장음표시 사용
191쪽
sequi Videtur, Omnes voluntatis uetus ejusdem spessio ie88e; propterea quod ea doctrina posita, Omnes notus quantum ad rationem specifigam, ab eadem causa effigiente prooedoroni. Vorum diffissultas ista nullius momenti est, et jam a doctissimo Billuari profligata 'Nec indo sequitur si qui t) omnes adfus voluntatiSeSSe ejusdem spossiet; ad id senim non suffieis quod ab
eadem causa effigiente producantur, Sed etiam requiritur quod Sit eadem forma spessi sentis: sic motus sursum et deorsum ab eodem motore posSunt produci, of tamen sunt diversae spodiei, quia tendunt in diversos terminos, a quibus Specificantur. Diditur autem Voluntas efficiensor specifieare suos uetus, quin eos formis suis, id est appetibilibus divorsis, aptas et commensurat ἡ l). Quibus verbis adversariorum diffissultas eX- soluta eSt. l09. S0d insupor ab iisdem opponitur: AchUS ΘXercitium et Hus spessi fissationem inter se revera differro non negatur; eX quo profecto fit, Deum nil unam rem posse Voluntatem moVere, quin movens nil ulteram. Ergo nullum Saltem eX eo sequitur indommodum, quod quis a8Serat, Deum phi Sice praemovere ad eXercitium, et non ad specificationem. Respondeo: Multa ea eX re Sequerentur incommodR, quae quidem in capite Sequente recensentur; et maxime Sedundum ad Vel Sariorum principia, qui ideo praemotionem quantum ad Specifidationem rejissiunt, quod ea libortatem convelli arbitrantur. Eisenim libertas duplex est exorcitii et specifieationis s2); itaque si pra0
192쪽
188 motio ad haud libertatem convellit, quoniam ad istud adversarii praemotione in admittunt 0X0rcitii libortassem profecto labefactant, ut latius infra dicetur.
Praeterea si voluntas effieiens causa est specificationis actus, ut in probatione praededonte dictum ost, contingens ea est, ac in potentia , ad eum essectum edendum ex quo profecto sit, eam ut ipsum emittat, phisida Ddi impulsione, atque determinutione egere, qUΘ-madmodum indiget ad exerethium. Qua ex re Satis
lovitor intolligi potest, omnes rationes sui jam monui)omnia quo Thomao festimonia, quae Deum potentias activas earum uetibus jungere Sintuunt, eum ad Speciem quoque actuum eorumdem ipSas impellere, simul eVincere quapropter perperam illud ab advorsariis us
veas ad ultorum. Sed de iis quae ad generalem probationem spectant, SatiS dictum est. Jl0. Itaque possulturos rutiones in medium proferantur, atque imprimi S en, lane eX Statu potentiae , voluntatis creatae deducitur; quae quidem ratiocinatione Sequente potest proponi. Quod est intrinsecus impotens ad nosum deforminatum omittendum, Omnino est DedeSSe, utiqua re intrinSecus recepta perfici, ut illum edere queat; quod enim ex se impotens est, fieri
nequit potens, ni8i intrinsecuS immutetur; quippe quia donominatio potentis sui a junt) intrinseca est. Porro
autem voluntas intrinseques impotens est ad uetum deforminatum, id est hujus vel alterius speciei, emittendum nam, quemadmodum de phi8ien motione generatim dictum est, Virtus enia Surum Secunda rum Solummodo activa est in actu primo, id est primus est actus in potentia ad secundum, seu ad ultimum actun-
193쪽
189litatem, non tamen eadem ipsa ultima actualitas. En
de re sest illud Thomae praeclarum Impossibil0 est quod aliquid, quod non est purus rectus, Sed aliquid habet de potentia admixtum, sit sua ultima actualitus
QuibuS ex rebus professio fit, voluntatem aliqua re infrin800US recepta persitiendam esse. ut rectum deferminatum, ut puta amoris vel Odii, omittere queat. At Vero en res nequit esse influxus simulta neuS, qui certe Voluntatem non fungit, ut dictum est; neque objectum animo apprehenSum, quod quidem in mente, non fumen in voluntato recipitur: ita tuo nihil aliud osso pote8t, nisi phisica Dei motio, quae eo factu virtuali Voluntatem fungens, eamdem ad actum deforminutum, id usi sum ad individuam, tum ad Spedificum ejus rutionem, impellat. Igitur ex natura ipsa voluntatis est perSpicuum, tum ud actuS OXoreitium tum ad Hus Specisistationem, phi Sicam pruemotione in eSSe admit-
lli. Sed ex ipsa eadem voluntatis natura alia efma Xime urgenS ratio potest duci. Etenim voluntas indifferens est, non modo quod ad eXercitium attinet, verum etiam quod ad Specificationem spectat; ea enim libera est quantum ad utrumque; eX quo profecto sit,
neque ad notum, neque ad ejuS Speciem, eam eSSe nuntiara derminatam. Jam vero a causa indisserente ac
indeterminata nullus consequi potest essessius, nisi ab aliquo qui sit in actu, ea determinetur, ut Supris ex Thoma disssum est; qua de re est illud ejusdem, alibi productum: ' Dissondum quod causa quae OSt ex Se contingens, oportet quod determinetur ab aliquo exferiori ad ossuctum. Sed voluntas divitin qu ne ex Se ΠΟ- cessitatem habet, determinat SeipSam ad volitum, ad
194쪽
quod hab0t habitudinem non necessarium A. linque planum e St, Voluntatem, quod indifferens atque indo-ferminata ea est tum quantum ad exorditium fumquantum ad Spedificationem, pthisica Dei impulsione, seu determinatione, quantum ad utrumque indigere. li 2. Sed opponunt adversarii, voluntatem ab Obj00tis quantum ad specificationem determinari; qua propter etiam illo Thomae ut vero posito: μ quod
tatem Solummodo, ut causam finalem et formalem extrinseeum mOVere, Seu determinare; non tamen eam infrinSecus immutare. At vero voluntas intrinsessuSindeterminata est; qua propter ut actum determinatum edat, aliqua re intrinsecus recepta determinari debet, quemadmodum dictum est in praecedente probatione. Ea de re est illud pra00larum doetissimi Gonoti ' Licet intellectus, mediante Obj00fo proposito. eXfrinSeceos objective possit determinare voluntatem ad Speciem notus, linec tamen determinatio non sumeis. ut possit
in actum defermina tum eXire .... Quin cum VoluntuS
sit intrinsesso indeforminata os in potentia, ut tali Sindeterminatio os potentialitas tollatur, dobet activo determinari, actuari per aliquid intrinsecum, scilicet per divinam motionem in ea receptam, priuS Saltemna furn quam Operetur l) ἡ
195쪽
li 3. At urg0bunt: Objecto voluntati demonstrato, ita haec isti adha0ros, ut ui immobiliter sis devincta
quam Ob causam Dei motio, saltem quantum ad Spe-0iem, eSt Superflua.
tum, objecto demonstrato ita volunt utem a d haerere, ut ei 11000ssitato quadam vinciatur; nam objecto quoque prop08ito indisserens en permanet, tum quantum ad exercitium, tum quantum ad specificationem; si enim essus ad alterutrum immobiliter determinata, ut ossutiunt advorsarii, aut actum omittere, nut 30sum alterius speciei edere non posset: quociron Vel quan 'tum ad 0Xercitium vel quantum ad specifissationem, libera non esset. Sed praeferen ista quoque deforminatione positu, nullo modo oonsequitur Dei motionem eSSe Superfluam; nam, quemadmodum Supra dictum est, determinatio intellectus objectum proponensi S HX- terna est; voluntas autem est intrinsessus indeterminata ; quapropter ut determinutum operationem edat, perscienda est, Seu determinanda, aliqua re intrinsecus
rostepha: qua e corto nihil aliud esse potest, nisi phisica Dui motio, ut jam dictum est.
Ill. Instabunt fortasse, voluntatem ex necessitate ultimum rationis judicium sequi; eaque de re nute- quum electionis notum en omittas, ita ad speciem esse determinatam, ut ipsum nequeas immutare. Verum otium en re statuta nullo modo consequitur, divinum motionem esse superfluum; Semper enim illud omnino certum, determinationem eX parte intellectus solummodo Obj00tivam esse utque externum; voluntutem vero intrinsecus in determinatum esse; atque proinde intrinsecus esse perficiendam, ut rectum deferminatum
196쪽
edere queat. At nullo modo probandum eSt, immo Omnino rojiciendum, ita voluntatem ultimum rationis judicium sequi, ut ipsum nequeat immutare; id se inieSse contra Thomae doctrinam, utque oloetionis libortatem omnino convellere, alibi invincibiliter ost statutum si). Itaque neceSSita 8 quae in voluntate eSt, ultimum rationis judicium Sequendi, noti eSt abSoluta,
sud hypothetica; id est posito quod judicium nolis immutare, ea quae quidem appetitia S est rationalis, ipsum sequi dubet: ex quo fit ut alibi dictum sest) judidium apte ultimum non dici, nisi post oleotionem. Quibus quidem eX rebus facile potest ab advorsariis intolligi,
voluntatem ante electionis rectum Semper liberum mn-nere, tum quod ad exercitium Spectat, tum quod affinos ad specificationem; atque proinde perpernan eOS RSSerere, praetico judicio po8ito ita eum esse ad notus spediem determinatam, ut ipsam nequeat immuta re. Ea 40 r0 08s illud Thomae, qui de Voluntate loquenS, nil ' Quae nata est moveri libere eae 86 8a, Secundum judicium rationis si) ἡ quae Verba profecto demonstrant, rationis judicium nullam voluntati Megessitatem in1 0rre. Sed satis nunc dictum est de adversariorum diffiduitatibus; aliae enim quae ab ii S proponuntur,
infra sunt eXSol Venduo. lib. Deinde quarta ratio, quae pessuliarium fortiueSt, proponatur, eX eo ductu, quod Deus omnium entium est causa. Deus enim quod cauSa est Summe
efficax ut de prasemotione generatim dictum est) gignit
a) CL Caput s0xtum et septimum hujus opusculi, in quibu8 ea de re Th0mae doetrina proponitur, et adversariorum objeeta diluuntur. - 2) 1. 2. q. TO. a. 6.
197쪽
totum ens, id est omne ens omn0squo sejus disserentia S
D. Thomas Oppositum haereticum consuerit. Qun eXre profecto con Sequitur, Deum voluntatis operationem efficere, non modo quantum ad rationem individuum, Sed etiam, et muXime, quantum ad Spessificum rufionem; haec enim aliquid ista nobilius et persectiuS eSt, cum id sit, quod actui dat speciem, ut in capite Se quente dicetur. Jam vero voluntatis actum ei issere, idem eSSe ud eam praemOVere eSt perSpicuum; quod enim causa prior e8t offectu, idqirco influxus actum aliquem effissiens, eo prior esse debet. Itaque quoniam Deus cuia su est, et effiducissima operationis voluntatiS, non modo quantum ad individuam, verum etium quantum ad spessisissum actus rationem, id est non Solum quod ad eXercitium spositat, sed etiam quod attinet ad specificationem, voluntatem ea indem phisisse eum
praemovere dissendum e St. Jl6. Tandem eadem veritus ipsa rufione eVincatur, ex eo deriva tu, quod Deus supremus eSt Omnium rerum DominuS atque universalis provisor. Et primum quidem ratione perfodii dominii, Deus sinquit Augustinus)mugis habet in sua potestate Coluntates hominum, quum ip8i suus sit: eX quo quidem SequenS argumentum duci potest. Voluntas creatu ob dominium quod habet in suos notUS, quantum ad eXercitium et quantum ad spessificationem so libero doterminat; ut vero Deus majus habet dominium in eosdem uetus quum ipSn VoluntaS ergo eum libero quantum ad utrumque determinare potest. Re vera si homo libere Se determinare pOSSet,
198쪽
DeUS nut non posset eum determinare. quin ejus libertatem convelleret, ut ab adversuriis a880ritur, p0tius contra Augustinum dissendum esset, homines in eorum potestate magis habere quam De US, Volunta feS SUB S. Sod aliud argumentum ex eodem ipso supremo Dei
dominio potest derivari: Dous enim ob dominium istud in quamlibet rem creatam summum habet jus, ita ut quidquid sibi libitoris, in ea agere queat; porro Rutem
liberi voluntatis adfus non solum quantum nil eXercitium, Sed quantum ad specifidationem aliquid creatum sunt; nam Spossifica ratio aliquid est re Vera eXistenS, ut supra dictum est: itaque omnino est ubSurdum, minus jus ponere in Deo quam in Voluntate creata quantiam ad actus liberos. Igitur quemadmodum VO-luntas, ut jam dictum est ob pote8tatem quae peneS
quantum ad specificationem, se libere movet, Seu determinat; ita professio Dous, poneS quem major eStactuum eorumdem potestas usque dominatu S, eam nil utrumque, quin ejus labefactos libertatem, phi Sice permovet. Sed videamus quo modo veri fas eadem eo firmetur, quod Deus eSt universalis proviSor. Itaque DeUS, Ut SupremUS gubernator os rector, cujuS prOVidentia Omnin reguntur utque temperantur, ultimum univerSisinem cum respissius, ad eumdem omnia debes inful libilitor dirigor0. At voro ad exorditium Solummodo Voluntatem Si ipse permovent, quod nutem ad Specificationem affinos, ab eadem doterminationem ΘXΡΘ-ctet, a causu secundu eum dirigi, potiusquam Omnia
eum dirigere, ost dicendum. Quod quidem eXemplo duci8 0Xercitus potest eXplanari; qui victoriam ut finem reSpiciens, si nil agendum milites posset quidem
199쪽
195 determinare, non tamen ad hanc vel illam operutionem, ni8i postquam ad eam iidem se determinassent, ab iisdum dirigi potiusquam eos dirigere, diceretur. Itaque planum est, rationem universalis provisoris in Deo omnino postulare, ut tum ad netum tum ad ejus Speciem, hominis voluntatem ipse deforminare, Seu impellere, queat. Quibus quidem OX rebus atque rutiOcinationibus id fandum ut cortissimum lisset inferre, quod in principio hujus capitis disitum est. rationes
omneS, quae Deum hominis Voluntassem quantum ad actu S eXercitium, phisice pra emovere statuunt; ea Silem etiam evincere ipsum eam praemovere, quod attinet
ad specifigationsem; quod quidem iis ex rebus quae in capite Sequente dicentur, magi S patebit.
200쪽
Praemotio quantum ad exercitium et quantum ad speciflcationem evincitur incommodis ad Versae sententia Q.
117. Ex adversariorum doetrina, quase praemotionem solummodo quantum ad exercitium Statuit, Sequitur, voluntatem creatam primum eSSe eligens, atque proinde primum liberum. - 118. Sequitur praeterea, id voluntati creatae tribui, quod perlaetius e8t, Deo Vero quod est minus perfectum. - 119. Tertium ineommodum eSt, eorumdem prineipia arbitrii libertatem convellere. - 120. Quartum ineommodum, Deum diei posse pesteati auctorem. - 121. Capitis conelusio, qua praemotio quantum ad Specifieationem magis suadetur.
Jl T. Rationibus in capite praecedente propOSi fiS, phiSica praemotio non modo quantum nil exercitium, Verum etiam quantum ad Spe0i fissationem, invincibiliter est statuta; quamobrem eadem de re ulla disputa re, ViX aliquid in lectorum utilitatem conferre posse Videtur. Attamen ut omnibus in promptu Sit, adversarios hac de re ma Ximo errore duci, incommoda, quae eX eorumdem Sensentin QOn Sequuntur, in peculiari capite, duXi esse eXponenda. Qun quidemox ro facili negotio intelligere quisque poterit, eOS plane libertatem convellere, cum eidem consulere urbitrantur et maxima instommoda eos haud vitare, quae eX eorum Sententia qui praemotionem etiam quantum ad 0Xercitium rejiciunt, consequuntur. Itaque