장음표시 사용
741쪽
sunt. Est a verbo dun, civius Gue transit aliquando in Ilvh, idque vel quiescens, ut Prov. 2a, T. (r UR' , vel mobile, ut h. I. Chaldaeus: et maunificabitur. rrant ri Et habitabit subter
se, firmiter, Ioeo suo non amplius movenda; cf. supra 2, G. Inde a portet Lenituminis, ceu boreali, memorata et aer. IT, II. I S, T. - inemn Usque cid locum Porlud Primue, quae alias non commemorata reperitur, forsaneSt eadem, quae Neh. I, 6. mi et Belus, aut quae hic dicitur Fortu iangulorum, haud diversa, uti verisimile, ab ea quae 2 Reg. Ia, II. Jer. XI, 28. 2 Parat. 26, s. Veturi portu cinguli vocatur, inde fortassis, quod sita esset in cingula inter orientem et aquilonem. Et et turre utinanuelis orietatem versus, a qua porta oviui. haud Ionge dissita, Neh. 3, I. Jer. XI, 28. - Furi Uaque od lacus torcularios regis, qui quum haud dubie olim extra urbem fuerint, innui videtur, urbem Hierosolymitanam futuro tempore ultra priscoglimites in longum Iatumque proferendam esse. II. dici Et habitabunt in ere sciI. secure, ut in fine Versus dicitur. drim Et ianathemia, quo terra et urbs prius percussa fuit (MaI. I, 2d. , non erit stylius. Chaldaeus interpretatus est socisionem. Significatur, nullum posthac reatum in Urbe fore, quem Deus vindicare velit exstirpatione. nlan, met ' Et habitabit Hierosolymo secure
ita ut hostes nullos amplius metuendos habeat.
I 2. Redit jam ad ea, quae supra Vs. I. sqq. de debellandis Hierosolymae hostibus dixit. 'non puri Contal se ciendo scit.
contabefacient Cetrnem s. covus ejus, sciI. unius cujusque hostium, ita ut exarescens succo omni ac vigore destituatur, et
in corruptionem abeat. nnb dram Dum ipse homo adhuc stans est grver Pedibus suis, ita ut veIuti viva cadavera futuri sint.
Id. m nr murrin Erit conturbulis IOBαe, i. e. a Jova ipsis immittenda (est enim Genitivus causae essicientis , sicut olim castris Midianiticis Iud. T, 22., ac Philistaeis, quum hostes divinitus confusi arma contra se invicem ipsi stringerent, ut hic subjungitur: hannm ita ut arrepturi
sint quisque munum socii sui, SciI. per errorem, quasi hostes essent, invicem commissi. Cf. supra II, G. - - bai PD Vn ara D Et oscendet manus ejus contro mαntim socii Sui, i. e. ipsi manum congerent invicem. Bene IIIERONYMUS : Apprehendet unusquisque manum proximi sui, et congeretur manus eum alterius manu, prae formidine, et malorum pondere quae supervenient. Chaldaeus: et civellatur munus ejus cum mαNusocii sui.
contrα Hierosolymam sciI. coacte, ut recte notat Iarchi. Sic et
742쪽
Chaldaeus: quin et illos, qui gunt de domo suduo gentes ducent coiactos Pugniare Pugnum iri Hieros Obmαm. Cf. not. a li 2, 2. Sunt quidem, qui obes met exponant in Hierosolymis,
vel : pro Hierosolymis, ut urbem non expugnaturus Sed defensurus Iuda innueretur; verum post Pugniaridi verbum praepositio et nominibus urbium praemissa adversative capienda est, Aid. Jud. D, dθ. I Sam. EI, I. Praeterea hoc mirum non foret, Iudam in vel pro Hierosolymis pugnare, quoniam ut fratres hoc sua sponte facturi praesumerentur, ita ut opus minime
fuisset dicere: sed et sudet pugnubit Pro Hierosolymis, quod
rem minime exspectatam innuit. 'UM Colligetur tiamen ut spolium, scit. a Iuda ad militandum coacto et ab Hierosolymitanis antea obsessis, nunc vero Jovae auxilio liberatis, ita ut fugatis caesisque hostibus οpimas praedas ex eorum eastris acturi sint. Nobur, i. e. opes, divitiae, Veluti nurum, Rrgentum, veSteg,
ut inox deelaratur. Cf. de hoc nominis brn significatu not. ad Ps. df, T. - et , Usque cc multitudinem, i. e. niuitas valde, ut I Paral. a, I S.IS. Et sic pariter, q. d. ita vero Iova non XoIum hos es ipsos percutiet, sed jumenta quoque illorum, quae belli instrumenta sunt partim ad eoris lictandum, partim vero ad ferendas gnrcinas et impedimenta. UT V ridet In eoptris illiuscit. pοpulorum Ilierosolymam oppugnantium. VN V VDei In Secundum Plagum hetnc, seu ectricem, quam modo dixi, ita ut caro, pedes, oculi illorum tabefiant, Vs. I 2. Cf. supra I 2, d. IG. 'mari Otiisqtiis relictus fuerit, quicunque non fuerint deleti e populis Hierosolymam oppugnantibus, illi posthac conversi Iudaeorum sacris sese adjungent, acceptaeque cladis memores Deo obedient. 'bara Et ascendent scit. Hierosolymam; illi enim, qui ex mandato divino Exod. 23, IT. Devi. Is, Id. ter quotannis Hierosolymam ad festa celebranda petebant, dicebantur ciscendere svid. et Luc. 2, d2. Joa. I, 8. , eo quod non solum urbs Ilierosolymitana respectu reliquae terrae Israeliticae in excelso loco, quippe super montibus, erat Pogita, verum et inprimis templum, quo praecipue tendebant ascendentes, in Vertice montis Moriali situm esset. Cf. Jeg. 2, 2. Mich. a, I. VIII De cinno in unum, quotannis, ut I Sam. T, IB. 2 Paral. 2g, θ. Jes. 66, 3. - V Nnu mi r nnetri, Id Prosternendum se, ad cultum exhibendum, regi IOUias, ctgminum Deo. Lege Hebraei interpretes tantum non omnes Messium Significari observant, sed tibndi esse in statu constructo positum, ut Vertendum sit: regi Ioueae, dei uminum, i. e. regi illi, quem Jova constituit, collato Ps. 2, 6. , ubi Jovia dicit, Se Messiam regem unxisse. Sed rectius Chaldaeus capitabSolute, vertitque: coriam rege seculorum, IOVI Ogminum deo.Cf. supra Vs. s. , ubi Jova ipse dicebatur fore regem suer
743쪽
festum tabernαcularum, quod celebrabatur sub tinent anni, post peractam messem Deut. Is, II. Id. (unde et colleotionis festum dieitur Exod. 23, Id. , inensis septimi die decimo quinto, Levit. 2I, Id. Celebrabat in eo populus Iudaicus ni emoriam habitationis in tabernaculis et vagi itineris per Arabiae deserta, Levit. 23, Is - dZ. Dicit igitur vates, multos ex gentibu S, Conspectis tantis Dei beneficiis in populum Iudaicum, eorum Sacris SeSe uggregaturos, et quum Iongius positi annuos dies festos
celebrare non possint, ut Iudaei, certe semel nnuo, autumuitempore, quod ad itinera commodissimum, venturos esse ad concelebrandum sestum tabernaculorum.
braeis vero est rario do hone nota, membrum posterius eum prae- Cedente connectens. Pluviae defeetus vero omnem fere quae inde oriri in illis terris solet, comprehendit calamitatem, annonae caritatem, seditiones, peStem.
I S. : lyra redi, et , em et ridein viam Quodsi vero gens Im ti non uscen ut, cujus qui lena regio pluviis non eget, quia
Nilus eam Oxundans rigat, en Deut. II, lo. II. - V Neo Beniet sciI. αἐ αdorondum, Vs. I s. IT. -- ro' TUNO NON Super eos scit. ascendet Nilus, ut Chaldaeus interpretatur. Nihil enim inerementum annuum Aegyptiis imbris vicem prae- Etare con Stat. GD ante N, igitur eodem modo est capiendum, ut Vs. IT. in drybai di, . Alii vertunt: quαmυia non puer eos sit, Vel: Suer quos quidem non cadere solet imber. Quod de Aegypto praesertim superiore valet. Posteriore admissa inter-Pretatione ὰπυδοσιc post Athnachum demum sequeretur. Sed Priorem interpretationem praeferimus, quum V s. II. ἀποδοσισeodem, quo hic, modo expressa sit. rid iuri r rivi Erit ita Super Aegyptios eadem Plago, quα Ioueu Percutiet POPulas BIioS, qui non ascendent Hierosolymam od celebrαndum festum ictberniacularum. Quippe subtractis Nili aquis idem Aegyptii malum experientur, quod ceterae gentes subtracto inibre. I s. rnrrra rhir Hoe, inquam, erit peccetium, i. e Poena, qua peeeatum illud punietur. Nomina quae cubum proprie significant, subinde et poenam indicant, ut quae contes
tinnubulis s. Iholerirum equorum sciI. scriptum: gαnclum Domino. m an rhruidri Ollae quae sunt in domo Ioviae, eoquendis Carnibus sacrisiciorum, quas populus et SacerdoteS ubSumerent.
744쪽
ollae sicut Petterae coram altari, vertit Chaldaeus , ut vates innuat, tantam fore copiam victimarum, ut quot olim paterae, sive phialae fuere, tot suturae sint ollae. Ingens enim erat phialarum numerus, tum ad offerendam stinitam et oleum, tum ad fundendum sanguinem victimarum circa altare, et ad vinum sumtusque. IARCHI vero hoc indicari vult, et ipsas ollas, quae eineri removendo inservirent, futuras esse nureas et urgenteus, sicut paterae altaris usui destinatae.
omnia olla Ilierosolymis et in Iudaeia sanctet soυαε, quotquot erunt ollae in tota terra convertentur in usus Eucros.
Iccipientque aliquas eae illis ollis. di 2 Et coquent in eis carnes victimarum. 'dat 2 Chaldaeus vertit mercetiorem, et ita Aquilani quoque vertisse, testis est Ilieronymus, qui eum sequitur. Sane Canetnaeo significatur mercator Iob. do, 3 o. ad quem Ioc. cf. not. Prov. II, Ed. Ies. 2I, 8. Ilos. I 2, 8. Dicit igitur: non fore ultra mercatores in teinplo, neque qui vendant sacerdotibus lebetes, phialas, oleum, thus, et Similia, nam omnia ista ab advenis dono dabuntur plusquam satis. Qui vero pro nomine proprio habent, Cananaeo indicari putant quem eunque profanum et impium, qui felicissimo illo aevo intemplo Iovae non sit compariturus. Ita Noster hic idem fere
745쪽
Eorum quae ad seriptorem postremi in 'oδεκmrρogi ros libri
spectant, in ambiguo adeo versamur, ut viri nomen ne satis quidem constet. Quum enim nomen compositum multi
habeant, ex et V m, ut ultima litera , quae prima est nominis dram, totius hujus nominis vicem impleat, adeoque nuntium sive cingelum Iouecte notet; Malacichi non personiae, sed muneris nomen existimarunt, quemadmodum Haggat, propheta, sese vocat in m nuntium Ioueae (I, II. . Atque Esraequidem, sacerdotis, vitia ordinis sui hoc libro taxantis, cognomensuisse Maleochi, vetus est IIebraeorum οpinio, uti patet inde,
quod Chaldaeus interpres in transferenda libri epigraphe (I, I.
verbis 'dae, a m)2 haec addidit: cujus nomen OPPellatur Earet, acriba. Quam sententiam ita commemorat HIERONYMUS (in Praefatione in Commentar. in hunc librum , ut eam Sua us sensione comprobet. si Malachi autem, ' inquit, sitiebraei Egram aestimant sacerdotem, quia omnia, quae in libro illius continentur, etiam
hic Propheta commemorat, dicens l2, T.J: Labio Racerdotis custodient acientiam, et Legem requirent ex ore ejug, quia Ingelus Domini exercituum est ses. Esr. T, Io . . Tempus quoquo titulusque conveniunt, quod et in Psalmis diximus, qui titulos non habent, eorum esse credendos, quorum priores PsaImi nomionibus praenotati sunt. Igitur et Malachi, id est, Egras, post Aggaeum et Zachariam, qui sub Dario prophetaverunt, fuisse credendus est. Et propterea titulum non habere, quia Iiber ejus pro titulo sit, in quo discimus, quod in regno Artaxerxis, regis Persarum, Egras, filius Sarviae, et ceterorum, usque ad eum
Ioeum, ubi dicitur INum. 25, T. J: Filius Phinees, filii Eleaetor,
746쪽
flii Aaron Sacerdotia, ab initio ascenderit de Babylone, et dederit ei rex secundum in ami in Domini Dei sui omnem petitionem ejus, aseenderintque cum illo de filiis Israel, et de filiis Sacerdotum, et de filiis Levitarum, et de cantoribus, et de janitoribus, et de Nathineis in Ierusalem, anno septimo Artaxerxis regis, et venerint in Ierusalem mense quinto; ipse est annus septimus regis, quia in primo die mensis prinii cepit ascemlere de Babylone, et in primo mensis quinti venit in Ierusalem. Esram intelligendum esse Maleaehi nomine alii et inde verisimile existimant, quod quum Esr. 5, I. 6, Ia. I aggaei et Zachariae mentio fiat, de Malachia sileatur. Quod quam infirmum sit argumentum, quisque intelligat ipse. Pro nomine non proprio scriptoris, sed Ossicii s. muneris ejus, compositum ex et mm, nomen 'rdit: et et liabet VITRINGA (OhaerBalt. SS. cap. i. p. oas.). M In compositione enim, inquit, se nominum subinde una etiam literia integram vocem sustinere potuit, ut T in vocedri et X et V id refert vocem i uri, cujus vocis litera n primum signum est, et ' in voce Vmm, additum nomini, signum sustinet, ut videtur, nominis V V Certe vel id verum e t,
prophetam hoc nomine explicare voluisse auum Osicium, quod
maxime probabile habeo; vel prophetam se hoc nomine appellasso, quod vaticinium ediderit (3, I. elarissimum in hao prophetia de aliqua illustri persona, sacerdote, praecursore Mes stae, Joanne Baptista, titulo Ingeli Domini: ecce mitto iangelum meum, et mox de ipso Messia, ut m En ungela ederia. Quo sensu coecrius docte seripsit et in hoc nomine extia retivoσυνον Poti3simae Prosheliae hujus libelli, quae exstat cap. 3, I. Quid dieam, illum de sacerdotibus in genere idem
hoc nomen usurpasse (2, t. t Labici sacerdotia aervabunt scien-ttiam et legem requirent ex ore ejus, mn nrimat V V INED 'Equia legatua foueae exercituum ipse est. Singula haec confirmniant, nomen hoo sive sit ossicii, sive sit memoricile et symbolicum, non esse verum et proprium nomen prophetae, sed Iacti-titium et orisv αντικύ; ab ipso propheta formatum. Verum utut
747쪽
speciose haec sint disputata, vehementer taluen dubitamus esso vera, quunt nullum aliud in librorum V. T. inscriptionibus exstet exempluiu positi nominis solius officii scriptoris, omisso nomina ejus proprio,
Malachiam vixisse post reditum Iudaeorum e Babylonico exsilio, totius hujus libri argumentum evincit. Si quis in eo haereat, quod inscriptio hanc prοphetiam ad Iaraelitas directam dicit, et inde concludendum existimet, illam editam esse antequam Israelitae, cives regni decem tribuum, abducti estent in Assyriana, expedivit hanc difficultatem jam ABEN-ESRA, qui docuit, Iudaeos reduces ex exsilio, passim hoc nomine venire apud Esram (2, o.
6, II ) et Nehemiam (l2, di); atque eosdem illos, qui in libri
inscriptione vocantur Israel, deinceps 2, II. appellari nomino Iudue. Haggaeo et Zacharia posteriorem fuisse Malachiam, inde patet, quod de aedificatione templi nihil monet, sed corrigit potius quae structo illo in cultu divino peccabantur (I, Io. 3, I. Io.,
neque inter promotores strueturae templi cum Flaggaeo et Zacharia laudatur Malachias Esr. θ, I. G, Id ). Quia autem Malachiae vaticinante Politarchiam suum, seu ducem Politicum, adhuc habebant Iudaei, ut eertum est ex Mal. I, 8. , ex historia autem non patet, post Nehemiam alium principem politieum Iudaeis praefuisse (nam post illius obitum Pontifices simul Ethnarchao fuerunt, quorum nomina a temporibus Esrae ad Darii Codomanni aetatem breviter recensentur Neh. I 2, Io. II.); ideo hanc Malachiae prophetiam editam fuisse colligit Vitringa post reditum cillerum Nehemiae e Persia in Ciananaeam, post annum nimirum trigesimum secundum Artaxerxis Longi mani (Neh. I 3, 6. , eum
pontifex Iudaeorum esset Euas chib (Neh. I 2, Io. , aut filius ejus Hada (Neh. II, 2B. . Id quod collata inter se Malachiae prophetia et Nehemiae historia evincitur. Non enim tantum eadem criminet in utroque monumento culpantur, sed paene tiadem etiam
verbis. Veluti quod Levitas et sacerdotes foedus Dei, secum Paetum, dicuntur rupisse, uxores ducendo ἀλλoφυλουσ, et Flebraeas) quibus juncti erant, sive negligendo, sive repudiando
748쪽
que ad agros suos profugerant, quo sibi de necessariis vitae
subsidiis prospicerent, coli. Mal. I, B. Io. et Neh. II, 5. I 2. ID, IS. 3s., cum Neh. II, G -II. Accessit neglectu curia et depravatio cultus divini, de qua Malae hias conqueritur I, 8. II. IX. 2, S. coli. Neh. II, Id. seqq. Quum nimirum revergio Babylonico exsilio Iudaei ducibus Serub babele principe, et Iosia a Pontifice, sub Cyri imperio non solum rempublicam Cou-stituissent, et templi fundamenta jecissent, sed deinde etiam, immperante Persis Dario Itystaspide, ab Haggaeo et Zacharia excitati
ipsum templum aedificassent, et sacrum cuItum rite instaurassent;
post Serub babelis et Iosuae obitum, sub Artaxerxe Longiniano primum Esras, anno Artaxerxis septimo (Esr. T, T.), et postea
Nehemias, anno Artaxerxis vigesimo (Neh. I, I. 2, I. o. S. Ii ),
rebus Iudaeorum, ex negligentia sacerdotum et praefectorum denuo collapsis quidem succucurrerunt, vitia populi castigarunt et emendarunt, idque operam dederunt, ut populus rite lustratus solida Iegis divinae scientia imbueretur, ordo item Levitieusa eri ininibus, quibus se polluerat, purgaretur, et sacrarum litem rarum studia ab eo majore industria excolerentur, urbs quoque Ilierosolyma, novae reipublicae caput, probe muniretur. Attamen omni illorum diligentia et gelo adeo cautum non est in futurum,
ut non brevi post, mortuo videlicet Esra, et Nehemia absente(Neh. Id, G. , eadem vitia in populo recruduerint, et, qui maxime sacerdotum dignitatem tueri debebant, sacerdotes, eam profanis opinionibus et impura vita sua non prodiderint et prostituerint. Grassantibus itaque sceleribus istis Malachias Iudaeos ad poenitentiam excitaturus, ab initio statim libri sui totius populi ingratam erga Deum mentem et i in pietatem perstringit (I, 2-5. , hinc speciatim sacerdotea polluti cultus divini arguit, quod sacrifieia mutila, furto seu raptu accepta, et a profano populo
Dblata admitterent, remque sacram vel perfunctorie et negligenter, vel mercede conducti, ut rem suam facerent, avare et sordide
749쪽
facientes, Io vae cultum in omnium contemtum deducerent (I, 6. seqil . . Praeterea illis exprobrat, quod alios non tantum non corrigerent, Sed, violato pacto Levitico, ipsi pravo exeniplo et falsa doctrina vulgo praeirent (2, I-D. , illicitis praesertim connubiis cum feminis exterorum, neglectis vel repudiatis legitimis suis uxoribus (2, Io - IG). Cum autem ante Babylonicum exsilium ad idolorum cultum et peregrinas superstitiones
proni fuissent Iudaei et Israelitae, nunc quam plurimi, et ipsi etiam sacerdotes et doctores Iegis, plane erant irreligiosi, ita ut sibi persuaderent, Deum res humanas plane non curare, et Tam nam es Se exspectationem magni illius regis, e gente Davidi ea oriundi, Messiae nomine celebrati (2, IT. I, II. seqq. . Unde vates Jova edoctus non solum adventum Messiae, ejuSque prae cur oris, per quos populus sit repurgandus, certo promittit(a, I - d , sed etiam impiis illis eontemtoribus pacti a Io vaeum populo Hebraeo initi, nisi resipiscerent, gravissimas poenas minatur (3, 5 - T. . Iterumque reprehensa plebis avaritia, quod decimas et primitias non persolverent (3, 8 -I2. , vanumque esse, servire Deo, putarent (Z, I 2 - Isi.), piorum reliquias laetis promissionibus solatur (I, Id - 2 a. . Stylo utitur Malachias pro seculi sui genio, satis eleganti,
terso, ne nitido, conciso tamen, et ad aculeos in legentium animis relinquendos composito, et argumento suo tam in corruptionibus, quam in promiasis scite attemperato.
750쪽
Postquam vates demonstrasset amorem Dei ginguIarem erga populum Israeliticum (Vs. I - β.), exprobrat ei ingratum animum, manifestum in negligentia cultus divini (Vs. G. , idque contragacerdotum praesertim cavillationes probat (Vs. 2- ld. , et gravissime damnat (Vs. Ia . . I. De phrasi mrarra N: et vid. not. ad Zach. s. l. Id Israelem, i. e. reduces ex exsilio Iudaeos, Benjaminitas et Levitas, et qui e deeem tribubus illis juncti fuerunt. et a Per Malachium, cf. not. ad I agg. l, I. 2. dDVN 'ira rnor Dilexi Bos, et amorem meum demonstravi
eo, quod vos in populum mihi peeuliarem adoptavi, et vobis, aeolii posteris, terram Cananaeam assignavi. Cf. Ies. dZ, a. Ante subaudienda est, recte observante Ninachio, particula dae, quodsi vero dicotia: ' VI N inran in quo di aetati nosyquo argumento apparet amor ille tantus in nos* Ita in an et Gen. I S, S. capitur: et mae ripa a quo αrgumento aciam
me illam possessurum y Quodsi igitur, inquit, ita interrogatis, Jova respondebit: dipy' , ljr di ne et, ri, transpositus eat vocabulorum ordo vel pro ny ',' rin diribri, vel, nee nonne Eaaυtis erat frater sacobi et pra see Et
tamen iam ct Di racobum ejusque posteros, nam ut alias Edom et Iarciet utriusque posteritatem indicat, ita et hic progenitorum nomina comprehendunt posteros. Sensus est: etsi fratres fuerint gemelli Esau et Jacobus, et neuter eorum nascendi conditione altero deterior, non tamen pari amore prosequutus sum illos et eorum posteros. Iacobum enim et posteros ejus adoptavi iis quo eximie benefeci; Esavum vero ejusque posteros illis postposui. I. 'inde et unde Egonum Bero Odi, i. e. minus amavi, eum ejusque posteros tanta benevolentia Lon sum complexus, quanta Jacobum ejusque posteros. Patet hic verbi sensus ex legibus justae oppositionis; si enim iamare, ut supra vidimus, est, insignibus aliquem prae aliis, beneficiis ornare, odisse erit