Iosephi Zarlini Clodiensis ... De vera anni forma, siue de recta eius emendatione. ..

41쪽

s , - De Uena anni forma,

eo transpositum, aut mutatum fuisset. omnia enim suis In locis constare inuenientur. Hactenus Beatiss. Pater, de Forma Calendarii, deque decurtatione mensis Februaru ad correctionem Anni, deque Festis immobilibus cum tractaue rim: restat, ut de uero die S. Pascatis, ac de caeteris festis mobilibus proxime futuri Anni deinceps dica . inoniam prefato Anno innovato 118o. Aequinoctium uernale, siue introitus Solis in primum Arietis gradu erit, uel Die a .Mam iij ho. ro. mi. 7. sec. I. & ter. q. a meridie; uel Die et s. ho. q. mi 7. sec. I. ter. q. hora fere quinta nostri horologij, quod

idem est;& uera oppositio luminarium post diem Aequin Ah erit die Iouis i . Aprilis, ho. 2'. mi. o. post occasum SO, lis, idcirco, ut Regula S. Concilij Nicaeni seruetur de Pasca celebrando, sequenti Dominica, cui seruiet literast qui erit

dies r7. eiusdem mensis, rite celebrabitur S. Pasta Resurrectionis: quod in Anno ueteri & usuali similiter, iuxta ueram supputationem , ac regulam SS. Patrum in eodem concilio existentium, & ritum S. Rom. Ecclesiae hactenus obseruatum , die 3. Aprilis erat celebrandum . I abestae ad inuenienda Festa mobilia fiammodo Anni

sequentis innovati. Isaeo .

Dominicae post Epiphaniam. s. Ascensio Domini 26. Maij.

Septuagesima i . Februarij. Festum Pentecost. 3.Iunii. Dies cinerum 2. Mariij. Corpus Christi i6. Iunij. Sanctum Pasca Resurrectionis Dominicae post Pentec. a .i7. Aprilis . Aduen.Domini. 27.Nou Qus nam uero pacto posthac S. Diem huiusmodi inuenire possimus, suo loco facillime ostendemus. Sed cum a S. Pascatis die caetera festa mobilia de pendeant; uidelicet Septuagesima, Dies cinerum, Ascensio Domini, Festum

Pentecostes, Dies Corporis Christi, & id genus alia; pr

pterea

42쪽

Siue de Recta eius emendatione. H

pterea praeostensam Tabellam subiunximus: ut in ea prassi ta Festa mobilia, & caetera, quae uenturo Anno Is 8o .primo innovationis Calendarij ut supponimus occurrent, uid ri possint, ne ullus error in harum festiuitatum celebrati

nibus committatur.

De e sino solari, deque eius quantitate, ae S. Pascitis exorbitatione. 6 . IIII.

V M autem non minor sit uirtus, ut ait Ouidius, quam quaerere parta tueri : post Calendarij ordunationem , & Aequinoctij in pristinam eius sodem reductionem, postulat ratio Beatiss. Pater, ut quoad eius fieri possit, curetur, ne, ut antea posthac retrocedat, ac ne error accidat peior priore. Ueruntamen cum

sit impossibile, aliquid ordinare, nisi prius ordinanda recte agnoscantur: ideo dicendum est nunc aliquid de Anno solari, siue Romano: ut discamus S. Pascae & exorbitationem ,& item huius reparationem. Qifocirca meminisse opus est, Romanos triplicem obseruasse annum, Romuli scilicet, Numae, atque Caesaris. Romulus enim Romae conditor, ac Rex primus Romae cum Annum in decem tantum diuisisset menses, Martium uidelicet, Aprilem, Maium, Iunium, Quintialem, Sextilem, Septembrem, Octobrem, Nouembrem, atque Decembrem : singulisque Aprili, Iunio,Sextili,Septembri, Nouembri, & Decembri dies triginta tribuisset, caeteris uero unum & triginta dedisset, & ita Annum suum 3 o . di rum statuisset: Numa Pompilius postea, qui ei successit, tercentis quinquaginta quatuor diebus Annum cum esset dumensus , in menses duodecim cum diuisit,&lunare calendarium similiter duodecim mensium composuit: quorumali; 3o.alij uero 29. dies, iuxta Lunae motum,respectu Solis continerent. tametsi Luna a sua coniunctione cum Sole usque ad sequentem cogressionem, relictis minut ijs horariis,

Ea dies

De Are.

43쪽

dies a s. cum dimidio, iuxta medium motum absumito Hoeautem ca de re factum est a Numa, propterea quod dies in Calendario ita partiri non poterant, ut dies esset naturalis, qui duodecim latum haberet horas. Quare is Rex anno Romuli dies so. addidit, sicque ab ipso Numa emanauit instibi uti Anni lunaris ratio. Denique C. Iulius Caesar, adiutore, ' 'l' ' Sosigene, siue cui alij uolunt) M. Fabio, huiusmodi scientiae

cap. i . peritis, Annum ita Ordinauit, ut ad Annum Numae, quem Romanum uocauerunt, dies decem cum quadrante ad ij-- .i ciens, Solis annuo cursui illum aequaret . atque ita Annum

tercentis sexaginta & quinque diebus cum sex horis tui grauit: quem annum Iulianum ab auctoris nomine appellarunt. Is igitur cum annum correxisset, Ianuario,Martio,Maio, Quintili, odio bri, ac Decembri unum & triginta dies; Aprili uero, Iunio, Sextili, Septembri, & Nouembri triginta solummodo tribuit, Februario dies et s. tantum, & intercalationis anno ob exuberantes quotannis Nex horas diem unum Sex. Cal. adiungi iussit: ut quoque quarto anno esset triginta dierum mensis. Erat autem tunc Anni Caesarei haec forma, &uera quantitas in coelorum dispositionibus, ac cetlestium spherarum cursibus. Nam si secus fuisset, Caesar n quaquam passus esset ut par erat se ab Astronomis illius teporis decipi, praesertim cum rerum Astronomicarum non esset ignarus. Verum, posteaquam Senatus, docente Macro, ac legem ferete M. Antonio, Marci filio, cosule, mensi Quintili in honorem Caesaris, eo quod in eo ad 1 v. Idus esset geni- tus, Iulij nomen dedistet, eo autem mortuo, Sextili quoque in honorem Augusti, Augusti nome imposuisset, & a Februario diem unum detruncatum ipsi mensi Augusto addidisset, ita ut unum ac triccnos dies obtinuitat: Fcbruario 28. tantum sunt relicti. atque hoc pacto Anni, & Mensium forma, siue ratio a Ro manis, odi. Augusti tempore, ante Christi incarnationem instituta, usque ad nostra tempora est custoduta. qua quidem Anni ratione a Ptolemaeo Pelusiensi Astr ri nomo

44쪽

Siue is Rem eius emendatione.

nomo & Mathematico peritissimo anno Domini i s. sub Antonio pio reiecta , alia nobis est tradita . si quidem non

multum diuerse ab Hipparcho Rhodio, qui annis i a 6. ante Christum natum, fluctuantibus tunc temporis apud om nes nationes Anni metis, quod nondum Aquinoctiorum, di Solis conuersionum propriae sedes intellectae essent, Annum constare diebus 36s.lio. s.&scrup. 3 s. idque potissimum ex Metonis, & Euctemonis obseruationibus, cum suis

denuo collatis, statuit, ipsum Annum ille dierum itidem

.36 .ho. I. mi. IS. ac sec. I a. esse determinauit. Caetcrum,

Mahomeres Aratensis, qui de Albatenius Arabs appellabatur ; post Ptolemaeum 7so. annis, a Christo uero nato 88o. Anni quantitatem dierum 36s. ho. . min. q6. ses. 23. ter. q. dequar. 2 o. esse censuit. Alphon sus tandem ut alios -- mittam Romanorum &Hispaniaru Rex anno falutis Iast. anni huius quantitatem iterum ad computum redigens, inuenit suo tempore Annum dierum 363.ho. s. mi. 9.&sec. 16. tunc quidem, ut arbitror, ab unoquoque istorum inueta est uera Anni solaris qualitas in coelestium corporum cursibus, ab iisdem artis & scientiae huius peritis optime obse uatis. Factum est autem postea, ut Aequinoctium, quod i pore Caesaris erat 8. Cal. Aprilis, usque ad . Nonas Marti j1uam sedem transtulerit, & Sacri Pascatis celebratio duabus

de causis a recto suo tramite, & a prima Ecclesiae instituti . ne deuiarit: quarum una ex Lunae quartaedecimae indagatione, per cyclum decemnouenalem, siue per Aureum numerum Calendario affixum demonstratae prouenit, altera ex Aequinoctij uerni mutatione, ob antedictam anticipati nem : cuius causa Annus solaris a Caesare institutus Solis reuolutioni ex annorum uariis supputationibus, ab eo tempore usque adhuc nunquam quadrauit. quae Caesaris supputatio si ucritatem habuisset, nunquam profecto Aequinoctia,&Solstitia per Bissextum praecise intercalatum, sedes suas in Calendario anticipassent, sed firma perstitissent, nullusq; in

45쪽

De vera anni forma , 'in Pascatis celebratione error contigisset .Et quia quantitas Anni Iuliani cum Solis annua reuolutione, hoc est cum tempore, quod Sol a principio Arietis per duodecim signa Z diaci gradiendo absumit; ad unguem minime conuenit , &quia C sar in prima sui Calendarii institutione uernum A quinoclium-aut mavis Octauo Cal. Aprilis, uid licet Vigesimoquarto,siue Vigesimoquinto Mariij die firmavit: hinc factum est, ut hodie Sexto,aut Quinto Martii Idus. id est Decimo, aut Undecimo die eiusdem mensis sedem habere deprehendatur, & quantitas Anni Iuliani maior sit ea quantitate, quae coelesti Solis motu integratur. Vnde manifestatur Secunda, atque potior causa incongruae celebrationis Pascae ex Aequinoctij anticipatione, per dies inratuordecim, iuxtaueram supputationem, quod priscis Patrum temporibus Vigesimoprimo die Mariij a Dionysio Abbate Romano collocatum & affixum fuit. 4apropter sipputationes eorum, quos supra nominauimus,nostra aetate ad ueram Anni quantitatem,quae praecipue ad Aequinoctij stabilimentum requiruntur, inueniuntur inualidae, cum non re cte quadrare eas deprehendamus: id quod duximus nunc deciam andum. Cum Aequinoctij sedes per anticipationea correctione Calendarii, a Caesare facta, ab Anno s. ante Christi natiuitatem usque ad annum Christi futurum is 8o. per annos Isa . completos antecesserit interuallo dierum Quatuordecim: si quis, hunc dierum numerum in dictos annos r626.partitus ruerit:dubium prosecto nullum est, quin proueniant ipsius anticipationis annis singulis min. ia. se 2 . ter. 9.cum atq; ita Anni quantitas sit dierum 36s.lio. F. mi. ψ7. sec. 3 ter. Io.& G quod facile hoc pacto probari potest. Cum Annus Caesaris constet ex diebus 3 5s.&quadrante: si ab eo auferantur ut in exemplo mi. I a .se. 24. ter. 49. & prouenient sane dies 3 6s. ho. F. mi. 7. 'sic. 3 . ter. Io. cum H quam diximus esse quantitatem Anni 1blaris. ι

46쪽

Siue is Recta rivi emendatione .

Ex quo manifeste apparet, cum huiusmodi meo Anni computo neque Hipparchi, neque caeterorum Anni compuli secundum rei ueritatem conuenire. Si enim per eundem annorum I 6 2 . numerum differentia anni Hipparchi, quae est mi. s. ab anno Caesareo multiplicata fuerit: inuenietur, A quinoctium non dies 14. sed dies tantum s. hO. I s. mi. 2 o. antecessisse: a quo dierum numero non multum abest etiam ille, qui ex Ptolom*i differentia, quae est min. q. sec. 8. prouenit.si quidem iuxta ipsius Ptolomaei anni computum,dies s. ho.9. min. s s. ac sec. I a. anticipasse comperitur. Sed norue Alphosi anni computus congruere deprehcditur, quia per eundem annorum 16a . numerum eiusdem Alphon- si disserentia, quae est min. ro. sec. multiplicata fuerit: dies Ia. ho. a. minu. 3 o. secvn.s6. anticipationis ostendit. Qismuis autem Albatenicus computus prope ueritatem accedat, cum ipsius anni differentia sit min. i 3. sec. 36. ter. . quar. o. tamen, si haec differentia in i 6a . ducta fuerit,

prouenient dies Is .ho. 7. min. I. sec. 33. ter. 22.&quar.

o.qui Quatuordecim dies anticipationis aequinoctij euincit . quem dierum numerum cum mea anni differentia eliciat : dubium profecto nullum est , quin meus anni computus caeteris uerior reperiatur esse. Si enim differentiam mei anni ab anno Caesaris, quae est min. I 2. sec. 24. ter. 49. &per i 6a . quis multiplicauerit, inueniet is praecisi diest . qui Dies etiam prouenient, si anticipationes 16a . annorum, quas in sequenti Tabella supputatae sunt in summam redigentur . nam anticipatio Iooo. annorum, est di

47쪽

uero 6oo. dimim s. hor . min. 8. sec. I 6. ter. 33 cum Annorum , O 'dierum O. ho min. Ita secvn. 36. ter. 33. dc Annorum denique . die

quantitates, simul coniunctar conficiunt praecutse dies iq. ut in exemplo patet. Ex quibus ominibus facile est uidere, Beatissi. Pater, Annum per hanc nostram supputationem dimesum, effedierum 361. ho. s. min. 7. sec. 3 . ter. Io. cum & quantitatem, qua Annus ipse ab Anno Caesaris superatur , esse micra. sec. 24. tert. 9. &Vnde fit, ut quarto quo uis anno Dies integer ex praecepto Caesaris inter- calvi nequeat, ut cuique licet cognoscere. Nam si in hψc nostro Anno hor. . mi. 47. sec. 3 F. ter. Ioa& ct quater acceptae suerint : colligentur solum

modo Horae 23. mi. Io. se. zo. teri ,2 I. cum etd quaei conficiunt diem integrum s TABELLA anticipationum Aesono

per singulos annos. i

493s6 33

. ' . 42. So

49 I, 3, 1 ocio

23373 17

48쪽

Siue de Rem eius emendatione .grum, eum deficiant mi. 49. sec. 39. ter. 38. & - quae adhuc pjus aequo ex Osaris institutione sunt intercalata: ex quo quidem & anticipatio Aequinoctii singulis annis ri 6. per diem unum uersus principium mensis, &deuiatio S. Pa. statis processit, quam anticipationem sequenti capite ostendemus.

EXEMPLUM.

Pro Annis Iooo. Dies. 8.ho. Iq. mi. 3. sec. 67. ter. 3 s. a Pro Annis 6oo. Dies. s. hO. q. mi. 8. sec. I 6. ter. 3 3. Pro Annis Io. Dies. O. ho. q. mi. 8. sec. I 'ter. 33. agPro Annis 4. Dies. o. ho. o. mi. 9. sec. 3 9. ter. 18. Pro Annis t62 . Dies. I . ho. o. mi. o. sec. O. ter. O. Verum mirum tibi uideri non debet Pater Beatiss. me Fractiones, quod alij non fecerunt, in computos duxisse. quanti enim momenti ea res sit, sequutus error iam manifeste ostendit. Progressu nanque annorum, quae neglecta est exigua admodum temporis pars, in tantam creuit, ut omnia a propriis detrusa sint sedibus,nec uera transacti temporis ratio, quae quaeritur, haberi possit. Quam ob rem uolui in omnibus compulis harum fi actionum rationem ducere, ut compuli exacte respondeant,& quadrent.

De Aequinocti, anticipatione, quae fit fingulis annis, ium

ta annorum Uualum , ac annorum solarium quantitatem. Cap. T quamuis praeostensa Anni mea quantitaS nostro aeuo uideatur esse uera, & magis, quam caeterae aliorum quantitates, ueritatem huic negotio

praestare: quemadmodum ex adducta iam dem5stratione omnes credere possunt: nihilominus Beatiss. P p tera

49쪽

Ecclesiastra Is

a De vera anni fomtis,

ter, non facile affirmare ausim,tam hanc, quam aliam a quouis repertam quantitatem ita posse ratam & firmam csse, ne Proceisu temporis, ob Augium motus, aliquam uarietate pariat, ac etiam posteris relinquat, ut in hac ipsa arena, in qua nunc nos, aliquando desudent. Nam Dei permissus ctum est, ob primi Parentis nostri praeuaricationem, ut in hac pessima ut ait Scriptura diuina occupatione uersemur,

cum diuinae Sapientiae minime cedere, sed plusquam oportet, sapere uelimus. Ut autem reuertamur, unde digressisu mus : sciendum est, quod, cum Annus usualis paulum superet quemadmodum ostendimus Annum solarem, quatuor an ni usuales parua quantitate exced ut quatuor solares:quae quidem quantitas ad paucos annos relata pene insensibilis uidetur: multorum tamen annorum progressu, in m gnam ac sensibilem crescit. Et, si huic temporis perturbationi tuo iussit Pater sanctiss. non obvietur; ueluti creuit antea, quotidie magis etiam crescere deprehendetur. Hoc autem indelicet cognoscere, si uenturo anno Domini 138o. Vernuarquinoctium, iuxta praefatam meam supputationem, erit die et . Martii, ho. . mi. 37. sec. r.ter. . expletis quatuor annis usualibus & communibus,quibus bissextilis annus continetur,ad eundem diem a s .Martii Aequinoctium nobis non reddetur, sed tanto plus a priori differet, quanto maior erit

excessus quatuor praefatorum annorum uinalium , respecti-ue ad quatuor solares; puta mi. 9. sec. 3 9. ter. I 8. cum atque hoc pacto cadet Aequinoctium die a s. ho. q. mi. 7. se. 2 r . ter. quod temporis spatium infra octo annos duplicabitur : ut sit HO. i. mi. 3 9. sec. I 8. ter. 3 7. cum & singulis 29. annis fiat anticipatio Sex horarum; demum i I 6. annis unius diei integri, ut ex Tabella, quam in praecedenti capite exarauimus, quisque hoc modo discere potest. Prumum, reperiat in ordine annorum Christi numerum 2 o. antanorum , quorum e regione numerum horarum, ac reliquarum diei partium seqdentium inueniet, quae sunt HO. q.mi.

50쪽

sec. i6. ter. atque hanc quantitatem in tabella sup putatoria, aut in papyro seorsim describat. deinde accipiat quantitatem, quae posita est e regione annorum ρ. &describat similiter eam in ipsa eadem tabella, sub quantitate iam inuenta, quae est Ho. t. min. t. sec.43. ter. 26. & BPostr mo faciat additionem, ut patet in exemplo,&prouenient Horae quae est quarta pars unius diei, idest ea quantitas, qua . spatio 29. annorum Aequinoctilini suam sed emantu

Pro Annis a d. Horae. q. mi. 8. sm I 6. te*33. Pro Annis y. Horae. I. mi. I. sec. ψ3. ter. 26. SPro Annis 29. Horar. 6. mi. o. sec. o. ter. o. - ae sunt

Diei integri pars quarta. Qus d uero de anticipatione horarum Sex, per annos 29. ostendimus, id cui est ὀstendere de anticipatione diei unius, Rey annos i 16. Si enita Prinium quispiam inuentam in eadem tabella quantitatem anticipationis, positam e regione

Annorum Io o. quae est, HO. zo. mi. l. sec. 2 2. ter. Α . cum

tabella supputatoria se pqsuerit; & sub hac quanti,

iate etiam illam, quae est e is Oise decem annorum. HO. a. 4. sec. t. teta ' 6. &raptauerit ; atque itidem quantit irem illam, quae est e regione sex annorum, uidelicet Ho. I. . i. φ sec. 2 8. ter. 37. cum sub eadem quantitate acco-ῶod auerit: uenientians Horae 2 . hoc est, quantitas unius

Isci integri, ut propositum fuit 'stendere. . .

Diem integrum perficiunt.