장음표시 사용
221쪽
Inimicus non siretisfecerit , nec satisfacere velit, potest quidem a Laeso Judicis ossicium impetrari sed cavendum est , ne colore justitiae tegatur odium, ne nimicus ni .mium angatur , aut ne aliis illa actione Iudiciali odit significatio praebeatur: quae inconvenientia utique sequerentur, si ille, qui injuriam intulit, satisfecit, quantum potuit,' nihilominus ad faciendum, quod non potest urgeretur Pater Cassianus a S. Elia loco citato num. 28. Vincentius Filii ucius trac'. 28. cap. I. quaest.o. Et cum ipso Hermannus Bussem baum loco citato num. q. , ubi recte notat, quod si Laesus agat in Judicio ad poenam valde Eravem , verbi gratia, Mutilationis oriremium , Existi, &c , ex qua Laeso non resultet commodum , erit grave peccatum vindictae excipe, ut advertit Filii ucius, nil hoc faceret ex puro affectu ad Justitiam; sed hoc in praxi erit in his circumstantiis dissicillimum, imo fortasse moraliter impossibile. X. Ex eadem ratione valet, quod si Inimicus petat pacem in scriptis, d ejus negatio sit allatura scandalum, non tamen Pharisaicum, vel odii significationem, erit graviter peccaminosum illam negare.
XI. Quando collocutio in aliquo casu est debita, ille prior debet alloqui, qui prior , vel gravius laesit: quod si inter duos iniuriae fuerint aequales, utrisque inest obligatio procurandi reconciliationem XII. Si ab Inimico laesus praevideas fore ut cito eum resalutando , vel ipsi cito condonando crimen, si evasurus audacior , vel notabile damnum sit tibi allaturus; poteris per aliquod discretum tempus te ostendere dissiciliorem tardiorem ad externam reconciliationem Dixi ad externam: nam interius deponere odium, ex corde Inimico offensam remittere semper est in Praecepto iuxta illud Matthaei I 8. Si non remisersis unusquisique decordibus vestris. c. : Esse vero aliquanto di inciliorem, O tardiorem ad externam reconciliationem, ut ille se emendet, vel ne noceat, est quaerere ipsi me oracinam, sibi defensionem , seu praecauilonem a malo , quod ab
ipsis quis prudente timet. Unde patet, quod SuperioreS
222쪽
ad Subditorum correret onem, Parentes ad Filiorum emen dationem , Uxor ad hoc, ut Maritus abstineat a peccatis, Qviceversa, pollunt quandoque se austeriores discrete ostenderes dummodo in corde odium non nutriant, sed gelo emendationis alienae hoc faciant . exequendo illud salubre Sancti Bernardi consiuium : Lingua clamet, Cor
XIII. Cum quis, non ex odio, sed ne dolorem sibi renovet aspectu ejus, qui ipsum a sit, vita habere obvium Inimicum , dummodo id faciat sine scandalo, odii significatione , non peccat. Quod si ad praesentiam
Inimici experiatur quis perturbationem sanguinis, 4umorum alterationem, aut pallorem in membris qui motus naturaliter oriuntur ex apprehensione, aut praesentia objeelii sibi molestio non peccat, ut cum communi ci ctorum firmat novissime Pater celix Potesta in suo Examine Ecclesiastico tom. I. par. a. de primo ecalogi Praecepto ver b. Charitas erga Inemicum num. LIq. XIV. Ex his colligitur, qu 6 Confessarius absolvere potest Patrem . qui non vult admittere ad suum collo quin Filium qui indigne Matrimonium contraxit, dummodo non ex odio, aut vindicta id faciat, sed ad iosum castigandum, reliquos Filios terrendos, ut a his Matrimoniis abstineant, es faciat non in perpetuum, sed pro aliquo cliscreto tempore Layma lib. a. trac'. 3. cap.q. num. q. cum aliis.
I. T Icendum est prim5, quod super omnia diligendus υ est Deus: Secundo debemus diligere nosmetipsos uoad Bona spiritualiaci Terti Proximum quoad eademona Quarto nos ipsos quoad Bona corporalia Quinto Proximum quoad haec eadem : extra nos Proximum Bi a quoad
223쪽
quoad Bona externa. Ita Layma lib. 2. trae .g. cap. 3. , quem senuitur Bussem baum loco citato cap. a. ub. I. n. I. II. Nequit homo desiderare carere Gratia, vel Beatitudine cum peccato, propter Bonum spirituale Proxiam : quia carere Gratia QBeatitudine cum peccato, istud que velle est intrinsece malum. Ita Cestores com muniter cum . Thoma a. a. quaest. 26. arr. q. Ualentia disp. 3. quaest.4 punct. 3 concl. 3. Suare disp.9. de Charitate lae'. i. Licitum nihilominus est desiderare, ac petere dilationem Visionis beatificae sine peccato ob Bonum spirituale Proximorum ut fecit D. Paulus ad Philippenses r. - Bernardus in Vita . Martini testatur ipsum morientem dixisse Domine , adhue Populo tuo sum necePfarius, non recuso laborem. Ita Leander deIS. Sacra me to tract. q. de Charitate disp. . quaest.6. III. Extra necessitatem extremam in Bonis corporalibus succurendum est primo Uxori , quae est una caro eum vires Secund Filiis: Tertio Parentibus, ct Patri rius, quam Matri: Quarto Fratribus QSororibus einde Propinquis Familiaribus. Dixi extra necessitatem extremam, nam in extrema necessitate ex probabilibri sententia Doctorum apud Castropalaum tom tamet.6. disp. I. de Charitate punct. Io num. I 3 prim sucis
224쪽
De Charitate Cap. IV. 197C A P. R
De Primo Effectu Charitatis erga Proximum , scilicet de Correctione
I. Uo sunt praeeipui effectus externi Charitatis ergad iroximum irimus est Eleemosyna spiritualis, scilicet Correctio fraterna Secundus vero Eleemosyna cor poralisci in praesenti capitulo, de primo effectu agemus, in posteriori autem de secundo. II. Correctio itaque fraterna est quaedam admonitin, qua prudenter nitimur ex misericordia Proximum a peccato ad Virtutem remeare. III. Ut Correetionis Praeceptum obliget, tria requiruntur. Primo certa peccati notitia : Secundo spes eme dationis: Tertio temporis, & Personae opportunitas. IV. Requiritur certitudo moralis peccati Proximi quia si hanc non habeas, cum sola probabili conjectura illum de peccato arguas , facies ipsi gravem injuriam judicando temere plum esse in peccato. Ita Doctores communiter , quibus subscribunt Sotus in opusculo de sigillo memb. a. quaest.2 concl.4. Navarrus cap.2q. n. I 2. Sanche lib.6. Opusculorum cap. 2. dub. I. num. 3. SuareZ disp.8. ect.' num. r. Bonaccina disp.a quaest. . punct. . num. . , arullenc in Decalogum lib. I. cap. . ub. I q. num. I. Si tamen deest quidem haec certitudo moralis,
adessent vero probabiles conjecturae, ex alia parte delictum appareret magni periculi m esset prudens spes emendationis, nullusu ue timor exacerbandi illum Proinximum tunc credit Suarea, ub his omnibus circum. stantiis simul concurrentibus, posset adhiberi correctio: sed quia raro dabitur casus, ut omnes praedieri circum
225쪽
stantii concurrant, propterea summa rudentia opus est. U. Sine spe emendationis non est Proximus corripiendus , quia finis intrinsecus correctionis est emendatio Fra trisci ergo quando haec prudenter non speratur, caret suo intrinseco fine, atque adeo , utpote vana, non est adhibenda, dicente Spiritu Sanseo Proverbioru in . . ita amyuere derisiorem , ne oderit te Augustino , relato in Cap. Si quι de Poenitentia dist. I. Si scirem non tibi prodesse, non te arguerem. Ita Omnes Theologi cum D.
Thoma a. a. quaest. 1, et, art.6.
VI. Non est tamen necesse , quod speretur fructus statim colligendus, sed satis est, si speretur futurus d
cursu temporis. Ita cum communi viedus controv. o. punc'. T. num .66. - Leander deIS. Sacramento tract. .
de Correctione disp. a. quaest. I 6. VII. Si aliquando etiam post tertiam Corremionem non videmus Fratrem mandatum, debemus iterum, iterum corrigere, quandiu sit prudens spes, fores, ut emendetur Uerba enim Matthaei I 8 non Lunt accipienda, ut quidam putant, restrictis ad trinam monitionem , sed nomine trinae monitionis ampliative intelligenda uenit quaecumque monario, quae profutura speratur. Ita Doctores communiter , quC sequuntur Thomas Sanche lib. 2. de Matrimonio cap. I 3. mim. 3 Sylvester verb. Correctro quaest. 3. abiena eodem verbo num. . Solus de Secreto memb. a. quaest . . post quintam conclusionem Petrus a varrus lib. 2. de Restitui cap.4 par. a. ub ult in secumda editione num. IN Joannes Sanchea in Selemis disp.6. num. o. ante ipsos docuerunt Abulensis cap. 8. in Matthaeum quaest. Io6. D. Thomas a. a. quaest. 33 art.8. ad primum . . Antoninus a par. tit.o. cap. I. f.4. quidquid in contrarium doceant Bonaccina, & Leander deSS. Sacramento loco citato quaest. II. VIII. Si quis vero prudenter dubitet Corremionem nocituram, tenetur illam omittere Ratio est, quia inquit vieduc mesius est, Proximum in periculum, quod independenter a me patitur, relinquere, quam illud in aliud novum conaicere et de sicut non sunt facienda mala,
226쪽
u eveniant Bona , ita non debeo me exponere periculo nocendi Proximo propter contingenitam illi benefaciendi. Ita ille controv. D. unci. . num 69. Suare disp.8. seeH. num. Nastropalaus tom. I. tract. 5. disp. 3. punct. I.
n. q. asparmurtadus disp.6 difficult. . Tanne rus disp. s.
duh. q. Lorca disp. qq. num. Io. Petrus Hurtadus disp. Icta. seel. o. alii contra Adrianum.
IX. In extremo tamen vitae periculo, quando pr habiliter creditur Proximus moriturus inmortali debet fieri Corremio, etiam in ubi , an sit profutura , vel nocitura quia, si tunc mittatur, gravillimum , tu irreparabile est clamnum, at si fiat, fortasse proderit. Si cum communi sententia Castropalaus loco citat punc'. 3. n.6. X. Neque etiam debet in ullo casu omitti Corree io,
ex qua probabiliter speratur fructus, licet aliqua tristitia,
maeror in corrigendo sit inde sequuturus : sic enim fecit D. Paulus a Cormita . Ita Suare disp. de Cor-remio ne sect. 3.
XI. Quoad opportunitatem temporis , QPersonae, haec ei maxime attendenda, ut pluribus in locis docet D. Augustinus ac proinde si videamus, quod differendo
Correctionem ad tempus opportunius, obtinebimus fructum emendationis, quem nunc prudenter non speramus, debemus differre, quamvis eo intermedio tempore Proximus aliquod grave peccatum sit commissurusci permissio enim talis mali compensatur certitudine emendationis, .maioris pro laetus. Ita altropalaus loco citat D. I. Solus quaest.2. de Secreto concl. 6. Hadrianus in Quartum quaest de Correctione, illa lobos de Correctione num. 6. Filii ucius tom.2. tract. 28. cap. S. .239. Thomas Sancheziom. 2 opusculorum lib.6. cap. a. ub. I. num . . ,- alii
contra Franciscum Dicast illum , Reginaldum Trullench, aliosque nonnullos, qui minus probabiliter docent, non -em licitum differre Chrrectionem. XI. Si autem certo , vel probabiliter credas delinquentem vel a se ipso, vel ab alio corrigendum, non neri tunc corrigere, quia tunc Proximus non indiget
illa tua spirituali Eleemosyna. Ita Castropalaus di
227쪽
punct. 6. una. I. Diana par. . tract. 3. resol. 23. c alii
XIII. Omnes Personae, cuiuscumque conditionis fuerint, tenentur corripere Proximum : Superiores ut plurimum obligantur sub mortalici Privati saepius a mortali excusantur , si non corripiant, quia frequenter respecta ipsorum defici vel lassiciens notitia peccati , vel spes emendationis, vel necessitas Correctionis verbi gratia quin timent tibi grave detrimentum, vel denique , quia aliquando tantus est in illis pudor, verecundia, & timor, ut valeant se dissicillime vincere, quod satis est , ut excusentur a mortali, si non corripiant, ut firmant Sa ver b. Correctio, asparmurtadus disp.6 de Correctione issiculi. 8. Granarius disp. i. n. . Suare clisp.ου sect. 3. Joannes Sanche in electis disp.6 num.9. Diana par. . trac'.q.
num. . O ledus Controv. l. pung. . num.8o.. Caitro in palaus disp. 3. de Charitate punct. 6. num.I. XIV. Caeterum, per se loci uena , etiam subditi eum necessitas exigit, tenentur suos Superiores corripere, quia etiam ipsi sunt Proximi cum hoc Praeceptum utpote naturale, tendat ad omnes Proximos iuvandos
non excludit hanc obligationem in Inferioribus erga Superiores. Ita D. Augustinus in Regula Epii l. o. , ubi id probat exemplo Pauli, qui in faciem relliti Peintro. Idem docet D. Gregorius Epistola ad Nicacium,
habetur in Cap. Sicut a quaei . . , .communiter Omnes Theologi cum . Thoma quἔet t. q. art.q. XV. Servandae tamen sunt in eo casu tres praeti pueconditiones . prima eii, ut talis admonitio sit potius humilis obsecratio, atque cum magna reverentia , dicente Apostolo ad Timotheum . Seniorem ne ncrepaveris, sed obsecra ut Patrem secunda, ut non corripiatur
publice, sed secreto, quia si pubrico reprehendantur vitia Superiorum , generant scandalum praebetur enim Subditis occasio murmurandio eos contemnendi. Tertia, ut talis Correctio fiat a Subditis gravioribus , si autem hi absint, non debent alii Correctionem facere. Hi ne
228쪽
XUI. Hinc fit, ut Concionatores debeant omnino cavere a reprehensione Superiorum, Principum , quia fere semper generatur scandalum, turmurationibus ipsorumque Principum contemptui aditus aperitur. Vitia igitur generaliter corripiant, sed Personas omnin non laedant Satyricum enim dicendi genus a Divini verbi Praecone alienissunum est. XUII. Is ordo in Correctione est servandus, qui fuit a Christo Domino praescriptus, nempe ut supposita emtitudine morali peccati Proximi , quae significatur illis verbis, se peccaverit in te, idest te certo sciente, ut exponunt communiter omnes, fiat Correctio inter te, ipsum solum. Secundo, si haec non proderit , adhibeatur unus , vel duo, quos tu prudenter judicaveris aptos ad Corremionem cum fructu faciendam Tertio, ut si nec ista suffecerit, dicas Ecclesiae , videlicet Superiori tamquam Patri, idest cujus Pietas QPrudentia nota tibi
suadeat, ipsum paterno amore correctionem adhibiturum. Quod si Superior sit immisericors, aut iracundus, praecipitosus, cave me Subditi errorem illi denuncies, quia non habes prudens fundamentum credendi , quod sit a ctulus Correctionem, ut fieri debet. XVIII. Talem ordinem cadere sub Praecepto naturali certum est, cum ipsa Natura dictet , corripiendum esse Proximum, ut lucremur eum, non ut illum infamemus nec ut ei noceamus : unde Correctio debet ner cum minori famae iactura , quae possit; propterea primo corri-- piendus est sine Testibus, ut notat Castropalaus tom. I. tractri disp. 3. unc'.8. num .4 Gasparmurtadus disp.6. diruult. ra. - ulterius esse hoc Praeceptum Divinum communissime docent octores cum . Thoma a. a. quaest. 33 art. ., declarare videtur Innocentius III in Cap. Cumis r uncto de Haereticis. XIX. Quando tamen daretur casus, in quo ego pru--denter non sperarem Proximum emendandum , si secreto moneam , nec etiam si unius, vel duorum Testium operam adhibeam, debet tunc deserti ejus crimen ad Superiorem
229쪽
XX. Idem dicendum est, quando peccatum est notorium notorietate facti , posse scilicet statim deferri ad Praelatum, quia tunc cessat finis corripiendi secretti, cum tam laboret infamia. Unde Paulus I. ad Timotheum . de
publico Peccatore inquit ' Peecanter coram Omnsbus argue,ti et aeteri timorem habeant. Ita D. Thomas quaest. 33. art. . Diana pari. . tract.3. resol. 42. - Castropalaus disp. l. punc'. II. numa a
XXI. At si constet, Fratrem iam eme emendatum de peccato occulto, nec timeatur prudenter , ipsum esse relapsurum, non licet eum denunciare Praelato, quia tunc cessat finis Correctionis S denunciare ipsum esset in fama re sine causa, quod est mortale, quando materia est gravis ut cum Cardinale de Lugo firmat Bussem baum loco superius citato dub. XXII. Superiores tenentur aliquando subditorum de licta inquirere , ut corripiant non tamen multum curiose debent interrogare de aliquo in particulari, nili ipse speciale aliquod signum dederit sui peccati. Sicuti nec debent facile admittere Delatores spontaneos , qui si admittant, non pauci accedent, qui sub specie Charitatis Proximos calumnienturo infament. Diana Par. . tradi. g. resol. Io. . a. Episcopi , Praelatio Parochi obtig ntur etiam cum vitae periculo ad Corre Sionem Sub ditorum, quia ex Justitia ad illam adhibendam tenentur: Hurtadus taen. a. disp. Icra sect. 3. 9.4I., communiter
XXIII. Qui ver peccat ex ignorantia , corripi debet, si ignorantia sit vincibilisci si autem sit inuincibilis, ex alia 3rte non speretur fructus, relinquendus est iusta ignorantia,' bona fide, dummodo tamen ejus peccatum non redundet aut in grave damnum Proximi, aut
in scandalum: Bonaccina disp. 3. quaest. . de Charitate puncto I. 9m. II. CAP.
230쪽
De Charitate Cap. V. 2o3C A . V. De secundo effectu Charitatis erga Proximum, Eleemosyna scilicet
Ι. Raecepto naturali, mi vino tenemur facere Elee- mosynam. Ratio enim naturalis dictat, ut homo homini benefaciat, inuod nobis volumus, alteri faciamus Esse vero Ptaeceptum Divinum, plurima Sacrae Scripturae testimonia manifestant m praecipue quod habetur Matthaei as Discedite d me, Maledicta ,s ignem aeternum resurio enim , ω non dedisi mihi manducare; sitio , non dedisi mihi potum, e. ad Timotheum I. cap.6. Dioitibus hujus Saeculi praecipe facile tribuere, c.
II. l adverto , varias eue Theologorum sententias circa hoc Praeceptum Decalogi , nempe in quo nam ex decem contineatur Praeceptum dandi Eleemosynam. D. Thomas a. a. quaest. 32. art. . ad . sentit contineri in Praecepto honorandi arentes, quia tendit ad Pietatem: alii cum D. Ambrosio ejus verba tenentes S non pavi- oecidisi putant contineri sub quinto Praecepto: Non occides. Ita Hurtadus disp. 3. dissic.q. . probabile putat Loica ubi supra num.1. Alii ex Alberto Magno in Quartum dist. I . art. Is assirmant contineri in leptimo Praeincepto non furandi , quia in extrema necessitate nesare Eleemosynam videtur furtum. Alii denique probabilius dicunt pertinere ad Praeceptum Charitatis erga Proximum, nam vi hujus Praecepti tenemur gravibus Pro morum necessitatibus succurrere Ita Arriaga a. a. disp.42.2Egidius Conincta, villato hos aliique, quos citat ean de de SS. Sacramento tom.6 tract. . dii p-2 quaest.3.