장음표시 사용
431쪽
chni natura paucis ali ac foueri possit. Quare fit ut satis mirari non possim istorum stultitiam, qui no secus diuitiis S pecunii studet ac si iis etiam post moi te usuri essen l. Potentia similiter quid in se habeat, quod certe no fugiendum potius quam expete dum
si si minime video,cum eam insidijs, proditioni, periculis omnibus subiecta cernamus. Eorum exemplis plena sunt scriptorum monum eta, qui vitam & imperiti cum morte permutarunt, ut de Creso, Cyro, Xerxe, Dario, Alexandro, Pompeio, Cesare legimus: quoru potentiae nequaqua tan tae suere,ut eos a morte & interitu liberarent. Boiium si qui de potentia no est, cum sine multorii iniuria coparari ac retineri nequeat. Atqui ex bono melius semper nascat oportet, quod potetiae omnino non contigit, ut Pisistrati,
Phalaridis, Dionysij,Tarquinii, Neronis tyrannides os edunt. Potentia igit bonu dici nullo modo pote il. Erunt fortasse qui potentu vitam securiore existiment, quod magna satellitu vim ad custodia corporis habeat: quos qui de ego omni u hominu in selicissimos ac stolidissimos puto, quod eos etiam ercede coducant, a quibus persaepὸ incauti opprimuni: ut certe de multis legitur,qui vel familiarii insidijs, vel praetorianorumili tu vi & fraude periere. Quid, ut ambitione S timore tuo b. maximis malis eo tinuo cruciant,ctam vel incrementu potetiae cupiunt, vel impendente ruina vitare studiosis simὸ laborat, ut Damoclis sella indicat Possum ego multorii exempla commemorare,
qui magis ratu deposuere, quiq; deponere potentia & tyrannide volui sient, si eis per
iniurias plurib illatas id facere licui stet. Quod certe ab his nun i concupitu diceremus, si in potetia summu esse bonu deprehendissent: ut de sylla legimus, qui dictatura summum in re p. magistratu, post longas bellorii ciuiliu amictationes & cunas persuadentibus amicis quibus da deposuit, priuatus ut altu dormiret. Hoc quoq; malum no latuis .set C.Caesarem, que vel rei p. componendae causa, vel nimia ambitio eo tande perduxit, ut vita cum potentia dc imperio amitteret. Eadem ferme de honoribus & dignitatibus. dici possunt: quae si virtute de non ambitione ac largitione qus rerentur, in vita ciuili non reprehenderemus. Sed neq; haec quidem bona deberet appellari, cum improbos saepe ac dementes in magistratibus costitutos videamus, nec ab improbitate & ltui titia sua, boni dignitate & praesentia dimoueri unquam po isse. Nam ut malo contagione quadam malos seri dicimus, sic bono meliores ei lici necesse est. Verum tantum abest ut bonos magistratus faciant, ut etiam plerosq; ad supremana saeuitiam, libidine & auaritiam perduxerim: ut de Appio illo decemuiro, qui Virginiam Virginis siliarii. ob magistratu ta potentiam stuprare est ausus. Qii id vero egerint duo Gracchi, quid Saturnius, quid Spuri usi telius, quid Clodius, quid pleriq; alii apud Romanos in magi ii ratibus constituti, ex rebus eorum gestis facili mό deprehendimus. Taceo C. Marii licen- . tiam, L. Syllae saeuitiam, crris auaritiam, C. Caesaris dominatu, M. An tonii libidinem, Tiberi j,Claudi j,C. Caligulae, Neronis crudelitatem de rabiem. Hi etsi natura mali erar, adeptis tame magistratibus, licentia pessimi fiunt facii: quod eis nunqua contigisset, si honores per se in bonorum numero haberi mererentur. Soleo ego mecum plerumq; cogitare, unde tanta stultitia hominibus insit, ut id magno pretio nonnia qua parent, quo adepto,vel ludibrio sint hominibus, vul in magnas calamitates persae PE incurrat. Vt Nonius ille Catuli, quem Strumam non homine, in curuli sedente legimus. Quid est Catule, cur moraris emori: Sella in curuli Struma Nonius sedet. Idem poeta nescio quis, de Ventidio Basib: Accurrite omnes augures arusipicesq; , monstruinusitatum co-siatum est recens: nam mulos qui fricabat, consul factus est Nostra quoq; aetate videmus plerisq; honores, tona prophanos, tum cacros dedecori ac turpitudini esse, cum vel ignaui sint vel indocti, vel rerum humanarii imperiti habeantur. Satius nimirum sui cset hos priuat ε vivere, quam eo velle conscendere, ubi tanquam in specula quadam ab iomnibus ignominia&s cordia notarent. Nota est Varonis plebei hominis audacia& stultitia, qui consillatum, onus quide nequaquam humeris suis conueniens, contra patrum consensum adeptus,ad Cannas cum Hannibale Carthaginensium duce con stipere est ausus, quo in praelio ad quinquaginta Romanorum Varonis stultitia caesa traduntur. Idem de M. Crasso, deq; Quintilo Varo dici potest, qui pecunia & ambitione viam sibi ad ignominiosam morte secere: Alter enim bello Parthico, alter bello Gei manico cum uniuerso exercitu interiit. Omitto commemorare quot hominibus princlaris exilium ac perniciem concupiti magistratus iam pepererint: ut M. Camillo, Cn.
Coriolano, Cincinnato, Scipioni apud Romanos: Soloni, Alcibiadi hemistocli apud Athenieses: Hi nibali apud Carthagineses. Bonuitaq; magistratus& honores no sunt,c cum
432쪽
eum bonIs plerumque obsint ac magnae calamitati sint. Gloria verb quam tantodio requirunt ii qui in vita & morte laudari cupiunt,quid in se boni habeat, certE novi deo,cum non eadem semper sit. Fallax nanque est,& ad inflandas hominum mentes auresq; permulcendas tantummodo videtur inuenta. Quid, quod non ullos hominueo insaniae vulgi opinione perducit,ut nil de se praedicari posse exitii ment, quod ipli industria de virtute sua, cum sint omni uignauissimi, praestare no possint: quos quide
detracto aliquando errore, proprijs laudibus erubescere necesse est, cum cernant se eo
cupiditate gloriae profectos, unde digredi sine dedecore & ignominia non possint: Ello, magnitudine rerum gestarum x non paruis meritis sit acquisita, quid boni viro sapienti ac sorti affert, qui no in voculis leuissimi vulgi, ted in conscientia taliam redi Enetoria suoru merita reponi desiderat Vide qusso quata stultitia seramur in vita Sunt qui ita gloriae studeant,ut celebritate & fama nil putent esse melius.No abnuerim ego hanc expetenda videri,s Der omnes gentes & nationes extendi possit . Verum cum id seri adhibito etia omni studio non vident,cumq; ciuibus sui, vix se notos intelliguli sit ut ex hoc quod summu bonum putabant, in grauissimos animi dolores cum ignominia recidan i, quibus eos infelicissimos fieri contigit, cum insipdciant se tot labores, tot vigilias frustra sumpsisse: quare melius cum his astitur, qui in Deo gloriam omnem suam collocant,in quo certe stam ma felicitas ac perlecta gloria reposita est. Dicere aut, ex re imperfecta beatu ac felicem homine seri, absurdum mihi sane videtur, cum beatitudo ex fiammo ac persecto bono nascatur. At gloria, vel quod non eadem est apud omnes, vel quod opinione in sinistram fama quandoq; vertitur,adeo cst manca dedebilis, ut celebrem homine, in gloriu mutata sententia quam saepissime reddat. Eius emmaxima pars fortunae subiecta est, qua nil volubilius, nil deniq; fallacius dici potest. Nam quos in caelum usq; stimino fauor gloria de fama peruexit,eos plerunq; mutata opinione ita deprimit,ut nil unquam commercii cum ipsa gloria has uisse videantur. Sed dic quae lo,od dignitatis in se potest habere gloria, quae tota pendet ex arbitrio imperitae multitudinis Cuius ea certe natura est, illos tantu laudibus extollere, quibus fortunam viderit arridere. Adversi vero si quid acciderit, quod fieri crebro videmus, uos antea sapientes, sortes, prudentes appellauerat,eos demu mutata sententia stolios, imprudentes,timidos, rei j ciendos de contemnendos dicit.Non igitur gloria bonum est,quae non vero iudicio, Ced stultitia Z voluntate hominum excitaturae deprimitur. Esi et aliquid, si a viris bonis &plane sapientibus laudaremur: quana ne in hoc quide sit vera felicitas. iudicio em nil est fallacius, cum aut odio, aut beneuolentia,aut alio aliquo asse diu de rebus ipsis iudicare consueuerimus .la vero vilissimorti corporum nostroru quὶm fragilia sint bona, videamus.Si robur inspicis,a tauris & leonibus supera muri si velocitate, a ceruis & tigribus: si formae speciem, paria admodum a vernis foribus distamus,quos vel paulo intensior sol,vel frigidior solito vetus sacili me en cat. Uidemus & quotidie quidem formosissimos adolescentes&iuuencs,vel parua sc-bricula turpissi mos & informes cito rcddi. Quod si diligenter contempta hac vilissima specie, quae qui dein pictura in superficie corporis est, introspiceremus, desineremus utique pulchritudinem istam muliebrem & vilem admirari, in qua utinam non plus mali quὶ in boni esset. Prudenter enim hoc a Nasone poeta notatum est, Lis est cum forma magna pudicitiae. allem ego deformitatem Thersitae, quam pulchritudinem Alcibiadis, si detrimento mihi & ignominiae sutura esset. Quod enim admirum via est, id nequaquam bonum dici potest. At talis est forma: ad intemperantiam si quidem, ad libidinem,ad saetitium multos perducit: non igitur forma bonum est. Atqui si certe volumus consilerare, hanc in plerisq; mul torii malorum causam fuisse deprehendemus. Quid bellu Troianu concitauit Haelenae forma. Quid Medeam si atrem Abivrtum occidere & lacerare coegit lasonis forma. Quid Scyllam parente cum regno Allienarii hostibus prodere impulit Minocis pulchritudo deforma. Vertim nulla res profecto est,quae nos falio magis haec inter bona adiudicare faciat, quὶm oculo-O nostroru crassus & obtusus in tuitus, quo turpes ac informes Veneri de Narcisio plerumq; co paramus. Hinc sit ut matres inhonestos & turpes filios pulcherrimos diiudicent. De his vero qui libidinose & intemperanter amant, non attinet dicere, cu neque in hac quidem neq; aliis in rebus vllo vero iudicio viantur. Bestiis enim persimiles habentur, quae sola voluptate & libidine ad res concupitas seruntur. Ex his itaq; copre- hedi potest, robur, formam,celeritatem corporis, inter bona conumerari nullo modo debere.
433쪽
debere. Ad Cynicos venio, quorum secta ideo reprehendenda est, qubdsummsi bonum, inurbanὰ & impudenter vivere,existi marem. Erui muneribus 1 natura datis, non est alienum a ratione bene ac beate vivendi, modo id fiat opportunE: sed in soro minasere,coire,ac caetera huiuscemodi agere, quorum etiam nomina palam enunciare natura ipsa vetat , alienum mihi ab omni selicitate prorsus videtur, in qua summa verecundia, summus pudor, summa dignitas inest. Sed dicant hi pertinaces philosophi: si
istas corporis partes utiles quidem & neces larias, sed turpitudinem & dedecus in deco-xe si ostedantur, prae se serentes, natura sagacissima in locis secretioribus occultauit, cur ipsi bellias imitati, reiecto omni pudore, in soro, in scena,in theatro ostedunes Quod si pueros adolescentes,quibus ob tenellam aetatem & recentes animi vires minus cognitionis & pudoris inest, accuratὸ pudibunda corporis integere videmus ,cur non iciem facient hi, quorum instituta ob aetatem inhonestate& pudore,&non in canina impudentia filia data esse debenti Praeterea quid est quod in vita adminiculis his uti recu sent,quae vel 1 Deo nobis data, vel ab hominibus excogitata & inueta ad communem utilitatem sunt: ut tecto ad liventem aestumque vitandum: veste ad imbres ventosque propulsandos: pileo, ne caput nobilistima corporis pars aliqua intemperie laedatur: calceis, ne si nudis pedibus terram frigidam & frequenti pluuia humectam conteramus, stomachus & reliqua corporis partes offendantur carne similiter, caseo, laete, vino de caeteris adminiculis ad alendum sustentandumq; corpus pernecessarijs uti si nesas putant, diuinam prouidentiam nimirum accusare videntur, quae omnia ad usum commoditatemq; humani generis creauit. Mirari etiam satis non possum Pythagore illius Samii philosophi,caeteris in rebus clarisii mi, pertinacissimu decretum, quo se lus esse de magnum quidem ostendit, brutorum carnibus vesci. Sed uno & eo quidem perabsu do dato,multa subsequi necesse suit. Proposita enim N assirmata transmigratione animorum, quae Ipse meten phychosim appellabat,cum in brutorum corpora eos migrare diceret, accuratissimὸ vetuit domicilia ut ipse dicebat nostra ob voracitatem dentibus & morsu violari: sed cum nec Pythagorae, nec Diogenis praecepta propter nimiam rigiditatem admodum sint ab hominibus approbata: cumq; etiam plus ipsis inuentoribus tam obstinata doctrina humano generi obfuerit, his tandem omissis, ad caetera pergamus. Epicurei vero postremi in ordine sueu, quorum sententiam exponeremus: horum opinio, Metrodori praesertim ac Hieronymi, ab omni prorsus virtute remota fuit: cum brutis em & no cum hominibus sentire videntur. Nam illi rationis expertes,
ad id quod adest,modo sien tiant in eo esse aliquid quod delectat, appetitu seruntur,de suturis nihil solicitae: sic hi reiecta con tinetia cx post habita vera felicitate, voluptatem ut summum bonum amplectun tur, nec dici posset, quam diligeter & accuratὸ vallo ac fossa ut dici stolet se se desundunt. No frustra, inquiunt, natura dolorem ut summum malu declinamus, & voluptate vi bonum appetimus. Nec id solum ab hominibus fieri
cernimus,uerum etia a ceteris an imantibus. Videmus, inquiun t, bestias di minuta; etia,&quib. minus animae inest, vel sugere vel contrahere sese, ubi molesti aliquid,&quod nociturum sit, senserint: progredi vero, & omni conatu ad id quod iucunditatem vo luptatemq; prae se tulerit, deserri. Horum pueriles rationes quam facit E consulari possint,attende. Primum, quid potest esse stultius, quam asserere id rectὸ fieri, ad quod plura appetitione ipsa serunturi Quod enim multi appetunt, hoc est furari, latrocinari, moechari stuprum & adulterium comittere, vino de crapula repleri, somno& otio uti. Haec si redi E de honestὸ fiunt, quid rectum ceria sit, no video: mea quidem, imo bonorum omnium sententia, rectum id dicetur,quod cum virtute fit, cui certὰ nil potest magis esse contrarium,qu m sagitiose & in temperanter vivere. Hac via, quod laboriosa, quodq; difficilis, pauci admodum ad virtutem: illa, qu5d prona a lata, multi ad voluptatem prosciscuntur. Non igitur quod a multis silio, sed a paucis vero iudicio approbatur, id prosectbsequi&lecti debemus. Malὸ enim cum humano genere actumesiet, si in rebus agendis multorum opinion E &non paucoru, eorundemq; bonorum, sequeremur.Hinc est quod in optimis rebusp. pauci Geliguntur, quoru consiliis cetera multitudo, imperita quide ac stolida, obtemperet. Auocandi praeterea, inquiunt,&re uocandi sunt ad voluptate animi. Hoc em dicto tollunt pri id etiam 3c modestit, quarum altera praeteritorum reminisci iubemur, ne stultitia di socordia aliquam calamitatem incidamus: altera vero frenare cupiditates, de libidine coercere, ne ingenio simul& corpori immoderata libido ossiciat. Sed vide quaesis quantum absit, ut in voluptate e a sum
434쪽
summum bonum dici possit.Ex bono enim nil nisi bonum oritur.At verbo hoebi
do, quod profecto malorum omnium sons est, poenitentia, satietatem,dolorem,mo bos, aegritudine, enervationes corporum, ignauiam, timiditate, negligentiam, nequitiam deniq; omne exoriri oportet, cum qui se huic sectar addixerit, nil quod ad corporis aut a fit mi utilitate pertineat, excogitare possit, adeo est i ibi di ma omnium 1gmih circunuentus.Voluptas igitur no modo bonum nctest, sed maloru omnium caput. Ex ea em petulantia, lasciuia, turpitudo, iniquitas, amentia, scelus, egestas, ignauia, fraudatio, deorum atq; hominu contemptus cotinuo quasi sons quida irriguus manat. Quid plural ex hominibus certe intemperantes ac saeuisis imae sunt beluae. Sed hos tande miscsos faciamus,& consutata salsa beatitudinis specie, quae vera sit atq; persecta, nisi quid ad haec dicere volueris,lande explicemus. P L A. Nefas certὸ putare,ea velle defendere, quae tu falso a philosophis tradita multis ac maximis rationibus ostendistia neque hoc quide ad rem meam faceret, qui desiderio incredibili iamdiu ardeo ex te audire, quod
verum sit ac summu bonum, qua do nec diuitiis rerum necessariarii abundantiam, nec imperio & regnis potetiam, ncc magistratibus veneratione, nec gloriae de samae veram celebritate, ncc voluptatibus conitan tem laetitiam inesse video, ut ex tua doctissima ac
verissima disputatione intelligi potest. Perge itaq; si placet, & me qui inicitia S: errore inultum de via flexera, ad veri persectiq; boni cognitione tandem perducito. MAR Si sessus es audiendo mi Platina, requiesce paululum. PI. A. Quasi vero quies vlla maior dolori meo afferri positi, quam te cuius aspectu mirifice recreor, admonentem docentemq; intueri S audire .lde mihi certe usu venire sen tio,quod inseris accidisse pometa scribunt.Vt em illis omni poena tamdiu carui ite contigit, qua diu Orpheo cithara desidibus pro salute Eurydices deprecari licuit: sic mihi certe intermissio quaeda st dolo
rum &calamitatum earum, audita tua eleganti ac docta oratione. MAR. Reuocanda
nune quidem ens est ab omni sensu S cupiditate,&ad veri ac summi boni cognition Etraducenda. De rebus enim magnis ac diuinis agitur. P L A. Age dic quaeso,revexi menetem in seipsam, ut nil excida quod, te dicetur. Viribus enim de firmo pectore nunc opus est.M A R.Ita est ut dicis. Contrahe paululum pedes, atq; audi. P L . v. En cotraxi, di totum meipsum collegi.M A R. Omne proiecto qualecunq; id sit, quod veri pers cti denominatione accipit, ita quid ictum ob falsum uir perseetumque nemo est qui ambigat.Na qui albu in subiecto videt, ei de quoq; ines e posse eius contrarita, quod nigrum vocamus,deprehendit. Contrariis si quide contraria dignoscimus, ut album nigro, dulce amaro, verum salso, persectu impersedito. Cum igitur salsorii bonorum mul tiplices esse sormas ostenderimus, quae tande vera sit ac persecta, declaremus oportet. Ea nimirum in solo deo rerum omni ii principe merito collocabitur. Deo si qui de nil
potentius, nil melius, nil persectius, nil copiosus, nil gloriosius, nil quod magis animos nostros delectet, inueniri excogitarive potest. Hunc certὸ ni tale esse contigerit, rerum omnium patre nullo modo appcllaremus, cum bonu aliquod eo perstabilius reperietur. Persecta namq; , minus integris nobiliora esse comprehend*ntur. Haec emabillis, ut a potioribus, principium S augmen tu accipiunt. At vero tale aliquid de deo cogitare, nefas putandum est, cum Oni ne quodcunq; in rerum natura est, ita recte egerit,siis posuerit,ordinauerit, ut in eo ad integritate nil ulterius requiri poste videatur. Est igitur in deo summi persectiq; boni copia maxima, quae nec cotinuo usu diminuitur,
. nec extrinsecus alicuius ope augetur. Di minui em, quod infinitu est, non potest. Alterius deinde egere auxilio eum qui ortinibus adminiculo est, nequaqua certε colentaneum videt. Deus em semper ide est, nec ullo modo diminutus aut a se diuersus dici potest.Summu namq; dicere, cui deest quod ab altero accipiat, demetia profecto videtur.
Praeterea nil est quod masis diminuta aliud aut imperfectu arguar, quam aliqua do a se diuersum esse, ut ex illis fallacibus bonis deprehendit, qui a nobis paulo an te multis rationi b. spreta ac conrepta sunt. Deus itaq; summa, costans, perpetua, integra beatitudo& selici tas est: hunc qui intelligit, eunde contemplat, adorat,diuitias, potentia, gloria, honores, voluptates facili me cotemnit. Beatus em &felix, summu bonii adeptus, quia
amplius requirat n6 habet. PL A. Beatos igitur eos solos dicis, qui spretis sortunae bonis, unica cotemplatione delectantur MAR. Quid beatos, imo deos: ut enim iusto, iusti paticipatione dicimus, sapientes sapientiae, sortes sortitudinis: sic diuos adeptam a. diuinitate nomines vocabimus: quod etia dei ipsius voce in Pial. confirmat: Dixi em vobis dii estis.Non isti a ratione alienu est, beatos homine, participatione diuinitatis deos
435쪽
deos haberi. P L A.Magnum est certὸ quod bonis ac sanctis viris tua pollicetur oratio. Sed dic quaeso,istud quod summu bonu vocas, partibus ne & mebris costat,an tot si ideesti M A R. Cave existimes tantum bonum,tam 4; excelles me bris costare. Om ne profecto quod partibus costat, in tegrii dici nullo modo potes hcu partibus plerunq; magna discrepantia insit. Non em inebra omnia ad idem semper cocurruntrinter quae plex unq; tanta cotentio oritur,ut totu corrumpi necelle sit: atqui in Deo omnia sunt id quem quidem partibus constare minime dici potest. Omne siquidem quodcumq; est, tamdiu integrum & persectum remanet, quamdiu est unum. Nam quod partibus constat,partiu corruptione & interitu dissoluatur oportet: ut in corporibus animantium cernere licet quae animae ac indiuidui iunctione unum,quamdiu possunt, esse nituntur.Vbi vero mors interuenerit seiunctione partium, natim dilabuntur & intereunt. Conantur illa sidem naturali desiderio subsistere,& quoad fieri potest, eius natura imitari,unde originem habuere, nimirum id quod est cernentia, verum ac persectum bonum dici nullo modo posse, quod non constans, unum,integru, simplex, sincerumq;
sit. Hanc appetitionem unitatis& diuturnitatis cum videas naturaliter animantibus omnibus de plantis inesse, non est cur ambigas, Deum unum atq; idem semper existere, ad quem certetana ad arcem summi boni, naturaliter cuncta festinant. Quem igitur rerum omnium coniectura bonum esse comprehendis, ob eamq; rem ab omnibus expeti, integrum, verum, num ac simplex bonus ateare oportet: quo cognito&adepto,
nil erit pro lecto, quod amplius requiras, clam in eo singularis potentia, de unica sapie tia in sint. Hunc enim mundi globum, quem ex tam diuersis contrariisq; rebus constare vides, ipse in sphaericam sormam redegit, nullius adminiculo usus, eiq; immobilis ipse perpetuum quendam motum S: orclinem asstcripsit, quo regi omnia inferiora ac gubernari miro Ordine cernimus. Neq; qui cilest quod hanc diuinam dispositionem queat instingere: adeo est potentiae & sapientiae vinculis connexa, ut solis, lunae, relidunt.Hoc itaq; tantum, tamque excellens bonum qui iuste, sortiter, prudenter ac sancte vivendo consecutus est,quid amplius sibi velit non intelligo. PL A. Nunc demuverum sateor, falsi boni speciem me nactenus inscitia& errore stolide nimium concupivisse, clam sit quoddam aeternum, diuinum , constans N perpetuum.Sed Deo gratiae sunt habendae, qui te hodie diuinitus certe huc misit, ut haberem qui me doctrina &iapientias insulari, non amicium modo consolaretur, verum etiam grauiter errantem in rectam semitam reduceret. Sed dic obsecro, qua ratione hoc tantum, tamq; expete-
dum bonum adipisci quis possit. M A R. Disciplinis primum lustranda mens est omni vitiorum macul deinde &artibus instruencla,quibus tanu gradibus paulatim superiora ascendens, descendens rursum rediensq; persaepe cognita huius fragilis ac falsae beatitudinis forma, veram illam & constantem totis viribus inquirat, complectatur .Hoc facere qui vult, omni prorsus vitio & concitato assectu carere des et, ne 1 tanta cogitatione ancipiti cura distrahatur animus. Fortem eum & constantem esse oportet, ne laboribus & perturbatione aliqua vincatur:Temperantem, ne cupiditatibus &libidinum illecebris a recta via retrahaturi Pruden tem, ne inscitia & negligentia errorem alique incurrat. Habes nunc veri ac falsi boni speciem satis dilucide, ut arbitror, explicatam .Proinde cura,etsce,enitere in vita recte & hones e agendo, dolores&miserias aequo animo tolerando, mente crebro ab his terrenis solicitudinibus ad rem
Iestium cognitione traducedo, quo post mortem beatus summo illo perfecto bono cum traquillitate uti ac frui possis.PLA. Nil est certε quod aequε facere cupia &velim. Sed dic quaeso, quonam iturus es adornare discesssum te video. M A R.Si bene pedibus
vales, nil est quod amplius operam meam requiras: iam enim sedatis animi tui perium bationibus,delinitoque pedum tumore mea ac Theodori opera, sunctus os scio meo videor, nisi quid praeterea vis. P L A. Vt me ames volo,& ad me interdum redeas, ubi tibi per otium licebit: nosti imbecillitatem naturae humanae. Variae in dies oriuntur aegritudines, tum animi, tum corporis: has, ut hydrae renascentis capita, abscindas tua industria&arte oportet. MAR. Vbi te opera mea indigere cognoro, statim ac libens reuertar, si mihi per arcis prae
iectum id facere licebit, qui non ita libenter accedentes admittit.
436쪽
ALvE Platina. PLA. Hem Stella, quonam &vndes STE L. Domo, ad te. PLA. Quid cauta fuit ut me adires' STE L. Amicorum , t est Graeco prouerbio usurpatum omnia debent esse communia, siue illa quae
in vita contingunt bona sunt, liue mala. PLA. Ita est: laetari enim ac do lore affici ex his quae in utramque sortunam amico contingunt, ea demum est vera
amicitia. Quare si quid habes, quod te coquat, mihi qui te chariorem habeo neminem, edissere. Vulneri enim tuo, nisi altius insedit ac omnino laetate eit, nonnihil medelae, cognita morbi causa, sortasse adhibebo. STLL. Ex vultu ut arbitror, deprehendisti me aliqua perturbatione angi. PLA. Amor est mi Stella, qui te cruciat, quod incessus tuus, nunc tardior, nunc concitatior, habitudo corporis p - ter consuetudinem ad maciem tendentis, pallidula facies, mobiles oculi, mens va ria, crebra suspiria, cogitationes tuae somniculos etiam te tacente, perfacile ostendunt. STE L. Nescio ego, reprehensionis ne plus an laudis merear, si aperte αingenue amare me dixerim. Nam quanti facis Per Deum immortalem adolet centem, qui nullo amoris stimulo ad solertiam & sagacitatem excitus, vitam agit an ercem
& somniculo lanat PLA. Vellem mihi ac tibi dari otium hac de re disputandi: co gnosceres profecto nullam pestem ingenijs adolescentum periculosorem amore ecprocacitate eiIe. STE L. Erit mihi otium, tamdiu certe quamdiu per occupatio nes publicas a nobis berit Franciscus Gonraga cardinali insignis&patronusn ster. Quare si vis, S ii non omnino te solum amas, da te mihi hodie. PLA. 1 thodie Scras, quando voles me habebis. Soleo ego,& id quidem persaepe, amico rum commoda meis anteferre. Sed deligendus est nobis locus in solitudine , quo utrique nostrum ingenio& mente uti liceat. Ita nanque rusticorum strepitu S clamoribus tum diurnis tum nocturnis offendor, ut non cum hominibus, sed cum leonibus asinis habitare me exitimem adeo sunt ab omni humanitate S ciuilitate remoti. STE L. Descendamus, si placet, in hanc vallem,quae marinum attingat. PLA. Recte admones, erit hic locus&ingenio do corpori vehementer accommod tus: nam de liberius ratiocinabimur, & ascen si ac descensu corpora nostra excrcebitimus. Quod ante cibum maxime faciendum ad valetudinem & robur, censent medici. STE L. Hac facilius descendemus: te, si vis Platina, quia minus belle pedibus vales, humero meo descendentem sublevabo. Saeuus nimirum suit Paulus pontifex, qui te etiam compedibus reuinctum in carcere detinuit, unde aegritudo illa Oborta est. PLA. Imo ut hoc facias,te rogo, ne cum in vallem descendero,quod agitatio non imia fieri solet, tumore ac cruciatu pedum ab hac nostra disputatione avocer. De s vitia Pauli nullum verbum nunc facias. PLA. Retineo ego te, tu totus inhaereto hia mero sinistro ut dextra si in praeceps deseror, me teque parite idecriuitate defendam. PLA. Ad illa praerupta saxa, quae e regione surit, velim prosciscamur, adiuuabunt fortasse nonnihil nos umbrae illae maiorum, quae olim his in locis obseruatae fiunt. STEL. Est ne illud quod video manu iactum a natura PLA. Manu cert E&OpGra factum est. Ex hac enim convalle, ut videre licet, excidebantur saxa, quibus so mas illas ingentes & rcgias extruetas videmus, quae Romam nobis proficiscentibus ad dexteram relinquuntur. Ex hac enim materia aedificati sunt non hi modo aquae ductus, sed plurima etiam in urbe Roma atria, plurimi arcus triumphales, plurima tu publica, tum pruiata aedificia. Extant proiecto adhuc ictus lapicidarum, extant semiexcisa saxa,& hic pons quem in faxo concisum cernis, duabus rebus permaximE ac commodatus esse debuit: nam & excisa de monte salius per sornicem in convallem
deuoluebanturi& aqua ista quae nunc per infimam vallem delabitur, sensim ab ipso fonte per deest uia montis, S per hunc pontem ad formas, quae in plano sunt, deri uata, ad urbem facilius perduceretur. Eo siquidem altitudinis constendit aqua, cuius ipse unde derivatur, fons est. STEL. Haec fieri sine masna impensa & multis operis nullo modo potuere. PLA. Quasi vero his desuerint opes do serui, qui prouincijs di nationibus Omnibus imperitabant. Audivisti, credo, M. Crassum
437쪽
CONTRA AMORE . I ciuem Romanum, taceo Lucullum S innumerabiles alios, dicere solitum, eum solii mdiuitem sibi videri, qui suis sumptibus exercitum Romanum per annum alere pollet. Quid, quod de quinq; S: sex millia seruorum priuatis sumptibus pleriq; nutriuere, nec tantis quidem opibus impares eos habuisse animos cernimus, cum in alienis elementis,acii in terris anguste habitarent, ausi sint aedificare: nam & plana montibus co quarunt,ta iactis insanis motibus maria strauere, quod nunc quoq; tum in urbe, tu in municipijs, tum in suburbii ex ruinis tot ac tantorum aedificiorum cernere licet. STEL. Facile crediderim eos,& haec quorum ruinas cernimus,&alia quae situs ac vetustas consumpsit, struxisse,cum maria&terras virtute & tolerantia suo adiecerint imperio. Sed misia haec faciamus Platina, in valle descedimus,delige locu ubi me te Scorpore qui ei-camus. PLA. Ad illam quae per aquillam faxa leuiter susurrat, sub opaca ilice optime manebimus . nam S aestum vitabimus,&sitim quae ex nimio sermone excitari so- let,ael late praesertim, si opus erit, sedabimus. STE L. Locus est certe amoenus: sed
dic tandem, unde medelam huic meo vulneri suscipias. PLA. Definiendum est primo quid sit amor,ex cuius descriptione quae lint morbi tui latebrae, facili me deprenendemus: deinde si non omnino salutem tuam aspernabere, remediis, adhibitis ad sis itate reducerere. S T E L.Age dic quid sit amor. P L A. Amor duplex est, honestus scilicet S in honestus. Honestus est, qui oritur inter duos natura quoad fieri potest, di similitudine bonorum morum persimiles. Qualem fuisse Scipionis&Laelii accepimus.
Inhonestus autem is dicetur, quo corpore de animo stolide quidem ad rem concupita serimur, nulla adhibita modestia. Hac perturbatione qui an itur, non video cur sanus dici ullo modo possit, cum dulci veneno, amaro melle, tristi gaudio, affectata deceptione delectetur. Vulnus enim ut ait poeta venis alit,& caeco carpitur igni. Tanta si quidem huius morbi vis est, ut amantis, imo ut verius dicam, amentis animum cruciet, corpus consciat, mentem ita sederationis dimoueat, ut nil tandem praeter imagine de specie unde Zelotypia dicta est)amasse videatur. STE L. Pinxisti mihi, ut vulgo dicitur, in ros. Male profecto mereris de amore,quilla eum, ut rem peltis eram &perniciosam, detestaris.Caue Platina iram tanti numinis hac verborum licentia in tuam perniciem cocites. Cum voluptate enim, ut arbitror, nondu in gratiam redi jsti; proinde desine eum maledictis incellere, cuius saeuitiam & olim expertus es, & in suturum forta C. sis experiere. PLA. Dic meliora quaeso: quod uis enim supplicium pati malim, quam tot aestibus ac tanta Charybdi rursu in vexari. Patebor esto in genu Equidem, dum feruore adolescentiae aestuarem, amoris procella & tempestate diu vexatum, neque prius portum quietis attingere potuisse quam expiata mente amoris illecebris, philosophi et me totum ac negotio addixi. Adolescentibus enim nulla res otio & quiete perniciosior est.Vnde Naso poeta hac peste laborantibus remedium daturus: Si tollas, inquit, otia, periere cupidinis arcus Ma est efii ades escentium natura, is aetatis seruor, ut otiosi male agere discant Nec mirum,cum in eos plus imperii ac potestatis habeat appetitus quam ratio. Agitantur si quidem infinitis prope cupiditatibus, nonduin disciplina bene vivendi ob tenellam aetatem firmatis eorum animis, quod fieri sine tempore Si ga exercitatione minime potest. Quare si sapis Stella, meo Saliorum exemplo edo es, tibi ab hac peste cavebis. STE L. Non possum ego adduci, ut credam id esse malit, quod animantibus omnibus utili ter a natura datum est. Natura enim, ut audiuisse philosophis me memini, nihil agit frustra: desuerent profecto species animantium omnium, nisi ab hac coeundi cupiditas ct amor viventibus naturaliter insitus et set. Habet mea quidem sententia, nescio quid diuinum, clim ad immortuitatem formarum omnium prospicere videatur. PLA. Amorem esse rem praeclaram S diuinam non negauerim ego, clim omne quod in mundo mouetur&agitur, beneuolentia S amore quodam moueatur Nam superiorum sphaerarum & siderum planetarumquecurius . , beneuolentia quada in inferiora agunt, cum eodem modo ad diuinanda genitura reo omni u sempersese haberant. Rursium iunis, aer, aqua, terra, ea beneuolentia ad procreationem rerum generabilium & corruptibilium concurrunt, ut partem naturae suae indiuiduis addant. Verum hic amor, utpote diuinus , eodem semper modo sese habet, non appetitu, non cupiditate, non licentia, non lasciuia, non libidine, ut is quo te angi video, effertur. Quod si quempiam inuenero his cupiditatibus tanquam teterrima labe repurgatum, ad procreandum & cura eorum quae procreata sunt, caneto, Iesitimo, honesto amore efferri, eundem caste, integre, & sincte amaturum dixero.
438쪽
S TE L. Nimium resecas haec ad viuum Platina. Nemo eretὸ hae tua sentεtia honestZamabit:& quod deterius est, multos hac tua verborum seueritate, tanta tamq; utili de necessariare avocabis. PLA. Didicisti, ni fallosia Stoicis, nil este utile, quod non sit honestum: proinde desine necessarium id& utile dicere, quod cum turpitudine di sagitio fit: stuprum nanque committere,incestum,adulterium, se ite tum, ita per se nefas est, ut honesto& vxili contrarium nil magis videatur. Honeste enim, ut an sedixi, is amare dicetur, qui spreta quoad fieri poterit, immoderata cupiditate, qua plerio; omnes serimur,coniunctionem appetet, ut simile sibi procreet, quo nihil potest esse homini bene morato & ciuili iucundius, cum videt in filio honesto Megitimo malim monio nato, immortalitatem sibi per successionem generis quodammodo parari. S T E L. Eadem ratio, & maior fortasse iucunditatis & utilitatis in notho est,quim in legitimo, cum plus in illo creando amoris concurrit, quae res diuina habetur, quam in hoc quem facta nescio qua seueritate procreari dicis. Quasi vero generari quisquam in qua uis specie pol si t, nisi in teruenerit titillans illa libido, quae in generatione cum
voluptate maxima sentitur. Hanc ego ita utiliter animantibus omnibus a natura data puto,ut hac sublata, in contemptum venturam generationem existimem,quasi hac ut illecebra quadam excitentur ad procreati opem omnia. PLA. Epicurus omnino es, ut mihi quidem videtur,qui voluptatem pluris quam honestatem & utilitatem iacis: deciperis profecto, cum ex non bona causa tantam tamq; praeclaram rem oriri dicas. Non negabo ego titillationem tanquam instrumentum quoddam in generatione n cessarium essemon tamen omnino dicam ex tam vilissimare potissimum, amantium' indiuidua procreari. Quid putas ne eam philosophiam quae de moribus est, seu stra de inutiliter a philosophis excogitatam esset Hac retinetur in officio corpus, multis ac maximis voluptatum illecebris tanquam pessimis sitelli tibus obsessum: hac sensiis castigantur, hac appetitus obtemperare rationi cogitur: hinc tanquam ex fonte honesti, quid deceat in vita quidq; dedeceat, deprehendituri hinc matrimonij ratio, qua veta' mur transire lineam ad utilitatem& dignitatem humani generis inuentam, cum hoc vinculo irena vaganti licentiae& libidini sint iniecta.Taceo sortitudinem,temperantiam, iustitiam,quibus 5e tolerantiam rerum quae in vita accidunt, perdiscimus. Addo&abstinentiam cupiditatum, quibus tanquam procellis marinis continuo vexamuri& aequalitatem, sine qua stare mundus, ne dicam ciuitate vix posset.Hoc pulcherrima inuentum, hoc donum deorum contemnere omnino videntur hi, qui rapere ex ali
no, qui timide de inconstanter agere, qui in appetendis rebus nullum habent honestusinem, nullam cupiditatum & libidinum metam in aliena uxore appetenda, in vitian da virgine, in quovis inhonesto& illicito concubitu. STE L. Istud tuum philos phari Plati na,ad rem nostram nihil facit:amandum enim potius, quam non amandri adolescentibus utile&necessarium multis rationibus4stendam. Vtile id nunc ego existimo, quod vulgus bonum expetersdum dicit, ne rursum me in nomine polysemo captes. PLA. Neque mihi quidem de sutura argumenta arbitrosiquibus ostendam te errore maximo detineri,qui tam obnix E pro voluptate certaturu te polliceri TE L. Mecum agas syllogismo nullo modo velim. PLA. Ab utili sumentur argumenta. Sed unum te monitum velim, ne de amore,qui ad legitimum connubium respicit, verbum ullum facias, ne rem inhonestam sancto tuearis nomine. STE L. Nulla prosectores est, ius magis excitet adolescentes ipsos ob tenellam statem dormitantes, quam a mori pie. Vise enim pulcherrima forma, auditoq; dulcissimo concentu, olfactu item ac tactu rebus siuauissimis excitatis, animuni adhuc recentem Nob eam rem bonarum
ignarum eri Rit,applicatq; illi rei maxime diuinitus credo, quae ei& aetate & moribus& forma persimilis est. Hanc sequitur, hanc diligit: huic ut placeat gressus rudes, manuum ac totius corporis motum decenter componit, ut ciuis de non rusticus esse vide tur. Verba idonea ad persuadendu excogitat,omnibus in rebus quaerit ornatum: nitidus, mundus, tersius,ciuilis,comis cupit videri. Rusticitatem de morositatem tanquam res pernicioses deuitat, maiores natu veneratur, aequales obsequio & urbanitate sibi
deuincire studet, gymnasiavi mitis causa frequentat. Quid plura Nil dici si nil facit, ex quo non eluceat pulchritudo quaedam: dolet item sicut iniuria insertur. Magnificus de liberalis in eos est, quos nouit de se bene meritos esse. Quod si quid ei dicto vel
facto exciderit,ut adolescentibus nondum in virtute bene firmatis contingere solet, erubescit, dolet, cruciatur,& demum quiescit nunquam, donec erratum virtute de in
439쪽
dustria emendauerit. Fortitudine vero bellica magnitudine rei delectatus ita ample ctitur,ut honestam mortem, quod mirum in adolescente videri debet, otiosae&igia uae vitae ante serat: qualem sui illa Choraebum Migdonidem legimus, qui amore Cassandrae incensus, in armis mori pro laude& gloria pulcherrimum existimauit. Non dico quid egerit Tydeus ob amorem Thebano, quid Achilles Troiano, quid Aeneas Latino bello. Quid item innumerabiles alii, tui dum omnibus placere student, maxi-mὸ vero illi quam tantopere amant, nullum in grauissimis praeliis, pro patria, pro p
rentibus, pro cognatis, pro amici flericulum subire recusarunt. Vnde quaeso poelim habemus virtutum omnium clarissimarum praeconium omnium optatissimum labam ore. Quid in senium Orphei excitauit Eurydice. uis nobis Catullum poetam dediti Lesbia. Quis Flaccum' Asteriae. Quis Nasone mi Corinna. Quis Gallum Lycoris. quis Anacreontem Lyricum poetam natillus adolescens. Quis Maronem deum po tarum Galathea nympha. Quis Pindarum lHearinus. PLA. Ex his mihi unus vi- , deris esse Stella, quos Aristoteles parum idoneos ad philosophandum ostendit. Fieri
enim minimὸ potest,ut is recte de moribus S causis rerum di)udicet, qui perturbationibus animi exagitatur.Unde bene institutum Pythagoricis censetur, qui adol cicentibus eorum gymnasia doctrint causa frequentaturis, in quinquennium silentium indicebant, ne prius hiscere auderent, quam recte agere&docile loqui didicissent. Sensus quidem dicis in adolescete tenero adhuc & imbecilli ob amorem & cognitionem reru excitari, quod cotra usu euenire cernimus: ad epulas siquide, ad luxu, ad libidine, ad otium, spretis legibus, spreta religione, spreta disciplina, incompositis & di iuuentibus sentibus, omni impetu seruntur: non formis rerum delectari,ad quarum cognitionem intellectus noster, dum perfici studet, sentibus tanquam senestris & instrumentis quibusdam utitur.Nil enim in intellectu est, quod non prius suerit in sensit. Hinc sapiens quo animum pascat , continuo sumit, bonum 1 malo separans, dulce ab amaro, utile ab inutili. At adolescens qui non iudicio, sed libidine cuncta metitur, muliercularum illecebris & fucato colore captus, diuinum nescio quid in eis esse fallo existimans, quam amat,hanc sequitur, hanc cupit hanc probat, in hac bona omnia esse putat: eius oculos, faciem,manus, incessum, motumq; sic intuetur & admiraturiae si inde elici summum bonum posse existimet: ad huius verba ad campum non secus flectitur, ac nauigantes in freto Siculo,ut scribunt poetae, si quando inscij S: inconantes Syrenarum cantibus delectati, de nauisatione stexissent. Dices fortasse hac voluptate non adolescentes tantum, qui magis sequuntur affectus, cruciari, verum etiam
senes, in quibus cupiditatum sementa ob senectutem extincta esse deberent: thoc ego non negauerim in quosdam cadere,qui vel natura vivaciores sunt, vel minus belle invita voluptatibus obstitere, ut de Salomone & Dauid legitur. Flexit item pulchritudo Helenae apud Homerum senes Troianos, qui scaeam portam coni cenderant, Paridis Menelai singulare certamen inspecturi: eo nanq; cu mulier tanti certaminis praemium ascenderet, elegantia formae adeo mentes sapientissimorum virorum primo cepit, ut tantum bellum eius causa merito dicerent esse concitatum: addidere tamen prudenti sesimi s enes, suorum credo cladibus admoniti,& ab appetitu ad rationem reuocata mente:vertim habeat, quanquam pulchra potius, quam patriae nostrae pernicies lit. Non idEetiam contigit his, quos Meclusa incredit ili sua pulchritudine partim in saxa, partim in bruta conuertit Saxei nimirum fiunt homines,&in brutorum transeunt naturam, qui muliercularum forma I illecebris capti, vitam agunt intemperantem & libidinosam. Nec excitantur,ut dici adolescentes ad virtutem ob amorem, cu nihil sit tam virtuti contrariti, quam flagitio leti intemperanter vivere: quanqua non c6stanti de suo, sed alieno ut amantes, si, lent pedere arbitrio. Igitur in fabulis Iouem quoq; , Martem, Mercurium, caeterosq; deos puellarii amore exarsisse: quod ideo certe scribunt poetae, ut ostendant viros etiam sapientes & sortes, quos vel deos vel semideos, ut Herculem, Theseum, Pirithoum vocamus, perturbationibus, quidem vehementibus interdum commoueri: sed eos virtute & continentia detentos, 1 tanto dedecore & turpitudine tandem redimi. Praeterea quid est quod tam auocet mentetit amantium a ratione benὰ viuedi,q amor ipse'Vnde certe omnes animi perturbationes oriuntur: crudelitas, ut de Medea legitur, quae ut Iasone que deperibat, tutius ssequeretur,Abitrium fratrem in itinere lacerauit, quo patrem insequentem dolor; quem de morte lilii capturus Grat,rcinoraretur. Eadem quoque ira percita, quod nouos amores suis pserri videbat,
440쪽
34 DIALOGus duos filios ex Iasione susceptos,discerptos in ora patris coniecit. Quid Prognes sturi in sororesNon ne patri Tereo ob vina ictam Itym situm epulandum apposuit Arreus item simulata reconciliatione cum fratre, qui eius uxorem incestasse dicebatur, Thyestae filios epulandos apposuit.Coniurauit Clytemnestra cum Aegystho adultero in perniciem mariti Agamemnonis:quo interempto, Orestis suror in matrem concitatus est.Donauit Scylla Nisi, Minoi regi, cui' amore tenebatur,sublato surtim crine aureo, vitam & imperium patris: huius autem tanti facinoris meritam postea mercedem sc terata filia consecuta est. Decepit Theseus Ariadnem,cui fidem coniugii dederat, prae' lata Phaedra.Haec postea amore Hyppoliti incensa,patrem Theseum in perniciem filii concitauit. Cessauit a virtute Hercules amata Iole & Deianira, cuius gratia de tantum robur cecidit. Marnas clades Achillis ira Danais iniecit sublata Bryseide, quam mirum in modum amabat: hunc deinceps Polyxenae nimius amor ad interitu perduxit. Demophoontis tardus reditus,amanti Phyllidi exitio fuit .Periit in undis Leander,da Bosphorum noctu ad amicam nati tat.Remorata est Ulyssem Circer retardavit Annibalem tuo minus victoria uteretur, amor scemellae Appulae.Tarquinio regi exitio fuit stuprata, Sexto eius filio Lucretia.Periit in vinculis Claudius decem uir, quod Vir niamVirginii filiam, ob amorem inseruam summissisfalsis assertoribus,vindicare ubi
contra ius fasq; conatus est.Virtutem C.Gesaris nonnihil retardarunt illecebrae Cleopatrae, quae postea Il. Antonium minus certὸ constantem, omnino dedit pessum. Quid memorem quae scelera,quas caedes,quas proditiones ob amorem commiserint, Claudius,Caligula,Nero,qui cognatarum & amnium nefandos concubitus non resormidarunt Dicis praeterea adolescentes amore ad studia bonarum artium, ad omne denique virtutem excitari.Sed per Deum immortalem, quonam modo fieri potest, ut qui fluctibus perturbationum omnium vexatur, mentem alicui praeclaro negotio arplicet'Amantium enim ij sunt cruciatus, dolent quum alium vi et sibi in amore pri- ferri: gaudent siquid vel minimae spei redeundi in gratiam viderint: timent puellarii leuitatem: irascuntur cum datam fidem silli vident. Hi, affectibus fit, ut non ibiu studia disciplinarum omittant,quae mentem quietam & omni prorius perturbatione carentem requirunt: veru metiam patrimonia dissipent, parentes decipiant,amicos posthabeant. His autem erroribus plenae sunt comoediae poetarum omnium. Conqueritur
in Andria Simo de perfidia Daui,de contumacia filii Pamphili alia quam ipse volebat
amantis. Cruciat Turas nem Thais in Eunucho .Pellit in militiam durus pater Cliniam amantem,qua ex re,easton immerimnaes Aeschyni,obiurgat Milio Demea si atre, quod in filios amantes nulla indulgentia utatur.Elegia quaesio a poetis celebrata, quid aliud sibi vult, quam ut aliorum malo & exemplo docti adolescetes,Chau bdim amoris deuitent Describit affectus heroidum Ouidius, narrat miserias suas Propertius. Maledicit nonnunqu1m amicae,&lenam crebro execratur iratus Tibullus:Ardet in Alexim Virgilius insanit ob amorem Archilochus: inceret&lachrymatur absente Ph-- ne Sappho.No negauerim ego istorum ingenia indignitateret mota, dignum aliquid excudi si e: sed perinde eorum dicta accipi debent, atq; vatum insanientium responsa: quae si quidem ad rationem bene vivendi pertinen t,suscipienda sunt: quae vero secus,
cautὸ vitanda, ac si rosas Esipinis deligeremus . Memini me vidissse in gymnasiis Italicis
adolescentes,&quidem praestantis ingenii, qui omnino ex amore perditi, otio &la' scivia florem aetatis consumpsere, earum doctrinirum omnino ignari, quarum gratia, parentibus cum magno dispendio rei familiaris ad praeceptores sunt missi: hinc oritur desperatio,sera poenitentia subeunda, cum vident ingenium simul cum re se amisisse.Hinc surta, hinc rapinae, hinc caedes, hinc contemptus deorum atque hominum. Quid, quod in verbis, vultu,motu corporis,non sanam mentem amantes prae se seruti
Incipit Usari, medias in voce resistit.
Non dormiunt noctu, sursum atque deorsum cursitant:vsque ad lucem vigilant, lusipirant lamentantur, examinantur quavis minima suspicione Non leuantur hac cura publicis spectaculis, non ludis, non iocis, non venatione,non aucupio: sastidiunt omnia, risus quidem in eis Sardonius est Videas plerunque hominem tremere, pallere,oculos retorquere,& omni no mente alienari, ac si morbo comitiali agitaretur: quaerit rixas, quaerit iurgia,quaerit lites: digladiari etiam nudus cum armato notu recusat, adeo de-