadem porris seu falsitas seu contradictio colligitur ex cap. de accidente, ubi postquamPorphyrius generatim definivit accidens quod adesse & abesse, seu quod est idem separari, praeter subjecti corruptionem potest, illiebaccidens dividit inseparabile, ut est dormire, cin- separabile, ut est nigrum esse in corvos, quia statim poterat o
jici propria definiti' subdit, potest intelligi corvus albus An non prorsus egregiED ut non ergo definierat, quod potest intellimadesse&Aelle, non absoluis quod adesse&abesse potest Quaxery istud perinde sit ac cogitari sed circa ea quae contradicunt,
μώHis o Porphyrius contradicat saepe Aristoteli, ut clim
enumerat quinque Praedicabilia Universalia, Genus, Speciem . Differentiam, Propclum Aceldens. Et Aristoteles tamen primo pic. carituri numerat tantum quatuor, genus, definiti oneni,
33쪽
proprium, accidens quo loco dicere non potes sub clina itione
eontineri speciem, haec enim et de hia itum ne lue etiam differetri iam parienin ratione contineretur genus, ut alia lini ioianis pars, quae separatim tantum ponitur ' einde cum I orphyriatis dicit Proprium non militis univoiaptaedicari, quam senus, tamen Aristoteles a. de pari an capite s. Ubi eri alia eni in rani dicit illa esse aut analoga, aut genus, aut speciem, ac proinde sub analogis monitio univ icis comprehendit Proprium. Cum Porphyrius secubi dem differentiam, M. proprium homnis, e c. cap. de specie facit corpus animatum genus Anim dis,&Aristoteles tamen libro . op capites sic habet, a tuos niter ij, tuum M paries iratiisemit, Nisio alvit cormari. -uviis atqui pars in toto nullo modo dicitur, non est igitur corpus genus Animalis, tiandoquidem pars ejus est. Contradicit
autem quoque sibi ipsi Porptiytius, cum exempli gratia eodem capite facit rationale illerentiam genericana, puta superiorem Deo&homine. Et capi Letamen de differentia pecificam hominis, maxime proprium facit. Cum definit disserentiam id quod praedicatur de multis specie differentibus, ex quo sequitur ut omnis disterentia genericilit; idem tamen dicit dati differentiam specificam puta hominis, quae per ipsum praedicari nequeat de specie differentibus, cum sub se habeat solum individua. Climincommunitatibus generi de proprio asserit esse commune aequὲ, seu non magis, non min sis attribui Et capite de disserenitarum i separabilium per se, seu spectantium ad essentiam & per accidens. seu quae extra illam sunt cumsmodi est Proprium docet istas posteriores auini posse, di minui, verumtamen pauca luee selectas ciant. Jam cum Porphyrius merito sagogen, nempe compendia iam seribens, abstinuerita spinosis illisa, obscuris quaestionibus,
haereant- ne universalia per se, an sint tantum per animum an separata a rebus an cum ipsa solum existant, caeterisque mallibusφNonne mirum prorsus est Porphirizantes Aristoteleos silpra Porphirium sic sapere, ut quaestiones ejusmodi tam petractent, Voceat prodeuntes sollim ex Grammatis aut Rhetoribus pueros clam
deberent potiua usosen illam compendiosiorem onge facere ac
34쪽
proponere Caeterum ut appareat quam ab re tantae hoe loeo contentiones excitentur, cogita nihil esse aliud grandia haec universalia, quam quae Grammatici vocant nomina Appellativa, verbi causa hominem, equum, quaecunque tribuuntur pluribus;
quemadmodum individua nihil aliud sunt, quam nomina propria, ut Plato, Bucephalus, e quaecunque uni soli rei dantur. Quidlinquies, accessis ergo ad vesinam illam opinionem Nominalium, qui universalitatem aliam non agnoscunt, quam conceptuum aut nominum. Ita an est, accido, sed puto me accedere ad opinionem admodum sananti e sole enim per Deum immortalem tu qui naturas universales, easdemque realea tueris, quid animadvertis inmundo, quod simulare non sis sngclarissimus est Deus, singularia omnia ejus opera, luc Angelus, hie Homo hic Sol, hie lapis, nihil denique reperire licet,auod singularis haee res non sit ubinam ergo gentium demo
rabis universalia haec degere Dieis exempli caula humanam dari naturam, quae universalis sit. t ubinam visitur universalis haec natura Ego quidem video hane naturam humanam Platonis, illam Socratis, at hae omnes sunt naturae singulares Tu si mas Lynceus es dicito ubi aliam pervides, quae universalis sit. Cum dentur, inquis, tot singulates, reperitur ergo una communis in
omnibus stane dicis quomodo proruisi mihi quidem satis est, ut habeam unam singularem de tibi etiam quidquid dirassi gularis una satis est quod me attinet, ego nidiam, quae sit in
te, desine eadem, communisque perspicio. tuum liabes eorpus, etiam Animam, tuas partes ac dotes proprias inulti quoque propria sunt. Ecquanam tandem est haec natura, quae in te minui, ac meipso sit nisi forte situ ultra, ego citra parietem Ginu , paries abunde non discernat quidquid inter tuam, meamque naruram est, si quispiam autem te inter me ensem duxerit,
abstinuere non valeat totam hanc communitatem y Cert enim concipere Velim quomodo tu hanc hujusmodi communitatem
coarcipias an ut fornicem ambos includentem, an ut aerem utrumque vel ambientem, vel penetrantem, quo enim tandem modo
concipis micis Se magno quidem cum applausi nonne nemine cogitan enatura humana es in multis quae revera autem est in
maris, nonne levera universutias Ego iste os quidem iraturam
35쪽
humiliam neminecogitanteesse in multis, sed adjicio multiplicem. Tu volebasinsere unam, ut statueres universalem, at ego multiplicem dico,ut singulares tuear sane vero nemine cogitante est natur x humana Platonis, est natura humana socratis, multorum item, omniumque aliorum singulari hominum Et hoc ego demonstrare possum, videlicet triplicem esse naturam hamanam nullo cogitant quot singulares sint homines Cedo autem cum tu dicis
unam eandemque esse naturam humanam in multis, vel omnibus hominibus, quomodo ostendis aut probas At, inquies, nonne dicuntur omnes homines ejusdem esse naturae vel habere eandem naturampQuo sensu ergo istae loquutiones,, aliae id genus sint verae, aca mittendae ut paucis accipias. Observo Intellectum nostrum nihil primo intuitu videre in rebus, quod singulare revera non sit.Porrocum res variae sint,ac multiplices, tum Intelleistus illas inter se comparans,videt illas inter se partim cia venire, partim dissidere;seu quautam esse similes,quasdam vero dissimiles,idque per varios similitudini, & dissimilitudinis gradus. Prede sepositis dissimilibus,quae sint sinulas in eodem, etiam ordine, eodem, modo concipit,underi eodem nomine donat exempli causa
videt Platonem, cratem aeterosque particulares homines,etsi par ticulares quasdam habeatit ister se disserentias, stuc tamen inter se esse adeo similes, ut quemadmodum unus ratiocinatur, ita alius; quemadmodum unus erectae Etrurae est,i bipes incedit, ita alius, atque ita de caeteris in mobrem ut propter particulares disterentias quia hic est magnus, ille parvus, hic pulcer ille desertas, hic solers, ille lupidus, hic juvenis, ille senex, hic hujus, ille illius latius, dcc. ut inquit, propter hujusmodi particulares disserentias Intellectus forma particulares conceptus de singulis, tangulis
etiam propria tribuit nomina, quibus discernantur: Ita propter similitudinem, qua iste refert illum Mallos,ac ille rursum caeteros, Intellectus omnes homines ut pro una quadam re habens, conceptu uno eodemque apprehendit, nomenque excogitat conceptus huiusce repraesentativum, quo omnes aeque insigniat. Istud autem est verbi conmmo. Eodem autem modo ex visis Bucephalo, alii que consimilibus effumat conceptum commune is excogitat ge- . erilem vocem equi, eodemque modo' Maedit in cane, in tauro&
36쪽
similibus. Deinde vel comparans hominem cum equo, tauro, leone, caeteris, distri mina quippe plurima obtervat, ut proinde nomina diversa merita& sortita sint. Quia tamen adhuc inter illa s. militudinem Observat, nam ut homo videt, audit, ambular, maginatur, ita equus, leo, canis,4 ita de caeteris id cu co& ratione hu)us smiilitudinis estormato uno communi conceptu, invenit etiam ac tribuit commune omnibus nomen, videlicet Animal. Rursas Autem animali&Plantae propter similitudinem in nutriendo, crescen . do generando efformat communem conceptum,is tribuit nomen commune Rνentis; sic viventiri lapidi conccptum vocem communem Corporis. Atque hoc modo ex corporein spiritu abstractus est conceptus, imposita vox Substantia ex substantiari acciden. te conceptusin vox ratis, quae jam communissima est. Ita ergo universalia videntur esse asscta,4 cxcogitata, adeo proinde ut una, eadόmque particularis res propter varios cum caeteris similitudinis gradus varia sertiatur nomina, in quibus conveniat cum similibus, per quae dissimilibus discernatur, exempli enim cau, a Plato propter similitudinem, quam habet cum Socrate & Demosthene appellatur h/ma;- qui similis in aliquo est equo& leoni, lappellatur animal, & quia cum arbore & herba, virens, muta cum lapide, metallo corpus , quia cum Angelo & Deo substantia id quia
demum cum iis, quae vocantur accidentia , quantitate, qualitate&caeteris Ens. Cum, quia per vocem Platonis discernitur a Socrate, ita per vocem Homo ab equo, per Vocem Animal a Planta, atque ita de caeteris. Quare& per haec nomina non essicitur propterea aliquid universile, est enim semper ut Plato, ita hic homo, hoc animal, hoc vivens, hoc corpus, haec substantia, hoc ens; sed cum una res singularis sit, declaratur inde quam varie cum caeteris
rebus quidpiam simile, vel dissimile habeat. Ut igitur id repetam quod propositum fuerat cum dicuntur
omnes homines esse ejusdem naturae, vel habere eandem naturam humanam , flansus alius esse non potest, quam quod sint similis naturie, ves quod habeant similem naturam, seu verius quod habeant naturas inter se simillimas. At cur eadem tamen, ac una dicitur vulgo naturi Prosecto non quod revera una, eademque in illis
sit, sed quod concipiatur per modum unius ejusdemque propter
37쪽
smilitudinem, ac uno eodEn siue conceptu exprimi valeas; at numquid sunt litudo fundatur in unitates Ita quidem Arithoteles si tamen attendas potius unitas in similitudine fundatur. Cur enim Pl di Socrates uno conceptu ut nomine exprimuntur, nisi propter si,
millitudinemλSic sane d amicitia est unitas quaedam, cujus funda.mentum similitui di symphini quaedam, non contrii. Sed hac de plura tim se Relatione. arice nonne natura humana praedicatur
naturam humanam, sed multiplicem quamobrem, dicem sum)am multiplicem praedicari. Quaeso enim te cum dicitur Pla. oest homo, an qui homo dicitur de Platone sit ipse Plato, an alu huis alius Profecto amo non dicitur, uti qui ipse est similia
ier cum dicitur Socrates est homo, hic nomo non est alius ab ipsemet Socrate, quamobrem quia naturaliumana duobus istis convenit, non una est , sed duplex; at inquies, ergo nugMoria, identica erit propositio, cum dicetur Plato est homo ; praedicabitur enim idem de teipso. Respondeo omnina propositionem, ut sit vera, debere esse identicam, quia scilicet nihil de re praedicari debet, quod vel eademmet, vel in eadem non sit. Quae vero identica nugatoria
dicitur, ea festim est qua per praedicariim nihil aliud quis per sub tectum desgnatur, ut si quis dicat Plato est Plato, vel aloedo est candor atquando praedicatum aliquid amplius quis sibu,sesignat, tunc nugatoria dici non debet. Cum itaque dicitin est homo, per orem vocem scilicet Platonis intellig selum Darticularem rem, at per posteriorem nempe hominis. intelligo, cem rem ut habentem quid simile cum Socrate, dcc. si dicatur est animai, per animal intelligo ut si aliquid amplius, atque ita consequenter Urgebis, si universilia snt tantum voces, aut conceptus, ergo cum universiale praedicatur de particulari, ac dicitur verbi causa Plato est homo, sensus erit quod vox Plato sit vox homo, aut conceptus Platonis sit conceptus hona inis. Ita quidem Alet objici contra Nominales at me Hercule injuria Neque enim in propositionibus vel res ipsae nudae predicantur, vel sine rebus nomina Intellectus
nimirum est, qui propositionem dc praedicationem de rebus instituit, ipsasconcipiens&nominans Concipit autem non uno modo, sed nunc particulariteri sitam, nunc communiterin coniunctim.
38쪽
Postquam igitur semel efformavit ex vilis Platone Socrate, cuniversalem hominis conceptum in utrique indidit idem universale nomen ob id in quo sunt inites, tune Platoni tribuit illum conceptum,in istud nomen, de Socrati similiter. Milare eum
dicis, Plato est homo, non vult disere quod vox Plato sit vox homo.Qne quo eo eptus particularis Matonis sit conceptus generat, hominis , sense, solummodo est quod uec res particularis, quae propter suas particulares differentus concipitur, didieitur Plato . eadem propter similitudinem cum aliisconcipiatur quoque sub uni
versaliore ratione, ae proindoexprimatur universaliore voce qum est limo cum si tamen semper particularis aliqua res. Unde tota universalitas est semper penes conceptum aut vocem absque eo
quod conopeus unus sit alius, vox una alia, cum conceptus & voees sint rei, sed alio&alio modo conceptae atque nominata Ex quo proinde intelligitur non tolli scientias, definitiones, alia id genus, ut tamen solet obiici, quasi nimiriun conceptibus aut v cibus nulla res subesset Quanquam de definitione, scientia, S αplura dicentur inserius, ubi etiam ostendemus quam absurdum esse videatur asserere quod universalia sint aeterna incorruptibilia,ubique, des ubi de propositionibus sempiternae veritatis. Sed hac de re iam
tantum ne videamur imitari illos, qui hic quaestiones non misi
multas i 'as , quain intricatas sanas instituunt. Cen velimus . MDitingere dies nos longEdesset. sequit pauci exploremus, vim apposithassignent quivi Praedi si ii , universaltatiun e numerum. Praecidia haec tina ignarisilet caeterae enim ejusdem sunt notae dc ad ipsam qque revocantur Quidquid universale est & praedicatur de pluribus' i ii ii r liis duriti lubi vel in quale Si in quid, vel de pluribus deestiem, vel de pluribus individius, Deil species. Si in quale ves essentiala, est erratia, vel accidentale, tune aut neces
serio AE est Proprium aut continsentur & est accidens. Attamen vero ut omittam quod pauid antὲ innuimus , plures longe esse m dos praedicandi quam in , adeo proinde ut plura longεsacienda fini Praedicabilia. Quaero hic solum cur admisso quod aliquid possit duobus tantum moclis rogati de aliqua re, & de eadem
praedicari, quorsum Praedicabilia non plura, non pauciora sint p
39쪽
Ecce dici , omne praedicabile esse vel in quid, vel in quale , siste ibi.
habentur duo summa capita, vel genera Praedicabilium , neque plura requirenda sunt At, inquis , utrumque caput est subdividendum rata ne Ergo si tibi liceat capita prima subdividere, cur mihi non liceat secunda, cur non alii tertia P quae potior enim ratio est ex quo primariam divisionem exce is, ut in secunda, quam in tertia quiescas nulla sane est' Quid Z quod prorsus gratis subdividis prius membrum tantum semel Miterat, saltem si ut Accidens subdividis in necessarium , contingens, ita genus partieris in supremum dc subalternum, ut partiri optime potes, omnia satis aequa lance distribueris. Nam quod speciem absque ulla subdivisione relinqueres , solutio esset , quod relinquas etiam differentiam. Porro ipsius differentiae poenitet , cedet, miseret. Quorsum enim si id quod praedicaturis quia in duo partiris quoque id auod praedicatur in quale quid nonne quod Praedicabile in quid subdividas in genus speciem ratio est , quod praedicetur vel de speciebus, ut animal, vel de individuis, ut homo Praedicabile autem in quale quid nonne praedicatur vel de speciebus, ut sensitivum de homine Sequo vel de individuis ut rationale de Platone QSocrate Sane quidquid comminiscare, nihil aliud, quam nugabere rium siserio loqui velimus, nulla major de illo ratio, quam de hoc cogitari valeat. Dic quantumlibet volueris, differentiam semper esse partem solum ellantiae sed ex generein specie, illud partem quidem , at hoc
totam itidi vidui signiticare essentiam. Revera tanaem utrumque
effugium, non est et gratis confictum, patebit satis ex infra dicendis , si ei ius quidem sit pars essentia speciei speciem quoque esse
solum partem ellentiae indrvidui Praetereo quorsum accidens con-ctituatur praedicabile distinctum a Proprio cum illius genus sita cursi accidens coi lituit unum praedicabile , substantia quoque non constituit Praetereo& innumera alia, quae urgeri possent. Dico autem solummodo, nullum esse ex his omnibus, quod serio loquendo universale sit praeter unum genus si quidem quod a genere gene rate dicitur, idem est cum universali, quemadmodum etiam nihil aliud est universaliter Quhd vel species, differentia, vel aliud quid pia in censeatur nomine universalis, ea ipsa ratione erit etiam
genua seu generale aliquid. verum ut id possit clatius percipir
40쪽
aggrediamurque aliquid de his quoque vocibus specialiter dicere i
de exordiendum est. Genus & Species duae voces sunt, quae sese mutub reserunt non secus ac Pater ilius; vel clarius ut totum pars Si qui iteri di gencs
est tot una, quod plures habet species seu partes . at species cli pars generi subjecta, ut toti Quia vero tot uin cluoddam est in te runt,
ut Hoino, quatenus habet partes integrantes, caput, pectus, ventrem , brachia, tibias , vel etiam corpus S Animam idcirco notandum est genus est quoddam aliud totum , quo . essentiale sui, partibus dici,&definiri posit speciem velo consequenter sic, S definiri partem generis hujusmodi totum erit verbi causa Homo, quatenus spectat ad ellantiam Platonisin Socratis hujusmodi Animal quod essentiale quidpiam est homini4 bruto ac proinde etiam hujusmodi partes crunt holarinis quidemst it odi Socrates, animalis honio& brutum, ex clamabis illico, quid ergo homo erat genus Socrates de Plato species hominis ita iam res se habebita verumtamen quiesce tantisper, nihil aliud ad legitimam generis notionem requiro quam ut sit totum essentiale respectu suarum specierum seu partium; nihil ad notionem speciei quam ut sit pars encris. Continge e auteria potest ut quae species est pars generis proprias quoque ibi partes habeat, quibus sit totum essentiale Porro ticla illam dico non si, e-ciei, sed generis liabere rationem. Sicctim animal sit et iis hominis, dicitur homo species animalis, at cum ipse holito aliundest totum respectu Platonis, eam obrcia dici genus cile ejus, Platonem autem speciem hominis, quia scilicet ad rationem speciei est in disterens, quod habeat ipsa species, aut nona iiὶoco alicujus stgeneris pars. Hinc individuum voces, per me licet, illam speciem, quae jam in nullas dividitur species, ut Platonem , Bucephalum at ego dixero praeterea Platonem esse spcciem speciali Dii mam cum tu voces hominem specialissimam speciem ; dixe iiiii autem hominem genus specialimnium, quod in sua serie specialius nullum genus habeat , sed individuas species dumtaxar.
Nunc ne tantopei excandescas e nonne impriinis mirabile est, quod iam ex omnium sententia, aut ex commimi certe, ac re
eepto loquendi usu genus species relata sint, & genus a Porphyrio definitum sit per ordinem ad species, species tamen illa