장음표시 사용
201쪽
imprimis qui Solummodo quod ad exorditium affinos phisicam Dui motionem suo fur, illud profodio a SSerunt, Voluntatem creatam primiam esse eligera S, atque proinde primum lib0rum: quod quidem maximum est in Commodum. Re vora Dou inquit Billia art) dicitur non Solum primum enS, Sed prima CRUSa, primum principium, prim iam mOVens, primum defermina S, primum liborum: quia sicut nullum est sens nisi ab Hoparticipatum, ita nulla enuSn, nullum mOVen S, HUJ-lum deforminatis, nisi ab eo moveatur et deforminetur, nullum liberum, nisi ipsi subordinatum. Et sidus si ossos aliquod oras ab ipso non parti Cipatum, desinoros esse primum oris; sic si voluntas esset primum sui movens et deforminans, desineret esse prima caHSa, primum principium, primum mOVen S, primum liborum. os creatura his praerogati Vis degoraretur, fieretquo quasi alter Deus; primum enim dicitur quod alterum prius non Supponit si) Jam vero si Voluntas solummodo quantiam ad oXerditium n Deo mO- Ventur nil agendum, quod autem pertinet ad spodificationem, Se absque Dei Operatione permovent atque determinet, pel Spicuum eSt, eamdem absquo Dei influxu rationem Specificam efficere, Seu ejusdem essedula Sum, nil eum Se moVere, et determinare: ex quo profecto fit, eam quod ad rationum istam attinet, primum eSSe eligenS, primum moVenS, primum determinan S, atque proinde primum liberum. Praeterea spestifica ratio in voluntatis asstibus est prior of puri sitior individua ratione; quippe quia ista eorum essentiam conti tuis, ad quam certe haec non pertivos.
202쪽
At vero ea causa prius eligere dicenda e8t, quae perso primo attingit in actu rationem priorem illa quae ab altera attingitur: itaque si ad Specificam rationum
tum ad individuam rationem solummodo determinetur, ea erit primum eligenS, atque proinde primum liberum. En de re est illud praeclarum doctissimi Goneti, qui rationem eamdem evolvens ait: ' Illa causa prius eligit et prius determinat, quae per Se primo attingit in asstu, vel in effectu, aliquam rationem priorem illa, quae ab altera attingitur; sed ratio specifica in actibus voluntatis creatae, est prior indi viduali, eaque nobilior et perfectior, cum illa eorum essentiam et quid ditatem constituat ista vero sit extra eorum essentiam et quid litatem: Ergo si voluntas creata in suis asstibus liberis rationem specificam per Se primo attingat, et concursum Dei ad illam d0f0rminet, ab eo que solum determinetur ad rationem individualem et numericam Sune operationiS, VoluntRScreata erit primum liberum primumque determinan S, divina vero, solum Segundum liberum et secundum
determinans. Imo subdit) voluntas divina erit po-
Sterior Voluntate humana, H usque veluti ancilla et pedi88equa; ejus enim determinationem eXpectare debebit, ut determinato in actus nostros liberos influat: sicut si ancilla ut Operetur, eXpectat nutum, Vel imperium dominae suae; vel Sissus habitus, ut innotum Secundum exeunt, voluntatis determinationem
et 110Xum expectant si) - . De primo indommodo satis
dictum e St. l) Disp. 5. De effie. volunt. Dei a. 3. g. 3.
203쪽
ll8. Dein eops Secundum proponatur, qHOd qnidem sex rebus jam disputatis potest int0lligi; atque in eo situs dissitur, quod ab advorsariis id Deo tribuitur,
quod in voluntatis asstibus minus perfectum eSt, VO-luntati autem creatae, quod melius est atque perfectius. Re vera jam dictum est, specificam rationem nobiliorem perfoetioremque esse individua ratione, ideo quia ista essentiam constituis, haed Vero ad eumdem non Speetas: qua OX re pronum eSt colligere, officientium sp00ifidae rationis, seu deformina fionem ad eamdem, nobiliorem esse atque perfoditorem efficientia rationis individua se, seu deforminatione adisSam. Porro autem adversarii specificae rationis efficientiam, seu determinationem ad eum, voluntati creata e tribuunt, atque Deo solummodo effidientiam rationis individuno, seu determinationem ad eamdem ἰitaque quod in voluntatis asstibus minus perfectum est tribuunt Deo, quod autem est melius et perfectius Voluntati creatae. Qua do re est illud insigno Gonseti jam ditati: ' Cum ratio spessi fissa, utpote constituens ossentiam et quid ditatem rei, sit nobilior individuali, quae est HXfra essentiam et quid ditato in illius; dot01 minatio ad speciem actus est perfoditor determination0 ad individuum. Ergo si ad voluntatem humanam per Se primo referatur determinatio ad spodiomachus, et divinae attribuntur solum deforminatio ad
individuum, manifestum est, id quod est molius ofporf00fius attribui voluntati creatae, divinae vero id quod est minus bonum et minus perfectum si) ἡ. Quod quidem inqommodum, ut idem clarissimus augior
204쪽
notat, saepissime in Pelagianis roprehendit, defossa furque AuguStinUS. lib. Soci proponatur tertium instommodum, OX quo planum fiet, non Solum advorsarios libertati non con-Sulere, Sed eam penitu8 convellere. Re vera ut qui Sque maxime perSpicit, duplicis generis est libertas, exorcitiiset spodificationis: ista respicis uetum et non notum, haec Vero actum hujus alterius vo Spuciei. Qua eX re
satis loviter intelligi potust, voluntatem indisforentem
esse, cum ad netum emittendum os non emittendum, tum ad sedendum adsum hujus alteriusque speciei. Porro nutem Seeundum udVersariorum prinoipin idcireo
praemotio quantum ad specificationem est rejissienda, quod libertas divina quo motio nequeunt componi, Seu conciliari; ex quo quidem SequenS urgumentum Confrneosdem potest duci: PDisida Dei motio, seu determinatio, libertatem convellis, sod advorsarii phisidam Dei motionem ad eXercitium admittunt, orgo exercitii libortus ab iisdem convellitur. Itaque nus dissondum est, phisicam praemotionem libertatem non labefacta re, uias tum quod ad 0Xerssitium spodiat, tum quod attinet ad specificationem, ea est rejicienda. Quam ob causam
idum Gonosus ait: - Sidus adversarii contendunt, quod si Dous dotormina res voluntatem creatam ad spectomaehus, ab ea tolleret libertatem specificationis, quia inquiunt) ita de ratione causae liberno est Seipsum determinare, ut repugnos eam a Deo determinari; ita etiam propter eamdem rationem, Si Voluntas creatu non so deforminos ad netum in individuo, sod a Do determinetur, Sequitur per talem deforminationem ab 0a folli libertatem exercitii, quae non respicis Solum actum in Spessio, sicut libertas Specificationis; sod 0tiam
205쪽
in singulari et in individuo, et prout hic et nunc exercetur. Vel si per istam determinationem non tollatur libertas exercitii, per alteram non tolletur libertas specificationis ; et sic praecipua ad VerSariorum urgumentis, quibUS probare contendunt, ex positione decreti officacis et praedeterminantis, Sequi destructionem, aut laeSionem, libertatis creatae, penitus infringuntur et enervantur l)l20. At do quarto et maximo incommodo loquamur, Scilicet Deum Seeundum adversariorum doctrinam, pecenti QSSe auetorem. Et certe secundum adversarios ideo Deus auetor possenti non eSt, quin VO-luntatum quod ad actus Spestificationem attinet, non determinat; sed ea HX se absque ejusdem impulsione determinatur. At vero voluntatis asstibus inest interdum pessuliaris quaedam malitia, quae certe ei S Secundum Specificam rationem non convenit, Sed Secundum individuum cujus quidem rei 0Xemplum in circumstantiis aggravantibu8 in eadem Specie, ac in majore infensitatis gradu actus mali perspicitur. Itaque Si VoluntaS, quae Secundum adversarios ad specificam rationem He determinat, a Deo quantum ad individuam rationem determinetur, ad eum peculiarem mulitium, quae actui secundum Spessifigam rationem non conVenit, sed secundum individuam, et ad quam ea in deformi nata erat, ab eodem impelletur, seu determinabitur ex quo profecto fit, i Stius malitiae, Seu pedonti, CRUSum,nustioremque Deum es80. Quod quidem incommodum,
206쪽
tutiones, quibus a doctissimo GOneto, praeSeriphn nrguendi formula disputante, comprobatur, lubet producere Deus erit sinquit) causa peccati, Si determinet voluntatem hominis ad aliquam specialem malitiam, ad quam non est ex sua malitia aut dolaetibilitato determinata: atqui si illam determinet ad elicio dum hunc actum in individuo potiusquam alium, illam determinabis ad aliquam specialem malitiam, ad quam non est ex sua malitia aut defesssibilitato dotorminata
ergo erit causa peccati. Major conStat, minor proba tur. In hoc actu singulari reperitur aliqua d0formitas et malitia spessialis, quae non convenit illi secundum Suam rationem spessi fissam; malitia enim quae Sumitur ex circumstantiis aggravantibus intra eamdem Spessiem, non pertinet ad rationem Specificam actus, sed ad individualom: alioquin illae cireumstantiae mutarent
Speciem moralem actuum humanorum, et non infra eumdem Speciem aggravarent. Item actus odii Dol,
Verbi gratia, sequndum rationem specificum abstrahis a latitudine graduali, et ab eo quod sit infensus ut quatuor, vel ut Sex: SpecieS enim, ut docet Aristotel0s, Se habsens sicut numeri, et consistunt in indivisibili. Si vero considerentur in individuo habent gradus d0- torminatos malitiae et deformitatis: Ergo si Deus d0ferminat voluntatem creatam ad eliciendum talem
actum odii in individuo, illam doterminabit ad aliquem Specialem gradum malitiae et deformitatis, qui non includitur in ratione specifica, et ad quem illa non erat ex propria malitia et defectibilitato doturminata st)ἡ. Quibus eX rebuS OmnibuS in promptu est,
207쪽
aut ab adversariis non modo quantum nil specificationem, Verum etiam quantum ad 0Xercitium, divinam praedeterminationem esse rejiciendam, aut quantum ad utrumque probandam et defendendum. l2l. Itaque ex rebus hactenus disputatis e8t per- Spicuum, maXima defluere incommoda eX udVersa riΟ-rum doctrina; atque proinde eos philosophoS Summopere falli, qui eam ad Dei motionum cum hominis libertatem conciliandam, tueri posse arbitrantur. Et certe, ut in Superiore capite dictum eSt, rationes OmneS, quae phisicam Dei motionem quantum ad exercitium Sintuunt, eamdem etiam quantum ad spessifigationem evineunt; voluntas enim efficiens causa est spestificationis, siqui exercitii; quapropter, quemndmodum praejmotione indig0t ad exercitium, ita professio ea indiget ad specifidationem. Qua ex re quisque facili negotio intelligore potest, omnia Aquinatis testimonia, quae
nil eXerstitium Spectat, Verum etiam quod affines ad specificationem, phisissam praemotionem stabilire . Adversarii autem in eo praecipue falluntur, quod voluntatem posse ab objecti8 quantum ad specificationem determinari, arbitrantur; quod quidem absurdum eSt, atque rationi repugnans. Etenim, ut jam disitum est, objectiva doterminatio externa est, at voluntas infrin-Secus est impotens, ad Speditissam rationem attingendam ; quapropter intrin800US persisti, determinarique debet, ut assium determinatum edere queat. Illud quoque attentius adversarii perpendant, rationem CnuSae universalis, atque summum dominium in Deo, sequndum eorum dosstrinam ab eXitio vindicari non posse.
208쪽
Quomodo in eorum Sententia, Deus totius ensis cauSudici possest, cum ejus efficientiae id subtrahant, quod nobilius et perfectius est in voluntatis asstibus, id est rationem spessificam Quomodo diei potest cum Augustino, Deum magis habere in sua potestate voluntates hominum, quam ipsi Suas; quum quod ad specificationem attinet, homo se libere determinare poSSit, Deus autem eum libero determinare nequeati Quomodo dici potest Duus summum jus atque dominium
in quamVi S rem creatum habere; cum specificu ratio, qUnmVi S ens creatum et nobilissimum, ejus dominatum penitus effugiat i Super haess Deus ut universalis prOVi Sor, ultimum uni VerSi finem respicien S, Omnia aduum infallibilitor d0bet dirigero ; at vero si voluntatis determinationem is 0Xpectare dobos, ut in liberos hominum actus influat, quomodo is dicetur, omnia aduum fin0m infallibili fur diriguro' Nonne potius dissendum erit, eum ab hominum voluntate dirigit motionemque divinam ancillam ac pedissequum eSSe Voluntati S humanae, quemadmodum supra duelaratum fuit Atqui ea omnia absurda esse, recta equo rufioni repugnantia, nemo est qui non videas. Itaque illud magiS a culpa Vacuum, phiSicum praemotionem, et qUΛΠ- tum ad spessificationem, et quantum ad eXercitium, non tamen ausiforitate D. Thomae, Sed proprita a uetoritate, rejicere; duo enim postrema incommoda, id est libortatis exitium, atque Deum peccati eSSe CRUSam, en ratione Vitarentur. Quamquam, ut Verum latenr, eorum
primum ab adversariis phisicae praemotionis difficultorvitari potest; liberum enim arbitrium, quod primum Sit Sui determinans, rationem libertatis creatae nequit habere, ut alibi explanatum est. Praemotio igitur et quod
209쪽
ad exercitium spectat, et quod affines ad specifieationem, a b Omnibus probanda, defendendaque eSt; nequeen OX re metuere quispiam potust, ne libertatis exitium con Sequatur; quippe quia Deus causa est creatae libertatis. Re vera sequndum Aquinatis dodtrinam, Deu8, ut Saepe dictum est, causas Sessundus eorum uetibus adjungenS, enS permoVet Secundum earum conditionem I ita ut ea motione in aguntibus liberis libertas, in agentibus autem Dessessariis inducatur nec ΘSSitnS. Qua quidem de re est illud praediarum S. Dostforis ' Voluntas, divinam non solum se Oxtendit ut aliquid sint per rem quam movet, sed ut etiam eo modo fias quo congruit naturae ipsius. Et ideo magis repugnaret divinae motioni, si voluntas eX nesse8Sitnte moVeretur, quod Sune naturae non convenit, quum Si moVeretur libere prout competit suae naturae si) ἡ. Verum ende re peculiaris disputatio in postremo opusculi capite instituetur, in quo quidem ratio conciliandi, Seu componendi, Dei motionem cum hominis libertate secundum Thomae dO0trinam trudetur.
210쪽
Diincultates de praecedenti doctrina solvuntur.
122. Proponitur, exsolviturque prima diffistultas, do tertio incommodo in superiore eapite proposito, Sellisset adversariorum prinei pinarbitrii libertatem labefaetar0. - 123. Secunda di istultas do ead0m re profligatur. - 124. Evolvitur fortia difficultas do oodem incommodo. - 125. In medium addueitur dissiduitas alia de quarto instommodo, scitisset OX adversariorum sententia sequi, Deum e8880 peecati RUetorem. - 126. Imprimis propositae difficultatis fundamentum evertitur, catholieam doctrinam de libertate tradendo. - 127. Eadem doetrina magis firmatur. - 128. Denique diffidulias ipsa profligatur, et caput concluditur.
l 22. Ex maximis incommodi S, quae quidem eX eorum doctrina qui phisi eam prasemotionem rejiciunt quantum ad actus specifica fionem, con Sequuntur, atque ex rationibus jam propositis, haud difficulter infulligere qui8que potest, nullum philosophum doctrinam eamdem probare fuerive posse, nisi apertae veritatiis velit obsistore. Itaque dissseptationem hac de re in longiu8 producere perinutile videtur: quam ob rem aliis probationibus missis, nonnullae proponentur difficultateS, qua S quidem adversarii magni fassiunt, sed tamen eas profligare nullius est laboris. Imprimis igitur contra tertium incommodum in superiore capite prop0Situm, id est udversa rariorum sontentiam arbitrii libertatem