Biblia Sacra vulgatae editionis juxta exemplaria, ex typographia apostolica Vaticana, Romae 1592 et 1593, inter se collata et ad normam correctionum Romanarum exacta auctoritate summi pontificis Pii IX;

41쪽

SANCTI IIILR0NSMI. XXXVIIEjusdem in Evangelistas ad Damasum praefatis.

Novum opus me sacere c0gis ex veteri ut p0st exemplaria Seripi rarum toto orbe dispersa, quasi quidam arbiter sedeam; et quia inter se variant, quae sint illa quae eum Graeca t0nsentiant verilate, decernam. Pius labur, Sed perieul0sa praesunitio judicare de ceteris, ipsum ab omnibus luditandum senis mutare linguam, et anescentem lammundum ad initia retrahere parvul0rum duis enim doctus pariter vel Ind0ctus, eum in manus V0lumen SSumserit, et a saliva quem semel imbibit, viderit discrepare qu0 leelitat: 0 statim erumpat in v0cem, me salsarium, me clamitans esse sacrilegum, qui audeam aliquid inveteribus libris addere, mutare, corrigere Adversus quam invidiam duplex causa me e0ns0latur qu0 et tu qui summus sacerd0s es, fieri jubes et verum non esse qu0 variat, etiam maledic0rum testim0nio comprobatur. Si enim Latinis exemplaribus sides est adllibenda resp0ndeant quibus tot enim sunt exempl3ria pene qu0 eo dices. Sin autem veritas est quaerenda de pluribus cur n0 ad Graecam originem reve tentes, ea quae vel a Viti0sis interpretibus male reddita vel a praesumt0ribus imperitis emendata perversius vel a librariis d0rmitantibus aut addita sunt, aut mutata, corrigimus Neque vero ego de veteri disputo testament0 qu0d a Septuaginta senioribus in Graecam linguam versum, terti gradu ad 0s usque pervenit. 0 quaero quid Aquila, quid Symmachus sapiant, quare The0d0ti 0 inter n0v0s, et veteres medius incedat. Sit illa vera interpretatio quam Ap 0stoli probaverunt. De 0v nunc l0qu0 testamento qu0 Graecum esse, 0n dubium est, excepi apost0l Matthae0, qui primus in Judae evangelium Christi Hebraicis litteris edidit. Huc certe cum in D0str sermone disc0rdat, et in diversus rivulorum tramites ducit; un de lante quaerendum est. Praetermitto eo c0 dices quos a Luciano et Hesychio, nuncupat0s, paucorum hominum Sserit perversa c0ntentio quibus utique nec in ut Veteri instrument p0st Septuaginta interpretes emendare quid licuit, nec in Ν0vo prosuit emendasse cum multarum gentium linguis Scriptura ante translata, doceat salsa esse quae addita sunt. Igitur haec praesens prae saliuncula p0llicetur quatitur tantum Evangelia, qu0rum re est iste, Matthaeus, Marcus, Lucas, Ioannes: c0dicum Graes0rum emendata collati0ne, sed veterum, quae ne multum a lecti unis Latinae c0nsuetudine discreparent, ita 8lamo temperavimus, ut his tantum quae sensum videbant Ii mutare c0rrectis, reliqua manere pateremur ut suerant. Can0nes quoque qu0s usebius Caesariensis episc0pus Alexandrinum secutus Amm0nium, in decem numeros 0rdinavit, sicut in Graeco habentur, expressimus du0d si quis de curi0sis V0luerit n0sse quae in vangeliis, vel eadem vel vicina, vel 40la sint, eorum distineti 0 ne c0gn0stet Magnus si quidem hic in n0stris codicibus err0 inolevit, dum quod in eadem re alius Evangelista plus dixit, in ali quia minus putaverint, addiderunt. Vel dum eundem sensum alius aliter expressit, ille qui unum e quatu0 primum legerat, ad ejus exemplum ceter0 qu0que existimaverit emendand0s. Unde accidit ut apud n0s mixta sint mnia, et in Mare plura lateae atque Matthaei; rursum in Matthae plura J0annis et Marci, et in ceteris reliqu0rum quae aliis propria sunt inveniantur. Cum itaque can0nes legeris, qui

subjecti sunt, e0n sust0nis err0re Sublat0, et similia mnium Scies, et singulis sua quaeque restitues. In ean0ne prim e0ne0rdant quatu0r, Matthaeus Marcus, Lucas, J0annes. In Secundo treS. Matthaeus, 3rtus, Lucas. In tertio tres, Matthaeus Lucas, J0annes. In quarto tres, at thaeus. Marcus, J0annes. In quint du0 Matthaeus Lucas. In Se X 0

42쪽

du0, Matthaeus Marcus. In Septim dil0, Matthaeus, J03nnes. In octavo du0 Lucas, Marcus. In 0Π0 U0, Lucas, J0annes. In decima propria quique quae n0 liabentur in aliis, ediderunt. Singulis vero Evangeliis ab uno incipiens usque ad nem libr0rum, dispar numerus accrescit. Hic nigro c0l0re deseri plus, sub se habet alium ex mini discol 0rem numerum, qui ad decem usque pr0 cedens, indicat prior numerus in quo sit can0ne requirendus. Cum erg0 aperi t0dice, Verbi gratia, illi id sive illud capitulum scire volueris cujus canonis sit, statim exsisbjecto numero d0teberis, et recurrens ad principia, in quibus ca-n0num est distincta congeries, eodemque statim can0 ne ex titulo st0ntis invento, illum quem quaerebas numerum, ejusdem vangelistae qui et ipse ex inscriptione signatur, invenies, atque e Vitin cete-r0rum tramitibus inspectis, qu0s numeros e regi0ne habeant, ann0tabis, ei cum scieris, recurres ad 0lumina singul0rum, et Sine m0ra repertis numeris quus ante signaveras, reperies et oea in quibus vel eadem vel vicina dixerunt. Sciendum tamen, ne quis ignarum ex similitudine numer0rum err0 involvat, qu0 sicubi in subnotatione ean0num distinct0rum in canone qu0 libet tres vangelistae bis ter vel quater, aut etiam amplius eundem numerum per ordinem habuerint ann0tatum, et quartus e contrario, discrepantes, quod in tres illi in eo l0co semel dixerint, quartus toties in corpore voluminis sui ponat, quoties diversi numeri in ejus canone positi stant contra praedict0rum numerorum continuatas similitudines. Item si in unu qu0 libet 0rum aut etiam duobus idem in can0ne numerus bis ter, et quater, aut eo amplius reperiatur in ordine e0ll0eatus, et dispares inveniantur in ceteris dubium non erit, quin id quod illius ill0rumve canonis numerus bis terque repetitum ab his in v0lumine semel dictum esse ostendit, alter alterius e0rum t0ties uno atque eodem sensu loquantur, quoties praetulerint nnumer0rum ann0tatione distantiam. Et 0 in omnium n0vem tan0num e0llatione servabitur. Ceterum in decimo qu0niam pr0pria singul0rum tantumm0d0 0ntinentur non p0i est c0ntra id comparatio esse quod solum est. pt ut in Christo valeas, et memineris mei, Papa beatissime.

Edusdem eae Catalogo scriptorum ecclesiasticorum.

Paulus Ap 0stolus, qui ante Saulus, extra numerum duu decim Ap 0- stolorum, de tribu Benjamin et oppido Iudaeae Gischalis fuit, quo R0manis capt0, eum parentibus Suis Tarsum Ciliciae commigravit, a quibus ob studia legis missus er030lymam, a Gamaliel viro doctissim cujus Lucas meminit, eruditus est. Cum autem interfuisset nec martyris Stephani, et peceptis a pontifice templi epistolis, ad persequendos eos qui Christo crediderant, Damascum pergeret, revelatione compulsus adlidem, quae in Actibus Ap 0st0l0rum Scribitur, in Vas electi0nis de persecutore translatus est. Cumque primum ad praeditati0nem ejus ergius Paulus Pr0e0nsul Cypri credidisset, ab eo, qu0d eum Christi dei subegeret, s0rtitus est n0men Paulus: et junet sibi Barnaba, multis urbibus peragratis, revertensque er080Iymam, a Petro, Iacob 0que et J0anne, Gentium ap0st0lus rei natur. Et quia in Actibus Ap0stol0rum plenissime de ejus conversi0ne scriptum est, hoc tantum dicam, qu0d post passionem Domini ViceSim quinto anno, id est Secundo Neronis, eo temp0re u Festus pr0curat0 Judaeae successit Felici, R0mam vinctus mittitur, et biennium in libera manens custodia, adversus Iudaeos de adventu Christi qu0tidie disputavit. Sciendum autem in prima satisfactione, nee dum Ner0nis imperio r0b0rato, nec in tanta erumpente scelera, quanta de eo narrant hist0riae Paulum, a Ner0ne dimissum, ut

43쪽

Evangelium Christi iniecidentis qu0que partibus praedicaretur, sicut ipse scribit in secunda epist0la ad Timollieum eo temp0re u et passus est, de vinculis dictat epist0lam): In prima mea satisfacti0ne nemo mihi assuit, sed omnes me dereliquerunt: 0 eis imputetur. 0minus autem mihi assuit, et contariavit me, ut per me praedicati c0mpleretur, et audirent omnes Gentes et liberatus sum de ore leonis. η nisestissime le0nem pr0pter crudelitatem, Ner0nem Signi sicans. Et in Sequentibus, Liberatus sum de ore leonis. Et statim Liberavit me D0minus ab omni per mal0, et Salvavit me in regnum suum celeste qu0 scilicet praesens sibi sentiret imminere martyrium. Nam et in eadem epist0la praemiserat: Ego enim jam imm0l0r, et tempus resoluti0nis meae instat. Ille erg0 decim0 quarto Nerunis ann0, 0dem die u Petrus, R0mae pro Christ capite truncatus, sepultusque est in via Stiensi, ann0 post passi0nem Domini tricesimo septim0. Scripsit autem novem ad septem ecclesias epist0las, ad Roman0s unam, ad 0ri nihi0s duas, ad Galatas unam, ad Ephesi 0 unam, ad Philippenses unam, ad 0l0ssenses unam, ad Thessal0 nitenses duas. Praeterea ad discipul0s suos: Timotheo duas, Tito unam, Philemoni unam. pist0la autem quae sertur ad Hebrae0s, 0 ejus creditur, pr0pter styli serm0nisque distantiam sed vel Barnabae juxta Tertullianum, vel Lucae vangelistae, Juxta qu0sdam vel Clementis R0manae p0stea celesiae Epi Sc0pi, quem uni sententias Pauli pr0pri 0rdinasse, et ornasse Serm0ne vel certe quia Paulus scribebat ad Hebraeus et propter invidiam sui apud eosn0minis titulum in principio salutali 0nis amputaverat, Scripserat ut Hebraeus Hebraeis Hebraice, id est suo el0 qui dissertissime, ut ea quae el0quenter scripta suerant in Hebrae0, eluquentius verterentur in Graecum, et hanc causam esse, qu0 a ceteris Pauli epist0lis discrepare videatur. Legunt quidam et ad Laodicenses, sed ab omnibus expl0ditur. Musdem eae Catalogo scriptorum ecclesiasticorum. Jac0bus, qui appellatur frater D0mini, c0gnoment0 Justus, ut n0nnuli existimant, J0seph, ex alia ux0re ut autem mihi videtur Mariae s0roris matris D 0mini, cujus J0aunes in libro suo meminit, filius p0st passionem Bumini, statim ab Ap0st0lis er080lym0rum piSe0pus r-dinatus, unam tantum Scripsit epist0lam, quae de septem cath0licis est: quae et ipsa ab ali qu0dam sub n0mine ejus edita asseritur, licet paulatim temp0re procedente obtinuerit auct0ritatem. egeSippus Vicinus p0stolic0rum tempurum, in quint commentariurum libr0 de Jac0b narrans, ait Suscepit ecclesiam der0s0lymae, 08 Ap0st0l0s frater B0mini Jaeobus, c0gn0menti Justus multi siquidem Jae0bi 0-cabantur. Hic de uter matris sanctus suit, vinum et siceram n0nbibit, carnem nullam c0 medit, nunquam att0nSUS St, et Unctus Unguento, nec usus balne0, huic soli licitum erat ingredi Sancta sanct0rum: Si quidem vestibus laneis n0 utebatur, Sed lineis soli1Sque ingrediebatur templum et lixis genibus, pro p0put deprecabatur, inti Num ut camel0rum duritiem traxisse ejus genua crederentur. Dicit et alia multa, quae enumerare l0ngum est. Sed et J0seplius in vicesim libro Antiquitatum resert et Clemens in Septim εποτυπωσεων, m0rtuo Festu qui Judaeam regebat, missum a Nerone esse deceSS0- rem ejus Albinum qui cum necdum ad pr0 vinciam pervenisset Ananus, inquit, p0nti sex ad0lescens, nani lius, de genere sacerd0 tali, Recepta ecasi0 ne ἀναρχιας, c0ncilium congregavit, et compellens

publice ac0bum ut Christum Dei silium denegaret, t0ntradicentem lapidare jussit, qui eum praeeipitatus de pinna templi, c0nfracti cru-

44쪽

ribus adhuc semivivus tendens ad caelum manus diceret: 0mine ignosce eis qu0d enim faciunt, nesciunt; ull0nis suste qu0 uda vestimenta extorqueri s0lent, in cerebro percussus interiit. Tradit item Josephus tantae eum sanctitatis suisse, et celebritatis in popuI0, ut propter ejus necem, creditum sit subversam esse eros0lymam. Ille est de quo Paulus Ap 0stolus scribit ad Galatas: lium autem postol0rum vidi neminem, nisi acobum fratrem Domini. Et p0st0l0rum super huc crebrius et testantur. Evangelium qu0que qu0d appellatur Secundum Hebrae0s, et a me nuper in Graecum, Latinumque Sermonem translatum est, quo et rigenes saepe utitur, post resurrecti0nem Salvat0ris refert: 0 minus autem cum dedisset sindonem serv0 Sacerd0tis ivit ad Jacobum, et apparuit ei. Juraverat enim Iacobus se n0n 0mesturum panem ab illa h0ra, qua biberat calicem D0mini, donec Videret eum resurgentem a m0rtuis. BursuS-que p0st paululum, Asserte, ait D0minus, melisam et panem. Statimque additur Tulit panem et benedixit ac regit, et dedit Iacobo Just0, et dixit ei: Frater mi, e0mede panem tuum, quia resurrexit Filius h0minis a d 0rmientibus. Triginta itaque ann0s Ierosolymis rexit ecclesiam, id est usque ad septimum Ner0nis annum, et juxta templum, tibi et praeeipitatus fuerat, sepultus est. Titulum usque ad obsidi0nem Titi et ultimam adriani n0tissimum habuit uuidam e nostris in monte liveti eum c0nditum putant sed salsa e0rum opini0 St. Husdem eae Catalogo scriptorum ecclesiasticorum. Sim0 Petrus silus J0nae, pr0vinciae Galilaeae, vico Bethsaida, frater Andreae Ap0st0li et princeps p03t0l0rum, p0s epise0patum Anti0chensis eccleSi se, et praedicationem dispersionis e0rum, qui de circumcisi0ne crediderant, in Ponto, Galatia, Cappad0eia, Asia et Bithynia, secund Claudii anno ad expugnandum Sim0nem Magum o .mam pergit, ibique viginti annis cathedram sacerdotalem tenuit, usque ad ultimum annum Ner0nis, id est decimum quartum. A quo et affixus cruci martyri c0r0natus est, capite ad terram VerS0, et in sublime pedibus elevatus, asserens se indignum qui sic crucifigeretur ut 0 minus suus. Scripsi duas epist0las, quae cath0licae nominantur quarum Secunda, a plerisque ejus esSe negatur, pr0pter Stylicum priure diss0nantiam. Sed et Evangelium juxta Marcuui, qui audi-t0 ejus et interpres suit, hujus dicitur Libri autem e quibus unus Act0rum ejus inscribitur, alius vangelii, tertius Praedicatiun is, quartus Ap 0 calypsis, quintus Judicii, inter sp0gryphas Scripturas reputantur. Sepultus R0mpe in Vatican juxta viam triumphalem, t0tius urbis venerati0ne celebratur.

Musdem eae Catalogo scriptorum ecclesiasticorum. Judas frater ae0bi parvam quidem, quae de septem ath0licis est epist0lam reliquit. Et quia de libro En0th, qui ap0gryphus est,

in ea SSumit testim0nium a plerisque ejicitur: tamen auct0ritatem vetustate iam et usu meruit, et inter sanctas seripturas c0mputatur.

45쪽

1. In principio creavit Deus Paelum, et terram. Act. 14, 11 - 17, 24.

2. Terra autem erat inanis et vacua, et tenebrae erant super faciem

abyssi et Spiritus Dei serebatur super quas

3. Dixitque Deus: Fiat lux. Et facta est lux. Aeb. 11 3. 4. Et vidit Deus lucem qu0 esset

bona; et divisit lucem a tenebris. 5. Appellavitque lucem Diem et tenebras Nuctem factumque est Vespere et mane, dies unus. 6. Dixit qu0que Deus: Fiat sirmamentum in medio aquarum, et dividat aquas ab aquis. 7. Et fecit Deus sirmamentum divisitque aquas, quae erant subrarmamento, ab his, quae erant supersirmamentum. Et laetum est ita.

Psal 135. 6. - 148, 4. Jer. 10,

12. - 1, 5. 8. Vocavitque Deus sirmamentum, Caelum; et factum est vespere et mane, dies secundus. 9. Dixit ver Deus: C0ngregentur B quae, quae Sub cael sunt, in l0 cum unum, et appareat arida. Et actum est ita. 10. Et vocavit Deus aridam, Te ram, congregati0nesque aquarum

appellavit Maria. Et vidit Deus qu0desset bonum. PSal. 32 7. Job 38 4. 11. Et ait Germinet terra herbam

virentem, et satientem Semen et lignum pomiserum satiens fructum luxta genus suum, illus semen in semc:ips sit super terram. Et sactum est ita. 12. Et protulit terra herb8m virentem, et satientem semen juxta genus suum, lignumque aciens ruetum, et habens unumqu0dque Sementem secundum speciem Su8m.

Et vidit Deus quod esset bonum. 13. Et laetum est vespere et mane,

ales tertius. Biblia Vulg.

14. Dixit autem Deus: Fiant luminaria in sirmamento caeli, et dividant diem ac noctem, et sint insigna et temp0ra, et dies et annos,

15. ut luceant in strmamento caeli, et illuminent terram. Et sactum est ita. 16. Fecitque Deus duo luminaria magna luminare malus, ut praeeS-set diei, et Iuminare minus, ut praeesset 0eti et stellas. 17. Et posuit eas in rmamento eteli, ut lucerent super terram, 18 et praeessent diei ac noeti et dividerent lucem ac ienebras. Et vidit Deus quod esset bonum. 19. Et saetum est vespere et mane,

20. Dixit etiam Deus: Produeant aquae reptile animae viventis, et Volatile super terram subrarmamento

caeli.

21. Creavitque Deus et grandia, et omnem animam viventem atquem0tabilem, quam pr0duxerant aquae in species suas, et omne v0latile secundum genus suum. Et vidit Deus quod esset b0num. 22. Benedixitque eis, dicens: Crese ite, et multiplicamini, et replete aquas maris, avesque multiplicentur super terram. 23. Et factum est vespere et mane. dies quintus. 21. Dixit quoque Deus: Producat terra animam viventem in genere SU0, Umenta, et reptilia, et bestias

terrae secundum species Sulls. Factumque est ilη.

25. Et fecit Deus bestias terrae iuxta

species suas, et lumenta, et omne reptile terrae in genere suo. Et vidit Deus qu0 esset 0num. 26. Et ait Fatiamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram et praesit piscibus maris, et volatilibus caeli, et bestiis, uni Versaeque terrae, omnique 'ptili,

quod movetur in terra. Infr. 5.1. - 9 6. I. Cor. 11 7. Ol. 3, 10.

46쪽

Creatio munili et hominis. Paradisus ien 1 27. - 2, 21. 27. Et creavit Deus hominem ad imaginem suam; ad imaginem Dei creavit illum, masculum et seminam ereavit eos. Sap. 2, 23. Eccli. 17, 1. Mat. 19 6. 28. Benedixitque illis Deus, et ait: Crescite et multiplicamini, et replete terram, et sublicite eam et dominamini piscibus maris et v0latilibus caeli, et universis animantibus quae moventur super terram.

Infr. 8, 17. - , 1. 29. Dixitque Deus: Ecce dedi vobis

omnem herbam afferentem semen Super terram, et universa ligna quae habent in semetipsis sementem generis sui, ut sint vobis in escam,

30 et eunetis animantibus terrae, omnique volucri caeli, et universis quae moventur in terra, et in quibus est anima vivens, ut habeant ad Vescendum. Et factum est ita. 3 l. Viditque Deus cuncta quae se-eerat; et erant valde b0na. t sactum est vespere et mane, dies seX-

1. Igitur persecti sunt caeli et terra,

2. Complevitque Deus die septimo opus suum quod secerat; et requievit die septim ab universo opere qu0 patrarat. v cod. 20,11.-31,

17. De ut 5, 14 Heb. 4 4. 3. Et benedixi diei septimo et

sanctificavit illum, quia in ipso cessaverat ab omni opere suo qu0d creavit Deus, ut saceret. 4. Istae sunt generati0nes celi et terrae, quaΠd creata sunt, in die quo secit D0 minus Deus caelum et

terram.

b. Et omne virgultum agri antequam oriretur in terra, mnemque herbam regi0nis priusquam germinaret; n0n enim pluerat D0minus Deus super terram, et b0m non erat qui operaretur terram; 6. sed lans ascendebat e terra, irrigans universam superstitem tΡrrae.

7. Formavit igitur Dominus Deus hominem de limo terrae, et inspiravit in aciem ejus spiraculum vitae; et factus est h0mo in animam vi a-tem. 1. Cor. 15 45.ὶ 8. Plantaverat autem Dum inus Deus Paradisum v0luptatis a principi0, in quo p0suit h0minem quem Drma

verat.

9. Produxitque Dominus Deus de humo omne lignum pulchrum visu, et ad vescendum suave lignum etiam vitae in medio paradisi, lignumque scientiae b0ni et mali. 10. Et fluvius egrediebatur de loco voluptatis ad irrigandum paradisum, qui inde dividitur in quatu0 capita. 11. Nomen uni Phis0n ipse est qui circuit omnem terram Hevilath, ubi nascitur aurum. Eccli. 24, 35. 12 et aurum terrae illius optimum

est; ibi invenitur bdellium, et lapis

13. Et nomen fluvii secundi Gebon;

ipse est qui circumit omnem terram Tthl0pide. 14. Nomen vero suminis tertii Ty-gris ipse vadit e0ntra Assyrios. Fluvius autem quartus, ipse est Εu-

15. Tulit ergo Dominus Deus hominem, et p0suit eum in paradiso voluptatis, ut operaretur, et eust0diret illum.16. Praecepitque ei dicens: Ex omni ligno paradisi comede: 17. de ligno autem scientiae boni et mali ne c0medas in qu0cumque

enim die comederis ex e0, 0rtem rieris.18. Dixit quoque D0minus Deus: Non est b0num esse hominem S0lum: saciamus ei adjutorium simile sibi. 19. Formatis igitur, Dominus Deus, de humo cunctis animantibus terrae, et universis v0latilibus caeli, adduxit ea ad Adam, ut videret quid v0caret ea; omne enim quod vocavit Adam animae viventis, ipsum egi nomendus.

20. Appellavitque Adam n0minibus suis cuncta animantia, et universav0latilia caeli, et omnes bestias terrae Adae vero n0n inveniebatur adjutor similis eluS. 21. Immisit ergo Dominus Deus s0p0rem in Adam; eumque bdormis-

47쪽

Gen. 2, 22. - 3, 22 Formatio Epae Lapsus hominis.set, tulit unani de c0stis ejus, et replevit amem pr0 ea. 22. Et aedificavit Dominus Deus costam, quam tulerat de Adam, in mulierem, et adduxit eam ad Adam. 23. Dixitque Adam: Hoc nunc Sex ossibus meis, et ear de carne mea haec v0cabitur Virag 0, qu0niam de viro sumta est. 1. Cor. 11 8. 24. duam0brem relinquet homo patrem suum, et matrem, et adhaerebit uxori suae: et erunt duo in carne una inae. 19. 5. Marc. 10, 7.

25. rat autem uterque nudus, Adam scilicet et ux0 ejus et n0n

erubescebant.

1. Sed et serpens erat callidior cunctis animantibus terrae, quae se-eerat Dominus Deus uni dixit ad mulierem Cur praecepit vobis Deus, ut 0 c0mederetis de omni ligno

paradisi r2. Cui respondit mulier: De Ductu

3 de fructu ver ligni, qu0d est inmedi paradisi, praecepit n0bis Deusne e0mederemus et ne tangeremus illud, ne tarte m0ri 3mur. 4. Dixit autem serpens ad mulierema Nequaquam morte moriemini.

2. Cor. 11, 3.

5. Scit enim Deus qu0d in qu0 cumque die e0mederitis ex e0, aperientur oculi vestri, et eritis sicut dii, scientes bonum et malum. 6. Vidit igitur mulier, qu0d 0-num esset lignum ad vescendum, et pulchrum oculis, aspectu qu delectabile; et tulit de fructu illius, et comedit, deditque vir su0, qui comedit. Eccli. 25, 33. I. m.

T. Et aperti sunt oculi amborum;

consuerunt talia situs, et secerunt sibi periZ0m Rifl. 8. Et cum audissent vocem Domini Dei deambulantis in paradis ad auram p0st meridiem, abse0ndit se

Adam et uxor ejus a facie Domini Dei in medio ligni paradisi. s. Vocavitque D0minus Deus Adam, et gixit ei: Ubi sy10. dui ait Vocem tuam audivi in paradis0, et timui, eo quod nudus

essem et abscondi me.

11. Cui dixit duis enim indicavit tibi qu0d nudus esses, nisi qu0 ex ligno de quo praeceperam tibi, ne

12. Dixitque Adam: Mulier, quam dedisti mihi s0eiam dedit mihi de lign0, et c0medi. 13. Et dixit D0 minus Deus ad mulierem duare h0 setisti duae respondit: Serpens decepit me, et

comedi.

14. Et ait D0minus Deus ad serpentem duia secisti huc, maledictus es inter omnia animantia et bestias terrae: super pectus tuum gradieris, et terram cum edes cunctis diebus vitae tuae. 15. Inimicitias ponam inter te et mulierem, et semen tuum et semen illius ipsa conteret aput tuum, et ' tu insidiaberis calcane elus.16. Mulieri quoque dixit: Multiplicab aerumnas tuas, et e0nceptus tu0s: in dolure paries silius, et subviri p0testate eris, et ipse dominabitur tui. 1. Cor. 14 31.)17. Adae vero dixit: via audisti

vocem Ux0ris tuae, et comedisti de lign0, ex qu praeceperam tibi, ne e0mederes, maledicta terra in opere tuo: in Iab0ribus c0medes ex ea cunctis diebus Vitae tuae. 18. Spinas et tribul0s germinabit tibi, et comedes herbam terrae. 19. In sud 0re vultus tui Vesceris pane, donec revertaris in terram deri qua sumtus es quia pulvis es, et in pulverem reverteris imat. 102, 14.)20. Et vocavit Adam n0men X0ris Suae Heva e quod mater esset

cunct0rum Viventium.

21. Fecit qu0que Dominus Deus Adae et uxor ejus tunicas pelliceas, et induit e0S. 22. et ait: Ecce Adam quas unus ex n0bis actus est, sciens bonum et malum nunc ergo ne sorte mittat manum Suam, et sumat etiam de lign0 vitae, et comedat, et vivat in

aeternum .

48쪽

dam M. Me occiditur a Cain. Gen. 3, 23. - , 1. 23. Et emisit eum Dominus Deus de paradiso voluptatis, ut operaretur terram, de qua Sumtus est.24. letitque Adam; et tollocavit ante paradisum voluptatis Cherubim, et stammeum gladium, atque versatilem, ad custodiendam viam Iigni vitae.

I. Adam vero t0gnovit ux0rem Suam Hevam; quae concepit et peperit Cain, dicens: Possedi h0minem per

Deum.

2. Rursumque peperit fratrem ejus Abel. Fuit autem Abel past0rovium, et Cain agricola. 3. Fectum est autem post multos dies, ut offerret Cain de ructibus terrae munera D0mino. 4. Abel qu0que obtulit de prim0- genitis gregis sui, et de adipibus eorum; et respexit D0 minus ad Abel, et ad munera ejus. Heb. 11 4. 6. Ad Cain vero, et ad munera illius non respexit iratusque est Cain Vehementer, et concidit vultus ejus. 6. Dixitque D0 minus ad eum duare iratus es et cur concidit facies tua T. 0nne si bene egeris, recipies: sin autem male, statim in soribus peccatum aderit 7 sed sub te erit p- petitus ejus, et tu d0minaberis illius. 8. Dixitque Cain ad Abel fratrem suum: Egrediamur foras. Cumque essent in agro, consurrexit Cain adversus Datrem suum Abel, et interseeit eum. Sap. 10, 3. Mat. 23, 35. I. Ioan. 3, 12. 9. Et ait D0minus ad Cain: Ubi est Abel frater tuus dui resp0ndit: Ne Seio. Num custos fratris mei sum ego' 10. Dixitque ad eum duid fecisti rVox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra. 11. Nun igitur maledictus eris Super terram, quae aperuit os suum, et Suscepit sanguinem fratris tui de

manu tua. 12. Cum peratus sueris eam, non dabit tibi fructus suos vagus et pr0- sugus eris Super terram.

13. Dixitque Cain ad Dominum: Mal0r est iniquitas mea, quam Ut Ue

14. Ecce dicis me hodie a sacie te rae, et a salie tua abscondar, et ero vagus et profugus in terra omnis igitur, qui invenerit me, occidet me. 15. Dixitque ei D0minus: sequaquam ita siet: sed omnis qui eti-derit Cain, septuplum punietur. P0suitque D0minus Cain signum, Ut D0n intersseeret eum omnis, qui invenisset eum. 16. Egressusque Cain a facie Domini, habitavit prodigus in terra ad orientalem plagam Eden. 17. 0gnovit autem Cain ux0rem Suam quae e0Πcepit, et peperit Henoch; et aedilicavit civitatem, V0sa-Vitque n0men ejus ex n0mine silii sui Henoch. 18. Porro Hen0e genuit Irad, et Irad genuit Maviael, et Maviael genuit Mathusael, et Mathusael genuit Lamech. 19. dui accepit duas ux0reS, nomen uni Ada et n0men alteri Sella. 20. Genuitque Ada Iabel, qui suit pater habitantium in tentoriis, atque past0rum. 21. Et n0men fratris ejus Iubal ipse suit pater canentium cithara et γ

22. Sella qu0que genuit Tubalcain, qui sui malleat0 et laber in cuncta opera aeris et serri. 0r0 vero Tubalcain, 0em R. 23. Dixitque Lamech uxoribus sui Adae et Sellae: Audite v0tem meam uxores Lamech, auscultate serm0nem meum qu0niam occidi virum in Vulnus meum, et ad0lescentulum in livorem melim. 24. Septuplum ultio dabitur de Cain de Lamech vero septuagies septieS. 25. 0 0vit quoque adhuc Adam uxorem suam; et peperit silium, vocavitque n0men ejus Seth dicens: Posuit mihi Deus semen aliud pro Abel, quem occidit Cain. 26. Sed et Seth natus est filius, quem v0cavit Enos iste ecepit inv0eare nomen D0mini.

1. Hic est liber generati0nis Adam. In die, qua creavit Deus h0minem,

49쪽

Gen. b, 2. - 6, 4. Generationes ab Adam usque a Ioe.

ad similitudinem Dei secit illum. Suyr. 1, 27. Inst. 9 6.

2. Masculum et seminam creavit e0S, et benedixit illis et v0eavit n0men e0rum Adam, in die quo creati sunt. 3. Vixit autem Adam centum triginta annis; et genuit ad imaginem et similitudinem suam, vocavitquen0men ejus Seth. 4. Et sacti sunt dies Adam, p0stquam genuit Seth, octingenti anni; genuitque gli 0 et silias. 1. Par. 1, 1.)5. Et laetum est omne tempus qu0d vixit Adam, anni n0ngenti triginta,

6. Vixit qu0que Seth centum quinque annis, et genuit n0s. 7. Vixitque Seth 0stquam genuit Enos elingentis septem annis genuitque sili 0 et stias. 8. Et facti sunt omnes dies Seth

nongent0rum duodecim annorum, et mortuus St.

9. Vixit vero Enos nonaginta annis, et genuit Cain B. 10. P0st cujus ortum vixitietingentis quindecim annis, et genuit sili0set filias. 11. Factique sunt omnes dies Enosn0ngenti quinque anni, et mortuus

12. Vixit qu0que Cainan septuaginta

annis, et genuit Malaleel. 13. Et vixit Cainan, postquam genuit Malaleel, octingenti quadraginta annis, genuitque s li0s et silias. 14. Et sacti sunt omnes dies Cainan nongenti decem anni, et m0rtu US eSt. 15. Vixit autem Malaleel sexaginta quinque annis, et genuit Iared. 16. Et vixit Malaleel, 0stqU3m genuit dared, et ingenti triginta anniq; et genui trali 0 et lias. 17. Et facti sunt mnes dies Malaleel et ingenti n0naginta quinque

18. Vixitque Iared centum sexaginta duobus annis, et genuit Hen0cli. 19. Et vixit Jared, 0stquam genuit Henoch, octingentis annis, et genuit silios et silias. 20. Et saeti sunt omnes dies Iared n0ngenti sexaginta du anni, et

21. 0rro Henoch vixit sexaginta quinque annis, et genuit Mathu

salam.

22. Et ambulavit Hen0cli cum Deo; et vixit, postquam genuit Mathusalam, trecentis annis, et genuit silios et silias. 23. Et laeti sunt omnes dies Henoth trecenti sexaginta quinque Uni. 21. Ambulavitque eum Deu et n0n apparuit, quia tulit eum Deus. Eccli. 44, 16. Heb. 11, 5.)2b Vixit qu0que Mathusala tentum 0et0ginta septem annis et genuit

Lameth.

26. Et vixit Mathusala, postquam genuit Lamech, septingentis et0ginta du0bus annis, et genuit silios et silias. 27. Et laeti sunt omnes dies Mathusala n0ngenti sexaginta novem

28. Vixit autem Lamech centum oct0ginta du0bus annis, et genuit silium

29. 0eavitque nomen ejus Noe, dicens: Iste e0nsolabitur nos ab operibus et laboribus manuum B0Strarum in terra, cui maledixit D0 minus. 30. Vixitque Lamech, 0stquam genuit N0e, quingentis n0naginta quinque annis, et genuit li0s et silias. 31. Et laeti sunt omnes dies Lameeli septingenti septuaginta septem anni, et mortuu est Noe Ver0, cum quingentorum Sset Ennorum,

genuit Sem, Cham, et Japheth.

1. Cumque coepissent h0mines multiplicari super terram, et stias pro

2 videntes silii Dei lias hominumqu0d essent pulchrae, acceperunt sibi ux0res ex omnibus, quas elegerant.

3. Dixitque Deus: N0 permanebit spiritus meus in humine in aeternum, quia ear est, eruntque dies illius

centum viginti ann0rum. 4. Gigantes autem erant super terram in diebus illis; 0stquam enim ingressi sunt silii Dei ad silias h0minum, illaeque genuerunt isti sunt p0tentes a saecul Viri fam0si. Baruch. 3, 26.

50쪽

Bominum corruptio rica Uen 6 5. - 7, 12.5. Videns autem Deus quod multa malitia hominum esset in terra, et tuncta e0gitatio eordis intenta esset ad malum omni temp0re, Inlr. 8,

21. Mat. 16, 19.

6. paenituit eum quod h0minem secisset in terra. Et tactus d0l0re c0rdis intrinSecUS, T. Deleb0, inquit, hominem, quem ereavi, a lacie terrae, ab homine Usque ad animantia, a reptili usque ad Volucres caeli paenitet enim me se

8 Noe vero invenit gratiam e0ram Domin0. s. Hae sunt generati0nes Noe: N0e vir justus atque perfectus suit in generationibus suis, cum De ambulavit. Eccli. 44, 17. 10. Et genuit tres silios, Sem, Cham et Japheth.

11. Corrupta est autem terra e0ram Deo, et repleta est iniquitate. 12. Cumque vidisset Deus terram esse curruptam 0mnis quippe car0e0rruperat viam Suam super terram), 13. dixit ad Noe: Finis universae earnis venit c0ram me repleta est terra iniquitate a lacie eorum, et eg0 disperdam e0s cum terra. 14. Fac tibi aream de lignis laevigatis mansiunculas in area acies, et bitumine linies intrinsecus, et

15. Et sic acies eam Trecent0rum cubitorum erit longitudo areae, quinquaginta cubitorum latitud0, et triginta cubitorum altitud illius.16. Fenestram in arca acies, et in ubit consummabis summitatem ejus ostium autem areae pune ex latere de0rsum, caenacula et tristega acies in ea. 17. ce ego adducam aquas diluvii super terram, ut intersciam omnem amem, in qua spiritus vitae est subter caelum universa, quae in

terra Sunt, sonSumentur.

18. Ponamque laedus meum tecum, et ingredieris 8rcam tu et silii tui, ux0rtua, et uxores sili 0rum tu0rum tecum. 19. Et ex cunctis animantibus universae carnis bina induces in aream, ut vivant tecum masculini sexus et seminini. m. Devolveribus juxta genus Suum, et de lumentis in genere su0, et ex omni reptili terrae se eundum genus suum: bina de omnibus ingredientur tecum, ut 0ssint Vivere. 21. Tolles igitur tecum ex omnibus escis, quae mandi p0ssunt, et s0mportabis apud te, et erunt tam tibi, quam illis in cibum. 22. Fecit igitur Noe omnia, quae praeceperat illi Deus. .mb. 11 7.)

1. Dixitque D0minus ad eum: Ingredere tu, et mnis domus tua in aream te enim Vidi justum curam me in generatione has. 2. Pet. 2, 5. 2. Ex omnibus animantibus mundis tune septena et septena, masculum et seminam de animantibus vero immundis duo et duo, masculum et

3. Sed et devolatilibus caeli septena

et septena, mastulum et seminam, ut salvetur semen super laetem universae terrae.

4. Adhuc enim, et p0st dies septem ego pluam Super terram quadrpginta diebus et quadraginta nuctibus et delebo omnem Bbstantiam, quam seci, de supersicie terrae. 5. Fecit ergo N0e omnia, quae mandaverat ei DominuS.

6. Eratque Sextent 0rum annorum,

quando diluvii aquae inundaverunt

super terram.

7. Et ingressus est N0e et silii ejus, ux0 ejus et ux0res sili 0rum ejus

luvii. Vat. 24, 37. H. et 3, 20.

8. De animantibus qu0que mundis et immundis, et de v0lueribus, et ex omni, qu0d 0Vetur super terram, 9 du et duo ingressa sunt ad Noe in arcam, masculus et semina, sicut praeceperat D0minus Noe.10 Cumque transissent septem dies, aquae diluvii inundaverunt super

terram.

11. Anno sexcentesim vitae Noe, me Se Secundo, septimo decimo die mensis, rupti sunt omnes tantes abyssi magnae, et eataractae caeli apertae sunt; 12 et sacta est pluVia super terram