장음표시 사용
141쪽
xos Da RE METAPNYs Ie ADei potentiam confugere necesse habemus . Contras leges naturae fallant , miraculum agnoscere Stateri debemus , idque Deo auctori tribuere. si Haec autem evidentia ct certitudo Vocatur moralis , quod ex ea hominum mores , actiones , ceteraque, quibus Vitae humanae ratio continetur, proficiscuntur , S gubernantur. Nam ea, quae evidentia morali constant, ita certa homini hus vi
dentur, ut ipsi non disimili modo ex tali judicio
vitampum esse videtur. P. Gabinias Proconsuι Syria , fuso fugatoque e flexandro, ArisObuli pontis eis antea Victi edi exauctorati filio , atque Hireano patruo in Deerdotium restituto , Iudaeam in v. pa
res , teste Iosepho , divisit, singulisque singula con
silia administrandis rebus , prater animadversionem mortis , dedit edi eonstituit, Gadaris , Amathuniste , Hierieunte, Sephoris Galilaeae , ct Hieroso - ινmis: quod ultimum illud est, in quo Gripus morte damnatus est. Hoc primum animadversum G. Pe-tavio de Doctrina Temporum L.II. cap. a . fusius es accuratius expositum est a yaequelotio de l'Existen cede Dieu Differt.m. cha p. a. me , at mittam bellum Trojanum , quod Dio Grysostomus , Hornius , aliique inter fabulas referunt; utque alia hujusmodι missa faeiam , satis demonstrant, quam facile etiam ἐn rebus ab omnibus admissis errores subesse , nosque
st J Vera evidentia Moralis non ἰn test monἐo
duorum , vel trium auctorum etἰam oculatorum con
Assit:sed in testimonio vel omnium. Sel fere omnium, qui rem viderunt , ct euibuscum versamur, uri d ximur supro .
142쪽
LIazR TARTI Us. Iosvitam suam instituant, quam si eam oculis cerne inrent, nec ullus superesset dubitandi locus. e. g. Cum certum moraliter sit, exstare Constantinopolim, qui aliquid negotii Constantinopoli habent , ac ad eam accedere debent, tam fidenter de illa meis tropoli loquuntur, & scribunt , atque ad eam viissendam se parant, & iter capessunt, quam si suis oculis eam vidissent. Cumque in hac vita pleraque ex aliorum testimonio habeamus, quae ad vitam nostram regendam necessaria sunt, iccirco moralis certitudo magni usus est in vita civili, ex eaque plurimae primae veritates de sumi possunt .
144쪽
EQUITIS TOR UATI , ARCHIDIACONI EBORENSIS
I M QUO DE ALΤER , ONTOLOGIAE PARTE, NEMPE DE GENERALIBUS PROPOSITIONIBUS PQUAE AD OMNEs SCIENTIAS PERTINENT , DISSERITUR . CAp UT I. De partitione ερο eon dio hujus librἰ.UPERIORI libro de modo cognoscendi primas veritates in singulis disciplinis disputavimus . Nunc de primis illis veritatibus, quae ad omnia pertinent, quae sub nostram consideratio. nem cadunt, dicendum esse videtur. Et quidem omnia, quae nostrae investigationi ac disputationi subjiciuntur, generalia quaedam conside
145쪽
ara Da RgΜgTAphvs Ic Asideranti osserunt, quae si recte cognoscimus , mulinto facilius & clarius singulas partes , S , ut ita dicam , facies objecti, quod examinandum sumimus , explorare poterimus ; quo distinctius objectum. ipsum cognoscamus , id est verum in singulis rebus invenire possimus . Plurima autem de qualibet re quaeri S in vestigari possunt: sed quae non nihil disputationis habent, haec fere sunt.
I. Omnis res, quae sub ferinonem cadit , vel est, vel non est. a. vel habet hanc, vel aliam essentiam . p. ve I est substantia, vel modus ejus . q. vel est sinita, vel infinita. s. vel possibilis , vel inpos sibilis . 6. vel simplex , vel composita . 7. Vel per fecta , vel inperfecta . 8. vel bona , vel mala . 9. vel ordine posita , vel non . Io. vel pulcra , Vel delar
mi S. II. vel necessaria, vel contingens . t 2. vel naturalis, vel non naturalis. II. vel multum durat, Vel parum. I 4. vel est caussa, vel effectus. I s. vel ad aliquem finem ordinatur, vel secus. Haec aliaque ejus generis illico investiganti se offerunt, ct in omni disputatione identidem occurrunt: ex eorumque cognitione non modo clarius rem quam que cognoscimus , ct ad interrogationes respondemus , Verum etiam , quod mente concipimus , aliis explanare quimus. Igitur & omnia haec definienda sunt quam accuratissime: ct ex eorum definitione aliqua axiomata ducenda sunt, quae nobis opi tuten tur ad veritatem in singulis argumentis invenien dam , inanesque disputationes fugiendas . Quod nos hoc libro eodem ordine essiciemus, quo eas ante
Sed illud ante monemus, quidquid obscurita tio, atque adeo disputationis occurrit in iis, dosui
146쪽
quibus in scholis acriter uisputatur, ex hoe capite fere se in per proficisci , quod Philosophi eadem voca-hula certa significatione non usurpent; sed modo uni vocabulo quamdam notionem supponant, modo aliam . Ex quo consequitur , ut non intelligentes alteri quo sensu ea alteri usurpent, temperare sibi non possint, quin aliquid contra dicant, & sine ullo fine altercentur. Quare optime consultum iri puto tironum utilitati , si vocabula, semen omnium disce, ptationum, accurate exposuerimus , ut & ipsi plane sua sensa declarent, ct ceteros sine labore intelliingant, temperentque a protervis contentionibus , quae tempus omne consumunt magno ct ingenio'
xum, S disciplinarum omnium damno . sids Q Vehementer hoc Ioeo disputant FbiIosephi . praesertim Leibnigiani, ofani, de priueipio
Contradictionis, O Rationis lassicientis . Contradisionis prineipium est: Idem non potest simul esse .ct non esse : seu alio modo : Unum S idem ens noti potest constare proprietatibus inter se pugnantibus. 'Rationis su lentis est : Nulla res est reapse sine ratione lassicienti cur potius sit, quam non sit . Sed nihil, mea sententia , ejusmodi decerta.tῖο ne est ἐπutilius . Nam omnes philosophi Dumarici ante Leiflnigium, O mosum primum axioms
admiserunt: propterea quod perspicuum est, O
Mille ἐnterdum ad eonfutandum eos, qui fervoro disputatiosis abrepti ea negant, qua ante concesse
runt. Immo ne Sceptici quidem ipsi id ne arunt: ut habemus ex Laertio L. VIIII.stos. io 6. ω Emvrico Pyrr. Hyp. L. I. I. 62. Porro ejusmodi axioma expresse
147쪽
CAPUT H. De ente, O non ente . I.
RE S, R Eni Philosophis Latine loquentibus
sunt vocabula homonyma . Ens definitur vulgo , id quον es , seu exsistit. Sed haec definitio ni. hil amplius , nec clarius exponit , quam nomen ensiouare non nisi iis probari poterit, qui amant ea pluri.
Eosicam non esse principium omnis cognitionis , Iueu lenter e it Loelius, ostendeo plerUqtie bomista recte judicare, quin do tali axiomate umquam au dierint . Ruamquam fatendum est, eos ideo rectΦjudieare, quia omnibus perspicuum est, singulas res, quae sunt , esse et ch ,s avimum adverterint , istelligent etiam, falsum esse quod simul sint, &non sint. aeuo autem sensu tale axioma diei possiprima veritas, justra exposuimus. iv Item Ratio sussiciens ni rebus neeessariis vetus saxioma omnium Philosophorum, qui constanter aiunt, nullum effectum sine caussa, id est, sine ratione caest, exsistere et jeu alio modo : posita caussa suo modo necessaria, poni effectum . Etiam in rebus liberis, nempe determisationibus voluntatis creata, sepe ratio fusciens Ioeum babet. Ruis enim ignorat mentem vos, am Mem sibi povere bouum vel vere exsistent , vel una reus: atque ad id consequendum adiumenta
seu media utiliora eligere Sed Leibniziasi ince-
148쪽
. . LIBER QUARTU s. rispluribus exponere, quae uno vocabulo aeque cIare explicare possent. Quod vitium tam frequens est quorumdam Philosophorum , ut nullum magis , ut hoc libro demonstrabimus et quapropter sedulo cavendum est. Philosophi tamen nomen ens latius accipiunt, eoque etiam denotant id , quod non exsistit in praesentia , sed exsistere potest: id est, vel est futurum, vel possibile : quasi dicant, habere exsistentiam vel futuram , Vel possibi Iem , ideoque adversari nihilo . Quare idea entis, Sc idea rei positivae idein significant a
beris perpetuo valere , idque adeo , ut evenire cuia
Io modo possit, ut ex pluribus mediis aque aptis ad finem , pola' voluntas nostra unum pro lubitu eligere , ct sibi esse ratio sufficiens suae electionis . hamowero etiam de Deo fere eodem Modo disputant, ut sic viam seruaut ad suam illam harmoniam Praesta hiis
litam, qua expliciari putant complexionem animi Ocorporis. Haec tamen negant alii, ct contendunt . in rebus liberis nullam necesstatem antecedentem
esse , ex qua sequatur effetius; sed unieam caussam esse libertatem vel Auitiam, vel insultam : tum perinspicue eonficiunt , P armoniam illam Patalismo , Ideali O , aliisque erroribus aperte faetere . Sed de his in Psychologia disputabimus. Videatur Montinglia Differt. contro i Fatalisti Paret. I. seg. I. ct VoIlairius Metaphys de Ne isto n. chap. 4. Ruibus a di potest Clare ius in Epistolis ad Leibnigium , qui Ostendit, tale principium omnino opponi libertati divina .
149쪽
x iis D a R E M E T AP H Y s I C RII. Npn ens est idem ac nihil, Sc clarius explicari non potest. Cum autem dicimus nihil, non intelligimus merum nihil, quia hoe non potest esse Ohjectum alicujus ideae positivae , sed aliquid exsistens Spositivum intelligimus . Itaque audito eo voca. hulo, duae ideae menti obversantur r altera est idea vocabuli nihil, quod vocabulum est aliquod ens: altera separationis omnis omnino entis ab idea vocabuli nihil, quae separatio est etiam ens . E. g. Cum dico Hircocervus es nihil, habeo ideam vocabuli Hirco cervus , ct aliam id eam , qua separo ab Hircocer vo ideas omnium omnino en tium quae sunt, quae esse possunt. Haec autem se paratio non est merum nihil , sed est judicium, quo separo ideam entis ab idea illius vocis: ct idem valet ac si dicerem : hoe vocabulum Hircocervus nul-
Ium em significat, sed est voeabulum inane , quod non ars se ipsum significat. Quare non idem apud Philosophos significat, intelligere nihil, ac nihilistelligere . Illa significat, nos non em eo modo intelligere , quo a mente humana intelligi potest et haec significat, nos nullam omnino rem intelligere , seu nullam ideam , nullam notionem in praesentia habere : quae duo longissime distant. Haec est germana interpretatici vocum negati-
.arum , quae nihil aliud signifieant, quam seiunctionem unius ideae positivae ab alia . Quod non intelligentes Philosophi ni in is multi, sibi persuadent, ha here se ideam meri nihil: ideoque alios obtundunt disputationibus inanibus , quae nihil aliud sunt,
150쪽
quam Iogomactia,seu decertationes de verbis. Quarucum nullum vocabulum in disputationibus frequentius se offerat, quam nihil; nullum ex quo acrioreS decertationes nascantur; aliquibus exemplis muniendi videntur tirones , ne in tales Iogomachias incidant, sed recte vocabula interpretari discant: hoc magis quod vocabulum nihἰI,& omnia νocabula negati va alio & alio modo non solum. in scholis , sed etiam in vita civili accipi solent, ex quo mira confusio . E. g. Cum dico , ego nihil video , hoc volo diis cerer idea voeabuli nihil est omnino diversa ob idea omnium rerum , qua a me . identur: seu alio modo et idea omnes rerum , qua vico/i s olent, separata iupraesenti a mesunt. Similiter cum dico, video tene
bras , quod vocabulum est negativum , ct significat non video lucem; explicandum est hoc modo : idesiueis disteri ab idea voeabuli tenebra. Item cum dico , ante mundum eonditum erat uibit; separo abi dea vocabuli nihil ideam primae exsistentia mundi z& v Io dicere: mundus tot ante nos saecula exsister eoepit: seu alio modo . mundus e sere coepit ceris rempore ante quod tempus non nisi aeternitatem Dei concipere postum. Item ni dico , Petrus non essPaullus , hoc di eo : Perrk e est aliquid diversum σPaullo. Haec nos talia proserentes significare volumus : & nisi hoc modo propositiones negati Va Pinterpretati fuerimus , sonos inanes proferemuS αHaec satis sint ut de reliquis judicare possimus: &, sh ad hanc explicationem plerasque disputationes re-Vocaverimus , quam inanes sint, non sine aliquo ruinhore clare intelligo mus. Ad non ens referri debet eur ratἰonis, quod Jatius in Ontologia patet , quam plerique putant.