Valentini Henrici Vogleri De rebus naturalibus ac medicis quarum in scripturis sacris fit mentio commenntarius. Accessit ejusdem Physiologia historiae passionis Jesu Christi 1

471쪽

ant, vel saltem iis imponant Se illudant. De quibus quum alias jam itidem fusius actum sit, non necetium est nunc plura afferro. Ad Apocal. I. p. 4. Quod h. l. de capillorum candore legitur, procul duinhio fuerit accipiendum de eorum canitie; ceu itidem accipi debent similia, quae habentur apud Danielem e. VIR m. ρ praesertim quum describatur nomo aliquis senex. Neque vero confundi debet albus capillorem color cum ramite. Quamvis enim nonnulli natura habeant album capillum nihilominus tamen ab illa albedine, quae per canitiem inducitur, ille color facile potest distinguit Met a cedente senio talium capillorum canities non aeque cito possit observari, atque in illis quibus rusus,vel niger, vel alio

contrario quodam colore tinctus suit capilllis. De caussis autem canitiei non levis est controversa,

quas prae omnibus aliis tamen meo iudicio optir e expedivit ristoteles oppugnat quidem ejus sententiam litteralios quoque Hercules Saxonia lib. Io practicae Medicinae cap. 3ρ .a sed ita ut Aristotelis sententia tamen nondum sit a lactata. Docet videlicet Aristoteles, canitiem esse cariem quanda mi putredinem. Id quod non ita accipiendum est, quasi per canitiem pili computrescant; sed potius quod nutrimentum illorum sit vitiatum M praeterea concoctio illa istius, qualis pilis omnino accidit, vitium sit passa Scilicet omnes pili pectiliare quoddam sibiq; proprium obtinent calidum, quod in illorum radices assiuentes humores diserit, in pilos mittit. Qua otiam de caussa in cadaveribus pili increscunt. Pro diversitate

autem tum istius humoris tum etiam ipsius pilis inhaerem

472쪽

OPO CALFPs Εος 'stis uiditatis, pilorum omnis ratio multum itidem variat. Quo praecipue etiam pertinet illorum color. Fit autemper senium ut Maeliquum corpus multum immutetur, M ipsi quoque pili unde non potest non quoque fieri, quin nutritiola hinc dependens color eorum militum quoque labefactetur. Qua etiam de caussa malum indicium est, si juvenis Se praecipue cito canescat quin imo quosdam juvenes subito canos factos, paullo post diem suumo isse, ipsemet novi. Nisi forte hereditario quodam vult canities citius ingruat . . Tum enim pro sinistro quodam signo illud non potest haberi, nisi reliqua quoque corporis constitutio a naturali statu recedat. Hinc autem porro itidem facile potest caussa desumi, quare per

moerorem animi u graves diuturnasque curas, quin pervehementissimum metum propter instans supplicium, quMam ante tempus Stuna etiam nocte cani reddantur; quod videlicet per animi illos affectus universi quoque reliqui corporis habitus multum immutetur. Plura de pilorum natura Z cautiis cognoscere cupient cumprimis accurate legendus fuerit Λiistoteles, cilli cumprimis ea iungenda, quae hac de re praeclare disputavit libro de habitis corporum Germanicorum causis AmplisI noster Conringius. Ad pocalypseos I. . I . Flammantes hi oculi in memoriam nobi revocant oculos scintillantes vel etiam lucentes,quales in nonnullis animalibus reperiuntur, cumprimis autem in fetibus, ut qui in tenebris manifestum splendorem emittam. Observantur quoque in Vitulis marinis apud RondeLLI6. depisci p. .s . Pertinet autem huc illa quoque lux, quae nonnun amex ipsis oculis ad instar flammae evanidae videtui emitti; qUanquam si id frequentius fiat, malum sit signum, Misani se

stam visus debilitatem afferat. Pertinent huc euauia oculi Eee illi

473쪽

hia D AP T Assiique idi, quorum beneficio nonnulli in tenebris quoque adeo clare videre M. elut legere possunt, ac si in aere Iincido essent collocati. Horum omni iam autem cauisam in

luce quadam oculis 3 quidem Iridi inhaerente sitam eme, post alios elaganter docuit Clarisae. Confingius libro de Ca. ιido innato e. Is ubi plura huc pertinentia habentur. Ad Apocal. III., s. ωι 6. Quae de tepiditatem. l. afferuntur procul dubio desumta sunt a vulgari experientia, quae docet tepida usque adeo plerumque ingrata esse ventriculo , ut vel nauseam excitent ves etiam vomitum. Propter quam caussama pida aqua vim habet vomitum ciendi, ut Se alii etiam Gquore tepide exhibiti.Constat autem tepiditas ex aequalibus partibus Se calidis rigidi quoad sensum videlicet nostrum. Nam an simpliciter ac prorsus aequare partes Se calidi Sefrigidi adstat, nemo temere certo iudicaverit. Rurer

-- splendentes oculi iracundiae signum clarae in t a d. .ssis an ast. Quales etiam deliris esse solentissu επι expressu nempe additum fritida ad vilitatem potus demon. strandam quia etiam calida bibebatur 4riam fretim a me M

calido potu luculenta mencio habetur apud Optatum LV Add.

474쪽

POCALΥPSEos otqui vero fiat, quod tepida ventriculum ita assciant, videtur omnino dinacilius esse expeditu. Fortassis autem illud inde provenit, quod tepida tam prae calidis quam frigidis majorem vim habeant laxandi ventriculum salaxitate autem facile potest vomitus proficisci qua etiam de caussa quando tepida insuper sunt pinguia, major nausea

oritur facilior fit vomitus. Dixi a relaxatione ventriculi id fieri. Nam aliae quoque sunt caussae vomitus, videlicet convulsio. Quam tamen in omni vomitu fieri non

cile concitent, nec tamen vim habeant convulsionem excitandi, nisi quando a calore in bilem convertuntur. Non haec ita accipienda sunt, quasi absinthium sit planta perniciosa, Si quae assumta homini necem inserat; quum herba illa sit Deo uentissimi usus M a quam pharimis citra consilium Medici prolubitu variis modis assumatur. Quomodo prae aliis in frequentissimo usu sunt virium absinthites la cerevisa. Potest quidem Sc talis potus Se alius etiam intempestivus absinthii usus aliquando

esse noxius a vero raritas id fit, Se citra tamen vitae Periculum. Propterea igitur absinthium hic adducitur, quod sapor ejus valde sit ingratus. Dantur quidem multa alia longe amariora, qualia etiam sunt ex ipso stirpium genere non pauca Procul dubio tamen absinthium prae aliis in exemplum adducitur, quod Sc herba illa sit frequentissima, Se usus quoque ejus maxime vulgaris, adeoque ingratus

sapor nemim non notus quanquam tamen in orientali- dixerim praeserti aliis vomitum fa-Λd Apocal. VIII. f. II. Ee abus

viridi sesam S aliis animalia abstinere, quod amara sint.Theophr. . o. his .c. . Sed commode distinguit inter gratam de ingratam amaritudinem Boste quisommot r. H. cris

475쪽

Ad Apocal. IX. s. Scorpionum puncturaei morsus ab omni aevo dea cantati sunt, bc procul dubio propterea in similitudinem adducti, quod prae aliis dolorem inserant longe acerrimum Id quod tum ex hoc quoque loco colligitur, tum ex responsione illa Rehabeam ad populum Israe liticum III. R .a u. D. II. I.. M M. Paralipo. v. II. 914. Sunt autem duo scorpionum genera e alii terrestres, alii marini utrique tamen venenati, inuorum punctus homini valde est perniciosus Symplomata autem quae utriusque punctum sequi solent ditisente collegitia exposuit Santes Λάοnus lib. 6. de venenis c. 38. M libra, ea. Cumprimis autem noxius est scorpio terrestris, Macitus venenosus quum marinus in cibum quoque veniat. solo duntaxatio aculeo noxius de terrestri quoque digna cumprimis sunt quae legantur, quae de eo annotavit ini latius in Theatro infectorum. Est . praeterea hic terrestris lange frequentiora familiarissimus calidis regionibus. Certe vel in Italia tam requens est venenata illa bestiola uti lecti Matrinae vix ab eo sint tutae. Qua etiam de caus D in ejusmodi locis appendi solet oleum Scorpionis,ut si quia punctus fuerit, statim locum affectum inungere uit. Idenim nisi cito fiat, bimissimo temporis spatio venenum Per universum corpus se dedit, tu non tantum gravissima symptomata, sed ipsem quoque mortem accelerare solet. t Ad Apocal. X. V. 6. Notum est tempus nihil aliud esse atque mensuram motUs caelestis in cum primis quidem solis. uando igi

tur motus caelestium corporum desinit, tempus IVVo

476쪽

Pi CALT PSEOS egnullum, nerem potest. Et sicut ante hoc universum conditum nulliim tempus fuit, qua de caussa quoque in principio videlicet tempolis Deus dicitur creasse coelum Zeterram: sic etiam cum extremo die tempus vicissim de . sinet piae se tim quum et iras doceat ipsum etiam caelum ab igne tum dissolutum iri. Derita extremo temporeh.l. quoque diutam Johannom loqui, nullum est dubium. Ut itaque perinde si quando tempus amplius tuturum emenegat, ac si dicat, tum extremum judicium habitum iri. Ad pocal. . . 9. Io. Hoc loco ad naturam 8 enectum multorum dulcium Z praecipue mellis in corpore nostro alluditur. Mulvideliacet Simulta alia dulcia non raro solent doloresi tormina ventris excitare non in Oninibus quidem, interim tamen

in quam multis, praesertim in illis qui intemperie quadam partium infimi ventris laborant quod cumprimis contingit illis , qui effectibus hypochondriacis sunt obnoxii. Cuius quidem rei caussa non jocul petenda est Solent videlicet phina γ dulcia illa facilebilescere. Deinde multa dulcia, Cum irriis evam mel, praevertim quod crudum estia nondum dec , , Propter κcremqntitias vel saltem crudo humidas Partes admixtas, a calore corporis nostri dum resolvuntur, in flatus abeunt Uihus exitum non inveni entibus, tanto major dolor non potest non accedere, Unde intellina distenduntur de ancinantur. Quibus& tertio hoc addendum est, quod inter omnia alia dulcia mel vim quoque habeat fermentandi, &maxime quidem rhadum nec

despumatum. Quo ipso S intemperies calida major fit, major flatuum copia producitur, simul obstructiones Possunt inducti Quibus omnibus de caussis valde appostemel' in s militudinem adducitur. iis etiam de causislange prurimi ab omni mellis usu coguntur abstinere, et- Ee 3 iatra

477쪽

iam ab illo, quod probe depuratum M per coctionem coria rectum est , quod statim inde percipiant perturbationem& alias molestias infimi ventris. Ad Apocal. XIII. f.3. 8ζIa Ier.XXX. O 2. Magna hodie controversia agitatur de eo quod letalo est invulneribus, praesertim posteaquam nonnulli de ea re ita docuerunt, quas nullum fere vulnus letale sit, etiam ipsi cordi inflictum nisi tantum ex quo homo vel aliud animal actutum concideret. Quomodo docuit ipsemet quoque Sennenus. Est autem opinio isthaec ut plane nova, ita in publicum quoque non parum noxia. Ea enim admisia non poterit non magnum patrocinium homicidiis acquiri. Quod si enim vulnus aliquod non fuerit letale adeoque ex accidente quodam superveniente vulneratus obierit, facile patet, eum qui vulnus alteri inflixit, non posse capitali

poena assici Quo ipso crude sineque discrimine admita non poterit utique non homicidiis patens senestra vel potatius campus aperiri. Quamvis aUtem nonnunqUam conia

tigerit hodieque contingat, ut vulnus aliquod, quod aliis est letales, huic vel illi non si tale, idcirco tamen de tali quodam vulnere in sese spectato neutiquam protinus licet

pronunciare, id non esse Dis μον. Fiunt videlicet in naturalibus rebus Si operibus, circa quae Medicus utique veris satur, quandoque quaedam inustata Sc quasi miraculosar quae nihilominus tamen non sustidiunt ad alia illa, quae naiaturae moribus magis consentanea sunt, vel inficianda vel invertenda. Quapropter etiam illa exempla, quae de cordis

vulneribus non letalibus afferri solent, nihil quidquam ad

rem faciunt.

Debet videlicet primo Mante omnia illud tanquam ceristumat indubitatum poni, quodcunque si non semper sua tem plerumque M. Ota, πολυ contingit, illud maxime

478쪽

O PICALT PSEOS os quoque esse naturale. 9aecunque igitur vulnera , licet non semper, saltim plerumque tamen, necem asserunt, illa pro letalibus quoque jure sunt habenda. Deinde in vut

neribus id quoque maxime considerari debet, an curationem admittere possint vel non Saepius enim fit, ut vulnus aliquod in sese 1 respectu partis laesae consideratum non simpliciter quidem sit letale fiat tamentales, quod ad illius sanationem v consolidationem Medica manus non possit pervenire. Quod si enim illud in intimas coi Poris Parte penetraverit, B propter loci distantiam non admittat medicinam, eo ipso letale redditur quum si in partibus cuti vicinioribus atque ita medicinam admittentibus substitisset, non fuisset letale Drtio praeterea multitudo quoque Vulnerum licet exiguorum saepe illa facit esse letalia, quum unum aliquod licet magnum vulnus Si iisdem parti bus inflictum non statim sit letale Cujus generis exemPlum nostro Collegio non ade pridem fuit aliunde missurria, quando videlicet quidam a globulis dissectis complura vulnuscula in intestinis acceperat, quae etiam Propter suam multitudinem, quodque hirurgus non omnibus manum adhibere potuerit, intra paucos dies homini exitum attulerint quum non no experimento constet,magnum

aliquod Se amplum, unum tamen, intestinis inflictum vulnus optime fuisse deinde iterum restitutum. Quarto porro quodcunque vulnus ita alte penetravit, ut magnum aliquod vas sit laesum , nec subsequens haemorrh Ll tale quoque pissime fit aliquod vulnus ratione loca ae temporis '

imn simpliciter letalia eo respectu sunt vulnera quihus vel magna et multa vasa laeduntur, unde languis e niertim prorumpit, nec si .

479쪽

morrhagia sisti possit, illud simplkiter est letale. Solent etiam ita vulnerati vel confestim vel paulo post a vulnere accepto mori. Quinto nec illud negligendum est, non tantum pro letalibus vulneribus illa esse habenda, quae vel eadem hora vel eodem die mors subsequitur, sed etiam ex quibtis licet per aliquot dies imo aliquot hebdomadas

vulnerati supervivant, nihilominus tamen deinceps mori untur: videlicet ita vulnus compararum fuerit, Ut cuia rari non potuerit, ac ita necemitatem moriendi secum attulerit. His igitur re similibus aliis dii ferentiis probe no talis, non poterit amplius ditricile esse dijudicare, quodnam vulnus pro letali habendum sit vel secus. Praeterea simul accurate attendi debet ad symptomata supervenientia, rationem curandi. Potest enim fieri M saepis- sine fit, ut ex levi aliquo vulnere tantummodo neglectim habito pessima sumptomata oboriantur, M ipsa quandoque mors vulneratum occUpeta, Qualia tamen vulnera non nisi per accidens letalia sint, non vero in semetipsis spectata. Et vero culpa vulsarium Chirurgorum non Paucos vulneratos interire, qui alias servari poterant, experientia docet. Praeter haec denique in ipso me vulnerato requiritur, ut ipsemet debito modo se gerat M talem victus rationem instituat, quam curationis leges exposcunt. Quod si enim ipse hac in parte pecca. verit, non tantum in cibo uiotu, quorum tamen praeci. pia se partes sunt, sed etiam in reliquis rebus non naturalibus appestatis, quaeque in diaeteticis traktantur; si sinquam in

letales habentur, quod protinus praesto esse nequeant, quo lum prae

sentiam haemorrham sine mora postulat. Quae proinde liotaici dis non possunt patrocivari. Disitias by Cooss

480쪽

O POCALT PSEOS o. in horum vel uno vel pluribus ipsemet peccatum om- miserit, etiam tum quoque gravia serniciosa symptomata possunt accelerari, quae tamen ex vulnere in sese spectato non proveniunt, atque ita etiam licet mortem inia ducant, neutiquam tamen faciunt vulnus letale. Ad quae omnia proinde diligenter attendere debet, qui de vulnerum letalitate sententiam rogatur. Ad Apocal. XIV. IO. uiliatissima est in scri s Propheticis poenas mortalibus divinitus annunciantibus istiusmodi locutio, desumiata ab illis, qui meraco seu temeto vel alio generoso potu plane sunt inebriati Sicut enim in illis nec mens nec corpus osticium suum facere potest , ipsi ne subsistere quidem verincedere sic etiam poenae etstiusmodi divinitus immissae miseros mortales ita ami3unt, uti ipsi prae terrore non possint consistere, M animo ita sint consternati, Ut quo sese vertant nesciant. Quam ob caussam vero pom inebriantes ita mulctent Manimum Sc corpus, non poterit obscurum esse ex illis, quae dudum supra de ebrietate in medium

Ad Apocal. XVI. M a. M II. Vox λκου quamvis apud Psos Graecos res Medicte. scriptores non eodem praecise sensu semper accipiatur

Sed omnitas, recte licet, curatis Scadministrins mus aliquod ita hoe vel illo potest esse letale, quod in illis non est , ob momiam corporum singulorum naturam. Alii videlicet hi inesckLatii molinquuntur ovalia sunt debiles; alii contra busti cuiuis tor .. menta fit ferrum atque ignem citra notabilem alteratiobem tiam aliquando tolerant. Id quod aetatumiustae Eeneris aliarum in