장음표시 사용
191쪽
abscindit ne sanatum restitutum membrum simul cum in curabili pereat. SECvNDUM , Si maritus prostituit uxorem , non potest adulteram excludere, tam ipse sceleris autor cxistit. Quid enim iniquius est quam vindictam petere eius criminis, cui his ipse praecipuus cs autor Prostitutionis rationem habet exclusio nocturna , iam misera foemina fugiens saeuitiam mariti, cogitur alienum tectu quaerere. eiecta domo a marito Maritum enim qui hoc facit,iudico non minus scelerate agere, quam si uxor exclusa, cquodammodo abscissa a marito, scortationes ei OIEueret. I M, Si uxor credidit virum
defunctum nupsit alii, non debet amarito reuerso propter adulterium abh-ci. Non enim malitia,sed ignorantia peccauit. Quare S iustum censeo, ut maritus eam in gratiam recipiat. Verum si mariatus abfuit propter infame factu, postea, reconc;liatus magistratui , reuertitur, crepetit uxorem, non est cogenda honesta emina, ut ad infamem maritum redeat, sed maneat apud posteriorem, praesertim si venia impetra ad iudice, nupsit. Q Si cogia ita fuit ab ali Quo, quem proprium maritum fuiste cre
192쪽
181 D DrvORTIO.didit,non culpa, sed error est iudicandus. Q M,Si mulier vi compressa est, non debet ob iniuriam, quae passa est, puniri. Non enim qui patitur, sed qui facit iniuriam, punien incest. addunt Canon istae, Si maritus postquam culpam uxoris deprehendit, cum ea consueuit, loco reconciliationis habebitur, adeo ut perierit marito insonti ius omne dimittendi adulteram. At ego non video, cur cuiquam fraudi debeat esse sua clementia, qui semel atque icerum ignoscit confitenti,5 emendationem pollicenti, S. redintegrata gratia non abstinet ab uxore , ne praebeat occassionem relabendi, cur is, veluti fautor alienae nequitiae, spoliatur iure dimittendi, si compererit inemendabilem. Postquam autem omnia ad istum modum diligentissime examinauit iudex, deprehendit, aetorem non iuste culpan, nec ullam consorti suae euidentena praebuisse causam ad peccandum raripiciet iudex, num hortatio ad condonationem iniuriae, videlicet, ut persona quae ostendit, recipiatur rursus in domo innocentis, sit e re ecclesiae reipublicae, persona offense, nec ne Si idetur esse locus emendationi, conditio personae offensa hoc
193쪽
sa hoc ferre potest, hoc est,si persona innocens priuatam vitam degit, ad functionem aliquam honestam in Republica
aut Ecclesia parum idonea videtur, potest iudex hortari innocentem, ut condΟ- ne offensam recipiat rursus in sua promittentem emendationem , iuppliciter petentem veniam . sed non coget autoritate. Nam si hoc faceret,contra iusticiam faceret boni iudicis officita
Verum si innocens persona in dignitate aliqua est constituta, hoc est, si vel sungitur aliquo sublimi officio in Ecclesia aut Republica, vel fungi aliquando poterit,
non patietur iudex reconciliationem fieri, ita ut rursus rea persona iungatur ei quam offendit, tantum abest, ut ad eam hortetur. Nam ea reconciliatio & cohabitatio redderet innocentem in idoneum ad publici muneris functionem , ut in quem infamia consortis redundaret, non sine iniuria damno Ecclesiae Reipu-bIsicae Triste exemplum huiusmodi casus vidimus Anno I. Nam cum viri ius,& praeclarum in Ecclesia Dei organon, vellet stupratam ab alio coniugem retinere, Rex ipse Christianus, eius nominis tertius, cum senatu regni, de Academiae,
194쪽
Prudenter cogitantes, quid inde in com iiiiiiii modi sequeretur,compulerunt optimum i ii in virum , etsi valde reludicantem Vt ream illi pripersonam dimitteret, ne ipse, qui inno' ut si cens erat,redderetur functioni, qua summa cum laude fungebatur, inutilis. Non ergo debet iudex hortari ad iterandam cohabitationem, si viderit ea, vel Rei- Publicae, vel Ecclesiae nocituram, sed potius sua autoritate eam impedire, optimi Regis exemplo. Porro clim reconciliatio, desiterata cohabitatio locum non habet, iudex sententiam diuortii grauiter, 'e vicarium Dei
decet, pronunciabit, ac innoceliti persona liberum faciet, sectandi alias nuptias, quandocunque velit, nullo termino prae
scripto, modo in Domino. ' Sed quid deliberis natis, aut conceptis in ante latam iudicis sententian, quid de fi re persona statuendum riit ne illi om- ' ni spes nouarum nuptiarum adimenda De priori huius quaestionis parte Canones 'eges recte sentiunt, de posteriori μῖς irinini me aptos Quantum autem ad liberos attinet, lis
juxta leges, Canones , legitimi habe
antur in odiugio nati, concepti lata' scntentiam,nisii sorte ex temporem i
195쪽
tiuitatis colligi potest adulterinus scelus , ' si maritus tempore conceptionis, abfuisse probatur, hoc est, integris duodecim metuibus ante partum. Nec debet probrum parentum liberis obhci, modo ipsi improbi non sint. Vnde Chrysostomus: i virtute propria decoratur, parentum. suorum opprobrijs non dedecoratur. Et Hieronymus e Non in seminibus, sed in Voluntate nascentis , causa vitiorum est atque virtuturm Quantum autem ad ream personam a tinei,si magistratus ciuilis eam morti non adiudicat, id quod merito facere deberet, multi ex patribus iudicarunt, eam in-. dignam esse nouo coniugio, quae tam famcrilege ordinationem Dei violasset, linculum , quod Dominus ipse ligauerat, tam perfide rupisset Fateor equidem indignam esse , sed misericordiae Domini multae sunt, quae faciunt, ut obliviscatur Peccatorum eorum, qui se ad illum in ve-.τa poenitentia conuertunt. Quare iudico non prorsus reae person & poenitenti adimenda esse spem noui coniugii: Sed propter disciplinam in Ecclesia seruanda, tria, facienda sunt Primum exploranda est reae Personae seria paenitentia, ido ad certui
Wmpus , prout videbitur iudici sufficere habita
196쪽
habita ratiotae infirmitatis, ans diarunt diaboli Deinde prohibebitur rea persona, ne illi nubat qui se polluit adulterio, excepta causa, quam infra indicabimus. Nam qui vel ducit quam polluit adulterio, siue uiuente viro siue mortuo , adulterium continuare videtur. Ideo Leo recte dixit Nullus ducat in uxorem , quam xadulterio polluit. Idem quom Augustinus sentit Nec huic sententiae tecte opponitur Dauidis exemplum. Non enim ad exempta, sed ad leges vita instituenda est, nisi exempla cum legibus congruant. Tertio iubebitur rea persona, si alias quae fit nuptias, mutare locum, eb se conferre, ubi ipsius turpitudo non innotuit. Hanc disciplinam utilem est,iudico, quae etiam seruatur in ducatu Saxonico, &in aliis Ecclesiis reformatis. Nisi enim haec disciplina serio seruet ut , breui omnia adulteriis plena erunt. Quare optarem, Ut magistratus , cui a Deo gladius traditus est in vindi stam malorum operum, in hac re suum faceret officium.
Quid asti huic concessioni, qua conce dimus reae personae nouas nuptias, oppo nunt dictum Pauli, i Cor. 7. Uxor a vi ro ne separetur. At si separata fuerit, maneat innupta Paulus hic non loquitur de
197쪽
muliere, quae cogitur sententia iudicis a viro, propter adulterium discedere Sed de voluntari mulieris a viro defectione, propter impatientiam, aut alias molestias domesticas, quae saepe incidunt. Graecus scholiastes recte restringit hoc dictu,
Quod autem Canonistae putent innocentem solui, ream personam manere ligatam falsum est. Non enim manetligatio, nisi maneant qui ligantur. Si ergo maritus solutus est legitime, non manet uxor ligata marito. Nam alioqui maritus simul ligatus est et Sed de solutione vinculi coniugalis, in prima tractatus huius parte, plura diximus,
Secundam causam diuorti Paulus Corint. 7. ponit, hisce verbii: Si infidelis discedit, discedat. Non est enim seruituti subiectus frater aut soror in huiusmodi. Hic Paulus loquitur de coniugio , in quo alter coniugum fidelis est , alter infidelis. Nam quia suaserat Paulus, ne fidelis infidelem coniugem, modo consentit secum habitare, dimittat, poterant hoc modo interrogares: Quid faciet igitur fidelis, si in fidem
198쪽
infidelis se deserit Respondet Aposto linio tui Si infidelis discedit, disredat, hoc est. ivlut pius aequo animo ferat, si infidelis se dest ἡ=:irit. Rationem regulae subiungit Non est pii enim seruituti subiectus frater aut soror situ in huiusmodi,hoc est, Si acciderit infideli istubus matrimonio iunctis, ut eorum alter, strat post initum matrimonium, fidelis efficia j iiij utur, alter vero maneat pertinax in sua in i iii hi fidelitate, ait insuper odio relligionis, sua hi in sponte piam personam deserat non es: ti: tiservituti subiectus frater aut soror, hoc est , fidelis pei sona deserta, libera est ijs si lvinculo coniugij. Si libera, certe nouas
sectari nuptias ei non denegabitur fissi
Porro qui putant Paulum aduersari leth: dii
Christo , nec Christi, nec Pauli Verba re' iudit,icte perpendunt Christus loquitur de ab iliciente temere coniugem, quod minimς licere affirmat. At Paulus loquitur de per isona iniuste deserta, cui magistratus Opem l tiri ei ferre debet, ut possit pies tranquille vi l si
uere, quod fit, dum et nouas nuptias con fit cedit Breuiter, Christus loquitur de faciente diuortium , Paulus autem de pati ente diuortium Sententiam illorum, Ri Ilii ideo existimant Paulum pronunciare, de 'sertam personam liberam esse, quia infidelitas est species scortationis, eoruni
199쪽
hpinionem, qui Christum aiunt de pari Paulum vero de impari loqui coniugio,
supra refutaui. Hanc speciem desertionis Lutherus, εο alii excellentes Theologi rectissime ad genus, hoc est, quamlibet malitiosam desertionem transferunt,videllicet, cum quis taedio vel odio pia 4 honestae uxoris discedit, non coacte, sed sua sponte, ut alios forte amores sectetur, siue fortunas quaerat Ratio autem, cur ex specie genus concludunt, haec est , Paulus i. Timoth.
ait: Si quis suorum Sc maxime domesticorum curam non habet, fidem negauit. est infideli deterior. Qui autem deleritvxorem iam , seu quae deserit maritu napium, non suorum domesticorum curam habet. Proinde fidem abnegauit, infideli est deterior. Iam si talis desertor est infideli deterior, profecto multo minus
expectandus quam simpliciter infidelis. Nam perfidia infidelem superat. Huc facit quod Paulus causam liberationais coniugis fidellis, a seruitute coniugis infidelis no statuit infidelitatem discedentis, Nam supra pronunciauit, infidelitatena non esse iustam diuorth causam' sed dis cessum infideli s. Praeterea non dubium est, piamin honestam foemina desertam; iuster
200쪽
iuste liberari a desertore , qui se a suo
corpore abscindit Lmalitiose spoliat 1ure corporis sui: Quae res prosecto hone- stae foemina non minus tristis est , quam adulterium mariti praesentis. Idem iudicandum est, de viro, sit uxor eum similiis litia deseruerit. Porro cum innocens persona deserta conqueritur se desertam esse, non posse caste extra coniugium vivere, petat a iudice potestatem , nouas quaerendi nuptias, quam potestatem ei concedat iudex, Sed hisce conditionibus Primum dest tae personae triennium expectandi desertorem praescribatur. Fieri enim potest, ut desertor interea temporis animum mutet,& ductus poenitentia , redeat ad desertam. Deinde hoc tempore exacto .tribus vicibus in pubisico placito curet deserta persona desertorem citari Post haec, si comparere nolit desertor, nec perlitera aut nuncium certiorem reddiderit desertam de reditu suo, veniat deserta ad iudicem, triplici testimonio munita primo , quod vixerit honeste modeste,&cum marito, a quo nunc est deserta,&toto desertionis tempore. Secundo quod triennium post desertionem sit exactum. Tertio, ternae citationis in publico placi