In tres priores Aretaei Cappadocis libros commentarii

101쪽

amici admonitio. Idem Homerus Iliad. ξ. v. a17. ubi celton Veneris describit:

ἔνι μυ φιλοτης, Πάρφασις, η τ' εκλεψε

Ubi πάρφασις videtur accipi pro blanda persuasitone, qua quis decipi tur; & hae acceptiones hujus nominis probe quadrant huic loco.

Nam & medicorum est admonere aegrotos, & blanda oratio Ue permulcere ac consolari, non aCerbe increpare atque corripere ; ut quidam Callianax, qui aegro interroganti, num eX morbo moreretur, respondit Homerico Versu IO7. Iliad. Q.

Refert Galenus com. . ad 6. Epid. pari. 8. Sed etsi deceptionem hac voce intelligamus, quemadmodum Junius, nihilo secius commoda erit interpretatio: Si quidem dc aegri interdum decipiendi sunt, cum aliter curari non possunt. Sic Galenus lib. I meth. illustrem foeminam Romae herpete laborantem, & medicamentum ad bilem purgandam sumere pertinaciter recusantem fefellit utiliter, immissis clanculum in serum lactis scammoniae pauXillo. LucretiuS, lib. I. V. 93s. Nam veluti pueris absinthia &c. Notissimi sunt versus & obvii. Ob hanc causam Plato lib. 3. de Re Publ. medicis, sicut & magistratibus, mendacium concedit; ει με ως ἐλέγομεν ο ον ι Θεοις ἀνθ ρώποις θ

102쪽

XXXII. 2 o. Kk ει πλε ας J Aut reponendum, aut subaudiendum

ad plures dies. XXXII. 22. τσροσεπιγίγνηθ ρα ου τε f τσλευνον δυσαλγῆ J Locus VI- detur corruptus: duo haec nomina δυσαλθῆ, ad Vocem αλγημα referri debent. at quomodo in hoc fleXu, scribendum enim esset με - ζον, Sed video: sunt haec neutra pluralis numeri, post substantivum singulare, κατ υαλλαγίω Ionibu S atque etiam Atticis familiarem; ad λευνον quoque male pro πλευν. Ita enim Iones pro πλέον; ut passim apud Herodotum.

XXXII. et ο πον DJ Ita Graeci αμ & αίδιον dicunt, quod Iongo tempore perseveret. Ab his Plinius lib 16. ubi de visco agite adjiciunt di se imen visco, in his quae folia amittant S i ι ricidere; contra inhaerere nato in aetcrnd fronde. EXempla obvia apud bonos

XXXII. 'Aμφιμ ευνιν sic in Turneb. edit. Scribe ἀμφημευνον - παό- ut iis, qui quotidiand febre aut tertiand Ia horant. Ita Graeci ἀμφημευνον Vocant, cujus accessiones quotidie prehendunt: quae alternis diebus redit. Hanc &σης iidem Graeci vocant; Unde etetilia D πυρεάς. Hippoc. sect. I. aphor.

ντε M, πλώονος γίγνων . Galenus in Commentario haec eXplican S, quotidianam, tertianam, & quartanam febrem subjicit. XXX l l l. a. Auris, pro Iς. XXXIII. 6. ι ελοι9 Al. κυε, XXXIII. 7. Oφθαλμων Ἀ-ἔρυχιος πανος ι . J Galerius lib 3 de loc. ais cap. 9 interni doloris signum hoc facit, ii Oculorum radi

103쪽

Sed hac distinctione quidem frustra est Galenus, quando &eXternum dolorem ad radices Oculorum pertingere consentaneum est, ob eam causam, quod pericranium, cui inhaeret, oculorum orbitam PraeteXit. Iuno plagam infixerit. Absurdam esse hanc sententiam, nemo non videt; incusso enim fuste tendonibus quidem citra vulnus, vibex eX contusione sequitur; cum vulnere sanguis profluit, non sudor. Deinde ut sudor profluat, quomodo is absque causa, cum dolorem capitis sequatur ' Quare ita haec distinguenda sunt, post

dinum dolor subitus sine caus , quae quidem appareat. Ita GalenuS s. de sanit. tuenda; zπολλοὶ, f τένονlας γοῦσιν μικροις προφάσεσιν ἰ quem locum reipeXisse videtur Aretaeus. XXXIV. 9. 'Hλικι ἰ τε τισι κρειτlo J Meliorem aetatem appellat adolescentiam, quomodo Afranius malam aetatem pro senectute usurpavit hoc versu: Maia aetas nulla delinimenta invenit. Et Plautus Mostel. At legitur in Menaechm. ALI. s. v. 6 Ut aetas mala, merx mala es ergo.

Virgilius ;Optima quaeque dies miseris mortalibus aevi Prima fugit.

104쪽

XXXIV. q. τῖ Eadem forma dictum, qua e t

p. ISO. l. 3 S.)XXXIV. 1 o. ππ' cτυχιης J Secundae fortunae adscribit. quod morbus comitialis commutatione aetati S tollatur: quia videlicet non omnes ita liberantur; immo pauci, quos aequus ama Vit Jupiter, eo beneficio fruuntur. De prospera in morbis fortuna infra fusius dicemus. XXXIV. II. Δι'--ζονοςJ De hac re est aphoris. s. sedi.

juventutem, quae cum sit calida & sicca, pituitas illas morbi comitia. lis auctores ab umit aut discutit. XXIV. ΙΣ. Os e νυ P κάλλεοι J Olim suspicabar legendum. Sed nihil muto. Alludit ad vulgi opinionem. qua credebantur firmosi pueri laedi invidia contuentium, atque fascinari: qua de re fuso Plutarchus in sympos lit, s. cap. 7. Heliodorus lib. 3. AEthiop. cap. 8. XXXIV. Ι . Oέε ηλικιης μεὶασολπις εξολν Lege ἐς ἐξοδον XXXIV. 17. 'Ε Comitialibus sub finem accessionis alvi retrimenta prodire, patet eX libello de morbo sacro G κοπρου

η προσωνυμίη. QuibuS Verbi S in si Per e X agitatur imposlura sacrificulorum, qui symptomata teterrima ei moi ho accidentia certis Diis assignabant, ut stercoris secessum 'Eνοδίω conjectura, ut apparet, sumpta ab aflinitate nominum ἄφοδος, quod aIGi retrimentum significat, & H ec enim nomina ab eodem. nempe οδος, quod est tia, additis initio ps adpositionibus derivata & conflata. Qua conjectura quid futilius dici potest Erat autem cognomentum Dianae; cui Colophonios catulum nigrum immolasse auctor est Pau

sius ad hunc locum Dianam compitalem suille autumat. XXXIV. 19. 'Eς τ Σελίω Lo αλιτροι ιθ una immitti hunc morbum iis, qui ipsius numen violassent, priscis illis persuasum fuit; unde Ver

πολλακις εἰς το υ ωο. EX quibus verbis liquet. Opilepticos dici lunait cos. Galenus lib. 3. de diebus criticis cap. 2. a Luna comitialium Circuitus

105쪽

cultus custodiri asserit. νωος ο τη-ἀνόει ratarην γίνεQς φασί. Suidas in νοσος Idem liρην interpretatur θ αυριας ν. Invaluit autem ea opinio, quod Viderent morbum augeri statis lunae temporibu S, nempe plenilunio, aut interlunio. Cujus discriminis causam acute eXplicat Valles ius lib. de sacra Philosophia cap. 71. XXXIV. EO. 'Lρόεδ κικλήσκουσι τ etσάθ hJ Hanc quoque causam ait esse, curis morbus sacer dicatur, quod nimirum a Luna, quae Dearum una, immitti credatur; quam stultam persuasionem pluribus argumentis convellit Hippocrates lib. de morbo sacro. Alias vero ipse asteri, nempe morbi magnitudinem ; Ἀρον inquit μάγα : quo sensu uρον - ουν, a magnitudine dictum anatomicis; & νοσοι omnes magni & periculosi morbi, apud Athenaeum lib. 7. cap. IO. ubi

Ad quem locum Calau bonus notat Λώς νόσους ibi esse ἀπιγνωσώυας, δε- speratos morbos. Atque hoc sensu λοχον sacrum agmen Thebanis dictum interpretari licet, quod ejus praecipua esset vis, e6que maXime confiderent, utpote quod eX selectis viris & bellica virtute spectati stimis conflatum esset; ut innuit Plutarchus in Pelopida: O

potest, quia tunc plures essent uριιι νοσο . at unum esse hunc, de quo agimuS, nempe comitialem eo nomine cognitum liquet eg libro de morbo sacro, & aliorum medicorum libris; ει θ 2l, si Θιωμά ον, θἀ-

XXXIV. 2I. 'H in τιος ἡ ἀνθ ρωπίηςJ Superstitiosas magorum Curationes intelligit, de quibus diligenter Hippocrates citato libro. D. ἀνθ ροὐπίνης XXXIV. 22. δάμονος δοξης ἐς τ ανθ ρωπον Daemonis in homi nes ingressu morbum comitialem conflari existimabant, qua opinione Mahumetum Turcarum legislatorem usum serunt, ad persuadendum. illis barbaris, quod statis temporibus ad se a agria; Gabriel accederet, cujus aspectu exanimaretur at nebulo ille ab ineunte aenate morbo comitiali corripiebatur. Quod autem ea opinio de Daemonis insulta

106쪽

pervulgata esset, ex citato saepius Hippocratis libro perspici potest ubi ἐφιno nominat, & causam declarans, cur miseri illi accessum morbi praesentientes in loco secreto se includant: b inquit

XXXIV. 26. 'Εφάνθρωποι J qui semoti ab hominum societate vivunt. XXXV. s Kάτω Γ κάῆα ἀνούλεθ ρον J Non temere bilem ex- atram er cerni absque p i nicie docet Galenus lib. de atra bile his

liae, quod a ventriculi cruditatibus nascitur, intelligendum est; quo qui laborabant, φυσάδοις dicti, sicut & ipse morbus flatuosus a quibusdam cognominatus est; ut quidem Diocles testatur apud Galenum, lib. 3. de loc. a L. Verba Dioclis Iunt ejusmodi: ἄλλο γίνεθ- ώει τ

abundantia est cruditatum, quae in iis gignuntur Viti O, cum temperamenti frigidi &sicci, tum humoris nigri, qui calori adversatur. IV εἰεξί ἐροι τι δε IJ. φυσα , ύτε ρολωνα χολ- έ γ νέ J Genus quoddam melancholicorum proponit, qui neque flatibus, neque atra bile abundant, sed ira immoderata, mi Mi ore, atque ingenti animi consternatione produntur: eosque nihilominus melancholicos appellari tradit, quod irae argumento bilis denominationem sortiantur ; sicut immanitas irae nigredinis appellatione intelligitur; nigredo enim inauspicati ac perniciosi symbolum censetur. Declarat id versibus Homeri

ex Iliad. V. IOI.

107쪽

Ubi με νας φρενας eX ponit furentes, is ascentes, nigroriS appellatione, ut dixi, ad immanitatem affectus translata: cui congruit scholiastes, qui ριελπινας τῆοιω- αις - τ οργV eX ponit. Eodem igitur & sensu Virgilius de Hercule dixerit AEu. 8. v. I9. )Hic Oero incidae furiis exarserat atro Fene dolor. XXXV. 18. 7Ευτ αν Ait hosce iracundos, fie- .ri melancholicos, cum eo malo moriuntur, hoc e1t, cum asseduis ad 'extremum pervenit. Verbum non semper significat separationem animae a corpore, sed excessum rei cujuspiam, qui non longe absit a morte, ut in hoc Verbo λιμοκῆονειν. Sic in Ciri Virgiliana, . U. 23sJ-- cum moesta parentis Formosos circuru virgo morerere castura. . Lucretius A. V. III 6.

ραυιν- vero es anni mortua tussi. XXXV. 19. 'Επι φανῆασίηJ Proprium id melancholicorum; ut uni cuidam imagini mentem acidictam habeant. Themist. ad lib. de divinatione : ύτου f οι ἐμ μανους ἐχο μοι F ομοίου διανοῶν f s

Ob eam causam holce imagini uni addidios comparat Aristoteles Philargidae poematis, quod ea μεὶαCολάς πσροσώπων f διηγηματων tu εlαπlώσεις, i. e. vices fersonarum S narrationum varietates nQuam haberent inquit hemistius eodem loco. XXXV. 22. 'Ες λυπί- 5 μυοῦνονJ Mendi mihi suspectus locuς, . Haec et Iim sententia est; Melancholiam videri initium esse ac rudimeΩtum μ ανὶς, i. e. furoris, infamae, quod furentibus animus modci ad i

108쪽

ad iram, modo ad hilaritatem declinet: melancholici ad tristitiam

iram tantum. QuocirCa Pro legendum CentCO ιξυθυμ ι , vel, ut legit Junius, ι Θυ λψίν. Ratio conliat hujuS emendationis. Di cit Aretaeus melancholiam esse initium furoris; ergo opori et aliquid tale in furore, quod nou si in melanchoba. Furori insunt ira Θυ μυκ bin. i. e. voluptas: non igitur melancholiae cum tristit La haec inesse potest: alioqui non diiserunt hi assectus. Nam & melancholite con junctam esse iram, Aretaeus ipse tale lur, in signi S melancholiae recensendis : οργη f f καὶηφειη ρειν ξ. Et in calce hujus capitis de juvene, quem amor libera Vit a melancholia: η γ ε ιῆα ξ - ῆψε κουρν,-f α σκίδνησι chγLυτε λυπαι. Et Plutarchus de Lyiandro in parallelis, θ- ν οῦ γόω,

tem differant melancholici ab imanis hoc cilicii mine συμηδίης, quod ea scilicet careant, quamdiu melancholici permanent; luce clatius declarat Aretaeus, cum ait, L άθυμίης ἄλλου - α/λῆε Me χυσις γέν J, ἡδον zπροσγίγνεθ δm τα τι πῖλειςοι τι ' si θ μπινον quibus CX verbis liquet, melancholicos, cum e tristitia in hilaritatem transeunt, non

amplius dici melancholicos, sed furentes. Sed hoc ad judicandum aliis malim credi a me propositum, quam quod leelionem vulgatam sollicitandam putem ; ctim apud Paulum Egine tam inter signa melan cholicorum, risum quoque Potitum Videam; τοῦς γελῆν, τὰς ἴ

XXXV. 23. 'Obκ δ i is V De variis melancholicorum imagini bus, Vid. Galen. lib. 3. de loc. ais cap. 6. XXXV. 28. 'Aπο κοίων J Scribe ἀπ' οκοίων non aspirat O π'Ιωνικῶς. XXXV. 3I. TO CA γον οξυΘυμύι ς ες γελωῖJ Lege ἀθυμίης ad marginem versionis Latinae recte notatum, XXXVI 2.. Κάκιον θάνδρῶν ό γαυάικες - μόνον J Eadem ratione. quae υθυ χύτεραι, prouiores ad excandescentetam, nimirum ob judicii infirmitatem. Argumento esse potest quod de Bacchantibus legimus, quae a furore εχ ιιινάδες dicebantur. In ii S enim orgiis foeminae primas partes tenebant furoris quadam praerogativa, praesertim in Thracia, de quibus Plutarchus ita scribit in Alexandro: ετερ' 3-τήτων ε ςι λο-

109쪽

sequuntur. Ad alia etiam, in quibus furore opus, foeminae semper quaesitae, ut Sibyllae ad Vaticinandum; quod furoris opus existimatur. Quantus autem fuerit Sibyllarum furor, liquet e X iis, quae de Cumaea vate cecinit Maro 6. AEneidos v. 6. Tanta enim vis furoris illius fuit, ut quaedam in accessione exanimarentur, ut de quadam reo fert Plutarchus lib. de defectu oraculorum. XXXVI. . Εαο κώνειJ Recte & congruenter Galenuq, qui eX- ponens aphoris et O. Ierii. 3 quo morbi veris enumerantur, in quibus ταὶ μανικοὶ, f τὰ &c. eam causam affert; quod eo tempore morborum seminaria ad eXtremas partes & cutem quodam cris eos impetu pellantur: quo sit, ut pericula, quae a pravis humoribus im-Dendebant, plane aVertantur, Sitque Ver υγιεινοτα ν 6 Θανατωδες. Ver igitur audio naturae Vigore multOS, quOS autumnus gignit, morbos judicat. XXXVI. 8. Kιὼ τά P iamπονJ Arist. sedi. 3 o. probi. ubi de morbis

cap. si de Caligula, quem fuisse melancholicum ex ipssius vita colligi pote it; non immerito inquit mentis valetudiui attribuerim diversi ima in eodem vitia, summam coni dentiam S contra nimium metum. αληθεςH Aristo t. lib. de divinatione per insomnia; με

XXXVI. 9. Oico τοι g χ σερεκπεπονθ ουπω οὶ Corrupta, ni fallor, lectio. Crassus: Quotquot enim is naturati satu valde aliena funt, ea non protinus huic malo insunt, sed ser quietem videntibus sese ostierunt ; quae versio nec Graeco conte ciui quadrat, nec probum sensum prae se fert. Sic igitur emendo: Iπω ἔνlος κακὴ, qaar longius is statu naturali discedunt, haec, nondum praesente malo, imaginatioue, tu somvis graecipiunt atque occupaui. Cum dictionis, Ατος, posteri Oxeb literae evanuissent, atque etiam litera ν ex parte adesa, superesset

110쪽

indocti quidam ex iis reliquiis secerunt O . hoc est, prono mcntertiae personae in dandi casu, quod hic locum habere non potest

XXVI. I 1. 'Aλλα ποικιλίη νοσηαι J J Molum inaequalitatem in me lancholicis animadvertit quoque Aristoteles ieci. O probi I. Ποις θ

τὰ D f βρ ικοὶ, σκληρό, ον ες' ἄπτερ μα ουδὲν ' λελαυκοτα ί κεὐ τὰσs καὶοι ora τοῖς. Quia male nutriuntur melancholici ob duritiem corporis, & sanguinis nigri acerbitatem; idcirco perpetuo esuriunt, ut inter cibos Tantalus: hinc Voracitas. Galenus, libro de plenitudine, sapori avido succi melancholici ventriculum imbuentis id adscribit:

κὰ νῶς θ πινώ ς lege πεινώδεις) εἰ, ιν, οἷς αν η ριελήνοι-τ οξριαν ποιο κροτουσαν ἔχει.

XXXVI. I 8. Αγρυπνίη θ ίδνησι ες τ φορL J Ob hanc causam Hippocrates vigiliam voracem diXit, 6. Epid. XXXVI. 2I. g υσώδεες καθ' i ποχονδυο J Ejusmodi melancholia hypochondriaca appellatur, Arabibus Mirachialis a voce Mirach, quae eorum lingua significat hypocoondrium. Hujus meminit Aristotelis sera.

XXXVII. s. τι ι.ελον ii λ ησιςJ Distinguit amentiam senilem a mania : quod illa desectu caloris accidat; haec eXcessii caloris &siccitatis, ob 1dque actuosti sit & turbulenta : item quod senilis amen tia non habeat intervalla, solaque morte finiatur: mania, & intermit tat, & curetur. Sed & genere ipso, seu essentia ipsa differunt, quod

라틴어 텍스트