장음표시 사용
471쪽
25. A commemoratione praesentis exili (Vs. 2I. Id.) transit ad promissionem de redueendo populo. Vpora nodi ' nae raret NNeduoam culiueitctiem, i. e. Captivos Acobi s. Israelis p isteros, eadem formula ser. 32, da. 23. II. Ioel a, I. Ps. I 26, 2. , ad
quem loc. cf. not. Miserebor omnig domus Iarctet, ut Jer. I 2, I S. ' Vna d*b uadrip Et Tela utor propter nomen sanolitatis mecte, ne illud laceretur aliarum gentium conviciο, quod aut nolit, aut nequeat devotum sibi populum ab hostium vexatione liberare. Quod ipsum et supra Vs. T. et I G, 22. dixerat.
obliueiscentur misericte et Oαἰαmitαtis eis ob peoculo aure in laliae, et in nota subjecta praeferendam esse ait lectionem textualetu
quam lectionem textu alem hNod antiqui interpretes exprimant. Talia viro optimo nollem excidisse. Debuerat enim apposita in margine nota mas orethlea , N 'dri, descit Iseph, admoneri, lectionis textualis et marginalis discrepantiam minime esse in literaruin et varietate positam, sed in scriptione plenet etd eollaci. Quod in textu legitur, hetet, est pro eo, quod ad analogiam 'NU scribi debuit, ut supra 28, IG. u pro hae V,
ad quem Ioc. vid. not. Utrumque igitur ad verbiani Nil I, POr-taBit, tulit, est referendum, et locus ita reddendus, ut Vulgatus ceterique interpretes reddunt: ct Portiabunt confusionem Suαm, et omnem PrαeUuriCαtionem, quia Prαρυαriciali sunt in me, i. e. tunc, quando in aVitam possessionem ita redierint, ut in ea pacate, et sine ulla perturbatione vivant, tantis a me cumu- Iati beneficiis incipient cognoscere peccati gravitatem, et ingenuo suffundentur pudore, cum videant in illum se tam gravia peceasse, quem tam in Se liberalem et humanum experiuntur. Eodem modo et JARCHI hujus loci sensum explicat: secum eis benefecero, nec illis, prout eorum improbitas meruiSset, rependero, pudore assicientur, ut ne attollere vultum audeant. Phrasis
nubet nae; supra Id, si a. bis aderat, et tota sententia consentanea est illis, quae supra Eo, dg. et BG, II. leguntur. Menahem Hispanus, unus ex antiquissimis Iudaeorum Lexicographis, Iarchio referente, collata dictione VED - 'ritet, leuealus delicto, Ps. Z2, I. nostra Verba ita vertenda censuit: tollent, expiabunt, ignominicim, quam sibi suis delictis contraxerant. Sed loea, quae indicavimus, nostro similia, docent, verba eo modo, quo no8 fecimus, capienda esse. )n 'ri EU dbs V - ,2- riae' lS,2a. et supra Vs. 23. drancin Ctim sedebunt etc. Alii: dum sederunt. Ita GROTIUS : MExaggerat culpam ex beneficiis. Merito eos Pudebit, quod me deseruerint, tum ego illos reposuisSem iu
472쪽
statuni Ionge felicissimum. Sed ut dranein de futuro tempore eapiamus, Suadet Iocus parallelus supra Ili, 25. 26. 2 T. Vn N 'didi En Cum lietque reduxero eos, ut ser. 56, 1 f.,
28. Vm V N PH: l, in retrii' l Tuno cognOSOent, mB HSSHIOυσm, Deum eorum, in quo solo auxili urn invenire queant, qui eos quidem hostibus tradiderim, sed rursus eosdem in libertatem vindieaverim. Itaque in postremis illis angustiis, in Gοgi incursione, ad me precibus suis fugient et servabuntur. THEODORLTUS: Mere enim Prouet enlio ci Babyloniorum etiam dominio Me-rαti, Scythicurum quoque gentium interitum convicctbuntur.
drrire via orta Eo quod in eaesilium ejicerem quidem eos, Vs. 23-dnu N et ridet; 'i Sed rursus collegerim eos (ut 22, 2 l.) ud terrαm suum, Zi, 2 i. mn N, ron Neo reliquerim amplius de eis Scit. quemquam ibi, quod quidem futurum esse, propheta Sperabat.
Multos tamen in terris exteris sponte remansifige ConStat.
ut Deiat. I, 2i. I Sam. 2, 23 emori rinam by 'in NiN 'Tin DE EF dero viritum meum avor comum Isrctelis, coelesti spiritannimati sanctimoniam et pietatem solent. Cf. supra Z6, 22. Jes. 32, 15. Id. al, d. Joel. I, . (al. 2, 28.). DATHIUS: MCurabo, ut non destituantur doctoribus, qui eos erudiant. Jejune. Alexandrinus Graecus interpres de iret accepit, de qua Iob. q, s. Jes. II, d. ZO, 28. usurpatur. Ita enim locum nostrum vertit: καὶ οἰκ Omoστρεipeo ooκΩι το προσomoν μOυ απ' αUTῶν, ανθ ών εξέχεα τον υ υμών μου ἐπὶ τον σίκον ' σραηλ. Sensus eSt, IIDII amplius saeviendum in populum, neque ab illo aliquid Praeterea Sumendum esse poenaruin, quia jam Deus in illum effuderit, quicquid furoris ante conceperat. Quae sententia et RJeremia Thren. a, 22. et Jes. do, 2. exprimitur. Sed nostri Ioci eum SenSum eSSe, quem indicavimus, docent Ioea commemorata.
473쪽
Extrema libri pars tota versatur in delineanda reipubIicae Israeliticae forma, qualem animo suo comprehensam laabebat, et aliquando futuram sperabat vates. Et primum quidem Templi restituendi structuram describit (Cap. do. al. d2.3, tum cultus religiosi in illo peragendi ritus singulos praeeipit (Cap. ad. ad. ,
denique regni totius, civitatisque, quae ejus futura sit caput, formam atque dispositionem exponit (Cap. af - d8.). In quibus omnibus describendis etsi non pauca mutuatus est a veteri rerum Iudaicarum forma, quod praesertim de Templi descriptione valet, quae in multis convenit cum iis, quae de Salomonet templi structura legimus in I Reg. Cap. s. et T. , in multo pluribus tamen ea rerum facies, quam vates mente informatam habuit, a pristina prorsus diversa est. Quod vel eae ciueitalis est Templi situ apparet, qui in hae visione Ionge aliter describitur, quam fuit Ilierosolymorum. Ibi enim Templum in ipsa urbe conspiciebatur, ita tamen, ut minor urbis pars a Templo meridiem
versus recederet, major et amplior pars vergeret in septentrionem. In visione autem Egechielis civitas non tantum in ciustrum Vergit(do, 2.), verum et, sieuti ex ipsa descriptione patet, a Templo
haud exiguo intervallo meridiem versus remota est. Porro in totius terrete divisione pristinam inter et novam diversitas est, eaque varia et multiplex. Primum enim terra Cananaea, Israelitis promissa, sic inter tribus fuit distributa, ut, quae tribus αmplior et culosior esset, ampliorem etiam obtineret hereditatem; sed in visione nostra omnibus a quolis est posse:ssio (aT, a. , quin etiam peregrinis, qui in hac terra sedes et domicilium collocabunt, sua singulis attribuenda est portio (Vs. 22.). Deinde et situs et formae ratione etiam dissert Exechielis visio a pristina illa; ex ea enim diversis spatiis, et diversimode terminatis, possessiones suas habuerunt singulae tribus: haec lon-
474쪽
gior, quam latior, illa rotunda, haec angulata magis, illa ad
ortum, haec ad occasum sita fuit. Sed nostra terrae divisioiaequabilis et uniformis est; omnes enim portiones ab ortu in occasum, per totam amplitudinem terrae aequabili tractu porri
guntur (Cap. dZ, Id. d B, T. . Verum neque ordo et disposilio rerum pristinae respondet. Nam Ilierosolyma vetus sita erat in tribu Benjamin (Jos. IS, 28. 3. In nostra visione sita est urbs et templum in portione sanolet (Cap. d8, S. sqq. . In veteri divisione tribus Iudae, ut populosissima, et viribus potentissima,
ad hostium incursiones felicius excipiendas extremum Iocum meridiem versus occupavit, in nostra visione, et urbe et templο, et tota portione sancta est deplenirionalior (dS, I - T.). Totus etiam cultus templi Egecheliani a vetere differt. Licet enim sacrificia et cultus hujus templi magnam partem phrasibus et ceremoniis antiquae religionis describantur; multis tamen vicibus eorundem numerus ac modus mutantur, innovantur, diminuuntur vel adaugentur (vid. Cap. ad. . Quae omnia convellunt GROTII sententiam, describere Egechielem templum, quale fuerat, cum id destruxit Nebuoadneetar, idque duplici consilio ab eo factum esSe, Primum, ut intelligerent Iudaei, quantum gentis suae decus criminibus suis amisissent, deinde, ut olim reversi specimen haberent, quod imitarentur, quantum possent. Sed nihil plane eorum, quae hisce Capitibus Egechiel praescribit, peractum aut institutum unquam esse constat. Quare plerique superioris aetatis ex Christianis interpretes omnem hanc libri partem mystiea et allegorica interpretatione ecclesiae Christictricte necommodant, cujus amplitudinem, bona et cultum imaginum e rebus sacris et civilibus Iudaicis petitarum involucro deseribi opinantur. De qua interpretandi ratione quid nobis videatur, diximus supra ad 28, 26. Consentientem habemus DATHIL M, qui in Nota Capiti do. praemissa verissime observat, mysticas illas et allegoricas explicationes ita arbitrarias esse atque contortas, ut mirum eSSE POSSit, placere ea potuisse aut vera videri viris doctis, nisi ex aliis exemplis constaret, quantum semper ingenium judicio
475쪽
praevaleat aputa eos, qui sensum mySticum ubique venantur. Ipse Dathius hac extrema libri parte Vatem non tam Priaedicere, quid futurum sit, quam prαecipere existimat, quid fieri debeat, si totus populus, omnes tribus in patriam redierint. Homnibus, inquit, selibertas Concedebatur, omnes poterant redire. Iam praecipit, quae tuno debeat esse ratio cultus Saeri, quae divisio terrae inter tribus singulas. Nihil in tota deScriptione exstat, quod non potuisset executioni dari, si modo omnes rediissent
et terram a Deo eis conceSsam occupa Ssent. Numquam tamen
illi, si vel maxime id moliti essent, potuissent enicere, quae cap. aT. de admirundo flumine leguntur, quod sub ipso Templi
limine scaturiens, et mirabilibus augmentis ereScens in maro mortuum exoneratum, non tantum exitiales ejuSdem aquas saluabritati restituet, verum etiam in utraque ripa pulcherrimis arboribus exornatum est, quae singuli S men Sibu X novos Suos et maturos, eosque tum ad speciem et Jueunditatem pulcherrimos, tum ad usum et utilitatem praestantissimos et nobilissimos fruetus proferunt, quin et folia arborum ad medicinas faciendas insigniter conducunt. Quibus si addis, quae supra Cap. BG, Io. defutura terrae Iudaicae fertilitate, et uberrima rerum omnium, quae ad vitam victumque pertinent, copia praedicta leguntur, Nostro persuasum fuisse intelliges, felicisSirno illo aevo, quod tristia exilii tempora sequuturum sperabat, non solum quae ad cultum religiosum civitatemque instituendam atque administrandam spectant, omnibus numeris absolutissima fore, sed etiam totius regionis statum habitumque plane novum, eumque florentissimum ornatissimumque exstiturum. Talia ferebat opinio illa, quae per plurimas antiquitatis gentes pervaserat, de redituro
Seculo nurco, reVolventibus sese atque redeuntibus quatuor mundi
aetatibus (vid. ad I 6, 53. . Iudaei autern , jam antequam in terras exteras deportarentur, quotiescunque magnis publicis malis oppressi essent, ultimae sive ferreae aetatis finem adesse sperabant, quam felicissima aurei seculi exceptura sint tempora, nu-spice rege magno e stirpe Davidica oriundo. Dum vero exsules
476쪽
in terris BabFlonicis viverent, cum reditu in patriam tellurem simul novum Seeulorum ordinem processuruin eredebant (ef. not. supra ad 36, 38.). Fortunatissimum, qui tunc futurus esset, rerum statum Noster Supra cap. 26. ZT. describere coeperat. Sed quum illum turbare conaturae sint gentes barbarae ac feroces, quae ex aquilonaribus regionibus erupturae impressionem in terram Israeliticam facient, in qua tamen igne coelitus demittendo atque horribili tempestate prorsus delebuntur; earum rerum descriptionem inseruit Cap. 38. 3s. Deletis igitur perditisque ultimis illis nominis Israelitiei hostibus, jam (inde a Cap. sio. pergit in depingenda novae reipublicae forma, qualem eam felicissimo illo seculo futuram sperabat. Quae de hac Egechielis visione I inuoNuntis dicit, sub initio Commentarii in caput quadragesimum, non possumus non mali imam partem vehementer probare: MQuomodo restitutionem populi, imo vivificationem in ossibus campi sub resurrectionis imagine demonstravit ICap. 22.J, sic nunc instaurationem urbis, quae a Babylonio fuerat ante annos quatuordecim igne deleta, sub descriptione ejus Dominus pollicetur; ut, sicut captivitatem et evergionem, ollae succensae a facie Aquilonis monstraverat typus Cap. 2a. , et prophetiae veritas opere comprobata est; ita ex praeteritorum fide futurae aedificationis veritas vaticinio probaretur. Nec hoc de illo tempore dicitur, quod quidam imperiti Iudaeorum volunt, quando sub Zorobabel, et sub Iesu, filio so-Sedeeh, Saeerdote magno , templum exstructum est, prophetantibus Aggaeo et Zacharia. IIoc enim templum, quod nunc deseribitur, et ordo sacerdotii, terraeque divisio et fertilitas, mu Ito augustius eSt, quam fuit, quod Salomon exstruxerat. Illud autem, quod aedificatum sub Eorobabel, in tantum Parvum erat, et prioris eomparatione nihili, ut, qui prius templum viderant, et postea hoc aspiciebant, dularent, doloremque suum Iachrymis testarentur, et multo major esset clamor ululantium, quam
477쪽
Novem ultima hujus libri Capita non essu Egechielis, sed vel a Samaritano, vel ab Ilebraeo quopiam serius in patriam terram reverso EZechielicis assuta, suspicati sunt OLDRu in libro qui inseribitur: Freyo intersuchung uber einias Desoler dea alten Testamenta (llat. Sax. ITTI.), et qui hune librum post auctoris obitum una cum suis animadversionibus edidit, Io. Lue Do V. VOGEL, atque I EN R. CORRODI tu Iibro, tacito suo nomino emisso: Letouchiting des Adigeh. und Christi. Libethanona P. I. p. los. , sed rationibus Ievissimis ducti, quibus refutandis otium nobis fecerunt s. D. MICHAELIS in der OrientiaL Mnd exeget. Diblioth. P. II. p. 63. sqq. , EICHΗοRN Etakil. in Ga I. T. P. III. p. 263. sqq. edit. teri. IAHN Einteit. in das I. T. Vol. II. P. II. p. o Dd. sqq., et BERTIIOLDT viator. Git. Ein it. in dio Sohr len dea I. u. N. T. P. IV. p. IdyI. sqq.
478쪽
Irgument ii m. Vates , cum a corpore animus abstractus divino instinctu concitaretur, in terrani Iudaieam vi superna abduci sibi videtur, ubi a dimensore et architecto ei ostenduntur singulae partes cujusdam aedificii, quod excitandum aliquando esset a Judaeis, postquam Soluta captivitate in patrios fines essent restituti (Vs. I - a.). Incipit autem a muro quodam extrinsecο, Seu peribolo, qui molem illam sacram a reliquorum hominum habitatione secernit, ejusque, nec non portae, veStibuli, thalamorumque ad utramque Vestibuli partem exstructorum, mensuras accurate describit (Vs. 5-is.); deinde, atrium exterius nitente Contemplatus (Vs. la - 2 T. , ad atrium interius progreditur, cujus thalamos, feneStras, gagophylacia, eorumque menguram et ornamentusingulatim exponit (Vs. 28 - ds. .
I. V m is di Inno Digesimo quinto PoSteaesilium nostrum, quod cum dechoniae, s. JHachini captivitate contigit. Vid. not. nil I, 2. II, 2 l. Ultima autem Egechielis visio, ratione temporis, non haec nostra est, sed illa, quae habetur cap. 2s, li., ad quem loc. vid. not. Ceterum quod si ad vigesimum quintum Egechielis annum addantur Oolo, qui ab anno JHahimi quarto ineunte, quo abductus est Daniel cum sociiq(Dan. I, I. 6. , usque ad annum Idali imi undecimum, et ad Iechoniam, trium tantia in mensium regem , emiaxere; colligitur inde, Danielem eum sociis jam duo et triginta annos in Babylonia egisse, quando Eχechieli haec visio obtigit. Hebraei observant, annum illum vigerumimum quintum post Iechoniae et EZechielis deportationem ipsum fuisse annum Iubilaeum, quo servi manumitti debebant e lege Mosaica (vid. Levit. 25, ID. I s. o si.), qui igitur annus prae aliis idoneus fuerit, quo captivitatis solutio imagine templi instaurandi vati praemonstraretur. Et Iarchi quidem demonstrare studet, hunc Iubilaei annum fuisse quinquagesimum a decimo octavo Iosiae, quo cultu A Jovanus veteri puritati est restitutus (2 Reg. 23, 22. 23.). Nam quum annos unum et triginta regnasse dicatur Iosias 2 Reg. 22, 2. , si ab iis deducantur septendecim anni, qui ante Sacrorum restaurationem e luxerant, supererunt anni quatuordecim. In ipso autem anno decimo
479쪽
quarto Iosiae successit Ioachagus, qui tres tantumlmodo inenSes
regnavit (2 Reg. 28, Z2.). Eius in lο eum sustectus est Ioacimus,
qui an rios undecim regnavit (l. c. VR. IT.). ui vero huic successit, JoJachinus, B. Jeel, Di ias, poviquum tres menses regnaSSet,n Babyloniae rege captivus abductus cst (2 Reg. 2l, 8. I 2.): haec vero visio Anno post deportationem vigesimo quinto vati oblata esse dicitur. Annis igitur hisce viginti quinque si addas undecim Idalii mi annos, et quatuordecim, qui ab οctavo decimo
Iosiae anno usque ad regni Jοjacimiani initia effluxerunt, suiu inam quinquaginta annorum habebis. Sed, quod illi sumunt, annum, quo Iosias instaurari templum curabat, subilaeum fuisse, Prorsus incertum eSt, solaque nititur auctoritate libri Secer Olam(a quodam R. Jose medio seculo secundo noStrae nerae Composith, cui inultum Iudaei tribuere solent. Vid. Chronicon ue-hrcteor. m us et minus hebraice et Intine edit. a Io. MLvLu(Amstelo d. los s. d. p. GT. Recentior tamen est ille scriptor, quam cui soli in ejuvmodi rebus fidem adhibere possimus. Prae terea est in accuratiοre, quam Statim addit vates , temporis notatione, quod non admittit, ut annum Iubilaeum h. I. indicari existituemus. VTE V cie 2 Initio cinni, i. e. primo mensi, ἐν Tm nrpoeris p etiri, ut Alexandrini Verterunt. Ille autem mensis
fuit Nisan, sive Abib (nostro Martio aut Aprili respondens , a quo annum sacrum inchoari voluit Moses (Exod. I 2, 2. la, a j,
ad cujus anni dispositionem suas computationes instituere Solere V. T. scriptores, observavimus ad I, I. Quam ipsam ob causam non potest, cum Iudaeis, h. I. intelligi Tisi i mensis, qui quidem anui georgici Primus erat, sed sacri g. ecclesiastici septimus. Unde stinui patet, non indicari h. l. annum Iubilaeum; is enim non primo anni ecclesiastici mense (ejN IT GT , sed mensis septimi die decimn exordium sum git, uti Lev.
2o s. disertis verbis dicitur. Eriri, vi et ait Decimo die (ut 2o, I. 2a, I.) mensis, scit. Septimi , ex mente Iudaeorum; in illum vero diem incidit solenne expiationis festum (Levit. l6, 2s. 23,2T. 2β, s. , quem ipsum diem selegiSSe Deum existimant, quo
vati novi templi visionem osterret, , ,quod eo die parcet Deus iniquitati Israelis, et peccatum eorum non memorabitur ultra, sut ait Nimchi. Nec aliter a suo Hebraeo magistro videtur edoctus esse Ilieronymus, qui de tempore hujus oblatae visionis haec notat: HSi quinto anno eaptiVitatis, sive transmigrationis regis Ioachin, in quarto mense, in quinta mensis, aperti sunt
coeli Exechieli prophetae juxta fluvium Chobar, et vidit visiones
Dei, nunc autem dicitur, quod in vicesimo et quinto anno transmigrationis ejusdeni Ioachin, in exordio anni decima mensis, factus sit super eum manus Domini; nulli dubium est, quindecem et novem annis, novemque mensibus et quinque diebus unxit vicesimi completis omnis illius prophetia contexta sit. Quod
si juxta Theodotionem, qui in eo loco, ubi nos posuimus in
480쪽
exordio cinni, interpretatus est n nodo crino sεν νε i em , O- mensis; NOUus autem cinnus apud Hebraeos vocatur mensis septimus, qui apitu eos habet voeabulum Tigri ( En , ut Ic Iendis menvis septinii sit tubarum clangοr, et decima dies ejusdem mensis, dies jejunii et placationis, quinta decima Vero, quando totus Iunae orbis expletur, dies scenopegiarum; datur intelligi, quod declina die plaeationis dominicae monstratum fuerat Egechieli aedifieium civitatis. Sed vidimus, nequaquam Septimum, Sed primum anni ecclesiastici mensem h. l. intelligendum eSse, cujus dies decima solennis erat agni paschalis delectu in memoriam solutae Aegyptiacae servitutis, immolandi, Vid. Exod. I 2, 2. I. Non minus igitur, quam festum expiationis, idonea erat illa dies , qua Exechiel Babylone detentis an nunciaret Promissam a Deo libertatem imagine urbis et templi pristinuo integritati restituendi et gloriae. Posteaquαm, ut Iod.s, lii. Urbs Ilierosolyma excisa ei ut (ZI, 2 l.), quod factum est anno deportati Iechoniae et regni de delitae undecimo (2Reg. 25, 2. ; sublatis igitur undecim ex viginti quinque Supersunt quatuordecim. dii et caesa I so hoo die, vid. ad 2d, 2. Tram mi rimn Venit aver me nictrius Domini , id est, Iarchio exponente, , ,robur fortitudinis ejus, quD me invitum abduxit. Cf. not. ad I, 3. Chaldaeus: resedit siverme viritus Prophetiae a Domino in me irruens HIERONYMUS ,,bit nutem BuPer eum monua Domini, ut juxta camerii in Ba-bFlone positus , in spiritu ad terram veniret Israel. - mu tenet' Et duxit, transtulit me, subauditur, manus Dei, uti recte Hieronymus. cf. II, 2a. IT, I. Vue Illuo, ad urbem Iliero- Solymam, cujus Proxime mentio antecessit. HIERONYMUS: , , Illasscutem, hoc est, quasi ad aedificium civitatis, ut mihi cuneta,
quae erant intrinsecus, demonstraret. Syrus: in terriam Isrαρ- Iis , e Versu secundo, ubi tamen Verba re non
v. numen In Bisionibus Dei, i. e. divinitus olim latis, vid. not. ad I, t.' Erat igitur corpore Babylone propheta, spiritu Hierosolymis. Et requiescere me fecit, i. e.
me eollocavit, ut 3T, I. In montem etdmodum ultum, quo non dubitandum est innui Sionem, quo urbs et tem-Plum nedificata erant. Eum vero montem Messiae tempore ita elevatum iri, ut montes alios omnes nititudine Sit Superaturus,
Praedixerunt Iesmas 2, 2. et Micha d, I. Cf. supra IT, 22. 23. Nihil igitur est, quod Coeerius obvertit, Moriam muniem (qui
par erat Sionis , quo templum superstructum erat, non tantae fuisse altitudinis, ut mona oelii apimus diei recte potuerit. Cui multis respondit Viae Ridica in Iankνdings tot hei rechte Ver-stiant Bun cen Teii et mechiela, P. I. p. 6 d. sqq. Quae quum refellere patrisque sententiam defendere studuisset Cocceius. si lius,tu Naeder Onderaseoh Bun hei rechle Verstant fan den Tempel