장음표시 사용
161쪽
eum in altero hemistichio, ut utroque nomine lupanaria nutdelubra indicentur in locis editis exstructa. GROTIUS: HSicut in collibus erant arae, ita et lupanaria. Propterea utitur vocibus dia et riu , quae et comparationi conveniunt, et rei comparatae.
I iERONYMus: , Ubi nos diximus: et stetricasti tibi lusemur, pro quo Septuaginta transtulerunt: et aedifοαsti tibi habitootilum fornicationis (και ωκoδομησαβ σεαυτη ολUκα Πο imoae , SynImachus et Theodotio crορ-oν interpretati sunt. Aquila volens exprimere etymologiam sermonis Hebraiei Gob, posuit jocturor, quod nos dicere possumus DBeαm, ut Significet ganeam et de-fOSSum specum atque tenebrovum, in quo prostitutarum libido versatur. - mr tb --Et fecisti tibi altum in omni pluteo. Significantur fana idolis sacra, quae in Iocis editis erigi solebant. 26. CV -F2 -bte Id omne cvul s. initium victe, cunctis in triviis et angiportis, in locis maxime conspicuis, ut ses. Si,2o. V n - br vidi 2 in Ovile omnium Plalectrum, Prov. I, 2 l. V Uri affre 2 in culte murorum, et B, 2. d et D vidi T
Ihominabilem fecisti pulchritudinem tuiam, fuisti tanquam foetidum et obsoletum scortum, quod quum omnibus sese prostituat, prae fastidio tandem rejicitur, i. e. dignitatem ac majestatem il- Iani regni tui, quae in unius Dei cultu sita erat, prorsus ami
omni prαetereunti. Habitum notat meretricis sese et pudorem suum publice prostituentis. Innuit ingens studium Israelitarunt circa idololatriam, q. d. omnium gentium idola, quotquot Scilicet illae tibi offerebant, coluisti. Quod ipsum et significatur verbis in ira rare 'I VI et multiplicasti Scortiationes fures, i. e. Supramod uni dedita fuisti eultui deorum peregrinorum. Lectionem marginalem i ), Tn dira, scortαliones luctu, et hic, ut Supra Vs. 2D. plures codices in textu habent, eandemque Vulgatus et Chaldaeus expressit. LXX vero et Syrus in singulari vertunt, quasi pirat in legissent. quomodo ro et VI esserendum eSt. 26. 'Ena et ud - 'et 2 - bee 'iairra Soo lαlα escd Iegratios, vicinos tuos, mugnos curae, libistinis pruritu delata. Mugni cαrae sunt quos Latini bene Busettiis vocant; de pudendis nomen 'ΣZ et infra 2I, 2o. Levit. Isi, 2. I. usurpatur. , Significatur idololatria ad exemplar Aegyptiorum, qui magni erant idololatrae. - GROTIUA. Ita et recte THEODORETUS :Per trianslationem mug nos octore eos, qui gurα modum idolorum cultui αddicti erunt, nominαDil, qui hirotis, et bo pes, eῖOτ8S, Cαriesque ei simius, et crocodilis, et ibes, et ccc itres
162쪽
Urn ira in pluribus codicibus Icennicotti et De-Rossit, quibuscum
Chaldaeus consentit. Sed Vulgatus et Syrus singularem exprimunt.2T. 'imi vi det Laelendi metrium meiam stilueergus te, castigantis gestus, vid. infra 25, T. Jes. D, IT. yian d arra Et diminui dimensum tuum, tibi assignatu in in victum et umietum
continuatur enim allegoria uxoris. Abstuli aliquid de opulentia, qua abutebaris, ut non neque laute, ut antea, viveres. Tramd mribo meta Creta Tradidi te tinimae, i. e. libidinIcut Ps. 2T, I 2. eurum quαe te Oderunt, filiarum videlicet Philisthaeorum, i. e. incolis urbium Palaestinarum, s. Philisthaeis. Servat decorum allegoriae in eo, quod Philisthaeae incolas facit fidius (ef. infra Vs. dii.), sicut Ilierosolymitarium S. Iudaicum populum puellam induxerat. Philisthaeis traditi sunt Israelitae ga pius puniendi, non tantum sub Judicibus (Jud. lo, T. IX, I. I Sam. d, 2. , verum et sub regibus, veluti sub Ioram o (2 Chron. 2I, IG. IT , et sub Ahaso (2 Chron. 28, I S. eoli. Jes. s, II. Joel. d, d Amos. I, 6.). mubdin Ouce Pudore pus undebantur(ut infra Vs. si a. 6l. , pudentiores te erant. GROTIUS: HPalaestini, quamvis mali, tua facta imitari non audebant; manebant penes deos suos. Cf. Jer. 2, Io. II. Videte, num factum sit hujusmodi, ut mutaueerit gens ulla deos squumvis dii non gino flEt tumen POPulus meus glorium suum cum hαud Profuturis permutetBit. Trar I Bia tuet, quae est Via Sceleris, i. e. turpissima, Sceleratissima; pro riui TU , ut Cant. I, I S. et oculi tui sunt oculi columbiarum. Cf. not. ad Ps. IIo, I. II G, I. Nomen diu et de incestu dicitur Lev. IS, IT. Is, 2s., et de adulterio Iob. II, II., cf. not. supra ad Vs. I S. 28. EN 'dnvbcae ' In I vero goortotia es ad filios
Assur delata, cf. ad Vs. 26. NIMCHI: ,,Non contenta cum stagitiis Aegyptiorum, vicinorum tuorum, etiam fornicata es cum Ass riis, a te longinquis, eorum idola colendo. EUm c ectu acti talia iuste, quum satietas tibi nulla esset, cf.eandem loquendi formulam Exod. Io, II. lium. Id, G. Vulgatus: eo quod necdum fueris e letu. THEODORETUS : Unctquctequo natio, inquit, Propriis serviBit idolis ' tu Nero qutim Omnium GArctyeris deos, et Omnium idolorum, quα6 gunt ubique terr rum , Oullum QNlexet Sis, nondum lumen, ne hodie quidem, ulla impiettilia scilietus ovis. Assyriorum deos Grotius ab Israelitis tum cultos conjicit, quum Ahavus Tiglathpileserum regem Assyriae in auxilium vocaret, 2 Reg. lG, T. 2 Chron. 28, IG. Nam, inquit, plerumque quorum ainicitiam ambiebant, eorum cultus imitabantur. Verum et earum gentium, quibuscum nullo foederis vinculo conjuncti essent, superstitiones Israelitas imitatos fuisse, credibile est; exempla vidimus apud NoStrum, supra B, T-I 2.
163쪽
clasti scortationem tuαm αd terrum Crenαηαeαm (cf. Vs. 26. 28. , execrabilem Cananaeorum cultum imitata (Ps. lod, Z8.), usquo od Chaldueos excurrens, et novos inde deoS petens; q. d. adjecisti idolis Cananaeorum Chaldaeorum Superstitionem. Quod illo tempore factum existimant, quo Merodach Baladan ad Iliali iam legatos miserat, 2 Reg. 26, I 2. et Jes. 3s. Sed cf. not. ad Vs. praeced. JARCHI nomen Rrn h. I. pro appellativo capiendum
existimat, quo terra Chaldaeorum nuncupetur, quasi dicat, negotialorum , S. merciatorum, qui certe alias Cctrictrictet vocantur,vid. Ies. 2I, 8. Iob. do, do. Cout infra IT, d. et ad eum lota not. Ita nomini additum Me esse mere paragogicum (ut in , et ante illud repetendum ut uitet multiplicasti
Scortαtiones tuus Cum terret onoctri, videlicet terret Chialdαρο-rum. ita HIERONYMUS: HIngredientes Chaldaeam, quae est terra Chanaan, imitati sunt eorum errores, quorum imperio subjacebant. Dyno et rreret et ' Et etiam in hαo scortatione non
3P. ina, i , UN Cu Otiam languidum, aegrum ex libidino est cor tvvm rib,N Participium Paul conjugatiovis Cal, quod
hoc solo loco legitur, usitatior conjugatio Pual dae , vid. dea. I 6, 3. Jer. Io, s. Ilos. d, 2. Ps. 6, 3. sal. 2. , ad quem loeum vindicavimus languescendi significatum. - FD 'N ira Te draria diei im retra et riiDrid Dum Fαοis omniet illu, OPus mulieris meretricis impudentis scit . facis. propr. dominαtriae, i. e. tu- Iis, quae in ossicio a marito contineri se non patitur, et quasi sui sit juris, libidinem suam omni absterso pudore explet.ZI. D uici 2 ira Tm d*I Cum ctedificasti excelsum tuum in Ovite, initio omnis uelae cunctis in triviis , ut Vs. 2a. et 25. qu)' In esse Infinitivum verbi ri: n (cf. infra IT, IT. Jos. 22, Id. I s. cum sumxo plurali, more' nominum sui supra G, 8. ad nn 'n' ' VI in dispergendo Bos, Ni in chi notat, additum esse Iod plurale, quod Infinitivi formam et structuram nominu ni induere solent , pro h da cum exstruxisti, monet Iarchi. cf. GLAENII Lehrgeb. p. ada. Sunt quidem, qui in stiis, i. e. in Pugis tuis, vertant, ut flicte urbium majorum passim dicuntur minores urbes et pagi (cf. supra Vs. 2T. Num. 2I, 25. , sed Iarchii interpretationi favet hemistichiorum parallelismus ; nam Tis i mri In respondet 'min linum, et excelso tui fecisti. De nomine Ia vid. not. ad Vs. 2a. De verbis proximis , - 'U' et'm metret vid. ad Vs. 2d. nn rq DF Dd net' et 'am in meo NOM isti ut meretriae illudensi s. vernendo mercedem, q. d. tu es longe diversa ab aliis scortis, quae spernunt praemia ab amatoribus sibi oblata, ut majora ambiant; suscipis enim quodvis Prae- iniunt, etiam vilissima mercede contenta, immo ipsa etiam pretium amastis offers, Vs. II. Ba. In Chaldaica dialecto verbum
164쪽
d p obtinet laudandi significatum, quem Tarchius vult et huic
loco accommodandum, ut vertendum sit: istudundo mercedem,q. d. tu non potes gloriari de mercede ab amatoribus accepta, ut aliae meretrices, quum tu ipsa pretium obtuleris. Sed quia nitribus reliquis locis, quibus et verbum nostrum Ovid. infra 22,
d. o.), et nomen Vba (Jer. 26, S.) legitur, manifeste illudendi,
Bilipendendi notione usurpetur (Jeremiae qui leni loco cum CD nut synonymum est junctum , nec aliter h. l. erit capiendum, prae- Sertim quum ita conina odias sensus prodeat. Solent enim, qui magnum mereri volunt, illudere offerenti pretium, quod non satisfacit. Bene igitur sensum expressit HIERONYMUS: nec feto tu es quetsi meretriae Astidio ctugens Pretium, et in Commentario ita exposuit: MNec imitata es callidas meretrices , quae solent dissicultate augere libidinis pretium, et ex hoc magis amatores ad insaniam provocare. 22.-:TIS: Mulier cidulleret subaudi mae tu es vel
comparandi Particulam, et ulteriae instetr es. Vpra met de Trimet et Pro marito suo s. loco metriti sui (ut Trim supra a, 8.2 Sam. I, l2. Esth. 2, IT. pit cilienos. Vel: quum lainen Sis sub potestate mariti, cui soli ex legis praescripto subjecta esse debes, cf. infra 23, 5. Num. S, II. 2s. Hos. a, i 2. Ita JARCHI:,,dum illa est sub marito suo, oculos conjicit in alios. II. Vnet rara 3 mr;-bdb Omnibus merεtraeibus sint seor-
tatores mercedem meretricium. Nomen md etsi hoc solo loco
legatur, tamen donum αmetsiae situm significare, nos non dubitare sinit contextus. Elymon offert consonum hebraico arabicum
verbum, quod I) uBidus, 2 liberetiis fuit, denotat, unde ' Imunificus. Significatione a m g non differt plurale i et i , quod sequitur, in quo Nun mere veritheticum existimo, quale insulem, pro Var*M Job. d2, ld. Nam in , quod i Parat.2i 2 T. de Boginet ensis dicitur, h. l. vix sensum commodum dabit, etsi I. D. MICHAELIA illam significationem ad nostrum locum transferri posse conjecit, ita ut Breginet turpi ibi sensu ponatur, aliqua inter et ina paronomasia: omnibus scortis dαnt donet, tuque dedisti Bumnum tuum omnibus αmusiis tuis. Id quidem in versione te utonica tentavit; sed in Suralemm. p. Isio2. ipse fatetur, obstare pluralem V Id, si nec ullus codex, s ait, HSingulare, net 2, quod Speraveram, habet; quo victus consensu eo licum ad consuetam revertοr interpretationem, in idem quod m . munus meretricium, facientem. N Ib Vr X vinatim Et mtinerasti eos ut venirent iad te, quasi in cubile tuu in . MNam neque ab Aeseptiis, neque ab Assyriis, vel Chaldaeis quie- quam boni acceperant Israelitae, sed contra magnis mercedibus eorum gratiam redimere coacti sunt , COCCEIUN. id. e. e. 2 Reg.
I 6, S. Ies. I, 26. ZO, s. s. In ' mTm hoc Singulare est, quod quum alias in medio dictionis perpetuum fere sit Chetleph - Pathueh
165쪽
Ioco Sehevatis mobilis, hic ponatur Chalyh- Cameet, ut Ies. da, II. 'd Nn , pro quo ibidem scriptum ante fuerat ormabit illuc, et Hurhoisi Nehem. I, 8., pro quo tamen in aliis codicibus dram n reperitur.3a. ira quid tin Et sciolum est in te controrium, diversum ct mulieribus aliis. dii, Post fenori Scortiatio. IIaec verba plerique post Ninichium ita intelligunt: non admissa est umquam antea, nec committetur Post te, futuris temporibus, istiusmodi scortatio, qualis a te commissa. Ita jam IlIERONYMUA: ,,Tantaque fuit expositio adulterae ad omnem turpitudinis magnitudinem, ut non solum praesentibus, sed etiam futuris meretricibus praeferatur. Unde et nos juxta Symmachum interpretati sumus: Et post te non erit fornicatio. Collatione enim tui omnis deinceps fornicatio levior existimabitur. - Sed videtur sensus potius hic esse: ut Post te non scortiatum iverint, SciI. sponte, nec nisi a te invitati et mercede a te oblata permoti . Similiter STouu in Observati. p. 2DT. not. hunc locum exponit: ,, Eliαmsi scorteris, tαmen non scortαtio flet, i. e. seo tantur Post te, h. e. a nemine quaereris, Ut etiam mercede con
tu pretium daa, et pretium non diatur tibi, ii eque pretium datur tibi, id , et es in intiersionem, i. e. ita aliis mulieribus contraria es, ut antea dictum.
36. inciri sei ' Proptereα quod Profusum a te est
Ges tuum, i. e. pecunia tua amas iis data. Sic et Latini stea pro pecuniet frequentant. HiRRONYMUS : MEffudisti aes tuum, quod a me acceperas, et dedisti mercedem amatoribus tuis, quae accipere debueras. - Alii αeruginem tuum vertunt, intelliguntque virus, seu virulentaS sordes ex assidua Scortatione profluentes, ut aerugo ex aere. Quemadmodum de equabus VIRGILIUS Georg. d.
28 I. Lentum deat illas tib inguine Birus. Talmudicis retria deiadustione S. αerugine ollae aereae et fundo , hinc pro ipso fundo rei alicujus usurpatur; unde Iarchi et alii h. I. imum Dentris, i. e. pudendum, verenda mulieris, intelligunt, ut sensus sit: prae nimio libidinis aestu profluvium genitura passa es. Vbam Et reueelatet est nuditαs tuet, i. e. patuere partes tuae Pudendae, re die coram ctmαloribus tuis, ita diae ob eoltim notans aderat supra Vs. I S. IG. Sed in verbis, quae statim
sequuntur, Mn nyrin a m FVribam, eandem Particulam Tarchi poni putat pro ter proseler, ut infra df, I S. v I 2PT 'EN Proster Sunguinem, quem effuderunt, vidis et Ruth. I, II. Thren. si, IT. I Sam. d, l6. Sed nihil obstat,
quo minus by eodem quo in verbis antecedentibus sensu capiamuS: et coram omnibus stercoribus cthominutionum luctrum, i. e. coram idolis tuis abominandis, in eorum templis et lucis. E secundum aαnguinea Aliorum tuorum, i. e. prout merita eS
166쪽
propterea quod effudisti sanguinem filiorum tuorum, quos in honorem idolorum immolasti. Particula et hie valet sero et tilione, ni convenit, et ProPler reddi potest, ut 'id , ut Num. Ia, s. Condona peocutu POPuli hujus det ori , ,2 secundum nictgnitudinem benignitutis iuste, i. e. prouti convenit ni agnae tuae benignitati. Et Pa T, I S. Celebrubo Iovαm ut convenit ju--iliue ejus, s. propter justitiam suam. Si eum et legas ('Una , ut in pluribus codicibus habetur, itidenti Propter acinguinem siliorum tuorum erit vertendum, ut et manifeste sumitur Gen. I S, I S. In perdes et esuriet Pruter quinque totam ciueilolem y Nam Vs. 2d. pro eo ponitur duci Uno Vid. et supra a, IT. Jon.
IDonet vertendum: quibus mistu ES, Sensu quidem satis commodο,ntque sic de commiscentibus Se Israelitis cum feminis exteris nostrum verbum usurpatur Esra s, 2. Ps. Iosi, Io . , sed formauit uel (quae et reliquis locis, ubi miscendi notio obtinet, exstat, vid. Proverb. la, Io. 26, I s. El, 2I. et cum V constructum. r)N: o VCN diet , er, q. d. ad litig, una cum in inibus illis, quos odisti. Ita by Gen. 32, I 2. t ham di daemiater tinet cum filiis, propr. super flios. Et Exod. 35, 22.
- ν υenerunt Ubi unet cum mulieribus.
Ceterum sicut illis, quos iamiasse dicitur paullo antea mulier haee, populum Israeliticum sistens, Grotius monet intelligendos Assyrios et Chaldaeοs, ita iis quos odit, idem observat intelligendos Idumaeos et Palaestinos. et didra rndis cr& ira deni i Et congregabo illos contra te tiridiquαque ut hostes . et bae )tr), 'Et nudabo nudiicilem tuum, i. e. pudenda tua (ut supra s. 36. erget eos, i. e. Coram eis; publicae ignominiae te exponam, in poenam talionis (coll. Vs. 26. , ablato omni ornamento et vestibus, de quibus supra. Eadem sententia Ilos. 2, I 2. Niae ridi re diram 'dir Nu ,et et , P: bn 'Et nunc relegαm turpitudinem ejus co
judiciis, i. e. assiciam te supplicus tidulterctrum et cmundentium Acriguinem, Mi. e. Partim lapidaberis, partim gladio trucidaberis, ut sequitur infra V s. do. Lapidatas aliquibus teniporibus adulteras, diximus ad Ioan . S, si . Lapidata est Ierusalem, cum exbalistis Chaldaeorum saxa in eam jacta sunt. Gladii poena probria homicidarum, quales illi in liberos suos fuerant. GROTiUs. Lapidationis poena in adulterium a desponsa admissum, statuitur
Deut. 22, 2I. Ea. Cf. C. B. Mic HALLis Dissertat. de judiciis Poenisque evitalibus Hebraeorum, g II. in Sylloge Commentali.
167쪽
te punguinem furoris et Teli, i. e. ut reete Jarchi exponit: tradam te illis, qui interficiunt Perciti Oct et Tela et excandescentiα, qui non solent pareere deprehensis. Esliciam, ut interficiare subito et crudeliter, sicut solent interficere iratissimi ni ariti adulteros Suaru tu uxorum. GTOTIUS Tradam te in poenam, qualem gelotypi mariti in adulteram exercent. Vid. supra Ia, I s. 2s. nna rid 'ri' det 'n 'ram ' Et frαdum te in munita eorum, ut dii urerit locum ecitum tuum. De Domine Ia Vid. not. supra ad Vs. 21. Grotius h. l. intelligendum existimat templum, ex quo idoleum fecerunt. Id et vetus Scholiastes graecus, cujugverba Latine affert Pradus et si Lupctitur ejus templum vocat, quod idolis resertum esset; indignum enitia erat, quod ipsius nominaretur locus. M Verum tam hoc nomine (quod est collecti capiendum, cf. supra Vs. II. quam eo, quod proxime Sequitur, Trad , eaecelset luct, vix dubium est significari fana et altaria
deastris in excelsis exstructa, quae a Chaldaeis omnia vastantibuvdiruentur. Sic et THEODORETUS : To risoreior OOU, TOD TEGM, TMτῶν δm uoxων τεi Exii. Laeuenique te υρ- stibus tuis. HTempli ornatum, regni Statum, et reliqua, quibus civitas illustrari solebat, vocat Bestimentia. POLYCHRONI Us apud
Pradum. 3 2 nn b Et rvient, auferent sui l Reg. 2o, G. infra 23, 2b , ubi noster locus repetitur, Es ) ναsu decoris tui (Vs. IT.), quibus Crotius vasa templi intelligit, quae Chaldaei
asportarunt, 2 Reg. 25, IX. Sed indicantur omnia omnino dona, quibus Deus rempublicam Israeliticam ornavit. De I lirasi h ri an et v vid. supra Vs. T. et cf. infra 2I, 2s.
te Coelum, i. e. exercitum ingentem, metaphora a magna aquarum
mole omnia inundantium desumta, vid. Jes. S, T. infra 26, 3.
ai.) tanquain adulteram (cf. not. ad Vs. IS.) et dissecabunt ta cf. arab. pecuit) gladiis. Michaelis crudele supplicium διχο- et Osriασ, g. corporis in frusta concisionis, Chaldaeis usitatum, cujustum Dan. 2, 5. I, 2s. (ir auenn TU frustu selis , tum Matth. 2a, o I. et Luc. I 2, dii. sit mentio, h. l. indicari existimat. Sed alludunt potius haec ad obsidionem urbium et inprimis Hierosolymae. Solebant enim in obsidionibus balistis s. catapultis Iapides saetari, arietibus muri perrumpi, obvii prosterni et gladiis lacerari. Chaldheus exponit 'FR lapidibus Fundae. di. dici Comburent domos fuαs lyne cf.2 Reg. 25, s., uti lex fieri praecipit in urbem idololatrarum Deut. Id, Id. IT. V 2 dei det mi Eaeeroebunt in te judiciet, variis
te suppliciis assicierit, ut supra si, Id. II, s. m2 Vm 'a bΛd oculos mulierum mullarum, adspicientibus gentibus multis. Clialdaeus: αd oculos Provinciarum multurum. THEODORETUS:
168쪽
Non culem mulieres mulieres BOOαt, sed Per trianslationem tirbes ilet nunc cit, quondoquidem m8um quoque urbem mvlieris instar in judiolum adducit. Est igitur sensus : hostes tui, meiqiae jam in te castiganda ni inistri, affligent et punient te, audientibus et stupentibus, et quasi coram Spectantibus plurimis gentibus et civitatibus. retaria et P 2 r Siο Cessure , clam te et scorto, ut non sis amplius scortuni, sed seortari desinas. Ita infra Za, Io. rateir 'ciαm ut NON αmylius Sint Pαstores. r irim aram mes, fi VN-d J Ut etiαm mercedem non des cimplius. THEODORLTUA: holiαtet enim trαnquillitate tuet, et cutiva in aerueitutem obducta, non hαbebis αmplius in Posterum improbae
illius largitionis occαgiones, sed egestus tibi utililutem conoiliabit. a2. Phrasis pidi vitan 'n supra o, ld. aderat, ad quem
Ioc. vid. not. Illi quae ibi allata est interpretationi, addenda, et forsan praeferenda, alia, ex qua quiescere est desinere, aut omnino finem habere, ut sensus phraseos hic sit: acerbissimis suppliciis te assiciendo ita animum explebo, ut irasci desinat. Similis usus verbi muri Zach. 6, B. 'metri quiescere fecer uni viritum l. e. furorem meum in terret boreali, i. e. tantum stragis in terra illa edidere, ut irae divinae vis omnis in ea deferbuisse videretur. virn ip in VI Et recedet gelus meus s. Zelotypia mea (ut Ies. ll, ld. Phera m dri)α le, i. e. non amplius te pro uxore habebo (cf. Hos. 2. d. Con
tus ejus , sed contemnam, ac si esses extranea. O 'ratastas Et qtitesciam, neo succensebO α'lius tibi, ut uxori II ERONYMUS : HNON irctgocti', inquit, Gulius, quam amare desii, quum sit quasi aliena, et quae a me recessit. LXX: Oυ μ' μεριμνησω ουκέτι. Quod THEODORETUS ita exponit: ct cura tui solutus et liber ero; non amplius enim me αmαtores tui ad Telo traiiam etdducent.
dulo ea dierum DBentutis tutae, i. e. primae conditionis tuae et beneficentiae meae, de quibus Rupra Vs. d. sqq. 'ra m 3 N Et commolet es s. commoBisti te mihi, i. e. insolentem te gessisti erga me, in omnibus illis impiis factis. D' est commo-τeri, speciatim indignαtione et tria, vid. Gen. df, 2a. Prov. 2s, f., unde h. I. ita se gerere, uti solent ira commoti, i. e. ferociter et insolenter debacchari. Ita 2 Reg. Is, 2T. Novi re rade FN tuum debuechαri αdverstis me, et Vs. 28. 'bor dita rari quonitim tu in me debetoohialtis es. LXX: κοὶ ἐλυπειρ ι.ε. Vulgatus : et Provocαgli me. Syrus et Chaldaeus: et irritasti me. Vides hos onines transitive vertisse: αd Oαm me ProueoCctati Omnibus istis tuis sceleribus, sensu profecto perquam aptD, modo
Iliphil ('it m in textu hebraeo exstaret. Sed Cal nusquam
transitive usurpatur. da J Unde etiαm, justam talionem notat, ut
169쪽
triumphantis animum, gestum, Vocem exprimere et repraesentare, eugel 'innet E N 2 I miam tuαm in cutit tutini dabo, puniam te pro ratione Seelerum tuorunt. ,, Sprevisti me, ego
spernant te; dolorem mihi intulisti, et ego tibi inferam. GRο-Ti Us. Eadem phrasis supra D, o. infra 22, XI. 2Parat. 6, 23. Pro unae in habent codices nonnulli TIMI, nec non LXX, Vulgatus, Syrus. Verba mn Imram I ν V- VN ' 'Ty h. sunt qui vertant: ut non fuceres, vel interrogative (ut m Exod. 8, 22. , nonne fecisti scelus istud super omnibus tuis fugitiis, seu , praeter cetera tua flagitiai Sane phrasis , T r idi et I signi sicat per Petraueis scelus, vid. Jud. 2o, G. Et eodem significatu
nomen illud et alias saepissime, et supra Vs. 2T. usurpatur. Sed quodnam sit illud scelus, quod Israel praeter cetera sua flagitia perpetrarit, non liquet. Multo concinnior ille est sensus, quem Chaldaeus expressit, atque IARCHI quoque et Ici MCui adoptarunt: non enim feeiati cogitutionem super omnibus tuis cibominundis, non iniisti consilium ut resipisceres. Etsi enim mur plerumque sensu malo dicitur, tantuni Iob. IT, II. est vocabulum medium,
mater, talis fila, pessirnae matris filia pessima. Chaldaeus: quolio Iuctet matris, tαliu flicte. seMatrem vocat Cananaeos, et
alias gentes, quae terram eandem ante tenuerant. GROTIUS. CLVs. X., unde interpretatio hujus loci petenda est, item ex Vs. seq. In diu Nn additum Ile, quunt Mappik carent, mere esse Paragogicum, et perinde esse ac si simpliciter tresI scriptum esset, monet Iarchi.d5. VN tuae nae Filici miatris tuae eg, i. e. similis ei ratione morum, fastidientia, rejicientis (cf. de verbo rva not. ad Iob. 2I, Io. mαritum suum, i. e. Deuna, Tiο- Iavit fidem marito datam, scortando cum aliis, et Alios guos, quos neci dedit in laonorent deastrorum. VN dras inde rarim Et soror sororis trecte utriusque squae VS. Seq. noluinantur), tu es, ingenio similis es iis, quos attingis sanguine. in CaN drya rq Ovue 'stidiverunt, respuerunt Niros, maritos Suos, et Alios suos. Ad reliqua hujus V s. verba cf. not. ad Vs. I. dii. 'n' et ' Mi iri' ait se ir) intra Soror ctulem fure
quidam, ut Grotius, dici existimant ideo, quod sanguine propior esset, alii, quod esset metrοpolis decem tribuum, quum ducte tantuni tribus essent in Iuda, alii denique, quod Samaria prius descivisset a cultu Dei, quam Hierosolyma. Ita IliERONYMUS :-M or dicitur Sumuriet, quia prior peccavit, et ab Assyriis dueta est in captivitatem, et minor ac junior Sodomu, quae refertur ad
170쪽
gentium turbam. THEODORLTUS: Seniorem Sororem docαυit Sumartiam, Non secundum temseus, sed Secundum impietatis doctrinom stempore enim Sodomu αntiquior est , quis Sαmαriae institulia Pritis stemulatu est si. e. Superstitiones inipias, vid.
Vs. 5 .J; deinde paulatim quaeit facinora, itu ut elium Sodomis assimilari potuerit Idepravatis moribus, et summa luxuria atquo
lascivia, vid. Vs. ds J. Iuniorem Bero Sororem pellat Sodomam, ut qucte Posterius cognαlionem Cum Oset Conlrctaeerit. Impletulis enim communionem cogniationem BocciBit. Sed vix dubium, Sumuiritim dici majorem ob civium et civitatum numerum majorem. Filicte Samariae vero sunt urbes minores et
villae ejus, ut supra Vs 2T. Clialdaeus vocem 'n' et' bis in hoo Versu occurrentem utraque Vice NIT DI J et Billas ejus vertit. Ita et infra Vs. d8. as. .ib 'Nulam dira ouete habitat ad Sinistriam furant, i. e. ad aquiloneni; et Imn b. d. bibl. Iller-thunishunde Vol. I. P I p. l3s. V'n' M - .inrinde Et goror luα, minor te natu, quiae hiabiliat stil ceae triam luctui, i. e. austrum, est Sodoma et filiae ejus, oppida ditionis ejus. Significantur Ammonitae et Aloabitae, ex incestuoso Lothi, incolae Sodomae, cum filiabus concubitu oriundi.dT. v aes arr)n nririnn:i Drbri rmn mn N,' Neo tamen in Biis tantummodo illurum tDisti et eurum ethominundo ea imitiatu, Sed eas etiam sceleribus superasti, ut statim in sine versiculi addit, nicgis perdile Bisisti quam ilitie. Jarchi particulani di, h. l. tiliniam vertendum censet (pro N , I Sam. la,26., arabice et syriace latio, ut I Sam. 26, a. 'ri UN-dN N, retinαm tetrilisper, coneo Biaeero I et 2 Reg. 5, IT. N ' in ' dibi
di di, tiliniam detur gerυο suo. Ita sensus foret: utinαm in Biis tartum cimbulaue isses, nec te magis, quam istae, abominabit enisecisses t Nec aliter h. l. Chaldaeus videtur accepisse, cujus haec est interpretatior si enim in Biis eorum iambtilusses, et Daeliactbominαtiones eorum fecisses, solertibile esset Pecoctium tuum.
Sed di, pro 'di illis locis poni, perquam incertum, quum NegαNili significatus particulae re, proprius iis retineri possit. Unus De-Rossit codex a prima manu in metetrandi d. exhibet. HSed in communi Iectione subintelligi commode potest praecederis particula negativa, quam contextus requirit, et ab interpretibus in eorum verSionibus exprimitur. M DR - ROSSI. DA Dd UD Ouusi purum illud esset, quod earum mores imitareris, fusticium, s. Iustidio seil. rib tibi, vel, si da pro tertia Praeteriti Cul eapias, tetesiit te, Seil. Sceleribus pares liabuisse, exempla malitiae exquperare etiam studuisti. A. ScitULTENA in Animu ver8s. Philolore. ad h. l. noStrum da pro particula capi posse ObServat, quae congruat eum arabico DE ducllaaeat, ut vertendum sit: Pαrum id durituaeret. Ipse tamen non distitetur, foedendi notionem facile admitti posse, Si vertas: Parum id ercti, perlaetum est; vel, quum taetreta saepe ad tempus referatur, hoc pacto: breuei perlueSum est.