장음표시 사용
161쪽
a Paulo commendatam contemnit, aliunde petit contra fidei regulam interpretationem, is sciat se poenis diuinitus luiturum. Sicut enim sim sub veteri Testament ab igne altaris perpetuo tollen dum erat ignis , quo sacri clari remarentur: Ita a perpetu Dei verbo pendebit omnis scripturarum interpretatio. Et quemadmodum Nadab O Abiu thuribtilo suis ignem alienum imponentes, quod illis praeceptum non erat, a Domino puniti Iunt:
Ita retici rationi sigmenta O Thilosophicassiaudes pro Nera religione ingerentes , supplicio digni existimandi sunt. Atq; haec monuisse de prae sidij interpreti necessarijs satis en, Hunc quod secundo loco propositum e d exequar. INTERPRETATIO
IN proatione locorum Thilippi Melanchthonis
quatuor interpretationum cause recitantur.
Luarum prima esu, t intelligatur genus sermonis P in auditores siue lectores, non biq; inte ligunt phrases alienae lingua, imo docti mi interdum homines plurimum in hac palestra desudant. Tlerunq; enim contingit, ut orati reddita alienae linguae verbis, respondentιbm quidem in significati0ne, non tamen in traq; lingua eundem retine-
162쪽
r 3 Rens e perit interprete. Secunda causa, en iudi ati ordinis eram. Nam qui non tractationis ordinem ammaduer: it, cum saepe ballucinari certum et , ut qui ex Paulo citan contra iusticiam mei boc dictum: Von au itores legis sed sectores iustificabuntur. Hic si tractationis ordinem obseruassent, id seu Paulum e loco minime concionatum sui se de iusticia operum, τι delicet quod homines operibus iusti constituantur coram Deo, cum ibi Paula instituat bulo opinionis contra doctrinam fidei confutationem Opus esu ergo interprete, qui ordinem inordinis partes dextra monstrare poterit, cuius rei utilitas maior It, quam ν paucis Nerbis indicari possit. Tertia causa esse debet testimonium era interpretationis. Nam cum auditores animaduertunt interpretatiaones ex Nerbo Deipeti, et ident consensum Nerbi Dei purioris Ecclesilae cum interpretatione mans amant doEIrinam O auidius discunt. Quarta causa, esς conjutatio Hlsarum opinionum, ne Haereticorum venenis discentes inficiantur. Hae cause satis magnae sunt,propter quas Deus ult in Scbο-E O in templis miniserium verbi conseruarti
TA, ex iis qua dixi de causis iu-terpretationum, γιcunque intelligi possunς
163쪽
interpretandi genera, tamen quia proden cata, sincta bubere, volo de hs quam possum maxime perspicue disere, quemadmodumsuperius o Li- iussum Ouadruplis initaqueformam enarrandi sacra an aduerti, legens ariorum scriptorum
commentaria. GRAMMATICUM INTERPRETANDI GENUS.
cuidam parum sollisit da tractation sie: bο- do, voces tantum O phrasessimiliariis clariori modo explisant, quod interipetana: Nam , quia consat Grammatis quadam exegis , occtvr Grammatisum. Hoc genus secuti uni halia i , Theopbγlactis, Ambrosiius iustia'. ii profecto laude dignum, quod tanti viri, qui ι pio e eleganter disputationes longas ac oratisne duit 1μlis instituere potuissent, tamen se ad Grare maricos dimi erunt. Sciuerunt enim inde eram Icntentiam petendam esse. Porro huium generis interpres liberali doctrina instructus esse debit Primum enim ipsum habere oportet cognitionem eiussi'guae, qua suis en scripti autor,nisi malit alienis q'am uis oculis videre. Etsi non conceditur abso- ta cognitio, tantam tumen o oportet pcritiam, in linguas illas tres inter se conferre possit, Hebrassin, Graecam et latinam. Num bis trib. linguia pura ii interpreti Theologo, quarum collationem plas
164쪽
prodesse animaduertit studuosvis, quam magnorum hominum prolixa commentaria. Deinde, dextre explicet, quod recte intelliget, necessaria ea Dialectica, quae sepe Grammatico interpreti manae auxiliatrices porrigit. Duabitur etiam non parum Commentarijs de copia,inde discetiarias eiusdem sententia reddondae ormo
Seci cer DIALECTICUM INTERPRETANDI GENUS.
stu, cum ident in omnibws rebus ordinem primas tenere partes, Methodum tractationisque ordinem quaerunt ac monstrant, ostendunt quaesiones, argummia, collationem , ad certa capi a seu locos communes, tanquam consultationes, ipsa Dpothesis reuocant breuiter. Haec cura hu-io generi interpreti potisma It,νt omnia aper te O distincte proponantur ac declarentur verum quoniam hoc genum iis bolis tilissimum eIt, breuiter ostendam iam, quam tuto interpres tu hoc genere sequi poterit, quod, fiat apertiMaotam rem tu quatuor anones includam.
D prinoipio presectionis aliculas sacri scripti, omnium primum de doctrina genere dicat oportet, idq; boo ordines it mihi videtur seri poten
165쪽
- commode Trimum , quale sit doctrinae geni v explicet, unde in commendationem delabi potest. Secundo , autoritas ostendatur Tertio , quaesit certitudo unde petenda, signetur. Quarto, quae necessitas. Quinto, qua tilitas fructus proueniat inde ad auditores , monstretur. Haec quinq; capita in principio alicuivis libris acri virli ter explicantur, meo quidem iudicio, nec improbo si bis et alia adiiciat, Ne aliqua subtrabat, modo ne auditores sessat, qui cum discunt, Methodum imitationis etiam avide quaerunt.
Ubi autem iuxta primum hanc canonem generatim dictum en de doctrinae genere , commode sit descensus ad hypotbesin, hoc eIl, ad paniculare striptum, quod explicandum proponitum in quo loco haec necessario ei, qui Dialicticum interpretandi genus sequitur, dicendasunt. Primum quis qualisq; Iillicripti autor,νnde autoritas scriptii pendet.Secundo quaesuerit scribendi occallio, cuius obseruatio ad intelligendum tractationis ordinem
faciti Tertio quis sit statis seu quaestio principa
lis, nine an plures,inde de genere cauis iudicabitur, O totius scripti conatus, hoc est sinu et scopus itimus deprehendetur. Quarto qua sit
praesentia scripti Methodus, sevi quod idem en quis sit tractationis ordo:qui ibi teneatur, patrum
166쪽
'ibi prefuerit docentis labor.
In omnibus scriptis Propheticis Vol su diligenter ruandum L , quod dum docent,
peditabantur in monitiones , reprehensiones, laudatio ves , minas , consolatione Oc quibus aecommodant oectrinam auditoribus, eosq; ext M antas doctrinam suscipiendam. Hoc qui non attendi taractati ni ori titiem obseruare nec pos inti si nec alijs νι dimis I Monstrare. Sed de o c i es ora disum insia, bi agetur de ira clamne copiosa locorum communiata.
Txplicatio regusirum capitam commode feta
potet hoc ordine. Prim loco in summariam quaadam comprehensioncm totum caput contra-h.itur,q dilexire nemo nisi Dialectica petitus jacere potest. Nam quaed eciatim se per partes arua sunt, ad generio tota reuocabit, quae ac-cι briasiunt, abscindet. Non rerum omnia argumenta adbibebit, sedsumma rerum contentus erit, racti omnibae qua a Ucationis, aut dii Dronta rerum causa additasunt. Secundo ordinem capitis ostendat, monstrando, quomodo cum prae
167쪽
SECUN DV s. 739tei maiores signet, quomodo conssequuntur L moneat, Tertio locosequatur exegesis textura, notentur loci communes,N ad Uum omnia conuerti posui. Sed inuentionis locorum ratio tradetur infra, ubi de loci concio natoriis agetur, nuncμ
sit quid factu pus sit breuiter ostendisse.
Enis oratorium interpretandi genvi intemplis scholis tilissimum, in quo maxima quaeq; ingenia se exercuerunt, tuorum, Gregorius NarianUn ostomus Augustinius M' multi ali Graeci Latini Hi enim quassiones singulas fusetari oratione explicant, Metorum more, qua de re rursium dicendum, ubi ad locorum communium tractationem Nentum fuerit.
Mixtum interpretandi genus en, cum interpres vel superiora Omnia mi1cet, Ne quaedam ex ipsis coniungit, quod non pauci Ur seculo a guo cum fructu faciunt,an quorum numero Scile princeps en Philippus Melanthon, hunc sequun- μ praeclarismi,iri Lucerus, catulam Bren tuu se a. ali multi.
168쪽
ιτ abutuntur commentariis aeum empetuo in illis desudant, partim aut nihil te tum Biblicum morantes, qui perinde siciunt atq; π,quia 'im profecturus, in itinere perpetuo morandum constituiti sunt enim commentaria instar
fatuarum Mercurialium. Nam quemadmodum hae collocantur Ni monstrent latoribκ rectum iter , ne aberrent, Sic commentaria manu ducent lectorem inexercitatum . quibα non perpetuo imtur ed quemadmodum viatorctatuis Mercuria- libitis. Has enim non aspicit viator, ubi viam iteratis crebris profectionibus pernovit. His primam admonetur interpressui muneris, nimirumit cogitet si debere iam monstrare auditoribus eamq; expediti mam , O non impedire properantes. Deinde 'inc patet, quo in loco habendi sunt discipuli Apostolorum, O eorum successoresscripturarum interpretes. Hi enim omnes sequendi suu , quatenus habent praeeuntem scripturam Tropbeticam O Aposolicam. At si quando ab hac aberrant, agnoseamus nostram communem tu lapsumscilitatem, O precibus sollicite Deum precemur, ne sua nos ope ciosos errores νο- tibi. R A
169쪽
1 gitio Dus concionatoria es2 certa Nia1V1 ae ratio, monstrans rationem sacra conciones firmandi. Et quoniam ea quae necessario in Ecclesia proponenda sunt, nonsunt τnicis teneris, nec Ῥηnforma tradi possunt, perutile scierit pria Metim concionum geucri, deinde raIionem, quasi uti cum ructu tractari posint, Urendere, t
ho cris sancti ni ministeri verbi quo nullum enaugustius, nullamsanctius ministras praescripta
sit quaedam compendiaria ratio formandarum comtonum, quam ipsi uo exercitation cous alam, praeceptis Dialenticorum Ous elorum augere poterunt 2 'n noua sita pracepta, sed communes Dialecticorum hetorum regulas ad certam materiam accommodo in sum doctorum hominum, quos concionantes audis princeptis astringo, t siciliorsit imitaties quae pro- feeio partim erit firma, nisi praeceptis iuuetur,
uvisi ad genera conclavum acce-λ dam breuiter partes attingam, sit a commo se quatuor numorari possunt. Exorditim, Tradia- tib Digreso, Peroratio.
170쪽
E na m hoc loco eI ingressu, contis' nis pon inuocationem O recitatam sacrum lecti oncm, quae tractanda proponitur. Hoc commodo sumi poten ab Occa ione , interdum ab aliis circam audiis. Et ita dias . tuatur, vis ceu ia quae Hrm, ad eam rem quam tractaturi sumis s. Sit modesum sit breve sit graue, ut auditores beneuolcntia conciliet, docilitate excitet attentione retineat. T Variat pro thematum diuer
state. Ex quo ιν alias diuisioneis expositione sit contenta cum videlicet thema simplex sit Di-hise , ei oratio , per quam, quibitis de rebus di
cturi fumws , breuiter enumeramura. Hac com mendatur breuitate, absolutione, paucitates de qua consulantur rhetorum praecepta Expositio en orati , qua diuisionis partes exponuntur. Et en triplex synthetica diaretica, O analytica, de quibura insta copiose dicetur. Haec expositi interdum simplex en, idelicet cum nulla argumenta adbibentur interdum mixta, cum admiscen turpartium expositionis rationeso talias cum di-msione requirat confirmationem partium diuisioliis O refutationem sententiae aliorum pugnantis cum nostra sententia. Idq; quoties thema composiι- tumfuerit Trudentia concio natoris facile iudica bis, quando confutatio praecedet confirmationem, quando sequetur. Praecedat necesse eri, quando errore animi auditorum praeoccupati sunt. θ'