A. Corn. Celsi Medicinae libri octo ...

발행: 1810년

분량: 756페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

egi enim '' primum levare aegrum, deinde Per Purgare, quam simul omni vi effusa fortasse praecipitare. '' Quod si in pur quoque, aquaque quae inter cutem CSt, '' ita re Spondet, quanto magis necesse est in sanguine respondeat Z Mitti vero is debet, si totius corporis causa sit, ex brachio; si Partis alicujus, ex ea ipSa parte, aut certe quam proxima: quia non ubique mitti potest, sed in temporibus, in brachiis, juxta talos. Neque ignoro quosdam dicere, quam longissime sanguinem inde, Ubi laedit, esse mittendum: Sic enim averti materiae cursum; at illo modo ' in id ipsum, quod gravat, evocari. '' Sed id falsum est: proximum enim locum primo exhaurit; eX ulterioribus autem eatenus sanguis Sequitur, quatenus emittitur; ubi is suppressus est, quia non trahitur, ne Venit quidem. Videtur tamen usus ipse docuisse, si caput fractum est, ex brachio potius Sanguinem esse mittendum; si quod in humero Vitium est, ex altero brachio: credo, quia Si quid Parum Cesserit, '' opportuniores eae partes

injuriae sunt, quae jam male habent. Avertitur quoque interdum sanguis, ubi alia parte Prorumpens, alia emittitur: desinit enim fluere qua nolumus, inde objectis quae prohibeant, alia dato

itinere. Mittere autem sanguinem Cum sit expeditissimum usum

habenti; tamen ignaro dissicillimum est. - Iuncta enim est

a a. Primum θ Ita Lindenius , et alii cum Caesario . Cod. Med. I. et Vat. VIII. ha hent in primo ; alii Codd. atque Edd. sex primae , et Manutianae , tu Primum . a 3. Quod si in Pure quoque , α quaque quae tuter cutem, est θ Sic reposui ex Codd.

Med. I. et Vat. VIII. emendatione adhibita.

Nam Mediceus habet Quod si in pure quoq.

qua quaeq. tuter cutem est; Vat. VIII. quod si in pure quoque aquaeque tuter curem est. Fortasse legendum Quod si in pure quoque , requαque luter cutem ita respondet ;ex more loquendi Celsiano . Respicit Porro Celsus ad id quod ex Aphor. 27. Sec t. 6. trR-didit in prRecedenti cap. 8. sive aquα tu ter cutem quem implepit, si νε tu magus abscessu multum puris coiit, simul id omne effudisse , aeque mortiferum est, ac si quis saui corporis , vulnere factus exsanguis est. In aliis Codd. et in omni hus Edd legit. Quod si tu cum quoque aquae , quae inter cutem est : quibus ex libris vox cura Pro curatione in Scribonianum Rhodii Lexicon re

lata est.

a 4. itα respondet) Manutii , et Constantinus leg. ista respondet; . t est in quibusdam Codicibus . 25. esse mittendum 9 Cod. Med. IV. et libri vulgati , mittendum csIE .a6. tu id ipsum , quod grapae, epocari)sensus est ; in id ipsum membrum evocari id quod graVat, i. e. sanguinem . Lindenius leg. tu id ipsum, quod grapαtur, evocαri.

a . Sed id DIsum est θ Ita Cod. Med.

I. et Vat. VIII. atque Ed. Princeps; ceterae Edd. sed id ipsum falsum est.28. OPPortu uiores eae Partes injuriae sunt, qu ne jαm mate habent θ id est magis obnoxiae . opportunus hac significatione saepe a Celso usurpatur . Lindenius , et alii cuni Manutiis leg. Opportuniores hae partes iu-jurire e sunt, quam quae jam male habent ;sed perperam . 29. alim dato itiuere 9 Ita Cod. Med. I. et Usti. VIII. alii, et omnes Edd. alio dα-

3Ο. tamen ignaro P Ita liber Guilandini , et Ed. Lindenii. In aliis libris legit. tum

ignaro .

3I. juucta enim est penae arterire, his vervi 9 nervi juncti sunt venae et arteriae . Sic autem habent plerique Codices . In Med. I. Vat. v m. librisque editis legit. juucta cnim est vena arteriis , hil uerri.

112쪽

η LIBER

vetiae arteria, his Nervi: ita, δ' si nervum scalpellus attingit, se quitur nervorum distentio, eaque hominem crudeliter Consumit. At arteria incisa neque Coit, neque saneScit; interdum etiam, Ut Sanguis vehementer erUmpat, essicit. Ipsius quoque venae, Si forte praecisa eSt, Capita comprimuntur , neque Sa Uguinem emittunt. At si timide scalpellus demittitur, Summam Cutem lacerat, neque venam incidit. Nonnumquam etiam ea latet, neque facile repe

ritur. Ita multae res id dissicile inscio faciunt, quod perito fa

cillimum est. Incidenda ad medium Vena e St: ex qua Cum Scin guis erumpit, Colorem ejus habitumque oportet attendere. Nam si is Crassus et niger est, Vitiosus est; ideoque utiliter effundi tiar: si rubet et Pellia Cet, integer egi; eaque misSio Sanguinis adeo non Prodest, ut etiam no Ceat; protinusque is supprimendus

est. Sed id evenire non potest Sub eo medico qui scit ex quali corpore Sanguis mittendus sit. Illud magis sieri solet, -- ut aequo niger assidue Primo die profluat: quod quamVis ita est, tamen si jam satis fluxit, supprimendus est; Semperque ante sini8 fACiendus est, quam anima cleficiat. Deligandumque brachium Superiri posito expresso ex aqua frigida penicillo: et postero die δ' adverso

medio digito vena ferienda, us recens Coitus ejuS TOSolVatur, ite-Tumque Sanguinem fundat. Sive autem primo, si Ve sectando die sanguis, qui Crassus et niger initio fluxerat, et rubere, et pel luCere Coepit, Sati S materiae detractum eSt, atque quod Superest, sincerum egi: ideoque protinus brachium deligandum, habendumque ita est, donec Valens Cicatricula sit; quae Celerrime in Vena

confirmatur.' Cucurbitularum vero duo genera Sunt; Aeneiam, Ct Corraeum.

ΑΕ nea altera Parte patet, altera Clausa est: Cornea, altera Parte aeque patens, altera foramen habet exiguum. In aeneam lina mentiam arden8 Conjicitur, ac sic os ejus Corpori aptatur, impri miturque, donec inhaereat. Cornea per Se Corpori imponitur; deinde ubi ea parte qua exiguum foramen e St, Ore Spiritus Ad illaCtUS CSt, SVPerque cera Caviam id Clausum est, aeque inhaerescit. Vtraque non ex his tantum materiae generibus, sed etiam

3 a. si nervum scalaellus attingit , sequitur Si c. Ita in Codd. Med. I. et Vat. VIII. Alii Codd. et Edd. antiquae habent si nervum scialpellus attigit, sequitur Scc. Ed. Lind. si nerviam sculPellus attigit , sequctur Icc. 33. ut eque niger assidue Primo die

prosunt θ Ita in Ed. Lindonii. Edd. ceterne et Codd. Nss. perperam habent ut αeque niger assiduae , ac primo die prosunt.

Codd. Mss. pro ad perso habent a Merso mendose . Manutii , et Ruellius log. averso medio digito , uou autem scamello , .cua

ferienda ; Lindenius , αdoerso medio digito

Nola recte: nam sequitur Coruca, Mon cose

113쪽

0x quolibet alio recte sit. Ac si cetera dese erunt, ' caliculus unoque, aut pultarius OriS COmPl CSSioris, C i. rei commode aptatatur. Vbi inhaesit, si Concisa ante SCalpello Cutis CSt, sanguinem extrahit; si integra est, spiritum. Ergo ubi materia quast intus egi, laedit, illo modo; Ubi inflatio, hoc imponi solet. Vsus auiatem cucurbitulae praecipuus eSt, ubi Non in toto Corpo1e, sed in Darte aliqua vitium est, quam exhauriri ad confirmandam valetudinem satis est. Idque ipSum testimonium est, etiam scalpello sanguinem, ubi membro SUCCurritur, ab ea potissimum par te quae jam laesa est, esse mittendum; quod nemo Cucurbitulam diversae parti imponit, nisi Cum profUSionem Sanguinis eo aver

tit ; sed ei ipsi quae dolet, quaeque liberanda est. Φ Opus etiam esse cucurbitula potest in morbis longis, ' quamvis jam se id iis

spatium aliquod accesSit; sive Corrupta materia, Si Ve spiritu male habente: in acutis quoque quibuSdam, - Si et levari corpus

debet, et ex Vena Sanguinem mitti, Vires non patiuntur . Id quo auxilium ut minus vehemens, ita magiS tutum; neque umquam

periculosum est, etiamsi in medio febris impetu, etiamsi in Cria ditate adhibetur. Ideoque ubi sanguinem mitti opus est, si in ius a Vena praeceps Peri Culiam CSt, ρ alat Si in parte Corporis etiam vitium est, 7 huc potius Confugiendum CSt: Cum eo tamen , ut sciamus, hic ut nullum periculum, ita leVius praesidium esse; nec po88e Vehementi malo , niSi aeque Vehemens auxilium sue

' Dejectionem autem antiqui variis medicam piatis, crebraque XII. alvi ductione 3 in omnibus paene morbis moliebantur: dabantque aut nigrum Veratrum, aut filiCUlam, aUt Squamam aeris , quam Δεπίδα χαλκου Gra oci vocant; aut lactucae marinae lae, cujus

gutta pani adjecta abundo Purgat; aut Ia C Vel asininum, vol bubUlum , vel capriniam , eique salis Pauliam adjiciebant, deCocruebantque

a. caliculus quoque , aut Pulturius Ecid. Caesarii , et Bantini habent caliculus quoque Pultarius : et ita legendum Contendit ScaligeT. 3. Opus etiam esse 9 Caesarius , et Lin denius , OPus esse .

Ita Cod. Med. I. et Vat. VIII. , atque Ed Ruellii . Sed particula et redundat . In filii a Codd. atque in Edd. sex primis , et Manu- tinnis legit. quamvis e siam spatium &c. in ceteris Edd. quamvis et iis jam sPatium Soc. 5. si et leo ari 9 Lindelatus , si leostri . 6. aut si tu Pa te corporis etiam pitiume Ita libri antiqui. Particula etiam R,undat , ut supra particula et in verbis illi g et iis spatium aliquod accirssit . Nisi forte transferenda est, et ita logendum : nut etiamsi in Parte corporis pitium est . EL Constantini in margine hαbet aut si in nobili Parte corporis etiam Oitium est; Ed. Lindeniana , aut nobili tu parte cor Poris vitium est : male . Nam si in nobili parte cor poris , id est in viscere aliquo vitium est , potius incisa vena sanguis mittendus , ut irac P, proxime superiori praeceptum est.

I. in Omnibus Paeue morbis θ Ita in Codd.Νss. Vulgo legit. tu omnibus fere morbis .

114쪽

8o LIBER

id, et sublatis iis quae coierant , quoci qua Si Serum Super

rat , hibere cogebant. ' Sed medicamenta stomachum fero laedunt: alvus si vehementius fluit, aut saepius ducitur, hominem infir mat. Ergo numquam in adversa Valetudine medicamentum ejus Tei causa recte datur, nisi ubi is morbus Sine febre est; ut cura Verata Una nigrum aut atra bile VeXatis, aut Cum tristitia insanientibus, aut iis quorum Dervi parte aliqua resoluti Sunt, datur. At ubi febres sunt, satius est ejus rei Causa CibOS Potionesque assumere, qui simul et alant, et Ventrem molliant. Suntque valetudinis genera, quibus ex lacte purgatio Con Ve Nit.' plerumque vero Φ alvus potius ducenda est: quod ab Α-sclepiade quoque ' sic temperatum , Ut tamen SerVatiam Sit, Vi deo Plerum qiae Saeculo DOStro praeterires. Est autem ea moderatio quam is Sectatus videtur, aptissima: ut neque saepe ea medicina tentetur, et tamen semel, vel SUmmum his, non omittatur, si

caput grave egi; si oculi caligant; si morbus majoris intestini est, A quod Craeci κολον nominant; si in imo ventre, aut in co-

α. Sed mediaamenta stomachum fere laeduur 9 In plerisque Codd. et in omnibus

Edd. additur ideoque omnibus catharticis aloe miscenda est . Membrum hoc milii multis de Causis suspectum erat . Primum Celsus graecis vocabulis uti non solet sine necessitate , quae hic nulla est : nam potuit scribere ideoque his aloe miscenda, vel potius , adjicienda est . Deinde ratio non assertur , cur medicamentis alvum moventibus aloe miscenda sit . Denique scammoniae, quae, ut tradit Plinius lib. 26. cap. 8. seci. 38. dissolutionem stomachi facit , Celsus aloen non adjicit; ut apparet ex capp. I 8. eta O. lib. 4. Putabam igitur ab aliquo sciolo formatum fuisse cx iis quae idem Plinius habet lib. 27. cap. q. seci. g. Usus aloeS iumultis , sed presucipalis aluum solvere , cum Paeue sola medicam eurorum , quae tu prac- stant , coufrmet et am stomachum, adeo nou tufestet ulla vi contraria r postea e

margiue , ubi adscriptum fuerat , a librariis

in contextum traductum. Cum anno 1759.

viro doctissimo Bandinio , Laurenti anne Bibliothecae Ρraefecto, haec exposuissem, Codi

ces consuluimus , Comperimusque sex recenti O

res habere haec verba in contextur at in primo adjecta esse manu Ρalavicini. Faccio latus, cumoadem quae Banditiio , ipsi quoque anno 1765.

ostendissem , sententiae meae facile assensus

est e statim suo in Lexico Forcellini , quod tunc Ms. in Bibliotheca Seminarii Patreuiuia Mervabazur, xd vocem Catharticus contra locum illum e v Celsus lib. a. cap. Io. Medicamerata stomachum fere laedunt : ideoque ornuibus catharticis aloe miscenda est. v haec margini adscripsit : seu membrum tollam pi- detur insititium : quae anno 1772. cum Lexico ipso edita sunt . Membrum hoc , ut in Cod. Med. I. ita etiam in Vat. VIII. margini adscriptum est ab alia recenti manu . 3. αlvus potius ducenda est θ Ita Codd.Mss. atque L dis. sex primae , Manutianae , et Ruelliana . Caesarius , et alii leg. alvus potiouibus ducenda est; videlicet medicamentis potui datis : quod Celsi praecepto prorsus contrarium est. Nam ideo alvum potius duci vult , quia modicamenta stomachum sere laedunt . Quid autem significent haec verba aluus potius ducenda est , ex sequontibus apparet. Lindenius leg. alous tot ouibus duce uda est; adductus fortasse, ut suspicatur Morgagnus, a Galloriam Consuetudi-ue , qui ad id ipsum sigia ficandum voce la-

q. sic temPerarum , ut tamen serpartim

sit 9 Ita Cod. Med. i. et Vaticani m. IV. VI. VIII. atque Edd. Paene omnes : idque Cum eo congruit , quod dicitur pRulo post ;Esι aurem ere modera3io quam is securuspidetur, utissima . I ii aliis Codd. atque in Edd. Manutiorum ininus recte legit. 1ic

S. quod Graeci κόλον nominant Ita Ed . Lindenii ; Cod. Med. i. et Vat. VIII. quae

115쪽

xa dolores sunt; Si in stomachum quaedam biliosa Concurrunt, vel etiam pituita eo se, humorve aliquis aquae Similis Consert; si spiritus dissicilius redditur; si nihil per se Venter excern t; utique si juxta quoque stercus est, et intUS remanet; aut si Stercoris odorem nihil dejiciens aeger ex Spiritu Suo Sentit; aut si corruptum est quod excernitur; aut si Prima inedia febrem non sustulit; aut Si sanguinem mitti, Cum OPUS Sit, Vire S Hon patiuntur, tempusVe ejus rei praeteriit; aut si multiam anto morbum aliquis potavit; aut si is qui saepe Vel Sponte, Vel Ca Su purgatus est, Stabito habet alvum suppressam. Servanda Vero illa sunt: ne ante diem tertium ducatur; ne ulla cruditate substante; ne in corpore infirmo, A diuque adversa Valetudine e X hausto; neVe in eo cui satis I alvus quotidie reddit, quive eam liquidam habet; ' neve in ipso accessionis impetu, quia quod tum infusum CSt, at Vo Continetur, regestumque in caput, multo graVius PeriCulumessicit. Pridie vero ' abstinere debet aeger, ut AP tus tali Cia rationi sit: '' eo die ante aliquot horis aquam Calidam bibere, Ut superiores ejus partes madescant. 8' Tum immittenda in alvum est, si levi medicina contenti sumus, pura aqua; Si Paulo Valentiori, mulsa; 'δ si leni, ea in qua foenum graecum, Vel ptisana, Vel malva decocta sit. si reprimendi Causa, ex verbenis J Acris autem est marina aqua, Vel alia sale adjecto: atque utraque de-

mae colum latinis litteris ; ceterae κωλον verba haec ab interpretibus addita essputo. Vide adnot. I. ad cap. 7. lib. I. 6. diuque ad persa o aletudine exhausto

Ita legunt Manutii ; alii , diuque tu ad

versa valetudine exhausto ; ut est in Μss

7. alςus quotidie reddit Lindenius , alpres reddit quotidie . 8. uepe in ipso Soc. 9 Ita in Ed. Lindomi ; in libris antiquis , ne in ipso . 9. obstinere 9 Ita legunt Manutii, et alim alii , in his Lindenius ; alii , abstiueri ; e 1 ta habent Codd. Mss. Sed in Med. I. anti

qua manu emendatum est abstiuere .

Io. eo dιe 9 Sic legendum, non eo leuiate , ut habent libri omnes . Multa alia loca sunt eodem modo corrupta . Vide aduoli 7. ad verba illa prooemii lib. a.' alit ei ru e euant. Lib. τ , ' ςRP' I9. Ita loquitur Uelsus: holmo aute per triduum bibere aquam Praute absit uere etiam α cibo debet r ipso autem die collocari suPiuus Icc. II. aute aliquot horis θ Sic reposuit Linoemus. Antea legebntur aute ciliquot horas .

Ia. Tum immittenda in alpum est Ira Cod. Μod. I. et Vat. Vor. atque Edd. Manutiorum , et Lindenii ; alii Codd. et Ed. Princeps , aliaeque multae , Tum ii iciendrea Ious est ; Ed. 1493. Tum cienda alpus Est ,' Caesariana , ceteraeque , Tum deji

cie uda ut Pus est .

13. si leui , ea in qua Dc. Ita Cod. Med.

I. et Vat. um . alii, et Edd. antiquae , silent ex aqua in qua &c. Ed. Lindenii , si leui , aquα ira qua, SQc. Morgagnus notat , in Cod. Foroliviensi supra vocem leui scriptum esse leniffudi causa , et in margine , mollieudi causa ; subjicit autem n quae Raaglossemata , an variantes , ut saepenumero in eodem codice , ex aliis descriptae lectio nes sint , non facile dixerim ; sed tamen dixerim , apte his respondere, quae mox Sequuntur , si reprime radi causa , ex verbe n Ego postremum hoc membrum insititium esse puto ; ct quia mutntur Constra sitio , et quia agitur eo alvo ducenda Velle vi medicina , vel paulo valentiori , vel le ni , Vel acri , vel etiam acriori ; ut reprimen tia locum hic liabere Don possint . Iq. Πtque urnaque P Lindenius l0git aeutra Jue.

116쪽

XIII.

XIV. 82LIBER

cocta commodior est. Acrior sit adjecto Vel oleo, vel nitro, vel melle: quoque acrior est, eo plus extrahit, Sed minus facile sustinetur. 'si Idque quod infunditur, neque frigidum esse oportet, neque calidum; ne alterutro modo laedat. Cum insuSum est, quantum sieri potest, continere se in lectulo debet aeger, neC Primae cupiditati dejectionis protinus cedere: Ubi ne CeSSe est, tum de muni desidere. Fereque eo modo dempta materia, Superioribus partibus levatis, morbum ipsum mollit. Cum Vero quoties res Coegit, desidendo aliquis se exhausit, paulisper debet Conquie Scere; et ne vires deficiant, utique eo die Cibum ag Sumere: 87 qui

plenior, an exiguus Sit dandus, e X ratione ejus a CC es Sionis 'saae EXSPe Ctabitur, aut in metu non erit, ae Stimari oportebit.' At vomitus, ut in secunda quoque V Aletia lino saepe ne CeS-

sarius biliosis est, sic etiam in iis morbis quos bilis concitavit.

Ergo omnibus qui ante febres horrore et tremore Vexantur; omniutius qui Cholera laborant; omnibus etiam cum quadam hilaritate

insanientibus; et comitiali quoqUe morbo oppreSSis ne Ce S gari Us est. Sed si a latus morbus est, Sicut in cholera; si febris est, ut inter horrores, asperioribus medicamenti S OPUS non est; siciat in dejectionibus quoque supra dictUna est: Sati Sque e Si ea VO- it HS C a US a Sumi, qUae Sanis quoque Sumenda esse Proposui. At ubi longi valentesquo morbi sine febre sunt, ' Ut Comitialis, ut insania, Veratro quoque albo utendUm e St. Id neque hieme, ne-qUo ae State recte datur; optime vere; tolerabiliter autumno. Quis

quis daturus erit, id agere ante debet, ut accepturi corpus humidius sit. Illud scire oportet, omne ejusmodi medicamentum quod

potui datiar, non Semper aegris ProdeSSO, Semper SaniS nocere. De frictione vero adeo multa AsClepiades, tamquam in

I s. pel meller quoque acrior est Itaco I. Med I. et Vat. V1II. alii, et omnes Edd. uel melle quoque . Si acrior est . 16. Idque Cod. Med. IV. et omnes

Edd. Id. I7. qui plenior, an exiguus sit dandus 9

Vox dandus abest a Codd. Med. I. et Vat. VIII. Sic quidem sit erit pro esse debeat; ut cap. 15. hujus lib. quemadmodum sani, neque si mi homines se gererent, Pra cuimus ; id est , se gerere deborerit. 1. Sed si acutas morbus est, sicrit iue holera ; si febris est, ut luter horrores In margine Ed. Constantinianae pro horrO- res est rigores . Lindenius log. Sed si acu tus morbus est, sicut in cholera; si febris est , inter rigores . Sed si febris est , neque in horrore , neque eo finito asperioribae me

dicamentis opus est. Lib. 23. c. I a. ita ha

betur: Igitur cum Primum aliquis iuhorruit, et ex hora ore lucaluit, duro ei oportet, Pο- tui tepidam aquam subsalsam , et vomere eum cogere . Puto Celsum ita scripsisse : sed si acutus morbus est, si febris est asperioribus medicamentis opus nou est e reliqua haec sicut in cholcra, et ut inter horrores, ab explanatore aliquo addita fuisse. Vide quae de vomitu praecepta sunt lib. I. cap. 3. a. ut comitialis , ut ius nuta Ita Cod. Med. I. et Vat. VIII. alii, et omnes Edd. tit comitialis , αut ius auia .

1. De frictioue vero P Ita Cod. Med. i. et Vat. v III. In aliis, atque in lihris vulgatis additur et gestatioue ; sed perperam :nam in hoc capite de frictione tantum agi

tur . Proximum cap. I 5. eat de gestatione .

117쪽

83 SECUNDUS

ventor eius, ' posuit in eo Volumine quod Communium Auxiliorum inscripsit, ut Cham trium tantum saceret mentionem, δ hujus et aquae et gestationis, tamen maXimam Partem ' in hac Consumpserit . Oportet autem neque recentiores Viros in iis fraudare , quae vel repererunt, Vel re C te secuti Sunt; et tamen ea quae apud antiquiores aliquos posita Sunt, ariCto ItbUS SUis aedilete.

Neque dubitari potest, quin latius quidem, et dilucidius, ubi et

quomodo frictione Utendum esset. Asclepiades Praeceperit; nihil tamen β repererat, quod non a VetUSt1SSlmo ala Cto Io Ilippo Ciato paucis verbis comprehensUm sit: qui dixit, fractione, si vehe mens sit, durari corpus; si lenis, molliri; Si multa, minui; si modica, impleri. Sequitur ergo, ut tum utendum sit, ' Cum aut adstringendum corpus est, ' quod hebes e St; aut molliendum,

a. Posuit in eo polumiue quod Communium Auetiliorum ius cripsit, ut cum trium

tautum Soco Ita legitur in Ed. Lindenii ;Εdd. ceterae, et Codd. Mss. habent poSuit, quod tu eo polumiue quod communium au- miriorum ivseripsit, cum trium tautum Scc. Plinius lib. 26. cap. 3. secl. 7. ita scribit: Asclepiades quinque res maximc communium auxiliorum nrofessus , αbstinentia

cibi , alias olui , fricationem corporiS , ambulationem , gestationes . Igitur non tria , ut ait Celsus , sed quinque communia auxilia professus est. Ropugnantiam istam Morgaguus ita fortasse tolli posse putat, si dicatur, Celsum de iis auxiliis quae in memorato ab ipso volumine posuerat Asclepiades; Plinium de ceteris quoque eidem usitatis mentionem fecisse. 3. hujus , ct aquae , et gestationis PSecutus sum Librum Guil nudini. Cod. Vat. V m. habet hujus itaque et gestationis ;Med. I. huju, et aquae, et gestationis , et litteram s supra ultimam vocis huju ; cui latterae Vetus emendator addidit cilicet, fecitque scilicet . Palavicinas autem mutavit huju in Oiri . I ii aliis Codd. et plerisque Edd. legit. hujus , et equi , et gestationis ;in Cod. Vat. I. et in Edd. Manutianis , viri S. et a quoe , et gestretio uis ; in Codd. Vaticanis V. et VI. viri scilicet, et aquae , et gestationis . In Εd. Lindenii , hujus , et uiui, et gestationis . Sed recte monet Morgagnus, ex antiquis libris , etiam iis qui habente qui , apparere , Veriorem lectionem esse aquae . Et sane ex Plinii verbie , abstine u tium cibi, alias vini, colligitur Asclepiadem , non vinum , sed potius vini abstinentiam inter communia auxilia Posuisse : atque adeo aquam potui dari voluisso . Illud etiam animadvertendum , Plinium eodem loco ita scribere : trahebat Praeterere men tes artificio mirabili , vivum promittendo dandoque tempestive : nempe promittebat , sed non dabat , nisi opportune .

4. tu hac θ in frictione . Ita Cod. Med. I. et Vat. V m. alii , et libri vulgati , in hoc,

i. e. auxilio .

5. repererit θ Cod. Vat. III. et Ed. Lindenii , reperit.

6. qui uixit 9 Lib. 6. do Morb. Vulg.

seci. v. n. a. et 3. Plinius lib. 28. cap. q. seci. I 4. vehemeus fricatio spissat, lenis mollit : intilita adimit corpus , auget modica : quod fortasso non ex Hippocrate , sed , ut alia non pauca , ex Celso sumpsit . 7. cum aut adstriuge udum corpus est θReposui est pro sit, quod habent alii libri . In multis Codd. et in Ed. Ρantini hoc

verbum deest . Iamdudum Critici animadverterunt, hos modos sit et est a librariis saepe permutatos fuisse . Id ego in Celsi quoque Codicibus deprehendi; ut ex iis RPParet , quae subinde aduolaui . Hujusmodi varietas ex eo orta videtur , quod in Vetu'stis exemplaribus scriptum esset si : quod semper factum esse in melioribus Plauti , et Terentii Codicibus, suppressa littera e , monuit Victorius in adnot. ad haec Cicero nis verba epist. 9. l. I. ad Famil. iv v

urtatem est illorum se ut curiis res secutus.

8. quou hebes est θ molle, laxum. hcbes hac significatione usurpatur cap. I. hujus libri; cap. 6. et 19. lib. 7. ct alibi quoque . Sic auic in roposui Ox Codd. Med. I. ct Vat. v m. Alii Codd. et libri editi habent quod sucus e t .

118쪽

d 4 LIBER

quod induruit; ' aut digerendum in eo, quod copia nocet; aut alendum id quod tenue et infirmum est . QUAS tamen species siquis curiosius aestimet; quod jam ad mediCum non pertinet; s Cile intelliget, omnes ex una Causa pendere, quae demit. Nam et adstringitur aliquid, eo dempto quod interpoSitum, Ut id laxaretur , esse Cerat; et mollitur, eo detracto qUod duritiem creabat; et impletur, Don ipsa frictione, Sed eo Cibo qui Postea usque

ad Cutem. uigestione quadam relaxatam penetrat. Di VCrsarum Vero rerum in modo Causa e St. Inter unctionem autem et frictionem multum interest. Ungi enim, leniterque pertractari Corpus, tiam in acutis et recentibus morbis oportet; in remissione ta- en, et ante Citium: longa Vero frictione Uti, De Iiae in aCutis mor- his , ' ' neque inores CentibuS CODVenit; praeterquam Cum M phre Delicis Somnus ea quaeritur. Amat autem hoc auXilium valetudo

longa, et jam a primo impetu inclinata. Neque ignoro quosdam

dicere, omne auxilium necessarium CSSe increscentibus morbis,

non cum jam per se finiuntur. Quod non ita se habet. Potest enim morbus, etiam qui per Se finem habiturus est, ' ' Citius t men adhibito auxilio tolli: quod duabus de causis necessaritam est; et ut quam primum bona valet Udo Contingat; et ne morbus qui remanet, iterum , quamVi S leVi do CRUS a , eXasPeretur. 8δ Potest morbus minus gravis es Se , quam fuerit, neque ideo tamen solvi; sed reliquiis quibusdam inhaerere, quas admotum aliquod auxilium discutiat. Sed ut leVata quoque adversa valetia dirae, recte frictio adhibetur; sic numquam adhibenda est febre incre-

Scente : Verum, Si fieri Poterit, Chim ex solo corpus ea vacabit; Si minus, Certe CUm ea remigerit. Eadem autem modo in totis

Corporibus esse debet, ut Cum infirmus aliquis implendus est;

s. aut digerendum in eo , quod copia nocet digerenda materia , quae copia nocet . Sic prope finem hujus cap. reus est quam plurimam materiae digeri . Linde Ditis leg. αut digerendum in eo , cui coPi

nocet ; sed minus recte . 1 C. neque increscentibus Manutii , Ruel lius , et Stephanus leg. neque in cres uti-hus . Sod Celsus fere semper utitur Verbo incresco . Vide adnot. 5. ad cap. 2. hujus libri .

II. phreneticis Manutii, Ruellius , et Stephanus, Phreuiticis. I a. citius tamen adhibito nuxilio tolli

Cod. Med. I. et Vat. V m. habent celerius

tamen adhibito auxilio pelli . Celsus alibi morbum tollere dixit, nusquam pellere. In prooemio lib. I. quire nou intersit , quid morbum faciat , aed quid tollat ; et lib. 3.

cap. 23. Et saePe eum , morbum comitialem , si remedia non sustulerunt , tu pueris pcueris , tu Puellis menstruorum tuitium tollit . 13. Potest morbus Ιta Cod. Med. I. et Vat. Vm. alii , et omnes Edd. Potest enim

morbus .

14. discutiat Ita Ed. Lindenii ; libri

antiqui , discutit . 15. si minus In Edd. antiquis , atque in omnibus Codicthus, praeterquam in Med. I. et Vat. V m. deest particula si . Lindenius leg. sin minus ; ut habet in margine Ed. Constantini . 16. ut cum infirmus aliquis implendui

119쪽

SECUNDUS. 83

modo in partibus, 37 aut quia ejus ipsius membri imbecillitas id

requirit, aut quia alterius. Nam et Capitis longos dolores ipsius frictio levat; non in impetu tamen doloris: et membrum aliquod resolutum ipsius frictione Confirmatur. Longe tamen saepius aliud perfricandum est, cum aliud dolet; maximeque C Una a summis, aut a mediis partibus Corporis e Vocare materiam Volumus; ic eoque extremas partes perfricamus. Neque audiendi sunt, qui ni mero finiunt, quoties aliquis perfricandus sit. Id enim ex viribus hominis colligendum est: 'et si is perinfirmus est, potest satis eSse quinquagies; si robustior, potest ducenties '' esse facien dum; J inter utrumque deinde, prout Viros sunt. Quo sit, ut etiam minus Saepe in muliere, quam in Viro; minus Saepe in puero, Vel sene, quam in juvene, manus dimoVendae sint. Denique, si certa membra perfricantur, multa valentique '' frictione opus est. Nam neque totum corpus infirmari Cito per partem potest, et Opus est quam plurimum materiae digeri, Sive id ipsum membrum , sive per id aliud levamus. At ubi totius Corporis imbe cillitas hanc curationem per totum id exigit, brevior o Sse debet et lenior; ut tantummodo summam Cutem emolliat, quo facilius capax ex recenti cibo novae materiae fiat. '' In malis jam aegrum esse, Ubi exterior pars corporis friget, interior cum siti calet, supra Po Sui. Sed tunc quoque unicum in frictione praesidium eSt; quac ' si calorem in cutem evocavit, potest alicui medicinae locum DCere.

' Gestatio quoque ' longis et jam inclinatis morbis aptissima XV. est: utilisque est et iis corporibus quae jam ex toto febre Carent,

est , modo in partibus J Ita in margine Ed.

Constantinianae. Cod. Med. 1. et Vat. Vm.

atque Edd. antiquae habent ut cum infr-mus aliquis implendus , modo est in par-ribuo ; Εd. Lindenii , ut cum infirmus aliquis impleudus e modo tu partibus . 17. αut quia ejus ipsius membri imbe-eillitas &e. Codd. Mss. atque Edd. sex Primae, et Ruelliana habent aut quia ipsius ejus membri imbecillitas SAc. Ego pronomen ejus alteri ipsius praeposui . Ita cap. 1 6. hujus lib. ut neque aliud , quam ex pedit , ueque Mus ψsius uimium sumatur. Edd. Manutiorum , aliorumque habent aut quia ipsius membri imbecillitas iac. Ed. Lindenii , aut qui ιpsa ejus membri im-beeillitas δί. C. 18. et si is Lindenius , Ut si is . I . esse fraciendum' videtur glossema.

tasse sufficiat .

ai. id ipsum 9 Lindenius , ipsum. aa. In malis jam aegrum esse 9 Vide cap. 6. hujus libri . Ita habent Codd. omnes ; infra Vero pro supra Posui , Med. I. et Vat. v I. ut supra posui . Vulgo leg. iu malis jam aegrum esse testatur , ubi exterior Pars coimoris friget , tuterior cum sibi calet, ut supra posui r videlicet ex Cod. Med. Iv. in quo particula ut , et Ver bum testatur margini adscripta sunt ab alia

manu .

a 3. in cutem θ Duae hae voces in Ed. Salingincensi , et in Lindeniana desunt . I. lovgis et jam inclinatis morbis Ita Cod. Med. I. et Vat. vm. atque Εd. Lindenii ; alii Codd. longis et luctivatis moΓ-bis ; Edd. antiquae, longis etiam, et iu-clinatis morbis .

120쪽

sed adhuc exerceri per se non possunt; et iis quibus lentae mor- Doriam reliquiae remanent, neque aliter eliduntur. Asclepiades etiam in recenti vehementique, praecipueque ardente febre, addiSCUtiendum eam, gestatione dixit ' utendum esse: sed id periculoso sit; meliusque in quiete ejusmodi impetus sustinetur. Si quis tamen experiri volet, sic expeniatur; si lingia a non erit a Spera, Sinia illis tumor, nulla durities, nullus dolor visceribus, aut Capiti, aut Praecordiis suberit. ' Et ex toto numquam gestari corpus dolens debet, sive id in toto, sive in parte est; Di Si tamen Solis Dervis dolentibus; neque umquam increscente febre, sed in remi SSione eici S. Genera autem gestationis plura sunt; quae adhiben- Ja Surat CD PI O viribus Cujusque, et pro opibus; ne aut imbecilliam hominem Dimis digerant, si aut humili desint. 7 Lenissima e St navi, Vel in portu, vel in flumine; ' vehementior vel in alto mari Davi J' Vel te Ctica; etiamnum acrior vehi cito. '' Atque haec ipsa et intendi et leniri possunt. Si nihil horum est, suspendi lectus debet, et moveri: si ne id quidem est, at certe '' uni pedi subjiciendum fulmentiam est, atque ita lectus huc et illuc manu impollendus. Et lenia quidem genera 'in infirmis conventutit: valentiora Vero ii S

Vat. V l. atque in Ed. Lind. omittitur esse .

3. quiete 9 Lindenius , in quiete. 4. Et ex toto In margine Ed. Constantinianae , et in Ed. Lindenii legit. At eae toto .

6. aut humili desint θ Ita in Codd. Med. I. et Vat. V I. atque in Ed. Lindenii; nisi quod in Modiceo est humidae sint. Alii

Codd. ceteraeque Edd. hahoni humili obsint. 7. Leuissima est Ita in Codd. Med. I. et Vat. v m. Alii Codd. et omnes Edd. habent Gestat innu ιι lenissima est ; ex glossemate . 8. pehementior vel in alto fruari Ita Codd. Med. a. et Vat. IIII. sed in iis, Nove ; alii Codd. et Edd nntiquae , vehementior in alto mari napi . Almeloueenius Vocem mari ; Morgagnus et hanc , et Sequentem nrevi ex glossemate irrepsisse putat . I rausius tollit naui , retinoi mreri ;quia , inquit , non om uiuo insolenter vox

niti jungitur mori . Ego etiam navi tollendam puto , tum iudicio Morgagni adductus , tum loco illo cap. 18. hujus lib. leviorque piscis qui in uado , quam, qui in alto uixit. Nam ibi quoque alto substantiva

serina adhibetur . 9. oel lecticα ; etiam uum acrior Uchi

culo Ita in Codd. Med. I. et Vat. Vm. Alii Codd. atque Edd. antiquae habent vel

lectica , aut scamno ; acrior oehiculo . In Ed. Lindenii totus bic locus ita legitur : Gestatio uum leuissima est vapi , Vel tu Psi tu , vel in fluminc , Qel lecticα , reui scamno e acrior vehiculo : pehemeritior , tu alto inari uαWi ; sed minus recte : siqaidem gestatio navi in alto, tranquillo scilicet, gestatione quae lectica ; multoque magis caquae vehiculo fit, lenior est; ut animadvertit MorgagnuS .

Io. Atque haec ipsa θ Lindenius, Atque

hae ipsae . J

II. uni pedi subjiciendum fulmentum est Ita in Codd. Med. I. et Vot. Vm. Lindenius leg. tiui pedi lecti fulmentum Almeloveonius , fulcimentum θ subjicienuum est . Alii Codd. et Edd. antiquati habentu ui petat lecti sti uicti Ius subjiciendus est . Sed hoc ipsum est , quod Celsus dixit paulo

ante, susPendi lectus debet, et inoperi. Ia. Et leuia quidem genera Libri omnes habent et leo in quidem genera exercitationis . Sed exercitntionis manifestum glos- Sema est cum lito sermo sit de gestatione ;et infra lenibus gestationis generibus addan tur ea quoque genera exercitatis nuru Leuio autem , non levia, legendum; quem admodum supra , Lenissima est .

13. infirmis Ita Cod. Med. I. et Vat. VIII. alii, et omnea Edd. infirmissimis .

SEARCH

MENU NAVIGATION