Christiani Ulrici Grupen Tractatio de uxore romana cum ea, quæ in manum convenit, farre, coemtione et usu, tum illa, quæ uxor tantummodo habebatur

251쪽

I CAP. V. DE CONVENTIONE nem alibi, quam eo solo, quem indicavi, loco, coemtionis. mancipationis sive coemendi moris, tanquam in manum conveniendi modi, nominatim meminisse. Quae enim a Servio breferuntur loca, & a viris doctis eam in rem afferuntur ex Cic. d. Oratore LX Orptionepro Murena c. XIL, ex Varrone apud N nium Marcellum,in id iraquell0, ex Gregorio NaZianZeno, Euripide, Stobaeo, Chryso

stomo, ex Inscriptione Patavina, de Caji&Caj appellationibus, in sacris nuptialibus usurpari litis, ex Plutarcho, Plinio, Quintialiano, aucto1 e denominitiis a Mater. Max. IAX atque Festo aut ad coemtionem, de qua hic agitur, nihil videntur attinuisse, aut certe dubia suspectaque debent haberi. Imo qui Coemtionis formam attigerunt, Servius a que Isidorus, non recte videntur constituisse, nec dubio carent, quae de formula coemti ni rogationibus persecta ex Ulpiano Bo 'ethius, Servii commentaria proposilierunt. Dabimus veterum auctorum loca, ut Omnia in conspectu sint, eoque facile possit recurri, quotquot vulgo de coemtione proferuntur hic descripta. Locus ita pro Hacco c. plane insignis ac capitalis, qui eo magis meretur notari, cum in manum conveniendi m dos puta coemtionem & usum, indicavit: Verba Ciceronis: At enim Androni Sextilis

gravis injuria facta est, ct non ferenda, quod

252쪽

eum esset uxor ejus Halerio intestato mortua, cegit eam rem si ceus , quasiad ipsum haerediim Fertineret. In quo quid reprehendinincire cupio, quo afum intenderit qui doces Ingenua, tuquit, fuit, o peritum tiris hominem quid

ab ingenuis mulieribus haereditates lege non niunt, IN MANV Μ, inquit, CONUENER A T. Nunc audio. Sed quaero VSVmICΟ-EΜTIONE vs non potuit nihil enim po- res tutela legitima sine omnium tutorum auctoritate deminui. OEΜΥ1oNE omnibus e mgo auctoribus, in quibus f Dccum fuisse non diaces. Atque ad hanc ipsam coemtionem tanquam in manum conveniendi modum etiam Ciceronem putant resperissi Dd. Orntor 16 cujus haec sunt verba quod vero impudentiam admiratus es eorum patronorum, qui aut, cum Fama nescirent magna profiterentur, aut ea, quae maxima essent injure civili, tractare auderent in causis, cum ea ne sirent nunquamque

ridicissent intriusque rei facilis est, 1 om-ta defensio. Nam neque illud est miranssium, qui, quibα verbis coemtio flat, nesciat eundem

ejus mulieris,quae COEΜΤΙΟΝΕΜ FECERIT, causiam defendereposse. Et oratione pro Muraena c. Ia verba Ciceronis Nam cum per

multapraeclare legibus essent constituta,ea Fur consultorum angeniis pleraque corrupta, sed pravata sunt. Mulieres omnes propter in mitatem consilii majores in tutorum potestate

253쪽

ao Ap. V. DE CONVENTION es voluerunt, hiinvenerunt genera Tutorum, quae potestate mulierum continerentur Sacra id interire noluerunt horum ingenio senes AD COEMTIONE FACIENDAs, interia mendorum sacrorum duo reperti In omni deni ebur civili aequitatem reliquerunt, emba ipsa tenuerunt, ut quia in alicuyus libris, emempli eousa, id nomen invenerant, putarunt,

a'd Festum in Remancipata, qui mancipa

tionis in remancipatione uxorum,quae in ma- . num convenerant, mentionem fecit. Verba Festi: REMAN cIR TA, Gadis Elius esse voluit, quae AN cIPATAssi ab eo, cui iam num convenerit.

s. II. Loea Virgilii, Vidimus, quae ex Cicerone

Isidori, Nonii. Grammaticus quosdam. . quoque Virgilii versus notavit, In quibus coemtionis ritum sibi visus animad vetetisse,&quidem I . v. h. Teque sibi generum Tethi EMA omnibuδ. - undis IV. Eneid. vers. . . - Liceat Phogio Est v IRE -- rito, f. Dotalesque Tuae Iris PERMITTERE

Eodem '

254쪽

IN MARvM COEMTIONE. zor Eodemque Lib. IV. Eneid. versciique loci leges dedimus connubia nostror Reppulit, ac Dominum Eneam in regna recepit. Et Lib. VII. Encid. vers

Rex ibi conjugium ct quaesita sangui

ne dotes Abnegat, externetuque in regnum quaeriatur haeres.

Apud Arnobium Lib. IV ari Gentes, de cinemtione nihil, nisi quod Usu Rarro Coemii ne, genialis lemili sacramenta Deos conduxisse scripsit, verba superius c. a. g. 6. transscripsi. Equidem maxime Servius & post illum Boethius fere soli in eo fuerunt, ut coemtionis solennitatem ac formam explicatami,

rent.

Servii Danielis duo loca in I. Georg. ad vers Neque sibi generum IV. HKneid. in verba liceat Phrygio servire marito, integra

exhibui c. a. g. 6. Quae Lib. IV. AE id in ve ha dominum Eneam in regna recepit. In Servii commentariis de coemtionis formula notata haec sunt ut superius Piurdigio serviare marito. Et autem de jure quas PER C

nitatibus apudpriscos peragebatur, in contrahendo matrimonio edis Es COEMENDOιnvicem viris uxor interrogabant. Vir ita, Asbs . v

255쪽

VELLET: Ita respondebat, ELLE. Item mulier interrogabat, TRV VIR SIBI PATERFAΜILIAM ESSE NELLET iae msspondebat vini L E. Itaque mulier in virim num conveniebat, vocabantur haenuptiae per COEMTIΟΝΕΜ, ct erat mulier materfamiliari viro loco nae. Sed suspicor recentiorem quendam haec ex Boethi commentariis in Servii commentaria ad illustrationem Virgilii intulis e Sunt enim fere totidem Boetnir

verba, TU Cic. a. supra C. 2 9. . iam destripta. In VII amneidis in verba quaeritur heres de Coemtione notavit idem Servius, de jure traxit ut nongenerum, sed heredem dic ret, nam per COEΜΥΙΟΝΕΜ facto n2atriam nio bi invicem succedebant. Boethius solen-s nitatem coemtionis, quam in suis Institutis. Ulpianus exposuerat, Libr. a. comm in Topic me retulit, iisdem verbis, quae c. a. f. appO-1uimus, & modo ex Servio IV. AEneiae habuimus Isidorus I . Originum. ψ π Io memianit moris nuptiarum, quo se maritus uxor invicem emebant laud scio, an ejus,quo mores maritis Coemtione in manum Convenerunt Praecedente enim, inquit, innuptiis donatione dos sequitur. Nam antiquitus, HPTIARU ERAT RITUS, FOD SE MRITUS ET UXOR INVICEM EMEBANT,

256쪽

D MANUM COEMTIONE. Og

habentiu in jure diis es, quod praecedente donatione virisequitur risuxoris Ad coemtionem quoque pertinere vulgo existimant, quod Nonius Marcellus c. XLI. g. o. ex Varrone scriptum reliquit, de tribus assibus, veteri lege Romana ad maritum ferri solitis, uno marito emendi causa datis. Ait vero

Nonius: Nubentes veterilege Romana A SAE EST REI ad maritum venientes solebant ferre, atque unum, quem in manu tenerent, tanquam EMENDI Aus marito dare alium, quem

in pede haberent, in foco Larium familiarium ponere tertium in sacciperis, ne cum condia dissent, ompit vicinatisolere resonare. Inde Vi et Georg. I. Teque bi generum Tethys emat'. omnibus undis, quos ritus Varro Lib. I. de ritu populi Romani diligentissime percurrit. v. Ne-kander ad cibi Inst. II. D

ad illum morem coemtionis in T

matrimoniis alluliue 1 in Inseripi Pata- Gregorium NaZimZenum in vina. carmine virginitatis:

VENALI es uxori maris , quod hoc est alterius

Saepe numero neque bonus se, ENALIS uxor marito

257쪽

aΡ CAP. V. DE CONVENTIONES se, fabricatum malum nequer ectabile.&EuripidemMedeam in sui nominisTragoedia inducentem, ita loquentem: omnium vero, quae sunt animata se rationem habenti Mulieres sumis miserrinia planta uua primum quidem oportet divitiarum excessu Maritum ΜERE, dominumque corporis Accipere& Sophoclem apud Stobaeum Sermin. Ubi vero ad pubertatem hilares pervenia

Prigimur fora atque I VENDI ΜVR, Procul a Diis patriis es parentibus, Aliae quidem peregrinis viris, aliae a

baris.

Et Chrysostomum in Matthaeum Homia. 7 Iuuis uxorem ducturm, quomodo puriga educata sis, investig sit Nudus omnino. Sed pecunia

satim se possessionum magnitud insupeEML

petant. Audivi enim multos dicentes commutavitiis vel ida, i. e conjugio copulatisunt. Ita dona dei vituperant, cum quasi ENDEN-

258쪽

IN MANUM COEMTIONE. Os T Ese ΕΜENTEs uxores Diriduciani, se viaris nubant uxores. Denique de coemtione in manum conventione accipiunt Inscriptionem lapidis Patavini, quam sibi datam sic consignavit Conanus VIII Comm.I. CONS. AUG.ΡVB CLAVD QUAE S. AER ANTONINAM VOLUMNIAM VIRGINEM VOLENT AVSPI. E. PARENI SUFF. COEMIT ET IIII. ASC IN DO. DV X.

- Paulo aliter vero retulit iraquellus ad Alex ab Alexand II. Gentia. Dier.F. p. m. ara. COS. TIT A. D. V KAL. OCTOR

PVB. CLAUDIUS TULLIAM VIRGINEM VOLENTEM AVSPICATO E PARENTIBUS C

EMTI. . . IV. Posteaquam autem apud Cic. Appellatis Orat pro Murena legerunt viri S ' Ρ

docti, mulieres, quae coemtio δ' nup μὴ .nem fecissent, CAIA vocatas, eo decurre

runt, ut appellationem Caji Majae in nuptialibus sacris usurpari solitam solennitati coemtionis attribuerent, eoq; referrent, quae de illo nuptiarum ritu Plutarchus, Plinius, Quintilianus,autor d. Nominibus opus Her. x. Lib. X. Festus scripta reliquerunt. Plutarchus G Rom. so cur, inquit, s Pom

259쪽

nis voces usurpant. Aut quia C AI A C IT.:

Ur honesta fuit ac proba matrona, uxor unius

exiliis Tarquinii Cui Chae insoncti templisama priscis temporibM posita fuit, cum

sANDALIIS Fuso quae domi actae vitae

industriaeque sunt signa Plinius VILL Hist.

t. Me Lanam cum Co Loedi Fuso una quilis, quae eadem CAIA G CILIA vocatas, in Templo M. Anci durasse, prodente se, amctor est M. Varro,factamque ab ea solam, giam undulatam in aede fortunae, qua Servius Tussim fuerat usus. Inde factum N

BENTES UIRGINES COΜITARETUR C

260쪽

IN MANUM COEMTIONE. no opparet. Autor d. Nom vulgo Titus Probus apud Valeri Max Lib. IV infin Isa pro minas viris tracta sunt, C A I A. Lucia, Publi

Moerea Ceterum C AIA S SUPER OMNES CELEBRATA EST. Fertur enim CAIAM

CAECILIA Tarquinii Prisci Regis uxorem optimam lani eam fuisse, se ideo institutum

RENT. Festus incaja Cecilia: CAIA C Maiia est appetista, ut Romam venit, quaeren- ea Tanaquis vocitata erat,uxor Tarquinii Prisci Rom. Regis, quae ,antae probitatis fuit, v T

adseverant fuisse lanificam. Vid. Raevard ad L. XV c. ar. Abraham 4 erchraadt d jure Fatrio p. a. Guther. d. iure Ponti eis.

Recensui autores eorumque Coemtionis Moscripsit verba, qui lacoemtio appellatiO- ne conveniendi in manum mo-

do aut prodiderunt quicquam, aut prodidisse Vulgo putantur, ut ad ipsa loca veterum st im recurri a lectore possit, quoties doctorum virorum sententiae indoetrina de coemtione aut Comprobantur, aut refelluntur. Vide anus primum significationes coemtionis, tum .de ejus Forma, ritu ac Solennitate. Neque

Vers,