Valentini Henrici Vogleri De rebus naturalibus ac medicis quarum in scripturis sacris fit mentio commenntarius. Accessit ejusdem Physiologia historiae passionis Jesu Christi 1

451쪽

ipsi ritus, pro ipsius rei, Propter quam instituebantur,ifaria isthaec sacra discrimine. Ex quibus omnibus maxime horrendae fuerunt istae devotiones M imprecationes, quando quis diris devovebatur: cujus passim in historia, teri lacum primis in historia Marci Crassi exstant exempla. quibus non alieni erant isti ritus Sc formulae, quae in jurisjurandi praestatione a gentilibus usurpabantur. Quae quales fuerint apud Romanos , inotum est vel ex gentis iutius antiquitatum collectoribus. Qui tamen inus e sormulae cum Magicis nequaquam debent confundi quales etiam hodie apud Christianos ex parte in usu sunt. Tantum de hoc elucet, quam saepe talia vim a superioribus consequantur, atque ita in ipsorum illorum quoque exitium vergant, qui non consentiente vel advertente animo saltem in speciem iis utuntur. Utvel hinc ap-

pluribus eodem , tequentibus aliquot capitibus persequitur. annumeratis genethliaci , cap. a. me Omnia ad quasi uadam cum daemonibus acta re tonventa refenda esse scribens. Et cap. a , uua omnia tantum aleni , quantum praesumptione an-orum, quas communi quadam lingua, eum demonιb foederata sint. Et quae sequuntu Item cap. ρ. Ahace dicer , tritam istam herbam

fi liaris , vota non dolebit: ct aliud dieare, istam herbam cosi si sustendaris venter non dolebit rhi enim probatur contemperatio salubris: his Agnificatio superstitiosa damnatur. Quamquam abiis acantatioines a uvocationes 4haracterer non sunt, plerum dulium en trum rex qua assigatur aut quoquo modo adjungitur sananda corpora vi naturae a tiat, quod libere adhibendum est, an Agnificativa quaaam obluatione Proveniat, quod itant prudenti s ρortet avere Christianum, quanto es ac in prodesse videbatur. Sed ub latet qua causa quid vale iit, quo a mimo q-s aetatur interest, duntaxat in sanandu vel temperavi cor parab-, in meaucisa sve a agricustura.

452쪽

riis vel devoventibus esse tendum. Ubi villud apprime observandum, tum alias magorum usagorum etiam in nullam certam formulam redactas loquutiones, tum laudationes quoque Milanditias, nocencsi tamen animo usurpatasi institutas, praecipue enefficaces, si illius corpus veste licet tectum, sive homo sivehrutum sit, cui natum in serre volunt, manu palpentac conditingant. Procul dubio , quod signi vicem illud tum

subeat.

Ritibus autem istis Magicis omnino demum adscribi quoque debent circuliae characteres, quibus incantatores c adjutores Magi sese includere mis uti solent, ovorumq; passim plena est historia, nec vestigia hinc inde desunt. Insigne sane exemplum hodieque superest in Coenobio Nabkenredensi, illo loco ad vetus collapsum templum, abi quondam Monachorum dormitorium fuit, qui hodieque die Boubtrer audit valde quippe falluntur, qui ejusmodi characteresae circularum miras intersectiones pro a thematicis schematibus habent. Illic certe Magica illorum virtus insigni quondam experimento comprobata fuit, in aluino ejus loci nihil minus opinante, Scholae Rectorem agente Henrico Ecstormio. Id quod ab ipsomet cui hoc obvenerat, tum sene, ecclesiae in vicinia monasterii ministro, accepi loco etiam ipso coram inspecto. Similis autem planet virtus inest quoque Characteribus istis, quos vel chartae vel lamina vel asteri rei inscriptos secunt circumferre solant nonnulli, ad corpus ab omni hostili injuria violentia immune praestandum, Mad quosvis ictus elu.cundos. Quin tanta interdum vi pacti diabolici inest potentia, ut inscii quoque effectum eius sentiant. Quomodo

equi, infantes quoque, M pueri tale quid normroPatiun- Bb a tuta

453쪽

ῖ U ILtur. Id quod exemplis nunc operos non probabimus, quum satis lassiciat ad rei demonstrationem vel illud, quod cis paucos annos Paterbornae contisit imo nudae quoque sormulae magicae, etiam ab insciis' nihil minus agenotibus, lectae aut prolatae, saepe vidi essicacia sua non ca

ut vel hinc nimis luculenter appareat, quam valde caute hac in parte nos gerere debeamus quamque graviter fallantur, qui istiusmodi formulisae ritibus Magicis

vim omnem denegant quamque nunquam non Deo uni-

cerat nos Se nostram salutem ardentibus precibus debeamus commendare. Sane qui haec omnia vel in dubium vocare vel irridere non dubitant, tanto periculosius hallucinantur, quanto latentius eo ipso Cacoctaemon illos aggreditur. Fit enim inde, ut bt de geniorum certitudine dubitent, Se porro ad illa quoque neganda delabantur, quae

aeternam salutis acturam tecum trahere possunt. Ut M securitas illa Se contemtus inter occulta Satanae stratage mata jure merito debeant recenseri. Ad II. Timoth. II. . II. Sunt nonnulli effectus, ut aliorum viventium ita humanum cum pii mi corpus sensim depascentes, ita ut abono loco primo omnium affecto malum viciniae communicetur, Scilla ad eum quoque modum assiciatur. Id quod primo faciunt venena M omnes morsus M punctus venenati, ipsa quoque pestilentia. Deinde cumprimis id observare licet in quibusdam ulceribus vel levioribus etiam exulcerationibus. Cujus generis Praecipue est ἔρασα, serPens sive serpigo propterea nuncupatus, quae talis est cutis Dfectus, ut in una quidem parte exulceratio incipiat, subin

454쪽

de tamen mam magisque prorepat, M ita malum per viruciniam late dispergat. . Talis autem herpetis variae porro sunt species, prout affectus ipse gravior aut levior est, magis minusve tu ectas partes assicit M laedit. Primo enim datur herpes miliaris, prae omnibus aliis vulgaris, omnium tamen levissisimus quando videlicet summa cutis levem exulcerationem patitur, exsurscntibus minimis Se mihi similitudinem reserentibus pustulis quae ubi siccatae fuerunt mox novae prodeunt, Mita quidem ut simul latius pustulae, exulce. ratis illa sese didant. Qui asse hiis quod subinde revertii sisnusdatius sese dispergere soleat, Germanice tere derappellaruolet. Deinae, graviorest ille herpes, qui puer rum faciemat caput infestare solet, quem vulgo tun Deerobrand appellant, qui M majorem caliditatem adjunctam ha het, Si altius in cutem penetrat dissiciliorque est curam. Longe gravior tertio est herpes sive exedens, ut qui carnem quoque cuti subjectam depascatur. Quas

omnes herpetis species quarto superat GasAna, utpoto tantae virulentiae, ut ad ipsa usque ossa Per t. Est autem in ortini hemeto pinna acri rodens humor qui deinde tanto malorem acrimoniam acquirit, quanto diutiuspartem infestat unde una herpeti specie aut aliam temporis successu potest degenerare, transire.

Tertio contagiosi quo te quid isti humori inesse non est

dubitandum ita videlicet appellando, quod vicinam quoinque partem invadere de laedere potest. Muto ua herpeiate loco primo omnium affecto aliquid instar fermenti quoque imprimi ex eo non obscure colligitur, quod sacillime

recurrat, quo longius ti diutius in parte naeserit, tanto altiores agat radices dissiciliusque possit exstirpari. Praeter

haec autem quinto cumprimis id observare licet in gangraenar

455쪽

38a CAPPI II. grama: D tanta quidem masis, quanto celerius universum corpus invadere Sc homini vel alteri animanti perniciem afferre illa potest. Est autem gangraena nihil aliud atque incipiens sive fiens partis corruptio aut mortificatio. Dico incipiens sive fens ut a Spha celo distinguatur. Hic enim si partem aliquam cou ripuit, plane nullus amplius curationi locus relitriis est, sed simpliciter pars illa est rescindenda, ne videlicet intcommunem ruinam pars sincera trahatur. Quapropter etiam gangraena in eo duntaxat a Sphacelodiisere, quod gangraena adhuc medelam admittat, modo tempestive id fiat, nec occasio quae hic eumprimis valde est praeuceps negligatur. Est videlicet gangraena ille arfectus, quem vulso nostrates den Italimbrcuit appellare solent quam

vis illa vox ita quoque vulso capiatur, ut sphacetum etiam

ipsum denotet. Nonnulli gangraenam Cancri nomine affciunt: etiam Salvianus. Qua etiam de caussa in nonnullis Lexicis tum Germanicis tum Gallicis gangraena per Cancrum exponitur. Id quin tilmen male fieri, recte observavit in praeclaro suo 'inenleatore Hadrianus sunt uia alia vero Lexica, vel etiam idioma vernaculae suae linguae'. quoque Lutherum in hujus loci interpretatione secutum esse manifestum est. Minus tamen commode id fieri, ex utriusque affectus collatione patet. Etenim gangraena est Partis incipiens corruptio, Se intra brevissimum tempus in sphacetum mutatur cancer vero est tumor quidam, ita

456쪽

vocatus, quod propter vasa obstructa, prae allis conspicua cancri alicujus figuram resert quum tamen talis atafectus per complures annos hominem sinere possit superstitem. Progresti quidem tempori si ille incrementuna capit, quin imo nisi cito occurratur non est curabilis at vero a gangraena Plane est diversus. Praeterea exulceratus cancer citius quidem homini exitium at seri verum tum potius novus aliquis affectus accedit nec mirum e iam est, ex uno affectu alium posse produci. hi apropter

etiamsi angraena cancrum exulceratum exciperet, nihilominus tamen cancer a gangraena est diversus. Et vero fieri solet, ut cancer exulceratus in phagedaenam vel simulem affectum transeat. lnde ortastis quoque est, quod nostrates omnia maligna ulcera depascentia den Rrebs aut

einens restendenechaden appellent.

Gangraenae vero variae sunt caussae. Nam T. ex sim-nlici quadam intemperi modum excedente potest oriri. Deinde ex maligna quadam M venenata caussa sive ab ipso veneno vel venenato animali id fiat, sive alias ab humore quodam qui in ipso corpore malignam qualitatem adscivit, 3 a contusione quoque Se prohibito influxu spiritus vel potius sanguinis calidique nativi. Quae omnia luculentis exemplis comprobare in promtu soret, nisi id jam abunde praestitum esset a Guilhelmo Fabricio Hildano tractatu de gangraena GJbacelo, qui omnino a quovis harum rerum cupido est inspiciendus. Ad I. Petri I. . . Qiiod h. l. de exploratione auri affertur, vulgo qU-dem quoque notis limum est, nihilominus tamen non tam ad probitatem auri explorandam, quam ejus depurationem pertinet nisi forte potius tum temporis δο αιήιε

quoquea probatio auri per ignem fuerit instituta; non- Cc dum

457쪽

dilappellatur, quod probationis Lazarus Erckerus destriptisne tum metit

ad adprobationem sive Au οἰ- au l,quae Et G tuitur, attinet, non fit illa alio modo nisi aeterogeneorum segregationem V quod usque adeo manirestuineri ut revera frustra sint, qui hac in parte aliar innovare volint. Praeterea quo frequentius aurum, eo quoque magis magisque fit probum n milienis depuratur. Quod autam de auro

idem simul etiam de argento debet intelligi. Qua quoqVe inde similitodinem desumsit David ι--Π. Habent ridelicet hoc duo ga metalla Pran omnibus aliis, quod ab igne noni consumantur; sed quo frequentius illi committuntur eo semper puriorai reddantur. Qua propter ijam neutrum praestantissimo-tallorum rubiginem sentit.Tingitur quidemibus humorihus, id quod etiam in vasis aris

genteis 3 auxeis observamus at vero Propterea non corrindu tu nec corrumpuntur; quod tamen reliquis omnibus metallis accidit Cuius caussam in exauistissimam mistio

retinet, inter aurum. 3 ar entum notetur, quod

quociue argentum licet difficillime tandem tamen ignis consumit comburi possit , si videlicet ad ipsume quae aurum purgant, suerint adsecta quum aurum sinplicate numquam conmimur. Cujus caussa Princia

ηmquam in iudatusorum metallicarum scri-rgius Agricola lib. . de ortu inrissubterrane clari

458쪽

Quando igitur aurum liquatur sive ut grIcola loqui solet excoquitur, non potest non purum reddiri ab heterogeneis adhaerentibus separari u quidem quo magis vim ignis experitur, eo purius quoque id reddi oportet. Praeterea per Θnem Vertimi genuinum aurum ab adulterino simul eo ipso discernitur: quin propter etiam hanc caussam jam pristo quoque aevo aliquoties excoctumbe depuratum fuit aurum, sine dubio, quod totum quoque jam fraudes metalla falsa pro veris venditandi non essent insolentes. Fit nem peio modo Ut per iteratam ejusmodi, quae per ignem nt,probationem doli Madultera tio tandem innotescant. Quomodo autem verum a falso auro proprie dignosci possit, non patitur hic locus exponere, praesertim quum id tum ab aliis, tum ab Agricola laErckero praeclare sit monstratum. Solet tamen circa caloris sive ignis illam homogenea congregandi lameterogenea segregandi vim 1 nonnullis non levis controversa agitari quod videlicet virtus illa non calido vel igni debeat adscribi, saltem non ubivis nec simpliciter. Etenim per liquationem seu excoctionem qualis in illis officinis metallicis instituitur , quas nostrates die

Schmelsiasini appellant, Puriora quidem tum aurum tum alia metalla reddi ni nilominus tamen non miscere illam liquefactionem vel ignis vim ad auri cum aliis meiatallis commisti separationem. Per ignem videlicet illa duntaxat separari, quae rudis vulgari modo admista sunt vel adhaerent. At vero sicubi, ceu in monetaria arte fieri solet, aurum vel argentum cum aliis metallis artificiose sit commistum, neutiquam issicere aliquem ignem; utpote per quem liquefieri hi idem massa isthaec metallica postit, non tamen singula segregari. Nisi enim alia insuper adhibeantur, non posse illiid mistum metallum in sua principia Ccco seu

459쪽

it AI I. seu simplicia metalla resolvi. Hanc enim ob caussam ad hiberi aquas ειυς λκας Pulveres item caementitios, quos appellanta πικροφους. Verum tantum abest ut haec objectio vim illam calidi homogenea congregandi Zoheterogenea segregandi quidquam labefactet , Ut potius mirifice confirmet. Scilicet nec aquae nec pulvere isti, ab aurificibus vel aliis metallicis magistris adhiberi soliti, quidquam hujus praestare pos . sunt, nisi beneficio latentis S absconditi ignis. Licet enim

flammam ex sese non emittant, nihilominus tamen revera illa omnia esse igneae naturae omnes docent essectus Quum enim obtineant insignem acrimoniam Sc vim corrodendi,

haec autem non nisi a calore seu potius calido possit proficisci, ignis vero porro κατ ιξο it calidus, utique omnia isthaec vi quoque ignis, quem in sese continent,OPUS suum Peragant oportet. Id qUod quum fusius adhuc in nostris Insis. physiolo2. l. I.c. S. st disPutatum, non est, quod nunc prolixius agitetUr. Ad I. Petri I. F. 8. Facile apparet B. Apostolo non esse sermonem de naturali horum metallorum corruptione, sed de illa quae plane supernaturalisi divina est, per quam metalla isthaec cum reliquis naturalibus rebus omnibus in extremo die corrumpenturia Peribunt, de qua idem agit Lepist. c. .

v. o. Scilicet Per naturales caussas tantum abest ut haec metalla possint corrumpi, ut ne per violentas' Videm, solo argento, ex Parte excePto, ceu Patallo ante indicavimus. Solvi quidem possitia S liquari, atque in pulverem redigi, at vero liquatum comminutumve aurum vel argentum non minus est aurum aut argentum, quam illud quod constitit sive solidum. Quod autem de aurora argento dicitur, idem multis aliis quoque perfecte mixtis

460쪽

antur qui di, ab G amore Hism mo-Hnι. Nomen ei impositum m is a privatim particula, κολώαυmq; quod non marcescat aut accescat. Plinius lib. XXI. cap. X. Amarantho non dubie intimur. En autem

spica purpurea verius quam os aliquis N phesine rare. AEtrum in eo, gaudere decerpi, Estitius rena1ci. Provenit Auρω mentie, durat in autumnum Alexandrino palma, qui decerptus a sermatur Mimnia ponouam deserere cuncti sorω, madefactus aqua imisit 9 Dbernas coronas facis.

Summa ejus natura in nomine en , appellato, quoniam non marcescat. Quem amaranti nomine colimus flore in eximia venustatis en, non recens, hed exsecatin diu rubrum fam- meum colorem conseret'at, eumque non facile deperdit, aptissimus ad 'bernas corollas Hesebius. α αρο νονο ασηπυν u

quod corrumpi non potest amarantus herba, ex qua corolque plectuntur Amarantina corolla in focris literis coelestis immarcescibilis. Divus Petrus I. epis cap. V. vers IV. καὶ φα-