Iosephi Zarlini Clodiensis ... De vera anni forma, siue de recta eius emendatione. ..

81쪽

. De Nera Mim forma, eedam, quo nam pacto Cyclus iste in usum anni innovati inqduci ponit.Cum ad stabiliendum Aequinoeiij sedem deme

dus sit dies unus de Anno maximo, eo pacto, ut supra osten diinus: necesse est Solarem cyclum hanc ob causam patiali quid incommodi:ita ut literae dominicales in Calendario adscriptae ad ostendendos dies dominicos, quadam confusio ne perturbenturo si quidem, cum Annus 28. anni Magni fori laris iuxta ordinem annorum bissextilium bissextilis esse de beret, &secundum Regulam superius datam Bisiextus transeat, opus sit in annum sequentem,hoc est in as.cum ad prps fatum annum 2 8. huius cycli peruentum fuerit, ut literas anni sequentis bimirutilis,fine errore habeamus, necesse erit in eo cyclo literam dominicalem similem literae currentis an ni 1 8. quae sit ante literas sequentis anni bissextilis inuenire aqua inuenta, & anno bissextili transacto, ordo literarum d minicalium erit prosequendus, de alter. Annus magnus, siue cyclus incipiendus, a litera statim sequente Annum bissexti lem aequationis: &sic in singulis annis uenturis faciendum erit, ut propositum consequatur. Et quamuis huius cycli ratio uideatur fatis esse dimcilis: nihilominus dedi operam, ut tota haec dissicultas auferatur. Quam ob rem, sequentem cyclum, in tres partes, siue in tres orbes, aut rotulas distin .etum elaboraui quarum primam tanquam stabile fundamentum caeterarum constitui, ac eius marginem in 18. partes diuisi, ut in eis numeri annorum cycli ueteris possint col. Iocari; quam supra alteram deinde rotulam mobilem p sui, in tres ordines distincta: quorum duo primi prope eius circunserentiam Literas dominicales, seruientes tam annis communibus, quam bissextilibus complectuntur. Verum in tertio ordine annos et 8. & 29. annotaui, in quos transferendus est literarum dominicalium ordo, pro Bissextis aequatio iri habendis in fine cuiuscunque Anni magni solaris, ut ratio annorum in nouatorum postulat; praesertim cum literae

dominicales in praefatis duobus ordinibus non sint nisi a

84쪽

Siue de Recta eius .mentatione. clus solaris anni innovati annm ag.per singulos annos

anagnos: qui septem sunt; quorum quisque 2 a. annos com anun es, ut alias diximus, ac ' bissextiles continet; & spacia annorum et os . conficiunt. Super hanc rotulam etiam tertia imobilem rotulam addidimus, cui duo Indices sunt astixi. quo opus fuerit circunducendi: quorum alter ostendet an, ouatim Literas clominical ex Anni instantis praefati cycli; alter uero, cum ille prior ad Vigesimum octauum annum cur ventis anni magni peruenerit, demonstrabit eundem-2 8. a

fiunt, qui erit ante ranuni bilenilem aequationis Vt au tem. Κ a istius

85쪽

ys De vera arini forma, γ

- istius Cycli in promptu ratio simul, atque exemplum habea

tur: ad eius praxim me conseranti Cu Annus Domini is 8h. futurus sit ut credimus primus post Annum correctionis

Calendarii, di principium primi Anni magni; & litera dom,

nicalis A. collocata in secunda rotula sit in huiusmodi Anni principio: primu m uoluenda est rotula secunda, & litera A. collocanda sub Vnitate, quae est Anni primi nota, in prima rotula adscripta; deinde ducendus est Index literarum dominicalium assus tertiae rotulae, sub signunt maiori rotula adscriptum, ita ut ostendat huiusmodi literam A. seruire anno Primo huius cycli, Unitate notato. Verum secundaro tuta, super prima sic coli ata per totum Annum magnum Glarem stabilis permanere debet. transacto uero Anno primo huius cli, deducendu erit Indo literarum o Securi di anni litera habenda, ad sequentem numerum & literami ita ut simul demonstret numerum anni sequentis,qui exit' Mi in prima rotula collocatus, & sequentem literam dominic lem G. in secunda rotula : atque hoc quidem pacto singulist annis cyclus erit peragendus,donec ad annum 28.perueniai tur: sub quo annorum numero reperiuntur duae lite bisso

Ues, uidelicet, C & B. Anno bissextili communis utentes. Veran tamen cum huiusmodi iussextus transferendus sit in inuentem annum, ut per Regula datam fiat Bissextus Asia quationis: ideo, cum litera prima bissextilis currat C. Opus est, ea relicta,loco praefatae litem C.accipere aliam C. ab imdice Bissexti aequationis ostensam ;& numero anni a 8.signatam, ad quam literam statim ducendus in Index literarum dominicalium, cum quo postea ueniendum est ad sequentem annum bissextilem aequationis, ipso 2 8.trafacto,& ost det literas ipsius anni currentes, quae B & A erunt Primi anni magni finis. Et hoc pacto decursus totius primi Anni magni solaris in Anno innovato, ueteri cyclo solari poterit accommodari . Verum enim uero pro Secundo anno magno

habendo, tam iudex literarum, quam principium secundi

86쪽

Siue de Recta Has evictiliatibne . ,

inni unes iti, inseranda rotula accommodatum , ducendi sint rub signum itatielitera G. perpendiculariter sub Vnitate accommodetur . deinde, quod in priore Anno magno obseetuatum fuit, etiam in hoc secundo teruetur; & nullo pN ne labore ratio totius Secundi anni habebitur. quod si in taeteris quoque obseruabitur, nostrum propositum consequemur. Si quis etiam scire cupiet alicuius Anni Domini cur-

.rentis, post Calendarij, siue Anni indouationem literam diminicalem,eidem Anno seruientem, atque numerum ann .rum Cycli: demat prius numerum annorum Is 8o.de nume. ro anni propositi, & quod proueniet, diuidatur per as.&numerus -otiens ostendet tot cyclos ab Anno correctionis, Calendari j is 8o. iam transijila; residuum uero ostendet Am num instantem praefati cycli, qui quaerituri literae dominicali coniunctum. Exempli gratia:si quis uellet distcre Literam dominicalem Anni Domini 168 subtrahat prius de hoc namero annorum numerum Is 8o.&proueniet Io4. postea diuidat ro . per a P.&proueniet 3. cui superabundauit I 7. Dico 3. ostendere iam ter hunc cyclum praeteriisse; & i .indicare annum Decimumseptimum quarti anni magni, siue huiusmodi solaris. quo facto, ut ratio de reliquis annis sequentibus etiam habeatur : inueniendum est princupium anni quarti in secunda rotula, quod est in litera E.quet litera reducenda est sub Vnstate apud signum 4 . in prima rotula; & duabus istis rotulis immobilibus permanentibus, in ueniendus est Annus i7. in margine. primae rotulae adscriptus, sub quo inuenietur etiam litera F. quam literam dicimus esse literam dominicalem propositi anni 168 . Porro, si

numerus superabundans esset a 8. uel as. tunc ducendus erit Index literarum dominicalium ad annum et 8. huius cycli, &tunc Index anni bissextilis aequationis ostendet literas d minicales prosequendas in futuris duobus annis, uidelicet

28.& et . bissextili anni Domini propositi: ad quas ducendus est statim; ut supra; iudex literarum dominicalium, qui demonstrabit

87쪽

imonstrabit post Annum ipsum 28. peractum literas. qim erunt sequentis 29. anni bissextilis. Et it clava hoc fa stumi semperprocedendymerit. iis

De Anno lunari, de que Amreo η-ἡro ue lunario b aede eius instat ilitate, σι o. Cap. XII. I

oset g A iv ΑM de Anno solari,atque de eius cyclo, & quo nam pacto Aequino stium in Calendario esset stabiliendum, deque eius inuetione in qu libet anno satis multa uerba fecimus Pater Beatae de Anno lunari hoc loco nonnihil dicendum arbitror . nam, cum ad similitudinem Anni romani Menses stabiles,&M Solis cursum accommodatos non habeat , sed Blummodo per menstruas lunationes,quae haudquaquam firmam habre sedem ipsi computentur: hinc factum est, ut huiusmodi Α, niis in Calendario Romano non possit fixum habere princia pium. Veruntamen, quia Festa, quae Mobilia uocantur; imota Lunae progressiim singulis an s sub certis diebus hebd anadae, atque solarium mensium eelebrantur,pre ἶaque lo Ca annuatim mutare uidentur: sat erit ne saeS. Pasca reta rectionis, quod est sane huiusmodi istarum 'origo & caput,

quo nam mense, &ipsius mensis die erit celebrandum. Nam caeterae solennitates quo tempore sint colendae, a die S. P, scae, quae ex S. Echlesiae institutione, Dominica, statim seque te lunam Qihartadecimam, post uernum Aeqvinoctium per celebrai i solet, agnoscetur. Verum non sine causa dixi.' mus, Dominica, statim sequentet lunam Qnartamdecimam post uernum Aequinoctium, cum ex decreto Sacrae synodi Nicenae cunstet, si1 Dominica in diem Quartamdecimam imciderit, tunc praefatum diem sanctum in alteram statim sonuentem Dominicam rite transferendum . Quonam uer

facto hic dies sit inueniendus, paulo post dicemus . Sed si tandum est, hanc difficultat inueniendisιDiumriscatis,

88쪽

Siustis Rem eius emenclatione. γ', non tum consistere in cognitione ueri dici, in quo suam sedem habet Aequinoctium, uerum etiam, quod est maxime in hac re considerandum, in lunae Quartaedecimae inuentione: hinc enim tota pendet dissicultas. sed ad hanc inuentionem duobus praecipue modis peruenimus, quorum Primus. est perueras luminarium oppositiones, ostensas in Calendaerio per numeros cycli lunaris, quos in eo adscripsimus; alter. per Aurei numeri, ini Calendario accommodati eo modo, quo semper usa est S. Rom. Ecclesia, indagationem. Aequunoctij sedem supra iam ostendimus, quo nam pacto facilius quotannis inueniatur: seruata Regula de i0gressuSolis in primum Arietis gradum, quam Cap. 6. 7. ac 8. ostendimus. Eo autem cognito, statim inuenienda est luminarium oppositio aut ex Ephemeridibus, ad m ultos annos recte comput iis , aut a Numeris c3 cli lunaris, quod idem est, quos iuxta veram supputationem annorum is . in Calendario annot uimus: aut etiam a praefato Aure0 numero, sub certis diebus in Calendario aino: de quo dicendum est quid sit,& de

eius ossicio, ac de eius instabilitate, antequam ulterius pro grediamur . Quantum ad primum, sciendum est Pater Beatiss. quod, cum omnes Christiani iuxta Ecclesiae decretum, diuino innixae praecepto de S. Pascate celebrando teneantura Quartodecimo die, eo exclusis , d Vigesimum primum diem mensis Primi inclusure ac inter caetera ad hoc ri. eficiendum, necesse sit, tam ad Aequinoctium inuenien dum, quam ad Novilunia ostendenda, in Calendario dies certos, ac statos habere, ut eorum adminiculo S.Dies Pascae

inueniri possit: placuit priscis illis Patribus'. uestigiis C. Iulii

Caesaris circa Anni innovationem inhaerentibus, Cyclum lunarem, siue Decem nouenalem, siue Aurei numeri in Calendario adscribere, quod fuit inuentum Metonis Atheniensis, qui floruit olympiade 86. ante Alexandri mortem uno seculo, Socratis fere contemporaneus: quo quidem usus est C

sir. qui cum primum solarem Annum instituisset cui de elu.

89쪽

thale Solstitium, a quo omnes lunationes in posterum eo , putauit, quam e regione primi diei Ianuarii unitate signa. uit. Signincabat enim Vnitas, tunc tempω is Solis ae Lunaei congressum, iuxta medium cursum, eodem die Rturam. st quidem Luminarium coniunctio eo Rit die Hor. .cum muo.sec. 3 s. a meridie urbis Romae, secundum Romanorum ebsuetudinem: qui diem situm ciuilem a media nocte eo lputabant, quod etiam a S. Ecclesia Rom.in aliquibus obseria uatur. Cum uero sequens lunatio seisset die a o. eiusdem mε sis completo, ho. 39.mi. .sec. 3 8.uidelicet, die 3 1.hora feris quarta ante meridiem; primae lunationi dies 3o. Gesar triabuit, atqueere ne diei 3 1. Ianuarij, Vnitatem simili m

do annotauit rsequenti uero lunationi dies 29. accommodauit. Quapropter accidit, ut dies Lunae in Calendario hoc modo sint mentibus distributi: Feb.rio, uidelicet, Martio. Aprili, Iunio, Augusto, O bri, atque Decembri dies 3 o. Ianuario autem Maio , Iulio, Septembri, & Nouembri, dies et s. habita semper ratione Embolisinorum. hoc pacto Solisti Lunae conuentiones notans, numerum Decemnouem a norum eis aptavit: quod spatium Cyclum lunarem,siue decemnouenalem; eo quod Decem & nouem annos lares

complectitur,ubcauit. Arbitrabantur enim prisci illi Patres, huiusmodi annorum spatio Lunam ad pristinam reuerti po-fitionem , ac cum Sole in eodem punctoriis ius coniungi. quod cum postea secus esse compertum sitin esse est isteruNumeros aureos in Calendario adscriptos spatio quodam temporis sedem sitam mutare , atque hoc pacto Calendaria inutile fieri, ad haec omnia tithi enienda, nisi illud aliquomodo reparetur. Potin queassise istarum xy. numerorum Aureum numerum uocatum Auius olficium fuisse deprehendimus, Coniunctiones tiones luminarium in in lendario indicare. Non emamen cred endum, Caesarem eos numeros, quo uiri in undario nocio usuali adscribi

90쪽

Siue is Recta eius emendatione. frmus ita suo Calendario affixisse, cum ex Calendario Alexandrinorum nostri fuerim extracti,sed alios, qui iam ab usu r cesserunt; quibus in primordiis ecclesiae Christiani, qui tunc temporis Rom. Imperio subiecti erant; Latini praescrtim, usi sunt pro Pascae celebratione usque ad S. Syllaeum Nicenam: in qua Alexandrino , post mari ecim. haeresis extinctionem, occasione sumpta, nouum Cyclum decenmouen ,

Iem diuersimode suo Calendario adiunxere. Quia igitur cyclus Alexandrinorum a Latinorum cyclo in aliquo differ bat: accidit, ut inter hos duos populos de celebratione P scae non paruae dissensiones suborirentur , quae usque ad Imperatoris Iustiniani tempora perdurarunt. Verum Anno Domini s32. quidam uir, tunc temporis doctissimus, nomine Dionysius, Abbas romanus,Exiguus appellatus, doctrinam Alexandrinorum de cyclo approbas cuiusda Theophyli Au-

reum numerum, pro sthartaedecimae lunae inuentione, ac S. Pascae celebratione, Calendario Romano,quo usque ad haec tempora usa est Ecclesia catholica, adscribens; temporii suinputationem ad Annum Incarnationis D. Iesu Christir duxit. Et quamuis ea aetate Aurelisti numeri motui coelesti, ac luminarium cursui congrucrent: fieri tamen non potuit, quin longo tempore post a recta uia aberrarint; ac Solis Lunaeque cursus sedem in Calendario instabilem ut diximus habuerint, ut omnibus Astronomicam disciplinam profitentibus manifestum esse potest. Nam iuxta eam quantitatem, quam tu hac parte sequimur de Lunationum anticipatione, deprehenditur Congrcssiones & oppositiones luminarium,

post annorum I9. spatium, anticipationem Horae unius, mi. 28, sec. a. tert. q. cum facere. Interuallo uero Annorum 3I o. Diei sere unius , hoc est, Horarum 2 3. mi. 3 6. sec. 2 I.tcr.

ι 3. cum l: . non autem Unius diei intcgri: ut quidam opinatiuunt. Nam Dies integer maius requirit interuallu, quam

3Io. annorum, ut puta 3 Io. annorum, mensium 9. atque