Quid cum de ingenio et litteris tum de poetis Graecorum Cicero senserit

41쪽

80ph0eli, Pindar0. Sed ex ejus operibus satis intellegi potest in Homero et Sophoele multum eum collo easse studium, Archilochi autem et Pindari carmina vix novi SSe. Ac primum quidem quam diligenter legerit quantoque amore complexus Sit Homerum, ex omnibus ejus libris facillimo potest intellegi. Saepissime enim eum nominat et Iliadis vel

Odysseae versus vel Graecos vel in Latinum a se ipso con- Vel S08 profert; exempla e Veterrimis temporibus petita si ei opus Sunt, per8aepe Homeri heroe S commemorat. Neque mirum hoc e8t; nam eum apud vetere8 8ingularem quendam auctoritatis locum obtinuisse atque etiam Romanis non tam Graecord m, quam Omnium gentium p0etam Vi8um e88e con Stat, quamqHam p08tea, cum Vergili US ex8titi88et, erant, qui hunc aut parem Homero aut etiam majorem e8se affirmarent. Ingenti

autem illa H0meri admiratione laetum est, ut Top. 55 affirmet illum propter excellentiam commune poetarum nomen emcere apud Graec0s suum. Quid autem ipse de h0c senserit, d. div. 2, 9 Tita in medium protulit: ἡ Λt certe similis nemo Homeri Omitto locos bis jam allatos, ubi inter 8ingulorum p0eSi8 generum principes hunc primo loco nominat. Dubitari n0n p0te8t, opinor, quin poeta omnium Summus etiam a Cicerone Homerus sit existimatus. Tamen vix inveniuntur loci, ubi accuratius, quibus maxime in rebus magnitudo et pulchritudo illius sibi positae esse Videantur, exponat. Minime enim judicii de poeta Homero Vice fungi p088unt, quae ann0 a. Chr. n. XLV. ad lam. 13, 15, 2)Julio Caesari seribit: ἡItaque ab Homeri magniloquentia c0nsero me ad vera praecepta Et ριπιδου nam eX Sententiarum conexuperspicuum est non tam ad artem poeticam, quam ad justam agendi rationem haec verba esse reserenda. Hoc enim ill0 loco Cicero agit, ut d 0ceat se ad CaesariS partes transgredientem nihil e0ntra virtutis leges sacere: affirmat igitur magniloquentius

Αλλὰ μεγα τι καὶ ἐ6 9oμενοι σι πυθέου ac. Unu8 Vero exstat locu S, quo recti8Sime atque optime eum laudat, quod ita describat omnia, ut quasi oculis ipsis subjici

42쪽

videatithir )' . Nonnulli S autem l00iS, qui quodammodo liue pertinent, magi S Ut 0rator, quam ut venustatis poeticae judex dicit sententiam, velut Brut. 40: ἡ ornatum iu dicendo ac plane oratorem Homerum appellat: perverse, Si quid vide0. Apparetonim hunc minit S ex arti S praeceptis, quam e X Sen8u quodamnaturali ita narra88e, ut Summam legentibus praebeat delectationem. Ciceronem autem, quamquam Sine dubi0 Homerum vehementer admirabatur, h0c parum intelleXisse nec perspexi 8Sehunc ea maxime re a ceteriS differre poetis, qu0d naturam feres0lam ducem Sequeretur, alii S quoque ex locis iustulenter cog-n0seitur. Interdum enim ejusmodi ei tribuit c0gitationes, quae quin ab ejus animo Sen8uque l0ngi88ime di uneta suerint, dubitari vix p0ssit. An qui Squam negaVerit perverSe eum judicare, cum, p0Stquam exp0Suit Sine dubio c0nsulto Homerum ita rem instituisse, ut Ulixes non tam puleherrimis Sirenum cantibu8, quam Spe c0gnitioniS augendae alliceretur, ita pergere

non dubitet d. fin. 5, 49): ἡ Vidit Homerus probari tabulam

n0n posse, Si cantiunculis tantus Vir irretitus teneretur: scientiam pollicentur, quam n0n erat mirum sapientiae cupido patriae curiorem e88e. Atque Omnia quidem Scire, cujuScumque modi sint, cupere curi080rum, duci Vero majorum rerum contemplatione ad cupiditatem scientiae summorum Vir0rum est putandum. μVerum enim si quaerimus, et cantus Sirenum pulchritudine vehementissime commotum esse et satis fuisse curi0sum Ulixem

luculenter Homerus dicit Sunt quoque alii loci, ubi in eundem judieii errorem Cicero incidit. Nam d. div. 2, 25 ita

disserit: ἡ8i . . . nihil fit extra satum, nihil levari re divina p0test. Hoc sentit Homeru8, cum querentem Jovem inducit, qu0d Sarped0nem filium a morte contra satum eripere non posset.' sc

Il. 16, 431-38). - Neque aliter judicandum est de iis, quae

cf. Tusc. 5, 11 4: Traditum est etiam Homerum caecum fuisse. At ejus picturam, non poeSin VidemuS. Quae regio, quae ora, qui locus Graeciae. quae SpecieS formaque pugnae, quae acieS, quod remigium, qui motus hominum, qui ferarum non ita expictuS e8t, ut, quae ipse non Viderit, nos ut videremus, effecerit 3 Credibile est eam quoque Ob caussam, ut ab omni curiositatis suspieione Ulixem removeret, Ciceronem Verba πολλα FDy υς l. l. minus

43쪽

nati0ne disputat, aut de his verbis Tusc. 1, 65): ἡ Fingebat

haec Ganymedem propter formam a dis raptum e88e) ἡHOmerus et humana ad deos transserebat divina mallem ad n0s. Ne vero inique de Cicer0ne judicemus, c0n8iderandum eSt plerosque Vetere8 ScriptoreS eandem de Homero Sententiam amplex08 e88er maxime autem plurimo8 Graecorum philo80phos,

qu0s in suis de philosophia libris Cicero sequebatur, 80litos e S8e Veterum poetarum sabula8 aut argumenti8 a rati0ne petitis refellere aut, si ullo m0d0 fieri poterat, ad Suam doetrinam firmandam adhibere. Velut d. deor. nat. 1, 41 C. Velirius, qui Epicuri doctrinam defendens inducitur, Chrysippum acerrime exagitat, quod Secundo suo de natura deorum libro Orphei, Muset, Hesiodi, Homeri tabellas aecomm0dare voluerit ad ea, quae ipse primo libro de dis immortalibus dixisset. Itaque Cicero, cum ip8e qu0que tales c0gitationes H0mero tribuit, nihil fecit, quam ut d 0cti 88imorum Graec0rum conSuc tudinem Sequeretur ββ). Quanta autem in eo fuerit H0meri admiratio, meliu8, quam ex judiciiS, c0gn08ci p0teSt ex e0, qu0d, ut jam Supra dictum eSt, permult08 ex omnibus fere Iliadis et Odysseae partibus versus aut Graece aut Latine protulit 'q). Qua ex re

Ad ea, quae de Homero exposui, cf. H. Walther, de Scriptorum Romanorum usque ad Vergilium studiis Homericis. 1867. β' Equidem hos inveni:

interdum leviter mutati aut memoriae lapsu aut propter enuntiati formam)1. Ex Iliade.

44쪽

et ex loco illo supra allato d. div. 2, 63): ἡ Sic apud Homerum,

H. Latine afferuntur hi lool.

45쪽

etiam posterioribus vitae annis studiose eum in his carminibus logendis vel Satum esse. Itaque cum constet Homerum a Cicerone non Solum Valde laudatum, sed etiam magno cum studio lectum e88e, nihil est, cur dubitemus, quin hic Summam ei tribuerit admirationem, quam via non propriam ejuS Virtutem pel Spiceret. Ex r0liquis autem Graecorum epicis carminibus aut perpauca aut omnino nullum legisse Videtur. Primum enim, etsi

Brut. 191 Antimaelii, quem clarum poetam n0minat, Thebaida in titulum n0n profert, neque vero dubium eSt, quin liOc carmen significare voluerit - eum aliis coll0que118 ἡ magnum illud, quod novistis volumen' appellat, tamen mihi persuadere non p088um eum illud carmen aesturatius cognitum habuisse. Nam

cum sine dubio libenter saeiat, ut poetarum nominibus Versibusque asserendis, quam multa legerit, o Stendat, ex eo, quod null0 loco ver8um Antimaelii affert, satis dilucide apparere mihi videtur parum eum illi earmini studuisse. Quod autem illius dictum

εμοὶ μυριο ad Att. 16, 11, 1 protulit et Brut. 191

Latine expressit, nihil ad rem; nam haec verba non ex illius carmine Sumpta sunt, 8ed ab e0, ut ip8a Ciceronis verba docent, de Platone prolata erant. Nihil igitur est praeter priora illa verba Satis incerta, cur putemus eum Antimachi carmen lectione

De ejus vertendi arte quid judicandum sit, hoc loco BOIi Opus est quaerere. Ceterum conferre licet, quae de hac re V. Clavet t. l. passim disseruit.

46쪽

tamen hoc ita tacit, ut mihi persuasum sit eum carmina illius, cui Grae ei se eundum inter veterrimos poetas tribuebant locum, aut omnino n0n inspexisse aut certe parum noVisse. Ut enim omittam ne unum quidem locum de illius poetida arte aut

dicendi genere apud Ciceronem inveniri, ex omnibus Hesiodi carminibus Solam The0g0niam mem0rat idque ita, ut ex his lodis minime colligi possit eum h00 carmen legendo attigi 8se. Nam eum in illis d. deor. nat. 1, 36 et 41), quorum alterum jam supra attuli, a C. Veli 0 Epicureo Zeno et Chrysippus St0ici vehementer vituperentur, quod Hesi0di fabellis ad suam ipsius doctrinam defendendam uti conati.8int, dubium non est, quin Ciceroni hune locum seribenti libri philos0phorum ante oculos Versati sint, n0n Theog0nia ipsa. Atque du0 illi versus Hesi0dei ex carmine illo, quod ἡ 'ra κaὶ inseribitur,

in eju8 operibu8 ex8tante8 proverbiorum 8peciem prae se serunt omniumque noti 88imi sunt, ita ut minime argumento e88e possint Cicer0ni illud carmen n0tum fuisse. Primum enim haud Semel

aut Graeco aut Latine proseri praeceptum illud:

Quae Verba quamquam argument0 088e videntur ill0 tempore puerOS Romanorum numerum quendam sententiarum OX Hesiodo sumptarum ediscere 80lit 38 esse - nam de integris ejus earminibus vix c0gitari posse per se apparet - tamen minime probant Cicer0nem ἡ Opera et Dies accuratius cognita habuis80. - Denique ea, quae ad Att. 7, 18, 4 pr0fert: ἡ Εg0 autem,

47쪽

0tsi illud 'ζευ η6tόδε or) . . . Observo: lf dh- 80. δικα6λὶς, πριν Ἱμφοῖν μυθον Gκουούς) argumento esse eum in Hesiodi carminibus legendis operam colloca880 nemo, Opinor, Piltabit. Atque jam omnes attuli Ciceronis locos, qui ad He8i0dum ejusque carmina pertinent. Rusmodi prolaeto sunt, ut recte dixisse mihi videar illum haec carmina aut parum aut Omnino non novisse. Haec habui, quae de epicorum Graecorum studiis Ciceronianis dicenda putarem.

Sed qu0niam de Hesi0di , Operibus et Diebus ' jam exposui,

l0eus idoneus videtur, ubi n0nnulla addam de philosophis Grae-c0rum antiquioriS temp0ris carminibus, quorum Cicero menti0nem sedit. Quam rem brevissime absolvere licet, cum Empedocli8, Parmenidis, Xenophanis hujusmodi carmina nonnis; raro memoraverit. Novit autem, si quidem iis, quae dixit, fidem habere lidet, illorum de rerum natura poemata maXim equo delectatus est Emped0elis versibus. Nam d. or. 1, 21 P Λnt inium, quem ipsiam carmen illud e0gnitum habuisse vix credibile est fl), dicentem indueit illum egregium poema se ei 880 et sic. pr. 2, 24 ip 80 Lucullo ita respondet: ἡFurere tibi Empedoeles videtur ), at mihi dignissimum rebus iis, de quibus l0quitur,s inum laudere.' Quas laudes vix in eum conferre potuit, nisi partem certe carminis ejus legisset. Parmenidem autem et Xen0phanum e0dem l0co minus bonos versus, quam illum, fecisso

didit. Aliud vero de poeti ea h0rum saeuitate judicium cum apud eum n0n exstet, nihil jam habe0, quae huic parti adjiciam. Sequitur, ut quam accurati88ime quaeramus, quid de lyricis qui vocantur p0etis, Cicer0 Senserit. Ac primum quidem ut nonnulla in univer8um disputem, vix dubitari potest, quin h00

carminum genere minu8 quam ceteris delectatus ac min0re studio in eo versatus sit. Primum enim lyrica carmina per Se minus idonea Sunt, quae exereitationum materiam et exempla oratori

praebeant; deinde quia minu8 Sententia8, quam SenSuS pingunt, in libris de phil0sophia c0nscriptis ad opiniones vel si manda8 vel infringendas vix his versibus uti p0terat Cicero; tum non is erat,

70 cf. cium reliqua, quae d. Or. 2, 59 in disserit, tum haec sil) :-Poetas omnino quasi alia i indam lingua locul O8 non conor attingere.' es. Luculli verba ibid. l4.

48쪽

qui magnam ex sensuum descripti0ne perciperet delectationem neque unquam lyrica carmina pangere Videtur conatu A esse

sed ea praeter cetera ei probabantur carmina, quae aut grandi et quasi oratorio dicendi genere aut sententiarum copia ceteri Sprae8tabant; postremo illo vitae tempore, quo sine dubio et plurima copia et acerrimum studium carminum legendorum ei erant, n0n multa exstabant carmina Latina lyrica, Graecis autem hujusmodi poematis legendis perpauei Romani videntur operam dedisse. Jam Vero ut ad singula veniamu8, ita quaesti0nem instituere in animo mihi est, ut prim0 l0e0 de iis disputem p 0eti 8 lyricis, quibus primas Cicero tribuit, tum de eoteris omnibus. Itaque jam agendum est de Archil0cho et Pindaro, qu0s principes in Suo quemque genere a Cicerone appellari jam Vidimus. Tamen tantum abest, ut ex libris ejus libenter eum ac studiose in horum earminibus legendi 8 Ver8atum e88e appareat, ut equidem valde dubitem, num Vel pauca horum poemata noverit. Primum enim pauci illi l0ei, qui quodamm0d0 ad Archil0elium spectant, ejusmodi sunt, ut vix quidquam certi ex iis po88imus colligere. Nam eX eo, quod d. de0r. nat. 3, 91

dicit: -Neque enim, quem Hipponactis janibus laeserat aut qui

erat Archiloelii versu volneratus, a deo immi88um dol0rem, n0nconceptum a se ipso continebat' hoc solum apparet, quod argumento Vix eget, eum Seivi 880 acerbissim0s et mordacissimos Arelit -l0ehi jam bos esse. Idemque signis ea re videtur Attic0 seribens 2, 20, 6): ἡ Comitia Bibulus cum Archiloebio edicto in ante diem XV. Kal. Nov. distulit' atque eidem de eadem re 2, 21,4):ἡItaque Archilochia in illum edieta Bibuli p0pulo ita sunt ju-cUndR . . .' POStrem US autem, qui de hae re exstat, l0cus Vix

dignus Videtur, de quo plura loquar: scribit enim haec ad Atti eum s 16, 11, 2): ἡQu0d vereris, ne qui Sminus 3 cui, ut Aristophani Archil0ehi jam bus, sic epistola

longi 88ima quaeque optima videtur.' Accedit, quod ne unus quidem Versus in ejus libris invenitur, quem Archilochi osse con8tet. 8ane Th. Bergh, p0et. lyr. Gr. p. 13 26 ed. III. ad versu8:

49쪽

qui sunt ad Att. 6, 3, 1, haec adnotat: ἡ Arehiloclii videntur Ver8u8, quo poeta Saepiu8 utitur Cicero.' At vereor, ne audacius, quam veriu8, hoc dixerit. Eae enim cau8sae, quas in indice lecti. Mai burg. 80m. hib. 1845 46 pagg. 9 et 10 ad confirmandam Silam Sententiam proseri, non magni sunt m0menti. Atque in hoc qu0que ne8cio an erraverit, qu0d assirmat L. Diu dorsum recte vidisse in verbis illis ad Att. 5, 12, 1: ἡ Ιnde Gyarum 8aeVO

itaque erat in animo nihil sestinare, nec Delo movere, niSi omnia aκ966 TVρίων Ουρια vidissem delitescere Archilochi

Nam et Ciceronis verba modo pr0lata et ea, quae alia8 de Archiloelio eum dixisse vidimus, parum apta Sunt ad hanc Se intentiam c0nsi mandam. - Quae cum ita Sint, contendere audeo Ciceronem in Archiloelii carminibus aut parvum aut nullum colloca88e studium, tam eximium autem in p0etarum numero locum magi8 ex eorum, qu08 Sequi Solebat, auct0ritate, quam ex sua ipsius cogniti0ne ei dedis8e. Quamquam enim concedo

Archilochi versus parum idoneos fuisse, quibus ita uteretur, ut in libris phil080phis et rhetoridis plerisque uti 80lebat p00-tarum loci8, tamen apti8sime, 0pin0r, hune et illum eju8jambum in epistulis ad Atticum datis in su0s inimic0s transferre p0tuit, si accuratius haec carmina maledi ea habuissetc0gnita. Sed jam ad Pindarum, quem una cum Archil0cho a nostro in poetarum principibus numerari vidimus, pr0 cedat oratio. Ac ne in hujus quidem carminibus Cicero studio8ius videtur ver- SatuS eSSe. Neque enim quidquam de arte ejus poetica et genere dicendi profert, tres autem illos locos Pindaricos, qui apud eum inveniuntur, num ex ipsis illiu8 carminibu8 sumpserit,

50쪽

ita ut possit cogitari ab eo Ciceronum liae e verba ESSe nultuatum 733, altera: δίχα μοι νοος ατρεκειαν Hπεῖν quodammodo sententiae prae se fert speciem; Secundu8 autem

Ἱμπνευμα Οεμνὰν δελφειου, cum sit initium primi Nemeaeorum carminum s0rtasse in aliquo ex iis libris Graucis orat memoratus, quibus ad litterarum Graecarum Scientiam amplis eandam Cistero usu8 esse videtur denique Jobetu8, Var. leoli. p. 476 ed. II. reete vidisse mihi videtur verba

sic tradita ad Att. 10, 10, 3):

Sunt autem haec verba Pindari si r. 82 Bergli), at Cobetu8 rectissime judicat Cieeronem ea n0n ex huju8 ipsius carminibu S, sed ex Platonis Phaedro p. 236 D) sumpsisse; minimo igitur pro 'bant illum haed carmina legendo tractasse. Ac sine dubi0, qu0niam magnus in Pindari earminibus inest sententiarum numerUS, hardui compluribus, si eas satis e0gnitas habuisset, ad illu8trandas opini0nes suas usus e88et. Recte autem, Si qHid video, affirmare licet Ciceroni, ut erat Romanus, univer8um Pin' dari dicendi genus n0n valde esse probatum: praebet enim non 80lum sere nimiam verborum granditatem, Sed etiam magnaS ad

intellegendum difficultates. Sequitur, ut proferam perpauca illa, quae de ceteris Graecorum lyricis poetis apud Cieeronem exstant. Ac primum qUidem quaerendum est, num quid certi appareat ex his verbis Tusc. 4, 21): ἡQuid denique homines doctissimi et summi p0etae de se ipsis et carminibus edunt et eantibus 8 Fortis vir in sua republica cognitus quae de juvenum amore seribit Alcaeus inam Anacre0ntis quidem tota poesis e8t amatoria; maXume Vero Ex iisdem libris Platonis etiam alios locos sump8i88e Videtur. Conferatur, si libet, locus supra laudatus d. rep. 2, 7 p. 364 D) cum ep. ad lam. 6, 18, 5 et ejusdem Operis S, 14 p. 563 C) cum ep. ad Att. b, ll, b: oi περ χὶ δεσποινα.