장음표시 사용
81쪽
oo TAMEN RO MILIΥATIDIEsuIrIc g. sentiant, vel ab illa abeant. V., Si suum cuique tribuendum esse sciam, constat justitiam ubicunque opus est exercendam,&omnem injustitiam esse sugiendam. Practice verum cinisum esse dicunt, quando quaestio est de assione singulari v. gr. an calumniatorem meum mihi occidere liceat. Ita quaeri posset theoretice, An Christiano liceat bellum gerere aut usuras capere Practice, an huic liceat isti bello interessc an mihi Sempronio tali tempore usuras capere. Distinctio igitur tolerari posse videtur, de ipsa tamen Regula veritate re ctius constabit, si ex Aristotele repetamus, quae ipsi dicatur Veritas Practica Si Intellectus practicus de universenibus di de singularibus practicis rebus recte judice , lappetitus huic judicio prompte morem gerens ad singularem actionem Perficiendam moveatur, adeoque semper recto rationis dictatu se regi patiatur, Veritas est Practica MXicom. J.y. Si
igitur Appetitus, proximum principium αμμης, debet plane consentire Intellectus recto judicio, atque hoc item ριιολο- 'μσερον τῆ ορέξιτ ορsi, uti hic loquitur Philosophus, non
potcst non eadem esse Veritas de rebus agendis, si ilicoriam illarum cum ipsa praxi contendas. Illud sane accidcie potest,ut quis universalem propositionem ratam habeat,V. g.nul li Christiano licere artem foenebrem exercere, tamen ignoret hoc vel illud, quod jam agittira foeneratore Alphio, esse artem scenebrem exercere: hoc autem indesevcnit,quod non satis recte pervideat, hoc singulare sub illo universa: contineri. Ubi vero de utroque constitcrit, non potest non& in universali theoria cin singulari praxi statuere, tale quid agere esse plane illicitum. Atque hae sunto illae Regulae,' Uas quilibet vir bonus, o praecipue Christianus, in vita moribuspmdenter observet praeter quas&aliae nonnullae sine dubio coniti tui poterunt,in his Osi argutari aut calumniari velint Probabilistae addendae sunt. Nos vero ne justo pro laioressimus, jam traditis contenti erimus utemur.
82쪽
Jessitarum novorumi Cassi Harum 'fila de
PROBABILITATE ctiaria hineproducta Conclusiones propenuntur. I Rudens prosecto vox est Ciceronis 3 de Finib. Ut, inquit, his ioni actio, aliatori motus, non quivis inderetus quidam es δε- sc vita agenda est certogenere quodam, non quolibet. Μodus ille ac norma agendi vivendique rectissime capitur ex Legibus, cumpriinis Naturae S. Divinis Lex enim nemini indulget, nihil dat adfectibus,sed est oratio a prudentia prosecta, uti ait Aristoteles o Nicom. uti Mentem autem seu Pru dentiam qui actionum praesidem constituit, videtur iis constituere rectorem Deum atque Leges, Polit. υ. p.aoy ό γα νο
eamque ob caussam ita a Cico Onec ex describitur,quodsi,se hilaliud, nisi rec a se a numiare Deorum tracta ratio, merans honesa,prohibens contraria. Ut igitur contraria sibi invicem opposita rectissime innotescant, videamus sane, ecquam vi--d normam desulta novique Casu istae habeant. Est illa PROBAB LLITAS, quae actionibus moralibus applicata Lesbiae regulae vicem sustinet. Quemadmodum enim Lesbi in aedificando propter lapidum Ιperitatem usi regula plumbeadcfi xibili, Ua te inflacteret atque accommodaret ad lapidum i se .ltralitatem, cum alioqui lapides ad regulam dirigi aequari. Dieant; I a Probabi illae actiones non consormant Legum notin Ged Lesbiam PROBABrLITATI suae regulam quibuslibet actionibus re nauseanti luxuriantique appetitu attemperant illigitur superiorum veritas o Probabilitati Jesuiticae fa jsbas tanto luculentius appareat, pronuntiata non solii generalia de Probabilitate, sed varias hinc collachas conclusiones sub unum conspectum producam, ut monstros liaec
belua plan sit in 'M-,, a quovis hone piaeque vita stu-
83쪽
6a xAMEN to3ABl LlrATrs Ipso IlIcM dio attente cognosci possit. Primum auein ca excerpam. quae habet Montaltius de RoB38'LI DAT E placita Epistola quinta&sexta tum subjungam ea, qua a Parochi Roth magensibus& Parisiensibiis ex Jesultarum novorum ciue Ca sui starum libris collecta dogmata Archiepiscopis, Episcopis, Clero Gallicano Anno cI I c v suerunt exhibita J ab aliis forte sparsim compilata attexam. Ex Epistola Μontali ii quinia haec damus, reliqua a nobis hic omissa suo videantur loco.
ANTONIUS DE SCOBAR, Valli soletanus, cituita,
in Prin. Exam. 2.n.8 Probabita ea opinio duitur,qua rationibluinnititur aliculus momenti. Unde aliquando unus Iantum Doctor
gravis admodum opinionem probabilempotes oscere. Θιia viraeoctrinae θecialiter addictus, hau adhaerebit sententia cuilibet, ni rasant vesi scientu rationum allic s. SANCTIUS Sum. s. n.7. Sed dubitabu an autorita uniis Doctoruprobictaeocti reddar opinionem probabilem Restonde- ea reddere. Ita tenent Angelus S Mus Navarra Emanuel , sec. Probatur quia opiniostrobabita est,quae non levi ni ita fundamento at autorita viri docti se ii non es leve fundamentum. Si enim non es levismomenti,sedmagnipoetas, ut agi uid Roma contigisse credamus, idvirumpium adserere ι carnon magni erit in re morali dubia, quodvir sim se in ea mater doctis censuerit Z Necplacet limitatio Adriani est Cordubae cte.
suam e laetanem effli probabilem, est tutam in praxi. EMANUEL SA, Jeruita, in Aphorismis Potest quisface-
84쪽
litror nihil a ratιone alienumfores Doctor consultu consulenti opinionem a quibusdam viris docti, tanquamprobabilem defendi, Mam proindeseria Visiberat, quamvis idemDoctor Vinmodinem; en iam specuiatione alsam esse CERTO Fbipersuadeat. DIANA Baunium sibi faventem amplexus contra P. Lugo: vepremente Deo eri Deus alter opem. CELLOTIUS de Hierarchia lib.s.c. I 6.n.7I natarcodem emergunt di cultates, e veteribus hauriendae doctrina
morum a recensioribus sumenda.
REGINALDUS in praefatione peris sui: In definiendis
auidem circa credenda occurrentibus di cultatibus, quo antiqui' ore uerint autores, eo majorisponderu censentur Urumpticiata, tanquam viciniora traditioni, doctrinae Apostolica L Hrrimendis tamen controversi circa agenda natu, potior ex adverse habetur ratio Doctorum recentiorum, quipraesentium temporum, morum . conssitiones persectas habent. DIANA haec secutus ita scribit Pan.3.Tr.8 ResoL3i. Renes okaris tenenturne restituereproventu beneficiorum,quibus mauinus sunt 8 Antiqui a rmabant negant recentiores. Sed tu ne desera praedictam sententiam, si erantemsupra dictos ab onere restitutionis. Ex Epistola VI Lud Montalti sequentia adfero. CASTRUS PALAUS, Jetuita, oper Moral pari.I. dici. p. 6. Non est controversa, quando daretur opinio robabilis ex partesubdit , q-dnon teneatur obedire, etiamsi contraria semrenti asprobabilior. Tunc enim licitum es exsupra dictis am-
85쪽
stertiensum Antistes. Em irrentissimi Principis Cardinalis ab Harrach, Archiepiscopi Pragensis, Vicaritas Generalis, denominatus Mysiae Episcopus, in Epist ad Dianam e Laudanera se legunt viri. Ti, neces in Europa Theologin, qui istudi
ius, ct e careat. Si qui obmurmurant, docti non unae se eoia oblocuti aemulorum pervenit ad lumnas Hercule sae, cum dicunt
DIANAM ESSE AGNUM DEI , QUI ABSTULIT PECCATA MUNDI Idem ag requenter in sto,ut te commendem. Ibidem. Ego ingenium Dianae viri quidem doctissimi mene rora ejus isduseria multaι spinione evasi e probabiles, quae antea non erant invi μὴν non a mei. Si amsunt probabius, qua antea non erant, jam nonpeccant, fia e .sequuntur . Met antepeccaυerini Ergosejusmodipereata ab orbe literari Dirima ustulit, meri, dicetu esse GNU DE , QUI BsTI LIT PECCATA MUNDI. Habento Navar- is veteres Cisseisia gloriam Ham e sunυ leones, est a rigore is severitat: Iaudansor so AGNUS tu, laudandus a benignitato.
hil ratione alienumfore octo cons. ων cereo Monti. opinionem a quibusdam viris doctis tanquam Hobabilem defendi, quamproinde sequi liceato quamvι idem Doctor fumodi sententiam speculative sam essecerto ipersuadeat, ut prori in imemet in praxi ea equi non post Cum enim consenseas an e dubia ius habea se conformandi opinioni, qua a quibusdam,iris doctis defenditur nihilo ante quod aliqui alιι contradi. eant, γε υιivesententiam ivrobabilem judicent,iacis 2miu consuenti Docto indicare nonprohibetur Ars hine existis, uodvir doct-ῶνessi undum nositaεμ aAles ientias opposito ibarire possit, servata -- fretione ac prui dentia. ESCOBAR Prin. exam. 3. n. aO. edit Lugdun. an. 6 4.
86쪽
pria,sedetiam ex alienasententiaeprobabili,qua consulentis se morabilior ' Posse af mo cum eodem La mano. IDEM na . ultimae edit. An Confessarius ut consulto possit
contra propriam opinionem, minus probabilem consulere, ut paenis rentem velconsulentem ab onere aliquo libere, Posse avique Myrmat.I. a.dAa.cs.n. I. Becanumsito distinxisse in .a. r. I. c. . J.n.M.sed idem demum asseruies constat. IDEM Theo LMorat. Tr.LExam 8.α3. Praxis circa 6.mandatum ex Soc Jes. Doctoribus Ioa Num Bul Pii V contra
Clericos Sodomitas obliget inforo conscientiae Henrique Imritio non esse receptam probabiliter, nec in conseianti e foro abi gare. 2uodpus receptasis, Clericin feminam in indebito sebissens vase, non committitproprie Sodomiam, quia licet non ser vel debitum Minervat tamen sexum. Nec incurrit ex Suariolarn, Buta intra vas masculinemen non immittens; quia delictum non es consummatum. Nec ex eodem qui non nisi bis aut ter in Sodomia uni lapsi quia Pontifex hasparnas Clericu ex ercentibus Sodomiam 1Uigit Nec adhuc ex Suario hanto sententiamJudicis declaratoriam pamas Bulia in foro constentiae incurrunt quia nulla lex paenati obligat homines ad se prodendum Colligo Curicum exercentem Sodomiam, sis contri-rsu, etiam retento beneficio se gnitate omnino esse absolven
ΛZORIUS Instit.Moral.Part.3. I p. Ios. Decimo sexto qum xiIur, ans invaso percutiat g. a a, vel se vel verbere hominem alicujus nota se honoris, ita ut ignominiosumsit isti ici-rumsit occidere invasorem,ne a a vel 'sie,velverbere datea uasent opiniones. I. asserentium non licere occidere. Sic vide-xarseMire Major dis. F.q ao quia vita proximi pretiosior eunostro honore. Deinde quia est inhumanum occidere altum, nonos alafla, veletverbere, vel se percutiat. Opinio secunda in asserentium id esse Ecitum, nimirum quando alapa, vel verbere et emusepercutiessu valde bominilercisso dedecoro m. Ita μι- Couar. Nauar locis Ura citatis. Certe hoc videturprolabile cum alio modosum honorem defendere non loteu. Ali-
87쪽
EXAMEN PROBABILITATI risu ITIe R per enim ex malitia hominum bono innocentu passim ibi
FILIUCIUS Tom.2.Τr. v. c. 3. n. O. Sisareu impugnetur honorinonnitendo alapam vel sem impingere,probabitu essententia Doctorum dicentiumra esse viro honorat occidere talem
Lessn. 7. Ratio es, qui cui licet invaserem occidere ad defendenda bona temporalia, ut dicrum espraeed quaest ita multo marixu licere debet ad defendendum honorem qui merito pluris apud homines aestimatur, quam damnum uisorum bonorum velpecuniarum. Dixi, viro libriorato, quia ecundum rectam rationem non censeretur alitui talis defensio nimis utilis aut necessariant pauperi, Clerico, Religiose, veIpersona vulgari, tunc non licerei nobili autem laico,militiise liceret. LESSIUS de Just Jur. l. a. c. O.dubaa. . 77. Dic a Metissames viro honorato occidere invaserem, quis em vel alapam nititur impingere, ut ignominiam inferat,si aliter hac ignominia
culum fama aequipararipericuis vitae. Ratio es, quia his conatur auferre honorem, qui meritopluris apud homines inmatur. quam amnum multarum pecuniarum' ergostpotes occidere, ne aiam Ampecuniarum accipiat,potes etiam, ne hane ignominiam satur sustinere. ESCOBAR. Mor. heol. r. I. Exam 7. e.3 praxis s lat. Jesu Aggreditur quis virum nobilem seu alapasu baculopem cutere, licebitne ei occidere prius aggressorem maiies Bb.a.cs.dub. Ia.n.77. quia maximum in aliquibus regionibus δε- decus es alapas vel baculi verbera absque vindicta re quere . Limito tamen siententiam ad viros nobiles Plebeis enim alapa merberapamum sunt dedecori. MARΤINUS E CANUS, Jesu ita, Theol. Doctor r fessor in Academia Viennensi, Oguntina, urceburgensi Sum.3. Par.tr.2.c.6 . de homicidio'.8. Secunda Conclusio.Limia tum
88쪽
Q HAMEN ROBABIUTATI IEsu TIen. tum seriam viro honorata occidere invaserem, qui fassem ver alapam nititur impingere, ut ignominiam inferat si aliter haec
f. homici .n.as Ratio est quia haec ignominia, quas e vel alapa infertur, ensetur maim malum, quam damnum multarumpsouniarum: et potes occidere invaserem,ne damnum hoc accipias,poterta etiam ne ignominiam cogari usinere.
FRANCISCUS AMICUS,Consentinus, Jesu ita,S.Τheoia Doctorin Prosessor in Collegiis Aquilano Neapolitano,
Gradicensivi Viennensi, Tom.3.disp.36.n.Π8. Negari non otem qui altem honoremfama, stam, quae ex virtute est sapientia
nasitur, qui veru honor so e defendere Clerici ac Religi/βωaleant, acsepe debeant,cum hi in propriu professioni ipsorunt,
quem si amittant, maximum bonum ac decus amittunt. Namper
hunc redduntu summopere aestimabiles est consi i scularibuι. ossea virtute dirigere a uvarepassent quo stalaro nec illos dirigere necisvare poterunt. Ergo item hunc hynorem pol runtClerici ac Religis cumoderamine inculpata tureia ETIAM CuM MORTE IN VASORIS defendere e quin interdum Iegesaltem charitatis virintvradisium defendeudum teneri, sex ioiatione propriarama integra Religio infametur. Unde bc bit Clerico vel Religioso calumniatoremgravia crimina de se vel sua eligione pargere minantem occidere, quando alius defendendi odus non suppetat,ut se petere non 3λ si δει torsit paraι- ea veli Religiose velV- Relgisn3publice ac d ramgravissimis viris impingere, soccidatur Namsii tali cose licitum ess Religiosa, ne ira occidatur, invaserem priu oce δε- re, va nonpossit, quia n/mir- ,sem antes haber, monem amadere,i itum quoque eidem erit advitandamgra issima uiuae Religionis infamiam ritu modus non uetar, calumnia-eorem occidere. Nam quo re licitum est seculari , in tali eas,
calumniatorem occidere,eodem iure utrum videtur serico a Religios, cara in hoc Eeligiosus est Secularis Domniso pares, cum mn misin jus in ta&m honorem habeat Clixicu est Ateligioμαι, quam
89쪽
quamscularis μι- iis quanto nator es pro sos pientiae , virtutu, ex qua hic honor Clerico cr Religiose progignitur, qua sit valoris dexterit.s armorum , ex qua nor secularina itur. Adde quo ιιι sequentiriectione probabitur, IDeitum es Clericia ac Religiosas in tutelamsarumfacultarum rem occi erest alius modulem defendendi non supersi ergo mul-ιo magis idiscitum videtur in tutela amaeis honor ex virtu re orsistentia consurgentu. Verum quoniam hac apu alios L pta non legimus,nolumtu ita a nobis Lictasint,ut communi tentiae advesntur,s solum dissutandigratiapros ta,matur judicio relio openes prudentem lectore . CARAMUEL Tlieo l. Fundam. Fund. 33. g s. p. 3 tua ritur utrum docIrina Petri avarrae, stri, o Francisi Amici quae allegatur,si aliq ι censera digna r Et ego a do, eodem e iam esse Gordoni de Resιt.qs.M.o 1 mr Saneri in Selectu disp. αn.I. 9 aliorum etiam apudVss. Et vicis interrogo,utrum astigari unus pos Theologus, qui in Ierminis Amico contradicat Interrora an Censeo Vsiqni Amici doctrinam condemnat,auderer in tribunal co essioni ubere v)ιbere dico, non consulere opianionem contrariam e Doc MUNAM AMI cI SOLAM ESSE VERAM, ET OPPOSITAM IMPROBABILEM χENS-us OMNE DoeTI Si qui enιm identur contradicere, murrast casum, circumstam xias alterant, non autem Hrecte opponuntur.
IDEM ibid. g. 7.p.33 i. ensi hanc doctrina inqui, An homo Religiosus, qui agrista Ileeaen eminam vilem cognomii, qua honori aeucens se prosiluisse tanto viro em enarrat, eundem infamat possit illam occidere Qui scio At auditias eximio Patre N. S. Theologia Doctore magni ingeni est δε-ctrina viro. Potuisset Amicus hane resistionem omisisse: ATsEMEL IMPRESSAM DEBET ILLAM TuERI, ET NOS EANDEM G
gio ου, θpellicem occidere, nes infamaror, ocho rem accurare perpende. IDEM Theolaundam.sund,ss. 6.p.33O. Hac omnino v
90쪽
Sic discurro Conformius rationi videtur honorem defendere gladio, quam mendacio generosius ncIiu amam defendere occidendo aegressorem, quam e apum simonium imponendo, tu moderamine tuteia sident emper ubini Huratur a non esse mortaopeccatum hoc ultimum, probabile in ergo illud prius. Maserem probo, qtita homicidium ex natura sua malum non Irimulti enim interumuntur juste se mendacium ira malum eZt, ut nec divinitivi dispensari aut cohonesaripossit in omnium Nomisarumsententia, imo etiam in opinione cotistarum plurium qu
putant posse Deum dispensare in aliquibin praeceptis Decalogi.
Probo minἴrem etiam,videliceresse probabile, nonpeccare mortaliter, qui imponit falsum tesimonium alicui, uisam fusiliamor honorem des dat quia illud sprobabile quodasseritur a viris doctisnobis is haec doctrina habetpros viginti aut plures seros magnos eν docton quis dicantur nonsul cere , vix ulla erit spintoprobabilis in Theologia. Viae Gasparum Hurtadum disp. . ne reo di c. r. Dic illum de 3 . . tract. a. disp. a. pari.
LESSIUS de ust.&Jur. lib. c.o.dub.Ja. n.79. Tertios HIata alicui a ic ses vel etiam fugi, multi Doctores censentishorcasu,s vir nobisis mel honoratm hi susmodi insurias a Gctus, po sesatim repercutere, velfugientem insessur, o tantum infigere merberum vetvulnerum, quantumputatur necessarium
ad honorem recuperandum. Ita tenet avar.c. .n. . Henr.de
irregularitate c.ro ubi citat multostro hacsententia, inter caeteros'snem, Cordubam, Mantium, Pennam, Clarum, Cajetanum o Antonium Eandem docet Pet. Navar. a.GI.nsyo. cstat' pro hac sententia Mercatum. Idem tenet Victoria reieci de
Fre bestiis ubi dicit eum qui co hum accepit possestatim 'r percutere etiamgladio, non adsumendam in icsam sed ad i-iandam infamiam e ignominiam, etia invaser non esset ulterim progressuri . Undesequitμrsit fugiat, posse sim sa-lim insequi opercutere. Si enim potes repercutere manentem, cur nonfugiens cm '