장음표시 사용
61쪽
ponat, de qua praedicetur quod vel facienda sit, vel fugien la. Hic vero notandum est, apodicticam veritatem n Practicis non solum obtineri per prima atque immediata principia sed etiam per mediata, sicut primae demonstrationis conclusio fiat principium seu Major propositio secundae, & sic deinceps, modo Leges bonae consequentiae attendas, juxta quas una ex alia apta est Veroi Eratia non solum apodictae e colligo uincin modum. Quidquid sua natura honestum cst, illi omia studio est incumbendum . Atqui Justitiae exercitium atque administratio est sua natura honesta irgo Justitiae exercitio atque administrationi omni studio est cumbendum. Sed haeciam Conclusio fieri potest principium sequentis Syllogismi Practici Quidquid ad ustitia exercitium & administrarionem facit,in id omni studio est incumbendum. Hic iam varia subsumi possunt singularia: Atqui patrocinium praestare Ii
mini innocenti adversus potentem adversarium, o Ercere calumnias, praevaricationes, animadvertere in facinorosos,
eiusque generis alia facere, ad exercitim administrationemque Justitiae fac igni: Ergo haec sunt facienda. Si ita caute quis inconsultando&agendo progredietur, non facile crediderim quaestionem ex his Legibus definiendam repertum iri, de cujus veritate non possit Ura deκ- constare. Quod si quis morosior sit in posterioris generis demonstrationibus admittendis , velisque omnia ad Δυβiae Mathematicam exasciata emes primo quidem ἀ παιδευσίαν suam prodit, de qua videatur jam citatus textus . Nicom s. f. seqq. Cum merito tales admittendas esse ex ipsa Demonstrationis definitione apud Aristotelem I. Tvi. e. I. certum sir Demonuratio, laia quit, en, eum ex veru primis Syl i in consari velex ejusmodi, sua a quibusdam σπιν oeprimis sui cognitionisprincipium sumpserunt. Q. post. Anati c. a. dicit , quod propter prima sciamus d credamus posteriora. Deinde Conclusiones illas videtur in dubium vocare, quae nulla demonstratione indigent, sed communi consensu omnium bonorum ita corroboratae sunt, ut Ussidere tam με sit, quam dubitare nefas. Lo- a quor
62쪽
ΕxAMEN PROBABILITATI IEsu ITI R. 43quor iam de Conclusionibus legum Naturalium Leges enim D. vinas quod concernit, non opus est anxie disquirere pra- eos gratia, utrum sit Principium an Conclusio haec illave propositio quia quodlibet Dei praxeptum aut interdictum scimus esse in falsibilis prorsus veritatis. Jam vero Legum naturalium conclusiones Consensu bonorum corroboratas quanti facere debeamus in praxi, de facile est colligere, si videamus quid Ph lcsophi de iis propositionibus dicant, quae οριο γ inem , seu communi consensu ratae habentur. 8 domnibus videtur, ita essestatuitur. Nec qui communem itatam consensum tollit,probabiliora es allaturus Verba sunt Aristotelis Io. Aucom. a. f. 23. eorumque rationem colligere possumus ex I. Nicom. g. g. a. uod verum es , cum eo congruunt
omnia, qua exstant, inter homines afalso autem cito merum dis Frit ac diserepat In quem textum ita commentatur Eustratius Episcopus Nicenus Utitur in hoc communi consensi, utpote ex de digno nulloque extrinsecus ad confirmationem indigente diis cin ἀσω Nam ubi quid communi consensu proba-sur oti id in eo opin demonstratione es Nec secus sentit Alexander Aphrod. lib. de Fato meque vana, inquit, aut a mero aberranis homisum natura, ubi de re aliqua consentitur Atque ad has m ληψεις se κοινδε οιας, ut ipse appellat, quoties, quaeso , in illo libello provocat' quod profecto οέο, γε inequaquam secisset, is magnum iis pondus inesset. Ita Cicero, ita Seneca, alii quoque sentiunt. Hic quidema de Nat deor nequo ait, omnium Natura consentit, id verum
esse necesse es. Idem i. s u. In re consensio omniumgentium jus natura putanda es. Hic Epist. II ita disserit uisum
daresuminprae iamptioni omnium hominum ludnos veritatis argumentum es , aliquid omnibus videri tanquamDeo esse inter aliasic colligimin, quod omnibus de iis opinio insita es,
nec urigens usquam es adeo extra leges moresqueproiecta , non aliquos deos credat. Cum de animarum ternitate disseriamin, non leυe momentum apud nos habet Consensis hominum ueximentium inferos, aut cotimium res quidem Senecae verbis
63쪽
a xx AMEN PROBABILITATI IEsu ITIcse. sunt mala mixta bonis. Ego vero jam eo nomine illa adscribo, ut appareat quantum ipsi gentiles secerint Coiaseulum.
Non etenim penitus vana sisententia, multi .ctuam populi celebrant. deuintilianus: Pro certia habemm ea, in quae communi opinioue conmensum es. Alibi Aristoteles. - τσιν παντα - ορ- ος φωνε α συνομολογουtrας πιις ηn αενοις, Potentissima probatios,sin id quod dicimus omnes consutiant. cc immersto Pu Ω- tum Consensui tribuitur. Ipse enim usus 3 Experientia extorsit ilhim consensium, quod potis imum illas propontion CS eo confirmatas videmus, quae pertae ad Felicitatis hia manarconsecutionem Menergiam pertinent econtrario tali conis sensu damnatas potissimum este illas sententias, quae isti fini sunt,& ad contrarium prorsus, Infelicitateln d extremam Miseriam abducunt. Jam vero quae alia sunt, ut per se ad Finis ultimi humanae Societatis consecutionem noS ducant, Jura sunt Naturae illius Societatis it quae ab illo fine abducuna&abhorrent, suaque natura illi contrariantur , naturaliter
sunt injusta. Sed hunc Consensum non nemo elidi posse sine magno negotio putet, instantia ab iis petita, qui contrarium de praeeipuis saepe duris naturae capitibus sentarunt. Ita Diagoras ocTheodorus άθεοι cognoviqi'ati, Dei existentiam , Epicurus Providentiam, Dicaearri 'animae immortalitatem alii alia capita sustulerunt. Non plus talium homilium judiciis tria
buendum est, quam sibiliosus amarum dicat esse saccharum, aut ictericus si nivcmesse flavam contendat. Hinc recte hulosophus u. Nicom 3 f. scis sa Non siqua hominιbsu male fectu furunda sent , absiste est Iaa natura etiam sint ta Ita Sicuti nec agro issalubria, dulcia, veIamara, absolui talia sunt neque etiam lippientibm alba putata, vere taliaiunt. Eces .f. ejusdem libri cum de varias voluptatibus doceret.
disputati turpe voluetates amesse voluptateι, licet ineus videat
64쪽
videatur improbis si uapropter ita dilieri f. s.sqq. Eadem re alios quidem molastia ad ciunt,alias vero eisciant: his, io- fa ct intole udasnt His amabilia Ducunae. . A que hoc ita stin rebiu λυι Lus venit: non enim eadem dubiasunt febricia tantii vatinii neque idem calidum videtur debiti is cormu mum beneque con stitutum habenti. Irim vero etiam in aliisus mense Sed in hi si omnibis id videtur verum es , ' ινά iro bono se iritur. 29d hoc reme dicitur, ut certe vide/ur, Fque virtus est rei cuiusque mensura , Iems vir boniM, qua bonis: ne seu Dpiates assiman sunt qua huic videntur , illaque item ver iucunda, quibus hic deo fatur cilla autem , qua huic moNauent,sicui aberisavia videantur, non est mirum MuLia cnim ni hominumsese ct corrupteia Vere tamen taliaIucunda non sunt Sedhis solummodo atquesic assct . auae igitur
communi omnium hominum consens turpes habentur,non aebent voluptates vocari , ns hominibus corruptis, sec. Locus hic quamvis prolixior exscribendus fuit, quod instituto nostro cxasse respondeat. Ubi cumpriinis notari velim , communi Consenisi in moralibus comprobata dici Philosopho, etiamsi contrata v statuani omnes improbi,etsi numero illos hi vincat. διί θαρμενοis Euid enim naturausit flectanda in his qua beneγλ. cunia natura e habent, non in depravatis: inquit,LPolit l. a . Nam ut recte docet Porphyrius madam nationes esserara δε-, actae inhumana, ex quibus non oportet ab aquisIudiciabus astimation acta humana natura convitιum fieri. Ita quoque Justinus colloquio cum Tryphone excipit illos , qui ab impurussiritibus abrepti est per malam educationem, Uiruta prava est seges in quas corrupti, naturaus notiones perdiderunt. Sicuti igitur monstrum hominis non pro homines, ita quoque opinio monstrosa, ut illam in praxi sequi velis, pro nihilo reputanda est. Non solum igitur Juris naturae capita Lserte negare aut tollere impium est, sed Jc de iis, cumprimissi honoriun consensu corroborata fuerint, dubitare flagitio non vacas, Occat meliora tale improbos, minum prois
65쪽
cto alius in talibus credulus, gentilis homo Aristoteles Nec mero, inquit Topic II sub sin oportet omne problema aut omnem thesin in quaesionem revocare sedeam de qua dubitare quispiampo it egens rationis, nonpoena, aut sensus. Nam qui ambigunt, Utrum oporteat Deos colere, Parentes diligere, nec ne,
parna qui vero dubitant, Utrumnias alba , nec neten indigent. Ex illius igitur sententia , qui evidentia duris Naturae capita in dubium vocaverit, non rationibus docendus , sed suppliciis est adficiendus AbderitesProtagoras, Sophista suo tempore maximus, cum in principio' sui Libri posuisset Deliis neque ursint, neque ut nonsnt, habeo diceret Atheniensium jussu urbe atque agro est exterminatus , librique ejus in concione combusti teste eicerone, de Nat deor. Rectissis me quippe cum poenam, etiam severiorem , ne dubitatioqitidem talis effugere debuerit. Pro vitae humanae regulis normis, uti supra dictum est, non solum Leges Naturae , sed de Divina nobis sunt observandae. Cum autem illa: non sint unius generis distincte de iis agendum est. Dividere igitur Divinas mihi Leges liceat in Asternas& Positivas. Illas voco Providentiae divinae decreta,
ab axerno menti divinae impressa, juxta quae omnes res creatas, cumprimis hominem, ad suos fines dirigere voluerit. Ita
de his Legibus4 gentilesvi Christiani locuti sunt. Videatur modo unus instar omnium Cicero in suis de Legibus libris. Hanc, inquit, vide apientissimorum fuisse sententiam, Legem neque hominum ingeniis excogitatam, nequescitum aliquod esse popuώrum,sed aeternum quiddam, quoduniversum mandum,
geret imperandi prohibendique sapientia. Ita principem legem
istam ac uisimam mentem es dicebant omnia ratione aut cogeniis aut vetantis Dei .ex qua euilla lex,quam Dii humanogeneri dede-νunt. Et post aliqua: Orta es Lexsempiterna eum mente divina. Augustinus lib.ι.de lib. arbὰδ. illam ita desceribit: Lex aeterna es ratio in mente Dei exissens, qua res omnes per consentanea media insuos ne diriguntur. Haec ex Aterna ei quatenus
Hominem obligat, Lege Naturae nihil differt,sed eadem cum
66쪽
illa est per talium enim jurium observationem, quassi Legibus Naturae comprehenduntur, Deus ab aeterno hominem ad
suum finem destinavir. Unde Aristoteles duri Legitimo Naturale contra clistinguens, it Iud et νομικον ita ον appellat,li Oc πρωδον, primum. De his igitur cum dixerimus, age de Legibus Dei arbitramis D tempore certo revelatis videamus. Sunt aute illae duplicesἱ vel enim universo generi humano latae sui, ve Icerto alicui populo. Pricris generis ter latas fuisse G totius vult . . . . lib. I. α I. n. lue. Primo quidem statim post
mundum conditum Deinde post diluvium Denique post νάρκ- Christi. Posterioris generis leges sunt, quas Deus a populoJudaico in certam regiminis sormam a se conscripto peculiari ic observari voluitesquales sunt quae vel ad ipsorum politiam speciatim, aut ritu sin eremonias pertinebant. Si jam quaeras, quaSnam ex his Leges pro vitae regulis no sequi oporteat, facile constat ad aeternarum de quibus jam dictum est supra,nec non universo humano generi positarum legum obsei vationem omnes omnino obligatos esse: Ad postremas vero, Judaeis peculiariter latas, non praecise alios prater illos obstrictos misse. Interim quem usum vel Christiani vel alii ex legibus Politiae Hebraeorum propriis petere possint, Grotius docet d. l. n. ultis Nos jam illud praecipue spectamus, quinam iis obligati fuerint.. Plaeter has magna quoque Legum humanarum civilium est autoritas, in usum Rerump. conditarum pia enim Natura ordinem imperantium' parentium instituit. Hic vero sine ευνομία consistere nequit. υνο ιιι vero hac duo complectitur primo ut Leges recte sint latae: deinde ut ex illarum praescripto vivatur Alterius se Aisera poscit opem res, se conseirat amice. Alterutra si male se habeat, aut negligatur , protinus ille ordo turbatur, Maturae decretum violatur ut vero appareat, quatenus Legibus civilibus actiones nostrae obnoxiae
67쪽
Malas enim Leges&ipsas esse Leges nullum dubium est, utiat sint malae. Atque hinc ipsarum Remi up discrimen existit, ut aliae sint bonae aliae vitiosae. Qi1 de re convenienter distetit Philosophus a Nicom. I. f. a. or 3. Legislatores cives ad virtutem eos adsuefaciendo bonos osciunt. Atque haec quiadem es omnium, qui Leges ferunt, mens es voluntaν. uoIqucte
aurem minus recre eos adsuefaciunt, votosuo fuserantur. Atque hoc uno Reip. adminiseran a forma altera ab Hiera dissert,
hona . υι tros. Cui geminus est textus 7 Polit. I. uomam,
inquit mitifimmum bonum es beatituae : beatit- a virtutis operi unctis, ct usus quidam perfectius: rraque ita cadit, ut HiipMint ejus esse participes Meempetes, alii parum aut L hil hac videlicet causa est, quamobrem civitatum es Rerum plura dissimilia genera exsiterint. Nam dum alii aliis modis, aliisque iis ac rataonibus guli hoc aucupantur atque invest-gant: ct vitagenera diversa ociunt, se Reip. adminifran-riformas di miles. Ut igitur rem omnem summatim complectamur, Leges humanae arbitrariae in salutem Rerum p. sanciri solitae, vel comprehendunt ea , quae Legibus Naturae sive jubentibus sive vetantibus sunt prorsus consentanea vel continent ea, quae ab iis quidem diversa sunt, non tamen ei repugnant vel denique ea complectuntur, quae illi penitus sunt adversiain contraria, arioris generis Leges sunt ipsius laris naturalis stricturae, quae hactenus sol te possint civiles haberi, quatenus ad certam ei p. sormam ejusque utilitatem applicantur. Hae igitur Leges si forte ipsa duris Naturae praec
pia contineant,eaque hac nova repetitione Oivibus suis inculcent, his quidem quo pacto morem gerere debeant , facile Intellectus Practicus pervidet quod talibus principiis positis, facile demori stratione facta solide Intellectus certior fieri queat. Si vero illae Leges duris Naturae conclusiones sunt, atque, alis manifeste appareat, ex quibus principiis antae lint
quo pacto illae ipsae conclusiones porto demonstrationibus
68쪽
itrerioribus 'servire possint , tum item haut facile illius Ju-1icitam errabit. Mus d si illae leges tales fuerint propositio- ac Si Rria: non sine aliquo negotio ad sua prinCipsa revocari doc rit, si tamen omnium bonorum consensu illas ut durimamrae conse litanea comprebar intelligas in ipsa illae pro norma principio actionum tuarum tibi es e debent, siqui-ciem taliquid faciendum aut omittendum propositum fue ii, ood iis recte subsumi pollit S de beat. Q squis igitur fuerit Civis, in quacunque etiam Rep. sit qnstitutus, tales LegestariqHam in fallibile si cextra omne periculum positas nor. mas sequi in agend' poterit , modo talium legum quaeque Resp. st capax. Etsi nec Resp. aliqua fmnibus modis aut par tibvs ita soleat esse corrupta, ut nulla boni lex mea obtineat. Et licet.officium honi viri boni civis multum disserat, tales tamen leges in vita sequens , utriusque ossicium laute
Asterius generis Leg i civi ac subdito di incultas atquhsollieitudo oridiri iussa enim Natura non omnia Uias jgibus cerio jure qefinivit, sed plurima eam esse permisit, arbitrio humano relicta hinc primo quisque civis pro suo Hatu,conditione,&quo potest studio ac industria,explorabit omne illud ius legitimu,propterea quod illius ohservantia sedulo nobis inculcetur illa duris Naaturae regula, Illi vero suam voluntatem vel expreAς tali jure vel tacite sufficienterque declarant cui adeo parere fas sit, Etsi enim jus Legitimum ta Iesit, ut ante lancti ovem nihil interlaetit, vixerintne ex eo lao. mines nec neu post illam vero vel maxime reser t. s. Nicom. .
S., Ubi ergo hoc ius Legitimum, diversum quid a dure n tur non adversum constituens, ut quidem potesto debet ci-yis exploratum habuerit, ium jam ita secundum illud vivendum est , ut illa quae ante sanctionem talem&Jure naturae erant αδ αφ , jam vel ut debita sequatur, vel ut prorsus illicita fugiat Proinde Intellectus eius practicus dispiciat, an illud de quo consultatur lege civili determinatum sit sub condi.
69쪽
o TAMEN ROBAEIOTATI IEsulTI R. conditione Justi vel Injusti, nec ne Sin posterius, tum D cpotii Jurenatui atriali negotio relicta integra est, nisi forte hinc incommodum aliquod in societate civili sit metuendum. Sin prius, tum vel plane constat Civi; quomodo dorerminatio a Lege sit facta, vel non constat. Prius quando obtinci, pari ut siupra dictum est modo Intellectus racticu, procedit, Min consultando talem Lesem pro norina seu
principio supponit Illi ub d rectisterit subjunctum in uetconciussione de eo pronuntiatum , prompte Appetitus vel periequi, vel fugere debet. Qiiod forte non plane sit
certus , quid juris determinatum sit aut dubitet , nil hid, quod quidem latum coli stat, etiam Natum aut Do adversetur; tum vero oritur anceps&perplexa magis consultatio. Sane ut scias, quid Constitutum lege sit, piudentioresnoi PU-ham adscisci in consilium possunt&debent, sed sepe ipse r
gandus est Legislator, ut suam λά ουν planius repraesentet. euia vero, usi etiarii se primonitum est, Reipp. nagnam Par-mii fiant vitiola, aut male mixtae, vel melius pejusve mixtas&mfinitae pene sint negotiorum civilium tricae , tapissime anceps iItalaseliberatio civi oboritur, ut quidem boni civis o Lficium explere velit, modo ut boni viri notam sartam tectamque retinere possit. Hie fateor proptet allatasini ares etiam filias causas saepe non apodicticas suppetere rationes , adeoque probabiles esse admittenda , non tamen promilcue, sed observatis quibusdam cautelis ad praeti nccessariis , de quibus Capite sequenti. Postreum quod illas Leges civilesiqncernit, qua quaedam jubent aut verant, quae directo Juri natura repugnant, sic ut contrariati Io vel iussa vel vetha fuerint, iis nequaquam Civi parere licitum est. Etsi enim Natura lex sit, Magistratui m rem eis gerendum atque irem Divina iubeat , omnem animam debere esse subditam potestati civili, quos Deo sita facile apparo, hactenus illas Leges obligare, quatenus agistratus facienda jubet, non tacienda vetat, quae vel Natinaevit Deilegi is universilibusuem jussa sint aut vetita , at saltem
70쪽
ubique sit tale,alnidopinione hominu iactio tamen quem, vis videre arbitrout , me prioris generis intellectu in vellσ.uts sua natura turpe quid iubeati mala lege , ei tali casu non ereparendum. De aliis Legibus non addo, quod ex jam dictis facile eolligi queat quo pacto iae actionum normae
sint ponenda Lecent 'Unil actionum quaedam est re-Quodsi nonnunquam gravis Necemitas exceptionem hanc, Ex malis minimum, aut similes alias dictitet I tu, non solum huic cedere licet . quin etiam saepe cedere oportet. Hanc igitur diligentiam si quis in agendo adhibuerit, prudenter, uti par est se gerer, Nec lacile ad aliquem seopntam impinget, quin potius priusquam incipiat recte isnssilians se- cur hi certam plerumque veritatem sequetur autem coii-onstraverim, quo pacto ex variis Legibus tanquamrrincipiis practicis demonstratione uacaendesint, atque timsentat unius generis sed aliae sint vel του auτ ... aliae τουλι , alia itein vel vise , liae Indi rectae appe latae , ex hisi men nullam esse repudiaudam in hac philosophia emistimo.
Beneexpendi merenturqua leguntur verba I. st . .
Principiam doctrina Politica in illos , quod vocamus R. rQ h. salispersicuum, tum vero Perum, quod es Το διμι. non magisopere desederabitur. 3, , qui iniae , auris,