장음표시 사용
411쪽
os ejus, quod diu clausum fuerat, et quicquid ille erat dicturus, hic factum autem replicavit, nec siluit amplius videns prophetiam guum opere conlpletam, et nequaquain dubitare populum, qui erat in Babylone, vel eos, qui capti erant, de vaticinio prophetali. Tunc enim aperitur os prophetae, quando quod priu nuntiaverat, opere nion straverit effectum, et tota libertate proclamat, qui nequaquam futura, sed vel praesentia, vel transacta demonstrat. Alii censent, apertum fuisse os prophetae, eum primum
novit, qualia pasvi fuissent, qui in Iudaea remanserant, id est, inspiratos illi fuisse animos, nil loquenduim audaces; siluisse
tamen, donec res ad aliorum exsulum aures pervenit. Magis vero cum verbis hebraeis Hieronymi convenit interpretatio, apertum eSSe prophetae os, antequam quicquam perlatum eSSet a nuncio, et tunc liberius, quam antea coepisse loqui, quia urdore atque audacia ex praedictarum reruni eventu conceptis, minus quam
antea populi obtrectationem ac ludibria timebat.2d. V I UE' Incolae Busiiletium illurtim, dirutaru in urbium et viilarum Iudaeae, Vs. 2 T. BG, d. Io. 'rivd metae r V Unus, unicus fuit Ibrcthiam pater noster, CL JeS. ol, 2. Matth. I, s. y et ' r. Et nihilominus in hereditatem iaccepit terrum, Genes. Isi, T. t 2 netae Itqui nos mulli sumus. nam 'u, y rim i et D et Nobis igitur multo magis
gerret dabitur in hereditutem, sinon enim alio sine data est Abrahamo, quam ut nobis cederet in hereditatem, ait Nineui. Argumentantur, ut Dialectici loquuntur, a minori: si terraniliane, inquiunt, Deus dedit Abrahamo, multo magis dabit nobis; minus enim probabile est, Deum uni alicui benefacere velle, quam pluribus, quorum eadem est dignitas, qualis nimirum est patris et filiorum. Similia vid. supra ii, is . HIERONYMUS: ,,Capta,
ut diximus, Ilierusalem, temploque sub Verso, pauperes terrae,
de quibus scribit Hiereiulas IZs, IT . , soli relicti fuerunt in Hierusalem, qui Vineas et agros colerent, et in ruinis incensae urbis habitarent. Cumque deberent agere poenitentiam super his, propter quae captivitas venerat, Ae ipsos cassa spe decipientes loquebantur: unus fuit pater noster Abraham, et tamen hanc
terrain hereditate possedit, non quod ipse possederit, sed quod
semen ejus terra in repromissionis acceperit. Si igitur ille unus in tantos multiplicatus est populos, nos multo plures, qui relicti sumus in tetra Iudaea, et habitamus in urbibus desertis ac ruinosis, utique multo amplius multiplicabimur, ut possideamus plures, quod unus ille possedit. Quibus respondit Dominus, Abraham unum fide possedisse terrain repromissionis. Credidit enim Abraham Deo, et reputatum est ei ad justitiam. Istos autem incredulitate et sceleribus occupatos, etiamsi plures sint, poSSidere non pogge. Simulque enumerat IV s. 25. sqq.l, quid facientes olfendant Deum, sex videlicet genera peccatorum.
412쪽
25. Proponi jubet et exprobrari Iudaeis illa crimina, quae illos omnino reddunt indignos possessionibus, quas jam spe, ut ipsi sibi blandiebantur, certa devoraverant. DNn undam D
ver Sαnguinem Comeditis scit. carries, i. e. carnes , quarum sanguis non est effusus: suffocata, contra legem antiquissimam
Genes. D, d. , a Mose iteratam Levit. T, 26. IT, ID. Id. et praecipue is, 26. Alii, Chaldaeum interpretem sequuti, nοStrant dictionem ita interpretandam censent: statim ab homicidiis cruentis adhuc manibus , cibum capitis, quasi nihil esset patrat uni.ddi N 'Non det Ps Et oculos vestros lauealis cid idola oestret, quasi ab iis aliquisi vobis polliceamini auxilii, suppliees ad ea oculos et manus levatis, cf. supra I S, G. Io. Fecerunt id, qui excisa jam urbe fugerunt in Aegyptum, ut constat ex Ieremia cap. da. , qui sacrificasse dicuntur reginete coeli (Vs. IS )et aliis Aegyptiorum simulacris. duetra rn Et gianguinem innocentem essunditis, hοmicidia perpetratis, Iss, Io. 22, 3. a. 22. Sic graviter peeeantes deelaratis, vos non esse genuinos Abrahami filios, qui talis non fuit. Cf. Joh. 3, 2 s. ,,Nunquid ista facientes solerilis terram hereditate retinere P, ΗiRRONYMUS. Quum non impleatis conditionem obedientiae, sub qua vobis iIla promissa erat, Levit. 26, 3-a I. coli. IB, 2B. 26. dra n - by dranuue Insistilia , innitimini, aver g dio Bestro, coiinditis gladiis vestris; non jure et aequitate, Sed armis, vi, et homicidiis omnia geritis. MICHAELis in Suralemm. p. 2s26. ex usu Syriaci d p quod cum di constructum verαre significat (cf. supra ad II, Id.) verba nostra eodem modo interpretatur: sduciam ponitis in gladio vestro. Efferri tamen poSSe addit dra n - ν, ut sit: consistitia in ruinis BestriR. Quae est conjectura prorsus Supervacanea: nam in eo quod Judaei in urbium suarum dirutarum ruinis consistebant, nil erat criminis, quod eis exprobrari recte potuerit. Doederiein in Additamentis ad Grotianas Annotationes legendum conjicit Vr nnm by dra et
glialis contrα SOCium Bestrum, i. e. populares vestros impugnatiS.
Audacior IIubigantius, qui d22 n in cndirim mutandum, et hoo membrum proximo jungendum censet, hoc sensu: statis in Plateis vestris, et αhominutionem facilia, i. e. cultui idololatrico indulgetis in plateis, palam profitemini idololatriam. Verum quod nunc in codicibus omnibus hebraeis legitur, d nn Vmbra, idem
et veteres interpretes omnes exprimunt. Sensu diverso Verbum
cum by constructum Iegitur infra da, El. , ubi potius Purum tum esse Gil αliquod denotat, quomodo nostra verba Ilieronymus explicat: HStatis in gladiis vestris quotidie, parati ad occidendum. - rinyrin i reipy Fecistia, vos feminete maxime , αδOmDnαndum, impudicum deorum quorumdam cultum videtur innuere, cf. supra ID, I 2. s, II. I IERONYMUS: ,,Facitig αδOminiationeS, incredibiIes videlicet libidinum turpitudines. Utitur vero pro-
413쪽
miscue masculino et feminino genere, quia ad utriusque sexus multitudinem loquitur, ut Ier. da, Is. 25. CL STORRII Obser-ταst. p. 222. in Ruq nTN rq TM IIIERONYMUs: hEt unusquisque uxorem proximi Sui Polluit, ut in eo sit sceleratior, quod amici et proximi polluerit uxorem. Vid. supra I S, G. II. GROTIUS: si Vix quisquam est, qui ab adulteriis se temperet. ridi Tin Vid. not. ad VS. Superiorem sub finem.
mula Deo solennis, vid. supra IT, Id. la, l6. si, II. n)2Irin Arrogantes illi Judaei, de quibus Vs. 2β. 26., qui in
ruinis urbis aut oppidorum sunt, Vs. 2a. , vel relicti a ChaIdaeis, ne terra omnino maneret deserta, vel quod fuga se ab impendente clade subduxerunt. 'bur Gladio Ouderit, separti in Ismaelis illius, partim Chaldaeorum, Gedaliae necem ulciscentium, 2 Reg. 25, 2I. sqq., uti Grotius notat. 'ad by me era
agris incertis sedibus vagatur, ferae tabo eum αd 'Doriandum eum, a feris, quibuscum habitat, occidetur. Cons. Id, I S. 2I. Et qtii in munitionibus, arcibus , in Iocis natura vel urce munitis, ad quae nec ascendit hostilis gladius, nec aspirate tuto possunt ferae. Et qui in veluncis latitant. elancus munitionibus junguntur, ut I Sam. II, 6., nam erant in Iudaeae confragosis regionibus speluncae quaedam inaccessae, quas pro arce munitissima adire solebant, qui tuto delitescere vellent. De quibus JoSRPnus , testis ipse oculatus, de Lello Iussi L. I. Cap. Id. q. d. , ubi de Ilerode expeditionem Suscipiente adversus latrones speluncas tenentes: Istiae ctutem veluncae in montibus eriant Priaerulis, undique inαcce88αe, et obliquias tantum et Periangustas quibus ascenditur Blas hiabentes, rupesquecb eurum fronte in Betiles fr undissimcts εε Porrigebαt, rectα et confirmosa decliueitote. In illis igitur Iocis nihil futurum amrmat tutum a periculo, immissurum enim Deum PeStem, 'Mae et supra d, IT. Id, 2I. minatus erat. 28. nunci N - nee 'rar Poniamque teri tim
Biasti lettem et Uesolationem, totani terram In VaStam rediganIsolitudinem, ut supra G, Id. ntripet i Ut cesset (Niphat, ut Supra G, G.), 8verbis roboris s. potentiae ejus terrae, ejusque incolarum, ut supra Io, I S. Cadet, quicquid illis superbam alebat confidentiam et fortitudinis opinionem. ', In ri re tu Et ita desolati erunt montes Arctelitici, lit non Sit frαNSiens per eos. GROTIUS : si Absumtis per tot mortes no captivitates hominibus, non modo nullus ibi habitabit, sed nec viator quisquam iter isthac capere audebit, metu ferarum et coeli pestilentia fEadem extremae solitudinis imago supra Id, Io. Ies. II, 8. Zeph. 3, G.
414쪽
go. Crim Et te quod affines. Nominativus abvolutus, ut supra VS. i. v ' E POPutares tui, A s. 2. I 2. IT ., ideiani scit. deportati. I V talloquentes gunt, confabulantur inter se de te, eodem sensu Niphal verbi Maleaeli.
I, II. ld. Ps. III, 23. Iuaelu (ut eadem particula supra Io, d. s. s intret Purietes, vel aedes, I Reg. G, 5. ls.c metra 'nnDIn sit in Ostiis s. vestibulis domorum, q. d. clam et Palatii, coli. Proverb. I. 2 l. In ingressibus plialectrum clamiat, 'nnua vud ostire pons strum. Alii utrianique de clandestinis collii qui is accipiunt. Vel pertinet murorum atque OstiOrum mentio ad otiosorum hominum descriptionent, quorum Commune diverticulum est in apricis locis, quae sunt juxta muros, aut in ostiis domorum. nTN 'Nae viri i*m Et loquitur unus Cum uno, i. e. Cum altero. nT pro 'TN forma Chaldaica, ut
Dan. 2, II. G, g. Te tv N et 'N d, IT. 28, 2I. Illi igitur Judaei, qui exsules agehant opud Bubylonios, atque ibi propheticis oraculis irridebant, Se hortati mutuo cum stomaclio atque ludibrio dicebant: N NE Benile et Gudite, audiariiug, quid nobis a Domino obganniat propheta, an nobis aliquid asserat portenti novi. Similia accidisse sibi narrat Ieremias II, XI. mm- n C Jer. 26, I. Est h. T, S. XI. Veniunt igitur ad te secundum
odoenium PO tili, i. e. ningua frequentia, ut catervatim populia gin loca publica, ad publica consilia pοpularesque conventus destinata confluere solet. Sic hοmines irrisores et procaces 2ccedebant frequentes ad prophetam, quasi cupide ab illo audituri divinum aliquid, quod suspicarent, et ut udiose servarent, sed revera ut Subgannarent et illuderent. adb rsa es in Vid. Id, I. et ibi not. 'Tra Quasi POPulus meus, quasi mei essent, quunt non sint, quales describit Jesajas d8,2. -nde Etesticiunt in speciem diligenter et attente Ber6α tuet. do I rid Sed get non j ciunt, non eo magis Se corrigunt. CL des.d2, 2O. Verba Vpar r :T)DE d I I 'et quidam subaudito ante dirim det pronomine relatiVο, Sic vertunt: nam iamαlOrict quae in ore guo illi faciunt. quod proprio vel iamαtiones, iamiator , vel deleoliamentα notare potest, nam verbum et v et metre, et delecturi significat, h. l. quaecunque verba ludicra et Jocularia indicare possit, quae homines illi levissimi, vati illudentes continuo in ore habebant, quo et illis consentanea facere solebant. Similiter Chaldaeus: irrisionem Ore suo Osi Dciunt. Alii, ut Nimehi, tranaar Berbα αmoris et beneueolenticte interpretantur, et sensum liunc faciunt: ore blando tuos sermones sibi placere dicunt, eos laudare et probare se simulant, sed nihilominus pro lubitu agunt, ut Sequitur. Mihi tamen non est dubium, d rara esse idem, quοd Versu proximo et Iaae mic, et ante nostrum et Iaar, eo Sensu Sumto, Subaudiendum esse comparandi
415쪽
particulam, unde haec prodibit sententia: ntim inflet ' carministimulorii oro suo isti Ictoiunt, tractant, scit. V m DN, Berbretura, vertebant ea in canticum, quo significatur, quam illi longe
abessent, ut a propoSiti S minis concuterentur ac horrerent, quum potius, quasi aliquid audirent amatorium et festivum carmen, sese propheticis minis oblectarent, quas meras nugaS, et vacuos uo sine mente sonitus censebant. Nec aliter Vulgatus: num in
Oucte, tum Suum cor eorum geoliatur (cf. eandem loquendi for- Inulam supra II, 2 l. , i. e. Grotio explicante, dum tu loqueris, illi de quaestu, per artes iniquas faciendo, cogitant. Sed li. l. non lucrandi tantummodo cupidinem, sed omnes omnino Pruticis cividines videtur indicare, ut Ieg. 56, II.: Omnes in Blam Surem malam conversi sunt, quisque ud quae-atum Autim, i. e. suis cupiditatibus obsecundunt. 22. et et drib tm Et eoos tu illis es quiasi σαnticum amretorium, tu es illis instar ejus, qui novit eunere cantica delectabilia et amoena. Non aliter in eorum auribus sonant verba tua, quam ludicrum carmen. Chaldaeus: et en I tu illis es, inStur Cuntus Orgetni musici. Cepit radi significatione nomi-ilis daps, quo instrumentum aliquod musteum nuncupari constat, quod Chaldaeus interpres plerumque, fg tuta, vertere solet.brip cantoris pulchri Boco, qui pulchra Voce praeditus eSt. Alii: carmen Pulchrum Doce, sono, quod pulchre sonat. It curite; et Iut citharoedi benestiolentis fulgure fides, i. e. optime pul- Eantis, ut Ps. II, d. Delectas quidem, non moves eos, ut vultui eorum adiicerentur. GIcOTIUS: HEloquentiam tuam laudant, restion Curunt. Junius haec refert ad vaticinia, quae C. 25 - Z2. AdverSufi exteras gentes pronunciata erant, hoc modo: deliciae ipsis erant prοphetiae, quas inde ex triennio ad illud usque tem-Pus Egechiel pronunciaverat, utpote quae ipsos minime attingerent; Sed gentes tantum exteras, adversus quas audire eum Prophetantem suave ipsis erat; dum interim silentio suo de rebus ipSorum videbatur propheta fausta omnia illis polliceri. Sed Versus proximus arguit, de iis oraculis, quae ad ipsos pertii embant, quae vero ludibrio habebant, haec intelligenda eSSe.da. Ouum vero id Beniat, quod praedixisti de terrae ulteriori vastatione, Vs. 2 T. 28. 2s. Alii: It nunc cum Deuerit, quod praedixeras de urbis excidio. rtaen Vari Ecce ita oeniet, ut Seiant elo. ut Io, D. Alii, ut Grotius, in Praeterito: certo enim eueenit, ut sciant. detraret mn e V Tum. CognOSUent, verum Prosehetum inter ipsos fuisse, ut supra 2, s. Negare iiDn poterunt, te fui Sse verum prophetam, et ad ipsoS a me ani Sum. Ignorantiae velum culpis suis non poterunt obtendes e,
416쪽
Exagitat hoc Caput et pungit illos, qui quum pastoris Sibi nomen
arrogent, nihil tamen aut faciunt, aut cogitant minus, quam quod ossicium decet pastorale. Dum enim suorum commoditati serviunt, et genio nimis immoderate atque intemperanter indulgent, extenuari Sinunt infelicem gregem, et lacerari a belluis, neque illi ea praestant ossicia, quae exspectari solent a sedulo pastore (Vs. 2 - G. . Quare et illis gravia minatur (Vs. T - ID. , et a se gregem illum curandum esse melius promittit (Vs. Io I 6.3. Deinde in potentiores homines de populo durius invehitur, quos hircorum nomine coarguit, quia sibi optima ex omnibus delibant, et quae ipsi, quia neque ad stomachum, neque ad Voluptatem necessaria contemnunt, sic turbant et proterunt, ut infirmioribus fastidio potius futura sint, quam usui (Vs. IT - 22. . Denique optimum pastorem venturum esse dicit, magnum illum Regem, e Davidi ea gente oriundum, qui pastoris boni forma sit et exemplar (Vs. 2 a. . Quam vero ipsius tempore felicia futurantque foeeunda pascua, quam fortunatum PeeuS, utque Securum,
I. Quae jam sequuntur vaticinia usque ad Cap. do. nullam habent temporis notam appositam. Quum vero illud, quod indon Capite do. decurrit vaticinium, editum sit anno deportati Jechoniae vigesimo quinio, iis vaticiniis, quae hisce sex Capitibus continentur, inter annum deportationis duodecimum, quo Superius vaticinium (33, 2 l.) editum legimus, et inter annum Nigem simum quintum, quem adscriptum habet cap. do. , locum assignandum censet LIGIITTOOT in Chrono V. T. in Nus Opp. Vol. I. p. IIo.2. MExelsa jam urbe, inquit Grotius, causas conrinem orat excidii, Principum criminues illi enim intelligendi sunt nominem, Pustorum Israelia, usitata veteribus similitudine, qua rerum publicarum rectores et administratores Piastoribus com- Parare Solebant, quia ut pastor se habet ad gregem, ita rex ad
subditos. Unde illud in Homero toties repetitum : αμέμνονα ποιμ έγα λαων, veluti Iliud. B. 2ad. XENOPHON Grvaed. 8,
417쪽
2, II. de Cyro: Dictum quo tam ejus memoratur, quo similiαγerhibuerit esse boni Prestoris et boni regis opera. Niam pusioris esse munus, ut, POSterequαm jumentis felicitialem conciliosset, ita deinde illis uteretur, quue quidem secudis esset felicitas itemque regem urbibus et hominibus, quos Osa hecisset, uti debere. Et in V. T. passim reges dicuntur Puscero Populas SuOS, et regale Sceptrum confertur cum pastorali pedo, ut cum de Davido dicitur Ps. TS, TI. A tergo foetarum duaeit eum cic γα-scendum Populum Suum. Et ipsi Davidi dicit Deus 2 Sam. θ, 2.-nN Vries Tu pasce pvulum meum Israelem. Cons.2 Sam. T, T. Hinc boni ac miali reges bonis ac malis pastoribus
saepe comparantur, Vid. e. e. Jer. 2, 8. 23, I. Zachar. II, IS. T. sqq. Abarbenci in libro, qui inscribitur a 'UTU, Priaeco Stilutis, quo omnes illae prophetiae, quae Messianus nuncupari solent, pertractantur, de nostro loco haec monet (versionis latinae a J. H. MAIo, Theologo Gissensi, editae Franco- furti ITII. in quatern . p. 2so.): HMeminerat vates supra (33, 2 l.), duodecimo captivitatis Telim alii ni anno venisse ad se quendam, qui evaserit Plierosolymis, nunciumque attulis Se , Captum eSSe Urbem et flammis eonSecratam. Unde Vaticinium praesens Contra peccatores Israelitas, qui causa devastationis Hierosolymorum fuere, uti et adversus reges Iudae, qui captivitatem Israelitarum suis sceleribus adduxere, pronunciandum divinitus obtigit Nostro, quo mala illorum facta una cum corrupta imperii forma describit, ob quam ab ipsis auferenduin erat regnum. d PFN Ti 'UN d a b Et dicito eis, pustoribus inquam, pleonaSmuS, quo Pronomini adfixo ipsum no inera, ad quod pertinet, subjungitur, qualis Jer. al, I. Omnes Iusiei, qui fuerunt m)bn ni t rinde cum eo, cum Gedalia inquam. Cf. Exod. 2, 6. Proverb. II, a. ' didrriae et D : n vim de die di se e pastoribus Isi uelis, qui Puscunt eos, ut Syrus, vel, qui Puscunt se ipso8, ut habent
alii veterum, sensu neuto et eleganti, sed quem Hebraea vix ferre possunt, ait Lo CHARTUA Hieron. P. I. L. II. Cap. di. Tom. I. p. asI. edit. Lips. Sane ex vulgari Ilebraeorum usu loquendi, quo Pronomen reciprocum nomine TD exprimere Solent, dicendum erat V VED . Neque tamen insolitu in est, pronomina tertiae personae significatu reciproco accipi. Exemplum manifestiani est illud Genes. 3, 6. (al. T. de primis parentibus :mari di b Fecerunt sibi subligacula. Cf. Gen. 2g, 2. Lev. 26, a d.
Et nostro loco reciprocum significatum pronominis dra de flagitant verba proxima, hi See prioribus aperte opposita, quibus docetur, PaStorum esse gregem pascere, non se ipsos. Cf. Vs. I. B. ID. Recte igitur veteres omnes, uno Syro excepto, illud reciproco verterunt, quibuscum consentit JARCHI , ceterique Hebraei. Ita
enim ille liaec verba explicat: HQui se ipsos Iduuν - nor delicate nutriebant ex divitiis eorum, qui ipsis subjecti erant. 3t mn JEuri rebri Nonne vero greges sibi commisSos Pu
418쪽
goere debent Pastores 8 non semet sprumosi Juxta illud Poetae Eclog. G, a. : Pustorem, Tityre, Pingues Irigcere vortet Oties. I. ri et Nn Ibrim nN Itqui Bos adipem comedilis, i. e. bona et divitias populi ad vos rapitis. Sed BOCHARTUS I. c. to Pro et frit , ct me, Graeci, Hieronymus et Arabs diversis vocalibus legerunt et rin, id est, leto, non incommode; fortasse etiam aptius, quia si e vitatur repetitio, quae ex altera lectione emergit: odipem comeditis - et quod pingue est mactutis. Et
mani Stu Uστερο -ισ, quum ovium adeps non comedatur, niSi postquam mactatae Sunt. Itaque in hanc sententiam valde propendeo, prophetam seripsisse, lao comeditis, et luo J Nun, id est, Otiis et curiae, pro cibo hic poni, ut Deu t. 32, Id. et Prov. 2T, 2T. Pastori porro quandoque licet lacte ovium Sustentari. Quis Puscit gregem, et eae lacte gregis non edit y l Cor. s, T. Sed hi pastores tyευδωrυαοι modum non servabant IVIRGILII Eclog. 3, 5. G.J : Hio alienus suees custos bis mulget in horo, Et
succus Pecori, et lac subducitur iagnis. Idaeo Bochartus, quae tamen nobis tanti non sunt, ut propterea usitatam lectioneni deserendani putemus. maerra Nirim Et lanci Bes limini, i. e. Per metor Vmiam, panno ex lana det insa confecto. Ad tegumentum et ornatum nudabatis oves a naturali vestitu. dido Iridi rinyra Pinguem Oem sut Zachar. II, IG.) mactαglis ad vestra Convivia. GROTIUS : HDivites occidebatis per calumniam, ut bonis eorum potiremini. :id n di, laeum Sed ονεs s. gregem non Piascilis, nec curarii eorum habetis, es. Vs. 2. d. V 'bT2r m Ner In mas si debilis oves, ut infra Vs. 2 l.
Jer. la, i T. Participium Niphal verbi V V, pro riri netri , es. Jes. IT, II. daretii exponit macilentus, qtiibus deficiuni Bires, vernacule cor laureuses. drast in m Non confirmcistis, B. roborα- Stis, bonis scit . alimentis . conL Zachar. II, Id. V 'ri, ne Et Gegrum, aegrotum, ut Vs. Isi. Alexandrinus: et o κακωσ UOν.dnNE' -- do AOn 8αnusiis. Sunt enim et sua pecudibus mala et
medicamina. cf. Jer. G, Id. 8, II. Zachar. II, Id. to V m ab d an Et fruolue liguturum non selicustis, ut crura fracta
aut os ga comminuta eo subsidio coalescerent. Cf. supra go,2 I.
Vndies V m v nm Et dispulatim, disjectam a grege (ut Deuter 22, t. non recuae istis. draci Ad rq r IS Tm Et ser-- euntem, i. e. in devia delapsam, et hinc in pereundi periculum(ut Jer. 56, 6. Jes. ET, II. non quaesiueis lis. Negligentia pastoris
h. l. describitur circa ens, quae male assectae sunt, quia hae si negligantur, qui curentur aliaet ni in ' Sed cum Biolentio, tyrarmice, et Judic. d, Z. Sum. 2, 16. UD X dra m Dominctii estis eis, vid. Jer. 5, 2 l. Et cum Deaeatione, i. e. duritie, saevitia. verbum Ilebraeis inusitatum, Syris et Arabibus significat fricure, comminuere. , ,Servum fricare vel Comminuere erit, euin Uexhe, OPPrimere ait MICHAELIA in Supplemni.
419쪽
p. 263T. Eadem fere verba noster adhibet, quibus tyrannica Aegyptiorvin dominatio deseribitur Exod. I, II. Id. Ceterum hio
nonnihil recedit a ni etapliora, dum a pastore sermonem ad tyrannum traducit, quod, in longa PraeSertim allegoria, frequenter accidit.
s. Unde dispersuo sunt oves, et Ier. IO, 2I. Zachar. IX T . V Ob defectum pus loris fuletis (ef. infra Vs. S.); nam quod inutile est, neque id asSequitur, aut praestat, cujus causa institutum eSt, perinde habetur, ne gi non esset. Sic ergo quia pastoris munus e immissi gregis commoditati servit, qui nullam praestat, aut inutilem operam, quia aut segnis est, aut voluptati, nut avaritiae indulgeris, i S jure optimo nega
in othum omnibus bestiis cumpi, i. e. Chaldaeis et Nimchio ex ponentibus, gentibus exteris, praesertim Chaldaeis. Gito Titis: si Praedae fuere Syris, Ammonitis, Moabitis, Assyriis, Chaldaeis. Iut diversae sunt, i. e ab diaeti in varias terras Israelitae, ut Grotius ait. G. Oberretnt nanique, Jes. 53, 6. MBene dixitDDes meαρ , neque enim erat in principum patrimonio populus. si noTIUS. et V m In Per omnes montes, eo fugientes ob gu-
bernatorum saevitiani. Cf. similem a maginem supra T, I s. Fora retriciam et Et per omnes excelsos colles, ut ses. Soet 25.
i mi Aec est in horninibu S, qui requiriat, exigat rationeni earum ovium ab iis, quibus commissae sunt. Alii: nemine Pα-glorum, quibus commissa fuit gregis illius, i. e. populi Israeliti ei turn, rePOScente. AUM VILLIUS in DisSertui. de Derbo rej. I. in Dissertuli. a Michaele editt. p. ad 3. , verbum hebraicuin iis in locis, quibus absolute, et sine addito per casum obliquunt nomino aliquo Ponitur, significare observat Gnimum stilUertere, dignum existi inare quidpiaui, quod recte cognoscatur. Ita Ps. ID, d. Impius ullo supercilio et ' i' - 2 nihil curat, nihil pensi habet. Hinc nostrum E Pera sic vertit: nemo est, qui unimum G tiertiat, uut suum esse putet, tam grave See Ius Procurare. Equidem eam dictionem, cum ea, quae proxime Sequitur, Pera, interpretari mallem: neque ercti ullus, qui quαereret Scit . errantes per montes et colles, aut qui dissipatos cogeret; conf. infra Vs. Id. Ceterum quoad imaginem couf. et
orationem, quae Versu demum decimo integratur, Sed novo, non
lo. crari re En me contrα γαstores, Cons. Supra IX, S. 2D. 2b, 3. Exigant severam rationem ab illis pastoribus de grege suae fidei atque custodiae commisso. uim I det et Ni : Requiram gregem meum ab eorum mαnu, quicquid
420쪽
sua negligentia perierit, ab illis exigam, poenam neglectarum ovium ab eis exigam; conf. similem phrasin supra II, G. B. n et 'u tranar m Et cessare fucium eos re Poscendo gregem,
a pastorali inlinere ebs summovebo; vid. eandem loquutionem supra Id, di . et ad eum Ioe. not. drariae Se ipsos, vid. not. ad Vs. 2. Ilque sic eripiam, Vs. I 2. II, 2 l. V DN, Vid. 6, s. hQuibus verbis inquit ABARBENEI. I. ad Vs. I. 2 l ..Hοmnes prorsus impii Judae reges notantur adeo funditus delendi, ut ex eorum stirpe nullus unquani imperii Summam, nec eo tem-Pore, quo in exsilio populus Babylonico verSatur, nec quando in Patriam reversus fuerit, si habiturus. H. )rlv '- ) dr Ecce ego, ego, inquam, ipse curam meorum geram peculi urem; ip Se PRStor ero ovium, et judex pastorunx perfidorum. Chaldaeus et enl ego mianifestiabor. Sic Vs. 2o. Et quuerum disperSas, vid. not. ad Vs. S. et 'in' am Et Perquiram, lustrabo eos, considerabo et ingpiciam statum earum, ubicunque Sunt, et prospiciam eiS. Vid. de verbo not. ad
IE. Vm n Ern Daeto Drquisitionem pastoris in gregem suum, i. e. habebit Deus sui populi curam, sicut benevolus pastor gregis sui, qualis deseribitur Jes. do, II. η'nn rim in driarnei det Dio quo est inter gregem suum ovium diver8α-rum, vel luporum feritate vel nocturna tempestate, collatis ultimis liussus Versus vocibus. Sunt, qui vertant: gicut Pusior inmquirit in distinosas s. singulas ouees, quod vix ferant verba hebraea. In tribus codicibus Erlartensibus et in aliquot antiquioribus editionibus legitur eum Sin, sensu non diverSo,
nam et de diversione dici vidimus supra IT, 2I., ad quem loc. vid. not. des haedi n 'd' puri re diret irrinae ridibum Et
eripium eos eae Omnibus locis, quibus dispersi sunt. Ut pastor dissipatas oves ad unum cogit et congregat ovile, sic Deus dissipatum populum ad antiquas caules reducet, ad fines nempe terrae Israeliticae, unde ad varias regiones diffiixerant. GROTIUS : HReducam Judaeos ex omnibus locis imperii Babylonici, imo et ex Aegypto et aliunde. Et di i ady t: via Dio nubis et caliginis, i. e. tempore calamitatum et miseriarum pleno, ut Supra do, I. ABARBENEI. r HPer metaphoram diem destructionis, qua misere Ilierosolyma conflagrata fuit, fumo ejus, spissae instar nubis ac terribilis culiginis, ascendente, indicat.
initioribus, in quibus aqua colligi solet, cf. G, B. di, I 2. Flar i inm ad Et in omnibus habilutionibus hujus terrae, a liguratis loquutionibus delabitur ad propriam. uis vero omnibus