장음표시 사용
441쪽
dicens: ef αd ergum Nos, quoniam poenitentia divino tantum auxilio absolvitur, juxta illud lThren. 5,2I. J: Converte aeos,
2G. Repetita haec e vaticinio superiore II, II., ad quem loc. vid. not. Eadem, quae hic promittuntur, pollicetur verbis iungis propriis Jeremias al, 33. Verba Vbsiae: in drinet removebo cor Ividia, lapideum, durum. Chaldaeus ita vertit: 'ungum cor iniseium, quod est durum instar lapicia; irbet cor Curnis, Carneulu, i. e. molle et tenerum, vero hoc modo: cor timens me std faciendum Boluntαlem mestur.
2T. Quid viritu 3uo, quem Israelitis impertiendum Deus dicit, sit intelligendum, hemistichium posterius declarat, v aes ridbra 'Annm TN VI et fucium quod, i. e. ut in glαlulis meis ambuletis. talis videlicet animus, qui se totus ad mandatorum divinorum sormam attemperet, praecepta Dei observet, et opus omne ad divinae legis normam exploret. Cf. 3T, Id. 3s, 2 s. Jes. da, Z. Ioel. I, I. 2.28. Eadem Israelitis praecepta divina servaturis promittuntur Levit. 25, I S. II. 26, s. I 2.2s. dr Nud bbu urnae 'ridiariim Liberctho Bos ob omniabus inqΗinamentis 6estris, quae falsorum deorum cultu et aliis sceleribus vobis contraxistis, et ab incoin modis atque malis, quaecum eis sunt Conjuncta. in conditionem meliorem vos restituam. Ad eam potissimum pertinet laeta regionis facies, agrorum foecunditas et vernaculi fruetus abundantia, quae statim commentorat. et: Ni a Pocαbo frumentum, verbo effetam, ut ads it, sicuti servi ad nutum heri coneurrere solent. Contrarium habetur
2 Reg. B, I. VI, TNm d 2 'I num ci vocuvit Deus fumem. XU. Emciam , pergit, ut arbores copiosus vobis germinent fructus, et agri ex felici satione sementem vobis ingenti cum usura rependant, Vma2 rq n :inandi re, metae b
vid. supra s,si. et ibi not. Pigebit et pudebit vos scelerum vestrorum, partim Suppliciis castigat OS, partim vero et maxime novis iisque amplissimis beneficiis plane immerentes devinctos
ZZ. Concludit repetitione summaria maximarum promiSSio-ilum. metrae Ouo mundudiero vos, Vs. 25. et dici 'm
442쪽
labor stta, i. e. exculta, aratro et sarculo subacta fuerit, Vs. s. ridet C rim: cor nn ra Loco eius, quod antea fuereti desolatα,6, Ii. Zo, d. vin)s redin 'et Eb Coriam omni Bititore, ut Supras, Ia. Nemo relictus fuerat, qui excisarum civitatum ruinas incoleret, neque cujusquam oculus intuebatur eversas, nisi qui illas, dum alio diverteret, casu praeteriret. Quare speciem evergue civitatis non aliis, quam viatoribus, proponit Ieremias Thren. I, IE. IS. 'num Eo, inquam, tempore novam rerum faciem nil- mirati, dicent praetereuntes (Vs. Za.), qui miserabilem regionis formam prius adspexerant. inar aeri Terra illa sylvestris et inculta modo sic virescit et Splendet, ut videre te putes eximiae amoenitatis hortum. Cf. supra di, S. s. Ioel. 2, I. rho diamrines' rari mn Et dirutae urbes nunc muniacte hobiliantur, Tvid. de hoc usu verbi Vcir in Cal not. ad 26, 26. Cf. Z5, s. Ceterunt tria epitheta uni ciueitctium nomini tributa non Sunt prorsus synonyma, sed significatione ita disserunt, ut muffrri sint Bustutae, uti Vs. Id. maciet ri y N: r terrα ναStαtα et inculta, in qua omnia sylvescunt, dumis et spinis horrent, opponitur agris cultis atque hortis proventu uberrimis atque amoenis. V o et et in autem esse destructias , diruicis, patet ex eo, quod subjungitur; illas reaedificandas esse, es. Jer. do, a. d2,lo. Denique rariet rin, quibus infra Vs. IT. οpponuntur Plancte gregibus hominum, erunt infrequentes, incolis fame, peste, caede exhaustae, vel ab illis
BG. Vn D in n* h N Vr Ude inuri pyn Tunσ cognoscent gentes, quae derelictαe fuerint circα υos , quaedant enim, Grotio notante, abductae fuerant, ut Annuonitae, Moabitae, Idumaei. nrid intra 'n' I 'et Quod ego Iουα αedifοαυerim eνενεαs urbes, Vs. Zθ. Jer. du, Io. mucis si a Plantis repleuet, consevi Bαstαtiam et incultam terram. 'an' lay et 'En V mi :NEgo, Jova, cujus verba et facia arctissime cohaerent, promissa complere soleo. Eadem leguntur Supra IT, 2a. et infra di, Id. Z T. FN Σ' - ron, E 'N VNT et ar Ictuo in hac re quaesitus inueenitir domui Isrαelis, vid. hanc loquutionem explicatam supra ad Id, Z. GROTIUS: HEst metalepsis; vult enim dicere: hoc quoque ipsorum precibus concedam, hanc gratiani ipsis impertiar. Invenient me propitiunt et facilem ad illorum vota, ut largiar, quicquid illis ex voto aut usu futuruni sit. Proci et de in codice Regiomontano bibliothecae regiae in activo legitur C nae, requirum, quod ipsum Syrus et Arabs exprimunt.
eos sicut gregem hominis, augebo homines noli secus ac ovium
443쪽
greges, quae omnium pecudum sunt fertilissimae, qua de re vid. BOCHARTI Hieroet. P. I. L. II. Cap. dZ. et dG. Tom. I. p. di 2. et o S. edi d. Lips. Hinc pares similitudines Ps. Io T, di. Job. 2I, II. Chaldaeus: multiplicubo eos hominibus, et proscere faciam eos in pecoribuS.IS. Vmrria laeun Siculi greae, non quilibet, sed optimarum
et consecretictrum pecudum, ut grex Deo consecratus. PII
quae in ea urbe celebrari quotannis solebant, pagellatis, pente-coStes, et tabernaculorum, quibus victimae praestantissimae et numero plurimae Hierosolymam deducebantur. Chaldaeus prius hoc Versus membrum sic exponit: sicut Populus Sunctus, Sicut
'vulus, qui mundulur et Benit Hierosolymαm tempore solennia talis Paschae. timae in Aio, inquam, plancte erunt tirbes deserrae grege hu enum, humanis gregibus. Ex similitudine sumit mrtaphoram. Cf. Miuli 2, I 2. Satis vero patet ex toto hoc Icco, et ex pluribus aliis similibus tam Nostri, quam
ceterorum prophetarum effatis, illius aetatis homines exspectationi reditus in patriam terram junxisse spem aurei Seculi, Sub rege illo augustissimo e Davidica glirpe oriundo, inchoaturi. Unde factum, ut in talibus vaticiniis passim occurrant quaedam, quae ad ea tempora, quae restitutam rempublicam Sequuta sunt, vel plus vel minus commode referri possint, adeoque vera ita, ut Sunt praedicta, evenisse Videantur, alia vero, et ea quidem longe pluri tua magnificorum illorum promissorum quando fuerint impleia, frustra quaeras. Quare tolerabilior mihi videtur Judaeorum opinio, pleraque talia futuro aliquo tempore sub Messia implenda existimantium, quam eorum Christianorum studium, qui hujusmodi effata vel temporibus Serub ab elicis aut Maccabaicis accommodare Satagunt (quo in genere praestantissimus ceteroquin Crotius multum peccavit), vel illa allegorice de ecclesia Christiana interpretantur, et in sensum spiritualem detorquent. mech. EG
444쪽
Proponitur hoc Capite primum aerumno gurum status captivi populi
in aridis ossibus, quae in cani pi superficie dispersa visebantur, deinde libertas in eisdem ad speciem priorem et vitam restitutis. Deducit Deus prophetam ad campum stratum ossibus Vehementer aridis (Vs. I-Z.). Ad vocem autem Prophetae magno strepitu
eommoventur OSSa, et ad suam quaeque juncturam et sedem adducuntur; poEt compacta ne vincta nervοrum nexu teguntur Carnibus; ne denique juxta naturae modum temperatis inducitur cutis, et spiritus inhalatur vitalis (Vs. a - Io.). Quae symboli specie8 et Statunae eaptivorum exprimit, qui non longe abest umorte, et libertatis suavitatem, quae instar obtinet vitae (VS.Ii -la. . Deinde ostendit Deus, cum duabus tribubus ex aliis decem TeVοeandos etiam alios ab exilio, qui tamen in eundem populum et familiam, atque in idem prope corpus Cum aliis Coalescent: quod docet alio sumbolo satis ad rem explicandam opportunο. Iubet enim prophetae, ut sumat duo ligna, in quorum altero Iudae nomen se inscribat, et illorum, qui se illi, cum dissectum est Israelis imperium, socios addiderint, in altera vero
nomen Iosephi, qui pater fuit Ephraimi, penes quem aliarum tribuum imperium fuit; et statim duo conjungat ligna, et in manu
circumferat, Spectandaque praebeat Judaeorum oculis ( 's. I 5 26.3. Omnibus autem dicit regem unum atque pastorem Unum praeficiendum, Davidem ; neque se eorum gloriae utque incolumitati defuturum, excitato in Israelitide regione tabcrnaculo Vs. 2I - 2 T.). Ex quo tandem docet cοgnituras esse gentes, sit telem esse Deum, et Israeliticam gentem suae commissam esse fidei
Priorem hujus Capitis partem illustravit I. II. MICIIALLIA in Prοgrammato Pentecostali Universitat. Halensis, quod inseribitur: Visum propheticum meohioli Cap. IT, I-la. Obἰαlumce ossibus humuiris, Primo quidem aridis et dispergis, deinde Bero ianimetiis, I al. III a. in quat. . Cohaeret cum superiore hoc Caput: utrumque enim ad populi libertatem et quasi vitam, et ad illius gloriosam remigrationem Speetat, eamque Priore hujus Capitis parte sub figura
445쪽
o sium arillorum sed Jam reviviscentium proponiti De hac loquendi formula vid. not. ad I, 3. Legiture de , II, 22. do, I. Urim Et eduxit me in viari, sono, i. e. in visione. sicuti supra S, Z. ductus dicitur in spiritu Hierosolymam, non quidem e loco motus, ubi antea consederat, sed cogitatione, quia illius menti objecta sunt Hierosolyma, quaeque in ea geri videbantur. Cf. li, El. et ad euin Ioc. not. Male Vulgatus Latinus vertit: et deduxit me in vita ritu Domini, scit. manus ipsius. Sed pro Nominativo capiendum esse, indicant accentus; m quoque frequentius est
femininum. Recte LXX: καὶ ἐγγαγέ με εν πτευματι Aυριοc. i s a ri n nr Et collocuBit me (ut infra ab, 2. in medio Wallis ullius . , ao proin certae alicujus ac determinatae vallis, quae Exechielici voluminis lectori ex autecedentibus nota esse debuit ac potuit. Cujus nam igituri illius nempe, quae oppido Thel- Abib apud Chaboram fluvium, ubi Propheta cum bona Iudaeorum exulum parte captivuS degebat, Vicina erat, supra I, 22. 2I., collato ibid. Vs. Io. I. H. MICHAELIA in Progr. supra Iaud. Wrire u Ruselo ercti ossibus scit. humanis, uti addunt LXX Tt Ctaldaeus, et uti recte colligitur ex iis, quae dehisce ossibus dicuntur. Ossa vero haec imaginem esse populi Israelitici, in exsilio degentis . clare dicitur infra Vs. II. Nequo incommoda est haec imago. Populus enim in terras exteras d portatus desinebat esse populus, ideoque similis erat ossibus a Sua compage dissolutis, et quae earne et Spiritu vitali carebant. Et sicut nulla spes est futurae vitae in OSSibus aridis, ita nee reditum in patriam sperabant Israelitae. 2. d, bdi 'rursm Et transire ms fecit Per esi, circumduxit me per ea, ut iustrarem omnia, ut infra df, EI. cimo Circet circa, in circuitu, in gyro, ut Vulgatus vertit; ef. 8, IO. do, S. Trapari ,, Quae nou Dperta erant humo, Sed Super campum jacentia, ut Hieronymus inquit. Irisi uealde erant, et aevo consumta, cf. Vs. II. HIERONYMUA:,,Propter temporis vetustatem arida siccaque vehementer, et nihil in se humoris habentia. I. Num nivent y reviviscentne i An putas, fieri posse, ut arida ista ossa reviviscanti rear nn N Tu, Domine, Nosti, q. d. non est, cur me roges; Pendet hoc a divino tuo consilio. Potes omnino, quid velis; tuum igitur est nοSSe. . d. riri )- nn riri diri Iudiis, ossa arida, es tum Dominil Prosopopoeia,' ait tirotius, eo excusatior, quod per ossa homines captivi intelliguntur. b. Venire faciam iii Bos, intromittam in vos,
i. e. in unumquemque numerum ossium, ad unum edi Pus Pertinentium. Vti m rim Spiritum, qui vos iterum ammet, ut halitu vitali reuiueisoalia. min, quod proprie Nentum deuotare
446쪽
ecnstat, quo Significatu usurpatur Us. f., hic et Vs. s. et S. sumitur pro halitu vitali, animalis anima, quae se spirando prodit; unde cum sine tera animantis vitae signa deficiant, perstat tamen halitus, qui adhuc vivere significat animal. Hi ne illud Iob. 2 , I. Doneo 3 verest hαlitus in me, et spiritus Dei in
nαribus meis, i. e. quamdiu vixero; cons. Dot. ad eum lοcum.
Hinc dicunt, neque immerito, quidam, renimum originem haberea voce Graeca siret oc, quae Beritum Significat. Mortuis reviviseeritibus Israelitas libertati restituendos jam coris paravit Iesmas,
26, Id. ls., et eadem imagine utitur Daniel, EZechieli aequalis, 2, 2. X. Quibus in locis, uti in hoc ipso nostro loco, et Judaeorum et Christianorum Theologi haud obscura creditae repurreolionis, quam voeant, Ciarnis indicia deprehendunt. Etsi enini ipsi non dis Ilientur, hos vates de resurrectione non loqui, uti de doctrina religionis, sed imagines tantummodo ab ea petere; id ipsum tamen in sermonibus ad usus populares destinatis ab illis non factum fuisse arbitrantur, nisi doctrina de mortuis futuro aliquo tempore resuscitandis ea aetate vulgo ita nota fuisset, ut fauilis, perspicua, et quodaminodo popularis imago inde posset desumi. Cf. s. II. PAREAU Commentαt. de Immortulitatis No filiis etc. p. li S. sqq. Et de nostro quidem loco HIERONYMLA, qui fumossim huno visionem vocat, et omnium Ecclesiarum Christi lectione celabi citctm, postquam attulisset eorum interprecationem, qui de generali re Surrectione illam agere autumant, hunc in modum disserit: ,,Qui nutem taliter interpretantur ista, non debent nobis facere invidiam, quod istum locum aliter exponente S, TeSurrectionein negare videamur. Scimus enim, multo
robustiora testimonia, et in quibus nulla sit dubitatio, in Scripturis sanctis reperiri, ut est illud Jobi Dis, 26. etc. - -
Ex quo perspicuum est, nos non resurrectione In negare; .Sed haec non scripta de resurrectione contendere, et per Te Surrectionis
parabola in de restitutione Israel prophetari, qui tempore captivus erat in Babylone. Nec statini haereticis occasionem dabimus, si haec de resurrectione communi intelligi denegemus. Nunquam enim poneretur similitudo resurrectionis ad restitutionem Israelitici populi significandam, nisi staret ipsa resurrectio, et futura crederetur; quia nemo de rebus non exstantibus incerta confirmat. - Liberaliorem sane interpretem sese praebet Hieronymus
Catovio , qui in suo Commentario Anti Grotiano , Libitet illustria lα ab ipSο nuncupato, famoso illo olim, sed qui nunc in oblivione jacet, priorem hujus prophetiae partem, usque ud Vs.
ID. sensu proprio de mortuorum reSurrectione agere, et plane
contra verba diserta prophetae ipsius, Vs. II., istius orationistinicum illum sensum esse contendit. Sed ne Iateret prοphetaruciatiget proximet, cur Deus ipsi hanc exhibere voluerit resuscitationein, sequi alteram orationem, Vs. II. Sqq., in qua non Verb explicari prioris orationis opinatur, Sed scopum illius exhiberi
447쪽
per cinisogiam, quam populi restitutio habitura sit cum corporali resuscitatione. Talia interpretationis monstra edere solent, qui scriptores veteres disciplinae alicujus theologicae aut philosophicae placitis, in quae jurarunt ipsi, aeconia odare aggrediuntur. Ceterum mortuos in vitam resuscitandos eSSe, et Persae Vetereg, doctrinae Zoroastrianae assectae, crediderunt, uti patet ex locis pluribus illorum librorum, quos Anquetit Du-Perron communi Zendauees lue nomine lingua Gallica primus publicavit, et inde I. V. Eleuker in vernaculum sermonem translatos edidit Rigae, ITIT. tribus voluminibus in quaternis. Loca istorum librorum, in quibus de mortuorum resuscitatione agitur, indicata reperies in Indice Volumini tertio addito, p. 26s. Loeus elassicus, qui verbo fere tenus cum nostro convenit, exstat Vol. III. p. II 2.
me h oc solo Versu et mox Vs. S. obvium, idem esse, quod harmonicum Syriacum incrustαre, Obducer6, V. C. uere, auro, recte observavit MICHAFLis in Supplemm. p. 22o5. Cf. Job. Io, II. i. Ut jussus eriam, Vs. a. Eadem verbi forma aderat supra i 2, T. Ea, IB. In codice uno Icenni cοttiano legitur ut infra Vs. lo. , 8iout jusserat mihi, nec non in alio codice De-Rossiano a prinia nianu. Idem expressum a LXX, Vulgato, Syro. 33p-'m Et factus est sonitus, coe- litus, imperantis Dei, ut supra I, 25. 'Mnarin Dum proPhetutii, ut II, II. Particula Titi' usurpatur ad excitandam attentionem, Ion Solum ad eaS res, quae oculis, Verum etiam quae nuribus percipiuntur, ut supra I, d. uim Sir itus ossium, quae movebantur, atque accedendo ad alia ut sequitur, inutuo collidebantur. Sunt, qui terrue motum indicari existiment, de quo nomen hebraeum supra d, I 2. Id. posituin. Quasi terra variis in Iocis aperuit gese, ut OSSa redderet de sepulchris. Verum ossa non dicuntur condita sepulchris, sed super terrae superficiem dispersa, Vs. 2. , et Vid. ad eum locum ex Ilieronymo notata. Dum iaccederent, tertia pluralis feminini Futuri irregular(s , pro metri ra , ut Ier. ds, II. Biduae tuae filucium in me ponunt, pro Van lann. Quae sunt formae mixtae ex utroque genere, nam praeformativa C convenit sexui feminino, adformativa 'l vero masculino. daedos quodque αd os Suum, eui jungendum erat, ut nervis ligarentur, VS. B.
ligantur, deinde implentur carnibus, et desuper ob puluin itudinem extenditur cutis, quae nudarum carnium operiat foeditatem. IlIERONYMUS. la: n i Sed viritus BituliS nondum erat in iis, vid. not. a d Vs. s. Iacebant cadavera cum externu quidem hominum specie, inanimata inmeri.
aevi homines non differre crediderunt ab ea natura, quae vitaleB
448쪽
animanti sensus ac pulsus in generat (vid. not. ad Vs. s. . Hinc
factum, quod spiritus ille, quo compactorum oSsium exanimatae moles erant animandae, evocatur Urim I , e quutuor 6eN-rib, i. e. coeli plagis, quae ea dictione et infra d2, 26. Jerem.ds, 36. Dan. 2, 2. significantur. Innuit, populum dispersum e Cunctis regionibus congregandum esse. Cf. Jes. II, I 2. Colliget dissipulos Israelitus , et congregabit diversos Adueos set Num Nn n)DII eae quatuor terrαrum Oris. Vid. et supra si, Id.
I 2, Id. IT, EI. m n O viritus vitalis; m est Vocativi nota, ut 2 Sam. I, I s. ''ndrn o decus Israelis I 'ne' Et infla, spira, a (supra 22, 26, 2 l. , ut , cocede Ruth. 2, Id. a u: d. Dicitur hoc Ioeo de infundendo spiritu vitali, ut Genes. 2, T. - DNn num Inflaueit nctribus avia viritum
vitalenta dMA VI In Occisos, i. e. mortuos, q. d. V na
morte, non gladio, occisos, Jer. I 8, 2 l. II. baerim' n et metet Omnis domus Israel, non tantum
Iuda et Benjamin, sed omnes tribus. ri virid tu quin i Iruerunt OSSα NOstria, i. e. eo redacti sumus, ut similes illis censeri possimus, qui jamdudum in vivis esse desierunt, quorum os a jam exaruerunt, et a se vicissim dissoluta varie dispersa sunt. Res nostrae fiunt deploratae; spes nulla superest redeundi in patriam.
Excisi Sumua, ut membrum a corpore avulsum. Vel est ab arbore desumta metaphora, quae ubi abscissa est de terra , urescit statim, neque in eo statu spem habet ullam producendi fruetum, aut recuperandi speciem, quani amisit. Eadem metaphora Iob. Is, Io. Destruxit mo undiquo, et quctai αυα αε αν-hori obstulit vem meavi. Similiter de populo in exsilio degente Ieremias Thren. d, S. Adhuesit cutis eorum Ossibus, ctruit, et Iuctu eat quasi lignum, scit. aridum. Cf. Ies. 5I, S. et ad eum Ioe. not. P. 26B. edit. sec. Similes imagines de populo Israelitico excidendo Noster usurpavit IT, s. Io. 2d. :l l, Nobis, i. e.
malo, damno nostrο. Ita adfixa pronomina cum particula beompositu Saepe redundant eum leni empla asi, qua id, quod in alicujus commodum vel damnum fit, significatur, vid. e. e. Num.
I 2. -nde rino, eriurus gum g ulchria P stria, i. e. emciam, ut permissionem obtineatis in patriam redeunti ex omnibus iis locis, in quibus captivi detinemini. Exilium civibus, quibus cara est patria, instar sepulchri eSt, quin divulsi a natali solo, sicut arbores e terra, unde trahebant ulimentum vitale, Pro mortuis Pensentur. Aperiendi ergo dicuntur tumuli, et inde evocandi, quia ab exilio, quod instar est tumuli, ad patriam, quae instar obtinet vitae, revocandi gunt. Quaerunt, eur, quum ossa ista vehementer arida, quae prophetae oeulis objecta erant, quibusque copiosus Ilebraeorum populus ex-
449쪽
Primebatur, non essent de Sepuletiris extracta, Sed per eampi superficieiu late dispersa (Vs. 2), nunc Deus dicat, exules illos, qui censebantur pro mortuis, extrahendos fore de sepulchris. Quidam condita fuisse putant illa ossa prius, deinde extracta, et ut oculis objicerentur prophetae, fui Sse super terrae faciem disseminuta. Ego in hac dissimilitudine haerendum non puto. Neque enim arbitror, singulatira omnia esse consideranda, nutcum rerum imagine componenda. Hic tantu in significetur ossibus prius dissolutis atque disperSis, captivorum fortuna desperata, in eisdem jam colligatis nervorum nexu, et animalis spiritu, du-daeorum libertas, quae tunc exprimitur, cum extrahendi dicunture sepulchris. Quumque haec omnia exprimantur apte, ut nil sit Praeterea aliquid aliud necessarium; non puto de reliquo cuiquam
laborandum. Dicit autem Deus, duin populum mitius jam et benignius alloquitur, I, Postilus meus, uti et Versu sequenti. Contra cum de populo Deus aliquid durius aut cogitat Secum, aut loquitur ad prophetas, addit Pronomen tuum, quasi RVersetur, et indignum judicet benigna illa compellatione populum,n quo tam Ionge abest sanctitas et religio. Sic Exod. II, T. Post vitulum adoratum nit ad Mosem Deus: Bace, descende, 'Innes nam peccαυit POPulus tuus. Cf. supra IX, IT. II, I. Id. V 'm' i 'rari ' In tam vobis gyiritum meum ut Bhatis. Asiritu ciueino Ninichi existimat animam intelligentem significari, aliam ab anima mere vitali, de qua supra Vs. S. S. D. Verunx et eo spiritu, de quo hic, vivificantem unimani indicari, dubitare non sinit additum drum, ut Bivatis. Suum
vero viritum eum vocat Deus, quod se jubente ille animavit exanimatas moles. Ita igitur reruni faciem uit esse convertendam, ut qui mortem antea civilem trahebant, iidem postea ducant vitam vere vitalem, tranquillam videlicet et laetam in patria. Id. Aliud jam aggreditur vaticinium, nisi mavis, prophe tiam hanc superioris esse appendicem. In qua docet, populos a se ipsis ante dissectos, a tempore inde Jeroboami, in il num coalituros egSe corpus, et facta animorum conspiratione in patriarii 5imul esse remigraturos. Id vero, ut plura alia, symbolo quodam portendit. Iubet enim Deus prophetam duo eapere ligna, sive, ut alii cum Chaldaeo interprete volunt, duas tubulus, vel, ut Alexandrini verterunt, (άρδουσ, Birgus, utrumque enim iudicari potest hebraeo nomine i I, quod h. I. usurpatur, quisu duo regna, Seu potiuS regnum unum, in duo quasi membra dis- Sectum, adumbrarent, mn ' Et insoribus ei. i. e. inseri-
Ptione facta speciatim designes, qui populus adumbrotur lignos. Virga. Ut Moses Num. IT, IT. I S. divino jussu a singulis Israeliticarum familiarum principibus singulas virgas, id est duodecim, nocepisse, et Sua cujusque in virga nomen ejus fieripsiSseuuTratur. Adue, i. e. regno Iudae dicata est haec virgp.
450쪽
N p Et Israelitis iis, qui gocii ejus sunt, quibus intelliguntur, qui in discidio illo duodecim tribuum , quavantea Unum regnum constituerunt, sub Rehaboamo (l Reg. l 2.3partes Judae sequuti sunt, tribus Benjamin videlicet, et plurimide tribu Levi; nani quum hi in templo variis essent intenti ministeriis, ex quibus ad naturae subsidia et dignitatis ornantenta necessarii suppeterent sumtus, plurimi se ad illos tribus appli
cuerunt, in quarum finibus templum erat a Salomone Construetum.
Sed neque ex aliis tribubus defuerunt, qui regnum Judae augerent, vid. 2 Paral. II, Id.; quales erant, qui ex tribu Ephraim, Manasses, et Simeon ad Assam, nepotem Salomoni S, Se receperunt, 2 Parat. Io, s. tum qui sub Egechia arcesserunt e tribu Ascher, Manasse, Sebulon et Isas char, 2 Paral. IO, II. I S. Bl, I. Ei MCHI : si Ad marginem legi jubetur rri, socii ejus, i. e. tribus Benjamin, quae semper conjuncta erat tribui Iuda, etiam diviso imperio. Sed in textu scribitur , socius ejus, quia utraque tribus tanquam una consideratur. Recte, vid. enim l Reg. li,
Id. 32. I 2,26. 2Reg. IT, IB., quibus locis tribus Iuda et Benjamin solo Iudae nomine indicantur. ni F:i Deinde cve etiam aliud quo dum lignum, s. aliam virgam . et 'N yy 'dii' Iosepho scit. lignum Ephraim, Vs. Is . Chaldaeus: tribui Io- Seph, quue est tribus Ephretim, quia in ea tribu regnum erat. Ieroboam enim, qui diviso imperio, Israeli imperavit, erat ex tribu Ephraim. V diri mn - Nam reliqua domus Israel, uti ait Grotius, ita socii erant Ephraimo, quomodo Benjam in Iudae. Sunt ergo per Ephraim intelligendae decem tribuS , quarum caput erat Ephraim.
ElMCHI: nnN coonjuncta quasi sint unum. Sive hoc ita intelligenduin, cohaesuros duos baculos istos in manu ipsius, ut sint unum lignum continuum; sive ad praeceptum live pertineat, ut duos baculos ita junctos in manu sua teneat,
ut videantur esse unus baculus.
8. tib retiari m di i Nonno indicαbis nobis quid haec tibi F i. e. quid haec significenti Ut supra 2l, II.
Lignum Iosephi, i. e. regnum Israel, hae virga adumbratum, VS. Id. 'mia 'TejN Quod administratum fuit per Ephraimitias, quia Ieroboam Ephraim ita; cujus posteri per multa secula illi praefuerunt. Chaldaeus: tribum Iosephi, quiae ipsu est tribus Ephretim. Dathius vertit: quod est ad tutus Ephraimi, et in nota addit: si intelligitur alterum lignum, s. tabula lignea,