장음표시 사용
171쪽
do mentis vigor in itidicando, quasi inficitur mero aut coeco amore. Vt eni in radice viciata veneno , arbor non profert
bonum fructum cita mens vino de amore infecta, non sane iudicat. Pessimi enim de imprudentissimi sunt conssiliari Amor vinum. Quare si quis ebrius promisit, cuius sobrium poenitet, potest a promissione discedere dc a iudice absolui. Si in te uenerit copula carnalis, ebrij cum amata foemina, forte etiana ebria, quae affirmat probat coratri iudice, per vanos homines ut lenonem foeminas infames, promissionem coniugalcm compressam praecessisse , nihilominus scortatio non coniugium hiabebitur. Quare iudex talas scortationis poenae subiiciet.
Si consensus non fuit plenus, hoc est, claris verbis incrspicuis expressus , non obligat simpliciter sed ex aliqua parte, videlicet cum Ibidinosus aliquis promis sionibus obscuris, qnae pos tantiliares interpretationes insidiose recipere, easquestin plex virgo, aut vidua honestae famae de coniugio vere promisso intelligit, virginem aut viduam lactet, at s ita decepta incorrumpat. Hic pio feci o iudico pronuncianduisse pro persona decepta, hoc vide a licet liber est consensus
172쪽
licet modo, ut deceptor,vel eam qua blanditiis pertraxit ad concubitum,in uxorem ducat, vel si ad hoc induci per iudicem non possit, multa stupratoris puniatur, ut satisfiatis magistratui de person e laesae. Si contra ictus non fuit sincerus, hoc est, si quis aut dolus, aut error claris verbi suberat, cuius generis sunt sit quis mentitur Personam, fortunam, conditionem, qualitatem.Tot enim errori genera, cum de nuptiis agitur, numerant Canonici. Personant mentitur, qui se ali: una fingit quam est,ut sit quis diceret se Senatoris filium, cum sit carniticis. Fortunam mentitur, qui se diuitem iactat, ut stulti proci facere solent, cum sit
pauperrimus. Conditionem mentitur, cum quis no
bilem se dicat, qui est plebeius.
Qualitatem mentitur,si quis honestum se praedicat,in probum, cum sit inhonestus improbus. Si quis verae religionis sectatorem se affirmet, cum sit haereticus. Si qua se pro virgine spondet, cum sit corrupta. Si quis vel qua morbum celat suum ante sponsalia, qui ante nuptias deprehenditur. Hic iudex sequatur Canonem Frausin dolus nemini debent pa
173쪽
i porro sit post legitimum consensum ali- iar' quid inter personas , quae pactae sunt φῖ lyis nuptiis, interuenerit, quod ostendit, hac Qtas, i via procedendum esse iudico, ut primum ita clitis 12 audiatur, an terc cupiat a pactione dissed: i liis V cedere, aut alteruter tantum. ,; alii) Si uterque cupit a pactione discedere, τοῦ ἔ:rtti iudex grauiter reconciliationi modo spes ta terrori sit, ut tranuuille cohabitent reconciliati)det operam. Verum 1 persuaderi non possunt, ut Lonsumment promissionen legitime factam, iudex quaerat , an copula. carnalis ςxceperit sponsallia, nec ne Si
copula carnalis non accessit post sponsae: , lia velim iudicem non magnopere esse solicitum, de causis offensa interuenienti- r, bus. Sed ne quid deterius ex coactis nu-ρ : i ptiis eueniat, permittere rescindi contra ri r ira ctum ut impcrfectum, ita tamen 't iustas, si ii poenas fidei non seruatae,ratione fortunar,
i trit rumin conditionis,luant. At si forte co-Ill illi Pula interuenit, matrimonium consum nil matum est pertinet quaestio iam non ad repudium , sed ad diuoitium. Quare non licebit eis extra rationem fornicatio-
174쪽
Gregorio ΙX d Imperatorum approba, turlegibus. Sin autem alteruter a legitimo consensu ante nuptias cupit discedere, iudex, tiones audiat mutatae voluntatis , quae si tales filerint, ut vel merito offendant, vel . vita consuetudine reddere possint molestam ex insuavem potest iudex ciscessione a pactione permittere, si caetera salua sunt Canoniis in hoc ordine primo loco ponunt hunc casum. Si alteruter post sponsalia, irratrimonio nondum completo, votum fecerit, hoc est, monasticam vitam elegerit, solutam aiunt promi isto nem. gia scilicet nondum effecti sunt una caro, completo scilicet matrimonio. Etsi autem nos votum istud ut contra Deum susceptum, pro nullo habemus, sicuti supra ostendimus, hoc tamen ex Canone isto colligimus, quod Gregoriumnon voluerit solo conscia su ratum esse coniugium ante nuptias.
Si quis honeste vixit ante legitimum consensum, ita ut nullo crimine publice sit notatus, sed postea in infamiam ob quodlidet flagitium inciderit, potest honestae personae innocenti, solutio pacti, modo petatur ante nuptias, concedi. Si alteriiter in frauem morbum a
175쪽
o REpvo Io. I strum inciderit, ut in lepram gallicam scabiem, epilepsiam phrenesin potest sanus a pacto discedere , prasertim si copulanon interuenit. Neque enim potest quisse quam bona conscientia illud implere matrimonium , quo uti sine abominatione non possit , quin, se ipsum de caeteros perdat, quinin liberos ad perpetuam miseriam & comune Reipub detrimentum gignat. Ante annos o ciuis erat Corona epilepsia laborans Hic uxorem duxit, ex ea duodecim proles sustulit, in quib. omnibus paternus morbus ut haereditarius haesit. An non praestitisset hic ab ista pactione discessisse Eos igitur, qui
iusmodi tetris abominandisq; morbis laborant, ita vellem esse astectos , t sic vita rationes inirent, ut celibes vivere possent sine delicto , ne infortunium eorum ad multos peruaderet,sed se unis concluderetur. Quam enim dulcissimia est genuisse, tam est acerbissimum videre liberos grauinasrbo afflictos, quem saepe optarent parentes, fieri si posset, in se translatu potius, quam eum in liberis suis tanto cum dolore aspicere Vellem proseis Oiv lege caue retur, ne ullis, qui abominandis , haereditarias, Min curabilib. morbis laborant, permitterentur nuptiae, praesertim cum vide- antur
176쪽
6 6 D REPvD Ioseantur diti initus ad celibatum vocari, quibus Dominus ademerit matrimonii, ex bona cola scientia exercendi, potestatem. Si quis vel oculum perdat, vel nasum amittat vel ei quicquam turpius eueniat, Canones x leges permittunt alteri a pactione nuptiarum discedere, si non interuenit copula.
Si superuenerit affinitas fornicaria, hoc est, si sponsus cognouerit aliquam ex cognatis sponis suae in prohibitis gradibus, siue si uinis siue humanis legibus, etiamsi sponsa non cupit repudium, rescindenda est paetio cum priore inita non sine animaduersione in eum, qui fidem priori datam, non seruauit.
Permittuntur etiam nuptiae, secundum Canon est leges,virgini aut foeminae desponsis, si is, qui cum ea contraxit de futuris nuptijs, diutius inuita bonsa peregrinetur. Nam illic dolus subesse videtur.Vertim hic tempus biennii praescribi velim, nisi forte grauiores causa moram istam non ferant , de quibus prudens iudex viderit. Si quis post contracta sponsalia cum v-na cum qua rem non habuit cum alia contraherit,& cu ea misceatur, puniatur grauius, alijs in terrorem, ne tam facile rescin- ini litiss
177쪽
DE DIVORTI I 6 scindant datam fidem in impunitas sceleris multis occasio sit peccandi Sed maneat cum secunda, eo quod cum a consummauerit promissium matrimonium, qtiod tamen vix felix de expers molestiae
Ex his repudi casibus iudicari potest
de multis alijs, qui vel sub his continen-xur,vel his non multum sunt dissimiles.
SI diuortia tristoria grauiora
sunt quam repudia ita etiam maior cura in iudice requiritur, ne diuortia contra Dei voluntatem , aut faciat, aut approbet in certissimam eorum perniciem, qui non iustis de causis it mortia faciunt. Sententiae doctorum hac in re mulium variant. Sunt enim qui unam solummodo causam diuortii agnosciet. Sunt qui duas admittunt. Non desunt qui tres iustas diuorti causas esse tradunt. Multi quinque enumerant. Alii adhuc multo plures. Quare etsi in tanta varietate videre quid sit sequendum, disti cile est taliaeta expensis rationibus singulorum , quid nobis videatur tutissimum, ostende nati S.
Qui unam solummodo causam diuortii ci consti-
178쪽
r 6 8 DE DI v ORTIO. constitiuunt , nempe adulterium, verbo Christi clarissimo se niti aiunt Dominus interrogatus Matthaei 19. Num liceat ho mini dimittere uxorem quamuis ob causam, respondet : An nou legistis, quod qui fecit hominem a principio, masculum foeminam fecit eos. Et dixit Huius causa relinquet homo patrema matrem , d adhaerebit uxori suae, erunt duo in carnem unam. Quapropter non amplius sunt duo, sed caro una. Ex hoc fundamento infert hanc responsionem ad quaestionem propositam quicunque dimiserit uxorem suam , nisi ob fornicatione na, duxerit aliam, moechatur. In his clarissimis verbis insistunt, nullam aliam admittentes rationem diuortij. Verum cum his obiicitur Paulus prae-tς fornicationem, causam diuortii aliam ponit, . Corinth. 7 nempe infidelis desertionem, hoc esJcum infidelis deserit disceditis liciose a pio coniuge. Hic alii aliter respondent, Augustinus dicit In fidelitatem esse adulteri quoddam genus atque ideo includi in responsione Christi, quasi vero Christus esset interrogatus de solo diuortio intc coniuges, non de diuortio illo spirituali, inter Deum. hominem. Quare alia dilutio plane puerilis est,&
179쪽
ridicula, S indigna Augustino Alii
videntur sibi rem acu , ut aiunt, tetigisse,. ac illud vidisse, quod nemo ante ipsos videre potuerit. Dicunt enim, optime conuenire tuter Christum, Paulum , in diuortii causis, modo haec adhibeatur distinetio, quod aliud coniugium par, aliud impar sit Chri itus, inquiunt de pari coniugio interrogatus, respondet,3 unam causam diuortii in eo facit, nempe adulteri U. Paulus autem interrogatus de impari conitigio, similiter respondet, unam causam in eo diuortii esse, edi licet,religionis imparitatem: Quasi vero Christiis de genere niuerso interrogatus, hac verborum forma Num licet homini de qua uis causa dimittere uxorem, de specie, naic spondisset, non ad quaestionem, ut erat promposita. t Iudaei omnes , inquiunt, fuerunt pari religionis. Verum hoc falsissimum est. Fuerunt en in eo tempore diueriisti Dce Essaeorum, Pharisaeorum, Sa-ducaeorum sectae, quae non solum inter se dissidebant, verum etiam plerit omnes
coniunditis animis studiis se Christo opponebant. Nel defuerunt in isto populo, cum haec quaestio Domino opponeretur, qui sanetis Dei no minus aduersati sunt,
quis Maho metistae hodie Christianis
180쪽
aduersantur. Hinc videmus Augusti nuna in alios , alioqui viros optimos doctissimos debili niti fundamento. Verum oui responsum Christi Synech- dochicos accipiunt, non destituuntur armis rationibus. Primum enim a genere tanquam a principio concludunt. Moses , inquiunt, Deut et . ob rem turpem permittit diuortium , .exemplum rei
turpis ponit adulterium. Licebit igitur ob
alias res turpes, de cum infamia coniunetas, heri diuortia, ut sunt parricidium, vellenum, proditio, vitae insidiae, furtum.
Ad hoc confirmanduim testimonii, Pauli adducunt Si infidelis discedit, discedat, Non est alligatus frater aut soror in huiusmodi. Ecce inquiunt , Paulus diserte,
praeter fornicationem , desertionem causam facit diuortii. Nam si deserta persona non est alligata descriori, profecto non moechatur, si nubet in Domino. Vbi enim pullum est vinculum cibi libertas est, ad
noua quaerenda nuptias. Iam ex hac Pauli sententia , unum ex duobus sequi
neces est, idclicet, vel Paulum Christo aduersari , cuius haud dubie spiritu di- stante, scripsit, clocutus est vel Christi verba accipienda esse Synech dochicos, xt sub una certa specie , more scriptura