De methodis libri duo, quorum prior omnium methodorum ... breuem ac dilucidam declarationem: posterior vero ecclesiasten sive methodum theologicam interpretandi concionandique continet

61쪽

bit, is radiuidere postea disserentias adiuncto generis vocabulo 'ecies statuere,atque hoc necessari β- . iundum en, poti inium si species quibo oportet

genius diuidi, nominibus carent.

a disse, sed dicat aliquis in Animalis diuisione res disse plana en, sed quid sciundum bi nec disseren-lebinta tiarum, nee specierum sunt vocabula ' Huic no-ico pro piae hoc pacto succurrendum en Ubi disserentialem O non extant proprijs,ocabulis, periphrasei verbο-idarum rh itendum critia sit Jecierum nomina desunt, ieribus accipe disserentiam , eamque sup riori generi genera copula. Omnis enim disserentia in proprium ratio in gelius eniens, speciem facit unde esit, JtI generi num materia, disserentia ero formae similitudi- hac Me ne quandam referat. Sed laboreti inquies,int. Tria disserentias illas inuenire. . Labor quidem 1edae for non adeo dissibilis, si Methodin accesserit, quamum en tertia regula supra tradita, Monstrat. Ex ea

n riui nim regula constat quodDte ilia difffrentia, quai spe a1 inuicem aliquo oppositionis genere disserunt Ii sed sub genere positae,genus ipsum possunt distinguere

dod eri legitima diuisone. Oppositio nam autem stituunt genera esse quatuor,nempe Contradictoriam, Conlocatae. rrarium, Priuatiuum inclativam, ex Dialebo ctica notum relinquo. Hic tantummodo secun-ituunt dum quas oppositiones diuisito generis rectissime ale di fiat admonere oportet,ac primum quidem de conuandis tradictionis opposiitione dicendum est, quaa ir- gene mulioneis negatione proponitur quod utim

62쪽

negatio per se nutam constituit speciem ex eo se ni sum, quod species omnis esse rem aliquam antendit, negati vero quicquid proponit ab eo, quod ei esse, fungit, ut cum dico homo, aliquid esse innuo, cum vero non homo, substantiam ho minis negatione destruxi Sic igitur diu i generis in peciesper se caret negatisne, necesse est tamen spe speciem negatione componere clim ea, quam simplici nomine speciem volumus assigna

re, nullo Vocabulo nuncupato , tuom dico

Imparium numerorum an primi Vt tres, quin-qβe, septem A non primi Ni nouem Vt hoc pacto sepe assignemus species, coget necesitas non natura. Uerum cum tam diuiso, firma tionem sequetur negatio, non contra Atque haec dicta sint de disserenti s oppositicis, quo conse ruit contradictio. Nunc de contrarj dicendum, in quibus generum frequens es t diuisio fere enim cunctis disserentias in contraria diduci-mυ Sed quoniam contrariorum alia sunt immediata, alia mediata, in trisque diuiso Dcienda eri . t colorum ij sunt nigri, ali albi, a neutri Hic quia indigentia ominum prohibet fieri bimembrem diuisonem, iuxta primam secundam regulam diuiso facta est. In immediate contrarijs diuisio et bimembras it gurarum ab aequales, aliae inaequales sunt. Torro diuiso secundam oppositionem priuantium videturbinisi contradictoris, Negat enim quo

d mmc per qui semperluum dari intum prqui pribri dibabitu .si arti habent crepennem non popartes

Jecies constit

63쪽

aliquam it ab eo, ο, aliquid tiam bo-

cum ea,

rimmodo priuati habitum sed Fert quod sem-pς quidem poten esse negatio, priuatio Nero nousemper, sed tunc DLmmodo, quando habere babitum naturae rei conuenit uuareforma qua-rim inusistitu esse priuatio. Non enim an-t- priuat, sed etiam; ponit quodammodo eum qi priuatur habitu. Hic ergo, Ni in superioria huis diti si generi scri poten, ita tamen , t habitu priori loco ponatur, priuati postcriori. .. arta oppositiis en relativorum , quae nullam habes: Dbstantialem disserentiam, quaa sediscrepent, imo potius habent huiusmodi cognatiο- trem, qua ad se inuicem rifcrantur, ac sinese esse non possint. ' on en ergo generis in relatis partes ficienda insto. Neque enim hominis species en erum aut dominus: nec numcri, in dium aut duplum in tibi offitamen in accidentia diuisione rubi prohibet per relatiuas partes ri diuisionem ut hominum ali seruisunt,ali domini. Ex bis manifesum esse puto, quomodo species O disserentia in erigeneria iusione Onstituenda sunt.

DE ANA LYSI PARTIC

64쪽

O proprie Analysis particularis eno dicam bre uissime, de qua in niuersum haec esu obseruan da reguli Ex consideratione compositionis recto Totius diuisii ordinatur, ita ut semper princi pusioribus partibus fiat diuisio in minores, donec res tota in minimas partes retexta fuerit. Ut quia homo componitur ex corpore , hoc eIl, a terii, o anima, id en, forma, tanquam prin' cipalibus partibus , et e sic diuisi seu par ti hominis in corpus, animam. Delad: bae partes t tota accipienta sunt, O diuiden due in partes. Anima itaque tametsi reuera non constat ex partibus , tamen quia in ea eH Amia candi, mouendi intelligendi, recte any ma in has partes virtuales , t vocant, diuidi potes , per se sane indiu ibilis. Et rursus hs pingula partes, i tota constituendae sunt O di

uidendae. Deinde, altera pars primae diuisionis sumenda Ii, nempe corpus Vt totum arripiendum usque consideranda est compositio. Vnde rursus ατ αβ institvcnda est, donec in minimis partes dissectumfuerit corpus. Haec ratio to-'tius diuidendi in partes perutilis ad ampbman dumis illustrandum est, quare retore dc hac praeceperunt. TaRTIA forma primigeneris en Ε, M P significationum diuersarum eis sedem Ocis. Huius cibo dus secundum baire gulas instituenda ei Primum Omnium videre

s sensuaturalis 1

est pro rationilrnificat

stram csemem querat

65쪽

ve an

inis redul

'portet, quae significatio naturalis sit usa enim

ηqturalis significatio, quam primum habuit Nox inuenta esst. Naturalia enim diculur,qua cum no quoque nata sunt θ qua translatitia. Deinde, si sensis patituris contextus , retinenda eL na- thralis significatio, in minita transutitia signi

in ones sunt enumerandae, quarum ea aptandam propositio , qua maxime quadrat, O firmis rationiblis monstrandum eri quod aliae Oci βι- Irimationes non conueniant. Porro posseriori generis diuisio hoc pacto in-ctituetur. Subiecthm in accidentia commodissime hae Methodo distribuetur, si per singμupradicamenta accidentium eatur Uel ν Αρ- ρ b placet, per locos Dialecticos ordinetur propositae rei descripti , O instituatur veluti Radam particularis 3nthesis, ibi vicium asi- βοdfuerit diuidendum eue in partes era, quaqd Dium ficiunt, siet descriptio, id, quod idemus Paulum fecisse in descriptione Episcopi, ad Titumis Timotheum, de quo genere Nide plura in Dialectica Philippi, O in posterioribus commentari, Erasmi de copia.

CARTE Ru Methodis tractanda inuenta diuisionis, haec Iliti uri a Ni primum nomam diuisionem Onamin. Deinde, eandcm com*memus,mox subjciamus aduersariorum, eamque rationibus destruamu 1.

66쪽

DE METHODO COPV

PO R exbi superioribus Metbo dis alia

quaedam Methodus, quam Didascalicum a suo proprio sine vocant, emergit. Et tametsi ex pluribus Metbodis en conflata, tamen recte eam Osimpsicem vocaveris, eo quod simplicium rerum tractandaram instrumentum sit, O copulatam, quia constatur ex pluribra particulari bus Metbodis. Huius Methodi partes quatuor consturantur, desinitio , diuiseio, Analysis, cata' grapba. Definitio quaerit an sit res, quae nominis ratio , quid res Diuisio species recitat, probat, declarat, comprobat. nabsis partes, causa inessecta rimatur. Catagrapha adiuncta rei cog- rata, adiacentia, contingentia cumulat. Singulis harum partiurn exornandi. amplificandi gratia adhiberi possunt contraria, similia, pronunciata,

exempla χει M.

utile valde fuerit exerceri discentes in bac Methodo arijs materijs propositis. Nam inibi dici potesa de ulla re quin his partibus sub-ῆciatur commodes Ita formatur hac ratione iudicium de rebus , t sciant adolescentes dextrequicquid legunt ad suam classem reuocare, O re-LIe locos communes instruere, quae sane res permultum facit ad Iolidam rerum singularum cognitionem comparaviam. conspicituris in hac

dicamviquam

67쪽

e eam

ominis robat, causas

ngulis gratia

Methodo Maxiηλm Ura locorum inuentionis, qui Von solum propositionibvi confirmandis O in i mandisseruiunt Nertimetiam huius Methodiel

menta continιnt.

DE COMPOSITA

I xi Musis Methodo particulari sim

plici, nunc ordo posulat, i de composita dicamus. Huius in tota ita tilitas es maior, quam nostra orati eius laudibus restondere post: quare praconus omissiem, quam possum, planissime explicabo.

ratio, propositam quaestionem coniunctam iudi putando, collocando, C examinando tractandi ut enim simplex Methodo quaIlionem simplicem, ita baec coniunctam,quae constat subiecto praedicato, respicit varietas autem huius Methodia varia quaestionis propositae natura. propositionum, qua isti explicanda adhibentur, νarietate petenda ekt. Quo circa cum omnis quaestio Composita aut probabilibra, aut sellaciabus, aut necessari si perpetuis confirmarisο-hat, Triplicem hunc Methodum constituamitar

z robabilem nimirum, Sublicam. Apodicti sim, de quibM primum particulatim quadam. D A Deinde

68쪽

Deinde de disputatione, collocatione O examine singularum, quantum pro tenuitate ingenii licebit, dicam. Nam baec pars potissimum iuuatstudia Iuventutis, memoriam confirmat, in lectione Ut, morum autorum iter ostendit.

quaestionem tractandi probabilibus argumentis, seu propositionibus , cum secundum Dialectices praecepta recte instituuntur argumenta quod νbi sit Onc si propositionibura probabilibus, sequi tur conclusit necessario,vnde Aristoteles praescribit non petendam, hoc en, non quarendam esse conclusionem, sed ex praemissis datis inserendum. Num qui admittit praemissis in bona consequentia, necessari conclussionem esit nolit admittet. An non quaesii, dubiaen, de qua in tramque partem disserere licet ζ quomodo ergo dicis nunc necessariam, quae esa dubia, quam etiam paulo antea probabilem appetusti e Datis propositionibus, Oc est,praemissis, qualescunque fuerint,s; modo seruatur norma Syllog mi, conclusii sequitur,idq; necessario, etiams materia non sit necessaria. Si enim desinit Aristoteles Dilogismum, orationem esse dicens, in qua quibusdam possiti proposι- prolqueeninperuriungitu

prii

69쪽

quen mittet. linquo nunc

propositi ionibus per ipsas sequitur conclusio, idque necessitate consequentiae non natura. Dupex nim necessarium Dial cus considerat, aliud per naturam,aliud per consequentiam. Necessarium per consequentiam omnem Eogi simum naturam, O a consequentiam, O per subie-

Iorro Methodus De in genere petenda ea primum ex natura quaestionis propos tae Secundo

ex inuentione argumentorum Tertio ex doctrina

de Iorimis verum hic arte opus eri, qua iudι- civ mrdat. Nam propolyta qμU ra animum occupabit, prima quastans, media

argumenti, Nitima forma 'genere quaestionis pendet

M . Dicendum en ergo necessario hoc loco primum de generibus quaestionum Dialecticarum: Dei, id de argumentu, qua singulis quaestionum neribus conueniunt Postremum de Ormis, qua

argumentis inuentis sequastioni propora ac-

ruorfecit Aristoteles Definitioni , Genem Troprii O incidenti e . . .

70쪽

m poterit. M autem aptisme videtvrsieri hoc modo : si diligenterpugieris in Nin ipsa praedicamenta praecipo os locos mon-

gina tam desinitiua Methodo praescripto, confir

Dbryciuntur oculis, plurimumficit ad inueniendam dan

tiaqu