장음표시 사용
181쪽
iv. Unde patet homini Christiano et omnitibeum servire Iudaeo , habitando in Domo ipsus Judaei,
licere tamen sermire cohabitando extra Domum ipsius: se sentiunt cum communi Hostiensis in dicto Cap. Ad hae, ibi Ioannes Andraeas , Egid in disp.rου. dub. II. D. III. Bonaecina disp. 3. quaest.2 punct. I. in primum Decalogi Praeceptum, de villi ucius tract. 22. cap. 3. quaest.2. n. 3 .,&ita patet responti ad tertium dubium in litui huius Capitis propositum v. Hinc insertur, posse quidem Fceminam Christianam adire Domo Judaeorum ad ipsorum Infantes lactandos, non verci, in ipsis Domibus Judaeorum inhabitando, eos trire. Imo nec possis Episcopum in hoc dispensare, cum inferior non habeat facultatem dispensandi in Lege S perioris maec autem Lex et Summotum Pontificum Al
xandri III in dicto Cap. ad hae de Iudaeis ' Innom centi III in Capit Eri Iudaeos eodem titulo, qui Pontifex in Capite Cum fit imas de Iudaeis praecepit etiam sub gravibus poenis, ne Iudaei publicis officiis praeficianis tur, cum credat in nostrae Fidei ignominiam, si Fidelis ab Infideli gubernetur
C A P. X. An Laicis licita sit disi latio de rebus
I. D spondeo, quod regular terra uendo, illicitum
L est Laicus disputare cuni Haereticis de rebus Fidei. Patet hoc ex Capite Muωmqtie g. Inhibemus de Haereisticis in 6. ubi sic habetur Inhrbemus quoque, ne quam Laica Persiona ticeat public , vel prιvatrin disputare demde Caνbolaea que vero hoc fecerit, excommunieationis I queo annodetur. Ubi mauillastum cli, talea excommunis
182쪽
cationem, cum primariu per modum imperatisum, non esse latae, sed ferendae sententia: -H. Dixi regulariter loquendo, quia probabile est. hanc prohibitionem non assicere Laicos doctos, quia re pectu istorum celsa finis prohibitionis, qui et defectus scienti ob hunc desectum periculum subvertionis, quod communiter in Laicis indoctis adesse solet Ita Ca istanulla. a. quaest.Io art. . dub.I., Ibi etiam Bannes,
Petrus Ledeis in Summa tom.2. Iraci I. cap. I. con l. Iga Granadus trat'. I loci sp. c. num . . i. Regina idus lib. II. num. 22. Petrus Hur Iasus disp. I. sect. 3. b. 24. Acacius
de velasco resol. H3. num. I. Walii contra Leandrum de S. Sacramento qui loco citato disp.A. d Fide quaest. 7. oppositum docet cum Navarro, SuareZ, Valentia, Arra gonio Becano, asparo urtado, Thoma ancheu, &
De peculiari Fidei Praecepto 'adorandi . . c*endi
I. T Raecipuum Fidei Praeceptum eli quod Deum tanis L quam supremum rerum omnium Dominum colamus, adoremus ea adoratione, quae est actus virtutis Religionis: pro quo notandum est, quod eligio est virtus moralis exhibens Deo cultum debitum haec est prima inter virtutes Morales, quia propius accedit ad Uirtuis te Theologicasci non est tamen virtus Theolosica, quia non habet pro objecto immediate Deum, sed ultum
Religionis aestus sunt, Adoratio, Sacrificium, Oramito, Iuramentum , Otum δε Adjuratio . . . .. i. .vὐ-
183쪽
II. Triplex est Adoratio , nempe Latri quae incla
Deum propter ejus excellentiam ci Duliae , quae ei in Saninctos prCyter Creatam excellentiam omni hus ipsis CD mmudinem myperduliae, quae est in Beatam virginem propter Creatam excellentiam n Rularem ipsius . i. III. Umnis doratio et vel absoluta , vel resperelua dicitur absoluta, cum adorantur Deus, B virgo, Saninm in se ipsis dicitat vero respectiva, cum adorantur in aliquo ad ipsus pertinente, ut cum adoratur Crux , R Iiquiae Sanctorum, Imagines Sacrae, similia, quae Ratione carent, in quibus non sistit Adoratio, sed resertul
, IU Cultus igitur Latriae est, supernaturalis excelle tiae increatα,- singularis . testimonium um profunda submistione exhibitum submassio enim ope hunc cultum est humilior, quam submissio per cultum Duliae, aut Hy-
v. Non peccat , qui Cultum civilem alicui propter naturalem ejus excellentiam exhibet. Est cultus ciuilistelli monium naturalis excellentiae alienae eum propria Maturali submissione ad ipsam ut tum quis hoc pacto se submittit alicui propter ejus dignitatem ι pote itatem, sapientiam is similes praerogativas naturales.
VI peccant ver contra Fidem prim illi, qui Id aolairham, Iudaismum, aut postasiam a Fide ample
v II. Secunβo, qui Haereticorum erroribus pertinaci inter adhaerent, aut Haereticos in causa Haeresis favent, aut eorum libros legunt, aut cum illis de Fide temere dispu
VIII. Tertio, qui de veritate alicujus artieuli Fidei dubitant, vel Symbolum Fidei orationem Dominicam, Decalogum, Sacramenta culpabiliter ignorant. IX. Quarto, qui de Misericordia Gratia Dei praesumunt , vel qui de Misericordia, Gratia de Grant, aut qui Deum odio habent, vel de eius Provide tia Obmurmurant, vel ejus obsequium animo deliberatolastidiun
184쪽
m Quinto , qui Creaturae cultum Deo debitum imis pendunt, aut Deum superstitioso ritu colunt, estne .m ne invocant , aut tacitum , aut expressum pactum
XI. Sexto , qui per somnia . praestigia , meer
mantiam thesauroη, vel rerum futurarum , aut occulta
rum cognitionem inquirunt e nec non, qui Magos de inta j lihus consulunt, vel per aves alia superstitiosa veritarem alicuius rei investi re contendunt. Xll. Septimo , qui Sanctorum Reliquias , Euchari stiam, Imagines Sacras M alia hujusmodi superi titiose tractant, vel quasdam rationes, aut ieiunia tanquam me uia in fallibilia ad aliquod obtinendum adhibent licuti etiam, qui peculiaria signa cara fieres, eth futilia ad sanitatem recuperandam ove a aliquod malum praeca vendum exhibent. b a o i
XLII. Octavo, qui Maleficiis amatoriis, aut Veneniaciis utuntur, vel quibusdam ligaturis Matrimonii usum
. XIV. Non ti, qui Deum tentant, volendo is ex Pe est an do miraculose ab illo , sine ratione ' necem tale aliquem effectum. X v. Decim denique, qui Sacramenta indigne susci piunt cive ministrant , -- aera V ac res Sacras ad pro sanos usus ad hi hent , Sacras Imagines contumeli S tractantis verba Sacrae Scripturae ad ridiculas, super
stitiosas,in falsas significationes invertuar.
185쪽
Superstitione , usque speciebusso adololatria secet, agit, Divi Ἀnationes Vana Observantia,
I. Q perstitio est ultus vitiola veri, vel falsi Numiis o nis vitiose colitur verum Numen, cum modo in debito adoratur, ut si quis Iudaicis Caeremoniis Deum veneraretur; si Missam celebraret, qui non est Sacemos . Quod si colatur verus Deus cultu superfluo , verbi gratia, si quis usurparet res, aut circumstantias inutiles,&ab Ecclesia more alienam si Missam celebrare nollet mi innus quam quinque Candelis ardentibus is uelit in oratione oculos in Coelum semper esse eleuatos, ramilia tunc praecis contemptu, scandalo, erit solum culpa venialis , ut docet Polanus in Breviaro Theologico par.2.
II. in fit, eos falso eulis verum Deum colere, qui propria auctoritate proponunt aliqua tanquam celeuae Praecepta , cum vere non fines qui falsas Reliquias ad randas exhibent, aut loco Hostia consecratae exponunt non consecratam qui falsa miracula praedicant: qui ad augendam in aliis devotionem fictas re*elationes enar rant, aut in Sacra Scriptura aliquam confictam historiam reperiri affirmant: in his enim, imilibus casibus mor taliter peccatur, nisi ignorantia, simplicitas, aut inad vertentia excuset ut cum Lessio, La ymam, avarro, Bonaccina firmat Bussem hau lib.3. trae'. . cap.I. dub. Ia
III. Illi verti cultu superfluo peccant, sed, ut dixi, fere
186쪽
lam per venialiter , qui ad Oh tinendam aliquam Gratiam, putant audiendam In Missam ante Solis ortum , aut eam celebrandam esse a Sacerdote, qui vocetur , verbi gratia, Joannes, vel oui habeat aetatem, quam habuit Christus, quando pro nobis mortuus fuit aut esse ieiunandum die hus Dominiel ad praesciendam mortis horam o similia. IV. Ea uero Superstitio, qua cultus indebitus Crea turae tribuitur, includit sub se quinque species, nempe Idololatriam, Magiam, Divinationem, vanam observa tiam, maleficium. V. Idololatria est . cum Divinus Cultus tribuitur Creaturae tanquam Deo. Haec, ut recte observat Olein tus lib.4. cap. q. num. 6. non modo Religioni, sed etiam Fidei opponitur: sicut enim veram adorationem in i tellectu Fides praecipit, qua veri De excellentiam Cre dimus, cui nos ipsos subiicimus se adoratio falsa , qua lis est Idololatria, supponit errorem in intellecti, quo iam dicamus Creaturam esse honore Dis in dignam. VI. idololatria in homine baptizato u sit solum in terior, gravissimum quidem peccatum est, sed non habet Rnne a m Excnmmunicationem ullae Coenae si vero sit interior, & exterio , id est externe aliquo modo a ni se stat , est peccatu , cuius absolutio Summo Pontifici
VII. Magia alia est Naturalis, alia Daemoniaca Nam turalis est, quae per occultas rerum naturalium irru Iessaliquem effectum insolitum δε mirum emcit haec est licita Daemoniaca est quaedam potestas inordinata, homini per aenionem Ollata , qua ex pacto cum ipso Daemmone inito, mediis pravis, superstitiosis fit aliquid , quod est supra vires naturales hominis, licet non superet ires naturales Daemonis Pactum illud , vel fit expressa Cum Daemone viti hi liter apparente, aliquando cum Agno vice Daemonis fungente M aliquando fit tacite per demmonis invocationem ; quae invocatio non solum fit perverti in s catoria Daemonis, sed etiam quoties homo aliquid intentat facere per ea, quae neque ex se, nequc ex aliqua supernaturali Divina virtute talem effectum Pro Diqitia ' Corale
187쪽
ducere valent verbi gratia, cum quis verba, vel raeteres quosdam ad morbos depellendos adhibet. VIII. Ad dignoscendum , an haec tacita Daemonis inaevocatio in aliquo casu interveniat, traditur communitet a Doctori hus haec regulaci quando assumuntur verba non
significativa quando adhibentur figurae inutiles quando ouis utitur fallitate, verbi gratia, dicendo , quod Chrisus Dominus febre laboravit quando vanae conditiones apponuntur; quando promittitur in fallibiliter effectus supra vires mediorum in his, imilibus casibus, pactum
Daemoniacum intervenit saltem tacitum. Ita doctissimus Tam butinus lib. a. in Decalogum cap. 6 num.as , ubi Etiam Dum. 2I. rccte docet esse superstitiosa includere pactum tacitum cum Daemone, observare quosdam
dies ut faustos , quosdam ut infausto verbi gratia, non esse incipiendum quidquam in die veneris: non esserendum a Puella die Sabbathi. alioquin erit infortunata; aquam benedictam habere maiorem vim una dies, quam alia ; sicut etiam certis diebus olera scopis tangere, ne vermibus laedantur ova exclusa die Parasceves hahere vim extinguendi incendium preces quasdam recitari a Muliercula nocte S. Joannis Baptistae, irimum nomen, quod audierit, esse nomen futuri Sponsi sui: si recitentur, scribantur, aut scriptae gestentur aliquae determinatae orationes Sacrae, eas infallibiliter a morte violenta, aut ab aliis malis liberares Gallinam cantantem more Galli esse occidendam ad avertendum infortunium quod portendit die S. Antonii novies circumducere per ejus
templum jumenta , quia sic non infirmabuntur ' his similia. IX. Denique sciendum est, quod ad excusandum a peccato superstitionis in his is similibus casibus , non
lassicit talia facere cum protestatione nolendi talem essectum a Daemone expectare, aut aliquod pisestum cum ipso haberes id enim esset renuntiare verbis pacto Daemoniaco , ipsumque factis approbares: amburinus cum aliis, loco supra citato num. 20. qui num. 49. recte notat, quod
licet de se non possit dari materiae parvitas in supersti-
188쪽
elonibu ex anche lib. 2. in Decalogum eap. 4Ο. Iri quamvis valentia a. a. disp.6 quaest. Is punc'. f., SI Ola Torre, illam admittant Lattamen quando aliquis actus leuis superstitiosus fit semel , aut iterum ex curiositate vel ioco, aut ex quadam animi levitate, & non expectando infallibiliter effectum, non erit peccatum mortale; cum in hoc casu exiguum periculum deceptionis adsit, ex alia parte in his circumstantiis non videatur actus in genere Superstitionis completus, cum non expectetur in fallibiliter effectus. X. Divinatio est notitia Divinae usurpatio ope Daemonis ad hoc invocatici dicitur Divim notstrae, quia adhibetur ad cognoscenda futura contingentia is humani Cordis secreta, quorum notitia ad solum Deum pertinet. X l. Duplex est Divinatio: alia per pactum expressust eum Daemone, QNec romantia dicitur , quae importam quodammodo postasiam a Fide ac Superstitionem , cideo debet specialiter exprimi in Confessiione. Alia per
pactum tacitum, seu interpretativum, ut cum ex lineamentis corporis, ex garrit avium, similibus quaeritur certa cognitio eorum, quae sciri naturaliter non possunt. Prima semper et mortalis, secunda saepe a mortali excusatur , nempe vel ratione ignorantiae, non tamen Crassae,
.ut at et tae vel quia certa fides non adhibetur, sed mera quaedam suspicio futuri eventus concipitur 'ayinan lib.q. trae ro cap. 3 nri, alii plures ab eo citati. XII. Ex die is sequitur, peccari mortaliter, cum ad hibentur aliqua naturaliter ita ad aliquem effectum minproportionata , ut clare constet, non nisi Daemone se inritet miscente fieri possies: sic peccat graviter, qui ex Astris, somniis similibus ita pendet, ut certo illis credens omnes ser uitae suae aestiones ex illis regulet Bumem hau mlib. . traei. R. cap. . dub. 2. num. I. Suare , anchra, de Lessius ab eo citati. Xl H. E contra non peccant graviter primo, qui Somniis, Astris', c. eo quodam timore correpti , ali quid omittunt, quod alioquin facere nou tenentur, ut
non discumbendo in tridecim sine Convivae non inci X piendo
189쪽
piendo iter die Veneris, cavendo sibi a re, quam sibi Somniis fore noxiam praesenserunt, c. Secundo. ioci gratiae Egyptias; vulgo divana aud jant; li taxillos ad divinandum quidpiam per lucum jaciant; si sortes divusorias mittant ad videndum quaenam pars haereditatis, vel alterius rei singularis obtigerit, c. XIV. In electionibus ramen Ecclesiasticis, in Saecu laribus Ostiuiis Reipublicae Bonum conservantibus , est mortale peccatum per sortes procedere: ea enim sunt conferenda secundum Personarum merita , idoneita tem non autem fortuito , nisi tamen plures Personae eia sent aeque idoneae, ac dignae, tunc enim sorte eligere iisceret Lel ius cap.43. Unde sortes divisorias esse licitas recte ait Oletus lib. q. cap. II. num. 9., lim modo tamen tres conditiones serventur. Prima, ut nihil in illis fiat contra Justitiam Secunda , ut nihil fiat contra Bonum publicum Tertia, ut non fiant in Beneficiis, Dignitatibus Ecclesiasticis. XU. Sortes pariter Consultoriae licite mittuntur ad consulendum Deum, si tria interveniant. Primn , ut non ex curiositate, sed ex gravi necessitate mittantur. Sic D. Augustinus pistola I 8o ad onoratum ait uisnteries misero sit disceptatio, qui eorum persecutionis remps re maneant , ne fuga ut omnιum, risu eorum fu- g aut ne isorte omnium deseratur Ecclesia in haec distepi tro later non por Merν terminars, quantum mihi ordetur, tu maneant , O qu fugiant forte legendi simi. Simile abet cap. 28. de Doctrina Christiana Secundum, ut id fiat cum reverentiaci unde Apostoli, mittentes sortem in electione S. Matthiae, collegerunt certum numerum Fidelium, qui precibus Divinum implorarent auxilium ire Observat Beda super caput primum Actorum. Tertium denique , ut verba Saeti Scripturae, quae in talibus o tibus forte adhibeantur, ad negotia terrena non Conve tantur, ut docet D. Augustinus Epistola I9. ad Janua
X v I. Qua res hie obiter, quid sit tentatio Dei Re FGnaeo Heli latii move factum ad capiendum de Deci
190쪽
experimentum per extraordinarium effectum ; in haec dupliciter fieri potest : primo expresse, ut quando fit at quid ea directa intentione, ut quis experiatur, an Deum lciat, vel aliquid facere possit secundo, tacite, quando scilicet homo, lices non habeat directam intentionem tentandi Deum ic re tamen aliquid, quod consequentereendit ad tentandum Deum ut cum quis vult experiri innocentiam alicujus cogendo illum ambulare super car- hones, vel super aquas. Haec tentatio sine rationabili causa es necessitate, est peccatum mortales si vero iusta causa subsit, ut particularis instinctus Divinus, Divina promissio, Donum iraculorum, necessitas honoris Dei,
Defensio Relisionis, similia, quae hic, nunc exigerent a Deo et ectum extraordinarium; tunc non tentaret
Deum, qui ipsum rogaret, vel ab eo expectaret talem
effectam, ut docent omnes cum D Thoma a. a. quaest.OT. art. I. sequenti.
XUII. Maleficium denique est invocatio Daemonis ad patrationem novi, Miri operis. Hud est amatorium, quo Malefici utuntur a flectendos animos ad amorem: aliud est veneficum, ad mortem, vel alia mala inserenda.
XVIII. Ad hoc reducuntur scelera Male Marum , seu Sagarum S Lamiarum, quae potissimum duci quaerunt nempe turpe cum Daemone commercium is damnum alienum
XIX. Quoad Maleficium amatorium sciendum est, posse quidem Daemonem allicere phantasiam is imaginationem immutare, exhibere rem amabiliorem , quam sit, inflammare partem sensitivam , c. non tamen Oisesimo necelsitatem voluntati inserres, atque adeo semper poteri homo, si velit, cum Divinae Gratiae adjut ri omnes Daemonis illecebras abjicere. XX. Si Maleficus ad confitendum accedat , haec ab illo sunt a Confessario inquirenda Primo, an pactum expressum, vel tacitum cum Daemone inierit is qui illi promiserit: Secundo, an Christi idem juraverit , aut aliquid contra Fidem crediderit: Tertio, an Daemon ora