장음표시 사용
211쪽
Chaldaeum. Errorem fecit Librario alterum drib, quod erat in linea superiore. Pertinet eis ad filios eorum, qui in deserto perierunt. 3ΗUBIGANTIUS. Ad reliqua Versus verba eL Vs. 6.IG. 'daera 'DUTUI HOPlereu quod Arct, i. e. praecepta
mea re verunt. Verb. ddi a construitur et cum Aecusativo nominis, rena, quam qui S averSatur, designantis, et per nomini tali praemissum, ut hic et Jes. T, I 5., proprie: fastidio inoi in roαliquα, s. Per rem αliquum. Ad 'bdin Proj nurunt in eodicibus nonnullis 'NU ναlde additum, quod et Syrus expressit. Pro ribri habent tibi' in Praeterito tres De - Rossii codices et unus a prima manu, ut Veteres plerique.IT. Vnncin drique '' dn Irimen sepercit Oculus mererum, quasi indoluit super iis (cf. Id, o. ut non perderem eos. 'N,
'an an Fn dra N 'ir lay Neo Feci eos consummαlionem in ce- Serto, non delevi eos prorsus, sed eorum filios in terram promiSsam introducendos conservavi. Eandem phrasin vid. Jer. ZO, II. I S. h lacram X - 'iphnet stet fulis /αtrum Bestrorumne incedite, et juret eorum non se 'Belis, qualia sibi observanda finxerunt, nec quae ego praecepi. pN a roram X Ne conlαmine
Crotius ad tempora Iudicia in referri vult; at vates ipse in fine Ver-Sus ad tempus commorationis in deserto refert. Ceterum es. Vs. II. 22. 'N v I mri Retraxi tamen metrium meum, jam extentam ad eos plectendos; continui me, ne eos perderem. CLThren. 2, B. Ad reliqua verba eL Vs. Id. 23. 'r' an dri, 'n' -nN 'it Nae 'irae flamen ego etiam
Sustuli manum metim ita in deserto, juravi, vid. Vs. Io. 'r'eribi' ac 'NE - Disg αre, i. e. me dissipaturum esse eos inter geNtes, et diversurum per terriarum. HUbi in veteri Testamento contra filios eorum, qui in solitudine corruerunt, Dontinus levaverit manum Suum, volens eos dispergere in nationes, Scriptura non dicit: sed ex eo, quod hic refert, factum esse credendum egi. HIERONYMUS. Sed videntur vatis menti obversatae esse dirae quae in eos, qui praecepta divina neutivunt, te utitur Levit. 26,
2T. Sqq., et cf. ibid. Vs. II. 25. et 'di tam di, mari Sialtilis non bonis, et di, et Uu TU et 2 Um institutis quibus non niueent, sunt qui, Nimchio auetore, intelligant tributa, quae gentes victores imponebant, et quae Iudaei quotannis pendere cogebantur, aliaque onera et leges, Sub quibus serviebant barbaris gentibus. Nolebant parere legibus ad Salutem datis, igitur cogebantur ferre leges duras tyrannDrum. Alii stultitia non bonis et Distitutis mortiferia designari existimant ritu g moresque superstitiosos et impios, quos Requuti, divino Permi SSu, pessum se dedere. Ut hoe dicat: quia noluerunt legibus
212쪽
meis parere, abseei eos, permisique, ut legibus iniquissimis inserta virent, quarum ob Servatio eis exitium asserret. Dicit De uni h. l. ecisse, quod tantummodo Permisit, ut des. si I, IT. Israelitas non indurcisse, aut terrorem ct duxisse, Sed Sucte contum iacitie reliquisse, et rctre Sicisse perhibetur. Cf. Jes. G, Io. et ibi not. Eadem ratio est locorum Exod. d, 2 l. T, I. Id, l. 26. 2 T. II, lo. Jos. II, 26., in quibus hostium Israelitaria in pertinaciatu, ab ipsis ortam, Deus non essecisse, sed Permisiise dicitur. Ita et STOR-uius in Obseruetiit. αd Inrelag. et Syntctae. Hebr. p. 25. seqq., nostrum locum (Vss. 2 g. 25. 26. explicat: , , Quin Israelitae, spretis
statutis meis, idola majorum suorum sectati Sunt, propterea elictis ego dedi iis statutu pessimet et leges Pet Niciosαs, i. e. teneri eos passus sum cultu pariter durissimo atque exitiali, eosque sacrificiis suis idololatricis, quae etiam filiis eos orbarunt, contαminατι, i. e. contaminari passus sum (dn R I S. 26.), ut ea ratione pro sua a me defectione (Vs. 2d.) per eas ipsas, quibus meas posthabuerunt, leges persolverent poenas, et orbi liberis atquo vastati mearum atque peregrinarunt legum discrimen usu tandem discerent. Cf. Rom. I, 2a. 22. A qq. Eodem modo jam Chaldaeus hunc locum interpretatus est: ego quoque, quiet Prueuctricati sunt in derbum meum, et noluerunt obedire Prophetis meis, projeci eos, et tradidi eos in munum inimicorum suorum, et Post OON-σviscentirem sutim insolentem iUerunt, et fecerunt deeret et non reolu. Sic et HIERONYMUS: , , Dedit eis Deus dispersis in gentibus praecepta non bona, hoc est, dimisit eos cogitationibus et desideriis auis, ut facerent, quae non conveniunt. Sed quo minus
haec interpretatio admitti possit, illud impedit, quod phrasist pn Uri, hoc loco eodem procul Sensu capienda est, qualem ex omnium interpretum consensu supra Vs. ll. l2. obtinet,
ubi non permissiυρ, sed oclive sumitur, et positivam legis et Sabbati promulgationem denotat. SPENC ERUA de Legibus Hebr.rit uulsi L. I. cap. a. et Id. p. 2 l. et Eoa. sqq. ed. Tubing slα- tutis non bonis intelligit multi pila es illas atque molestas et observa tu disti ciles cultus Levitici ceremonias et ritus, Hebraeis in idololatriae ab Aegyptis haustae remedium praescriptos. Alias, sed minus probandas explicationes recensuit et refutavit SALOM.
DRYLidio in Obserueuit. S. S. P II. p. goo. sqq. Atque is quidem p. III. g. l6. recte vidit, per V siri et hoc Versu justa Dei de ore tu et judioiu de Israelitis puniendis et exscindendis ob
idolorum cultum et alia Acelera ab iis commissa significare. Quae Dei decreta Israelitis sane fuerunt di, non bonu, quibus nequctiuαm Diverent. HAb hoc Versu ,- inquit, sivehemens incipit columinatio, qua Deus populuin Israeliticum in desertis exscindere, et in diversas orbis partes dispergere et deportare, aliisque malis Texare et punire minatur, usque ad Vergunt 26. Singularem vero nexum, ac tantam cohaerentiam Versus 2 i. et 25. inter se habent, ut ulter alterum egregie illustret. Nam uti tu toto hoo capite
213쪽
primo peccata atque rebellio populi, et deinde in proximis verbis
peccatoruiu poenae Deique viuilieta domi nemorantur ; ita idem ordo in utroquo hoc Versu obServvtur. - Nec refragatur usus nomin vine to quid et diri, quorum illud de poenis ac judiciis gravissimis, quibus Deus in peccatores animadvertit, Saepius dicitur, velutiles. 5,IG. 26, s. Zephun. Z, s. infra df, 2 l. , hoe vero, et TV, Zachar. I, G. divina decreta de impiis puniendis denotat. Recto igitur Ephrem Syrus glαtutis et decretis non bonis intelligendas
putat calamitates, quas vates supra Id, 2I. Ηierosolymis immittendas minatur, scilicet bellum, exsilium, pestem, et Inalas bestias. G. Vn X Nutam Inllui et contaminari eos permisi, vid. not. ad Vs. 25. Alii: impuros eos declarαDi, ut tales tructavi, coli. Levit. II, X., ubi de leproso: 'nes Num indiri et cum Biderit eum sαcerdos, immundum Pronuntiαbit. HIERONYMLs : Polluit eos in muneribus suis: sicut sacerdos Ieprosos de populo Separaris, et eos pollutos esse demonstrans, dum idolis offerunt, quae Deo offerre deberent. - et ' ra et a Donis eorum, i. e. oblationibus deastrorum simulacris oblatis, de quibus idem nomen et infra Vs. I s. dicitur, et h. I. ipse declarat, dum addit: Eam )IS 2 tr ieiendo scit. Tibia per ignem quod diserte exprimitur infra Vg. I l. Omne quod verte Bulorem, i. e. omne primogenitum (cf. Exod. II, 2.). Primogenitos omnes Deus sibi offerri jussit. ut victimas, holuinum tamen filios primogenitos redimi jussit, Exod. II, I 2. II., quem Iocum noster manifesto respicit, usurpantur enini a nostro eadem plane, quae illio leguntur verba, drim, dri DI metum trαdes Omnem Oer-
tionem uteri, i. e. metum, quo exeunte uter primum aperitur(cf. not. ad Exod. IX, 2. ouecte. mnyri propr. triansire lucere, quia quae Deo offerebantur, a manu osterentis transibant, quasi in Dei inanum. Impii vero isti, in quos propheta invehitur, pri-niogenitos Suos, Iovae sacros, simulacris immolabant. Bene GROTIUS: MEgo primogenitos redimi volueram; illi sibi imposuerunt, ut Molocho eos ad mortem offerrent. - Quod diserte vetitumi erit. IS, 2I. Netdi b iram ves, prolem tuum nodato troiciendum Moloοhο, scit. per ignem, coli. De ut. id, lis. ii reperititur inter Bos . rannm i 2 metuet avum flium fliumoe per ignem tria sciui (cf. 2Reg. Isi, o.), pro quo De ut.12, 3 l. dicitur: filios ausa filasque oremunt igne diis suis. Ceterum et Net post verbum subaudiendum quoque supra I 6, 2I. et infra 2I, 3T. BO. iae ab Ut deueuslurem, de-Struerem, eos, ut Iarchi post Chaldaeum interpretatur, collato eodem verbo supra id, S. Zm l 2. Id. I Saul. 5, G. Alii r ut eos in stuγο- rem Ggerem, ad silentium redigerem, quo significatu verbum duci supra d, Io. infra 26,IG. Z2, lo. nec non Esr. s, d. d. vSurpatur. V m MN 'vide EN rydr Ut coanoscerent quod ego A Uu,
ut poeuis immissis sentirent me esse Iovam, cujus utinae nou sunt
214쪽
22. adb Proseleresi, cum propter peeeata vestra, tum propter
beneficia mea. Pergit namque ad exprobranda peccata, quae in terra Canaan commiserant. 23 Loquere. Chaldaeus: 'Ednae να- ticinure. et I Prctetereu, timPlius, ut supra S, I S., non Satis esse putantes, in deserto me irritasse. CN; Per hoc, sive heto re,
femininunx pro neutro, et subaudito et, quod habes I 6, 2s. Genes. da, Isi. Mal. I, IO. Cf. infra 2I, IS. Alii: Pruetereu hoo scit. factum est: VI 'DEN URN 'Deta probris me ecerunt Putres Bestri. Cui interpretationi refragatur accentus Iethib, nihil distinguens, qui voci res et appositus. B. Id - t e nae Et quum introiluaeissem eos in terriam, quαm elaυαDi metrium meαm, i. e. Juravi sire eiam iis. De m Idu myna cf. supra G, II. I Reg. Id, EI. 2 Reg. IT,IO. v d bd CL ad phrasin supra Is, II. et Ps. II 8, 2I., et ad rein loca ad phrasin praecedentem notata. et 2 a det di det ' Et G-bant ibi irritutionem s. aegritudinem oblationis guste i. e. oblationem, qua, utpote simulacris facta, me irritarunt, et mihi aegre fecerunt. De cf. not. ad Isi, ly.drrandet 'N VT Liba simulacris fundebant sexemplum Vid. Jere tu.
iad eos per Prophetas: quid est excelsum illud, quo vos ctbilis Cur hic potius itis, quam ad templum meum, quid in eis videtis exi iniim Quare exstruxistis altaria in locis editis collibusque, quibus simulacris sacrificia facitis, quum ego vobis locum Constituerim, quo mihi sacrificaretis Ilaec, inquit, etsi per prophetas saepe eos monui, ri dri ri ny ridet ridet nihilominus
tamen nomen ejus, mihi maxime invisum et odiosum, Boccluaetisque hodie et t. e. inanet et mos, et ipsum vocabulum a profanis
refert ad ulture soυαρ, quasi dicat Deus: etiam altare meum nomine isto inde eenti (i un) appellarunt, ob frequentem usum aedificandi altaria excelsa in lucis in honorein deustrorum. Exemplum at fert I Reg. I, d. Ibiit Suismon Gubeonem, ut immolaret
ibi, num illio erui ribrinam riuari excelsum metaeimum, i. e. Sacro- Sanctum fanuin s. tabernaculuin, altareque sanetissimum, a MoSeolim in deserto exstructa, quae Schilunte excisa Gibeonem allata fuerant, 2 Paral. I. I. Iarchi nomen VUI excelsum, a vate h. l. Ita uSurpari censet, quasi pronomen interrogativum Sit, net Cum
praefixo et, Pro quo j quuntly scit. aestimanduin est (coll. ses. 2, 22. Npn ne net nun-'I nctm quαnti reputandus est Ilio moll), ut hoc dixerit Deus ad majores Israelitarum: quid est locus ille, queiu frequentare amatis, illud excelsum, quod est nihili plane ueStim nudum, et res omnium vilissimal quare (addit vates) et
nomine isto minus honesto ad hunc usque diem nuncupatur.
215쪽
Similiter Micnixi is in si 'Plemm. p. lsi . nomen met2 a vato irridendi animo usurpatum putat, quaSi eSSet VU NI Uenit, nescio tid quid.go. Quum hactenus de patribus jussisset prophetam dicere,
jubet nunc eum Sese convertere ad Seniores, qui eum consultum
venerant (Vs. I. , imo ad donium Israel, et eorum impudentiain accusare. V X det' 'IN Triari Num in Bla polrum vestrortim polluetis Bosy coli. Vs. a. 13. 22.).m' et drae Et post αbominαnta eorum, BOs goortetmini* i. e. idola eorum colitis. enim, ctbominαtiones, saepe de idolis dici constat, e. c. Ilos. s, Io. Jerem. d, I., ridet vero de eorum cultu dicitur, ut Levit. IT, T. supra Iti, li. Cohaeret vero hio
Versus cum Sequente hoc modo: ctri quum BOS co quo Pαtres Bestri modo Pollustiis - ego nihilominus consular α νobis pInterrogatio amrmat, cum indignatione et detestatione, ut Ies.s S, O ., q. d. num et vos eo perverSitatis proceSSi Stis, ut peccatis majorum vestrorum indignissimis modis vos pollueritis, pollutiqua ita audeatis ad prophetam Iileiam accedere, me per illum interrogaturit se Patrunt vestrorum imitamini vitia, et per easdem inceditis vias, ut delicta similia similem mereantur et poenam, et in tantum scelus Processistis, ut filios vestros per ignem Daemonibus consecretis, nec semel huc fecisse susticiat, sed usque in praesentiaru in agatis eadem. Non quod hoc seniores in captivi-thte faciant, scd quod illi, qui Hierosolymis morabantur, et quibus captivitas inintinebat, hoc facere non cessarent. Et quum tantis flagitiis obligati sitis, responsionem, inquit, meam quaeritisi Vivo ego, dicit Dominus Deus, ut juro per memetipSum, quia non respondebo vobis. HIERONYMUS. II. Et quαndo fossilis, offertis, conre Destret, Vs. Id. TNE VI et2 ret' et Cum traducitis filog νε-giros Per ignem. Ad ira; additu ni habent et D et In et Alias Bestrias eo dices duo et editiones aliquot veteres, et pro FI, exhibent v et codices duo Nenni cottiani. et 2b ' N' Esro
et animo concipitis, eSSendo non erit, nequaquam futurum est. et ' V Erimus s. Simus Sicut gentes reliquae,
indidi yy r 's, Ricut genies reliquae ter 'crum, Diini- Striando, i. e. religioso cultu prosequendo, lignum et laseidem, i. e. lignea et lapidea simulacra, ut Deu t. a, 28. 2S, BG. 6d. Verb. r Is, proprier mi isti ctro alicui, hoc solo loco eo quo vi II Significatu, de cultu religioso simulacrorum usurpatur. Quod vero Israelitae, qui hic loquentes inducuntur, dicunt hoc est: vivamus ritu gentium, ut bene sit nobis; sive, Grotio explicante,
216쪽
similitudine eultus commendati tranquillius et amicius cum ipsis vivamus; nec exagitabimur tanquam miseri et exteri, sed quasi in familiam eorum recipientur, et pro indigenis inter ipsos liabebimur. Sed JARCHI : HSubtrahamus nos Dei jugo, quoniam ipse
nos a se dimisit, sicut dominus servum, aut maritus uxorem; proinde Deus nihil juris amplius in nos habet. Quo cum HIERONYMUS consentit, Versus hujus sensum ita exponens: HNe putetis cogitationes vestras, quibus contra me blasphematis, posse compleri; dicitis enim: nolumus esse sub Domino, nec populus illius appellari; sed sicut cunctae in toto orbe sunt nationes, et unaquaeque gens suo vivit arbitrio, ut colat ligna et lapides, et idolis serviat, etiam nos una gens erimus e pluribus. II. tetribue Viueens ego, i. e. De vivam
ego, dictum Domini, Jovae, nisi manu forti, et brαchio extento i. e. potentissime, et in furore efffuso regnetbo SuPer tios, i. e. tamen non permittam, ut deficiatis a me, sed vindex ero
mei juris et imperii, et invitos vos cogam ut me redire. HAd haec (scit . quae improbi Israelitae Versu 32. cogitasse narrantur
respondet: non vos relinquam, inquit, neque contemnam, ut sugaces servos Domini negligentes solent contemnere, sed a meum retraham imperium, et brachio extento ac percutiente, ac furore effuso in pristinam vos redigam servitutem, et regnabo Super vos, ut velitis nolitis me habeatis regem , et sentiatis regem iratum, cujus clementiam neglexistis. - ΗIERONYMUS.
Za. Vmd; Et educum dos egentibus, et coiregiam ueos e terris, Per quus diversi estis, mαnu forti, et briachio extento et iret esstigo. Confirmat praecedentem sententiam , simulque designat modum dominationis. Nam quuntdudaei dispersi essent in exilio et gentibus permixti, erant quasi abdicati et exhereditati a Deo; unde putabant vicissim, se esse liberos nec jam amplius spectare ad Dei imperium. Illa igitur conditio videri poterat quaedam exemtio vel immunitas. Nunc significat Deus cum volet jus suum recuperare, sibi in promtu ESSe rationem, qua ipsos iterum colligat et ita subigat, ne ejus imperium effugiant. Quasi dicat: quamvis eos iterum colligam, tamen jus meum asseram, et poenam de iis nihilominus exigam. 25. et ' D-bee - dareae Et duciam vos iad desertum gentium, et ciso letho Bobiscum ibi feteie ud j ciem, prae-SenS Cum praesentibus. Quemadmodum, inquit Deus, olim majores Vestros ex Aegypto eductos, priusquam in terram promissam introducerem, in deserto Arabiae detinui, quo impii et rebelles nil ver Sus me perirent; sic vos, postquam in Babylone et inter plures gentes dispersi debitas delictorum poenas Solveritis, priusquam in patrium solum et in novam rempublicam remigrare
faciam, severo judicio instituto, pios ab impiis segregabo. 'uem Desertum populorum, quod opponitur deserto Iegrum ti
217쪽
(Vs. 36. , vastas illas solitudines videtur appellare, quasi Babylonia Iudaeam proficiscentibus Sunt Peragrandae. Ibi Israelitas undecunque collectos congregabit, ut deligat Sincere pios, qui soli sint digni futuri, ut novae reipublieae cives fiant, ceteris exclusis. VIVN 'rat ET ' DiscvlαbO BObiscum, cf. not. supra ad IT, 2o. Chaldaeus: rbet a d EVN et Bindialiam gumam ct vobis. Eodem modo eandem dictionem Vs. sq. reddit. et 'ru - FN d ru acie cid fuciem, i. e. ut inter Se confligunt adversarii, et quasi consertis Dianibus pugnant. 36. mn N, - mT NI Otiemo odum discutανi cum Inlribus Bestris in deserto terr Aegypti, ilia ciso lesbo Bobisotim iterum. Sicut judicio contendi eum patribus vestris , et immorigeros ab ingressu in terra in promissam prohibui (vid. Num. Id, 22. 23. , ita et vobiscum judicium instituam. in 'detet, tetra Degeritim terrue Aegrati vocat devertum Arabieum, Aegypti contiguum 3T. V aeri nnm d VN Tum fransire fuciαm vos sub Birgo scit. pastorali , de qua nomen Ur22 et Levit. 22, 22. atque Mich. T, Id. a Surpatur, more PuStoriS numeranti S pecorB. Velitis nolitis, inquit Deus, mei Semper eritis, et voS recensebo, atque sub mea ditione asseram, et qui Se emancipatos putant cogam ad reddendani rationem. tr Iri r 8det dInre 'VUi ' Et st ducam Bos in Binculum foederis, subjiciam vos legibus in eis, quibus nunc soluti videmini, cogam vos Stare pactiS. r 82r, Vinculum, a radice 'dae, contracte pro T OS:u, ut d VD Oibtiat Reg. 5. 25. ab DN, formae m inir . Alii cum Jarchio referunt
ad radieem tradidit (Num. II, 5. Id.), ut sit: in frciditionem foederis, i. e. in foedus, quod tradidi et exhibui vobis. Verba re et V mbron LXX reddunt ἐν υριθμω. ,, Putavit Cappellus , eos pro r VI legisse 'EDU. Sed equidem potius erederem, Graecos illos sic legisse, uti hodie in codice Hebraeo habetur, eosque recte et eleganter illud vertisse εν αρήθMiis, vel iv opi scio directiquetie (nam in quibuSilam codicibus additur vox δι&o et virio. Optume Tocabulum Ooo ge exprimit illud Hebraeum: denotat enim foedus, Ciraculum, foederis et iamiciliete. Hesy
igitur bene admodum verterant Graeci, corrupit scriba imperitus, qui forsan ignorans vocem OρOAPi, pro ea repoSuit Osso'. LAMERRT. Bos in Inimiadverss. Criti. suae rosti LXX editioni
gabo, eligam, e tio bis rebellarum et contumo es, in me. y NUdn set mae N et '' ad E ferret commorαtionis Osorum educαm eo S. Terrct commorulionis siecte h. l. non intelligenda est Iudaea, ut Crotius existituat, quod sic appelletur, quia ad tempus illam ha-
218쪽
bitarent, quamque in perpetuum sibi mansuram gloriarentur set eodem nomine terra Canaan respectu ad majores Israelitarum nuncupatur Genes. IT, S. 28, d. 36, T. Exod. 6, a.); sed terra, in qua exsules Commorabantur. Opponitur enim terriae Iaruelis, ruriae , in quam N 'n' NON Sit Neriturus Seil. quisquam illorum rebellium. JARCHI : ,,E terra exsilii Sui eos educam, et in deserto interficiam. Ut olim in deserto Arabiae immorigeri periere, neque omnibus, qui educti sunt de Aegypto, fas fuit, in terram intrare promissam. Exsules impios non redituros in patriam, minatur et Ier. 22, 22. al, Id. Pro eo habent
codices plures. Pluralem veteres omnes exprimunt. HSio postulat contextus, conjiciuntque scribae ad marginem codicum. DL-Ro33I. Sed verbum singulare est distributive capiendum, ut vertimus.
2s. :'Σ ad' inu, i. e. quisque, singuli, idoloενα ites agedum, colite I Est ironia quae hoc vult: agatis quod
vultis, et vestram sequamini cupiditatem. ddet metae -inera etae draud Et posthac, si mihi obedire renuitis. Alii dN cum praecederiti connectunt hoc modo: POSteαquαm, S. quandoquidem renuitis mihi obedire. Ite, inquit, simula eris vestris ser vite, ut coepistis, et sentietis tandem , quam cladem vobis vestra impietate conciliaritis. et dura: UZ robrin No et dis reddin
pro 'netis posthus donis Bestris et idolis Bestris. Malo, ut manifesti sitis idololatrae, quam ista simulatione vestra mihi injuriam inuratis, dona mihi offerendo, et simul idola colendo; nolο, ut me colatis una cum simulacris. do. 'n Niam certe, q. d. vos abite, ego nihilominus habeo Israelem, qui mihi serviet. Intelligit illos, qui excidio impiorum superstites fuerint (Vs. IS . danu Vid. not. ad IT, 23. v Nn d di omnis ille Israel in terru, quotquot terrae erunt incolae, omnes et singuli integrum mihi cultum exhibebunt; omnes reipublicae instauratae cives pii mei cultores erunt. det det ae Et ibi aeo tos hubeo eos, favore ac benevolentia proge-qua . Cf. infra a I, 2T. d Diuq VN C, 'N Requiram oblationes vestros. Mutatio personae: oblationes vestrae tam gratae mihi erunt, ut videar requirere eas. Cf. Mal. I, d. Tum grutuerit Domino oblatio stitas et Hieroso 3mae sicut temporibus GN-tiquis. Est autem tetet in proprie eleviandia oblatio, quam quis Deo dicat, in templo elevandam, quod dum offertur a sacerdote, elevatur coram Deo, cf. Exod. 25, 2. 2s, 28. Levit. T, Id. Z2. male 'N' Et primitias, de quibus vid. Exod. 2I, I s. Levit.2, Id. Num. Is, 2D. Deus. 26, 2. d mdimu Oblationum s. munerum ueestrorum, 2 Paral. 2d, G. s. 22 THR et Cum omnibus gαcris Testris, i. e. rebus, quas mihi consecraveritis, cf. Exod. 28, 28. Levit. 22, 26. Alii et mni h. I. de feriis sacris usurpa-
219쪽
tum volunt, hoc sensu et in universis festis et solennitatibus vestris primitias, et decimas , donaria et tributa a vobis oblata suscipiam. Sed nusquam alias nomen illud de Astis dicitur. a I. d*VN nimiet Cum Odors recreetlionis, i. e. recreante, refocillante, αcceptos Nos hctbebo, eritis inihi carissimi, placebitis mihi in modum odoris suavis. Loquutio depromta ab oblatione victimarum nec non variarum Sumtionum, quarum ustio aut assatio suavem odorem pariebat. Quia vero omnis bonus odor recreat, et ille odor ac fumus ascendebat in coelum, veluti ad Deuin, ideo dicebantur illa offerri in odorem quietis aut refocillusionis Domino, vid. Genes. 8, 2I. Exod. 2s, I S. Levit. I, s. II. V et Et sunci cubor inter tiOS, Sanctus, potens, mirabilis praedicabor, quum vos eduxero e terris, in quibus exsules versati estis, non Secus atque olim, cum patres vestros ex Aegypto eduxi. GROTIUS: MTunc fiet, ut populi omnes meas vires, quas in Vobis reducendis ostenderim, agnoscant.
d*n dupliciter accipi potest, passive, ut dicunt, et active, in vobis liberandis, extollendis; vel, in vestra Sanctitate, pietate et religione. Idem repetit infra 28, 25. Sententia hausta ex Levit. 22, I 2. IX. dZ. Vn et 3 - nde deti-dri dira Tum recordabimini ibi Bία-
Tum BEStriarum, i. e. tantis provo catilbeneficiis pudebit vqs admigsorum criminum et praeteritae ingratitudinis. Eadem, quae
hic Ieguntur, infra df, XI. repetuntur. d*' Pa dropa Vid. not. ad 6, s. dd. V m i N 'A Ouod ego Atia, memor promissionum, quas feci Abrahamo , Isaaco, Iacobo. d*nd 'r etyn Ouando ita
benigne BObiscum Ogiam. Iloo sensu bono verbum lay absolute et Supra v8. s. usurpatur. ' adj Rub Pruser nomen meum, Solo nominis mei respectu, ut promissis staretii; non Prupter laeta veStra, qua alia omnia proruerita eruui. mech.
220쪽
vates divino Jussu Ilierosolymitanae urbis excidium praedicit, primo quidem ignis cuncta consumentis parabola usus (Vs. I - d. , cujus mentem ipse exponit (5 - Id.), deinde imagine gladii acuti,
magnam stragem edituri in terra Israelitica (Il-22. . Tum, qui ensem illum sit gestaturus , rex Babylonius, ipse in scenam producitur, in bivio oracula consulens, utra via ipsi sit ingredienda (2Z - 26.). Responso accepto, cum exercitu Hierosolymam expugnatam profieiscitur, quam undique aggressus mox eapit, ut scelerum meritas poenas luat et populus (2T - 2s.), et rex impius, qui regno exuetur (Zo -32.). Ammonitis, de reipublicae Iudaicae excidio exsultantibus, denuntiatur , eandem , quae Judaeis immineat, gravissimam calamitatem, et ipsis decretam, et certo paratam esse (ZZ - IT.). Nactum est nostrum oraculum interpretem praestantissimum C. F. SCHNURRER, qui in peculiari Dissertatione, Tubing. IT 8S. edita , et repetita in suis Dissertiati. junctim editt. p. dZZ. sq.illud pertractavit. Observationibus, quas ex sui ingenii atque doctrinae penu hausit, ad vatis mentem intelligendam utilissimis, interseruit excerpta ex R. TANCHUMI, Judaei Hierosolymitani, in Prophetas Commentario arabico, adhuc in edito, descripta e codice olim Pocockiano, nunc Bodleiano. Praeterea praemisit specimen versionis cujusdam arabicae itidem in editae, ab auctore ignoto profectae, quem tamen Iudaeum fuisse, Saadiae aetate haud multum inferiorem, ipsi credibile est. Vorsioni arabicae,
quae in Bibliis Polyglottis legitur, illa hoc certe praestat, quod
ex ipso textu hebraico, non ex versione Graeca est confecta. Attamen Selinuri erus ipse fatetur interpretem illini, haud omnino taleni Se comprobasse, qui guScepto operi rite ac probabiliter perficiendo ex omni parte sufficeret.
I. Quinque priores hujus Capitis Versus junguntur in pluribus libris Capiti praecedenti. Male. Nam quae inde a Versu
Sexto Sequuntur, explicationem continent eorum, quae praecesserunt. Et Ilieronymus septimum Conimentariorum in hunc promphetam librum incipit lioc Vei Su.