장음표시 사용
201쪽
teramve commemoraSSet, ,,Nos autem, pergit, ,,istiusmodi explanationes Iectoris arbitrio relinquentes, dicemus, captivitate vicina Prophetam non tarn futura Vati Cinari, quam narrare prae terita. Post sextum enim Sedeciae annum (siquidem statim in
consequentibus OCap. 2D, I. J legimus: Et Ioelum est in onno
septimo, in quinto mense, decimα meNSis) assumitur planctus super principes, onmes videlicet, qui de Iosiae stirpe generati
2. nu Quum Z Interiectio plangentis et lamentantis, Nim-chio observante , ut supra I G, Zo. Aliis e robi ciniis et e O-8tulantis, ut I 2,22., q. d. quid mater tua, leaena, fecit* cubuit - educavit. Murae intelligunt quidam familiam regiam Davidis degenerem; nonnulli, uti Hieronymus et Theodo- retus, Hierosolymam, quod illinc reges proficiscerentur. Rectius interpretes Hebraei, Chaldaeo praeeunte, gentem Iudaicαm, coli.2 Reg. 23,3 o. , ubi V N: Q, i. e. POP ulus uniueergus, Ioacha-Sum, de quo hic sermo, regem constituisse dicitur. N 'r, dictum volunt pro et' et , et hoc pro et e V, coli. arab. rran, (ut a metet
femininum est me di ), terminatione feminini Aramaeis usitata,
Tom. II. p. II. edit. Lips., nomen nostrum hebraicum e et, e ferendum putat, cui Masorethae ea puncta vocalia subdiderunt, quae nomini feminino conveniunt, quod ignorarent ipsum tradiblectenαm significare, non obstante terminatione, quae proprie Ma-gculinorum est, quum alia multa occurrunt animalium nomina,
nina Sunt, quamvis maSculina terminatione. Chaldaeus: O elus Israel, qui faetus similis lectenαρ. V N TE Inter leones, i. e. inter reges et populos vicinos, potentes et crudeles. : II Locubuit, secura, et viribus suis nixa, atque imperterrita sedent suam inter alios populos obtinuit. Ei MCni: si Quamdiu fecerunt quae Deo placerent, cubabant leonis insine sine timore. - Allia
ditur ad Ioca Genes. es, D. Numer. 23, 21. 2d, s. Chaldaeus: inter reges Oreueit. nn In medio leonum. Sensu Convenit cum V P 'N TZ in hemistichio priori. Proprie DI significat leonem Doenem, sed adolescentem , qui a lacte depulsuqpraedari incipit et sibimet victum quaerere sine matris opera, uti apparet e nominum ma et diiun usu Vs. sq. Trian Edu-Cαυit Cαlulas Suos, i. e. principes juvenes, filios Iosiae, regni successores. Chaldaeus: inter principes nutrivit filius 3uos. d. byra quidam male surrexit vertunt, quum potius eNeaeit
reddendum sit, est enim tertia feminini futuri HOhil, ut I Sam. I, 2l. coII. 2 maso. Jon. 2, T. m lan vines Unum de Oettulia suis, significat Ioachasum, Josiae filium, vid. 2 Reg. 23, do. sqq.2 Parat. 36, I. in Leo eueusit. Chaldaeus: mT Nnbrr rei
202쪽
Ivit. Ioachasi malos mores sile quibus 2 Reg. 23, 22. designat eo quod addit,sed ad yn et myi' et db ', et didicit praeduri,
homines etiam deueorαυit, i. e. expilationibus, latrociniis et caedibus injustis in cives saeviit. HIERONYMUS: APostquam Ierusalem eduxit de stirpe regia Ioachag, filium Iosiae, et constituit in regem, tam crudelis in brevi exstitit tempore, ut tropologice cepisse praedas, et homines devorasse memoretur,
eodem sensu cum verbo buci I Sam. 3I, ll.) eo gentes, tanquam de feroci atque ad bella proclivi. Aliis egi constructio, quanhvoeant Priaegniantem, vel sic explicanda: quum autem id citidirent in eum intentae gentes. Attentam enim auscultationem haec con- Structio in genere infert, vid. e. c. Exod. 6, s. I 2. I Reg. I 2, IG. Sive ut sequatur obvequium, ut Genes. da, 2a. Exod. T, II. 22. Jud. 2, ii , vel auxilium, ut Genes. lii, II. 2I, IT. , Sive etiam ut nocens alteri, ut hoc loco, cic Oviendum eum. Vel: αudientes concurrerunt αd s. in eum, ut alludatur ad morem hominum, qui, quum audiunt, leonem, sive triaeulentam aliquani bestiam in agro grassari, facta manu conveniunt, ut illam occidant auteapiant. V dri et dra Tae In Ioueest eorum crePlus est, nenipe duce Pharaone Nechone, a quo Joachasus Ribiam vocatus in terra
Ilamath, quae Graecis Epiphania, captivus in Aegyptum deductus eSt, ubi supremum diem obiit, vid. 2 Reg. 23, II. Id. De modo capiendi leones foveis, vid. Bochartunt l. o Cap. d. T II. p. 68. Sqq. edit. Lips., et libr. nostr. vibi. Acturgesch. P. II. p. I 2s. Sq. d D, inridet Et duaeerunt eum, tincinis per nares transfixis (vid. Bocharti p. id. , ud terram Ie Pti. 5. N 'm Otium ctutem Dideret Scit. leaena, i. e. gens Iudaea. riri et 'et ouod spertisset s. eaevectiasset scit. diu, sed frustra, sive, quum ve Glui3set Sege, a rad. bri', unde Genes. 8, I 2. r' ' Et eae eotubat. Jarchi refert ad radicem n V, Geger, in nus fuit, mixta forma, eae A hul, Si I iterum Servileni, et ex II hol, si vocales spectes (coll. Vnbmn Nah. 2. S.), prodi det, ut vertendum sit: quod infrmαtus esset leo juvenis, i. e. rex in Aegyptum deductus, et ad impotentiam redactus. Eodem
sensu nostram dictionem cepit Syrus interpres, ita tamen, ut eam ad mαtrem referret: quum Didisset mctier guet infirmum garedditum. Sed formas mixtas sine idonea ratione statuunt Grammatici; vid. GESEN ii Lehrgeb. p. ad i. sqq. rara in m de Et quod pertisaei ves ipsius (ut infra IT, II.), de filii reditu, quum non redderetur suis precibus ab Aegyptio Ioachasus. m pD 'VS npra Cepit tinum liliuni de Cettiuis suis, non Io vhimum , ut crotius aliique volunt, sed Di chinum, is enim a ni utre s. populo, inconsulto Babylonio, at ille (Jma ini) non a matre, sed ab Aegyptio (2 Reg. 23, 3d. rex constitutus est; ef. et not. infra ad VS. s. si Intercedit regnum Ajαhimi. Id videtur comprehendi eo
203쪽
eolo, quo dicitur, quod Periisset ex ecfulta gust. Nam leaena, h. e. populus, poterat exspeetare Sub Jojakimo regni instaurationem et confirmationem, quia Sub eo Nebucadiaeχar repulit Aougyptium, et ipsi ademit omnia, quae habebat a Rhinocoruris usque ad Euphratem, 2 Reg. 2a, T. Num videbantur sub Babyloniae rege vires aliquando recuperare poSSe, quippe quum is longius abesset. Verum quum ille mortuus eSSet, et idoneum successorem non haberet, Suffectus est in ejus locum puer Idaehin. Coccxsus . :)Vndo Det Leonem Dueeriem, i. e. regem, Consti ruit eum. Pro nTN habent LXX αλλον, i. e. quod Ilubigantius in textu reponenduin Cen Set. Sed interpretes ceteri omnes ' VN expresserunt. Chaldaeus hemistichii posterioris sensum sto
expressit: et educatiit unum de filiis suis, regem constituit eum. s. re N- 'n2 αmbulaueit in medio leonum, inter leones, i. e. pro Tege Se gesSit, et eum vicinis regibus, Aegyptio puta , et Babyloniο, paeis foedera contraxit. Quod additur , illum didicisse pruedum ruere, et Dorctre homines, significare patet ejus impietatem et crudelitatem, de qua 2Reg. 2d, s. T. Dr rubN Et cognovit i. e. stupravit Biductg σασ, i. e. uniuscujusque eorum (suffixum est distributive, s. collective sumendum , scit. hominum (d N Vs. 6. quos devoraverat s. ορ-ciderat, rem habuit Cum viduis, quarum maritos occiderat, ut illas pro voto opprimeret. Verbum a P de coitu dici, notum. vid. Genes. a, I.; dicitur autem non tantum de venere licita, verum etiam de illicita, e. g. de stupro, quod intentabant Sodomitae hospitibus Lothi, Genes. Is, d. , Gibeonitae, Levitae, Jud. Is, 22. ejusque pelliei, VS. 25. Mixtus eSt Sermo, quia nune sine figura de viduis et urbibus (quas nec ingredi nec vastari solent leones) loquitnr, mox vero ad metaphoram redit. Alii
verborum Cognotiit Niduus eorum Sensum hunc esse volunt, im Pium regem vidisse miseras viduas eorum, quos per vim et fraudem necari fecerat, earumque audiisse querelas et Iamentationes.
Sunt, qui pro Pulatio eorum (b et ' interge permutatis, ut in eadem voce ses. II. 22. capiant, et verbo significationem sibi Bindicαndi, εibi et scribendi tribuant(quam et Genes. II, 6. eidem verbo, sed Sine idonea ratione, accommodant), ut hic prodeat sensus: Vindicavit sibi palatia eorum, quos contra fas damnaverat. LXX: καὶ ενεμετ o ex et co opoσει &υτου, quasi in nr Iegissent, et Dr diu N ab dbae deduxissent, quod Chaldaeis significat fortis, robustus fuit. Vulgatus: didicit Biduus Doere, scilicet interfectis maritis. Syrus et et incessit cum fortitudine , quasi pi legisset. Chaldaeus:
et diruit petialio ejus; et hic, ut LXX, legit V m , sed retillii ad , quod Clialdaice fregit, contritiit significat, et, ad aedificia translatum, diruit, quomodo in paraphrasiclialdaica Ps. 62, d. et infra do, I. usurpatur. Quod Sensum Sarie mech. N
204쪽
perquam aptum h. l. esscit, unde et BOCHARTUs in Hieroet. P. I. L. III. cap. IV. T. II p si T. e l. Lips., I ubigantius, Da thius, alii praeferunt codiciani tamen a Xenniootto et De-Rossio inspectorum nullus (cum Nesch) exhibet. det n) aliis est pro de XV sive et tam , ut Ilos. la, I. i, D'E VIR , deueuatalo est ,αniurio, a rad. I IN (ef. supra si, si ), aliis rectius a d D i, ejusdem cum duc significationis. mae et ' Et planitudo ejus ef. supra I 2, I s. Vae ud ::: N et Era, et infra I 2, Zo. y N 'nuci: '. Plenitudo terrue sunt homines, qui praemetu crudelis domini fugiebant. 'n NU bripet muter Bocem rugitus ejus (cf. Zachar. II, 3. Job. d, lo. , antecedens pro cons
quente, rugitu enim edito in homines et greges insilit leo, eo que immanem in modum contritos et discerptos vorat. I inc ubi leo rugit, omnia animalia fugiunt, et terra desolatur. Cf. Amos. I, S. JHachinus autem, etiamsi brevi tempore regnaret, tamen crudelius in subditos saevisse credibile est, quum, ut adolescentes solent, temerarius esset, et ad Atabiliendum regnum suum populum vexare exactionibus inciperet, ita ut multi sedes Suas relinquerent. S. V et V m a by Ideo posvertini controeum scit. rete suum, diri '', ut sequitur, gentes unitimae tindia quaque eae Protiinciis. Alii: ediderunt Contrα eum uescem Suiam, coli. Jer. d, Isi. Utrio rimm ' tardi sublato clamore in eum irruerunt. Alii: postierunt scit. consilium, s. insidias. Vel accipe verbum impersonaliter ut Ilos. I 2, s. di, non in-τenitur culpa), hoe ni odor et Pogitiae fuerunt contrα eum gentes, sive, Posucrunt Chaldaei gentes BicinαS CON fria eum circvmquαque, scit Syros, Moabitas, Ammonitas, qui suis auxiliis et opibus juvabant Chaldaeos, ut feeerant contra JHachini patrem, Idauimum , 2 Reg. 21, 2. De modo leones capiendi retibus vid.
Bochart. l. c. p. sis. seq. CEV et dra VIDI' dimΣ si Et e ctricerunt CONirct eum rete suum, et in IOPect eorum Culus est. Vid. supra Vs. d. s. et 'rin I Posueruntque eum instar ferae in Claustro R. Cavea cum uncinis , cf. Vs. d. ban ibum FN
Et duxerunt eum od regem IIctoloniae. Pro dira tibu in aliquot codicibus legi FIn y N, notatur ad marginem cod. Ross. TSTndi 2 In munimentu, i. e. in arces altissimas et munitissimus, cf. Jes. XI, IG. I Sam. 23, Ia Innuit Babelem munitissimam; eo nutern non venit Idalii mus, qui, etsi a Chaldaeis captivus abductus, tamen in via vel morbo, vel alio casu mortuus, extra Hierosolymorum moenia projectus est, vid. Ier. 22, I s. Ia, di .; sed Jojachinus, captivus ibi detentus usque ad regnum Evilmero
rugilus ejuS iam 'lius, i. e ne cui ultra terrori esset, nec edicta ejus terribilia inter Israelitas amplius audirentur. Fe Ur di Ad i. e. 8ver (ut saepe pro byb montibus Israelis. Ita solet
205쪽
noster terram Israeliticam nuneupare, vid. supra 6, 2. et ibi not.)et infra Za, ld. Id.
o. Altera comparatio s. allegoria, ad eandem gentem Judaeam pertinens. MDiversis Sernionibus una res dicitur. Et quo ni odo in superioribus Iegimus derusalem pulchrae mulieri coni paratam, et rursum leaenae, quae in cubili Suo leones nutrierit, sic nunc viti vel vineae pulcherrimae comparatur, quae super aquas plantata sit multas, et idcirco humore nutriti palmites inatantum inereverint, ut unus palmes, quem Scriptura Diviam solidissimam. sive fortissimum, nuncupat, profecerit tu Sceptra dominantium. iERONYMUS. TaN vid. Supra Vs. 2. et ibi not.
i Dan Cons. supra IT, G. Ps. So,s. sqq. et u 2 lcimehi pro 'muria, in similitudine tuo, dictum putat, ut PS. as, lo. pro dranta,
formet eorum, et Prov. T, S. metui pro mn D GNgulu8 ejus, post tum volunt. Vel, ut det sit a non, Similis fuit, sicuti 'a et a V st et met. Hoc sensu post Chaldaeum nostra verba JARCHI ita explicat: tu aimilia es illi, cujus mater fuit sicut vitis plantata ad aquas. Aliis a chet siluit, quievit, 'una est in quiete tua, i. e. pristina tranquillitate tua, quum quiete in patria viveretis. Quum det, scingvis, Genes. ds, II. Deut. 32, Id. de Succo uυαrtim dicatur, sunt, qui nostram dictionem interpretentur: in Birore stio et succulentici iuα ναι&α. LXX: η Πή- χηρ σου οβ αμvελοβ καὶ ώσ tar 'oc εν ροα. Pro Uri 2 expresserunt ima Z in mala grunctio, evius Iectionis Doederiein ud Grotii Annotati. coin modum sensum sebe ostendisSe putat, dum ObSerVat, vites saepe ad arbores plantatas fuisse, et ab iis fultas. Quae tamen observatio ad h. I. non quadrat, quum ex interpretatione xων LXX duplex sit imago, una vitiS, altera maIogranati. Attamen ' illud , quod LXX Iegisse credibile est, exhibet etiam posterior codex Regio montanus, atque unus De-Rossit eo dex; in quibus exstat rid 2, in excelso tuo, i. e. in statu tuo
felici et fortunato. 2 2' d ad nn ri md p i Fruotimeret (ut Jes. 32, I 2. Ps. I 28, 3. ad formam et id)g Ihren. I, Id.) et frondoso factu est tib tiquis multis, ad quas Plantata erat; crevit
populus et auctae opeS. I. et si di ton Eriantque ei Birgue roboris, i. e. rami robusti, fortes; significantur principes e familia regia orti.duma v Id aeviret dominantium, i. e. homineg qui sceptra tenerent. Reges ex iis sumti sunt, ut paImites a vite. 'rd p mam Illo erut, s. extulit se Stiatvrct ejus scit. Virgae, S. Scipionis, i. e. regis aut principis cujusque. Sum xum masculinum ad rin V p referendum potius ad ridet, utpote regiae familiae Symbolum, quani ad , quod ut plurimum est femininum, et h. I. gentem universam Israeliticam designat. Sensus est: regnum Iudaeae eminebat supra alia, regum Suorum mnjestate, et principum amplitudine , populariumque frequentia. Praestantia
206쪽
itaque antiqua regni hoc Versu, et praecedente adumbratur, in-elinatio autem et ruina Versibus, qui proxime sequuntur. v byrandiu 'Pae In medio densorum et iamOrtim, stirps ipsa suas frondes adolevit, ita ut exaequaret arbores. Alii: svrct, s. ultra ramum, qui est inter rumos densos. NIMCHI: MEst ramus ille, qui est medius in arbore, idem et altior reliquis, emcitque cacumen arboris. Significatque, vitent hanc altitudine superasse reliquarum arborum cacumina. em ' Ilα ut αναreret, conspicua esset virga illa, i. e. domuS regia.
loco legitur) in iro, Seil. Vitis, i. e. gens deportata est, niquo e sedibus suis ejecta, decem tribus paullatim per Assyrium, Judaei per Nebucadnegarem. Cf. Comminationes hac ipsa imagine arboris evellendae conceptas Deut. 2s, IT. I Reg. Id, is. Jer. let, T. et 2b T V y N, In terrαm Preseciet ese, tanquam inutilis, nec digna amplius ulla vinitoris cura. Chaldaeus: in terrum aliam transtulet e8t. Petriri lampri TR VJ Et Bentus orien-
tulis exsiccαυit fructum e us. Significatur rex et exercitus Chaldaeorum , quibus tota respublica una cum domo regia subversa et deleta. Chaldaeus: et reae fortis, quαsi eur us, Occidit POPM- tam eius. nnbrae t ry Vae et quin i 'p'urri Diueti licte sunt
et eaectruertint unaquaque Nirgα 'O OOma Ous, ignis comedit tintim- quemque eormia, ira divina reges ad exitium usque persecuta est;
cf. supra Isi, o. T. Chaldaeus: et migrαrunt dominatores fortitudinis ejus, et populi, qui Sunt fortes, sicut ignis consum
II. V 'dei Vndi no igitur transplantialet est, se l. quod de illa reliquum erat, in solitudinem; reliquiae populi a patria abductae sunt in terras exteras , quas solitudinis, atque terrete stridiae et Siliouissete imagine sistit. a. Vae ad EN raiyitque ignis e Birget rumorum 6αS. Truneo ramoso unde exiit ignis, Zedelitam indicat, qui cladein illam veluti ignem perfidia sua in populuin induxit. Vb2N m 'D Qui fruoltim ejus consumsit. Chaldaeus: Da fluuium ejus occiderunt. rdi modi met mur m N, Ut non sit amplius in ect Birget roboris, ut nulli ut ira ex illa domo sint reges, Sed abolita sit regia potestas. Chaldaeus: Nec Sint in ere dominαtorea fortes. mesub DIU Seu se trum Gildominiandum. Vulgatus: sceptrum dominetrilium. Chaldaeus: (nee)reges polentes Gil Subjiciendet regnet. Vet se mn d dii Planctus est, et erit in Planctum, i. e. haec prophetia continet Planetum, eritque planctus, quum, destructa urbe, i in plebitur vaticinium. Vere itaque eveniet, ut hic praedicitur.
207쪽
Argument um. Consultus vates a senioribus populi negat se responsurum ad eorum voluntatem (VS. 2. d.', et exprobrat illis Dei nomine universa peccata, tum a parentibus in Aegypto (a - s. , in deserto(lo - 22. , et in terra Israelitica (28. , tum ab ipsis contra Dei
Praeceptum admissu, additis poenarum comminationibus (2s. Io.). Denique praenuntiat, Iova in omneS quidem Israelitas, quotquot in terris exteris exuules dispersi fuerint, ex iis ducturum, et rempublicam Israeliticam restauraturum, Sed talem, cujus cives tantummodo futuri sint pii sui cultores; hos enim solos, delectu prius facto, in terram Patriam reverSuros, ceteris exclusis et
I. ror Atyri et daDn Inno g timo a deportatione regis Io-jachin s. Iechoniae, et quarto ante urbis excidium. Cf. I, 2. B, I. ):DUTE pro Cinae, ut I, I. cf. infra 2a, . LXX in cod.Romano: τὴ πεντεκιαδεκατη του μηνοβ. Sed codex Alexandrinus, Arabs, Syro hexaptaris et Theodoretus habent recte: εν τes
loquere cid geniores Israelis habent codices aliquot Henni- cotti et complures De-Rossit. et bis 'ri Viueo ego si consular Bobis, i. e. consultus vobis respondebo. Cf. not. supra ad Ia, Z. Vulgatus: non respondebo Nobis. ,,Sanctis et congrua interrogantibus, datur promissio, adhuc Ioquente te dicam: ecce α sum. Peccatoribus autem, quales fuerunt seniores Israel, et quorum scelera in consequentibus propheta describit, non datur
responsio, Sed in erepatio pro peccatis, et addidit jusjurandum: Bivo ego, ut firmior sit sententia denegantis. HIERONYMUS. d. V ante V Eapra quotquot vidi interpretes capiunt significatione num y unde alii vertunt: num litigobis eum eis y alii: num putrocineris eisy q. d. istosne defendes 8 eorumque causa
208쪽
agas coram mel Quae tamen significatio verbo tacetia pro arbitrio tribuitur. Sed valet io illud h. I. idem quod di iJ Nonnet ut Iob. 26, d. Jerem. II, 2o. , ad quae loca vid. not., habetque vim exhortandi. Verbum EDd autem h. l. egi αolionem contrα αliquem instituere quasi corain judice, ut infra 22, 2. , ubi eadem formulam Verba duo priora drN E DEJrri desunt in codice Biblioth. academ. Ienensis (l ennicotto numero IS 2. gignato), et in alio quod ain Rossiano Seculi II., a prinia manu . Hubigantius pro TE EDUIegendum putat Ilithpael tau Imri suo te judicem, sinam Egechiel; inquit, si hoc Capite personum gerit judicis, dum senibus Israel exprobrat scelera, et ipsorum, et parentum . , Sed oblitus erat Criticus, formam Ilithpael verbis (quae tamen in codice hebraeo non occurrit) esse VE ciri, nam meta thesis sit literae T, quando prima radicalis est Eladet, unde lavduoit se,
σαυριο mihi, et diu pa mercedem ruorisins gibi. Hemistichium alterum continet prioris επεξηγησιν . dei' IN rern nriri Ibominanta patrum suorum cognoscero Icto eos, indiculis. Ilac.videlicet causa, ut ostendantur similia parentibus agere, et haereditario malo longissimum fune in irahere peccatorum, ut quorum imitantur vitia, eorum supplicia pertimescant. - ΗIERONYMUS.
s. b d in ' 'rin et 'I Die, quo elegi Droelem, i. e. incepicum eis agere tanquarii cum populo mihi peculiari, omissis A gyptiis et aliis gentibus. Cf. Deut. T, G. Estis enim Sticer Iouecto Deo ve8tro P ulus, qui vos elegit, ut sitis ei Peculiaris populas, Priae Omnihus ceteris Orbis terrorum P Oseulis. Quod repetitur Deut. Id, 2. 2pret mi ei 'i, NGNe Tum austuli mα-
num meum gemini domus Deo bi. Phrasi Austuli munum meam quidam notare volunt: ostendi potentiam et opem meam. Ita HIERONYMUS: ,,Eἰευαlis mαnus sive extensio, habitum percutientis ostendit; ut percuteret pro eis Aegyptios et populum Israel de Aegypto liberaret. , , Sed jusjurandum phrasi illa significari,
quia jurantes manum in coelum levabant, veluti monstrantes eum, quem in testem vocabant, manifestum ex Deut. 32, do. , ubi Jova ipse, ut hic, loquens inducitur: 'im et Dei redire nαmkΓαυi in coelum mianum metim, i. e. Juravi, et dixi: ut vitio,. Scit. tarn vere fiet quod juro. Et Dan. I 2, T. 'brtutu aD 2 v d detrimbre sustulit dextram auum et sinistriam ctu coelos et juravit. Nec non Apoc. Io, d. 'H με την - αυτ OU Trivδεξιαν εισ Toν ουρανor, και Θμωσεν. Eadem, quae hic et infra Vs. G. Id. legitur, phrasis eodem sensu exstat Exod. 6, S. Num. id, do. Recte Chaldaeus: et Arctuet eis verbo meo, gemini domus nos b. et 'b Et innotui eis misso ad illos Mose, et sic re ipsa me veracem probavi. Cf. Exod. G, d. T. Chaldaeus: et Purui αd gerυαndum eOR. 6. Uri, Oviam e lariaυeriam, s. provideram eirum, tanquam explorator, Prospiciens eis de sede commodissima, ubi
209쪽
ejectis hostibus commode quiescerent. LXX: ὴν ὴτοίimσα αυτ οἰ e. Vulgatus: quam provideriam eis. Eid N dbri radet cf. Ex l. I, S.
et ad eum Ioc. not., et Jer. II, d. Verba Tnae M. V Iucteus est omnibus terris pertinent ad commendandam praestantiam liujus terrae. M inelytam esse terra tu Iudaeae, et cunctis terris fertiliorem, dubitare non poterit, qui a Rhinocorura usque ad Taurum montem et Euphratem fluvium cunctam consideraverit terram, et urbium potentiam amoenita teluque regionum. - ΗILRO
T. 's Vir, i. e. quisque cibominutiones oculorum suorum ctbicile, i. e. deaStrorum Simulacra, quae quum abominanda et execranda essent, ab istis cum jucunditate
me nolueruntque ciuilire od me. Chaldaeus: cit rem iacitirii erant dei bo meo, et noluerunt Obedire Prophetis meis. IV, 'US' Tt irra 'rarari Et dixi, constitui apud me, effundere ii iam mectulaver eos. VCI 'EN Tri 2b Id consumendum iram metiui in iis,
s. it SN Veruntamen feci, scit . aliter, quam apud me de-ere erum, nempe omne hoc, quod Aequitur Vs. IO. sqq. Cf. Vs. da.d2' 2 - UE R ab Propter nomen meum, ne pro 'nuretur αd Oculas gentium, quorum in medio, inter quas scit. habitarunt. MFeci quod promiseram benevolus patribus, non quod iratus erga filios statueram, ne haberetur ludibrio Deus Hebraeorum, ut qui
non potuisset in libertatein eos vindicare, proptereaque cauSutus fuerit ipsorum peccatis exacerbatum mutasse mentem, populumque
suum delevisse. Quod tacere cogitabam propter justitiam, non feci propter clementiae magnitudinem, ne pollueretur nomen meum, et Viderer non potuisse eomplere, quod Israeli promiseram. Peperci igitur nomini meo, ne haberent occasionem blasphemandi nationes, inter quas notus factus Sum eis in terra Aegypti. Hucusque quid eis promiserit in terra Aegypti constitutis et quomodo statim offenderint, et quid contra eos Dominus cogitaverit, et tamen non fecerit, Propheta describit. Quae sequuntur egressis de Aegypto Ioquutus est. I IERONYMUS. In verbis et ae, di m de me aesunt qui et FN sir N referunt ad trariari, ut sensus sit: quibus gentibus quoque notus Actus sum, educturum me illos in Oculis earum. Sed detetm N 'ny ad Israelitas pertinet, et jungendum est Vm 'Ib 'at N, quod ad gentes referendum, ut hic prodeat Sensus: quorum fi c. populorum, in oculis innotuerunt eis, ef Vs. Id. 22. Vulgatus: vpurui eis. Chaldaeus: vpurui ut liberctrem eos. II. Liberatos ab acerba servitute in deserto probis et utilibus legibus instruxit, quibus observandis felicem et tranquillani
210쪽
vitam eis conciliaret. V pri et sensu non disserunt, ut quidam putant, qui nomine priori deculogum, altera, quae de Dei cultu ConStituunt, ac reliqua praeter decalogum imperata, intelligenda volunt. Sed utroque nomine significantur omnia omnino praecepta a Deo Isruelitis praescripta, et saepiuR ea nomina Conjunguntur, vid. Exod. Is, 25. 26. Mal. 3, 22,, infra Vs. 25. me: Nd nn 'm dri X Ouae si feeerit homo BiBet Per eα.
Eo respicit quod Moses, quum praecepta divina populo nota fecisset, disertis verbis testatus est Deut. ID, IG. I s. sqq. Se proposuigSe ante eorum oculos mortem et vitam, mortem quidem transgressoribus legum, vitam autem cultoribus. Verba et in 'in Chaldaeus reddidit: Nubar Urin V nn 'in in Bitiet eis Ditα αeternet.
dedi eis. Sabbata suci vocat Deus, quasi suas ferias, quod diem septimum, quo ipse olim quieverat a mundi opifficio, suis voluit Eecum ESSE Communem. Plurαli utitur, quia singulis hebdomadis sabbata recurrunt. Alii sabbatum constituunt tripleae: IJ Qerum, quod proprie dieebatur sabbatum; 2 mensium, quod erat niensis Septimus, magna sui parte festus; I) αnnorum, annus septimus et Jubilaeus. d mydi nn m N b d Urb drib 'inii Dedi ita tis grait in signum inter me et inter eos. Repetit verba Dei apud Mosen, Exod. II, II. THEODORLTUA: Sethbulorum enim lege eis Pruescripsi, non quasi ipsis Bilαm Proestαre possit(unde nec addidit dra re avidi' N, ut Va. II. , sed ut hueo Circto instituendiad Mettio Pequituris et gentium eos distingueret institutis, meaque benefetu illis in memorium retiocuret. II. 33: Ur min 'in - Sed rebellarunt coniret nig G-mus Arctetis. LXX: και εἰ πα ripo e τὴν οἰκον 'Iσραηλ. Qua ilegissent FN mambae ''des'. 'Σ -r rei' nn In stutulis
Id. DIU Sed aliter feei. Cf. Vs. s. t DNI ri Quocum cc oculas, quorum in conspectu, eduxi eos ex Aegypto. s. 'n' ut dri, in X iret Et quamvis etiam ego suululi munum meαm iis in deserto, jurando confirni avi, VS. s. 6. 23. Metudoσic sequitur Vs. IT. 'ram: - IN - 'inbet, Id non PerυeNird fiacere eos, me non introducturum esse eos, αd terrum, quum dedi , , adde drib eis, quod pronomen exhibent Oinnes Veteres Iet codices aliquot Neianicotti et De-Rossii , practer unum